Dars ishlanmasiga qo`yilgan talab va ijrosi o`quv jarayonida bajarilish tahlili

?DTSning A2 darajasi qanday nomlanadi.

“Jadidlar” to‘plami. Bu tashabbus nega birdek iliq qarshi olinmadi?

“Jadidlar” to‘plami o‘zbek jadidchiligining 8 nafar yirik vakili: G‘ulom Zafariy, Abdulhamid Cho‘lpon, Abdurauf Fitrat, Abdulla Qodiriy, Abdulla Avloniy, Munavvarqori Abdurashidxonov, Mahmudxo‘ja Behbudiyning hayoti, asarlari haqida kitobxonga qisqa ma’lumot berishga harakat qiladi. To‘plam Yoshlar ishlari agentligi tashabbusi bilan lotin alifbosida nashr etilgan.

O‘rtacha 150 betli 60×84 bichimidagi kitobchalar qutilarga solingan shaklda kitobxonlarga taqdim etildi. Agentlikning ma’lumot berishicha, to‘plam ustida 4 oy davomida 20ga yaqin mutaxassis ishlagan. To‘plamdagi 8 kitobga 8 nafar jadidshunos olim mualliflik qilgan. Ular orasida jadidshunoslikning darg‘alari sanalgan Hamidulla Boltaboyev, Bahodir Karimov kabi olimlar bor.

Har bir jild „Adib hayoti“, „Faoliyati va ijodi“, „Hikmatli so‘zlari“, „E’tirof“ hamda „Foydalanilgan adabiyotlar“ bo‘limlariga bo‘lingan.

Loyiha uchun 1,5 mlrd so‘m ajratilgan

Agentlik rahbari Alisher Sa’dullayevning bergan ma’lumotiga ko‘ra, “Jadidlar” to‘plamini tayyorlash va 23 ming (har bir to‘plamda 8tadan jami 184 mingta kitob) nusxada chop etish uchun agentlik tomonidan 1 mlrd 416 mln 800 ming so‘m mablag‘ ajratilgan.

“Jadidlar” to‘plamidagi har bir kitobni yozish uchun mualliflarga 10 million so‘mdan gonorar ajratilgan. Har bir to‘plam o‘rta hisobda 61 600 so‘mga, har bir kitobcha esa 7 700 so‘mga to‘g‘ri kelmoqda.

Budjetning boshqa xarajatlari bilan taqqoslab, foydali yo‘nalishdagi kitoblarga ajratilgan mablag‘ni kamtarona deyish mumkin. Biroq tanqidchilar bu to‘plamning jadidlar haqida chiqarilgan birinchisi ham, mukammali ham emasligi, mukamallikka da’vo qilmaydigan to‘plamni nashr qilish nega kerak bo‘lganini so‘rashmoqda.

Alisher Sa’dullayevning aytishicha, nashrdan maqsad – “Jadidlar” kitobi to‘plamini aholi, jumladan, yoshlar o‘rtasida keng targ‘ib qilish orqali ma’rifatparvar jadid bobolarimiz haqida har bir yoshning xabardorligini oshirish hisoblanadi.

Agentlik rahbarining fikri bir qaraganda umumiy gapga o‘xshab tasavvur uyg‘otadi. Chunki jadidlar haqida oldin nashr etilgan to‘plamlar ham keng ommaga mo‘ljallangandi va jadidlarni tanitish maqsad qilgan. Xo‘sh, unda “Jadidlar”ning o‘ziga xos jihati nimada?

“Kitoblar maktab o‘quvchisiga tushunarli bo‘lishi uchun yozildi”

Bu savolga to‘plamning “Abdulla Qodiriy” kitobi muallifi, filologiya fanlari doktori, professor Bahodir Karimov javob berar ekan, kitobga har qachongidan ham ishonchli bo‘lgan, bahsli bo‘lmagan ma’lumotlar kiritilgani, ayrim ma’lumotlar keng jamoatchilik uchun ham yangi ekanini ta’kidlaydi.

— Kitobning 8ta bo‘lishining sababi yon tomondan qaraganda “Jadidlar” degan yozuv ko‘rinishi uchun edi. Lekin jadidlar bundan ancha ko‘p. Agentlik tashabbus qiladigan bo‘lsa, yana 8tasini chiqarishimiz mumkin. Kitoblar maktab o‘quvchisiga tushunarli bo‘lishi uchun yozildi. Dalillar o‘quvchilarni ikkilantiradigan bahsli, muammoli bo‘lmasligi kerak edi. O‘quvchilarning qo‘liga yetib borayotgan kitoblarga mutaxassislar 1-2 yil emas, 10 yil, chorak asr davomida yig‘ib yurgan fikrlarning qaymog‘ini kiritdilar.

Va bu yerda muhim bir jihat bor: jadidlarning o‘zi kimlar, jadidlar degan so‘zning ma’nosi nima, jadidlarning maqsadlari nimadan iborat bo‘lgan, degan qirralarni qamrab olishga va o‘quvchilarga taqdim etishga harakat qilindi. Bu kitobning muhim jihati – bugungi o‘quvchi fikrini tarbiyalaydi, Vatan, millat taqdiriga befarq bo‘lmaslikka undaydi.

Yana bir jihat bu – kitobga kiritilgan ayrim gaplar yangi. Chunki mualliflar ayrim ma’lumotlarini noyob fondlardan topib, ilmiy konferensiyalarda yoki 100-200 dona nashr qilingan kitoblarida ma’lum qilgan. Ular ko‘pchilik uchun yangi, deydi olim.

“Maqsadimiz kitobni o‘qitish emas, manbani izlab topib o‘qishsin”

To‘plamni nashr etilish maqsadlari haqida “Abdurauf Fitrat” kitobini tayyorlagan professor fitratshunos Hamidulla Boltaboyev ham fikr bildirdi. Olim kitobning rasmini ijtimoiy sahifalarga qo‘ygandan ko‘ra, uni o‘qib xulosalarni ommaga bildirgan afzalroq deydi.

— Kitobni tarqatishda avvalo uni egasiga, qiziquvchiga berish kerak. Kimnidir targ‘ib qilib qiziqtirish masalaning bir tomoni, lekin ikkinchi tomoni – kitob o‘z egasiga yetib borishi kerak. Ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boryapman. Ko‘proq kitob o‘qiganlar emas, kitob olmoqchi bo‘lgan va olganlarning minnatdorchiliklaridan iborat bo‘lib qolyapti. Mana shu 8 ulug‘ jadid bobolarimizning hayotini birdaniga hammasini o‘qib bo‘lmaydi: tanlab olib o‘qib, shular bo‘yicha savol-javob bo‘lishini istardim.

Ertaga mening kitobimni o‘qigan odam, Fitratning asarini o‘qishga rag‘bat sezsa, ana shunda maqsadimizga yetgan bo‘lamiz. Maqsadimiz – kitobni o‘qitish emas, manbani izlab topib o‘qisin, deydi u.

