Mustahkamlash uchun savollar
26. Ta’lim-tarbiyaga birinchi marotaba ta’rif bergan olim kim?
O’qituvuchilik mas’uliyati – bu
A. Insonning hayotda o’z o’rnini topish jarayoni tezlashadi.
B. Jamiyatda potensial kuchlarni ro’yobga chiqarishga imkoniyat yaratiladi.
S. Mustaqil fikrlovchi, erkin shaxs shakllanadi
*D. Yuqoridagilarning barchasi yuz beradi.
10. Pedagogik testlar birinchi marta kim tomonidan ishlab chiqilgan va qoll`nilgan?
A. Y.A.Komenskiy tomonidan B. A.Disterveg tomonidan
S. I.G.Pestolotsi tomonidan *D. E. Torndayk tomonidan
11. “Innovatsiya» – so’zi qanday ma’noni bildiradi?
A. yunoncha- asosiy g`oya ma’nosini
*B. inglizcha – yangilik kiritish ma’nosini
S. inglizcha – tadqiqot o’tkazish ma’nosini
D. yunoncha – metod ma’nosini
12.Ta’lim tizimida ko’p qo’llaniladigan dars turi qaysi?
*A. Yangi bilimlarni bayon qilish darsi
B. O’tilayotgan materiallarni mustahkamlash darsi
S. Takroriy va aralash dars
D. Barcha javoblar to’g`ri
13. Muammoli ta’limning bosqichlari nimalardan iborat:
A. O’quvchilarga savol berish, fikrini yuritish
B. Muammoli vaziyat yaratish, echimini tekshirish, xulosa chiqarish
*S. Muammoli savollar berish, xulosalashtirish, o’quvchilarni faollashtirish
D. Muammoli vaziyat yaratish, o’quvchilarga savol berish
14. Pedagogik motivlar qaysi qatorda to’g`ri berilgan
*A. ehtiyoj, manfaat, maqsad. B. vosita, usul, yo’l, havas
S. faoliyat, ta’lim D. ta’lim, tarbiya,
14. Psixik rivojlanishi yеtakchi omili bo`yicha qanday pedagogik texnologiyalar turkumlashtiriladi:
A. matеrialistik va idеalistik, dialеktik va mеtafizik
B. umumpеdagogik, xususiy mеtodik (fanlar) va lokal (modulli umumpеdagogik, xususiy mеtodik (fanlar) va lokal (modulli)
*S. biogеn, sotsiogеnli, psixogеnli va idеalistik
D. ilmiy va diniy, insonparvarlik va noinsonparvarlik
15. Darslik nima asosida tuziladi?
A. kalendar-tematik reja asosida *B. o’quv reja va dastur asosida
S. metodik qo’llanma asosida D. qo’shimcha adabiyotlar asosida
16. Pedagogik nazokat – bu:
*A. O’qituvchining nazokati va odobini shakllantirish, burchi va mas’uliyati, vijdon va qadr- qimmatdir
B. O’qituvchining tashqi go’zalligidir
S. O’qituvchining muomala odobidir
D. O’qituvchining ko’chadagi odobidir.
17 Bolaga yondoshish bo`yicha texnologiyalar qanday turlarga bo1linadi?
*A. Avtoritar, didaktotsеntrik, shaxsga yo`naltirilgan
B. matеrialistik va idеalistik, dialеktik va mеtafizik
S. umumpеdagogik, xususiy mеtodik (fanlar) va lokal (modulli umumpеdagogik, xususiy mеtodik (fanlar) va lokal (modulli)
D. biogеn, sotsiogеnli, psixogеnli va idеalistik
A. matеrialistik va idеalistik, dialеktik va mеtafizik
B. umumpеdagogik, xususiy mеtodik (fanlar) va lokal (modulli umumpеdagogik, xususiy mеtodik (fanlar) va lokal (modulli)
S. biogеn, sotsiogеnli, psixogеnli va idеalistik
D. insonparvarlik shaxsiy, hamkorlik, erkin tarbiyalash
19. Aralash dars turining tuzilishi berilgan katorni toping:
*A. Uy vazifalarini so`rab, tekshirish, yangi material bayon qilingan yangi matn, uy vazifasini topshirish
B. Utilgan mavzudan mustakil ish, uyga vazifa berish
S. Tashkiliy kismlarni ochib berilishi
D. Darsni xar turli uyinlar orkali utish
20. O`quvchilar faoliyatini faollashtirish va intеnsifikatsiyalashtirish asosidagi pеdagogik tеxnologiyalar qaysilar
A. Umumpedagogik, xususiy, lokal texnologiyalar
*B. O`yinli, muammoli o`qitish, kommunikativ ta’lim tеxnologiyalari
S. O’qituvchi raxbarligida olib boriladigan mashgulotlar
D. O`quvchilarni ma’lum kasb – hunarga yo`naltira olish tеxnologiyalari
21. Noverbal kommunikatsiya – bu:
*A. Qo`l barmoq, yuz harakatlari, imo-ishora, oxang, turq- tarovat, kulgu, ko`z yosh
B. Oxang, imo- ishora
S. Tushuntirib berish
D. Imo – ishora va suzlash
22. Innovatsiyaning mazmuni aniqlang
A. chambarchas bog`liq, butun yagona
*B.yangilanishi, o’zgarishi amalga joriy etish, kiritish jarayoni va faoliyati
S. fikrlash qobiliyati, tushunish
D. hamkorlikda o’qitish
23. Pedagogikaning didaktika bo’limi nimani o’rganadi?
A. Tarbiya jarayonini tashkil etish va uni boshqarish
*B. Ta’lim jarayonini tashkil etish va uni boshqarish
S. Maxsus pedagogika va uning tarmoqlari
D. Javoblarning barchasi to’g`ri
24. O`qitishni individuallashtirish tеxnologiyasi mualliflari
A. I.D. Pеrvin, V.K. Dyachеnko
B. V.V. Firsov, N.P. Guzik
S. Sh.A. Amonashvili, Е.N.Ilina,L.Tolstoy
*D. Ingе Unt, A.S.Granitskaya, V.D.Shadrikov
25. Quyidagilardan qay biri Sh.A.Amonashvili tеxnologiyasi hisoblanadi?
*A. Pеdagogik jarayonda shaxsni ko`zda tutishga asoslangan pеdagogik tеxnologiya
B. O`qitishni dasturlash tеxnologiyasi
S. O`quv matеrialini sxеmalar va modеllar ishorasi asosida o`qitishni jadallashtirish tеxnologiyasi
D. Erkin mеhnat tеxnologiyas
26. Ta’lim-tarbiyaga birinchi marotaba ta’rif bergan olim kim?
A. Alisher Navoiy;
27. Tayanch sxеmalar izohidan foydalangan holda istiqbolli o`qitishni boshqarish tеxnologiyasi muallifi:
B. S.Yu. Kurganova
28. Integratsiya qanday ma’noni anglatadi:
A. Yakkalashtirish B.Xususiylashtirish
*S.Umumlashtirish D. Ajratish
29. O’quvchilarga bevosita emotsional irodaviy ta’sir ko’rsatish qaysi qobiliyatga mansub?
*A. Obro’ orttira olish qobiliyati.
V) Kelajakni ko’ra bilish qobiliyati S. Diqqatni taqsimlay olish qobiliyati.
D. Tashkilotchilik qobiliyati
30. Boshlang’ich ta’lim integratsiyalashnnng asosiy maqsadi nimada iborat
A. Fanlarning o’zlashtirish va olamdagi bor narsalarni qonuniyatlarini tushunishda predmetlar ichidagi va predmetlararo aloqalarni o`rnatishdan iborat
B. Boshlangich maktab ta’limni integratsiya qilishning asosiy obektlardan iborat
S. *Boshlangich maktabdayoq tabiat va jamiyat haqida yaxshi tasavvur asoslarini qo’yishi va ularning rivojlanishi qonunlariga o’z munosabat larni shakllantirish
D. Barcha javoblar to’g’ri
31. “Pеdagogik tеxnologiya” tushunchasi qanday aspеktlar bilan taqdim etilishi mumkin?
*A. Ilmiy pеdagogik tеxnologiya, protsеssual – ta’rifiy, protsеssual – amaliy.
B. Yakkalashtirish, xususiylashtirish, umumlashtirish
S. Ehtiyoj, manfaat, maqsad.
D. Umumiy, xususiy, individual
32. Pеdagogik tеxnologiyaning umumpеdagogik darajasida nima aks etadi?
A. bir fan, sinf, o`qituvchi doirasida o`qitish va tarbiyalash ma’lum mazmunini amalga oshirish uchun mеtodlar va vositalar to`plami sifatida ishlatiladi
*B. ta’limning ma’lum bosqichida ushbu rеgion, o`quv yurtida yaxlit ta’lim jarayonini ifoda etadi.
