Jigarda Muammo Borligini Anglatuvchi Simptomlar

Ayrim xollarda immun tizimi sekin ishlaydi, ortiqcha dangasa boʻlib qoladi va infeksiya zarbasiga javob qaytarishga ulgurmay qoladi. Bu xolatlarda organizm virusli yoki bakterial infeksiyani osonlikcha yuqtirib oladi va ORVI dan pnevmoniyagacha ogʻrib, kasallik choʻziladi.

Ayrim xollarda esa aksincha oʻta faol ishlab, nafaqat yot virus va bakteriyalar, balki organizmning qadrdon xujayra va toʻqimalariga xam agressiv taʼsir etadi. Natijada quyidagi kabi bir qator autoimmun kasalliklar rivojlanadi:

• seliakiya (glyutenni oʻzlashtira olmaslik);

• taʼsirlangan ichak sindromi;

• xroonik charchash sindromi.

Sanab oʻtilganlar “quturgan” immunitet taʼsirida rivojlangan kasalliklarning xammasi emas. Olimlarga xozirgacha immun tizimidagi bu kabi buzilish sabablari nomaʼlum. Ammo olimlar immun tizimida salbiy oʻzgarishlar ketishini erta bosqichlarda aniqlovchi bir qator belgilarni oʻrganib chiqishgan. Quyidagi keltirib oʻtilgan belgilar immun tizimi balansi buzilayotganini tugal ifodalamasada, ularga jiddiy eʼtibor qaratish lozim xisoblanadi.

1. Qoʻllarning doimiy sovuqligi

Oyoq-qoʻllarning muzlashi sabablari koʻp. Masalan, chekish oqibatida periferik qon tomirlar spazmi yoki stress. Ammo bu xolatning immun tizimi buzilishi bilan xam bir qator bevosita va bilvosita bogʻliqligi bor.

2. Ich qotishi yoki ich ketishini ikki xaftadan ortiq davom etishi.

Ichaklar faoliyati immun tizimi bilan chambarchas bogʻliq, negaki uning bir qismi xisoblanadi. Shu sababli uzoq choʻzilgan ich ketishi yoki ich qotishiga xushyorlik bilan qarash lozim. Jumladan ich ketishi (diareya) ga immun tizimini ichaklar shilliq qavatiga xujumi sifatida qaralsa, ich qotishiga immun tizimini sekin ishlashi yoki dangasaligini anglatishi mumkin.

3. Koʻzlarning quruqshashi

Koʻzlarni qichishishi, qizarishi, qum toʻlganga oʻxshashi va ogʻrishi – turli autoimmun kasalliklarning belgisi xisoblanadi.

4. Doimiy boʻshashish va charchoqlik

Doimiy charchoqni xis qilish, xatto toʻlaqonli uyqu va dam olgandan soʻng xam boʻshashish, immun tizimi “yetib kelganini” anglatadi. Aynan u organizm uchun kerakli energiyani “soʻrib olayotgan” xisoblanadi.

5. Tana xaroratini biroz ortishi

Uncha baland boʻlmagan, sababsiz va doimiy tusga aylangan tana xaroratini ortishi (37°S atrofida) organizmda autoimmun kasallik rivojlanayotganini anglatadi.

6. Doimiy bosh ogʻriqlari

Bosh ogʻrigʻining oʻnlab sabablari bor. Ammo “yorilib ketay” deyayotgan bosh ogʻrigʻining doimiy kechishi, autoimmun xujum xaqida ogoxlantiradi. Jumladan, diskomfort bosh miya qon tomirlarini autoimmun shikastlanishi xisobiga rivojlanishi mumkin.

7. Toshmalar

Teri organizmning ximoya tizimini muxim elementi xisoblanadi. Aynan teri mikroblar uchun birinchi ximoya baryeri vazifasini oʻtaydi. Terini xolatiga qarab immun tizimi faoliyatiga baxo berish mumkin. Toshmalar, qichishish va doimiy teri yalligʻlanishlari eʼtiborliroq boʻlishga chaqiradi.