Tekinga tarqatilish sababi

Kitobning jadidlar haqida oldin nashr etilganlaridan yana bir farqi – u tekinga tarqatilmoqda.

To‘plam ijtimoiy tarmoqlar orqali murojaat qilganlarga, professor-o‘qituvchilarga, talabalarga, o‘quvchi-yoshlarga, vazirlik, idora va tashkilotlar xodimlariga – barcha murojaat qilganlarga birdek yetkazib beriladi, dedi Sa’dullayev.

Agentlik rahbari to‘plamni avgust-sentabr oylari davomida maktablar, professional ta’lim muassasalari, oliy ta’lim muassasalariga – barcha ta’lim tashkilotlarining kutubxonalariga mutlaqo bepul yetkazish rejalashtirilgani, kitob barcha ta’lim muassasalariga to‘liq yetkazib berilganidan keyin sotuvga chiqarilishini aytdi.

“Agar ta’lim muassasalariga to‘liq yetib bormasdan turib sotuvga chiqsa, bitta narsadan qo‘rqyapmiz, yarim yo‘lda o‘sha kitob sotuvga chiqib ketishi mumkin”, – deya tushuntirdi Sa’dullayev kitob tekin tarqatilishi sababini.

“Abdurauf Fitrat” kitobi tahlili

Yutuqlar

To‘plamning Fitratga bag‘ishlangan kitobini professor Hamidulla Boltaboyev yozgan. 144 betdan iborat kitob adib hayoti, ijodi, hikmatli so‘zlar, e’tirof, foydalanilgan adabiyot kabi 5 bo‘limga ajratilgan.

Fitratning hayoti yozilgan qism maktab darsliklariga kiritilmagan, ko‘pchilikka noma’lum bo‘lgan ma’lumotlar bilan to‘yintirilgan.

Masalan, kitobning 9-sahifasida o‘zbek tilidagi ilk darslik “Ona tili”ni nashr qildirgan Fitrat bo‘lgani, u shuningdek, Buxoro ilmiy jamiyatini tuzgani va jamiyat bilan “Buxoro arki tarixi” asarini chop ettirgani aytilgan. Shuningdek, kitobda frunzechilar tomonidan to‘pga tutilib, vayrona holiga kelgan Buxoro me’moriy obidalari va shahar suv inshootlarini tiklash ishlariga ham Fitrat bosh bo‘lgani aytilgan. Bu ma’lumotlar Fitrat asarlari joy olgan 8-sinf adabiyot darsligidan topilmaydi.

Yana bir muhim jihat shuki, jadid hayoti qismiga 1921 yil 23 sentabrda Fitrat tahriridan chiqqan Buxoro xalq sho‘rolar jumhuriyati Konstitutsiyasi qabul qilingani ma’lumoti kiritilgan. Bu kitobxonni o‘sha paytda uzoq yillar monarxiya yo‘li bilan boshqarilgan davlatni demokratik islohotlarga yetaklagan yo‘lboshlovchilar kim bo‘lgani bilan tanishtiradi.

Ijodiga bag‘ishlangan qismida Fitrat asarlarining shirasi: uning she’riyati, publitsistikasi, nasriy asarlari, dramalari, ilmiy merosi, tilshunosligi, adabiyotshunosligiga oid sara namunalardan parchalar berilgan.

Masalan, Fitratning “Qiyomat” hikoyasidan berilgan parchalarni o‘qib, kitobxon uni topib o‘qishga rag‘bat sezadi. Shuningdek, adibning “Xudosizlar” jurnalida chop etilgan “Zahroning iymoni”, “Qiyshiq eshon”, “Me’roj”, “Oq mozor” hikoyalari bosilgani ham keng jamoatchilik uchun yangilik bo‘lsa kerak.

Kitobda Fitratning tilshunoslik sohasiga qo‘shgan hissasi ham ixcham va tushunarli usulda yoritilgan. Uning “Tilimiz” maqolasidan keltirilgan ushbu parcha bugun ham ahamiyatini yo‘qotmagan:

“Dunyo sahnasida iyaru taqlidning rolin hech bir millat biz turklar kabi ado eta olmaganlar. Biz qaysi bir millatning qaysi bir narsasiga taqlid etmoqchi bo‘lsak, o‘zimizning milliy ruhimizga qaramasdan taqlid etamiz”.

Kamchiliklar

Kitobning o‘lchami o‘qishga biroz noqulaylik tug‘diradi. To‘g‘ri, uni cho‘ntakda olib yurish mumkin, lekin kitob kichikligi uchun mutolaa davomida qo‘ldan chiqib ketaveradi. Ikkinchidan, satrlarning bir tarafi kitob sahifasi tikilgan joyga yaqin, bu esa satrni to‘liq o‘qishni qiyinlashtiradi. Buning uchun kitobni kuch bilan ochish talab etiladi va natijada kitobga shikast yetishi mumkin.

Fitratning hayoti haqida berilgan ma’lumotlar tadrijiylik asosida berilgani kitobxonni chalg‘itmay voqealarni kuzatish imkonini beradi. Biroq hayotiga oid ma’lumotlar biroz xronologiyaga o‘xshab qolgan. Ya’ni bo‘lgan voqea va yili keltirilganidan tashqari, o‘sha paytdagi siyosiy vaziyat va voqea sabablariga oydinlik kiritilishi kerak.

Masalan, kitobda “…. Bunday maktablar Abduvohid Burhonov va Mirkomil Burhonovlar tomonidan ochilgan bo‘lib, 1919-1920 yillarda Buxoro inqilobiy xodimlarining katta qismini tayyorlab bergani manba bo‘ldi… Eski jadidlarga A. Burhonov, so‘l jadidlarga Fitrat boshchilik qildi. Nihoyat ular murosaga kelishib, “Yosh buxorolilar” partiyasini tashkil qildilar”, degan ma’lumot bor. Shu o‘rinda savol tug‘iladi, nega jadidlar 2 toifaga bo‘lingan va matndagi “murosaga kelishib” deyilgani nimaga ishora? Jadidlar orasida qandaydir kelishmovchilik bo‘lganmi? Agar shunday bo‘lsa, eski jadidlar nimani xohlagan va yangi jadidlar-chi, degan savol tug‘iladi. Shularga izoh berib ketilsa, foydali bo‘lar edi. Chunki voqeaning sababi uni eslab qolishni oson va qiziqarli qiladi.

“So‘l jadidlar” namoyish boshlamoqchi bo‘lgani haqida gapirilgan o‘rinda ularda namoyish o‘tkazish fikri qanday paydo bo‘lganiga izoh berilmagan. Shuningdek, amir namoyishchilarni o‘qqa tutgani haqida ma’lumot berilib, darhol Fitrat Samarqandga ketgani haqida gapirilgan.