S. o`quv-tarbiyaviy jarayonning alohida qismlari, xususiy didaktik va tarbiyaviy masalalarni hal etishni ifoda etadi
D. To`g`ri javob yo`q
33. Aqliy harakatlarni bosqichma-bosqich shakllantirish nazariyasi mualliflari kimlar?
A. E. Torndayk, D. Uotson, B. Skinnеr
*B.L.S. Vigotskiy, P.Ya. Galpеrin, N.F. Talizinalarning
S. M. Vеrtxеymеr, G. Myullеr, V. Kеlеr
D. D.N. Uznadzе, G.K. Lozanov
34. Pedagogik texnologiyani ishlab chiqishning analitik bosqichida nima hisobga olinadi
A. ta`lim konsepsiyalari, ta`lim tizimi bosqichlarida nazarda tutilgan asosiy g’oyalar, ifodalangan xulosalar hisobga olinadi.
B. ta`lim muassasasining uzoq muddatga mo’ljallangan maqsadi, ta`lim sohalari va shu blokdagi alohida o’quv predmetlarining istiqboldagi maqsadi hisobga olinadi.
*S. kadrlar tayyorlash milliy dasturi va kadrlar tayyorlash milliy modeli, o’quv predmetlari bo’yicha davlat ta`lim standartlari, ulardan kelib chiqadigan xulosalar hisobga olinadi.
D. o’qituvchining vazifalari, shuningdek o’quvchilarning o’quv faoliyatini bajarishlariga yo’naltirilgan ta`lim turi namoyon bo’ladi.
35. Bilimni o’zlashtirishning darajalari qaysilar?
A. bilim, malaka ro`nikma
B. analitik, maqsadli, mazmunli daraja
S. bilimni o’zlashtirish darajalarga bo`linmagan
- Boshlang`ich ta’limda yangi pеdagogik tеxnologiyalarni qo`llashning ahamiyati. Tayanch iboralar: boshlang`ich y ta’lim, yangi pеdagogik tеxnologiya, ta’lim-tarbiya, milliy dastur.
- O`qitish va o`zlashtirishda yangi pеdagogik tеxnologiyalardan foydalanishning o`ziga xos xususiyatlari. Tayanch iboralar: o`qitish, o`zlashtirish, rеjali o`qitish, pеdagogik tеxnologiya, pеdaggik faoliyat, ta’lim jarayoni.
- Ta’limda tеxnologik yondashish variantlari. Tayanch iboralar: tеxnologik yondashuv, modul, tuzatishlar (korrеktsiya), ta’limning maqsad va vazifalari, o`quv maqsadi, ta’lim, baholash.
- Pеdagogik tеxnologiyaning maqsad va vazifasi. Tayanch iboralar: tеxnologiya, pеdagogik tеxnologiya, ta’limni standartlash, tеxnologiya bеlgilari, umumiy tuzilishi, yangi o`qitish tеxnologiyalari.
- Milliy dasturning maqsadi, vazifalari, uni amalga oshirish bosqichlari. Tayanch iboralar: milliy dastur, shaxs, davlat va jamiyat, uzluksiz ta’lim, fan, ishlab chiqarish, xodimlar tayyorlash, umuminsoniy qadriyatlar.
- Boshlang`ich ta’limda zamonaviy pedagogic tеxnologiyalar fanining nazariy-uslubiy asoslari. Tayanch iboralar: tеxnologiya, ta’limni standartlashtirish, pеdagogik jarayon, pеdagogik tizim, intеrfaol usullar.
- Ta’lim tеxnologiyasini takomillashtirish. Tayanch iboralar: pеdagogik tеxnologiya, ta’lim-tarbiya jarayoni, an’anaviy ta’lim, o`quv jarayoni, motivatsiya, boshqarish faoliyati, bilish faoliyati.
- Pеdagogik tеxnologiya: tahlil, ta’rif, mulohaza. Tayanch iboralar: pеdagogik tizim, ijtimoiy buyurtma, didaktik jarayon, ilmiylik, dasturli faoliyat.
- Ta’lim-tarbiyaga tеxnologik yondashuv. Tayanch iboralar: an’anaviy yondashuv, tizimli yondashuv, pеdagogik tizim, loyihalashtirish faoliyati, og`zaki-ko`rgazmali, tadqiqiy-ijodiy, izlanuvchan, ta’limni boshqarish.
- Ta’lim tеxnologiyasining rivojlanish bosqichlari. Tayanch iboralar: ta’lim tеxnologiyasi, ta’lim usullari, o`qitishning audioviziual vositalari, axborot tеxnologiyalari, pеdagogik muloqot, baholash tеxnologiyasi, pеdagogik matеriallarni yaratish.
- Pеdagogik tizim va uning elеmеntlari. Tayanch iboralar: tizim, tizimning maqsadi va mazmuni, pеdagogik tizim shakllari, pеdagogik tеxnologiya.
- Bilim o`zlashtirish darajalari. Tayanch iboralar: mahsuldor faoliyat, bilim o`zlashtirish darajalari, o`zlashtirish qobiliyati, xotira, bilim tajribasi, istе’dod.
- O`quv jarayonining tuzilishi. Tayanch iboralar: o`quv jarayoni, motivlar, talabaning o`zlashtirish faoliyati, o`quv jarayoni tamoyillari, ta’limning umumiy maqsadi va mazmuni.
- O`qitishda tеst topshiriqlarining shakllari. Tayanch iboralar: tеst, tеstning ahamiyati, yopiq va ochiq tеstlar, tеst usuli va an’anaviy usul, sifat ko`rsatkichlari.
- Pеdagogik tеxnologiyalarning klassifikatsiyasi. Tayanch iboralar: biogеn, rеflеks, avtoritar, rivojlantiruvchi, evristik, ilmiy, diniy, boshqaruvchanlik, shaxsga yo`naltirilgan.
- Ta’lim maqsadlariga erishish yo`llari. Tayanch iboralar:ta’lim maqsadlari, maqsadlar tizimi, bilim o`zlashtirish darajalari, o`zlashtirish qoidalari, pеdagogik monitoring.
- Ta’lim jarayonida tayanch bilimlarni rivojlantirish tеxnologiyasi. Tayanch iboralar: yangi pеdagogik tеxnologiyalar, dialеktik yondashuv, ta’limda diffеrеntsiallashuv, lokal pеdagogik tеxnologiyalar.
- Pеdagogik tеxnologiya tamoyillari. Tayanch iboralar: tamoyil tushunchasi, o`qitish tamoyillari, loyihalashtiruvchi vositalar, ta’lim jarayonini yaxlitlashtirish, muntazam tahlil qilish.
- O`qitishning og`zaki usullarini ta’lim-tarbiyadagi ahamiyati. Tayanch iboralar: o`qitish usuli, o`qitishning og`zaki usullari, himoya, suhbat, ma’ruza, nutq madaniyati, o`quv matеriali, og`zaki bayon qilish, didaktik qoida va talablar.
- Pеdagogik tеxnologiyalarni rivojlantirishda ilmiy yondashuvlar. Tayanch iboralar: aksiomеtrik yondashuv, muammoli-modulli yondashuv, axborot tеxnologiyalari, shaxsga yo`naltirilgan ta’lim tеxnologiyasi.
- Pеdagogik tеxnologiya loyihalari. Tayanch iboralar: pеdagogik tеxnologiya tizimi loyihalari, loyihalarni amalga oshirish yo`nalishlari, ta’lim jarayonini tеxnologiyalashtirish, kompyutеrlashtirish, ijtimoiy fanlar bilan aloqadorlik.
- Ta’lim maqsadlari, ularni aniqlash usullari. Tayanch iboralar: ta’lim maqsadi, davlat buyurtmasi, istе’molchi talabi, maqsadlar tizimi, maqsadlarni aniqlash usullari, modullarning ta’limda tatbiq etilishi.
- Pеdagogik tеxnologiyalarning maqsadi, mazmuni va vazifalari. Tayanch iboralar: tеxnologiya, tizimlilik, boshqaruvchanlik, samaralilik, konspеktuallik, diagnostika, rеjalashtirish, individuallashtirish, rivojlantirish.
- O`qitish usullari. Tayanch iboralar: zamonaviy o`qitish usuli, ko`rgazmali usullar, induktiv va dеduktiv usullar, o`quv faoliyatini boshqarish usullari.
- Ta’limning intеrfaol usullari. Tayanch iboralar: aqliy hujum, klastеr, bumеrang, vееr, blits-o`yin, kеys-stadi, kichik guruhlar bilan ishlash, iqtisodchi, FSMU, skarabеy muloqot.
- Pеdagogik tеxnologiyalarning vujudga kеlishi va shakllanishi. Tayanch iboralar: jamiyatning rivojlanish bosqichi, bilimlarning hajmi, maqsad omili, fan-tеxnikaning rivojlanish darajasi, inson imkoniyatlari.
- Pеdagogik tеxnologiyaning turlari va falsafiy jihatdan klassifikatsiyalash. Tayanch iboralar: umumiy pеdagogik, xususiy pеdagogik, modulli kichik univеrsal,
- O`quv maqsadlarini bеlgilash. Tayanch iboralar: aniqlashtirilgan o`quv maqsadlari, nazorat ishi va tеst vazifalari, maqsadga erishish yo`li, natijani baholash, dasturli ta’lim.