8. Boʻgʻimlarning ogʻrishi

Immunitetni agressivligi va xususiy toʻqimalarga qarshi chiqishi birinchi oʻrinda boʻgʻimlar ogʻrigʻi bilan ifodalanadi.

9. Sochlarning toʻkilishi

Immun tizimining izdan chiqishi soch follikulalarini zararlaydi va sochlarni siyraklashuvi kuzatiladi.

10. Tez-tez qaytalanuvchi tumov va uning asoratlanishi

Immun tizimi past insonlarda yiliga ikki marotaba (bolalarda 4 marotaba) dan ortiq antibiotik qabul qilishga majbur boʻladi. Boshqa ogoxlantiruvchi belgilari: xronik sinusli infeksiyalar (gaymorit, frontit, etmoidit, sfenoidit), otitni yiliga 4 marotabadan ortiq, pnevmoniyani bir marotabdan ortiq takrorlanishi.

11. Ultrabinafsha nurlarga ortiqcha sezgirlik

Doimiy ravishda quyosh taʼsirida normal toblangan teringizni ultrabinafsha nurlar taʼsirida ortiqcha kuyishiga eʼtibor bergan boʻlsangiz. Bu quyosh nurining agressiv taʼsiri emas, balki immun tizimining organizmga qarshi chiqayotgani alomati xisoblanadi.

12. Oyoq-qoʻllarning uyushishi va sanchishi

Oyoq-qoʻllarni noqulay vaziyatda qolishi ularning uyushishiga sabab boʻladi. Uyushish, poy tortishish, igna sachiganga oʻxshash xolatlarini tez-tez takrorlanishi va oddiy xolatlarda xam kuzatilishi nerv va qon tomirlarini zararlanishi bilan bogʻliq immun tizimidagi muammolarni anglatadi.

13. Yutinish bilan bogʻliq muammolar

“Tomoqqa bir nima tiqilganga” oʻxshash xolat sabablari koʻp. Ularning bittasi autoimmun kasalliklar xisoblanadi.

14. Tana vaznini sababsiz ortishi yoki pasayishi

Jismoniy yuklamalar kamaymagan va ovqatlanish rejimi buzilmgan xolda tana vaznini keskin ortishi yoki pasayishi xavfli belgi xisoblanadi. Bu xolat organizmda buqoq bezini autoimmun zararlanishi, boshlanayotgan diabet yoki oʻsayotgan saraton kasalligini bildiradi.

15. Tanadagi oq dogʻlar

Ayrim vaqtlarda immun tizimi terining pigment xujayralari – melanotsitlar bilan kurashadi. Shu sababli tana terisida turli oq dogʻlar paydo boʻladi.

16. Koʻz va shilliq qavatlarning sargʻayishi

Immun tizimining jigarni sogʻlom xujayralariga xujum qilishi natijasida teri rangi va koʻrinadigan shilliq qavatlar sargʻayadi. Bu xolat aiutoimmun gepatit deb nomlanadi.

Sizda immun tizimida muammo aniqlanganda nima qilmoq kerak ?

Albatta terapevtga murojaat qiling. Barcha shikoyatlar va kasallik belgilarini aytib bering. Vrach kasallik tarixini oʻrganib chiqadi, kerakli taxlillarga yuboradi, irsiyatni oʻrganadi. Klinik tashxisni qoʻyib, kerakli mutaxassislarga yoʻllanma beradi: immunolog, endokrinolog, dermatolog, revmatolog, gepatolog. Immun tizimidagi buzilishlar individual xisoblanadi. Shu sababli xar bir bemorni davolashga aloxida (personal) yondashiladi.

Jigarda muammo borligini anglatuvchi simptomlar

Jigar tashqi sekretsiyaning eng murakkab organi bo‘lib, ulkan kimyoviy laboratoriya sifatida ishlaydi va bir qator muhim funksiyalarni bajaradi. Jigar odamda qorin bo‘shlig‘ining yuqori qismida joylashgan, ma’lum anatomik zonalarga ega va oshqozon-ichak traktining eng yirik organlaridan biridir. Ajablanarlisi shundaki, ma’lum tomirlar orqali nafaqat iste’mol qiladigan va ichiladigan narsalar, balki teriga surtilgan yoki nafas olish organlari orqali kiradigan narsalar ham jigarga kirib, muhim tarkibiy qismlarga aylanadi va detoksikatsiya qilinadi.

