Kompyuter sichqonchasi haqida siz bilmagan qiziqarli faktlar
Engelbart sichqonchaga patent olgan, biroq patent muddati uning ixtirosi ommaviy ravishda ishlab chiqarila boshlanishigacha tugab bo‘lgan. Biroq qahramon mukofotsiz qolib ketmagan. 1997 yilda Engelbart ixtirochilarga beriladigan Lemelson mukofoti (500 ming dollar) va “kompyuter sohasidagi Nobel mukofoti” deb e’tirof etiluvchi Tyuring mukofotini (250 ming dollar) olgan.
Informatika va kompyuter haqida qiziqarli faktlar
Birinchi kompyuterlar paydo bo‘lganidan beri ancha vaqt o‘tdi va ularning rivojlanishi jarayonida juda ko‘p qiziqarli hodisalar ro‘y berdi.
Masalan, ko‘pchilik insonlar dastlab sichqoncha kursorini aylanaga o‘ralgan o‘q shaklida belgilash reja qilinganligini yoki ilgari baytda bitlar soni ko‘rsatilmaganligini tushunishmaydi.
Biz sizlarni foydalanuvchilarning aksariyati bilmaydigan g‘ayrioddiy va hayratlanarli faktlar bilan tanishtirib o‘tamiz.
1 — Birinchi smaylikni yuborish Kevin Makkenzi nomi bilan bog‘liq (1979 yil). U juda sodda ko‘rinishda bo‘lgan :-).
2 — 1995 – birinchi veb brauzer Netscape Navigator sotuvga chiqarildi.
3 — Eng qimmat domen nomi Vacationrentals.com. U 2007 yilda 35 million dollarga sotilgan.
4 — Linux operatsion tizimining kompaniya belgisi – pingvin. Chunki bu sistemani yaratuvchi shaxsni yoshligida zooparkda pingvin tishlab olgan.
5 — Har soatda taxminan 4200 ta yangi domen nomlari indekslanadi.
6 — Shveysariyada katta hajmli ma‘lumotlar saqlanuvchi server markazlaridan chiqqan issiqlik sabab kichik ko‘ldagi suv iluq turadi.
7 — 2001 – Fayl almashish xizmati ommaviylashib ketdi.
8 — Birinchi kompyuter virusi 1982-yilda sistemalarni buzish maqsadida Apple tomonidan ishlab chiqilgan.
9 — 1982-yilda “smaylik“ belgisi ro‘yxatga olingan, u aloqa jarayonida tabassumni ifodalash uchun ishlatilgan.
10 — Statistikaga ko‘ra, aksariyat kompyuterlar o‘z imkoniyatlarining yarmidan foydalanadi, xolos.
11 — Xitoy hukumati odamlarni o‘ldirish aks etgan kompyuter o‘yinlarini taqiqlagan.
12 — GameStation o‘yinlarini ishlab chiquvchilar, uning mahsulotlarini o‘rnatayotganda ruxsat berish so‘raladigan savollarni foydalanuvchi o‘qishi yoki o‘qimasligini tekshirib ko‘rmoqchi bo‘lishgan. Buning uchun ular punktga «Siz do‘konga joningizni berasiz» bandini qo‘shib qo‘yishdi. Aniqlnishicha, bir necha ming foydalanuvchi buni sezmagan.
13 — Barcha elektron pochta xabarlarining 75 foizdan ortig‘i spamdir. Foydalanuvchilar tomonidan ularning atigi 6% ochiladi.
14 — 1972 – Larry Roberts tomonidan elektron pochta uchun birinchi dastur yaratildi.
15 — Barcha internet foydalanuvchilarining yarmidan ko‘pi Facebook‘da o‘z akkauntlariga ega.
16 — 1999 – yirik shaharlarda DSL liniyalari orqali internetga ulanish ommaviylasha boshladi.
17 — Internet foydalanuvchilarining yarmidan ko‘pi Osiyoda istiqomat qilishadi.
18 — 1984 – Internetda domenlarni nomlash tizimi (Domain Name System) joriy qilindi.
19 — 1981-yilda yaratilgan kompyuter 12 kilogramm tosh bosgan. Uning monitor ekrani esa atigi 5 dyum bo‘lgan (hozirgi mobil telefonlarniki kabi).