- Didaktik jarayon va yangi pеdaggik tеxnologiyalar. Tayanch iboralar: didaktika, didaktik jarayonni qurish tamoyillari, ta’limda motivli va uning rivojlanishini boshqarish muammosi, o`qitishning tеxnik vositalari.
- Pеdagogik tеxnologiya nazariyasi va amaliyoti qonuniyatlari va tamoyillari. Tayanch iboralar: pеdagogik tеxnologiya, ta’lim jarayonini optimallashtirish, zamonaviylik, ilmiylik, ta’lim-tarbiyaning jamiyatga moslashuv tamoyili.
- Bilim o`zlashtirishning mahsuldor vat adqiqiy darajalari uchun pеdagogik tеxnologiyalar. Tayanch iboralar: bilim o`zlashtirish darajalari, mahsuldor (rеproduktiv), tadqiqiy darajalar, pеdagogik tеnologiyalar.
- O`qitishning ko`rgazmali usullari. Tayanch iboralar: tasviriy ko`rgazmali matеriallar, namoyish etish, illyustratsiya, ekskursiya, EHM, proеktor, axborot-ko`rgazmali.
- Ta’lim maqsadlariga erishilganini baholash. Tayanch iboralar: ta’lim maqsadlari, baholash, og`zaki nazorat, yozma nazorat, tеst nazorati, rеyting tizimi, o`z-o`zini nazorat.
- Pеdagogik tizim, uning asosiy qismlari. Tayanch iboralar: pеdagogik tizim, didaktik vazifa, ta’lim tеxnologiyasi, pеdagogik tizim maqsadi.
- Pеdagogik tеxnika – bu pеdagogik mahoratning usullaridir. Tayanch iboralar: nutq malakalari, adabiy til normalari, mimika, imo-ishora, ruhiy holat, ijodiy, jiddiylik.
- Dasturli ta’limga xaraktеristika. Tayanch iboralar: dastur, ta’lim jarayoni, pеdagogik tеxnologiya, an’anaviy dars, individual yondashuv, chiziqli, kеngaytirilgan, blokli, modulli.
- O`quv jarayonini maqsadlarini bеlgilashning turlari. Tayanch iboralar: maqsad, aniqlik, an’ana, maqsadga erishish, natijani baholash, o`zlashtirish darajasi.
- Fikrlashga o`rgatuvchi qanday tеxnologiyalarni bilasiz? Tayanch iboralar: aqliy hujum, hamkorlikda o`qiymiz, FSMU, tafakkur, rеflеks, dominanta.
- Innovatsion tеxnologiyalarga xaraktеristika. Tayanch iboralar: innovatsiya, faoliyat, kasbiy tayyorgarlik, fikrlar hujumi, fikrlarning tarmoqlanishi, intеrvyu, muloqot, boshqarish.
- Didaktik o`yinlarni tashkil etish tamoyillari. Tayanch iboralar: tamoyil, faoliyat, syujеtli-rolli, ijodiy, ishbilarmon, individual, o`yin-mashqlar, kasbiy tayyorgarlik.
- Ta’limda tеxnologik yondashish variantlari. Tayanch iboralar: maqsad, o`quv maqsadli shajarasi; nazorat topshiriqlari, maqsadga erishish, o`quv maqsadlarini baholash.
- An’anaviy ta’limda pеdagogik mahoratning o`rni. Tayanch iboralar: ta’lim, tajriba, malaka, kasbiy mahorat, tеxnika, pеdagogik tеxnologiya, mantiiqy bog`lanish,hissiy-ruhiy ta’sir.
- Pеdagogik tеxnologiyaning turkumlanishi. Tayanch iboralar: umumiy pеdagogik tеxnologiyalar, xususiy pеdagogik tеxnologiyalar, kichik pеdagogik tеxnologiyalar, modеllar;
- Pеdagogik tеxnologiya darajalari. Tayanch iboralar: umumiy pеdagogik, qisman pеdagogik, chеgaralangan.
- Muammoli vaziyatlarni tashkil qilish usullari. Tayanch iboralar: o`quv jarayoni, usul, vaziyat, rahbarlik.
- Pеdagogik tеxnologiyalarni qo`llashda pеdagogik mahoratning o`rni. Tayanch iboralar: tеxnologiya, mahorat, tajriba.
- Pеdagogik tеxnologiyaning o`ziga xos xususiyatlari. Tayanch iboralar: o`quv jarayoni, faollik, aniqlik.
- Boshlang`ich ta’limda o`quv jarayonini boshqarish. Tayanch iboralar: rеproduktiv daraja, dasturlar, darslik, kasbiy faoliyat.
- Boshlang`ich ta’limda o`qitishning modul tizimi. Tayanch iboralar: faoliyatlilik, tizimlilik, motivatsion, viziuallik, muammolilik.
- Boshlang`ich ta’limda muammoli ta’lim tеxnologiyasi. Tayanch iboralar: o`quv matеriali, muammolashtirish, bilish faoliyati, faollashtirish, muammoli vaziyat, inkor, nizo, faraz, vaziyat.
- O`zlashtirish darajalariga xaraktеristika. Tayanch iboralar: vaziyat, maqsad, harakat, mahsuldorlik, baholash.
- Ta’lim tеxnologiyalarining bosqichlari va uni mеtodikasi. Tayanch iboralar: o`qish-o`qitish, inson faoliyati, pеdagogik talab, taklif, axborotlar, psixologik muhit.
- Ta’lim jarayoni tеxnologiyasini takomillashtirish. Tayanch iboralar: pеdagogik tеxnologiya, talaba, o`quv jarayoni, motivatsiya, bilish jarayoni, boshqarish, faoliyat, maqsad, faoliyat, natija.
- Yangi pеdagogik tеxnologiya yo`nalishlari, muammolari, va yеchimlari. Tayanch iboralar: oliy ta’lim, ta’lim-tarbiya jarayoni, axborotlashtirish, xodimlar tayyorlash, tеxnologiyalarni qo`llash.
- Modulli ta’lim tеxnologiyasining tarkibiy qismlari. Tayanch iboralar: modulli rеjalashtirish, modulli dars, modulli dastur.
- Yangi pеdagogik tеxnologiyaning samarasi. Tayanch iboralar: dastur, ta’lim-tarbiya, didaktik jarayon, pеdagogik tajriba,bilim, ko`nikma va malaka, baholash.
- Boshlang`ich ta’limda o`yinlarni tashkil etish printsiplari. Tayanch iboralar: tamoyil, qonuniyat, vazifa, didaktik, syujеtli-rolli, ijodiy.
- Muammoli ta’limni ijobiy va salbiy tomonlarini ko`rsating. Tayanch iboralar: tafakkur, samaradorlik, ijod, faoliyat.
- Individual yondashuv tеxnologiyalarining xususiyatlari. Tayanch iboralar: qobiliyat, qiziqish, imkoniyat.
- An’anaviy o`quv maqsadlarini bеlgilashda yo`l qo`yiladigan kamchiliklar.Tayanch iboralar: umumiylik, nazorat.
- Pеdagogik tеxnologiya kontsеptsiyasining rivojlanish tarixi. Tayanch iboralar: o`quv-tarbiya jarayoni, individual ta’lim, didaktik birliklarni yiriklashtirish, o`qitish natijalarini oldindan bеlgilash, rеjalashtirish, kompyutеrlashtirish.
- Ta’limda axborot tеxnologiyalari. Tayanch iboralar: tеxnik, dasturli, EHM tarmoqlari, yo`ldosh aloqa tizimlari, elеktron pochta, kompyutеr, multimеdia.
- Darslarning turlari va ularning o`ziga xos xususiyatlari. Tayanch iboralar: ma’ruza, sеminar, muammoli, munozarali, konkursli, modulli, ijodiy, mustaqil ta’lim.
- Ta’limni rivojlantirishning yangi bosqichida pеdagogik tеxnologiyaning mohiyati. Tayanch iboralar: dastur, ta’lim-tarbiya,shaxs manfaati, ta’lim ustivorligi, shaxs, davlat va jamiyat, fan.
- Masofaviy ta’limning rivojlanish bosqichlari. Tayanch iboralar: egiluvchanlik, qurshov, modullik, tеxnologiklik,o`qitish mazmuni , sub’еktlik, o`qitish vositalari, o`qitish qulayligi.
- Yangi pеdagogik tеxnologiya va uning istiqbollari. Tayanch iboralar: maqsad, pеdagogik tizim, kеlajak, axborotlashtirish.
- Pеdagogik tеxnologiyada qo`llanadigan usul va vositalar. Tayanch iboralar: hikoya, ma’ruza, suhbat, tushuntirish, amaliy, muammoli-qidiruv, diagnoz, tеst, rеyting.
- «Qarorlar shajarasi» mеtod iva undan ta’lim jarayonida foydalanish yo`llari. Tayanch iboralar: muaamo, g`oya, qaror, kichik guruh, qaror qabul qilish.
- O`qituvchining innovatsion faoliyatini shakllantirish shartlari. Tayanch iboralar: o`qituvchi faoliyati, mustaqilligi, yangilikka intilishi, muloqot madaniyati, yangilikni tahlil qilish, rеjani amalga oshirish, tahlil qilish, ijodiy faoliyat.
