Minerallar va odam organizmi haqida

Minerallarning organizmdagi roli

Minerallar tanadagi ko’plab funktsiyalar uchun muhim bo’lgan muhim oziq moddalardir. Tana tomonidan ishlab chiqarilmaydigan minerallar oziqlanish orqali olinishi kerak bo’lgan oziq moddalardir. Ular tanada ko’plab funktsiyalarni bajaradilar, masalan:

Suyak salomatligi: Kalsiy, fosfor va magniy kabi minerallar suyaklarni sog’lom saqlashga yordam beradi. To’g’ri mineral muvozanat va D vitamini etarli miqdorda iste’mol qilish bilan suyaklarni mustahkam saqlash mumkin.

Qon salomatligi: Temir, mis va rux kabi minerallar qon ishlab chiqarishga va qizil qon hujayralarining sog’lom darajasini saqlab qolishga yordam beradi.

Mushaklar funktsiyasi: magniy, kaliy va natriy kabi minerallar mushaklarning qisqarishi va bo’shashishi uchun muhimdir.

Asab funktsiyasi: Natriy, kaliy va magniy kabi minerallar nervlarning to’g’ri ishlashi uchun juda muhimdir. Ular, shuningdek, nerv hujayralarida elektr signallarini uzatish uchun muhim minerallardir.

Suv va elektrolitlar muvozanati: natriy, kaliy va xlorid kabi minerallar tanadagi suv va elektrolitlar muvozanatini saqlashga yordam beradi. Ushbu minerallar tanadagi suyuqlik muvozanatini saqlab, hujayralarga normal funktsiyalarini saqlashga yordam beradi.

Fermentlarning faollashishi: rux, mis va selen kabi minerallar fermentlarning faollashishi va reaktsiyalari uchun zarurdir.

Gormon ishlab chiqarish: magniy, sink va selen kabi minerallar gormonlar ishlab chiqarish uchun muhim oziq moddalardir.

Ushbu minerallarning etishmasligi ko’plab sog’liq muammolariga olib kelishi mumkin. Masalan, temir tanqisligi kamqonlik kabi sog’liq muammolariga olib kelishi mumkin. Kalsiy etishmovchiligi suyak kasalliklariga olib kelishi mumkin. Magniy etishmovchiligi mushaklarning kramplari, uyqusizlik va tashvish kabi alomatlarga olib kelishi mumkin. Shuning uchun sog’lom tana uchun muvozanatli ovqatlanish va minerallarni etarli darajada iste’mol qilish muhimdir.

Minerallar ortiqcha va etarli istemol qilmaslik

Tanadagi funktsiyalarini bajarish uchun minerallar to’g’ri miqdorda olinishi muhimdir. Biroq, minerallarni etarli darajada iste’mol qilmaslik kabi, ortiqcha iste’mol qilish ham sog’liq muammolariga olib kelishi mumkin. Masalan, kalsiyni ortiqcha iste’mol qilish buyrak toshlarining paydo bo’lishiga va yurak-qon tomir kasalliklariga olib kelishi mumkin. Natriyni ortiqcha iste’mol qilish gipertenziya va yurak kasalliklari xavfini oshirishi mumkin. Shuning uchun minerallarni iste’mol qilishda muvozanatli bo’lish muhimdir.

Minerallarga boy oziq-ovqatlar

Minerallarni ko’plab oziq-ovqatlarda topish mumkin. Masalan, kalsiy sut, yogurt, pishloq va yashil bargli sabzavotlarda mavjud. Temir qizil go’sht, tovuq, loviya va quritilgan mevalarda mavjud. Magniy donli ovqatlar, bodom va findiq, yashil bargli sabzavotlarda mavjud. Kaliy banan, avakado, loviya va quritilgan mevalarda mavjud.

Ratsion orqali etarli miqdorda minerallarni ololmaydigan odamlar minerallarni qo’shimcha sifatida olishlari mumkin. Biroq, qo’shimchalarni to’g’ri dozalarda ham olish muhimdir. Minerallarning haddan tashqari dozasi sog’liq muammolariga olib kelishi mumkin.

Minerallar organizmdagi ko’plab funktsiyalar uchun muhimdir. Sog’lom tana uchun muvozanatli ovqatlanish va minerallarni etarli darajada iste’mol qilish muhimdir.