Tarixiy manbalarda amir va “So‘l jadidlar” o‘rtasida jiddiy to‘qnashuv bo‘lgani, jadidlar halok bo‘lgani, namoyishchilar nega yengilgani haqida ham ma’lumotlar bor. Taxminimizcha, bu kabi ma’lumotlar kitobni kattalashtirib yubormaslik uchun kiritilmagan bo‘lishi mumkin. Lekin kitobxon uchun amir va jadidlar orasidagi tarixning burilish nuqtasi doimo qiziq. Bir so‘z bilan aytganda, Fitratning siyosiy faoliyati haqida kam ma’lumot berilgan.

Fitratning Buxoroda o‘zbek tilini davlat tili deb e’lon qildirishda qo‘shgan hissasi haqida yozilgan o‘rinda Buxoroda o‘sha paytda qaysi til davlat tili bo‘lgani haqida ham ma’lumot berib ketish o‘rinli bo‘lardi. Til masalasida qandaydir chalkashliklar yoki ziddiyat bo‘lgani tushuntirilib, o‘zbek tilini davlat tili deb e’lon qilishning ahamiyatini ko‘rsatib berish kerak edi. Chunki til masalasi hamma davrlarda ham katta islohot sanaladi.

Kitobda Fitratning qamoqqa olinishi, unga qanday ayblar qo‘yilgani va vafoti haqidagi ma’lumotlarga o‘rin berilmagan. Fikrimizcha, millat fidoyisining so‘nggi kunlari, unga qo‘llangan adolatsizliklar haqida avlodlar ko‘proq bilishga haqli.

Kitob maqsadiga erishganini bilish mumkinmi?

Tayyor yo‘llarni buzib, ularni qayta qurish yoki turli tadbirbozliklar uchun milliardlar ajratishdan ko‘ra, kitobga mablag‘ ajratib, uni yozishni olimlarga topshirish e’tirofga loyiq, albatta. Aholimizning jadidlar faoliyatidan xabardorligi uyuyatli darajada ekanini hisobga olsak, bu borada qilinishi kerak bo‘lgan ishlar hali ko‘p.

Afsuski, to‘plab tarqatila boshlaganiga 2 oydan oshgan bo‘lsa-da kitob kim uchun qay darajada foydali bo‘lgani haqida kam gapirilyapti. Kitobxonlarning shaxsiy sahifalarini asosan kitob bilan tushilgan rasmlar egallayapti, taqriz va mutolaa mulohazalarini deyarli uchratmaysiz.

Yana bir ochiq qolayotgan savol shuki, kitobni tekin tarqatish uni ko‘proq odam o‘qishiga yordam beradimi, bu targ‘ibot usuli ish berarmikan?

Balki kitob qanchalik o‘z maqsadiga erishganini bilish uchun bir necha yil vaqt kerakdir. Agar kitob olganlar o‘z sahifalarida kitobni olganlari haqida emas, o‘qiganlari, undagi ma’lumotlar haqida ham postlar qo‘ysalar, kitob ma’lum ma’noda o‘z maqsadiga yetgan bo‘lishi mumkin. Bundan tashqari, kitobni olganlar yoki uni o‘qiganlar o‘rtasida tadqiqot, so‘rovnomalar o‘tkazish orqali ham buni aniqlasa bo‘ladi.

Biroq ko‘pchilikning ichida bir hadik kezib yuribdi: kitobga mehrimiz bilan maqtana olmay qolganimizni inobatga olsak, to‘plamlar targ‘iboti bilan har qancha shug‘ullanmaylik, ular maktablar, tashkilotlar, o‘quvchilar tokchalarida chang bosib qolmasmikan?

Umuman, maqsad aholining, ayniqsa yoshlarning jadidlar haqidagi xabardorligini oshirish ekan, ular kunini o‘tkazayotgan internet va mediada targ‘ibotning zamonaviy, original va badiiy ta’sirchan usullarini ham qo‘llash kerak emasmikan?

Zuhra Abduhalimova, jurnalist

Dars ishlanmasiga qo`yilgan talab va ijrosi o`quv jarayonida bajarilish tahlili

O`qituvchining darsga puxta tayyorgarligi ta’lim muvaffaqiyati va samarasi garovidir. Dars bu, sinfda taqvim-mavzu reja asosida belgilangan vaqt davomida o`qituvchi tomonidan o`quvchilar uchun o`quv-tarbiya jarayonining maqsadli tashkil etilishidir.

Shunday ekan, har bir o`qituvchi darsga sifatli va puxta tayyorlanmasdan kirishni insoniylikka, pok vijdonga xiyonat ekanligini va ish haqini halollab olish lozimligini his qilishi kerak. Chunki, har bir fan o`qituvchisi faoliyati asosini sifatli dars o`tish, o`quvchilarga yaxshi ta’lim-tarbiya berish tashkil etadi.

O`qituvchining darsga tayyorgarligi shartli ravishda quyidagi ikki bosqichdan iborat:
1. O`qituvchining o`z fani yuzasidan umumiy tayyorgarligi.
2. O`qituvchining har bir darsga kundalik tayyorgarligi.

O`qituvchining umumiy tayyorgarligi muntazam amalga oshirib boriladigan jarayon bo`lib, o`quv yili boshlanishi oldidan quyidagilarni qamrab oladi:

• Davlat ta’lim standarti (DTS), o`quv dasturi, o`quv reja hamda ularga berilgan tushuntirish xatlarini o`rganib chiqish;
• O`zi dars beradigan o`quv faniga oid yangi ilmiy va metodik adabiyotlarning mazmuni bilan tanishish;
• tegishli ko`rgazma materiallarni, o`quv-jihozlarini o`rganish, ularni qo`llay bilish;
• ilg`or o`qituvchilarning ish tajribalarini o`rganish, tahlil qilish orqali o`z bilimini kengaytirish;
• kompyuter texnikasidan foydalanish ko`nikmasini shakllantirib, bu boradagi mahoratini oshirish, elektron darsliklar, matn muharrirlari, “ZiyoNet” axborot ta’lim portaliga joylangan ma’lumotlardan samarali foydalanish kabilardir.

O`qituvchining darsga kundalik tayyorgarligi eng asosiy vazifalardandir.
Darsga tayyorgarlik ko`rish quyidagi bosqichlarda amalga oshirilishi lozim:
1-bosqich: Taqvim-mavzu rejadagi yangi mavzu va unga ajratilgan vaqt (soat) aniqlashtirib olinadi.

2-bosqich: DTS va o`quv dasturidan o`tilayotgan mavzu yuzasidan o`quvchida qanday tushunchalar (bilim, ko`nikma va malakalar) shakllantirilishi lozimligi aniqlashtirilib, shu asosida dars maqsadlari belgilab olinadi.

