Gemorroy kasalligi — alomatlari, diagnostika, davolash haqida
Gemorroy (bavosil) kasalligi – bu to’g’ri ichak ichki venoz tugunlarining yallig’lanishi. Buning natijasida ular kattalashib, qon keta boshlaydi. Statistikaga ko’ra, odamlarning taxminan 15% ushbu kasallikni boshdan kechirgan.
Gemorroy – bu to’g’ri ichak ichki venoz tugunlarining yallig’lanishi. Buning natijasida ular kattalashib, qon keta boshlaydi. Statistikaga ko’ra, odamlarning taxminan 15% ushbu kasallikni boshdan kechirgan.
Agar yallig’lanish kanalning rektal (yuqori) tomonida rivojlansa, bu ichki gemorroydan darak beradi, agar uning pastki qismida bo’lsa – tashqi gemorroydan.Agar gemorroid tugunlarda qon yurishi buzilgan bo’lsa, gemorroy paydo bo’ladi.Keyin ularning to’qimalari kattalasha boshlaydi, og’riq yuzaga keladi.
Sabablari
- Tos suyagi, jigar, ichak shishi.
- Qon yurishining buzilishi.
- Ozuqa tolasini yetarli darajada iste’mol qilmaslik va buning natijasida ich qotishi.
- Homiladorlik.
- Irsiyat.
- Ichakni bo’shatish paytida haddan tashqari kuchanish, hojatxonada juda uzoq o’tirish.
- Alkogolizm.
- Jismoniy harakatsizlik. Passiv turmush tarzi.
- Anal kanalning shilliq qavatini tirnaydigan achchiq va o’tkir ta’mli ovqatlarni tez-tez iste’mol qilish.
- Tug’ruq.
- Og’ir yukni ko’p ko’tarish, jiddiy jismoniy mashqlar.
- Keksalik.
Belgilari:
Bavosilning eng keng tarqalgan belgilari:
- Anusda begona jism turganlik hissi.
- Qorinning pastki qismida og’irlik hissi.
- Defekatsiya paytida yoki undan keyin qon kelishi.
- Anal sohada qattiq qichishish.
- O’tirganda, hojatxonada og’riq.
- Anus atrofida tugunlarning paydo bo’lishi.
Ichki gemorroy belgilari har doim asta-sekin rivojlanadi.Birinchidan, anusning achishishi, keyin og’riq, ich qotishi paydo bo’ladi.Agar davolash boshlanmasa, birinchi gemorroidal qon ketish paydo bo’ladi, tugunlar kattalashadi.
Fiziologik farqlar tufayli ayollarda gemorroy belgilari ko’pincha erkaklarnikidan boshqacha — belgilarsurunkali shaklga o’tadi va vaqti-vaqti bilan kuchayadi. Homiladorlik va tug’ruqdan tashqari, kasallik hayz paytidaham o’zi haqida eslatadi.
Gemorroyning tasnifi
Gemorroyning klinik tasnifi asosiy simptomning qanchalik yorqinligiga asoslanadi:
- Qonovchi.
- Og’riqli.
- Nam — anusdan rangsiz shilimshiq chiqadi.
Bavosil rivojlanish mexanizmiga ko’ra quyidagilarga bo’linadi:
- Tug’ma-tug’ilishidan tos tomirlari kengaygan odamlarda paydo bo’ladi.
- Orttirilgan. Birlamchi (yuqoridagi sabablarga ko’ra tos mintaqasida qon oqimining buzilishi tufayli) yoki ikkilamchi (boshqa kasallikning asoratlari/alomati, adenomalar, jigar kasalliklari tufayli) bo’ladi.
Yallig’langan gemorroyning lokalizatsiyasiga ko’ra kasallik quyidagicha tasniflanadi:
- Ichki-tugunlar to’g’ri ichak shilliq qavati ostida joylashgan.
- Tashqi-tugunlar teri ostida, to’g’ri ichakdan biroz pastroqda joylashgan.
- Kombinatsiyalangan-bir vaqtning o’zida ichki va tashqi gemorroy belgilari kuzatiladi.
Gemorroy o’tkir yoki surunkali bo’ladi: o’tkir hujumlar bilan namoyon bo’lishi yoki asoratlanmagan, ammo uzoq davom etadigan jarayon bo’lishi mumkin.