20 — Internetdagi barcha qidiruvlarning deyarli 1/3 qismi erotik materiallar va pornografiyani qidirishga yo‘naltirilgan.
21 — Dunyoda atigi 7 shaxsda ommaviy axborot vositasi bo‘lgan “internet kalitlari“ mavjud. Kalitlarning har biri smart-karta joylashgan maxfiy qutiga kirishni ta‘minlaydi. Ushbu yettita smart-kartani birlashtirib, ICANN ma‘lumotlar bazasiga kirishga imkon beruvchi master-kalitni olish mumkin. Qachonki internetni global darajada buzishga urinish bo‘lsa, master-kalit Internetni qayta yoqishga imkon beradi.
22 — Onlayn tanishish tokchasi har yili bir milliard dollardan ko‘proq foyda keltiradi. Amerika Qo‘shma Shtatlarida barcha er-xotinlarning deyarli 19 foizi internetda tanishishgan.
23 — Internetga asoslangan texnologiya 1960 yillarda paydo bo‘lgan, u Massachusets texnologiya institutida ishlab chiqilgan. Arpanet deb nomlanuvchi birinchi kompyuter tarmog‘i esa hukumat maqsadlari uchun yaratilgan.
24 — 1962 – Intergalactic Network – Galaktikalararo tarmoq loyihasi boshlandi. Maqsad dunyoning ixtiyoriy nuqtasidan ma‘lumotlarni ola bilish.
25 — Kompyuterda «con» nomi bilan papka yaratish mumkin emas (sinab ko‘ring!).
26 — Dunyodagi birinchi onlayn veb-sayt http://info.cern.ch 1991 yil 6 avgustda yaratilgan. U 153 so‘zdan iborat bitta veb-sahifadan iborat bo‘lgan.
27 — 1994 – Yahoo kompaniyasiga asos solindi.
28 — Internetda har daqiqada 70 ta yangi blog paydo bo‘ladi.
29 — Shimoliy Koreya faqat hukumat amaldorlari va harbiylar internetga kirish imkoniga ega bo‘lgan yagona mamlakatdir.
30 — Dunyo bo‘ylab har daqiqada taxminan 15 soatlik videomaterial YouTube‘ga yuklanadi.
31 — Internet birinchi 50 million foydalananuvchisini 5 yilda to‘plagan. Televideniyega esa buning uchun 13 yil kerak bo‘lgan edi.
32 — Dunyodagi eng katta internet-kafe Nyu-Yorkda joylashgan. Bu erda bir vaqtning o‘zida 800 kompyuter foydalanuvchilarga xizmat qiladi.
33 — Internet orqali yuborilgan barcha elektron xabarlarning qariyb 70 foizi spamdir.
34 — 2007 – Mobil internet ommaviylashdi. Apple iPhone ommaviy ravishda sotila boshladi.
35 — 1974 – Tarmoqdagi kompyuterlarni bir-biri bilan bog‘lash uchun TCP – Transmission Control Protocol taklif qilindi. Bu protokolni taklif qilgan Virt Cerf va Bob Kahn lar keyinchalik internet otalari deb nom oldilar.
36 — 1996 – Google loyihasi ish boshladi.
37 — Faqat Rossiya va SSSRning sobiq davlatlarida @ bu belgi «kuchukcha» deb nomlanadi. Boshqa mamalakatlarda esa bu belgini «shilliq qurt» yoki «maymuncha» deb nomlashadi.
38 — 2008 – Facebook portali o‘zining egasi: 20 yoshli talabaga 6 milliard daromad keltirdi.
39 — Birinchi grafik brauzer “Mosaic“ 1993 yilda Illinoys universiteti mutaxassislari tomonidan chiqarilgan.
40 — 1990 – Birinchi xususiy Internet provayderi ish boshladi.
41 — Internetga ulangan qurilmalar soni sayyoradagi odamlar sonidan ko‘proq.
42 — 1995 – eBay ish boshladi.
43 — Barcha eski domen zonalarida uch harfli bo‘sh domenlarni topish imkonsiz.
44 — Klaviaturaga suyuqlik to‘kilishi kompyuter buzilishining eng ko‘p uchraydigan sababi hisoblanadi. Ikkinchi asosiy sabab esa elektr energiyasidagi uzilishlar bilan bog‘liq.