Foto: Marie Claire

Jigar oqsil, yog‘, uglevod, vitamin va mikroelementlar almashinuvida ham ishtirok etadi. Yana bir muhim funksiya detoksikatsiya bo‘lib, u bir necha bosqichlardan o‘tadi va uning vazifasi yot modda, zahar, toksin, allergen va biologik faol moddalarni (masalan, gormonlar) zararsizlantirishdir.

O‘ng qovurg‘ada og‘riq

Afsuski, bu sohadagi og‘riq har doim ham jigardagi muammoni aks ettirmaydi. Jigarning o‘zi og‘rimaydi. Ko‘pincha bu soha o‘t pufagida yallig‘lanish, o‘tning dimlanishi, toshlarning mavjudligi, oshqozon va o‘n ikki barmoqli ichakda og‘riqli bo‘lishi mumkin.

Qorin bo‘shlig‘ining kattalashishi

Albatta, bu alomat semizlik va oshqozon-ichak traktining boshqa kasalliklarida ham namoyon bo‘lishi mumkin. Ammo agar bemor spirtli ichimliklarni ko‘p iste’mol qilsa, muvozanatli ratsionga ega bo‘lmasa va oshqozon pufak kabi taranglashadi va bu jigar faoliyatining o‘zgarishini ko‘rsatadi.

Qorin bo‘shlig‘i terisida qon tomirlarning ko‘rinib qolishi

Albatta, bu terining yupqaligining belgisi bo‘lishi mumkin, lekin ko‘pincha, bu ham jigarda kasallik mavjudligining belgisidir.

Ko‘z va terining sarg‘ayishi

Bu ko‘rinishlar jigar va o‘t pufagi kasalliklarining aniq belgisi, Jilber sindromi deb ataladigan genetik holatning mavjudligidir. Safro chiqishining keskin to‘xtashi tufayli bu holat yuz beradi. Bunda darhol shifokorga murojaat qilish kerak.

Terining qichishishi

Albatta, terining qichishi bilan bog‘liq ko‘plab kasalliklar mavjud, ammo buning sababini tushunish uchun malakali shifokorga murojaat qilish kerak. Jigar va o‘t yo‘llari tizimi kasalliklarida qichishish nafaqat tananing safro va toksinlar bilan zaharlanishi bilan, balki yog‘larning shakllanishi va so‘rilishining yetishmovchiligi bilan ham bog‘liq bo‘lishi mumkin, bu esa terining qattiq qurishiga olib keladi.

Og‘izda achchiq ta’mni his qilish

Ha, bu ham oshqozon-ichak trakti va safro chiqarish tizimidagi kamchilik belgisidir, bu ingichka ichakdan oshqozonga va undan keyin qizilo‘ngachga qayta oqim bilan tavsiflanadi.

Tahlillardagi o‘zgarishlar

Jigar barcha metabolik jarayonlarda ishtirok etadigan organ bo‘lganligi sababli, qon tahlillari o‘rganilayotganda, oqsil, yog‘, uglevod almashinuvi, immunitet, qon ivishi, gormonlar va boshqalarni aks ettiruvchi biokimyoviy ko‘rsatkichlarning o‘zgarishi kuzatilishi mumkin.

Badandagi ko‘karishlar, qon tomirlarining mo‘rtligi

Ushbu ko‘rinishlar bilan gepatobiliar tizimning ishiga ham e’tibor qaratish lozim. Ayniqsa gematomalarning paydo bo‘lishi bolalikdan beri gematopoetik tizimning genetik kasalliklari bo‘lmagan odamda asta-sekin boshlangan bo‘lsa.