Diagnostika
Kasallikni aniqlash vaqanday davolashni tushunish uchun diagnostika usullari:
- Barmoq bilan tekshirish. Majburiy chora. Faqat palpatsiyadan so’ng proktolog qanday qo’shimcha diagnostika choralari talab qilinishini hal qilishi mumkin.
- Kolonoskopiya.Agar tekshiruv oshqozon-ichak trakti bilan bog’liq kasalliklarning mavjudligini ko’rsatsa, bu juda mos usul. Saraton kasalligi xavfi ostida bo’lgan odamlar uchun tavsiya qilinadi.
- Anoskopiya. Rektumni instrumental tekshirish, uning davomida maxsus uskuna -anoskop ishlatiladi. Anusga taxminan o’n ikki santimetr kiritiladi. Usul xavfsizdir va bemorda ozgina noqulaylik tug’diradi.
- Retroskopiya. Eng informatsion diagnostika usuli. Rektoskop (yorug’lik qismlari va optik tizim bilan jihozlangan naycha) anusga taxminan yigirma besh — o’ttiz besh santimetr chuqurlikda kiritiladi. Shifokor butun rektumni va hatto sigmasimon ichakning bir qismini batafsil tekshirish imkoniyatiga ega bo’ladi
- Irrigoskopiya.Tekshiruv davomida yo’g’on ichak bariy aralashmasi (kontrast modda) bilan to’ldiriladi va bir nechta rentgen nurlari olinadi. Usul yo’g’on ichakning ko’plab kasalliklarini aniqlash/istisno qilish imkoniyatini beradi.
Belgilari bavosil belgilariga o’xshash kasalliklar mavjud. Bularga quyidagilar kiradi:
- anal yoriqlar;
- to’g’ri ichak saratoni;
- to’g’ri ichak yoki uning shilliq qavatining tushishi;
- kondilomalar (dermatologik muammo);
- poliplar;
- kolit ( to’g’ri ichakning yallig’lanishi).
Shuning uchun keng qamrovli tekshiruv majburiydir.
Anemiya belgilarini aniqlash uchun qo’shimcha ravishda umumiy qon tekshiruvi buyurilishi mumkin.
Davolash
Konservativ davo faqat kasallikning birinchi yoki ikkinchi bosqichlarida to’liq tiklanishni ta’minlaydi.Gemorroy uchun dori vositalaridan foydalanishni o’z ichiga oladi. Konservativ usullarning maqsadi:
- og’riq simptomidan xalos etish;
- qon ketishining oldini olish;
- mumkin bo’lgan oqibatlarni oldini olish.
Shuningdek, operatsiyadan keyingi davrda jarrohlik aralashuvga tayyorgarlik ko’rish uchun vannalar, shamlar va tabletkalar buyuriladi. Ular yoqimsiz alomatlar bilan kurashishga imkon beradi.
Zamonaviy tibbiy amaliyotda qo’llaniladigan gemorroyni davolashning minimal invaziv usullariga quyidagilar kiradi:
- Skleroterapiya. Jarayon davomida shifokor gemorroy ichiga kavernoz tomirlarning devorlarini yopishtiradigan moddani kiritadi. Natijada, yallig’langan tugun asta-sekin biriktiruvchi to’qima bilan almashtiriladi. Jarrohlik mahalliy yoki umumiy behushlikdan foydalanishni talab qilmaydi, chunki u og’riqsiz va besh daqiqadan ko’proq vaqtni oladi. Davolash ambulatoriya sharoitida amalga oshiriladi va kasallikning dastlabki bosqichlarida ko’rsatiladi.
- Gemorroyga haddan tashqari yuqori yoki past haroratlarda ta’sir qilish. Bunda gemorroy to’qimalari nobud bo’ladi. Agar yallig’lanish juda kuchli bo’lsa, bir nechta seanslarni o’tkazish kerak bo’lishi mumkin.
- Tugunlarni maxsus lateks halqalari bilan legirovaniye qilish. Halqalar ligator bilan cho’ziladi va katta gemorroyning asosiga qo’yiladi. Natijada, yallig’langan elementlarning oziqlanishi bloklanadi, ularning to’qimalarining nekrotizatsiya bo’ladi. Bir necha kundan so’ng, quritilgan gemorroid tugun hojatxonadan foydalanish paytida ustiga qo’yilgan lateks halqa bilan birga tushib ketadi.