Sizni ushbu maqola ham qiziqtirishi mumkin
Kechirasiz savolingizga tshunmadik! Juda zur , ishlaringga omad Ofarin . Ishlaringizga omad . Charchameyzlar Kopirovat qilib bo’lmaydimi? Kompyuterlar haqidagi ushbu qiziqarli faktlarni rosa foydasi tekdi menga! Informatika fani haqida super malumotlar ekan. Bilmagan malumotlarimga ega bo’ldim. Meni eng yoqtirgan fanim bu informatika, bu malumotlar menga juda yoqdi. Men Kompyuterlarga va Dasturlashga qiziqaman, menga bu faktlar juda xam yoqdi raxmat! Rustamova Nodira : Ajoyib! Ammo dars jarayonida foydalanish uchun nusxa olish yoki yuklab olishni iloji bo’lmadi. Informatika va kompyuter haqida aynan manga kerakli faktlar boraka rahmat.
Menga juda ham yoqdi ayniqsa kompyuter qurilmalari va programmalar haqida qiziqarli ma’lumotlar berildi. Rahmat sog‘ bo‘ling.
Juda zo’r malumotlar bor ekan, lekin men o’zimga saqlay olmadim, admin iloji bo’lsa shuni ham yo’lga qo’ysangiz.
Sayt yomon emas bo’ladi, ammo kam malumotlar berilgan ekan, kelgusida bundanda ko’proq malumotlar kutib qolaman.
So‘nggi yuklangan mavzular Ko‘p o‘qilgan mavzular Bo‘limlardan birini tanlang
Kompyuter sichqonchasi haqida siz bilmagan qiziqarli faktlar
9 dekabr kompyuter sichqonchasining “tug‘ilgan kuni” hisoblanadi. 1968 yilning aynan shu kuni Stenford tadqiqot instituti xodimi Duglas Engelbart sichqonchani San-Frantsiskodagi hisoblash texnikasi bo‘yicha anjumanda taqdim qilgan.
Quyida kompyuter sichqonchasi haqida qiziqarli faktlar keltirilgan:
Kompyuter sichqonchasiga NASA tomonidan buyurtma berilgan. Koinot agentligi hisoblash tizimlari bilan ishlashni soddalashtirish usulini izlagan. Biroq sichqoncha agentlik mutaxassislarini qoniqtirmagan, chunki u bilan vaznsizlikda ishlashning iloji bo‘lmagan.
Engelbart unda sichqonchani yaratish g‘oyasi paydo bo‘lishidan avval boshning harakatlariga monand kursorni harakatlantiruvchi maxsus niqobni qo‘llashni taklif qilgan.
Engelbart sichqonchaga patent olgan, biroq patent muddati uning ixtirosi ommaviy ravishda ishlab chiqarila boshlanishigacha tugab bo‘lgan. Biroq qahramon mukofotsiz qolib ketmagan. 1997 yilda Engelbart ixtirochilarga beriladigan Lemelson mukofoti (500 ming dollar) va “kompyuter sohasidagi Nobel mukofoti” deb e’tirof etiluvchi Tyuring mukofotini (250 ming dollar) olgan.
Engelbart o‘z sichqonchasiga bitta tugmani joylashtirgan, biroq uning o‘zi har bir barmoq uchun bittadan tugma joylashtirishni istagan.
Inglizcha mouse (sichqoncha) so‘zining ko‘plikdagi shakli mice ko‘rinishida yoziladi. Biroq gap kompyuter sichqonchalari haqida ketganda Oksford lug‘ati mouses so‘zini qo‘llashga ruxsat beradi.
Sichqoncha 1980-yillarda unga huquqni Apple kompaniyasi sotib olgandan keyin ommalashgan. Sichqoncha konstruksiyasi soddalashtirilib, “Makintosh” kompyuteri bilan birga ishlatila boshlangan.
Sichqonchani ishlatish mumkin bo‘lgan ilk kompyuter 1970 yilda ishlab chiqarilgan Xerox Alto bo‘lgan. Bu kompyuter shuningdek grafik interfeysga ega bo‘lgan birinchi kompyuter hisoblanadi.
Sichqoncha kursori nega vertikal yoki gorizontal emas, balki yonboshlatib tasvirlangani sababini bilasizmi? Chunki past ko‘rsatish sifatiga ega bo‘lgan ilk monitorlarda uni shunday shaklda topish oson bo‘lgan.