Doimiy asteniya, zaiflik, surunkali charchoq

Ushbu belgilar, afsuski, doimiy stressga duch keladigan odamlar uchun xos. Virusli zo‘riqish, buyrak usti bezining disfunksiyasi va yallig‘lanish jarayonlarining mavjudligi jigar kasalliklarining belgisi bo‘lishi mumkin.

Terida pigmentatsiya buzilishining mavjudligi

Bu ko‘rinishlar nafaqat jigar patologiyasida, balki anemiya holatlari va endokrin tizimining kasalliklari mavjudligining alomati bo‘lishi, ular aslida bir-biriga bog‘langan va o‘xshashi mumkin. Terida pigmentatsiya kulrang-sariqdan yorqin jigarranggacha yorqin katta dog‘lar bilan ifodalanadi; ayollarda erkaklarnikiga qaraganda tez-tez uchraydi va tashqi ko‘rinishda estetik noqulaylik tug‘diradi.

Ksantelazma

Ko‘z qovoqlarida joylashgan, hajmi no‘xatdan loviyagacha bo‘lgan, yumshoq terining to‘planib qolishi. Ushbu shakllanishlarning rivojlanishi va paydo bo‘lishi lipid almashinuvining buzilishi bilan bog‘liq va bu jarayon uchun jigar javobgar. Ular zararsizdir va faqat o‘zgarishlarning estetik xususiyatiga ega, ular osongina va izlarsiz olib tashlanadi.

Jigar qayta tiklanishga qodir bo‘lgan kuchli organdir, ammo alomatlar paydo bo‘lguncha tibbiy ko‘rikdan o‘tishni kechiktirmaslik kerak. Eng to‘g‘ri yondashuv – bu insonning o‘ziga nisbatan mas’uliyatli munosabati va salomatlik uchun vaqt ajratish, yiliga kamida bir marta ko‘rikdan o‘tish.

Jigar rakining belgilari

Jigar saratonining belgilari va semptomlari ko’pincha jigarlarning zararlanishiga olib keladi va teri sarg’ishini (sariqlik), o’ng qirrali qorinni yoki elka plash og’rig’ini yoki o’ng yuqori qorindagi birakni o’z ichiga olishi mumkin. Biroq, ogohlantirish belgilarining aksariyati noaniq bo’lib, masalan, vazn yo’qotish va charchoq. Ba’zida jigar saratoni, masalan, o’t yo’llarining obstruktsiyasi, anemiya yoki qon ketish kabi asoratlari birinchi alomatlar hisoblanadi.

Jigar saratoni uchun skrining tekshiruvi bo’lmagani uchun, potentsial belgilar va alomatlar haqida xabardor bo’lish bu kasallikni erta aniqlashning yagona usuli hisoblanadi.

Jigardagi boshlang’ich jigar saratoni – bu jigar metastazlaridan, ya’ni saraton kasalligini (masalan, ko’krak yoki o’pka) tananing boshqa mintaqasidan jigarga tarqalishi qisqacha ajratib olish muhimdir. Jigar saratoni odatda bitta katta shish bo’lib, metastazlar (tarqalishi) odatda kichik va ko’p bo’ladi.

Birlamchi jigar saratoni odatda erta sezilarli darajada erta bo’ladi, ammo jigar metastazlari (juda ham keng tarqalgan) jigar aniqlanmaguncha muhim ahamiyatga ega.

Semptomlar hepatocellular karsinom (jigar saratoni) va kolanjiyokarsinoma (o’pka oqsili saratoni) uchun o’xshash, ammo o’t yo’llarining saratonlari jigar saratonidan ko’p o’tmay, obstruktsiyani (sariqlik kabi) keltirib chiqaradi.

Ko’pincha semptomlar

Ko’pgina saraton turlari singari, jigar saratoni odatda kasallikning dastlabki bosqichlarida bir nechta belgilar yoki belgilarga ega.

Kasallik o’sib ulgurganligi sababli uning alomatlari paydo bo’lib, tibbiy yordamga muhtoj. Bu belgilarning kechikib ketishi tufayli jigar saratoni tez-tez rivojlangan bosqichda tashxis qilinadi (agar u shish paydo bo’lganida safro yo’lining yaqinida va erta obstruktsiyaga sabab bo’ladigan bo’lsa).