3-bosqich: Mavzu asosida darsda foydalaniladigan texnik vositalar, elektron manbalar, slaydlar, ko`rgazmali va didaktik materiallar, adabiyotlar o`rganib chiqiladi hamda dars ishlanmasi (konspekti) yoziladi.

Dars ishlanmasi (konspekt)ning tarkibiy qismlari quyidagilardan iborat:

Sana, sinf (parallel sinflar uchun bitta mavzu bo`yicha alohida-alohida dars ishlanmasi (konspekt)ni yozish shart emas, bitta mavzuga bitta dars ishlanmasi yozilsa kifoya. 5-“A”, “B” sinflar deb ko`rsatiladi), fan nomi yoziladi.

Darsning mavzusi (taqvim-mavzu reja asosida).

Dars maqsadi (darsga qo`yilgan maqsad 45 daqiqa davomida bajariladigan (erishiladigan), aniq, hayotiy (real) va dars yakunida baholanadigan(o`lchamli) bo`lishi maqsadga muvofiq):

a) ta’limiy maqsad – dars jarayonida o`quvchilarda shakllantiriladigan bilim, ko`nikma va malakalar asosida belgilanadi;

b) tarbiyaviy maqsad – dars jarayonida o`quvchilarda qaysi axloqiy sifatlar shakllantirilishi asosida belgilanadi;

s) rivojlantiruvchi maqsad – dars natijasida o`quvchilarda qaysi bilimlar va axloqiy fazilatlar rivojlantirilishi asosida belgilanadi.

Dars turi: yangi tushuncha, bilimlarni shakllantiruvchi; o`quvchilarning bilim, ko`nikma va malakalarini rivojlantiruvchi; umumlashtiruvchi; o`quvchilar egallagan bilim, ko`nikma va malakalarni tahlil, nazorat qiluvchi kabi dars turlari bo`lishi mumkin.

Darsda foydalaniladigan metodlar: bunda an’anaviy, zamonaviy, interfaol metodlardan o`tilayotgan mavzuning o`quvchilar tomonidan samarali o`zlashtirilishiga xizmat qiladiganini oqilona tanlash lozim.

Darsda foydalaniladigan jihozlar: texnik vositalar, slaydlar, ko`rgazmali va didaktik materiallar.
Darsni tarkiban quyidagi qismlarga ajratish mumkin:
tashkiliy qism;
o`tilgan mavzuni takrorlash (mustahkamlash);
yangi mavzuni tushuntirish;
yangi mavzuni mustahkamlash;
o`quvchilarni baholash;
uyga vazifa berish.

Dars ishlanmasini tayyorlashda o`qituvchi darsning har bir qismini e’tiborga olishi maqsadga muvofiq.

Dars ishlanmasi (konspekt) hamma o`qituvchida bo`lishi shart. Lekin dars ishlanmasi qanday mazmunda, hajmda va necha varaqdan iborat bo`lishi o`qituvchining dars o`tishdagi o`ziga xos yondashuvidan kelib chiqqani ma’qul. Bunda hamma o`qituvchi uchun bir xil chegara, cheklov o`rnatib bo`lmaydi.

Agarda o`qituvchi dars berayotgan o`quvchilarning o`zlashtirish samaradorligi yuqori bo`lsa, ular turli ko`rik-tanlovlarda yuqori natijalarga erishgan bo`lsa, o`qituvchining dars jarayoniga maktab ma’muriyati va hududiy xalq ta’limi boshqaruvi idoralari xodimlari tomonidan halaqit berishlariga yo`l qo`yilmaydi.

Dars ishlanmasi (konspekti) qo`lyozma shaklida yoki kompyuterda yozilishi mumkin. Dars ishlanmasini kompyuterda yozish uchun esa o`qituvchi, albatta, o`zi kompyuterda ishlashni bilishi lozim.

Direktorning o`quv-tarbiyaviy ishlar bo`yicha o`rinbosari har bir o`qituvchining dars ishlanmasini ko`rib, tasdiqlash jarayonida ularda darsga kirish uchun quyidagi eng muhim(minimum) hujjatlar bo`lishini nazorat qiladi:

• dars ishlanmasi (konspekti);
• taqvim-mavzu reja;
• o`quv dasturi;
• darslik.

O`qituvchilarning darslarini tahlil qilish – samaradorlikka xizmat qiladi. O`qituvchilarni o`z ustida mustaqil ishlashlari, ijodiy izlanishlari orqali ta’lim samaradorligini oshirishga yordam beradigan omillardan biri – muntazam ravishda o`qituvchilarning darslarini tahlil qilishdir.

O`qituvchi darsini kuzatish va tahlil qilish, ularning pedagogik mahorati, ish tizimi, o`quvchilarining o`zlashtirishi, bilim darajasi kabi sohaviy va kasbiy layoqati yuzasidan xulosa chiqarish hamda o`qituvchilarning o`zaro tajriba almashish imkonini beradi.

Dars tahlili kuzatish va o`rganish shaklida olib boriladi. Xalq ta’limi muassasalari faoliyatini metodik ta’minlash va tashkil etish tuman (shahar) bo`limi mudirlari, o`rinbosarlari, metodistlari tomonidan haftasiga kamida 2 soat, ta’lim muassasalari direktorlari, ularning o`rinbosarlari tomonidan 4 soat, fan metodbirlashma rahbari tomonidan 2 soat, o`qituvchilar tomonidan 1 soat o`qituvchilar darslari kuzatilishi va tahlil qilinishi belgilangan.

Dars kuzatish va tahlil qilish orqali o`quvchilarning umumiy tayyorgarligi, bilim olishdagi faolliklari, fanga bo`lgan qiziqishlari, o`quv materiallari va jihozlar bilan mustaqil ishlay bilishlari, o`qituvchiga bo`lgan munosabatlari aniqlanib, tahlilga tortiladi. Bunda asosiy mezonlar sifatida o`qituvchi tomonidan dars maqsadining to`g`ri qo`yilganligi, o`quv dasturi asosida dars jarayonini to`g`ri rejalashtirishi, materiallarini bilish darajasi, yangi mavzuni tushuntirish jarayonida asosiy g`oyani ajratib olishi, ilmiylik, ko`rgazmalilik tamoyillariga rioya qilishi, darsda hamkorlikka erisha olishi, bilim va ko`nikmalarni o`zlashtirishni nazorat etishi, dars mobaynida vaqtdan unumli foydalanishi va pedagogik muomala madaniyatini egallaganlik darajasi kabi jihatlar inobatga olinadi.

Unutmangki, sifatli dars – bu, o`quvchilar tomonidan samarali o`zlashtirilgan dars. Dars boshlangandan keyin hech kimning ushbu jarayonga halaqit berishiga yo`l qo`yilmaydi.