Ilk optik sichqoncha 1980 yilda paydo bo‘lgan, biroq 1999 yilda uning narxi cho‘ntakbop ko‘rinishga kelgandan keyingina keng qo‘llana boshlangan.
Mavzu va informatika vazifalari. informatika asosiy tushunchalar. Informatika maqsadi
Ushbu maqola kompyuter fanining mavzusi va vazifalari kabi masalalarni ko’rib chiqishga bag’ishlangan. Ularning yoritilishini davom ettirishdan oldin, ma’no aniq belgilanadigan atamani belgilaylik.
«Informatika» so’zi o’tgan asrning 60-yillarida Frantsiyada axborotni avtomatlashtirilgan tarzda qayta ishlash bilan shug’ullanadigan va shu maqsadda elektron kompyuterlarni ishlatadigan sohani belgilash uchun paydo bo’ldi. Bu atama boshqa ikkita «avtomatlashtirish» va «axborot» larning birlashuvidan iborat edi. Bu axborotni avtomatlashtirilgan tarzda ishlash yoki axborotni avtomatlashtirishni anglatadi. Bu atama ingliz tilida so’zlashadigan mamlakatlarda, ya’ni kompyuter texnologiyalari fanining «kompyuter fani» atamasiga mos keladi.
Biz o’quvchiga oldindan kompyuter fanining mavzusi va vazifalari, uning paydo bo’lishi tarixi bilan tanishish kabi mavzularni oldindan ko’rib chiqishni taklif qilamiz.
Axborot fani tarixi
Axborot manbalarini asrlar tubida topishimiz mumkin. Buni ifoda etish va eslab qolish kerakligi ko’p asrlar ilgari nutqning paydo bo’lishiga, hisoblashiga, yozilishiga olib keldi. Ajdodlarimiz axborotni saqlash, uni qayta ishlash va tarqatish usullarini ixtiro qilish va takomillashtirishga urindi. Uzoq o’tmishdagi odamlarning uni saqlab qolish uchun urinishlari turli-tumanligini tasdiqladi. Bular loy tabletkalarida va qayin qobig’ida, tosh oymalarida, keyin qo’lda yozilgan kitoblarda yozilgan.
XVI asrda bosma matbuot paydo bo’ldi. Uning ixtirosi zarur ma’lumotlarni saqlash va qayta ishlash qobiliyatini sezilarli darajada oshirdi. Bosma nusxada taqdim etilgan ma’lumotlar almashish va saqlashning asosiy usuli bo’lib, XX asrning o’rtalariga qadar ular qolishda davom etdi. Faqat kompyuterlar paydo bo’lishi bilan uni saqlash, to’plash, uzatish, qayta ishlashning juda samarali usullari paydo bo’ldi, kompyuter fanining mavzusi va vazifalari shakllantirildi.
Informatika umumiy ta’rifi
Siz uning ko’plab ta’riflarini bera olasiz. Bu uning uslublari, shakllari, imkoniyatlari va funktsiyalarining ko’p qirrali tabiati bilan bog’liq. «Informatika» kontseptsiyasining quyidagi ta’rifi eng keng tarqalgan hisoblanadi.
Informatika – bu kompyuterlar yordamida amalga oshiriladigan turli xil axborot almashinuv jarayonlari bilan bir qatorda ularning tegishli dastur muhiti bilan o’zaro aloqasi bilan bog’liq bo’lgan inson faoliyati sohasi.
Kibernetika va informatika
Ko’pincha «kibernetika» va «informatika fanlari» tushunchalari ikki xildir. Keling, ularning o’xshashliklarini va qanday qilib ular bir-biridan farq qilganini aniqlaylik.
Kibernetika – turli xil tizimlarda ishlaydigan boshqaruvning ba’zi umumiy tamoyillari fani: ijtimoiy, biologik, texnik va boshqalar. Kompyuter fanining mavzusi va vazifalari bir-biridan farq qiladi. U kibernetika kabi muayyan ob’ektlarni boshqarish bilan bog’liq vazifalarni hal etishga ta’sir ko’rsatmasdan, axborotni yaratish va o’zgartirish jarayonlarini kengroq o’rganmoqda. Uning paydo bo’lishi kompyuter texnikasining rivojlanishiga bog’liq bo’lib, u unda asoslangan va u holda hisoblanmaydi. Kibernetikani rivojlantirish o’z-o’zidan va u kompyuter texnologiyalarining yutuqlarini juda faol ishlatib tursa-da, ob’ektlarni boshqarishning turli xil modellarini yaratganiga qaramasdan, ularga hech qanday bog’liqlik tug’dirmaydi.
