Elektr Energiya Kitoblari

Ketma-ketlik bo‘yicha tavsiya: saytda qanday ro’yxatdan o’tish, saytdagi shaxsiy hisobni qanday to’ldirish mumkin, kerak bo’lgan kitob uchun qanday to’lovni amalga oshirish

Siz muallifmisiz?

Hurmatli mualliflar: Saytimizda asarlaringiz joylashtirilishini (yoki saytdan o‘chirilishini) istasangiz biz bilan shartnoma tuzish uchun bog‘lanishingizni so‘raymiz.

Savol-javoblar

Agar men O‘zbekistonda bo’lmasam, qanday qilib kitob sotib olishim mumkin?
Nima uchun PDF formatini yuklab ololmayman?
Internetsiz kitobni qanday o‘qish mumkin?
va boshqa savollaringizga bizning javoblarimiz.

Elektr energiyani ishlab chiqarish, uzatish va taqsimlash

Ko‘rganlar, jami:
Hammuallif:
Nashr yili:
ISBN raqami:

Kitob mahsulotlarining xarakteristikalari, yetkazib berish shartlari, tashqi ko’rinishi va rangi haqidagi ma’lumotlar faqat ma’lumot uchun mo’ljallangan va joylashtirilgan paytda mavjud bo’lgan eng so’nggi ma’lumotlarga asoslanadi.

Elektron kitob
E’tibor bering “Sotib olingan kitoblar qanday o’qiladi?” bo’limi bilan tanishib chiqing!

Buyurtma berish uchun, avtorizatsiyadan o’ting

Do‘stlarizga tavsiya eting

Annotatsiya
Fikr va mulohazalar

Ushbu kitobda elektr energiyani ishlab chiqarishning an’anaviy va noan’anaviy usullari, elektr energetika tizimlari va ularning tashkiliy qismlari, elektr stansiyalari va podstansiyalarining asosiy jihozlari, elektr uzatish liniyalarining konstruktiv elementlari, elektr tarmoqlarida isroflarni hisoblash va kamaytirish, elektr tarmoq elementlarining almashtirish sxemalari va hisobiy parametrlari, elektr tarmoqlarini hisoblashga oid masalalar keltirilgan.

Turli xil muqobil energiya manbalari nima?

Dunyoda energiya ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan 10 xil alternativ energiya manbalari mavjud. Boshqa manbalar doimo kashf qilinayotgan bo’lsa -da, ularning hech biri zamonaviy hayot funktsiyasini bajarishga yordam beradigan kuchga ega bo’ladigan darajaga yetmagan.

Bu turli xil energiya manbalari asosan elektr energiyasini ishlab chiqarish uchun ishlatiladi. Dunyo bir qator elektr reaktsiyalari bilan ishlaydi – xoh siz boshqarayotgan mashina, xoh yonayotgan chiroq haqida. Bu turli xil energiya manbalari elektr zaxirasini to’ldiradi, so’ngra yuqori quvvatli liniyalar orqali turli joylarga yuboriladi.

Energiya manbalarining turlari

Ularni qayta tiklanadigan va tiklanmaydigan energiya manbalariga bo’lish mumkin.

Qayta tiklanadigan energiya manbai

Qayta tiklanadigan energiya manbai – bu tez va ishonchli o’rnini bosadigan har qanday tabiiy resurs. Bu energiya manbalari ko’p, barqaror, tabiiy ravishda to’ldirilgan va atrof -muhitga yaxshi ta’sir qiladi.

Qayta tiklanadigan energiyaning asosiy turlari yoki manbalari:

Quyosh energiyasi quyoshdan
Shamol energiyasi
Er ichidagi issiqlikdan geotermal energiya
Oqayotgan suvdan gidroenergetika
Okean energiyasi to’lqin, to’lqin, oqim energiyasi va okean issiqlik energiyasi ko’rinishida.
O’simliklardan olingan biomassa

Qayta tiklanmaydigan energiya manbai

Qayta tiklanmaydigan energiya manbai-bu erdan qazib oladigan yoki qazib oladigan cheklangan ta’minot manbai va u oxir-oqibat tugaydi.

Ular minglab yillar davomida millionlab yillar oldin yashagan qadimgi dengiz o’simliklari va hayvonlarining ko’milgan qoldiqlaridan hosil bo’lgan. Bu energiya manbalarining aksariyati “iflos” fotoalbom yoqilg’i bo’lib, ular odatda atrof -muhit uchun yomondir.

Qayta tiklanmaydigan energiyaning asosiy turlari yoki manbalari:

Har xil energiya manbalari

Bu erda ishlatilayotgan har xil energiya manbalarining umumiy ko’rinishi va ularning har biri uchun qanday muammo bo’lishi mumkin.