Gemorroyni davolashning minimal invaziv usullariga odatda bemorlar oson toqat qiladi.Agar og’riq kuchli bo’lsa, proktolog og’riq qoldiruvchi vositalardan foydalanadi.
Gemorroyni jarrohlik yo’li bilan davolash
- Bavosilni olib tashlash. Jarayon travmatik bo’lib, umumiy narkoz ostida amalga oshiriladi. Uning davomida jarroh tugun ustida joylashgan teri va to’g’ri ichak shilliq qavatini olib tashlaydi. Keyin u konusni bog’laydi va uni kesib tashlaydi. Ichak shilliq qavati asosiy to’qimalarga mustahkamlanadi. Aralashuvdan so’ng operatsiya qilingan hududni ehtiyotkorlik bilan parvarish qilish, og’riq qoldiruvchi dorilar, antibiotiklarni qabul qilish majburiydir.
- Transanal gemorroidal dearterizatsiya. Surunkali gemorroyni davolashning eng zamonaviy usuli. Bu nafaqat mavjud gemorroy tugunlarini olib tashlashga, balki yangi yallig’langan elementlarning paydo bo’lishining oldini olishga qaratilgan. Jarrohlik texnikasi tugunga qon oqimini to’xtatishdan iborat. Davolash Doppler ultratovush yordamida amalga oshiriladi. Shifokor gemorroyni oziqlantiruvchi arteriyalarni topadi va faqat ularni bog’laydi. Oziqlanishdan mahrum bo’lib, gemorroy tezda nobud bo’ladi.
- Longo operatsiyasi. Gemorroyoidal tugundan biroz yuqoriroq bo’lgan to’g’ri ichak shilliq qavatining bir qismini olib tashlashni o’z ichiga oladi. Faqat kasallikning dastlabki bosqichlarida qo’llaniladi. Davolashning kamchiliklari operatsiyadan keyingi davrda bemorlarni tashvishga soladigan og’riq sindromini o’z ichiga oladi.
Homiladorlik paytida gemorroyni davolash
Gemorroy homilador ayollarda uchraydi.Amaldagi dorilar bilan homilaga zarar yetkazish xavfi doimo mavjud bo’lganligi sababli, kasallikni davolash biroz cheklangan. Avvalo, proktologlar bo’lg’usi onalarga og’riqni yo’q qilish, yallig’lanishni to’xtatish va to’g’ri ichak sohasidagi venoz devorlarni mustahkamlashga qaratilgan dorilarni buyuradilar. Homiladorlik paytida gemorroyni kompleks davolash quyidagilarni o’z ichiga oladi:
- Venoz devorni mustahkamlaydigan flebotoniklarni qabul qilish. Tabletkalardan voz kechish xavflidir. Gemorroy — bu tomirlarning tizimli shikastlanishining mahalliy namoyon bo’lishi. Bachadondan qonni olib tashlaydigan tos tomirlarida shunga o’xshash patologik o’zgarishlar mavjudligini hech qachon istisno qilib bo’lmaydi. Shunga asoslanib, gemorroy akusherlik asoratlari (platsenta etishmovchiligi va boshqalar) xavfining xabarchisidir.
- Mahalliy dori vositalaridan foydalanish. Homiladorlik paytida gemorroy uchun shamlar taqiqlangan emas, faqatgina ular homila rivojlanishiga salbiy ta’sir ko’rsatadigan tarkibiy qismlarni o’z ichiga olmasa. Shuning uchun malham va kremlarni tanlash davolovchi shifokor tomonidan amalga oshirilishi kerak.
- Ich kelishini normallashtirish. Agar homilador ayolda ich qotib qolsa, gemorroyni davolash mumkin bo’lmaydi. Har bir ichak harakatidan keyin yallig’lanish jarayoni kuchayadi. Laktulozaga asoslangan dorilar homila uchun xavfsizdir. Shuningdek, o’tlar bilan mikroklizmalar qilish joizdir. Biroq, axlatni normallashtirishning eng yaxshi usuli bu parhezga qat’iy rioya qilishdir. Jismoniy harakatsizlikdan (harakatsiz turmush tarzini) qochishham muhimdir.
Homiladorlik paytida gemorroyni davolashning jarrohlik usullari qo’llanilmaydi, chunki narkoz homila sog’lig’iga zarar yetkazadi va onaning farovonligiga yomon ta’sir qiladi. Agar ayolning ahvoli keskin yomonlashsa, minimal invaziv usullardan foydalanish mumkin.