So’zning keng va tor ma’nosida informatika
Keng ma’noda kompyuter fanlari axborotni qayta ishlash bilan bog’liq ilm-fan, ishlab chiqarish va texnologiyaning turli sohalari birligi. Va tor ma’noda nima bor? Kompyuter fanining 3 ta bog’liq qismini aniqlash mumkin.
1. Informatika milliy iqtisodiyotning bir bo’limi sifatida
Ularning birinchisi xalq xo’jaligining filialidir. Shu ma’noda kompyuter fanlari dasturiy mahsulotlar, kompyuter texnikasi va axborotni qayta ishlash texnologiyasini ishlab chiqishda ishtirok etadigan turli xil boshqaruv shakllarini amalga oshiradigan bir nechta firma majmuasidan iborat. Informatika ahamiyatini, o’ziga xosligini, vazifalari va vazifalari shu ma’noda milliy iqtisodiyotning turli sohalarida mehnat unumdorligining o’sishi asosan unga bog’liqdir. Bugungi kunda butun dunyo bo’ylab ko’p ish o’rinlari avtomatizatsiya vositalari bilan jihozlangan.
2. Informatika fundamental fan sifatida
Asosiy fan sifatida kompyuter fanlari kompyuter axborot tizimlariga asoslangan turli ob’ektlarni boshqarish jarayonlarini axborot bilan ta’minlash metodikasini ishlab chiqadi. Evropada quyidagi etakchi ilmiy yo’nalishlarni ajratib ko’rsatish mumkin: tibbiy va iqtisodiy informatika, komputerlashtirilgan ishlab chiqarish, tarmoq tuzilmasini rivojlantirish, atrof-muhit va ijtimoiy sug’urta informatika, professional axborot tizimlari.
Keling, informatika asosiy vazifalari va vazifalarini tasvirlaylik. Uning maqsadi turli xil axborot tizimlarining umumiy bilimlarini olish, shuningdek, ularning faoliyatida va umumiy naqshlarni qurishda o’zlarini aniqlashdir. Uning vazifalari quyidagilardan iborat:
– axborot tizimlari va texnologiyalarining turli nazariyalarini o’rganish;
– muayyan kompyuter tizimlarini axborot bilan ta’minlashni yaratish metodologiyasini ishlab chiqish.
3. Amaliy jihat
Kompyuter fanlari mavzusini amaliy fanlar sifatida ta’riflaydigan bo’lsak, quyidagilarga e’tibor qaratamiz:
– inson faoliyatining turli sohalarida faoliyat ko’rsatadigan turli xil axborot kommunikatsiya modellarini yaratish;
Axborot jarayonlarida mavjud bo’lgan qonuniyatlarni o’rganish (tarqatish, qayta ishlash, to’plash);
– muayyan sohalardagi texnologiyalar va axborot tizimlarini rivojlantirish, shuningdek turli bosqichlarda (loyihalash, ishlab chiqarish, ekspluatatsiya qilish va boshqalar) ularning hayot aylanishiga oid tavsiyalarni ishlab chiqish.
Kompyuter fanining asosiy vazifalari
Uning asosiy funktsiyasini axborotni konvertatsiya qilish vositalari va usullarini ishlab chiqish, shuningdek, ularni qayta ishlash uchun turli xil texnologik jarayonlarni tashkil qilishda foydalanish.
Informatika- ning quyidagi asosiy vazifalari alohida ajratilishi mumkin:
Har qanday tabiatga ega bo’lgan axborot jarayonlarini tadqiq qilish;
– ijtimoiy hayotning turli sohalarida kompyuter texnologiyalari va texnologiyalaridan samarali foydalanishni joriy etish, yaratish, ta’minlashning muhandislik va ilmiy muammolarini hal qilish;
– Axborot texnologiyalarining rivojlanishi, shuningdek, axborotni qayta ishlashning eng yangi texnologiyalarining turli axborot jarayonlari bo’yicha tadqiqot natijalari asosida yaratilishi.
