DO`STLARGA ULASHING:

Yerlar ushr va xirojga bog‘lanishiga ko‘ra, ikkiga ajratiladi:
1. Ushrga tobe bo‘lgan yerlar. Xalqi o‘z xohishi bilan musulmon bo‘lgan yoki davlat rahbari tomonidan (fath qilingan), fath qilgan askarlarga bo‘lib berilgan yoki ushr berigli hadis bilan (Hijoz kabi) va sahobalarning ijmosy bilan (Basra kabi) sobit bo‘lgan joylar.
2. Xiroji beriladigan joylar musulmonlar tomonidan fath qilingan yoki sulh bilan qo‘lga kiritilgan va mahalliy xalqning ixtiyorida qoldirilgan yerlardir.
Quyidagi shartlar jam’ bo‘lganida. ushr berilishi lozim bo‘lgan tuproqlarda (yetishtirilgan hosilning) o‘ndan biri faqirlarga beriladi:
1. Tuproqni yilning aksar qismida yomg‘ir va sho‘nga o‘xshash suvlar bilan sug‘orish. Paqir va shunga o‘xshash narsalar vositasida sug‘orilgan yerlar hosilidan yigirmadan biri zakot qilib beriladi.
2. Mahsulot tuproqdan daromad va foyda olish maqsadida ekilgan ekinnnng mahsuli bo‘lishi kerak. Qasddan jilmagan o‘t-o‘lan va daraxtlar bunga kirmaydi, ya’ni zakot berilmaydi.
Yerning xarajatlari chiqarib tashlanmaydi. Shuningdek, mahsulotlar olinganidan so‘ng, bir yil o‘tishi, iisob miqdorining to‘ldirilishi shart emas. Yerdan olingan hosil qancha bo‘lishidan qat’i nazar, undan ushr beriladi.
Xirojiy yerlardan olinalshan soliqning miqdori davlat rahbari bilan mahalliy aholi orasilagi kelishuvga qarab belgilanadi.

islom.ziyouz.com/zakot