Darsning tahlili quyidagi turlarga bo`linadi:

1.Ilmiy tahlil. 2.Psixologik tahlil. 3.Metodik tahlil. 4.Didaktik tahlil. 5.Umumpedagogik tahlil va boshqa tahlillar (yoki bularning hammasini qamrab oladigan kompleks tahlil).

O`qituvchilarning darslarini tizimli tahlil qilish o`qituvchilarga amaliy-metodik tavsiyalar berishga va natijada dars samaradorligining oshishiga xizmat qiladi.

Ta’lim muassasalaridagi fan metodbirlashmalarining asosiy vazifasi o`zaro tajriba almashish asosida ta’lim va tarbiya jarayonining ilg`or pedagogik texnologiyalar asosida samarali tashkil etilishini ta’minlashdan iborat.

Fan metodbirlashmalari ta’lim muassasalarida fan oyliklari, ochiq darslar festivallari jarayonida o`tkaziladigan barcha turdagi mashg`ulotlarning asosan o`rganilishi qiyin yoki murakkab bo`lgan mavzular asosida tashkil etilishini ta’minlaydi.

Har bir fan yo`nalishidagi metodbirlashmalarda “Men o`zlashtirilishi qiyin bo`lgan mavzular bo`yicha darslarni qanday tashkil etaman?” mavzusidagi ochiq muhokamalar tashkil etiladi.

Fan o`qituvchilari astoydil, vijdonan yondashgan holda “Bilimlar bellashuvi”da o`quvchilarining faol ishtirokini ta’minlaydi. “Ustoz-shogird” tizimida, “O`rgan-o`rgat” tadbirlarida chin yurakdan, faol ishtirok etadilar.

Maqolani foydali yoki qiziqarli deb hisoblasangiz ijtimoiy tarmoqlardagi do`stlaringizga matnni belgilab tavsiya qiling!
Agarda Siz maqolada xatoni uchratgan bo’lsangiz, unda xato matnni belgilab, CTRL + ENTER klavishasini bosing va sayt ma’muriga xabarnoma jo’nating.

Informatika oqitish metodikasi talim yonalishi

? Tadqiqiy ijodiy yondashuv ta’lim jarayonida qanday ahamiyatga ega?

+ Ta’limning maqsadi talabada biror muammoni yechish qobiliyatini ostirish yangi bilimni mustaqil ozlashtirish, harakatning yangi usullarini topish shaxsan tashabbus korsatishini kozda tutadi.
– Pedagogik texnologiya usulida ta’lim takror ishlab chiqiladigan konverli jarayon sifatida tashkil etiladi.
– Kozlagan maqsadga kafolatlatlangan natija sifatida erishishni ifodalovchi jarayondir.
– Talabaning bilim olishga bolgan qiziqishini orttiradi.

? Tadqiqiy ijodiy yondashuv ta’lim jarayonida qanday ahamiyatga ega?

+ Ta’limning maqsadi talabaga biror muammoni yechish qobiliyatini ostirish, yangi bilimni mustaqil ozlashtirish, harakatning yangi usullarini topish, shaxsan tashabbus korsatishni.
– Pedagogik texnologiya usulida ta’lim takror ishlab chiqiladigan konverli jarayon sifatida tashkil etiladi.
– Kozlangan maqsadga kafolatlangan natija sifatida erishishni ifodalovchi jarayondir.
– Talabaning bilim olishga bolgan qiziqishni orttiradi.

?Oqituvchi mahorati nimada oz aksini topadi?

+ Darsni aniq rejalashtirishda.
– Ta’lim jarayonini olib borishda.
– Oquvchilarni darsga qiziqtirishga.
– Darsda texnik vositalaridan foydalana olishda.

?Oqituvchining nutq yordamida, shuningdek imo ishora vositasida oz fikr va tuyg`ularini aniq va ravshan ifodalash qobiliyati qaysi qobiliyat turi?

+ Nutq qobiliyati.
– Kuzatuvchilik qobiliyati.
– Tashkilotchilik qobiliyati.
– Obro orttira olish qobiliyati.

?Differensiasiyaning mazmuniga kora turlarini tog’ri belgilang.

+ yosh xususiyatlariga qarab, qiziqishlariga qarab, shaxsiy-psixologik xususiyatlariga qarab, jismoniy xususiyatlariga qarab.
– ichki va tashqi.
– regional-maktab, maktabaro, yani chuqurlashtirilgan sinflar, sinflararo, yani fakultitivlar, sinf ichidagi.
– ochiq va yopiq.

?Differensiasiyaning tashkil etilishiga kora turlarini tog’ri belgilang?

+ regional-maktab, maktabaro, yani chuqurlashtirilgan sinflar, sinflararo, yani fakultativlar, sinf ichidagi.
– yosh xususiyatlariga qarab, qiziqishlariga, xususiyatlariga qarab.
– ichki va tashqi.
– ochiq va yopiq.

?Pedagogik texnologiya asosida ta’lim maqsadining aniq ifodalanishi nimada namoyon boladi?

+ Oquvchi bilimni qanchalik ozlashtirganidan xabardorlik. Talabaning harakatlari (faoliyati)ga asoslanib oqitish.
– Talabaning xarakatlari (faoliyati)ga asoslanib oqitish.
– Ta’lim jarayoniga yangiliklarni joriy etishda.
– Oquvchi bilimni qanchalik ozlashtirganidan xabardorlik.

? Pedagogik texnologiyaning mohiyati nimada?

+ Ta’lim-tarbiya jarayonini oldindan loyihalash va songra sinfda, audotoriyada oquvchilar bilan birga loyihani qayta ishlab chiqishda.
– Ta’lim jarayonida ilg’or pedagogik tajribalarni qollashda.
– Ta’lim jarayonini turli interfaol metodlar asosida tashkil etishda.
– Ta’lim jarayonida kompyuter texnologiyalarni joriy eta olishda.

+ Modul lotincha «modulus» sozidan olingan bolib, me’yor, olchov ma’nosini anglatadi.
– Modul lotincha «modulus» sozidan olingan bolib, boshlanish ma’nosini bildiradi.
– Modul lotincha «modulus» ya’ni ozlashtirish darajasi.
– Modul lotincha «modulus» ya’ni mezon ma’nosini anglatadi.

? Modulli ta’lim dastlab qaysi mamlakat oquv yurtlarida va malaka oshirish tizimida qollaniladi?

+ AQSh, Olmoniya, Angliya.
– Yaponiya, Fransiya, Vengriya.
– Angliya, Yaponiya, Fransiya.
– Yaponiya, Fransiya, Olmoniya.

? Motiv tushunchasiga qaysi javobda tog’ri ta’rif berilgan?

+ motiv-ma’lum ehtiyojlarini qondirish uchun asos boladigan kishining ichki faoliyat mazmuni.
– motiv ozining bilimlarini chuqurlashtirish tegishli malakalar hosil qilish.
– motiv ehtiyojini qondirish uchun shaxslarning ma’lum faoligini oshirish.
– motiv ta’limining maqsadi, vazifasi bilan oqishni tashkil etish.