1. Quyosh energiyasi

Asosiy energiya manbai quyoshdir. Quyosh energiyasi kollektor panellari yordamida quyosh energiyasini yig’adi, shundan so’ng uni o’ziga xos kuchga aylantirish mumkin. Kichik podstansiyalarni zaryad qilish uchun etarlicha quvvat to’plash uchun sahroda katta quyosh panelli maydonlar ishlatiladi va ko’plab uylar issiq suv, sovutish va elektr energiyasini to’ldirish uchun quyosh tizimlaridan foydalanadilar.

Quyosh bilan bog’liq muammo shundaki, ko’p miqdorda quyosh nuri mavjud bo’lsa -da, faqat dunyoning ba’zi geografik hududlari quyoshning to’g’ridan -to’g’ri kuchini uzoq vaqt davomida shu manbadan foydalanishga yaroqli quvvat olish uchun etarli darajada oladi.

Uning mavjudligi mavsumiy va ob -havo o’zgarishiga ham bog’liq, chunki ular doimo ishlatilmasligi mumkin. Samarali foydalanish uchun yuqori boshlang’ich sarmoyalar talab qilinadi, chunki quyosh energiyasini saqlash texnologiyasi hali o’zining maqbul potentsialiga erishmagan.

Shuningdek qarang: Mikroplastika dengiz hayoti uchun dahshatli

2. Shamol energiyasi

Shamol kuchi tobora keng tarqalgan. Shamol elektr stantsiyalarining paydo bo’lishiga imkon beradigan yangi yangiliklar ularni yanada keng tarqalgan ko’rinishga aylantiradi. Katta turbinalar yordamida shamolni shamolga aylantira oladigan turbinalar generatorni aylantirib, elektr energiyasini ishlab chiqarishi mumkin.

Bu katta sarmoyalarni talab qiladi va shamol tezligi ham har safar bir xil emas, bu esa energiya ishlab chiqarishga ta’sir qiladi. Bu ko’pchilik uchun ideal echimdek tuyulgan bo’lsa -da, shamol stansiyalarining haqiqati kutilmagan ekologik ta’sirni ochib bera boshladi, bu uni ideal tanlovga aylantira olmaydi.

3. Geotermal energiya

Geotermal energiya – bu er ostidan ishlab chiqariladigan energiya. Bu toza, barqaror va ekologik toza. Er qobig’ida radioaktiv zarrachalarning sekin kechikishi natijasida yuqori harorat doimiy ravishda hosil bo’ladi. Er ostida joylashgan issiq toshlar bug ‘chiqaradigan suvni isitadi. Keyin bug ‘tutiladi, bu esa turbinalarni harakatlantirishga yordam beradi. Keyin aylanadigan turbinalar generatorlarga quvvat beradi.

Geotermal energiyani turar -joy binosi yoki sanoat miqyosida keng miqyosda ishlatish mumkin. Qadim zamonlarda hammom va kosmik isitish uchun ishlatilgan. Geotermik zavodlar, agar ular ishlatadigan bug ‘va suvni suv omboriga qaytarib quysa, chiqindilar kam bo’ladi.

Geotermal energiyaning eng katta kamchiligi shundaki, uni faqat dunyoning ayrim joylarida ishlab chiqarish mumkin. Dunyodagi geotermal elektr stantsiyalarining eng katta guruhi AQShning Kaliforniya shtatidagi geotermal koni The Geysersda joylashgan.

Yana bir kamchilik shundaki, er osti suv omborlari bo’lmagan joyda, geotermal qurilmalarni yaratish, allaqachon geologik nuqtalar hisoblangan hududlarda zilzila xavfini oshirishi mumkin.

4. Vodorod energiyasi

Vodorod suvda (H2O) mavjud bo’lib, er yuzida eng keng tarqalgan element hisoblanadi. Suv tarkibida vodorodning uchdan ikki qismi bor va uni boshqa elementlar bilan birgalikda topish mumkin.

U ajratilgach, uni elektr energiyasi ishlab chiqarish uchun yoqilg’i sifatida ishlatish mumkin. Vodorod ulkan energiya manbai bo’lib, uni kemalar, transport vositalari, uylar, sanoat va raketalarga yoqilg’i manbai sifatida ishlatish mumkin. U butunlay yangilanib turadi, talabga binoan ishlab chiqariladi va atmosferaga toksik chiqindilarni qoldirmaydi.

