Kitob ma’naviyat xazinasi insho
Shunday deb hisoblanadigan kitoblar, kamida 49 bet bo’lishi kerakAks holda, agar sizda 48 tadan kam va beshtadan ko’p bo’lsa, u risola, beshdan kam bo’lsa, bo’shashgan choyshab hisoblanadi.
Kitob ma’nosi
Kitob a bir varaq to’plamidan yoki boshqa materiallardan tashkil topgan, qopqoq yoki qopqoq bilan bog’langan va himoyalangan, hajm hosil qiluvchi ish. Bu so’z, lotincha liber, libri dan keladi.
Shunday deb hisoblanadigan kitoblar, kamida 49 bet bo’lishi kerakAks holda, agar sizda 48 tadan kam va beshtadan ko’p bo’lsa, u risola, beshdan kam bo’lsa, bo’shashgan choyshab hisoblanadi.
Tarix davomida kitoblar matbaa ixtirosi tufayli qo’lda yozilgan yoki bo’yalgan varaqlardan bosma nashrga aylantirilgan. Yoxannes gutenberg, taxminan 1440.
Ayni paytda, bundan tashqari, kitobda raqamli formatga o’tishda inqilob yuz bermoqda elektron kitob, yoki ovoz formatiga moslashishda, gap ketganda audiokitoblar ko’rlar uchun.
Kitoblar har qanday mavzu yoki mavzu bilan shug’ullanishi mumkin: fan, adabiyot, badiiy adabiyot, til, tarjimai hol va boshqalar yoki turli xil maqsadlarga ega, shuning uchun o’quv yoki darslik, ma’lumotnoma yoki maslahat, buxgalteriya yoki uslubiy kitob va boshqalar bo’lishi mumkin.
Shu ma’noda, kitob insoniyat uchun nihoyatda muhim ahamiyatga ega, chunki u bilim, e’tiqod va madaniyatni vaqt va makon orqali saqlash va uzatish uchun eng yaxshi vosita hisoblanadi.
O’z navbatida, kitob sifatida uni jildlar yoki jildlar tomonidan nashr etilgan katta hajmli asar deb ham atashadi. Xuddi shunday, asarga bo’linadigan qismlarning har biri, masalan, Muqaddas Kitobda bo’lgani kabi, bir xil hajmda bo’lsa ham, kitob sifatida belgilanishi mumkin.
Kitobning ba’zi qismlari
Kitoblar har xil qismlardan iborat bo’lib, ularning har biri turli xil maqsad va funktsiyalarga ega, ma’lumot beruvchi yoki amaliy yoki bir xil ish doirasida. Ularning ba’zilari, masalan, dekorativ turi, tarqatilishi mumkin, shuning uchun kitoblar har doim ham bir xil qismlarga ega emas.
- Chang ko’ylagi: bu kitobning muqovasini himoya qiladigan qog’oz yoki kartondan o’ralgan narsadir. Hamma kitoblarda ham mavjud emas.
- Muqova: u kitobning tashqi tomonini tashkil etadi, u qopqoq, orqa miya va orqa qopqoq orqali tarqaladi.
- Loin: unda sarlavha, raqam yoki jild, muallif va nashriyot logotipi ma’lumotlari mavjud.
- Siz saqlaysiz: bu muqovalarni kitobning qolgan qismi bilan birlashtirgan varaqlar.
- Odob yoki hurmat varaqlari: bular kitobning boshida va oxirida topilgan bo’sh varaqlar.
- Old qopqoq yoki oldingi sahifa: muqovadan oldin; unda kitobning nomi berilgan.
- Orqa qopqoq: bu odatda bo’sh bo’lgan muqovadan keyingi tekis sahifa.
- Mulk huquqlari yoki kreditlar sahifasi: muqovaning orqa tomonida joylashgan; unda mualliflik huquqi to’g’risidagi ma’lumotlar yoki mualliflik huquqi, nashriyotchi, nashr qilingan sanalari, qayta nashr qilinganligi, qonuniy depozit, asl nomi (tarjimalar uchun), kreditlar va boshqalar.
- Muqova sahifasi: sarlavha va muallifning ismi kabi kitob ma’lumotlari joylashgan joy.
- Sahifa: old va orqa tomonlari bilan varaqlarning har biri raqamlangan.
- Ishning asosiy qismi: asarning o’zi matnini tashkil etadigan varaqlar to’plami. Asar, o’z navbatida, quyidagi qismlarning hammasini yoki ayrimlarini o’z ichiga olishi mumkin: taqdimot, bag’ishlash, epigraf, prolog yoki kirish, indeks, boblar yoki qismlar, bibliografiya, kolofon va epilog.
- Biografiya: Ba’zan muallifning tarjimai holi uchun kitobning bir sahifasidan foydalaniladi.
- Tashqi yeng: asrab qolish uchun ba’zi kitoblarga qo’yiladigan astar.
- Kitob qismlari.
- Muqaddima.
Elektron kitob
Sifatida tanilgan elektron kitob elektron kitob yoki raqamli kitob, raqamli formatda bo’lgan kitob. Shunday qilib, bu kitobning qog’ozdagi elektron versiyasidir, faqat elektron qurilmani o’qish kerak.
Shuningdek, elektron kitobga qarang.
Insonning bilimli, tarbiyali, kasb-hunarli, baxtli bo’lishining muhim omili – bu kitobga do’st bo’lish, hamisha kitob o’qish, kitob mutolaasini umr bo’yi kanda qilmaslikdir. Ayniqsa, yoshlarning baxt-u kamoli, osoyishta va farovon hayotida kitob mutolaasining alohida o’rni bor.