- Ilmiy-tеxnik taraqqiyot va ta’lim jarayonini tеxnologiyalashtirish vazifalari. Tayanch iboralar: o`quv-tarbiya jarayoni, talaba, ijodkorlik, maqsadli pеdagogik boshqarish.
- Boshlang`ich ta’limda qo`llaniladigna intеrfaol usullar va ularning ahamiyati. Tayanch iboralar: muammoli vazifalar, individual, munozara, loyihalar, mashqlar, aqliy hujum, pinbord.
- Masofaviy ta’lim tizimi va o`qitishning tеxnik vositalari. Tayanch iboralar: o`qitishning ijodiy muhiti, mustaqil ta’lim, jamiyatni axborotlashtirish, musobaqa muhiti.
- O`qitish va o`zlashtirish jarayonida yangi pеdagogik tеxnologiyalardan foydalanish va uning o`ziga xos xususiyatlari. Tayanch iboralar: o`qitish, o`zlashtirish, rеja asosida o`qitish, pеdagogik tеxnologiya, pеdagogik faoliyat, ta’lim jarayoni.
- Hamkorlikda o`qitish tеxnologiyasi. Tayanch iboralar: komandada o`qitish, kichik guruhlarda hamkorlikda o`qitish, «zigzag yoki arra» mеtodi, «Birgalikda o`qiymiz» mеtodi, ijodiy izlanishni tashkil qilish mеtodi.
- Talabalar tanqidiy fikrini rivojlantirishda intеrfaol uslublarning o`rni. Tayanch iboralar: pеdagog-talaba, jamoa fikri, didaktik vazifalar, ijodiy imkoniyat, intеrfaol usullar.
- Pеdagogik tеxnologiyaning ilmiy-nazariy asoslari. Tayanch iboralar: tеxnologiya, pеdagogik, axborotli, masofaviy, fan va ishlab chiqarish.
- Didaktik o`yinli tеxnologiyalar va ularning ta’lim-tarbiyada tutgan o`rni. Tayanch iboralar: ishbilarmon, ijodiy, roli-syujеtli, individual, o`yin-mashqlar.
- O`quv mashg`ulotlarini loyihalashtirish. Tayanch iboralar: ta’lim maqsadlari, o`quv maqsadlari, o`quv amallari, ta’lim natijasi, baholash.
- Ta’lim-tarbiyaga tadqiqiy-ijodiy yondashuv. Tayanch iboralar: ta’limning maqsadi, o`quv faoliyati, talaba va o`qituvchi, rag`batlantirish.
- Ta’lim maqsadlariga erishish yo`llari. Tayanch iboralar:bilim, ilmiy kuzatish, tajriba, natijalarini o`rganish, o`qituvchi va talaba.
- O`qituvchi faoliyatining tеxnologiyalanuvchanligi. Tayanch iboralar: milliy dastur, vazifa, ta’lim mazmuni, ijodiy pеdagogik faoliyat, tеxnologiya, shaxsni o`qitish.
- Yangi pеdagogik tеxnologiya prinsiplari. Tayanch iboralar: prinsip, PT maqsadi, yakuniy natija, egiluvchanlik, zamonaviylik, ilmiylik, o`quv jarayonini maqbullashtirish, axborot tеxnologiyasi, moddiy-tеxnik baza, ob’еktiv nazorat, sifatli baholash.
- O`qituvchi faoliyati turlari. Tayanch iboralar: nazariy faoliyat, amaliy faoliyat, tashkilotchilik, ilmiy bilish, rеproduktiv, kommunikativlik.
- Ta’lim tizimida zamonaviy pеdagogik tеxnologiyalarni qo`llashning hamiyati. Tayanch iboralar: shaxs, uzluksiz ta’lim, fan, ishlab chiqarish, davlat va jamiyat, bozor iqtisodiyoti, axborotlashtirish.
- Ta’lim-tarbiyaga tеxnologik yondashuv. Tayanch iboralar: tadqiqiy-ijodiy, izlanuvchan, tizimli, tеxnologik, tarbiyalash tеxnologiyasi.
- Pеdagogik tеxnologiya qonuniyatlari, tamoyillari. Tayanch iboralar: ta’lim-tarbiya birligi, yaxlitligi, optimallashtirish, o`qituvchi va talaba faoliyati.
Mustahkamlash uchun savollar
1.«Sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar» konsepsiyasi qachon qabul qilindi?
2.Maktabdan tashqari ishlarni tashkil etish usullaridan misollar keltiring?
3.Sinfdan va maktabdan tashqari ishlarni tashkil etishda о‘qituvchiga qо‘yilgan talablar.
1. Islom Karimovning qaysi asarida “Kadrlar tanlashda vatanparvarlik, xalqparvarlik tuyg‘usi bugun juda katta ahamiyatga egadir” deb ta’kidlagan?
*а) Buyuk maqsad yo‘lidan og‘ishmaylik.
b) Istiqlol va ma’naviyat.
v) O‘zbekiston XXI asrga intilmoqda.
g) Milliy istiqlol mafkurasi – xalq e’tiqodi va buyuk kelajakka ishonchdir.
2. Har bir dars nimalar asosida tuziladi?
*а) Ta’limiy va tarbiyaviy funksiyalari va ta’lim prinsiplari asosida.
b) Ta’lim prinsiplari asosida.
g) Ta’limiy funksiyalar asosida.
*a)Didaktik maqsadlarni amalga oshirish yo‘lida doimiy o‘quvchilar jamoasi bilan aniq belgilangan vaqtlarda jadval asosida mashg‘ulot olib borish.
b) Ta’limiy funksiyalarini amalga oshiruvchi jarayon.
v) O‘quvchilarga o‘z predmetini sismavzutik bayon etishga imkon beruvchi jarayon.
g) O‘quvchilar jamoasining bilish faoliyatiga rahbarlik qilish borasida tashkil etiladigan ish formasi.
4. Bilimlarni tekshirish turlari.
*a) Joriy, yakuniy va mavzutik.
b) Chorak, mustaqil.
v) Frontal, tekshirish.
g) Indvidual tekshirish.
5. O‘quv materiallarini o‘zlashtirishning asosiy bosqichlari.
*a) Bilimlarni qabul qilish, tushunish, idrok etish va amalda tadbiq etish.
b) Diqqat bilan tinglash, topshiriqlarni bajarib borish.
v) O‘qishga, bilimga qiziqish.
g) Qunt bilan ishlash.
6. Ta’limning ikki yoqlama jarayon ekanligini isbotlab bering.
*a) O‘qituvchining ilmiy bilimlar berish, ko‘nikma va malakalar bilan o‘quvchilarni qurollantirish.
b) O‘qituvchi va o‘quvchilarning birgalikdagi faoliyati.
v) Ta’limda o‘qituvchining otaliqdagi roli.
g) O‘qituvchi tushuntirish fanini o‘quvchilar tomonilan qabul kilish.
7. Qaysi olim «Insonning bilish faoliyati bilmaslikdan bilishga qarab boradi» deb aytgan?
*a) Burxoniddin Zarnudjiy.
b) Abu Rayhon Beruniy.
v) Yan Amos Komenskiy.
g) Abu Ali Ibn Sino.
8. Ta’limning maqsadi.
*a) Yosh avlodni ilmiy bilimlar, ko‘nikma va malakalar tizimi bilan qurollantirish.
b) Aniq mavzuni o‘quvchilarga bildirish.
v) Yoshlarni bilimlar bilan qurollantirish.
g) Yoshlar dunyoqarashini shakllantirish.
*a) Maxsus tashkil etilgan pedagogik jarayon bo‘lib, bu jarayon insonni har tomonlama kamol toptirishga qaratilgan bo‘ladi.
b) Axloqiy e’tiqod va xatti-harakatlarni shakllantirish jarayoni.
v) Maxsus tashkil etilgan va ongli amalga oshiriladigan jarayon.
g) Bunda insonlarning bir-biriga tafsif etadigan jarayoni.
10. Islom Karimovning: “Bizga bitiruvchilar emas, maktab ta’lim va tarbiyasini ko‘rgan shaxslar kerak”, – degan iborasi qayd etilgan asarni aniqlang.
*a) Barkamol avlod O‘zbekiston taraqqiyoti poydevori.
b) Barkamol avlod orzusi.
v) Buyuk maqsad yo‘lidan og‘ishmaylik.
g) O‘zbekiston kelajagi buyuk davlat.
*a) Maqsadga qaratilgan jarayon bo‘lib, bunda o‘quvchilar bilimlar tizimini, malaka va ko‘nikmalarni egallab, ilmiy dunyoqarashi shakllanib borish bilan birga, axloqiy fazilatlari kamol topadi.
b) O‘quv ko‘nikmasi va malakasini egallash orqali tarbiyaviy ta’sir o‘tkaziladi.
v) Tarbiyaning bir qismi bo‘lib, bunda bolalar bilimlar tizimini egallab boradilar.
g) O‘quvchilar tomonidan ko‘nikma va malakalarni o‘zlashtirish jarayoni.
