Gistologiya kitob zufarov skachat

Gistologiya kitob zufarov skachat

Bugungi sanada: 2 ta

Гистология, Золотова Т.Е., 2021

К сожалению, на данный момент у нас невозможно бесплатно скачать полный вариант книги.

Но вы можете попробовать скачать полный вариант, купив у наших партнеров электронную книгу здесь, если она у них есть наличии в данный момент.

Также можно купить бумажную версию книги здесь.

Гистология, Золотова Т.Е., 2021.

В учебном пособии рассмотрены вопросы строения, функции и происхождения эпителиальных тканей, тканей внутренней среды, мышечной и нервной тканей. Приведены сведения о строении клетки и ранних этапах индивидуального развития организма человека.
Соответствует актуальным требованиям Федерального государственного образовательного стандарта высшего образования.
Для студентов высших учебных заведений, обучающихся по естественнонаучным направлениям.

Основы общей цитологии.
Современная цитология (от греч. kytos — клетка и logos — учение) широко использует достижения научного прогресса. Она превратилась в самостоятельную экспериментальную науку, которая изучает строение и функции клеток, процессы их самовоспроизведения, репарации1 и приспособления к условиям среды, а также строение и функции отдельных клеточных компонентов.

История цитологии своими корнями уходит к середине XVII века, к тому времени, когда был изобретен первый микроскоп. Термин «клетка» ввел английский естествоиспытатель Роберт Гук в 1665 г. для описания структурных единиц тканей пробки, которые он наблюдал с помощью системы увеличительных линз. Далее последовал достаточно длинный описательный период. В это время многие ученые публиковали описания различных клеток и тканей растений и животных. Было открыто ядро в животной клетке (Ян Пуркинье, 1825) и в растительной клетке (Роберт Броун, 1831). В 1838 году немецкий ботаник Матиас Шлейден сделал первые шаги к раскрытию и пониманию роли клеточного ядра. Все эти многочисленные наблюдения и открытия, работы М. Шлейдена, а также результаты собственных исследований позволили немецкому физиологу Теодору Шванну открыть единый принцип клеточного строения, роста и развития растений и животных, сформулировать клеточную теорию (1839).

Оглавление.
Предисловие.
Введение.
Глава 1. Основы общей цитологии.
Глава 2. Индивидуальное развитие организмов.
Глава 3. Эпителиальные ткани.
Глава 4. Ткани внутренней среды.
Глава 5. Мышечные ткани.
Глава 6. Нервная ткань.
Рекомендуемая литература.
Новые издания по дисциплине «Гистология» и смежным дисциплиам.

По кнопкам выше и ниже «Купить бумажную книгу» и по ссылке «Купить» можно купить эту книгу с доставкой по всей России и похожие книги по самой лучшей цене в бумажном виде на сайтах официальных интернет магазинов Лабиринт, Озон, Буквоед, Читай-город, Литрес, My-shop, Book24, Books.ru.

По кнопке «Купить и скачать электронную книгу» можно купить эту книгу в электронном виде в официальном интернет магазине «ЛитРес» , и потом ее скачать на сайте Литреса.

По кнопке «Найти похожие материалы на других сайтах» можно найти похожие материалы на других сайтах.

On the buttons above and below you can buy the book in official online stores Labirint, Ozon and others. Also you can search related and similar materials on other sites.

Gistologiya kitob zufarov skachat

Bugungi sanada: 3 ta

Bugungi sanada: 2 ta

Bugungi sanada: 4 ta

BUGUN: 14-Mart, 2023-yil. Seshanba
Gistologiya

Gistologiya (yunoncha hystos — to’qima, logos — fan, ta’limot) fani hujayra, to’qima va organ(a’z.o)laming taraqqiyoti, tuzilishi va ularning hayot faoliyatidagi turli jarayonlarni o’rganuvchi ta’limotdir.

Gistologiya fani biologiyaning turli sohalari va anatomiya, qiyosiy anatomiya kabi tibbiyot fanlari bilan uzviy bog’liqdir. Hozirgi paytda gistologiya sitologiya, embriologiya, umumiy va xususiy gistologiya bo’limlarini o’z ichiga oladi.