5. To’lqin energiyasi

To’lqin energiyasi to’lqinlarning ko’tarilishi va tushishini ishlatib, kiruvchi va chiquvchi to’lqinlarning kinetik energiyasini elektr energiyasiga aylantiradi. To’lqin kuchi orqali energiya ishlab chiqarish qirg’oqbo’yi hududlarida eng ko’p tarqalgan. To’lqin energiyasi qayta tiklanadigan energiya manbalaridan biridir va to’lqinlar past tezlikda bo’lsa ham katta energiya ishlab chiqaradi.

Okeanda suv sathining balandligi oshganda, okeanda oldinga va orqaga shoshadigan to’lqinlar paydo bo’ladi. To’lqin energiyasi potentsialidan etarlicha quvvat olish uchun yuqori to’lqin balandligi past to’lqindan kamida besh metr (16 fut) katta bo’lishi kerak.

Shuningdek qarang: O’rmonlarning kesilishi iqlim o’zgarishiga, odamlarga va hayvonlarga qanday ta’sir qiladi?

Katta investitsiyalar va saytlarning cheklanganligi to’lqin energiyasining kamchiliklaridan biridir. Fuqarolik qurilishining yuqori darajasi va elektr energiyasini sotib olishning yuqori tariflari elektr energiyasi ishlab chiqaradigan elektr stantsiyalarining kapital xarajatlarini juda yuqori qiladi.

6. To’lqin energiyasi

To’lqin energiyasi okeanlardagi to’lqinlardan hosil bo’ladi. Okean Oyning tortishish kuchi bilan boshqarilgandek, u o’z kuchidan foydalanishni jozibali variantga aylantiradi. To’lqin energiyasini elektr energiyasiga aylantirishning turli xil usullari to’g’onga o’xshash tuzilmalar yoki okean tubida-suv yuzasida yoki undan pastda joylashgan ankrajli asboblar yordamida o’rganilgan.

To’lqin energiyasi qayta tiklanadigan, ekologik toza va atmosferaga hech qanday zarar etkazmaydi. U ko’plab mamlakatlarning qirg’oqbo’yi mintaqalarida ishlatilishi mumkin va mamlakatga yoqilg’i uchun xorijiy davlatlarga qaramligini kamaytirishga yordam beradi.

To’lqin energiyasini ishlab chiqarish dengiz ekotizimiga zarar etkazishi mumkin, shuningdek, xususiy va tijorat kemalarini bezovta qilishi mumkin. Bu to’lqin uzunligiga juda bog’liq, shuningdek vizual va shovqinli ifloslanish manbai bo’lishi mumkin. Bu energiya shimoliy va janubiy kengliklarda mavjud bo’lganlarga qaraganda kamroq intensiv.

7. Gidroelektr energiyasi

Ko’p odamlar bilmaydilarki, dunyoning ko’pgina shaharlari va qishloqlari o’tgan asrda gidroenergetikaga tayangan. Har safar katta to’g’onni ko’rganingizda, u biror joyda elektr stantsiyasini gidroenergetika bilan ta’minlaydi. Suvning kuchi generatorlarni elektr energiyasini ishlab chiqarishga aylantirish uchun ishlatiladi. U ifloslantirmaydi, chiqindilarni olib kelmaydi yoki zaharli gazlar chiqarmaydi va ekologik toza.

Hozirgi vaqtda gidroenergetika bilan bog’liq muammolar to’g’onlarning qarishi bilan bog’liq. Ularning ko’pchiligi funktsional va xavfsiz bo’lib qolishi uchun katta restavratsiya ishlari talab qilinadi va bu katta mablag ‘talab qiladi. Dunyodagi ichimlik suvi ta’minotining buzilishi ham muammolarni keltirib chiqarmoqda, chunki shaharchalarga elektr energiyasini etkazib beradigan suvni iste’mol qilish kerak bo’ladi.

8. Biomassa energiyasi

Biomassa energiyasi organik materialdan ishlab chiqariladi va butun dunyoda keng qo’llaniladi.O’simliklarda mavjud bo’lgan xlorofill fotosintez jarayonida havodan karbonat angidridni va erdan suvni uglevodlarga aylantirish orqali quyosh energiyasini oladi. O’simliklar yoqilganda, suv va karbonat angidrid yana atmosferaga chiqariladi.

Biomassaga odatda ekinlar, o’simliklar, daraxtlar, hovlilar, yog’och chiplari va hayvonlarning chiqindilari kiradi. Biomassa energiyasi uylarni isitish va pishirish uchun, sanoat ishlab chiqarishida yoqilg’i sifatida ishlatiladi.

