Lyumen
Lyumen
Lyumen – Xalqaro Birliklar Tizimi — SI ga ko’ra, yorug‘lik oqimining birligi hisoblanadi. O’zbekcha belgilanishi lm, (кирилл алифбосида лм), xalqaro belgilanishi ham lm.
Ta’rifida ko’ra:
bir lyumen yorug’lik kuchi 1 kandela bo‘lganda 1 steradian fazoviy burchakdagi nuqtaviy manbadan tarqaladigan yorug’lik oqimiga teng bo‘ladi:
1 lm = 1 kd × 1 sr = 1 lk × m2
Yorug‘lik oqimi bu energetik fotometrik kattalikdan keltirib chiqarilgan fotometrik fizik kattalik bo‘lib, u inson ko’zining turli yorug‘lik to’lqinlariga nisbatan sezuvchanligiga asoslangan. To‘lqin uzunligi λ ga teng bo‘lgan monoxromatik nurlanish oqimini lyumenda ifodalansa, Φv=683× Φe×V(λ) formuladan foydalanish kerak. Bunda, Φv – nurlanish oqimi (vatt), V(λ) esa – λ to‘lqin uzunligiga mos keluvchi kunduzgi ko’rish borasidagi nisbiy spektral yorug‘lik samaradorligi.
Ayrim yorug‘lik manbalarining yorug‘lik oqimi ko’rsatkichlari:
№ |
Yorug‘lik manbasi nomi |
Yorug‘lik oqimi |
lyumen/vatt |
1 |
100 vattli cho’g’lanma lampa |
1100≈1300 |
13,4 |
2 |
42 vattli galogen lampa |
625 |
15 |
3 |
36 vattli lyuminessent lampa |
2850-3350 |
79-93 |
4 |
40 vattli induksion lampa |
2800 |
90 |
5 |
Nur diodi 40-80 Vt |
6000 |
115 |
6 |
Quyosh |
3,63·1028 |
93 |
7 |
Yorug‘lik to‘lqini uzunligi 555 nm bo‘lgan ideal yorug‘lik manbai |
|
683,002 |
Karrali va ulushli birliklari va ularning old qo‘shimchalari
Karrali birliklar |
Ulushli birliklar |
||||||
Kattalik |
Nomi |
Belgilanishi |
Kattalik |
Nomi |
Belgilanishi |
||
O‘zbekcha |
xalqaro |
O‘zbekcha |
xalqaro |
||||
101 lm |
Dekalyumen |
dalm |
dalm |
10−1 N |
Detsilyumen |
dlm |
dlm |
102 lm |
Gektolyumen |
glm |
hlm |
10−2 N |
Santilyumen |
slm |
clm |
103 lm |
Kilolyumen |
klm |
klm |
10−3 N |
Millilyumen |
mlm |
mlm |
106 lm |
Megalyumen |
Mlm |
Mlm |
10−6 N |
Mikrolyumen |
mklm |
μlm |
109 lm |
Gigalyumen |
Glm |
Glm |
10−9 N |
Nanolyumen |
lmlm |
lmlm |
1012 lm |
Teralyumen |
Tlm |
Tlm |
10−12 N |
Pikolyumen |
plm |
plm |
1015 lm |
Petalyumen |
Plm |
Plm |
10−15 N |
Femtolyumen |
flm |
flm |
1018 lm |
Eksalyumen |
Elm |
Elm |
10−18 N |
Attolyumen |
alm |
alm |
1021 lm |
Zetalyumen |
Zlm |
Zlm |
10−21 N |
Zeptolyumen |
zlm |
zlm |
1024 lm |
Yottavat |
Ylm |
Ylm |
10−24 N |
Yoktolyumen |
ylm |
ylm |
Bizni ijtimoiy tarmoqlarda ham kuzatib boring:
Feysbukda: https://www.facebook.com/Orbita.Uz/
Tvitterda: @OrbitaUz
SI ning hosilaviy birliklari
Lyumen
Manba:orbita.uz