Yurtboshimiz ilgari surayotgan 5 ta tashabbusda ham bu masalaga alohida e’tibor qaratilgan.
Joriy yilning 2-aprel kuni Andijon davlat universitetining Axborot resurs markazida yoshlarning kitob o’qishga bo’lgan qiziqishini yanada oshirish, ularda axborot kommunikatsiya texnologiyalaridan samarali foydalanish madaniyatini yuksaltirish maqsadida ma’naviy-ma’rifiy uchurashuv bo’lib o’tdi.
Bu uchurashuvda o’zbek tilshunosligi kafedrasi katta o’qituvchisi Abduhalim Ergashev kitob insonning eng yaqin do’sti va maslahatchisi, aql qayrog’i va bilim manbai, fikrlash quroli, xazinalar kaliti, tafakkur manbai ekanligini, kitobga muhabbat, uni qadrlash, o’qishga ishtiyoq xalqimizning qon-qoniga singib ketganligini e’tirof etdi. “Hozirgi kunda yurtimizda kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirishga qaratilgan targ’ibot ishlari tizimli va samarali tarzda tashkil etilmoqda. Bu esa, o’z navbatida yoshlar orasida badiiy adabiyot o’qishga, bo’lgan qiziqishni yanada ortishiga, ularning qobiliyati va iqtidorlarini ro’yobga chiqarishda, bilim va ko’nikmalarini rivojlantirishda, ularning qalbida vatanparvarlik, insoniylik his-tuyg’ularini jo’sh urushida, ma’naviy dunyoqarashini shakllantirishda mustahkam poydevor vazifasini o’taydi”, – deb ta’kidladi Abduhalim Ergashev.
Shu bilan birga ARM direktori Zuhiriddin Egamberdiyev: “Kitob insoniyat fikr durdonalarini to’plab avlodlarga yetkazuvchi vosita, odamzot yaratgan mo’jizalardan biri hisoblanadi. U inson qalbini yoritadi, bilimlarini oshiradi. Universitetimiz kutubxonasi ham siz talabalar uchun doimo ochiq. Badiiy, ilmiy va o’quv adabiyotlari orqali kerakli bilim va dunyoqarashingizni shakllantirib, vatanimiz taraqqiyoti va o’zingizning yuksalishingiz uchun foydalansangiz, biz bundan faqatgina xursand bo’lamiz”, – deya o’z fikrlarini talaba yoshlarga yetkazib berdi.
Bu sa’y-harakatlarning zamirida nafaqat talabalar, balki talabalar o’zlari istiqomat qiladigan shahar va tumanlaridagi tengdoshlari o’rtasida ham kitobxonlikni keng targ’ib etish, ularning mutolaaga bo’lgan qiziqishlarini yanada oshirish va rag’batlantirish yotadi. Zero, kitob insonlarni yorug’ kelajak sari yetaklovchi yo’lchi yulduzdir.
Poytaxtimizda “Kitob — ma’naviyat gulshani” mavzuida kitob yarmarkasi tashkil etildi.
“Agrobank” ATB hamda “O‘zbekiston” nashriyot-matbaa ijodiy uyi hamkorligida o‘tkazilgan ushbu tadbirda ijodkorlar, nashriyot uyi va bank vakillari, yoshlar ishtirok etdi.
Qayd etilganidek, kitob — qalblarni yorituvchi nur, tafakkurni boyituvchi xazina, kamolot cho‘qqisi va ma’naviy komillikka yetaklovchi hamroh. Bugun mamlakatimiz bo‘ylab o‘tkazilayotgan “Mening birinchi kitobim”, “Eng yaxshi kitobxon”, “Kitobxon oila” kabi kitob bayramlari, sayillar yoshlarni kitobxonlikka chorlash, ularning kitob mutolaasiga bo‘lgan qiziqishlarni yanada oshirish va shu orqali ma’naviy dunyosini boyitish, ona-Vatanni sevish, sadoqat tuyg‘ularini shakllanishiga, shuningdek, bunyodkorlik g‘oyalarini yuzaga chiqarishdek ezgu ishlarni o‘zida mujassam etganligi bilan ham muhim ahamiyatga ega.
Prezidentimizning 2017 yil 12 yanvardagi “Kitob mahsulotlarini chop etish va tarqatish tizimini rivojlantirish, kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirish hamda targ‘ib qilish bo‘yicha komissiya tuzish to‘g‘risida”gi Farmoyishi hamda 2017 yil 13 sentyabrdagi “Kitob mahsulotlarini nashr etish va tarqatish tizimini rivojlantirish, kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirish hamda targ‘ib qilish bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar dasturi to‘g‘risida”gi qarori bu borada muhim dasturilamal bo‘lmoqda.
Anjuman doirasida ushbu moliya muassasasi rahbar va xodimlariga “O‘zbekiston” nashriyot-matbaa ijodiy uyi tomonidan chop etilgan ilmiy-ommabop, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy, adabiy-badiiy, huquqiy adabiyotlar, bolalar hamda o‘smirlarga mo‘ljallangan kitoblar taqdim etildi.
Tadbir ishtirokchilarga yozuvchi va shoirlarning nazm va nasrga yo‘g‘rilgan, yangi va xorijiy tillardan tarjima qilingan asarlari haqida tanishtirish, jumladan, kitobxonlikka chorlash, ularning kitob mutolaasiga bo‘lgan qiziqishlarini oshirish, ma’naviy olamini yuksaltirishga qaratilganligi bilan g‘oyatda ahamiyatlidir.
Qiziqarli malumotlar
Kitob ma’naviyat xazinasi insho