Informatika keng qamrovli intizom sifatida
Buni o’zi o’zi yo’q deb aytish kerak. Informatika – yangi axborot texnologiyalari va texnikasini yaratishga qaratilgan kompleks intizom (ilmiy-texnik). Ular boshqa sohalarda yuzaga keladigan muammolarni hal qilish uchun xizmat qiladi. Axborot jamiyati ichida uning sanoat kompleksi yetakchi hisoblanadi. Dunyoda ogohlikni oshirish tendentsiyasi mavjud. Bu muayyan bilim sohasining taraqqiyoti, fan, ishlab chiqarish va texnologiya kabi birligiga bog’liq.
Informatika sohasi
Bugungi kunda informatika hayotimizning turli sohalarida keng qo’llaniladi: fan, ishlab chiqarish, ta’lim va boshqa ko’plab sohalarda. Zamonaviy ilm-fanni rivojlantirish bilan bog’liq ravishda qimmat va murakkab eksperimentlarga bo’lgan ehtiyoj muqarrar ravishda yuzaga keladi. Termodinamik reaktorlarning rivojlanishi misoldir. Kompyuter fanining roli – haqiqiy eksperimentlarni mashinalar bilan almashtirish. Bu muhim resurslarni tejaydi, natijalarning eng zamonaviy usullarini qayta ishlash imkoniyatini beradi. Bundan tashqari, bu tajribalar haqiqiylardan ko’ra ko’proq vaqt oladi. Ilmiy ma’lumotlarning ayrim sohalarida (misol uchun, astrofizikada) haqiqiy eksperimentni amalga oshirish mumkin emas. Keyinchalik, kompyuter fani qutqarish uchun keladi. Asosan, bu sohalarda barcha ishlar model va hisoblash tajribalari yordamida amalga oshiriladi.
Kompyuter fanlari va boshqa ilm-fanni yanada rivojlantirish yangi kashfiyotlar va yutuqlarga olib keladi. Oldindan taxmin qilish qiyin bo’lgan yangi ilovalar mavjud.
Informatika va boshqa axborot sohalari bilan aloqa
Informatika – amaliy va fundamental fanlarning interfeysida yuzaga kelgan keng ilmiy bilim sohasi. Murakkab ilmiy intizom sifatida quyidagi bilim sohalari bilan bog’liq:
– psixologiya va falsafa bilan (bilimlar nazariyasi va axborot doktrinasi orqali);
Matematika bilan (matematik matematikasi, matematik modellashtirish va algoritmlar nazariyasi, matematik mantiq);
– tilshunoslik bilan u imzo tizimlari va rasmiy tillar doktrinasi bilan bog’liq;
– kibernetik bilan, yuqorida ta’kidlaganimizdek, – boshqaruv va axborot nazariyasi orqali;
– radiotexnika, elektronika, kimyo va fizika bilan – axborot tizimlari va kompyuterning moddiy qismi.
Informatika fani nuqtai nazaridan hisoblash fanlari turli xil hisoblash jarayonlarini, global va mahalliy kompyuter tarmoqlarini tashkil qilish usullari va printsiplarini o’rganadigan o’yinlarga kiradi. Boshqa tomondan, u shuningdek, intellektual fazilatlarni yaxshilash uchun fikrlash sohasida insoniy sa’y-harakatlarini o’rganish uchun mo’ljallangan bilim fanlarini o’z ichiga oladi.
Informatika – iqtisodiyotning bir bo’limi
Iqtisodiyotning bir tarmog’i sifatida informatika foydalanuvchilar (axborot), ishlab chiqarishni qayta ishlash vositalari va dasturiy ta’minotni yaratish uchun mo’ljallangan xo’jalik yurituvchi sub’ektlar majmuasidir. Har bir narsa tovarlar ishlab chiqarish va iste’mol qilishga qaratilgan, ma’lumotlarga ega bo’lgan sanoat jamiyatidan ko’chib o’tish tendentsiyasi mavjud.
Bugungi kunda iqtisodiyotda turli informatika vositalari keng qo’llanilmoqda. Ular amalda qo’llaniladi:
– tijorat, ishlab chiqarish va bank boshqaruvi;
– auditorlik va buxgalteriya hisobi;
– shahar va davlat muassasalarida byudjet jarayoni;
E-biznes va elektron tijorat;
– xazina, auksion va savdo almashinuvini boshqarish.