Biroq, yoqilg’i yig’ish mashaqqatli ishlarni o’z ichiga oladi. Bu turdagi energiya atmosferaga ko’p miqdorda karbonat angidrid chiqaradi. Etarli shamollatish bo’lmasa, uyda ovqat tayyorlash paytida, go’ng kabi yoqilg’ilar havoning ifloslanishiga olib keladi, bu sog’liq uchun jiddiy xavf tug’diradi. Bundan tashqari, biomassadan beqaror va samarasiz foydalanish o’simliklarning yo’q qilinishiga va shuning uchun atrof muhitning buzilishiga olib keladi.

Quyosh energiyasining kelajagiga qarang

9. Atom energiyasi

Atom energiyasidan foydalanish qanchalik xavfsiz ekanligi va chiqindilarni hisobga olganda, u haqiqatan ham energiya tejamkorligi haqida katta munozaralar mavzusi bo’lib qolsa -da, aslida u qayta tiklanadigan energiyaning asosiy manbalaridan biri bo’lib qolmoqda. dunyo uchun mavjud.

Energiya ma’lum bir yadro reaktsiyasi natijasida hosil bo’ladi, u keyinchalik yig’iladi va generatorlarni quvvatlantirish uchun ishlatiladi. Deyarli har bir mamlakatda yadroviy generatorlar mavjud bo’lsa -da, olimlar chiqindilar xavfsizligi va ularni yo’q qilish masalalarini hal qilishga urinayotgani sababli ulardan foydalanish yoki qurilishga moratoriylar qo’yilgan.

Yadro energiyasi urandan ishlab chiqariladi, qayta tiklanmaydigan energiya manbai bo’lib, uning atomlari issiqlik va oxir-oqibat elektr energiyasini yaratish uchun bo’linadi (yadro bo’linishi deb ataladi). Olimlarning fikricha, uran milliardlab yillar oldin yulduzlar paydo bo’lganda paydo bo’lgan. Uran er qobig’ida uchraydi, lekin uning ko’p qismini atom elektr stantsiyalari uchun yoqilg’ini qazib olish va qayta ishlash juda qiyin yoki juda qimmat.

Kelgusida atom energiyasi urandan 60 barobar ko’proq energiya sarflabgina qolmay, balki yonilg’i sifatida ko’proq element bo’lgan toriydan foydalanish imkoniyatini ham ochib, tez neytronli reaktorlardan foydalanadi. Hozirgi vaqtda 1,5 million tonnaga yaqin uran chiqindilardan ko’ra yoqilg’i manbasiga aylandi.

Aslida, ular ishlayotganda, ular o’zlarining yoqilg’i resurslarini “yangilaydilar”. Mumkin bo’lgan natija shundaki, tez neytronli reaktorlar uchun yoqilg’i manbalari shu qadar ko’pki, amaliy jihatdan yonilg’i manbasini sezilarli darajada kamayishi deyarli mumkin emas.

10. Fotoalbom yoqilg’ilar (ko’mir, neft va tabiiy gaz)

Ko’p odamlar turli xil energiya manbalari haqida gapirganda, ular tabiiy gaz, ko’mir va neftni variant sifatida sanab o’tishadi – bularning barchasi fotoalbom yoqilg’idan olinadigan yagona energiya manbai hisoblanadi. Yonilg’i yoqilg’isi dunyoning ko’p qismini energiya bilan ta’minlaydi, birinchi navbatda ko’mir va neft.

Yog ‘ko’plab mahsulotlarga aylanadi, ulardan eng ko’p ishlatiladigan benzin. Tabiiy gaz tobora ommalashib bormoqda, lekin asosan isitish uchun ishlatiladi, lekin ko’chalarda tabiiy gaz bilan ishlaydigan mashinalar ko’payib bormoqda.

Qazib olinadigan yoqilg’i bilan bog’liq muammo ikki xil. Yonilg’i yoqilg’isiga etib, uni ishlatishga aylantirganda, atrof -muhitning katta vayronagarchiliklari va ifloslanishi bo’lishi kerak. Yonilg’i yoqilg’isi zaxiralari ham cheklangan bo’lib, asosiy iste’mol darajasini hisobga olgan holda, yana 100 yil davom etadi.

Har xil energiya manbalaridan qaysi biri yaxshiroq ishlatilishini aniqlash oson emas. Ularning hammasining yaxshi va yomon tomonlari bor. Har bir kuch turining tarafdorlari o’zlarini eng yaxshi deb bilishsa -da, haqiqat shundaki, ularning hammasi nuqsonli. Nima qilish kerak – biz energiyani qanday iste’mol qilishimizni o’zgartirish va bu manbalarning qaysi biri bilan bog’liqligimiz o’rtasidagi muvozanatni yaratish uchun birgalikda harakat qilish.

Qiziqarli malumotlar
Elektr energiya kitoblari