12. «Ta’lim degan so‘z xalqlar va shaharliklar o‘rtasida nazariy fazilatlarni birlashtirish, tarbiya esa shu xalqlar o‘rtasidagi tug‘ma fazilat va amaliy kasb-hunar fazilatlarini birlashtirish demakdir. Ta’lim so‘z va o‘rgatish bilangina bo‘ladi. Tarbiya esa amaliy ish, tajriba bilan, ya’ni shu xalq shu millatning amaliy malakalaridan iborat bo‘lgan ish harakat, kasb-hunarga berilgan bo‘lishni o‘rganishdir. Ushbu ta’rifning muallifi kim?
13. O‘rta Osiyo mutafakkirlaridan qaysi alloma birinchi marta bolalarni jamoa bo‘lib, maktabda o‘qitishning ahamiyatini ilmiy asoslab bergan?
14. «Juvonmardlik asli 3 narsadir: biri ulkim, aytgan so‘zigni o‘zing qilsang, ikkinchisi ulkim, xayrli ishni ilgari tutsang, odamdan qilgan barcha sifatlar bu uch narsaning ostidadur. Ushbu fikrning muallifi kim?
b) Yusuf Xos Hojib.
v) Ahmad Yugnakiy.
15. Turkiy tilda yaratilayotgan dastlabki ta’limiy-axloqiy asar qaysi?
*a) «Devoni lug‘otit-turk».
b) «Qutadg‘u bilig».
v) «Hibbat-ul haqoyiq».
g) «Mahbub-ul qulub».
16. Didaktika – bu:
*a) Ta’lim nazariyasi.
b) O‘quv tillarini tashkil etishning formalarini takomillashtirish.
v) Ta’lim qonuniyatlari, prinsiplarini va mohiyatini tadqiq etadi.
g) Ilmiy fan bo‘lib, ta’limning nazariy asoslarini o‘rgatadi.
17. «Buyuk didaktika» asari qaysi pedagog olim tomonidan yozilgan?
*a) Yan Amos Komenskiy.
b) Abu Rayhon Beruniy.
v) Abu Ali Ibn Sino.
18. Islom Karimovning O‘zbekiston Respublikasi IX sessiyasida (1997-y) so‘zlagan. “Barkamol avlod – O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori” nutqida tarbiyaning maqsadi qanday ifodalanadi?
*a) Barkamol, erkin fikrlovchi shaxsni tarbiyalash.
b) Tadbirkor shaxsni tarbiyalash.
v) Umuminsoniy va milliy tarbiY.
g) Mehnatsevarlik tarbiyasi.
*a) Kadrlar tayyorlash tizimining bosh sub’ekti va ob’ekti, ta’lim sohasidagi xizmatlarning iste’molchisi va ularni amalga oshiruvchi.
b) Ta’lim va kadrlar tayyorlash tizimining faoliyatini tartibga soluvchi.
v) Har qanday odam shaxs hisoblanadi.
g) Yangi tug‘ilgan chaqaloq.
20. Shaxs shakllanishiga ta’sir etuvchi omillar.
*a) Mikro muhit, mezo muhit, makro muhit , irsiyat, ta’lim-tarbiya, shaxsiy faoliyat.
b) Mikro muhit, iste’dod, xotira.
v) Shaxsiy faoliyat, mafkura.
g) Irsiyat, iste’dod, xotira.
21. Nazariya – bu:
*a) Bilimlarning haqqoniy ekanligi.
b) Harakatlar yig‘indisi.
v) Fikrlar tizimi.
g) O‘qituvchi va o‘quvchilarning xususiyatlarini o‘rganish.
22. Dars tiplari.
*a) Aralash darslar, yangi materiallarni bayon etish, takrorlash, bilimlarni tekshirish va baholash, mustahkamlash darsi.
b) Aralash darslar, yangi bilimlarni bayon etuvchi va leksiya darslari.
v) O‘tilgan materiallarni mustahkamlash, umumlashtirish darslari.
g) O‘yin darslari, press-konferensiya, mohir qo‘llar darsi.
23. Ibtidoiy jamoa davrlarida tarbiyaning yuzaga kelishiga sabab bo‘lgan shart-sharoitlar nimalardan iborat?
*a) Ibtidoiy kishilarning mehnat faoliyati va bunda tarkib topgan ijtimoiy munosabatlar.
b) Kohinlar va oqsoqollarning maqsadga muvofiq faoliyati.
v) Bolalarning kattalarga taqlidi.
g) Kishilarning o‘z nasl-nasabini davom ettirishda tabiiy-biologik negizga asoslanishi.
24. Bola o‘zining hayot faoliyati jarayonida, kattalarning ishlariga qatnashib, ular bilan kundalik muomalada bo‘lib tarbiyalanar va ta’lim olar edi. Keyinroq odat bo‘lib, qolganidek hayotga hozirlanibgina qolmasdan, shu bilan birga o‘zi uddalay oladigan faoliyatga bevosita qo‘shilib ham ketaveradi, kattalar bilan birga ularning rahbarligida mehnat qilishga va hayot kechirishga o‘rganar edi. Mazkur fikr qaysi tarixiy davrda bola tarbiyasini yoritayapti?
*a) Ibtidoiy jamiyatda.
b) Quldorlik jamiyatida.
v) Feodal jamiyatda.
g) Ibtidoiy jamoaning yemirilish davrida.
25. Eng qadimgi davrlardagi ma’naviy madaniyatimiz, xususan, bolalar tarbiyasi tizimini o‘rganishda asos bo‘lgan manbani ayting.
v) Ibn Sino. «Axloq haqida risola».
g) Ma’rifatparvarlarning ish asarlari.
26. Xalq ommasi tomonidan yaratilgan va avloddan-avlodga o‘tib kelayotgan ta’lim-tarbiya ishlarini amalga oshirish bobida qo‘llanib kelingan usul, vosita, ko‘nikma va malakalar birligini ifodalovchi tajribalar asosida to‘plangan bilim va ma’lumotlar yig‘indisi.
*a) Xalq pedagogikasi.
v) Tarbiya nazariyasi.
27. «Axloq-odob, rasm-rusum, kasb-hunar, odat va irodani hosil qilish uchun insondan zo‘r kuch va qudrat talab qilinadi. Bu ikki yo‘l bilan, ya’ni ta’lim va tarbiya yo‘li bilan hosil qilinadi. Ta’lim degan so‘z xalqlar va shaharliklar o‘rtasida nazariy fazilatlarni birlashtirish, tarbiya esa shu xalqlar o‘rtasidagi tug‘ma fazilat va amaliy kasb-hunar fazilatlarini birlashtirish degan so‘zdir. Ta’lim so‘z va o‘rgatish bilangina bo‘ladi. Tarbiya esa amaliy ish, tajriba bilan, ya’ni shu xalq, shu millatning amaliy malakalaridan iborat bo‘lgan ish-harakat, kasb-hunarga berilgan bo‘lishi, o‘rganishdir» Bu ta’rifning muallifi kim?
28. Sog‘likni saqlashning asosiy tadbiri badantarbiya bo‘lib, keyin ovqat tadbiri va uyqu tadbiri bo‘lganidan, so‘zni badantarbiyadan boshlaymiz. Badantarbiyaga odam ish jarayonida qiladigan harakatlari va maxsus badantarbiya harakatlari kiradi. Bu yerda biz keyingisi ustida to‘xtalamiz, Chunki shu keyingisi badantarbiya bo‘lib, undan keladigan manfaatlar tufayli u bilan mashg‘ul bo‘ladilar. Badantarbiyaning turlariga kelsak, ular quyidagilardan iborat: tez harakatli, nozik va yengil, kuchli badantarbiya turlari. Mazkur fikrning muallifi kim?
29. Ta’limning qanday turlari uchun Davlat talablari (DT) joriy etiladi?
*a) Maktabgacha, maktabdan tashqari, oliy o‘quv yurtlaridan keyingi, malaka oshirish va qayta tayyorlash.
b) Ta’lim turlarining barchasi uchun.
v) Maktabgacha, malaka oshirish va qayta tayyorlash.
g) Faqat malaka oshirish va qayta tayyorlash.
30. Har bir dars nimalar asosida tuziladi?
*a) Ta’limiy va tarbiyaviy funksiyalar va ta’lim prinsiplari asosida tuzilgan ta’limning tashkiliy formasi.
b) Ta’lim prinsiplari asosida.
g) Ta’limiy funksiyalar asosida.
31. Qaysi qatorda pedagogik fanga taalluqli asosiy bo‘limlar berilgan?
*a) Umumiy pedagogika, ta’lim nazariyasi, tarbiya nazariyasi, maktabshunoslik, pedagogika tarixi.
b) Umumiy pedagogika, ilmiy tadqiqot metodi, ta’lim nazariyasi.
v) Umumiy pedagogika, bolalar ijodini o‘rganish, meditsina pedagogikasi.
g) Umumiy pedagogika, shaxs muammosi, maktabgacha tarbiya pedagogikasi.
32. “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi”ning maqsadi nima?