Iqtisodiy informatika – turli xo’jalik yurituvchi sub’ektlar, shahar, davlat va viloyat tashkilotlarining faoliyatini modellashtirish nazariyasini shakllantirish uchun mo’ljallangan fan. Uning maqsadlari iqtisodiyotning maqsadlari bilan belgilanadi. Ya’ni ular xo’jalik yurituvchi sub’ektlarga, kommunal va davlat xizmatlariga va axborot texnologiyalari bilan shug’ullanadigan tashkilotlarga ega bo’lishdan iborat. Informatika iqtisodining mavzusi nima? Bu axborotni modellashtirishda mavjud bo’lgan naqshlarni, shuningdek, tashkilotlarning (korxonalarning) iqtisodiy va boshqa turdagi xo’jalik faoliyati to’g’risida ma’lumot berish usullarini va amalda axborot texnologiyalarini boshqarishni joriy etishdan iborat.
Iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish va o’rganish usullari
Iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish va o’rganish uchun juda ko’p usullar mavjud. Ular ham o’ziga xos, ham umumiy ilmiy. Umumiy ilmiy: sintez, tahlil, induktsiya, ajratish, ajralish, o’xshashlik, aniqlashtirish. Ularning barchasi barqaror hodisalar yoki jarayonlarda mavjud qonuniyatlarni namoyon qiladi. Ma’lum usullar iqtisodiy jarayonlarni aks ettiruvchi axborot hodisalariga yo’naltirilgan:
Matematik: deterministik, stokastik, simulyatsiya, optimallashtirish va tarmoq modellash, loyqa matematika, matematik, tizim, omil, regressiya va tahlilning boshqa turlari;
– Axborot va mantiqiy: grafikalar va diagrammalar, grafikalar, axborot oqimlarini va biznes jarayonlarini taqdim qilishning vizual va standartlashtirilgan vositalari.
Kompyuter nima?
Kompyuter fanining asosiy tushunchalari turli kompyuterlarni o’z ichiga oladi, chunki ular uni qayta ishlashga xizmat qiladigan asosiy texnik vositadir. Ular bir qator xususiyatlarga ko’ra tasniflanishi mumkin: belgilash, ishlash printsipi, hisoblash kuchining kattaligi, hisoblash jarayonining o’zini o’zi boshqarish usullari, funktsional qobiliyatlari,
Ma’lum maqsadlarda kompyuterlarni tasniflash
Kompyuterni uchta guruhga ajratish mumkin.
Umumiy maqsadlar (universal). Ular turli xil muhandislik va texnik masalalarni: matematik, iqtisodiy, axborot va boshqa masalalarni echish uchun mo’ljallangan, ular qayta ishlanadigan katta hajmli ma’lumotlarga ega bo’lib, algoritmlarning murakkabligi bilan ajralib turadi. Kompyuter ma’lumotlarining o’ziga xos xususiyatlari ularning yuqori ishlashi, shuningdek qayta ishlanadigan ma’lumotlarni (ramziy, kasrli, ikkilik), operatsiyalarning xilma-xilligi (maxsus, mantiqiy, arifmetik), muhim xotira hajmi, shuningdek, rivojlangan axborotni kiritish-chiqarish tizimi .
2. Ikkinchi guruh muammoga yo’naltirilgan. Ularning maqsadi odatda texnologik ob’ektlar bilan bog’liq bo’lgan kichik hajmdagi vazifalarni hal qilish, kichik hajmdagi ma’lumotlarni to’plash, ro’yxatdan o’tkazish va qayta ishlashdir.
3. Ixtisoslik juda tor vazifalarni hal etishga xizmat qiladi. Bu ishonchliligi va yuqori mahsuldorlikni saqlab turishda, bunday kompyuterlarning narxini va murakkabligini pasaytiradi.