Olishi mumkin bo’lgan belgilarga quyidagilar kiradi:

Qorinning massasi yoki birikmasi

Sizning o’ng tomoningizda qovurg’a qafasining pastki qismida mintaqada juda qattiq o’lat yoki shish paydo bo’lishi mumkin. Ko’pincha, bu massa og’riqsizdir, va agar og’riqlar bo’lsa, ommaviy atrofdagi hududlarda ko’proq noqulaylik his qilasiz.

Ba’zida jigar saratoni ham taloqning kengayishiga olib keladi, bu esa chap qorin bo’shlig’ida og’riq yoki massa paydo bo’lishiga olib kelishi mumkin.

O’ng tomonli qorin og’rig’i

Qorinning pastki qismida qorinning o’ng tomonida og’riq, noqulaylik yoki og’riqlar bu mintaqadagi boshqa tuzilmalar yoki nervlarning jigar shishi ta’sirida paydo bo’lishi mumkin. Chuqur nafas oling va o’ng tomonda qovurg’a qopqog’i ostiga ozgina pastga bosing – bu sizning jigaringiz yotadigan joy. Agar sizda kengaytirilgan jigar bor bo’lsa (ko’p sabablar mavjud), sizning jigaringizning qirrasi qorin bo’shlig’ida pastroq bo’lishi mumkin.

O’ng pichoq og’rig’i

Omuz pichog’ining og’rig’i yalang’och semptom bo’lishi mumkin, chunki u sizni elkama pichog’iga yaqin joyda bo’lmasligi uchun ogohlantiruvchi holatdir (nervlarning tanamizda harakatlanishi sababli).

Bu jigar saratoni bilan bog’liq. Shish (yoki shishdan yoyilgan) o’simliklar sizning jigaringizdan kelganida, sizning miyangizdagi og’riq sening elkangizdan kelayotganini ko’rsatadigan nervlarni bezovta qilishi mumkin.

Bu og’riq, odatda, o’ng elkada seziladi, garchi u har ikki tomonda ham bo’lishi mumkin. Og’riq ham sizning orqa tomoniga cho’zilishi mumkin.

Agar bunga duch kelsangiz, ayniqsa, uni tushuntiradigan so’nggi jismoniy mashqlar bilan shug’ullanmagan bo’lsangiz, shifokoringizni ko’ring.

Sariqlik

Sariqlik , terining, shuningdek, ko’zning oq qismini sarg’aygan holatga bog’liq. Buning sababi teridagi safro tuzlarining paydo bo’lishidir.

Tashqi yorug’likda, ichki yorug’likdan ko’ra, osonlikcha aniqlanadi. Terining sarg’ishidan tashqari, ba’zi odamlar ichak harakatlarining jigarrang o’rniga oqar va oqartuvchi ko’rinishini sezadilar.

Shu bilan birga, siydik normaldan ko’ra quyuqroq bo’lishi mumkin, hatto suvsizlanish ham.

Qichima

Teri ostidagi safro tuzlari paydo bo’lishi, sariqlik bilan bog’liq bo’lgan bo’lsa, qichimaga olib kelishi mumkin. Biz qichishishning jiddiy alomati deb o’ylamaymiz, ammo jigar etishmovchiligi bilan bog’liq qichishish juda kuchli bo’lishi mumkin.

Qonash va nafas qisqarishi

Asdit deb ataladigan qorin bo’shlig’ida suyuqlikning paydo bo’lishi jigar saratoni aniqlanishi mumkin. Avval shishib ketish kabi his bo’lishi mumkin; Ba’zi odamlar o’zlarining kiyimlari beliga to’g’ri kelmasligi yoki kamarning kattaligi o’zgarganiga qaramasdan og’irlik qilmaganligiga amin bo’lishadi. Vaqti-vaqti bilan qorin bo’shlig’ida suyuqlik paydo bo’lishi nafas qisilishiga olib keladigan o’pkada yuqoriga ko’tarilishi mumkin.