Gemorroy qayerda davolanadi?
Birinchi alomatlar paydo bo’lganda, kasallikni o`tkazib yubormaslik uchun shifokor ko`rigidan o`tish kerak. Bizning veb-saytimizda siz kerakli mutaxassisni topishga yordam beradigan klinikalarni va bemorlarning sharhlarini topishingiz mumkin. Xizmatlar narxlarini veb-saytimizda to’g’ridan-to’g’ri solishtirish mumkin va aloqa telefon raqamiga qo’ng’iroq qilib, barcha tafsilotlarni aniqlab olishingiz mumkin.
Kerakli ma’lumot topmadingizmi?
Bizga Telegramda yozing, biz sizga shifokor topib, qabuliga yozib beramiz
Parhez
Gemorroyda ich kelishini normallashtirish va ich qotishini yo’q qilish kerak bo’lganligi sababli, bemor maxsus parhezga rioya qilishi kerak:
- Tolaga boy ovqatlar istemol qilish.
- Ko’p suv ichish.
- Ovqatlanish rejimiga rioya qilish.
Bavosil uchun kunlik ovqatlanish bo’tqalarni (arpa, jo’xori uni, grechka, perlovka, Gerkules) o’z ichiga olishi kerak.Guruchdan voz kechish kerak, chunki u ichak faoliyatini yomonlashtiradi. Makaron va kartoshkani oz miqdorda iste’mol qilish kerak. Har kuni bemor olxo’ri, quritilgan o’rik, bodring, gulkaram, sabzi,o’riklariste’mol qilishi kerak.
Gemorroy uchun taqiqlangan mahsulotlar ro’yxatiga quyidagilar kiradi: kisel, shavel, yog’li baliq, yog’li go’sht, sholg’om, turp, shokolad, qandolat mahsulotlari, alkogol, dukkaklar, qahva, kakao, kuchli choy, achchiq ziravorlar.
Xavf guruhi
- Kam harakat turmush tarzini olib boradigan odamlar;
- Uzoq vaqt davomida bir xil holatda qolishga majbur bo’lgan odamlar (dengizchilar, askarlar);
- qariyalar;
- homilador va yaqinda ko’zi yorigan ayollar;
- sportchilar (og’ir atletikachilar, velosipedchilar).
Oldini olish
- Har kuni maxsus gimnastika bilan shug’ullaning.
- Har yarim soatda, o’rningizdan turing va yuring.
- Avtomobilni haydashga kuniga uch soatdan ko’p bo’lmagan vaqtni sarflang. Agar uzoq safar bo’lsa, har ikki soatda to’xtab, tanaffus qiling.
- Yumshoq o’rindiqlarni qattiqqa almashtiring.
- Har kuni sho’rvalar va bo’tqalar, sabzavotlar, mevalar istemol qiling.
- Hojatxonada qattiq kuchanishdan saqlaning.
- Alkogol miqdorini minimallashtiring.
- Og’ir yuk ko’tarmang.
- Ko’p suv iching.
- Hojatxonadan keyin anusni suv va sovun bilan yuving.
- Ratsiondan juda sho’r va achchiq ovqatlarni chiqarib tashlang.
Ushbu maqola faqat tanishish maqsadida joylashtirilgan va ilmiy material yoki professional tibbiy maslahat emas.
