EKG haqida batafsil va EKGning turlari

Elektrokardiografiya (EKG) yoki elektrokardiogramma yurak faoliyatini o’rganishda asosiy vositalardan biridir. Bu usul yurakning elektr faoliyatini yozib olish orqali shifokorlarga turli yurak kasalliklarini aniqlash imkonini beradi. Zamonaviy tibbiyotda EKG keng qo’llanilib, yurakni tekshirishning tez, qulay va og’riqsiz usuli sifatida tanilgan.

EKG nima?

EKG yurakning har bir zarbasini kuzatib boruvchi va uning elektr faolligini qayd etuvchi diagnostika vositasidir. Yurakning har bir qismi elektrokimyoviy signallar orqali ishlaydi. Ushbu signalni maxsus elektrodlardan foydalanib, tashqi yuzaga chiqarish va uni o’qish EKG usuli orqali amalga oshiriladi.

Qanday ishlaydi?

EKG jarayoni oddiy va og’riqsiz. Bemorning tanasiga bir nechta elektrodlar qo’yiladi. Ushbu elektrodlar ko’krak, qo’llar va oyoqlarga joylashtiriladi. Elektrodlardan keladigan ma’lumotlar qurilmaga uzatiladi va u yurakning elektr faolligini grafik shaklida tasvirlaydi. Grafikda yurakning qaysi qismi qachon faoliyat ko’rsatganini aniqlash mumkin.

EKGning turlari

Tibbiyotda EKGning bir nechta turlari mavjud:

1. Tinchlik holatidagi EKG: Bemor dam olayotgan paytda amalga oshiriladi va yurakning asosiy elektr faolligini qayd etadi.
2. Stress testi: Jismoniy yuklama ostida yurak faoliyati o’rganiladi. Bu usul yurakning yuklamaga qanday javob berishini aniqlashda muhimdir.
3. Holter monitoring: Bemor kun davomida maxsus EKG apparati bilan yuradi va uning yurak faoliyati uzluksiz yozib boriladi. Bu usul ritm buzilishlarini aniqlashda yordam beradi.

Qanday kasalliklarni aniqlaydi?

EKG yordamida quyidagi kasalliklarni aniqlash mumkin:

• Yurak ritmi buzilishlari: Masalan, aritmiya, taxikardiya yoki bradikardiya.
• Yurak mushaklarining zararlanishi: Infarkt holatlari yoki o’tmishda yuz bergan zararlar.
• Elektrolit muvozanati buzilishlari: Kaliy yoki kaltsiy darajasidagi o’zgarishlar.
• Yurak bo’lmalaridagi kattalashish: Masalan, gipertrofiyani aniqlash.

Kimlar uchun kerak?

EKG har bir bemorga kerak bo’lmasligi mumkin, ammo ayrim holatlarda uning o’rni muhim:

• Yurak og’rig’idan shikoyat qiluvchilar.
• Nafas qisqarishi yoki yurak urishi buzilishlari.
• Gipertoniya yoki boshqa yurak-qon tomir kasalliklari bo’lganlar.
• Jismoniy mashg’ulotlar uchun maxsus tekshiruv talab qilinganlar.

Jarayon qanday o’tadi?

EKG sinovi odatda 5-10 daqiqa davom etadi. Bemor yotadi yoki o’tiradi, va uning tanasiga elektrodlar o’rnatiladi. Sinov davomida bemordan harakat qilmaslik so’raladi. Natijalar bir necha daqiqa ichida tayyor bo’ladi va ular shifokor tomonidan tahlil qilinadi.

Qanday tayyorgarlik kerak?

EKG oldidan alohida tayyorgarlik talab etilmaydi, ammo quyidagi maslahatlar yordam beradi:

• Kofein va sigaretadan voz kechish.
• Sinovdan oldin yengil kiyim kiyish.
• Elektrodlarni qo’yish oson bo’lishi uchun teringizni toza tutish.

Xulosa

EKG yurakni o’rganish va diagnostika qilishda samarali va qulay vosita hisoblanadi. Bu usul ko’plab yurak-qon tomir muammolarini aniqlashda va davolashni rejalashtirishda muhim rol o’ynaydi. Agar sizda yurak bilan bog’liq shikoyatlar bo’lsa, EKG tekshiruvi shifokor tomonidan tavsiya qilinishi mumkin. Shifokorga murojaat qilish va vaqtida tekshiruvdan o’tish sog’lig’ingizni saqlashda asosiy qadamdir.