*a) Ta’lim sohasini tubdan isloh qilish, uni o‘tmishdan qolgan mafkuraviy qarashlar va sarqitlardan to‘la xalos etish, yuqori malakali kadrlar tayyorlash milliy tizimini yaratish.
b) O‘tmishdan qolgan mafkuraviy qarashlar va sarqitlardan to‘la xalos etish.
v) Ta’lim sohasiga o‘zgartirish kiritish.
g) Ta’lim muassasalarini yuqori malakali kadrlar bilan ta’minlash.
33. «As-sahih» to‘plami qaysi muhaddis – vatandoshimiz ijodiga mansub?
*a) Imom Ismoil al-Buxoriy.
b) Imom Ismoil al-Nishopuriy.
v) Imom ibn Mojj.
g) Imom ibn Iso at-Termiziy.
34. Isrof – o‘rinsiz va foydasiz ishlarga pul va mol sarf qilishdir. Isrof natijasida yo‘qchilik, keyin har kimning mol-davlatiga ta’ma va hasad qilish kelib chiqadi. Ushbu pandning muallifi kim?
*a) Abdulla Avloniy.
v) Abdurahmon Jomiy.
g) Alisher Navoiy.
35. Ushbu satrlar qaysi otinning qalamiga mansub va undan ta’lim jarayonida nima uchun foydalanilgan? “Ul nadurkim, poyi yo‘q, yursa boshi birla yurar, yurganda xok surmay ancha ustolik qilar”.
36. Turkiston o‘lkasi chor hukumati tomonidan bosib olinganidan so‘ng yerli aholini savodxon qilishdan asosiy maqsad nima?
*a) Umumiy savodxonlikka erishish.
b) Yerli aholini ruslashtirish.
v) Yerli aholi uchun milliy maktablar tashkil etish.
g) Yangi usul maktabi.
37. Ulug‘bekning buyrug‘i bilan qaysi shaharlarda madrasalar barpo etilgan?
*a) Samarqandda va Shahrisabzda.
b) Samarqand va Qarshida.
v) Samarqand va G‘ijduvonda.
g) Samarqand va Buxoroda.
38. Pedagogika tarixi qanday fan?
*a) Pedagogika tarixi fani ijtimoiy fan.
b) Pedagogika tarixi metodikasi voqea va hodisalarni o‘rgatadigan fan.
v) Pedagogika tarixi maktab tizimi va g‘oyalarini o‘rganadigan fan.
g) Pedagogikaga oid bilimlarni o‘rganadigan fan.
39. Pedagogika tarixi bo‘limining asosiy manbalari qaysilar?
*a) Xalq og‘zaki ijodi, pedagogik qadriyatlar, tarixiy manbalar, ta’lim tarbiyaga doir asarlar, davlat qonun va qarorlari.
b) Davlat hujjatlari, tarixiy g‘oyalar, pedagogik meros.
v) Milliy meros va umumiy qadriyatlar.
g) Buyuk pedagoglar asarlari, xalq pedagogik adabiyotlari.
40. Sharq uyg‘onish davrining yetuk namoyandalari qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?
*a) Al-Forobiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali Ibn Sino.
b) Abu Ali Ibn Sino, Al-Xorazmiy.
v) Abu Rayhon Beruniy, Amir Temur.
g) Abu Ali Ibn Sino, Al-Xorazmiy, Alisher Navoiy.
41. «Turkiy Guliston yoxud axloq» asarining muallifi.
b) Munavvar Qori.
42. «Qutadg‘u bilig» asarining muallifi.
*a) Yusuf Xos Hojib.
g) Abu Nasr Forobiy.
43. A.Navoiy umrining oxirgi yillarida yozilgan ta’lim-tarbiyaviy xarakterga ega bo‘lgan asar nomi qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
*a) «Mahbub ul-qulub».
b) «Hayrat ul-abror».
g) «Farxod va Shirin».
44. «Turkiy Guliston yoxud axloq» asarida komil inson tarbiyasiga oid ilgari surilgan g‘oyalar.
*a) Aqliy tarbiya, axloqiy tarbiya, vijdon tarbiyasi.
b) Vatan muhabbati, inson odobi.
v) Axloqiy tarbiya, vijdon tarbiyasi.
g) Tarbiya, inson odobi.
45. «Birinchi muallim» darsligining muallifi qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
b) Munavvar Qori.
g) Said Rasul Aziziy.
46. DTS ni tayyorlash qanday ta’lim muassasalari uchun majburiydir?
*a) O‘zbekiston Respublikasidagi barcha ta’lim muassasalari uchun.
b) Davlat ta’lim muassasalari uchun.
v) Nodavlat muassasalari uchun.
g) Xalq ta’limi hamda Oliy va O‘rta maxsus ta’lim vazirliklari tasarrufidagi ta’lim muassasalari uchun.
47. Kadrlar tayyorlash Milliy dasturida belgilangan barcha tadbirlarni amalga oshirishning 1-bosqichi qaysi yillar hisoblanadi?
*a) 1997 – 2001 yillar.
b) 1997 – 2000 yillar.
v) 1998 – 2001 yillar.
g) 1996 – 2000 yillar.
48. Aralash dars turining tuzilishi berilgan qatorni toping.
*a) Uy vazifalarini so‘rab, tekshirish, yangi material bayon qilingan yangi matn, uy vazifasini topshirish.
b) Tashkiliy qism, yangi mavzu bayoni, yangi mavzudan uyga vazifa berish.
v) Tashkiliy qismlarning ochib berilishi.
g) Darsni turli o‘yinlar orqali o‘tish.
49. Pedagogik qobiliyat necha turga bo‘linadi?
50. O‘quv dasturi – bu:
*a) Fanning maqsadidan, o‘quv rejasi bo‘yicha ajratilgan soat va bilim hajmi uning tizimi mavjud jamiyatning g‘oyaviy-siyosiy yo‘nalishini o‘zida aks ettiradigan davlat hujjatidir.
b) Fanning maqsadini belgilab beruvchi hujjat.
v) O‘qituvchining faoliyatini belgilab beradigan hujjat.
g) Dars tizimi va uning qonun-qoidalarini belgilab beradigan hujjat.
51. «Mudarris ota-onasining mansabi, boyligiga qarab bolaga muomala qilmasligi kerak». Ushbu fikrlar qaysi Sharq mutafakkirining qalamiga mansub?
52. A.Navoiyning «Mahbub ul-qulub» asarida o‘qituvchi odobiga doir qanday talablar bayon etiladi?
*a) Mudarris ota-onasining mansabi, boyligiga qarab bolaga muomala qilmasligi lozim, mudarris bolaga bilgan narsalarini o‘rgatishi, bilmagan ilmlarini o‘rgatishga urinmasligi kerak.
b) Muallim yaramas ishlardan, nopoklikdan yiroq bo‘lishi kerak.
v) Mudarrislar yomon ishlardan, fisqu-fasoddan o‘zlarini tiya bilishlari kerak.
g) O‘qitish va tarbiyalashni bilmagan mudarris bolalardan uzoqda yurishi kerak.
*a) Har bir insonning o‘zi bir inson yoki jamoa bilan bo‘lgan muloqotida hamda yurish-turishida o‘zini tuta bilishidir.
b) Insonning yurish-turishini belgilab beradi.
v) Insonning muomala odobini belgilab beradi.
g) Insonning kuchli iroda egasi ekanligi.
54. O‘quv rejasiga asosan tuziladigan hujjatlarning nomini ko‘rsating.
*a) O‘quv rejasi asosida tuziladigan hujjat – dars jadvali.
b) Maktabning yillik o‘quv rejasi.
v) Sinf rahbarining tarbiyaviy ish rejasi.
g) Dasturdan tashqari ma’lumotlar jadvali.
55. Pedagogikada jazolash usuli qanday amalga oshiriladi?
*a) Tushuntirish, tanbeh berish, ogohlantirish, qattiq ogohlantirish, uyaltirish.
b) Kaltaklab, urib, haqorat qilib.
v) Haqorat qilib.
56. Kadrlar tayyorlash Milliy dasturida belgilangan barcha tadbirlarni amalga oshirishning 2-bosqichi qaysi yillar hisoblanadi?
*a) 2001 – 2005yillar.
b) 1997 – 2000 yillar.
v) 1998 – 2001 yillar.
g) 1996 – 2000 yillar.
57. «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonun qachon qabul qilingan?
*a) 1997-yil 9-sessiyada.
b) 1997-yil 11-sessiyada.
v) 1996-yil 11-sessiyada.
g) 1997-yil 8-sessiyada.
58. Shaxs komilligining mezoni – bu:
*a) O‘qib-uqqanligi, aqliy va axloqiy bilimlari saviyasi va ularni hayotda qo‘llay bilish ko‘nikmasini hosil qilganligida.
b) Hayotiy tajriabasining ko‘pligida.
v) O‘zgalar bilan tez muomalaga kirishib keta olishida.
g) Yaxshi fazilatlarni o‘zida mujassam etganligida.
59. Pedagogika fani Konsepsiyasinng asosiy mazmun-mohiyati nimadan iborat?
*a) Pedagogika fanining rivojlanish istiqbollarini belgilashdan.
b) Pedagogika fanining yangi yo‘nalishlarini belgilashdan.
v) Pedagogika fani erishgan yutuqlarni targ‘ib qilishdan.
g) Pedagogika fani erishgan yutuqlarni amaliyotga qo‘llashdan.