Keraksiz kilo berish yoki daromad

Qasddan kilogramm halokati ba’zi tomonidan kutib olinishi mumkin, ammo u dietada yoki mashqlardagi o’zgarishlar bilan bog’liq bo’lmasa, u har doim shifokorga tashrif buyurishi kerak. Noma’lum vazn yo’qotish , tana og’irligining 5 foizini yoki undan ko’pi bilan olti oydan 12 oygacha vaqtni yo’qotish deb ta’riflanadi. Misol tariqasida, odatdagi o’zgarishsiz olti oylik muddat ichida 10 kilogrammni yo’qotadigan 200 funtli odam bo’ladi.

Jigar saratoni, shu jumladan, 2017 yilda olib borilgan tadqiqotlar natijasida kuzatilgan odamlarning uchdan bir qismida tasodifiy kilogramm halok bo’lganligi aniqlandi. Boshqa jiddiy sabablar ham mavjud, shuning uchun bunday o’zgarishni tanib olishingiz bilan shifokorni ko’rish juda muhim.

Tez va kutilmagan kilogramm ortishi jigar saratoni ehtimoli ham mumkin. Odatda bu qorin bo’shlig’idagi suyuqlikning tez sur’atlarda o’sishi tufayli yuzaga keladi.

Ishtaha yo’qolishi

Juda ko’p kasalliklarda ishtahani yo’qotishi mumkin, lekin jigar muammosi bilan chambarchas bog’liq. Bu faqat kichik taomlarni iste’mol qilishda ham juda tezkor bo’lishga hissa qo’shishi mumkin. Ushbu alomatlar nafaqat jigar saratoni, balki boshqa saraton kasalliklarining belgilarini ham keltirishi mumkin, shifokorga tashrif buyurish kafolatlanadi.

Bulantı va gijjalar

Jigar saratoni ko’ngil aynishi va qayt qilishiga olib kelishi mumkin bo’lgan bir necha sabablar mavjud va bu kasallikning barcha bosqichlarida umumiy simptomdir. Ko’krak va ko’ngil aynishi uchun ko’plab sabablar mavjud, lekin tez-tez kelib tursa yoki u yomonlashsa, shifokor bilan gaplashing.

Charchoq va / yoki zaiflik

Ko’rib turganimizdek, bugungi kunda hamma charchagan, ammo saratonga bog’liq charchoq ko’pincha yangi darajaga tushadi. Saraton charchoqlari odatdagi charchoqdan farq qiladi va u yaxshi uyquni uyg’unlashtiradigan charchoqning turi emas. Ba’zan bu alomat 6 oydan 12 oygacha bo’lgan davrga nazar tashlab, bugungi kunga nima bo’lganiga qarshi kuchingizni o’lchashni osonlashtiradi.

Isitma

Past sifatli, ammo qat’iyatli isitma, shifokorlar «noma’lum kelib chiqish isitmasi» yoki FUO deb atalgan narsa, jigar saratoni juda ko’p uchraydigan belgidir. FUO uch yoki undan ortiq hafta davomida davom etadigan va uch yoki undan ortiq shifokor tashrifidan (yoki shifoxonada uch kundan keyin) aniq sabablarga bog’liq bo’lmagan 101 darajadan yuqori harorat deb ta’riflanadi. Isitmaning bir nechta boshqa sabablari bor, biroq sizning shifokoringizni ko’rish uchun yaxshi sababdir.

Umumiy yomonlik hissi

Intuitivlikni alomat sifatida tasvirlash qiyin, biroq izlanishlarga ko’ra, ko’p hollarda, odamlar ko’pincha o’z tanalarida «yopiq» bo’lgan paytlarda ko’pincha his qilishadi. Agar umuman noto’g’ri ekanligingiz haqida umumiy fikringiz bo’lsa, shifokoringizni ko’ring. Ba’zan alomatlar yuqorida sanab o’tilganlarga o’xshash tarzda belgilanishi mumkin. Bizning tanamizni tez-tez tinglash uchun vaqt ajratib turadigan bo’lsak, biror narsaga ishonmasa, bizni «gapirish» yaxshi ish qilyapti.