? Modul darajasi deb nimaga aytiladi?

+ pedagogik texnologiyani tasvirlash kolamiga muvofiq ravishda tanlangan birlamchi modullarning oz tarkibida aslida qancha modullarga ega ekanligi korsatkichi.
– pedagogik texnologiyani uning biror darajasidan boshlab tasvirlash maqsadi asosida bitta modul sifatida hisoblangan bir nechta modullar yig’indisi.
– pedagogik texnologiyani tashkil qiluvchi tarkibiy bolaklarni ifodalovchi tushuncha.
– pedagogik texnologiya materiallarini modullarga ajratish jarayoni.

?Modul toplami deb nimaga aytiladi?

+ pedagogik texnologiyani uning biror darajasidan boshlab tasvirlash maqsadi asosida bitta modul sifatida hisoblangan bir nechta modullar yig’indisi.
– pedagogik texnologiyani tasvirlash kolamiga muvofiq ravishda tanlangan modullarga ega ekanligi korsatkichi.
– pedagogik texnologiyani tashkil qiluvchi tarkibiy bolaklarni ifodalovchi tushuncha.
– pedagogik texnologiya materiallarini modullarga ajratish jarayoni.

?Modullashtirish deb nimaga aytiladi?

+ pedagogik texnologiya materiallarini modullarga ajratish jarayoni.
– pedagogik texnologiyani uning biror darajasidan boshlab tasvirlash maqsadi asosida bitta modul sifatida hisoblangan bir nechta modullar yig’indisi.
– pedagogik texnologiyani tasvirlash kolamiga muvofiq ravishda tanlangan modullarga ega ekanligi korsatkichi.
– pedagogik texnologiyani tashkil qiluvchi tarkibiy bolaklarni ifodalovchi tushuncha.

? An’anaviy pedagogikadagi metodik ishlanmalardan pedagogik texnologiya usulidagi ishlanmalarning farqi nimada?

+ Oquvchini oquv-bilish faoliyatini shakllari va mazmunini tasvirlaydigan ta’lim jarayoni loyihasini ishlab chiqishda.
– Ta’lim jarayonida koproq axborot berilishida.
– Koproq noan’anaviy usullarga asoslanilgan dars ishlanmalarini ishlab chiqishda.
– Dars ishlanmalarida oquvchini koproq baholash uchun topshiriqlar mavjudligida.

? Modulli oqitish texnologiyasining tamoyillari qaysilar?

+ faoliyatlilik, tenglik va tenghuquqlilik, tizimli kvantlash, motivasiya, modullik tamoyili, muammolik, kognitiv vizuallik, xatoliklarga tayanish, oquv vaqtini tejash tamoyili.
– muammolik, kognitiv vizuallik, xatoliklarga tayanish, oquv vaqtini tejash tamoyili.
– faoliyatlilik, tenglik va tenghuquqlilik, tizimli kvantlash, motivasiya.
– tarixiy, muammoli, tizimli, nazariy, tajribaviy, umumlashtirish, qollanish, xatoliklar, ulanish, chuqurlashtirish, test-sinov.

?Modul elementlari qaysilar?

+ tarixiy, muammoli, tizimli, nazariy, tajribaviy, umumlashtirish, qollanish, xatoliklar, ulanish, chuqurlashtirish, test-sinov.
– faoliyatlilik, tenglik va tenghuquqlilik, tizimli kvantlash, motivasiya.
– faoliyatlilik, tenglik va tenghuquqlilik, tizimli kvantlash, motivasiya, modullik tamoyili, muammolik.
– muammolik, kognitiv vizuallik, xatoliklarga tayanish, oquv vaqtini tejash tamoyili.

? Ta’lim-tarbiya jarayonini optimal loyihalash, modellashtirish tizimi va mexanizmi nimaning predmeti hisoblanadi?

+ Pedagogik texnologiyaning.
– Masofaviy ta’limning.
– Ta’lim jarayonining.
– Pedagogik mahoratning.

?Hulq atvorning tarixiy shakli, ozaro munosabatlarni qadr-qimmatini anglashuvchi bir maromga keltiruvchi harakatlar tizimi deb nimaga aytiladi?

+ Ritual.
– Muloqot.
– Pedagogik texnologiya.
– Internet.

? Faoliyat deb nimaga aytiladi?

+ Insoning ehtiyojlari va qiziqishlarini qondirishga qaratilgan hatti-harakatlari yig’indisiga aytiladi.
– Insonlarning moddiy va ma’naviy faoliyatlarini qondirish.
– Bilim, konikma va malakalarini egallashni shakllantirish.
– Ijtimoiy tajribani ozlashtirish.

?Nostandart vaziyatlardagi mahsuldor harakat nimani anglatadi?

+ Faoliyatning evristik darajasini.
– Masalalarni yechish qobiliyatini.
– Qayta tiklash evaziga yangi axborot qolga kiritishini.
– Davlat ta’lim standartidan tashqari faoliyatni.

?Reproduktiv faoliyat nima?

+ Oquv predmetida dastlab bilib olingan ma’lumotlarga oquvchi oqish davomida biror axborot qoshmaydi.
– Bilim olgan axborotlardan foydalanish.
– Bilish faoliyati.
– Oquv predmeti mazmunini ozlashtirish

? Mahsuldor faoliyat nima?

+ Oquvchi oquv predmetida ozlashtirib olganiga nisbatan yangi axborotni yuzaga keltiradi.
– Oquvchi noaniq vaziyatni aniqlashtiradi.
– Oquvchi oquv elementlarini ozlashtiradi.
– Oquvchi ma’lum bir harakatni bajarishga harakat qiladi.

?Faoliyatning evristik darajalari qaysilar?

+ Nostandart vaziyatlardagi mahsuldor harakat.
– Qayta tiklash evaziga yangi axborotni qolga kiritish.
– Masalalarni yechish qobiliyati.
– Kitobdagi mavjud materiallarni yaxshi ozlashtirib olish.

? Faoliyatning ijodiy darajasi nima?

+ Faoliyatning yangi qirralarini tadqiq qiluvchi mahsuldor harakat.
– Oquvchining matearalini mustaqil ozlashtirishi.
– Keng doiradagi bilimlarni qollash.
– Bilim va konikmalarni ozlashtirish.

? Baholash, individual koeffitsiyent ma’nosi nimani anglatadi?

+ Reyting degan ma’noni anglatadi.
– Og’zaki javob berish usulini anglatadi.
– Ta’lim imkoniyatlarnii anglatadi.
– Talabaning bilim ozlashtirishni anglatadi.

? An’anaviy yondashuvga tushunchasiga togri tarif berilgan qatorni toping?

