Homiladorlikning 21 haftaligida nimalar bo’ladi

21 hafta: homilangiz kattaligi go’yoki anordek

Qorinda uxlash siz uchun qiyinmi? Buning sababi, siz qorningizda hosil bo‘lgan juda katta ajoyibotni endi e’tiborsiz qoldira olmaysiz. Siz uxlashga yotganingizda, bolangizga uyg‘onish uchun signal berilayotganga o‘xshaydi. Ba’zi odamlar, bu onalar uchun uyqu buzilishiga tayyorgarlik ko‘rishning tabiiy usuli deyishadi. Sizning qorningizda akrobatika sodir bo‘lganday tuyulganda, uxlab qolishga e’tibor qaratish qiyin. Agar uxlay olmasangiz, taslim bo‘ling va turing. Bir stakan sut, yengil ovqat, zerikarli kitob yoki televizorda ma’nosiz narsa – bularning barchasi ongingizni neytral holatga o‘tishga yordam beradi.

Yana kimgadir issiqmi?

Agar sizga juda va juda issiq tuyulsa, va o’zingizni juda noqulay his qilsangiz, sovush usullarini o‘rganing. Fasldan qat’iy nazar, sizga ventilyator yoki konditsioner bilan uxlash to‘g‘ri kelishi mumkin. Tungi kiyimlar haddan tashqari issiq tuyulishi mumkin, shuning uchun ularni siz uchun qulay bo‘lishi uchun yechib tashlang. Sizning eringiz buni boshqa narsaga ishora deb o‘ylashi mumkin, ammo unga bu u o‘ylagan narsa emasligini tushuntiring. Peshonaga, bo‘yin va ko‘krakka siqilgan nam salfetkalarni qo‘yish sovushga yordam beradi. Shamollab qolaman deb xavotir olmang. Agar siz haroratni tartibga solish bilan bog‘liq muammolarga duch kelmasangiz, ventilyator yoki konditsionerni qachon o‘chirib qo‘yish kerakligini his qilasiz.

Efir moylari qayerda?

Har kuni homiladorligingizdan zavqlanish uchun vaqt ajrating. Bu vaqtda, noqulaylik allaqachon o‘tib ketgan bo‘lishi kerak, va bola o‘zingizni noqulay his qiladigan darajada katta emas. Siz hayotni sevib, tanangizning har bir qismini to‘ldiradigan farovonlik tuyg‘usini his qilishingiz mumkin. Boshqa tomondan, siz shunchaki o‘zingizni to‘laroq va ozgina to‘ygandek his qilishingiz mumkin. Siz o‘zingizni juda sabrsiz bo‘lib qolganingizni sezishingiz mumkin, va sizni mayda-chuyda narsalar ham bezovta qiladi. Organizmingizga endorfinlarni – baxt gormonlarini ishlab chiqarishga yordam beradigan jismoniy mashqlar uchun vaqt ajrating. Suzish, piyoda yurish, pilates, yoga  – bularning barchasi ozgina ortiqcha energiyani sarflashga yordam beradi. Farzandingiz bilan o‘zaro munosabatda bo‘lishingiz mumkin bo‘lgan ba’zi chekinishlar haqida o‘ylab ko’ring.

21 haftada tanangizdagi jismoniy o‘zgarishlar

Bu haftada oyoqlaringiz va qo‘llaringizdagi teri biroz dog‘li ko‘rinishi mumkin. Ikkinchi trimestrda ko‘kimtir yoki ola-chipor rang tez-tez uchraydi va estrogenning yuqori darajasi natijasi hisoblanadi. Bu tanangizning ushbu joylarida qon bilan ta’minlanish kamaygan degani emas. Tug‘ruqdan keyin bu hal bo‘lishini sezasiz.