Sitologiya o’simlik, hayvon va odamlar hujayralarining taraqqiyoti, tuzilishi va funksiyasini o’rgansa, embriologiya (embryon — pusht, o’suvchi) odamlar va hayvonlar taraqqiyot qonunlarini, embrionning turli taraqqiyot bosqichidagi tuzilishlarini o’rganadi. Umumiy gistologiya link organizmlar tarkibidagi turli to’qimalarning taraqqiyoti, tuzilishi va vazifalarini talqin etadi. Xususiy gistologiya esa, odam va hayvonlar organizmining ayrim a’zolari sistemalarining taraqqiyoti, tuzilishi va hayot faoliyatini o’rganadi.

Gistologiyani bunday alohida kurslarga bo’lib o’rganish shartli hisoblanadi. Chunki, organizm bir butun bolib, undagi organ va sistemalar o’zaro bir-birlari bilan morfo-funksional jihatdan uzviy bog’langan. Organizmlarning tuzilishi va funksiyasining negizini hujayralar to’qimalari tashkil etsa, har bir organ (a’zo) va sistemalar bir necha xil to’qimalar majmuasidan iboratdir.

Gistologiyani o’rganishda asosan, mikroskopik usuldan foydalaniladi. Elektron mikroskopning yaratilishi to’qima va a’zolarning eng nozik tuzilishi ultrastrukturasini o’rganish uchun keng yo’l ochib bordi.

To’qimalarning taraqqiyoti (gistogenez) tuzilishini o’rganish Ch.Darvinning evolyutsion ta’limotiga asoslanib, tashqi muhit bilan chambarchas bog’liq bo’lgan holda organizmning bir butunligi nuqtayi nazardan olib boriladi.

Gistologiyani funksional tomondan yondashib o’rganish zamonaviy gistologiyaga hos bo’lib hujayra, to’qima va a’zolar tuzilishini funksiyaga bog’liq holda o’rganadigan fan – gistologiya deyiladi.

Gistologiya fanining muhim vazifalari:

1. Odamlar va hayvonlar hujayra, to’qima va a’zolarining taraqqiyoti, differensiallashuvining umumiy qonuniyatlarini o’rganadi;

2. Bir butun organizm tuzilmalarining hayot faoliyatini boshqaruvchi nerv va endokrin sistemalarni tadqiq qiladi;

3. Hujayra va a’zolarning tiklanishi va bu murakkab jarayonning boshqarilishini o’rganadi;

4. Odam va hayvonlar a’zolari tuzilmalarining yoshga qarab o’zgarishi va har xil holatlarga moslashuvini tadqiq etadi;

5. Turli biologik, fizik va kimyoviy omillarning hujayra, to’qima va a’zolarga ta’sirini o’rganish kabi keng miqyosdagi kuzatishlarni o’z ichiga oladi.

Hujayralardagi murakkab fizik, kimyoviy jarayonlarining o’rganilishi gistologiyaning kimyo va fizika fanlari bilan bevosita bog’liq ekanini ko’rsatadi. Shunday qilib, gistologiya, sitologiya va embriologiya odam organizmining hayot faoliyatining morfo-funksionial holatlarini chuqur ilmiy o’rganishda muhim ahamiyatga egadir.

Gistologiyada qo’llaniladigan tadqiqot usullari har xil bo’lib, zamonaviy tadqiqot usullari tirik yoki fiksatsiya qilingan tuzilmalarni o’rganishga imkon beradi.

Kesmalar tirik organizmlarning a’zolaridan (biopsiya) yoki o’lgan odam va hayvonlarning a’zolaridan (autopsiya) olinadi va mikrotexnikaning qoidalariga rioya qilingan holda gistologik preparatlar tayyorlanadi, so’ngra mikroskop yordamida o’rganiladi.

Gistologiya fani tarixini o’rganar ekanmiz, u anatomiya fani bilan uzviy bog’liqligi va keyin uning bir shoxobchasi sifatida ajralib chiqqanligining guvohi bo’lamiz.