+ oqituvchi ma’lum axborotni gapirib beradi, tushuntiradi talaba esa bu bilimlarni xotirasida saqlaydi.
– oquv tarbiyaviy jarayoni rejallashtirish.
– esda qoldirishning natijasi.
– talabaning ozlashtirish darajasi noaniqligi.

? Amalli oyinlarning mazmuni nimadan iborat?

+ tegishli ish jarayoni, ularni bajarish shart-sharoitlarini modellashtiradilar.
– bolim, korxona, tashkilotning faoliyatiga taqlid qilinadi.
– ma’lum bir shaxsning vazifa va majburiyatlarini bajarishdagi ruhiy holatlari, hatti-harakati ishlanadi, rollar majburiy mazmuni bilan taqsimlanadi.
– qandaydir bir vaziyat va bu vaziyatdagi odamni hatti-harakati ishlab chiqiladi.

?Rolli oyinlarning mazmuni nimadan iborat?

+ ma’lum bir shaxsning vazifa va majburiyatlarini bajarishdagi ruhiy holatlari, xatti-harakati ishlanadi, rollar majburiy mazmuni bilan taqsimlanadi.
– qandaydir bir vaziyat va bu vaziyatdagi odamni xatti-harakati ishlab chiqiladi.
– ma’lum bir shaxsning vazifa va majburiyatlarini bajarishdagi ruhiy holatlari.
– harakati ishlanadi, rollar majburiy mazmuni bilan taqsimlanadi.

?“Ishbilarmonlik teatri”oyinlarning mazmuni nimadan iborat?

+ qandaydir bir vaziyat va bu vaziyatdagi odamni xatti-harakati ishlab chiqiladi.
– ma’lum bir shaxsning vazifa va majburiyatlarini bajarishdagi ruhiy holatlari, xatti-harakati ishlanadi, rollar majburiy mazmuni bilan taqsimlanadi.
– ma’lum bir shaxsning vazifa va majburiyatlarini bajarishdagi ruhiy holatlari, xatti-harakati ishlanadi, rollar majburiy mazmuni bilan taqsimlanadi
– qandaydir bir vaziyat va bu vaziyatdagi odamni xatti-harakati ishlab chiqiladi.

?. Interfaol metodlarda Aqliy hujum metodidan foydalanish qanday samara beradi?

+ ijodiy tafakkurni rivojlantiradi.
– mutaxassislikka yollaydi.
– aqliy faoliyatni ostiradi.
– fanga qiziqtiradi.

+ pedagogik tizimning axborotli modeli.
– ta’lim mazmunini tashkil etuvchi manba.
– ta’lim jarayonida qollaniladigan vosita.
– talaba mustaqil bilim olish uchun manba.

? Ozbekiston oliy maktablarining asosiy vazifasi nimadan iborat?

+ chuqur fundamental bilimga va amaliy tayyorgarlikka ega bolgan keng yonalishli mutaxassislarni shakllantirishdir.
– bolajak mutaxassis shaxsini shakllantirish.
– oquv jarayoni samaraliligini ta’minlovchi pedagogik malakani shakllantirish.
– ta’lim jarayonini pedagogikaning yangi prinsiplari asosida tashkil etadi.

?Pedagogik muloqot nima?

+ ta’lim oluvchilarning maqsadlari hamda ularning birgalikdagi faoliyatlari mazmunidan kelib chiqadigan ozaro aloqalarni ornatish va rivojlantirish.
– pedagogik faoliyat munosabatlarini tashkil etadi.
– bir-birini anglash va qollab-quvvatlashni tashkil etishdagi kop qirrali jarayoni.
– pedagogik jarayonning asosiy birligi, oziga xos tizimidir.

?Pedagogning kommunikativ madaniyati nima?

+ pedagogning kishilar bilan qisqa muddatda muloqot ornata olishi, ular bilan muloqot ornatishga bolgan domiy intilishi.
– pedagogik jarayonning asosiy birligi, oziga xos tizimidir.
– oqituvchining ob’ektivlik mezoni, uning ma’niviy tayyorgarlik darajasi.
– pedagogning dunyoga, pedagog voqelikka va pedagogik jarayonga bolgan intelektual va hissiy munosabati.

+ matbuotda, suhbatda biror bahsli masalani muhokama qilish, bahs, muayyan muammo boyicha fikr almashishga asoslangan ta’lim metodi.
– muayyan muammo boyicha fikr almashishga asoslangan ta’lim metodi.
– matbuotda, suhbatda biror bahsli masalani muhokama qilish, bahs.
– oquv vaziyati bolib, u mashaqqat bilan hal qilinadigan masala tufayli yuzaga keladi.
?Oz-ozini baholash nima?
+ Shaxsning oz psixologik sifatlari, xulqi, yutuqlari va muvafaqqiyatsizliklari, qadr va qimmati, kamchiliklarini baholay olishi.
– Shaxs faolligini belgilash.
– Shaxs amal qilidigan bilim, tamoyillarini belgilanishi.
– Shaxsning oz psixologik sifatlari, xulqi, yutuqlari va muvafaqqiyatsizliklarini baholash.

?Hamkorlikda oqitish texnologiyasiga qachon asos solingan?

+ 1970 yillarning oxirlari 1980 yillarning boshlarida.
– 1980 yilda.
– 1970 yilda.
– 1990 yilda.

? Amerika olimlari tomonidan ishlab chiqilgan hamkorlikda oqitish qanday g’oyaga asoslanadi?

+ oquvchilarni fan asoslari bilan tanishtirish, ularni bilim, konikma va malakalar bilan qurollantirish nazarda tutiladi.
– pedagogning talabalarga ta’sir qilishni tashkil etish boyicha kasbiy ahamiyatga molik malakalar tizimini aniqlab beradi.
– darslarda munozarali oquv bahsini tashkil qilish orqali faoliyatni loyihalash yotadi.
– pedagogik faoliyatning texnologikligini anglash usullarni taklif etadi.

? Isroil va Yevropa olimlari ishlab chiqqan hamkorlikda oqitish metodining mazmunida nima yotadi?

+ darslarda munozarali oquv bahsini tashkil qilish orqali faoliyatni loyihalash yotadi.
– oquvchilarni fan asoslari bilan tanishtirish, ularni bilim, konikma va malakalar bilan qurollantirish nazarda tutiladi.
– pedagogik faoliyatning texnologikligini anglash usullarnii taklif etadi.
– pedagogning talabalarga ta’sir qilishni tashkil etish boyicha kasbiy ahamiyatga molik malakalar tizimini aniqlab beradi.

+ Bu obyektiv jarayon bolib, ta’lim evolyusiyasining yangi vazifalarini sifatli hal qilish uchun tayyorgarlik davri.
– Har tomonlama samarali va tejamli ishlab chiqarish.
– Pedagogning talabalarga ta’sir qilishni tashkil etish boyicha kasbiy ahamiyatga molik malakalar tizimini aniqlab beradi.
– Pedagogik faoliyatning texnologikligini anglash usullarnii taklif etadi.