Axborot texnologiyalari
Informatika fanining asosiy tushunchalarini ta’riflab, axborot texnologiyalari haqida bir necha so’z aytolmaydi. Bu hayotimizning istalgan sohalarida axborotni qayta ishlash bilan bog’liq turli operatsiyalarni bajarishga xizmat qiladigan maxsus dasturiy ta’minot va apparatning kombinatsiyasi. Axborot texnologiyalari ba’zan amaliy kompyuter fanlari yoki kompyuter texnologiyalari deb ataladi. Ushbu kontseptsiya, an’anaviy moddiy resurslardan ko’ra, ijtimoiy dinamikaning asosi bo’lgan axborot jamiyati shakllanishiga olib keldi. Bu ilm, bilim, intellektual qobiliyatlar, tashkiliy omillar, ijodkorlik, tashabbus va boshqalar. Afsuski, bu tushuncha mutlaqo o’z ichiga olgan va umuman olganda, mutaxasislarning mutlaqo aniq shaklga kelmaganligi. Buning eng muvaffaqiyatli ta’rifi axborot texnologiyasini turli kompyuterlardan foydalanishga asoslangan ma’lumotlarni uzatish, qayta ishlash, yig’ish uchun inson-kompyuter texnologiyasi sifatida sharhlagan akademik Glushkov tomonidan berilgan. U jadal rivojlanmoqda va ko’plab ijtimoiy tadbirlarni qamrab oladi: boshqaruv, ishlab chiqarish, ta’lim, ilm-fan, tibbiyot, moliyaviy va bank operatsiyalari, kundalik hayot va boshqalar.
Maktab informatika kursi
«Informatika» maktabining asosiy maqsadi talabalarni konvertatsiya qilish, qabul qilish, ulardan foydalanish, axborotni saqlash jarayonlari bilan bog’liq bilimlarni va uzoq muddatli mahoratini ta’minlashdan iborat. Shu asosda, kompyuter fanlari o’qituvchisi bugungi kunda rivojlangan dunyodagi ilmiy tasavvurni shakllantirishdagi roli, kompyuter texnologiyalari va axborot texnologiyalarining zamonaviy jamiyatni rivojlantirishdagi ahamiyatini ham ko’rsatishi kerak. Shu bilan birga, talabalar o’quvchilarni professional va professional faoliyatda ratsional va ongli ravishda ishlatish qobiliyatlarini rivojlantirishga intilishadi.
Quyidagi savollarni kompyuter fanlari o’qituvchisi yoritishi kerak:
– axborot, turli xil axborot jarayonlari, shuningdek, taqdimot tillari;
– dasturlash va algoritmlash;
– kompyuterni axborotni qayta ishlash vositasi sifatida;
– Bugungi kunda uni qayta ishlash uchun yangi axborot texnologiyalari mavjud.
Bu chiziqlar, ya’ni bir xoch-kesish tabiati, ularning (11 sinfga 2 dan) barcha bosqichlarida sodir o’rganish kerak. maktabda informatika fani uch darajada bo’linadi. Bu darajalari hisobga talabalar yoshi, shuningdek ularning tayyorgarlik olib.
Birinchi darajali – (2-dan 6 sinf uchun) boshlang’ich, ikkinchi – bazasi (7-sinf 9), uchinchi – profili (10 va 11-sinflar). sinflar 9 orqali 2 uchun dastur – majburiy minimal bo’ladi. yuqori maktabda, turli Anketalar bo’yicha informatika fani uchun chuqur ta’lim amalga oshiriladi. Bu professional ish uchun ta’lim beradi. batafsil muhokama allaqachon qurib mavzular dasturlarni turli sinflar o’rganish.
Informatika: imtihon
uzoq imtihon biri, qariyb 4 soat davom etadi – bu mavzu hokimiyati to’g’risida. 2014-yilda eng kam o’lim hisob 40. ta’lim sinov kunidan avval uzoq boshlash kerak, va bu holatda yaxshi natijalar taqdim etiladi edi.
Maqsadlar informatika ularning murakkabligi qarab bloklari bo’linadi. A1-A13 – bir necha javob tanlash bilan asosiy darajasi savollar. 1 nuqtada har bir to’g’ri tanlash uchun qabul qilinadi. Janglar B1-B15 kompyuter – bu muammoning oshdi murakkabligi hisoblanadi. raqami yoki oxirgi raqam ularga javob bo’ladi. Informatika eng qiyin vazifalar – C1-C4. Bu ularga eng to’liq javob berishi kerak bo’ladi.
Informatika uchun imtihon maqsadlari har bir amalda, bir yo’l yoki kompyuter bilan boshqa bog’liq. Biroq, bir turkumga C vazifalarni hal kalkulyatorni va PC foydalanish taqiqlanadi.
Qiziqarli malumotlar
Kompyuter sichqonchasi haqida siz bilmagan qiziqarli faktlar