Eramizdan oldingi V-VI asrlarda yashab, ijod etgan yunon faylasuf va olimlari Gippokrat (460—377) va Aristotel (384—322) meditsina bilan biologiya fani rivojiga hissa qo’shganlar. Aristotel to’qimalarni bir-biridan farq qilib, tog’ay, suyak, yog’ to’qimalariga ajratgan. Mazkur to’qimalar nomini ham birinchi marta Aristotelning o’zi qo’llagan. Buyuk o’zbek olimi Abu Ali ibn Sino (980—1037) odam va hayvonlar organlarini, to’qimalarini hozirgi til bilan aytganda, albatta, anatomiya nuqtayi nazaridan o’rgangan. Ma’lumki, XVII asr boshlarida G.Galiley dastlabki teleskopni yaratdi. 1609— 1610-yillarda u soddaroq bo’lsa-da, mikroskop konstruksiyasini ishlab chiqdi. Faqat. XVII asr o’rtalarida ingliz fizigi Rober Guk (1635—1703) 1665-yilga kelib mikroskopni takomillashtiradi va unda o’simliklarning tuzilishini o’rganadi. Marchello Malpigi (1628— 1694) birinchi bo’lib, hayvonlar terisi, talog’i, buyragi va boshqa organlarining mikroskopik tuzilishini o’rganadi. Botanik olim Nesmiya Gryu (1641—1723) to’qimalar haqida tadqiqot ishlari olib borib, birinchi marta fanga to’qima tushunchasini kiritdi. 1667-yili Anton van Levenguk (1632—1723) obyektni 300 marta kattalashtirib ko’rsatadigan mikroskop ixtiro qildi. R.Broun 1831-yilda o’simlik hujayralarini o’rganib, yadro hujayraning ajralmas qismi degan xulosaga keldi. 1782-yilda A.M.Shumlyanskiyning buyrakning murakkab tuzilishini va nefron strukturasini birinchi marta tasvirlab berishini eslab o’tish kerak. K.M.Bor (1792—1876) birinchi bo’lib tuxum hujayralarining murakkab tuzilishini tasvirlaydi va urug’langan hujayrani o’rganadi. I.I.Mechnikov (1845—1916) M.Kovalevskiy bilan birgalikda kovak ichaklilarning embrion taraqqiyoti ustida tadqiqot ishlari olib bordi. Ularning olib borgan tadqiqotlari kelajakda evolyutsion gistologiya va embriologiyaga asos bo’lib xizmat qildi. A.A.Zavarin (1886—1945) Leningrad universitetida evolyutsion gistologiyaga asos soluvchilardan biri bo’ldi. U to’qimalarning evolyutsion taraqqiyoti bilan shug’ullandi. N.G.Xlopin (1897—1962) gistologiya fanida o’zining “to’qimalarning divergent evolyutsiyasi” g’oyasi bilan mashhurdir. Bu g’oyaga ko’ra to’qimalar divergent yo’li bilan rivojlanib boradi. U to’qimalarning tabiiy klassifikatsiyasini ishlab chiqdi.

B.I.Lavrentyev (1892—1944) neyrogistologiya sohasida buyuk kashfiyotlar qildi. U o’z ishlarida vegetativ nerv sistemasi, interneyronal sinapslari va boshqa turli xil sinapslarning gistologik tuzilishlarini o’rganib chiqdi. Yirik gistologlardan A.Y.Rumyansev, V.G.Yeliseyev, G.K.Xrushchyov va boshqalar biriktiruvchi to’qima gistofiziologiyasini atroflicha o’rganib, unga qo’shuvchi to’qima hujayralari bilan mexanik elemontlarning mikroskopik tuzilishi va har qaysisining organizmlardagi fiziologik faoliyatini mukammal o’rganib, gistofiziologiya faniga yangi tadqiqotlar bilan kirdi.

O’zbekiston FA akademigi K.A.Zufarov, professorlar V.M.Gontmaxer, A.Y.Yo’ldoshev, K.R.To’xtayov, E.ATursunov gistologiya fanining rivojiga salmoqli hissa qo’shdilar.

Organizm to’qimalari va organlarning sog’lom holatini, tuzilishini kasalliklarda sodir bo’ladigan patologik-morfologik o’zgarishlarini chuqur va mukammal o’rganish uchun gistologiyada bir necha xil tadqiqot usullari qo’llaniladi. Gistologik preparatlarni tayyorlash uchun to’qimalardan materiallar (biopsiya, autopsiya) olinib, ular fiksatsiya qilinadi. Gistologik preparatlar-kesmalar juda yupqa bo’lib, (5 mkm.dan —50 mkm.gacha) tiniq bo’lishi va yorug’lik nurlarini o’tkazishi kerak.

Qiziqarli malumotlar
Gistologiya kitob zufarov skachat