60.“Axloqning yaxshi bo‘lishi, taomning pokizaligi, rostlik va omonatga xiyonat qilmaslik shart, dunyoviy ishlardan chetda qolgan bo‘lsangiz ham zarari yo‘qdir”. Ushbu fikr muallifini aniqlang.
*a) Imom ismoil Al Buxoriy.
61. “Odobli inson barcha odamlarning yaxshisidir va barcha xalqlar uchun yoqimlidir. U mansabdor kishilardan go‘zalroq va badavlat odamlardan hurmatliroqdir”. Ushbu fikr muallifini aniqlang.
*a) Alisher Navoiy.
62. IX-XV asrlar davomida pedagogika faniga hissa qo‘shgan olimlar qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
*a) Forobiy, Ibn Sino, Jomiy, Navoiy.
b) Jomiy, Muqimiy.
v) Amir Temur, Mashrab.
g) Ibn Sino, Gulxaniy.
63. Maktab ta’limi qaysi asosiy hujjatlar asosida amalga oshiriladi?
*a) O‘quv predmetlari, o‘quv rejasi, dasturi, darslik.
b) Predmetlar, o‘quv rejasi.
v) O‘quv rejasi va dasturi.
g) Predmet va darsliklar.
64. Prezident Islom Karimovning qaysi asarida milliy istiqlol g‘oyasi va milliy mafkuraning asosiy mohiyati yoritib berilgan?
*a) Milliy istiqlol mafkurasi – xalq e’tiqodi va buyuk kelajakka ishonchdir.
b) Barkamol avlod – O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.
v) O‘zbekiston kelajagi buyuk davlat.
g) O‘zbekistonning o‘z istiqlol taraqqiyoti yo‘li.
65. Pedagogik mahorat – bu:
*a) Izlanish – ijodiy mehnat mahsuli. U bir qolipdagi ish uslubi emas, balki har bir o‘qituvchining o‘z ustida ishlashi, ijodiy mehnati.
b) O‘quvchining ruhiy holatini bilish.
v) O‘quvchini qiyin vaziyatdan olib chiqish.
g) Har qanday holatda ham dars o‘ta olish.
66. XIX asrning 2-yarimi – XX asrda pedagogika faniga hissa qo‘shgan olimlar qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
*a) Avloniy, Fitrat, Behbudiy.
v) Amir Temur, Mashrab.
g) Ibn Sino, Gulxaniy.
67. Bugungi kunda pedagogika sohasida qalam tebratayotgan olimalar kimlar?
*a) R.A.Mavlonova, N.Azizxo‘jayeva, O.Hasanboyev.
b) R.A.Mavlonova, N.Saidaxmedov.
v) N.Azizxo‘jayeva, K.Hoshimov.
g) O.Hasanboyeva, M.Haydarov.
68. Badantarbiya mashqlari tartibi va yo‘li bilan bajarilsa, nimaga erishiladi?
*a) Fikr uyg‘unlashadi, qon yurishadi, hazm yaxshilanadi, asab quvvatlanadi, zehn charxlanadi.
b) Barkamol inson tarbiyalanadi.
v) Komil inson voyaga yetkaziladi.
g) Shaxs shakllanadi.
69. O‘zbekiston Respublikasi “Oila huquqi ”ning asosiy tamoyillari qaysilar?
*a) Oila jamiyat va davlat muhofazasida, ayol bilan erkak teng huquqliligi, ixtiyoriy, erkin nikoh va erkin ajralish.
b) Oila jamiyat va davlat muhofazasida.
v) Ayol bilan erkak teng huquqliligi.
g) Ixtiyoriy, erkin nikoh va erkin ajralish.
70. Maktab ichki nazoratining turlari qaysilar?
*a) Mavzutik va kompleks nazorat.
b) Mavzutik va yakka nazorat.
v) Kompleks va indvidual nazorat.
g) Mavzutik va indvidual nazorat.
71. Ushbu misralar qaysi allomaga tegishli? “Otangga bo‘lmagin arzanda bandi, Bandidan chiqib bo‘l hunar farzandi”.
72. Hadisi Sharifda keltirilgan quyidagi g‘oyalar kimga tegishli? “Mening bolam”, “Sening bolang”, deb ajratmay tarbiya berish hammaning vijdoniy burchidir.
*a) Payg‘ambarimiz (s.a.v).
73. Milliy tarbiya mezonlarini belgilashda nimalar e’tiborga olinadi?
*a) O‘quvchilarning yoshi, aqliy imkoniyatlari.
b) O‘quvchilarning bilish qobiliyatlari.
v) O‘quvchilarning ruhiy holati.
g) O‘quvchilarning umumiy holati.
74. Milliy tarbiyaning ko‘rsatkich va mezonlari qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
*a) Vatanparvarlik, milliy g‘urur, milliy odob, vijdoniylik.
b) Xalqparvarlik, insonparvarlik.
v) Insonparvarlik, vatanparvarlik.
g) Vatanparvarlik, Milliy g‘urur.
75. Ta’lim tamoyillari qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
*a) Ta’lim jarayonining ko‘rsatmali bo‘lishi, bilimlarni puxta va tizimli o‘zlashtirib olish, ta’lim jarayoni va tizimini demokratlashtirish va insonparvarlashtirish, ta’lim jarayonida shaxsiy xususiyatlarni hisobga olish.
b) Ta’limning ilmiy bo‘lishi, nazariya bilan amaliyotning bog‘liq bo‘lishi.
v) Og‘zaki nazorat va o‘z-o‘zini nazorat qilish.
g) Ta’limga qiziqishni rag‘batlantirish.
76. Darsga qo‘yiladigan didaktik talablar – bu:
*a) Har bir dars aniq g‘oyaviy, mafkuraviy izlanishga ega bo‘lishi lozim. O‘qituvchi esa ulardan tarbiyaviy maqsadda foydalanmog‘i lozim.
b) Har bir dars aniq maqsadni ko‘zlab, puxta rejalashtirilgan bo‘lishi lozim.
v) Har bir dars ko‘rsatmali vositalar bilan jihozlanmog‘i lozim.
g) Dars uchun ajratilgan soat va daqiqalarni tejash va unumli foydalanish.
77. Tarbiyaning tabiatga uyg‘un bo‘lish prinsipini qaysi pedagog o‘z ishida ta’riflagan?
*a) Slavyan pedagogi Yan Amon Komenskiy.
b) Nemis pedagogi Adolf Disterveg.
v) Fransuz faylasufi Jan Jak Russo.
g) Shvetsar pedagogi Iogani Genrix Pestolotsiy.
78. Shaxs shakllanishiga ta’sir etuvchi ichki omillarga qaysilar kiradi?
*a) Biologik va irsiy omillar.
b) Tabiiy va ijtimoiy hayot.
g) Pedagogik ta’lim.
79. “Inson uchun birinchi baxt uning sog‘ligi, ikkinchisi go‘zalligidir” degan fikr kimning qalamiga mansub?
80. Faoliyat qanday faoliyatga bo‘linadi?
*a) O‘yin, o‘qish, mehnat faoliyatlari.
b) Raqs faoliyati.
v) Kino ko‘rish faoliyati.
g) Dam olish faoliyati.
81. “Avesto” tadqiqotchisini aniqlang.
82. Nafosat tarbiyasini amalga oshirishda eng ko‘p qo‘llanadigan vositani ko‘rsating.
*a) Musiqa, tasviriy san’at, she’riyat va raqs.
b) Dars, ekskursiY.
v) Tanaffus, dars, mehnat.
g) Musiqa, tasviriy san’at.
83. “Zafarnoma” asarining muallifi kim?
*a) Sharafiddin Ali Yazdiy.
v) Abu Ali ibn Sino.
84. Nafosat tarbiyasi nima?
*a) O‘quvchilarni voqelikdagi, san’atdagi, tabiatdagi, jamiyat munosabatlaridagi, go‘zallikni idrok qilish, badiiy didni o‘stirish.
b) O‘quvchilarni did bilan kiyintirishga o‘rgatish.
v) Nozik didli bo‘lish.
g) Go‘zallikni yaratish.
85. Tarbiyaning usullarini sanab o‘ting.
*a) Ibrat-namuna, ishontirish, tushuntirish, uqtirish.
b) Namuna, tushuntirish, uqtirish.
v) Tushuntirish, nasihat berish.
g) Ishontirish, ta’kdirlash.
86. Axloqiy tarbiyaning vazifalari.
*a) Kattalarni hurmat qilish.
b) Ongli, intizomli bo‘lish.
v) Fikrlash qobiliyati keng, tarbiyali bo‘lish.
g) O‘quvchilarga insonparvarlikni singdirish.
87. «Agar dunyoda chang va tutun bo‘lmaganida inson 1000 yil umr ko‘rgan bo‘lur edi» iborasi kimning qalamiga mansub?
*a) Abu Ali Ibn Sino.
b) Abu Rayhon Beruniy.
g) Abdulla Avloniy.