Gemorroyni davolovchi shifokorlar
Gastroenterolog, Proktolog, Terapevt, Jarroh, Endoskopist
Tajriba 16 yil · Ikkinchi toifali shifokor
-
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
130 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
100 000 so’m
Qabul turi
Klinikada
130 000 so’m
Chilonzor tumani, Cho’pon Ota ko`chasi, 18/19
Mo’ljal: Chilonzor IIBB
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba — Shanba 08:00-14:00
Proktolog, Jarroh
Tajriba 10 yil · Ikkinchi toifali shifokor
-
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
170 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
narx so’rov bo’yicha
Qabul turi
Klinikada
170 000 so’m
Mirobod tumani, Oybek ko`chasi 34
Mo’ljal: Pravoslav cherkovi
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba — Shanba 09:00-16:00
Proktolog, Jarroh
Tajriba 5 yil
-
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
150 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
75 000 so’m -
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
150 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
narx so’rov bo’yicha
Qabul turi
Klinikada
150 000 so’m
Qabul turi
Klinikada
150 000 so’m
Chilonzor tumani, m-v Chilonzor-6, 6/1
Mo’ljal: Gofur G’ulom bog’i qarshisida, Mirzo Ulug’bek metro bekati
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba — Juma 09:00-13:00
Shanba 09:00-12:00
Olmazor tumani, Beruni ko’chasi 6
Mo’ljal: ASR restorani
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba, Chorshanba, Juma, Shanba, Yakshanba Dam olish kuni
Proktolog, Jarroh
Tajriba 27 yil · Oliy toifali shifokor
-
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
150 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
75 000 so’m -
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
200 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
150 000 so’m
Qabul turi
Klinikada
150 000 so’m
Qabul turi
Klinikada
200 000 so’m
Chilonzor tumani, m-v Chilonzor-6, 6/1
Mo’ljal: Gofur G’ulom bog’i qarshisida, Mirzo Ulug’bek metro bekati
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba — Juma 08:30-13:00
Shanba 08:30-12:00
Chilonzor tumani, Chilonzor-1, 5/1
Mo’ljal: Shahar prokuraturasi ro‘parasida, 66-maktab yonida
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba — Shanba 08:30-18:00
Proktolog
Tajriba 24 yil · Oliy toifali shifokor
-
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
150 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
narx so’rov bo’yicha
Qabul turi
Klinikada
150 000 so’m
Olmazor tumani, Kichik Xalka Yo`li, 5
Mo’ljal: Beruniy metro bekati
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba — Juma 15:00-17:45
Proktolog, Jarroh
Oliy toifali shifokor
-
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
130 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
100 000 so’m
Qabul turi
Klinikada
130 000 so’m
Mirzo-Ulug’bek tumani, Parkent ko`chasi, 131
Mo’ljal: EVOS kafesi, Parkent bozori
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba — Shanba 13:00-17:00
Gastroenterolog, Proktolog
-
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
150 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
100 000 so’m
Qabul turi
Klinikada
150 000 so’m
Chilonzor tumani, Chilonzor-11, Maksuda Sheyx-Zade ko`chasi, 31A
Mo’ljal: 74 -sonli maktab va 283 -sonli maktab.
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba — Shanba 10:00-17:00
Proktolog, Jarroh
Tajriba 7 yil · Birinchi toifali shifokor
-
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
250 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
200 000 so’m
Qabul turi
Klinikada
250 000 so’m
Yashnobod tumani, Maxtumquli ko`chasi, 15
Mo’ljal: Ashxobod bog’ining qarama -qarshi tomonida.
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba, Seshanba, Payshanba, Juma, Yakshanba Dam olish kuni
Chorshanba 15:00-21:00
Proktolog, Jarroh
Tajriba 31 yil · Oliy toifali shifokor
-
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
150 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
100 000 so’m
Qabul turi
Klinikada
150 000 so’m
Chilonzor tumani, Chilonzor-1, 5/1
Mo’ljal: Shahar prokuraturasi ro‘parasida, 66-maktab yonida
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba — Shanba 08:30-16:00
Proktolog, Jarroh
Tajriba 16 yil · Ikkinchi toifali shifokor
-
Proktolog birinchi konsultatsiyasi
150 000 so’m -
Proktolog takroriy konsultatsiyasi
narx so’rov bo’yicha
Qabul turi
Klinikada
150 000 so’m
Shayxontohur tumani, Istiroxat ko’ch., 258
Mo’ljal: Grampus sport majmuasi
Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti
Dushanba, Chorshanba, Juma 08:30-16:00
Kerakli ma’lumot topmadingizmi?
Bizga Telegramda yozing, biz sizga shifokor topib, qabuliga yozib beramiz
Foydali ma’lumot
Analizlar
Med24.uz siz barcha laboratoriya tekshiruvlaridan o’tishingiz mumkin bo’lgan sizga yaqin atrofdagi klinikani tanlashda yordam beradi
Diagnostik markazlar
Med24.uz ixtisoslashtirilgan portali uyingiz yaqinidagi diagnostika markazini tanlashda yordam beradi
Shifokorlarning keng tarqalgan mutaxassisliklari
Keng tarqalgan tibbiy xizmatlar
Kerakli ma’lumot topmadingizmi?
Bizga Telegramda yozing, biz sizga shifokor topib, qabuliga yozib beramiz
Kasalliklar
davolash, DIAGNOSTIKA, Gemorroy kasalligi — alomatlari