Linux buyruqlari ro’yhati

Linuxning har bir distributivida o’ziga xos (buyruq) komanda qatorlari (CMD) ro’yhati bo’lishi mumkin, chunki har bir distributiv o’ziga xos tuzilishga ega. Ammo, Linux distributivlari uchun umumiy va ommabop bo’lgan buyruqlar mavjud. Bu buyruqlar bir qancha buyruq qatorlari orqali amalga oshiriladi. Quyidagi ro’yhatda eng umumiy Linux komandalarini ko’rsataman:

1. **pwd**: Hozirgi ishlaydigan katalogning (papka) to’liq manzilini chiqaradi.

  

2. **ls**: Katalogdagi fayl va kataloglar ro’yhatini chiqaradi.

  

3. **cd**: Katalog o’zgartirish uchun ishlatiladi. Masalan, `cd Desktop` deyilganda, Desktop katalogiga o’tasiz.

4. **cp**: Fayllarni nusxalash uchun ishlatiladi. `cp file1.txt /path/to/destination` deyilganda, file1.txt faylini /path/to/destination manziliga nusxalaydi.

5. **mv**: Fayllarni va kataloglarni boshqa manzillarga ko’chirish va o’zgartirish uchun ishlatiladi.

6. **rm**: Fayllarni o’chirish uchun ishlatiladi. `rm file.txt` deyilganda, file.txt faylini o’chiradi.

7. **mkdir**: Katalog yaratish uchun ishlatiladi. `mkdir new_directory` deyilganda, new_directory nomli katalog yaratiladi.

8. **rmdir**: Bo’sh katalogni o’chirish uchun ishlatiladi. `rmdir empty_directory` deyilganda, empty_directory nomli bo’sh katalogni o’chiradi.

9. **cat**: Matnli fayllarni ekran bo’limiga chiqaradi yoki bir-biriga bog’lab qo’shadi.

10. **nano** yoki **vi**: Matnli fayllarni tahrir qilish uchun ishlatiladi.

11. **grep**: Fayl yoki matnda kerakli so’zni qidirish uchun ishlatiladi.

12. **chmod**: Fayl yoki katalog uchun ruxsatlarni o’zgartirish uchun ishlatiladi.

13. **sudo**: Super user (administrator) huquqlari bilan komandalarni bajarish uchun ishlatiladi.

14. **apt** (Debian/Ubuntu) yoki **yum** (Fedora/RHEL): Paket boshqaruvchisi orqali dasturlarni o’rnatish yoki yangilash uchun ishlatiladi.

Bu buyruqlar orqali, fayl va kataloglarni boshqarishingiz, dasturlarni o’rnatishingiz, tizimni sozlashingiz mumkin. Har bir buyruq haqida qo’llanma va ma’lumotni olish uchun, siz `man` buyrug’ini ishlatishingiz mumkin. Masalan, `man ls` deyilganda, `ls` buyrug’i haqida ma’lumot ekranga chiqadi.