Noyob belgilar

Ba’zi jigar saratoni qo’shimcha simptomlarni keltirib chiqaradigan gormonlar chiqaradi. Bunga, ayniqsa, bir muddat ovqatlanmagan odamlarda, quyuq qonga va hushidan ketishga olib keladigan kam qon shakar ( hipoglisemiya ) kirishi mumkin; ko’krak kengayishi ( jinekomastiya ); moyak atrofiyasi; va yuqori qizil qon hujayralarining soni.

Murakkabliklar

Jigar saratoni ko’plab asoratlarga olib kelishi mumkin. Ular safro kanali yoki boshqa organlardagi o’simtaning bosimi, saraton hujayralari tomonidan ishlab chiqarilgan gormonlar, jigar funktsiyasining buzilishi bo’lib, bu organizmda toksinlar paydo bo’lishiga yoki boshqa mexanizmlarga olib keladi.

Ba’zi potentsial tug’ruq quyidagilarni o’z ichiga oladi:

Anemiya

Anemiya , eritrotsitning past darajasi, jigar saratoni juda ko’p uchraydigan asoratdir va qonga olib keladigan qonda pıhtılaşma omillarining etishmovchiligi ham kiradi. Anemiya dastlab hiyla bo’lishi mumkin va u ko’pincha charchash, nafas qisilishi, tez yurak tezligi, nafas olishning terisi va bosh og’rig’i kabi belgilarga olib keladi. Jigar saratoni ba’zida eritrotsitozga (qizil qon hujayralari ishlab chiqarishni oshirishga) olib kelishi mumkin, bu ta’sirlar ba’zan bir-birlarini bekor qiladi.

Suyuq kanallarni to’sish

Bile jigarda ishlab chiqariladi. Bir nechta kanallar o’t pufagidan yoki to’g’ridan-to’g’ri ichak orqali o’tishi kerakligini kafolatlaydi. Jigar o’smalari yoki o’t yo’llari o’smalari kanal ichidan o’sib chiqishi yoki uning yaqinida bosim o’tkazishi va safro oqimi to’sqinlik qilishi mumkin.

Har ikki sabab uchun ham kanal to’sqinlik qilinsa, bu ko’pincha o’ng qorin bo’shlig’ida, ko’ngil aynishi, qusish, sariqlik va qichishishning og’ir va doimiy og’rig’ining tez boshlanishiga olib keladi.

Qon ketishi

Jigar sizning qon ivishiga yordam beruvchi oqsillarni (pıhtılaşma omillari) qilish uchun javobgardir. Jigaringizning katta qismi saraton kasalligidan o’tib ketganida, bu omillar etarli miqdorda ishlab chiqarilmaydi. Natija shuni ko’rsatdiki, qon ketishi (normal trombotsitlar soni bo’lsa ham) va anemiya paydo bo’lishi mumkin. Birinchi belgisi tez-tez tishlarni yoki tez-tez burun tomirlarini cho’ktirganda qon ketadi. Ichki qon ketish kabi jiddiy qon ketishlar saraton rivojlanganida yuz berishi mumkin.

Portal Gipertenziya

Jigar saratoni (va boshqa jigar kasalliklari) ovqat hazm qilish tizimidan qon ketishiga boshqa tarzda ham olib kelishi mumkin. Jigar ichidagi o’simtalar organizmdagi kichik tomirlar orqali qonning katta portal vena ichiga olib kelishini qiyinlashtiradi. Vena ichiga olib keladigan bosim ( portal hipertansiyon ) qon tomirlarida, masalan, qizilo’ngachda yuqori bosimga olib keladi.

Ushbu tomirlar katta portal venadan zaifroqdir va sizning odamning oyoqlarida yoki jigar kasalligida qorin bo’shlig’ida ko’rganingiz kabi, varikoz tomirlarida rivojlanishi mumkin. Ushbu varikozlar yiqilib qolsa, u qizilo’ngachda katta qon ketishiga olib kelishi mumkin (agar ovqat bilan og’rig’i va ichaklarda ham xuddi shu mexanizm tufayli yuzaga kelishi mumkin bo’lsa, hayoti xavf ostida bo’lishi mumkin bo’lgan qizilo’ngach varikoz qon ketishi) .

