Dizenteriya nima, belgilari va yuqish yo’llari

Dizenteriya – yuqumli kasallik bo’lib, ichaklarga ta’sir qiladi va ko’pincha ichaklarda yallig’lanishni keltirib chiqaradi. Bu holat ba’zi mikroorganizmlar, ayniqsa bakterial yoki parazitlar kelib chiqishiga sabab bo’ladi. Dizenteriya kuchli diareya, qorin og’rig’i va boshqa alomatlar bilan namoyon bo’ladi. Ushbu maqolada dizenteriyaning ta’rifi, belgilari va yuqish yo’llari haqida ko’proq bilib olamiz.

Dizenteriya nima?

Dizenteriya odatda ichaklarda yallig’lanishni keltirib chiqaradigan yuqumli kasallikdir. Shigella bakteriyalari, Campylobacter, Escherichia coli (E. coli) kabi mikroorganizmlar dizenteriyaga olib kelishi mumkin. Ular odatda ifloslangan suv yoki oziq-ovqat orqali tanaga kirib, ichaklarda ko’payib, infeksiyani keltirib chiqaradi.

Dizenteriya belgilari qanday?

Dizenteriya belgilari ko’pincha quyidagilarni o’z ichiga oladi:

1. Jiddiy diareya: Tez-tez, suvli va qonli defekatsiya dizenteriyaning eng aniq belgilaridan biridir.
2. Qorin og’rig’i: Qorinning kuchli og’rig’i kasallikning yana bir keng tarqalgan alomatidir.
3. Isitma: Tana haroratining ko’tarilishi infeksiyaning yana bir alomati bo’lishi mumkin.
4. Zaiflik va charchoq: Dizenteriya ko’pincha energiya va zaiflikni yo’qotishiga olib kelishi mumkin.
5. Ishtahaning etishmasligi: Kasallik ko’pincha ishtahani yo’qotishiga olib kelishi mumkin.
6. Ko’ngil aynishi va qayt qilish: Ayrim hollarda ko’ngil aynishi va qayt qilish ham mumkin.

Dizenteriya qanday yuqadi?

Dizenteriya odatda odamdan odamga aloqa qilish yoki ifloslangan suv va oziq-ovqat mahsulotlarini iste’mol qilish orqali yuqadi. Xususan, gigiena qoidalariga rioya qilmaslik, iflos suvni iste’mol qilish va ifloslangan oziq-ovqatlarni iste’mol qilish bu mikroorganizmlarning tanaga kirishiga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, kasal odamlar bilan aloqa qilish, ayniqsa qo’l yuvish odatlariga rioya qilmasa, yuqtirish xavfini oshirishi mumkin.

Davolash va oldini olish

Dizenteriya odatda antibiotiklar bilan davolanadi, ammo davolanishdan oldin sog’liqni saqlash mutaxassisi tomonidan tashxis qo’yish muhimdir. Bundan tashqari, suvsizlanishning oldini olish uchun ko’p miqdorda suv ichish va elektrolitlar muvozanatini saqlash muhimdir.

Dizenteriyaning oldini olish uchun gigiena qoidalariga e’tibor berish, toza suv iste’mol qilish, xom yoki yarim pishirilgan ovqatlardan voz kechish kerak. Bundan tashqari, kasal odamlar bilan aloqa qilgandan so’ng, qo’lingizni muntazam ravishda yuvish yuqtirish xavfini kamaytirishi mumkin.

Xulosa qilib aytganda, dizenteriya bakterial yoki parazitar infeksiyalar natijasida yuzaga keladigan ichak kasalligidir. Ushbu kasallikdan himoya qilish uchun tozalash qoidalariga rioya qilish, gigienik turmush tarzini qabul qilish va ifloslangan suv va oziq-ovqatlardan qochish kerak. Bundan tashqari, dizenteriya alomatlarini ko’rsatadigan odamlar darhol shifokor bilan bog’lanish va tegishli davolanishni olish muhimdir.