Kindikni ko‘rish uchun chuqur qarashingiz shart emas. Agar sizning kindigingiz odatda ichkariga tortilgan bo‘lsa, ehtimol, homiladorlikning ushbu bosqichida u chuqur bo‘lmaydi. Homiladorlikning 21 haftasida ko‘plab ayollarda kindik tekis va teri bilan bir xil darajada bo‘ladi. Bola o‘sib ulg‘aygan sayin u bo‘rtib chiqishi va sezilarli bo‘lishi mumkin. Qizig‘i shundaki, kindik – onaning homiladorlikdan keyin doimiy o‘zgarishlarga uchraydigan tanasining yana bir qismi hisoblanadi. Shuning uchun kindikingiz dastlabki holatiga qaytmasa, hayron bo‘lmang.

Bu paytga kelib sizning ko‘kraklaringiz o‘sishda turg‘unlashdi va siz ularning tashqi ko‘rinishiga o‘rganib qoldingiz. Homiladorlikning kechishi davomida sizning so‘rg‘ichlaringiz kattalashadi va areolasi qorayadi. Qulay, mos turadigan va qo‘llab-quvvatlaydigan byustgalter taqqaningizga ishonch hosil qiling. Ko‘pincha homiladorlik paytida byustgalter o‘lchamini oshirish kerak bo‘ladi. Ko‘kragingizning ushbu barcha erta o‘zgarishlari tanangizni emizish va sut ishlab chiqarishga tayyorlashning tabiiy usuli hisoblanadi.

Siz, so‘nggi ikki haftaga nisbatan, ko‘proq vaznga ega bo‘lib borayotganingizni sezasiz. Haqiqatdan, keyingi 10 hafta davomida, siz homiladorlikda yiqqan umumiy og‘irlikning deyarli yarmini yig‘asiz. Albatta, buning uchun farzandingiz aybdor, chunki endi u o‘zida yog‘ va mushaklarni ko‘proq yig‘yapti.

G‘alati narsalarni xohlayapsizmi? Agar siz qumga yoki ko‘mirga yoki hatto bo‘rga sabrsizlik bilan qaray boshlasangiz, o‘zingizni g‘alati deb o‘ylamang. Noziq-ovqat narsalarga bo‘lgan mayl rasmiy ravishda “Ta’mning buzilishi” deb nomlanadi va bu g‘alati tuyulsa-da, ammo bu yanada fundamental narsalarga bog‘liq bo‘lishi mumkin. Ushbu moddalar mikroelementlar manbai bo‘lishi mumkin va sizning tanangiz ularni biron bir sababsiz xohlamayapti. Biroq, vasvasaga tushmang va bo‘rni qo‘ying. Buning o‘rniga, siz orzu qilgan moddalarni o‘z ichiga olgan boshqa biror narsani iste’mol qilishga harakat qiling.

21 haftada sizdagi hissiy o‘zgarishlar

Homiladorlikning ushbu bosqichida sizda stress bo‘lishi mumkin. Agar siz ishlayotgan bo‘lsangiz, ta’tilga chiqishingiz kerakligini anglash boshlanadi. Tug’ishingizga sanoqli kunlar qolmagan bo’lsa xam, o‘sha vaqt tezda keladi. Dastlabki bosqichda tartibli bo‘lishga o‘rganing, qo‘lingizdan kelganini qiling va ustuvorlikni  to’g’ri qo‘yishni o‘rganing. Bola to‘g‘risidagi rejalarni oxirgi navbatga qoldirmaslikka harakat qiling. Bolalar ko‘pincha xohlagan paytda tug‘ilishadi va ular kutilmagan mayda odamcha bo‘lishi mumkin. Ko‘pgina ota-onalar, bolalari haqida o‘ylash uchun hali vaqtlari bor deb o‘ylab, xato qilishadi.

Agar sizda ilgari farzandingiz bo‘lgan bo‘lsa, unda siz qorningizdagi bolangizni qanday qilib, birinchi boladek sevishingiz mumkinligi sizga qiziq bo‘lishi mumkin. Homilador ayollar orasida bu juda keng tarqalgan muammo va bu haqda gaplashish chindan ham yordam beradi. Ishoning, bolalar o‘zi sizni o‘zlarini sevdirishga majbur qilishadi. Cheksiz hayollardan azob chekmang; u kundalik lazzatdan qimmatbaho energiyani olib tashlaydi.