88. O‘qituvchi – bu:
*a) Fundamental va mutaxassislik fanlarini chuqur egallagan yuqori saviyali dars beradigan kishi.
b) Madaniyatli, to‘g‘ri yo‘nalish ola biladigan shaxs.
v) Yuksak madaniyatli, o‘quvchilar qiziqishini qondira oladigan odam.
g) O‘quvchilarga bilim beruvchi shaxs.
89.“Devoni hikmat” asarining muallifi kim?
*a) Ahmad Yassaviy.
v) Ahmad Yugnakiy.
g) Alisher Navoiy.
90. Pedagogikaning predmeti – bu:
*a) Tarbiyaning nazariyasi va amaliyotini tadqiq etadigan va uning mohiyatini aniqlab beradigan fan.
b) Tarbiya va tarbiyalash borasidagi faoliyat.
v) Maxsus tashkil etilgan tarbiyaviy jarayon.
g) Tarbiya qonunlarini tadqiq etadigan fan.
*a) Bu maqsadga qaratilgan jarayon bo‘lib, bunda o‘quvchilar bilimlar tizimini, malaka va ko‘nikmalarni egallab, ularda ilmiy dunyoqarash shakllanib borish bilan birga insonning axloqiy fazilatlari kamol topadi.
b) O‘quv ko‘nikmasi va malakasini egallash orqali tarbiyaviy ta’sir o‘tkazish.
v) Tarbiyaning bir qismi bo‘lib, bunda bolalar bilimlar tizimini egallab boradilar.
g) O‘quvchilar tomonidan ko‘nikma va malakalarni o‘zlashtirish jarayoni.
92. Shaxs kamoloti – bu:
*a) Irsiyat, muhit, tarbiya, ichki va tashqi sifatlar, iroda etiladigan va iroda etilmaydigan jarayon.
b) Ichki va tashqi sifatlar.
v) Ma’lumot, o‘qitish va tarbiY.
g) Irsiyat, ma’lumot va tarbiY.
93. Maktab ta’limi o‘z ichiga quyidagilarni oladi:
*a) O‘quv predmetlari, o‘quv plani, dasturi va darsliklari.
b) Predmetlar, o‘quv rejasi.
v) O‘quv rejasi, dastur.
g) Predmet va darsliklar.
94. Ta’lim prinsiplari – bu:
*a) Ta’lim talablaridan kelib chiqib, o‘qitishning borishini belgilaydigan va aniqlaydigan qonun.
b) Ta’lim asosini tashkil etadigan qoidalar.
v) Didaktik talablar tizimi.
95. Ta’lim metodlari qaysilar?
*a) Amaliy, og‘zaki, ko‘rsatmali, o‘quv faoliyatini tashkil etish va rag‘batlantirish, nazorat va o‘z-o‘zini nazorat qilish metodlari.
b) Og‘zaki, ko‘rgazmali, amaliy.
v) Amaliy va og‘zaki.
g) O‘quv faoliyatini rag‘batlantirish, nazorat va o‘z-o‘zini nazorat qilish.
96. “Ash-shifo” asarining muallifi kim?
g) Alisher Navoiy.
97. Pedagogika terminining ma’nosi – bu:
*a) Pedagogika – bola yetaklamoq so‘zidan olingan.
b) Pedagogika – bolashunoslik so‘zini anglatadi.
v) Kasbiy mehr va adolat, burch ma’nosini anglatadi.
g) Tashkilotchilik, halollik va rostgo‘ylik ma’nosini anglatadi.
98. Pedagogikaning faoliyat ob’ekti nima?
*a) Bolani o‘rab turgan muhit.
MUNDARIJA
1. Pedagogikaning umumiy asoslari. Pedagoglik kasbining ijtimoiy mohiyati.
2. O‘qituvchining kasbiy sifatlari va qobiliyatlari.
3. Pedagogik mahorat va uni egallash yo‘llari.
4. Pedagogika fani va uning metodlari.
5. Pedagogika fanining boshqa fanlar bilan aloqasi.
6. Pedagogika fanining ilmiy tadqiqot metodlari.
7. Barkamol avlodni tarbiyalashning maqsad va vazifalari.
8. Barkamol avlod tarbiyasida axloqiy, mehnat va estetik tarbiyalarning o‘rni.
9. O‘quvchi shaxsining rivojlanishi va tarbiY.
10. Shaxs rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillar va o‘quvchi shaxsining rivojlanish davrlari.
11. O‘zbekistonda ta’lim tizimi.
12. O‘zbekistonda uzluksiz ta’lim tizimi, turlari va ish mazmuni.
13. O‘zbekistonda Oliy,Oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim.
14. Didaktikaning predmeti va vazifalari.
15. Ta’lim jarayonining mohiyati.
16. O‘quvchilar bilim egallashining asosiy bosqichlari.
17. Ta’lim mazmuni.
18. Maktabning o‘quv dasturlari.
19. Ta’lim qoidalari va qonuniyatlari.
20. Ta’limning ko‘rsatmalilik, tushunarlilik, puxta va mustahkam o‘zlashtirish qoidalari.
21. Ta’lim metodlari.
22. Ta’lim jarayonining shakllari.
23. O‘quvchilarning bilim, ko‘nikma, malakalarini hisobga olish va baholash.
24. Tarbiya jarayonining mohiyati.
25. Tarbiya metodlari.
26. O‘quvchilar jamoasi va uning o‘quvchiga ta’siri.
27. Ijtimoiy-siyosiy tarbiya va o‘quvchilarning ijtimoiy faolligini shakllantirish.
28. O‘quvchilarda ilmiy dunyoqarash asoslarini shakllantirish.
29. Barkamol shaxsning estetik tarbiyasi.
30. Barkamol shaxsga ekologik tarbiya berish.
31. Barkamol shaxsga iqtisodiy tarbiya berish.
32. Shaxsning kamol topish tizimida sinfdan va maktabdan tashqari ishlar.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. O‘zbekiston Resiubjkasining Konstitutsiyasi Toshkent, 1992-y.
2. O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida» gi Qonuni. – T, 1997-y.
3. O‘zbekiston Respublikasi «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi». – T.,1997-y.
4. I.A. Karimov. O‘zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida. – T., O‘zbekiston. 2011-y.
5. I.A. Karimov. “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch”. – T., “Ma’naviyat”. 2008-y.
6. I.A. Karimov. “Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari”. – T., O‘zbekiston. 2009-y.
7. I.A. Karimov. Barkamol avlod orzusi. Toshkent: Sharq, 1997-y.
8. I.A. Karimov. O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida: xavfsyzlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. – T., O‘zbekiston, 1997-y.
9. Milliy istiqlol g‘oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar. – T.,O‘zbekiston, 2000-y.
10. Abu Nasr Forobiy. Fozil odamlar shahri. – T., Abdulla Qodiriy nomidagi xalq merosi nashriyoti, 1993-y.
11. Abdulla Avloniy. Turkiy Guliston yoxud axloq. – T., 1996-y.
12. Abu Rayhon Beruniy. Hikmatlar. – T.,Yosh gvardiya, 1973-y.
13. A.Xoliqov. Pedagogik mahorat. – T., Iqtisod-moliY. 2010-y.
14. J.Tulenov, Z.G‘ofurov. Falsafa. – T., O‘qituvchi. 1997-y.
15. A.Minovarov. Pedagogika. – T., O‘qituvchi 1996-y.
16. R.Mavlonova, O.To‘rayeva., K.Xoliqberdiyev. Pedagogika. O‘qituvchi. 2008-y.
17. R.Mavlonova, N.Raxmonqulova, N.Vohidova. Pedagogika nazariyasi va tarixi. Darslik. – T., Fan va texnologiyalar. 2010-y.
18. R.Mavlonova,N.Raxmonqulova. Boshlang‘ich ta’limning integratsiyalashgan pedagogikasi. – T., 2009-y.
19. R.Mavlonova, N.Raxmonqulova. Boshlang‘ich ta’lim innovatsiyasi. – T., 2007-y.
20. J.Yo‘ldoshev va F.Yo‘ldosheva, G.Yo‘ldosheva. Interfaol ta’lim sifat kafolati. – T., 2009-y.
21. J.Xasanboyev, H.Sariboyev, G.Niyozov,O.Hasanboyeva, M.Usmonboyeva. Pedagogika. O‘quv qo‘llanma. Fan. 2006-y.
22. M.Inomova. Oilada bolalarning ma’naviy-axloqiy tarbiyasi. – T., 1999-y.
23. A.To‘xtayev. EkologiY. – T., O‘qituvchi. 1998-y.
24. S.Jo‘raqulov. Pеdagogik mahorat. Toshkent. 2008-y.
25. A.Kosimov, F.Xolikova. Pedagogik mahorat va pedagogik texnologiyalar Toshkent 2004-y.
26. M.Axmedjonov, B.Xo‘jaev, Z.Hasanova. Pеdagogik mahorat. Buxoro. 2008-y.
27. O.Suvonov, S.Astanova. Pedagogik mahorat. Guliston – 2010-y.
Qiziqarli malumotlar
Mustahkamlash uchun savollar