Yuqori qonli kaltsiy (giperkalqemiya)

Jigar saratoni qonda yuqori kaltsiy darajasiga (maligniziyaning giperkalemiyasi ) bir necha xil mexanizmlar orqali olib kelishi mumkin. Bu ko’ngil aynish va gijjalar, o’ta mushaklarning zaifligi va koma holatida va hatto davolanmasa o’limga olib kelishi mumkin bo’lgan chalkashlikka olib kelishi mumkin.

Gepatorenal sindrom

Geperenal sindromi – qon tomirlarida o’zgarish va buyraklarga qon oqimining kamayishi tufayli jigar kasalligi buyrak kasalligiga olib keladigan holat. Geperenal sindromi jigar saratoni va boshqa jigar kasalliklari bilan juda tez-tez uchraydi va siroz bilan kasallanganlarning 40 foizi besh yil davomida sindrom rivojlanadi.

Jigar ensefalopati

Jigar ensefalopati jigar saratonining qo’rqinchli bir komplikasiyasi bo’lishi mumkin, ammo Altsgeymer kasalligiga o’xshab ko’rinadigan alomatlarning ayanchli sababidir.

Jigar toksinlarni bartaraf qila olmaganda, ular miyaga safar qilishadi. Bu xotira yo’qotishiga olib kelishi mumkin, disorientatsiya, shaxs o’zgarishi va jiddiy tartibsizlik. Semptomlar matematikaga qaratilgan vazifalarni bajarishda qiyinchilik bilan, masalan, chegara kitobini muvozanatlash kabi yumshoq boshlaydi. Boshqa alomatlar shirin xushbo’y hidga ega bo’lgan nafasni va odamlarning oldida to’g’ri tutilganda qo’llarini qimirlatishi mumkin. Ensefalopatiyani davolash usullari mavjud, ammo prognoz odatda shishaning darajasiga bog’liq.

Doktorni qachon ko’rish kerak

Yuqoridagi belgilar yoki alomatlardan birortasini yoki siz tushuntira olmaydigan biron bir ma’lumotni ko’rsangiz, shifokoringizni ko’ring. Ko’pchilik zararli sharoitni ko’rsatishi mumkin bo’lsa-da, jigar saratoni mavjud bo’lsa, prognoz odatda kasallik tashxisi qo’yilganiga qaraganda yaxshiroqdir. Jigar saratoni uchun xavf omillari bo’lmagan odamlar ba’zida kasallikni rivojlantirishi va rivojlantirishi mumkin. Agar shifokor bilan gaplashishdan ishonchingiz komil bo’lmasa, unda e’tiborga sazovor narsa.

Agar sizda siroz kabi jigar saratoni uchun xavf omillari bo’lsa, sizning vaziyatingiz yanada qiyinroq. Mavjud sog’liqni saqlash muammosi tufayli shunga o’xshash alomatlarni boshdan kechirayotgan bo’lishingiz mumkin. Bunday holda, sizning belgilaringizdagi o’zgarishlarni kuzatib borishingiz kerak.

Bir tadqiqot shuni ko’rsatdiki, surunkali jigar kasalligiga chalingan bemorlarda jigar saratoni borligi haqida shifokorlarni ogohlantiruvchi belgilar, o’ng yuqori chuqur og’riqlar, jigar kengayishi (sirrozning odatda qisqarishi mumkin), ko’proq charchash, kayfiyat o’zgarishi, portalning yomonlashishi gipertenziya, gemorroy, qon ketish va diabet nazorat qilish qiyin bo’lgan. Agar ushbu belgilarning birortasini sezsangiz, kelgusi rejalashtirilgan uchrashuvni kutish o’rniga doktoringizga murojaat qiling.

Qiziqarli malumotlar
Jigarda muammo borligini anglatuvchi simptomlar