21 haftada bolangizdagi o‘zgarishlar

21 – haftada meva o‘lchamlarini taqqoslashga qaytadigan bo‘lsak, endi bolangiz pomelo hajmiga teng. Ularning vazni 360 grammni tashkil etadi va ular hali ham kichik, ammo doimo o‘smoqda. Shunchaki qiziq bo’lgan ma’lumot: bola tug‘ilganda o‘rtacha og‘irlik 3,5 kilogrammni, bosh aylanasi 35 santimetrni va uzunligi 53 santimetrni tashkil qiladi. Shunday qilib, agar siz ushbu raqamlarni eslab qolishning oson usulini izlayotgan bo‘lsangiz, shunchaki 3 va 5 kombinatsiyalari haqida o‘ylang va o’lchamlar darrov esingizga keladi. Farzandingiz yana shuncha o‘sishi kerak.

Ushbu haftada bolangizning miyasi va mushaklari sinxron ishlamoqda, ya’ni harakatlar allaqachon biron sababga ko‘ra amalga oshirilmoqda. Siz ular biroz keskin va tasodifiy, ongli va kuchli deb hisoblaysiz. Agar siz muayyan bir holatda yotgan bo‘lsangiz va bolangiz buni yoqtirmasa, siz uning harakatlarini sezishingiz mumkin, chunki bola qulay joy topishga harakat qiladi. Ular juda sinchkov bo‘lishi mumkin.

Bolangiz doimo og‘ziga amnion suyuqlikni olib, yutib yuboradi. Bu yutish, hazm qilishs sikli, keyin suyuqlikning siydik ko‘rinishidagi sirkulyatsiyasi sizning butun homiladorligingiz davomida davom etadi. Chiqindilar bolangizning ichaklarida allaqachon shakllana boshlaydi va birinchi defekatsiyada chiqariladi; u mekoniy deb ataladi.

Shu haftadan boshlab bolangizning doimiy tishlari uchun milkda mayda tish kurtaklari shakllana boshlaydi. Agar siz suv ta’minoti ftoridlanadigan hududda yashasangiz, bolangiz ko‘proq foydali elementlarni oladi. Platsenta ko‘plab moddalarni yaxshi filtrlaydi, ammo ftorid xavfsiz dozalarda qabul qilinganda zararsiz bo‘lgan tekshirilgan birikmalardan biridir.

21 hafta uchun maslahatlar

Agar oyoqlaringiz og‘risa, kiyadigan poyabzallaringiz haqida o‘ylab ko’ring. Tovonga yordam beruvchi ortopedik ichki pataklar va odatdagidan kattaroq poyabzal kiyish yengillikni ta’minlaydi. Agar bu sizni tashvishga solsa, ortoped bilan uchrashuv foydali bo‘lishi mumkin.

Agar sizning mushuklaringiz bo‘lsa va ular uyni ko‘p to‘zitsa, ularning ortidan uyingizni xa deb tozalavermang. Toksoplazmoz – bu zararlangan mushuklarning chiqindilari orqali yuqadigan yoqimsiz parazitar kasallik. Agar siz iflos joylarni yoki mushuklar bo‘lgan joyni yig‘ishtirishingiz kerak bo‘lsa, qo‘lqop kiying, va tugatgach qo‘lingizni yaxshilab yuving. Toksoplazmoz infeksiyasi xavfi tufayli xom go‘sht, yuvilmagan meva va sabzavotlarni va pasterizatsiya qilinmagan sutni iste’mol qilishdan saqlaning.

Fotoalbomni oling va o‘zingizning va eringizning bolalikdagi suratlariga qarang. Ota-onangizdan qanday bo‘lganingiz va xarakteringiz haqida nimani eslashlari mumkinligini so‘rang. Bolalar izolyasiyada tug‘ilmaydi va odatda xar bir oilnaning ozining tarixi bo’ladi. Bulardan ba’zilari baham ko‘rishga arziydi.