?Oqituvchining innovatsion faoliyati oz ichiga nimalarni oladi?

+ yangilikni tahlil qilish va unga baho berishni.
– kelgusidagi harakatlarning maqsadi va konsepsiyasini shakllantirishni.
– rejalarni amalga oshirish va tahlili qilish, samaradorlikka baho berishni qamrab oladi.
– video, amaliy, korgazmali, kitoblar bilan ishlash.

? Hozirgi davrda an’anaviy metodlardan qaysilari inobatga olinadi?

+ amaliy, korgazmali, ifodali, kitob bilan ishlash, video metodlar.
– ifodali, bilimlarni egallash, ijodiy faoliyat.
– tushuntirish, eslab qolish, ifodali, bilimlarni egallash.
– video, amaliy, korgazmali, kitoblar bilan ishlash.

?Qaysi javobda innovatsiya soziga tog’ri ta’rif berilgan?

+ innovatsiya – inglizcha-innovation, yangilik kiritish, yangilikdir.
– innovatsiya – fransuzcha- innovation, kafolatlangan natija.
– innovatsiya oqituvchi va oquvchi ortasidagi hamkorlik.
– innovatsiya – lotincha-innovation, pedagogik ta’sir etish usuli

?Interaktiv metodlar deganda nimani tushunasiz?

+ jamoa bolib, birgalashib suhbatlashish, fikrlash, mulohaza yuritishni.
– tayyor bilimlarni egallashga orgatish metodlarini.
– Ota faol metodlarni.
– pedagogik mahoratni.

+ ta’limda maqsadga erishishi, masalalarini hal qilish yollari, usulari.
– murakkab, kop qirrali, kop sifatlarga ega ta’limdir.
– yangi bilimlarni qidirish, izlash, tashkil qilish.
– muammoli vaziyatlarni yaratish va hal etish.

? Bilimlilik madaniyati nima?

+ pedagogik bilimlarni turli tumanligi va pedagog tomonidan bu bilimlarni egallanishi.
– Obyektiv imkoniyatlar bilan talaba istaklarini ozaro isbotlangan holda maqsadni tog’ri tanlay olish.
– aksariyat hollarda pedagog va oqituvchining ozaro munosabatlari jarayoni va natijalari.
– insonlarning oliy kechinmalarini keng uyg’unligi hosilasi.

? Milliy dasturning pedagogik texnologiyalarni joriy qilishga doir korsatmali qaysi javobda tog’ri keltirilgan?

+ pedagogik texnologiyalarga otish.
– yangi pedagogik texnologiyalar joriy etiladi.
– ilg’or pedagogik texnologiyalar bilan ta’minlanadi.
– yangi pedagogik texnologiyalar bilan toliq ta’minlash.

? Pedagogik tizimi nima?

+ ta’lim-tarbiya tizimi.
– pedagogik hodisa.
– insonlarning oliy kechinmalarini keng uyg’unligi hosilasi.
– bolaklardan tuzilgan ijtimoiy birlik.

? Texnologiya tushunchasining ta’rifi.

+ texnologiya – tayyor mahsulot olish uchun ishlab chiqarish jarayonlarida qollaniladigan usul va metodlar majmuasi.
– texnologiya-tayyor mahsulot olish usuli.
– texnologiya buyumni tayyorla metodlari majmuasi.
– texnologiya ishlab chiqarish jarayoni.

?Informatika fani oqitishda didaktik jarayon strukturasi?

+ Motiv bosqich, oquv-bilim faoliyati va boshqaruvdan iborat.
– Oquvchi va oqituvchining, birgalikdagi faoliyatidan iborat.
– Oquvchining xususiy-organuvchanlik faoliyatidan iborat.
– Axborotni kiritish.

+ Oliy talimning muayyan yonalish yoki mutaxassisligi boyicha oquv faoliyati turlari, oquv fanlari va kurslarining tarkibi, ularni organishning izchilligi va soatlardagi hajmini belgilaydigan meyoriy hujjat.
– Umumiy orta talim va oliy oquv yurtlaridagi oquv fanlari va kurslarining tarkibi, ularni organishning izchilligi va soatlardagi hajmini belgilaydigan meyoriy hujjat.
– Kurslarining tarkibi, ularni organishning izchilligi va soatlardagi hajmini belgilaydigan meyoriy hujjat.
– Umumiy orta talim va oliy oquv yurtlarida soatlardagi hajmini belgilaydigan meyoriy hujjat.

? Pedagogik texnologiyalarning umumiy didaktik tamoyillari nechta?

+ 7 ta
– 2 ta
– 3 ta
– 8 ta

?«Klaster» sozining manosi

+ Shingil
– Bolak
– Bolim
– Kesim

?Kadrlar tayyorlash milliy modelining asosiy tarkibiy qismlari tog’ri berilgan qatorni belgilang?

+ Shaxs, davlat va jamiyat, uzluksiz ta’lim, fan, ishlab chiqarish.
– Shaxs, uzluksiz ta’lim, fan, ishlab chiqarish.
– Ta’lim tizimi, shaxs, davlat va jamiyat.
– Davlat va jamiyat, ishlab chiqarish uzluksiz ta’lim.

?Ishtirokchilarning ko’nikma va malakalarini, ularni biror narsaga nisbatan munosabatini o’zgartirishga yo’naltirilgan, guruhga moʻljallangan interfaol oʻqitish usuli?

+ Trening.
– Metodika.
– O’yinlar.
– Debatlar.

?Rolli o’yinlarning mazmuni nimadan iborat?

+ Ma’lum bir shaxsning vazifa va majburiyatlarini bajarishdagi ruhiy holatlari, xatti-harakati ishlanadi, rollar majburiy mazmuni bilan taqsimlanadi.
– Qandaydir bir vaziyat va bu vaziyatdagi odamni xatti-harakati ishlab chiqiladi, oquvchilar bilimi mustahkamlanadi.
– Umumiy orta talim oquvchilari bilim, konikma va malakalarini rivojlantish kompetensiyasi ishlab chiqiladi.
– Harakati ishlanadi, rollar majburiy mazmuni bilan taqsimlanadi va oquvchilar bilim, malaka va konikmalariga qoyilgan talablar shaklanadi.

?Kadrlar tayyorlash milliy dasturi (KTMD) qachon qabul qilingan?

+ 1997 yil 29 avgust.
– Mustaqillik qabul qilingandan song.
– 1992 yil.
– 1994 yil 1 iyun.

?Qaysi nazorat turi talim oluvchiga oz fikrlarini bayon etish uchun qulay sharoit yaratadi?

+ Ogzaki nazorat.
– Oraliq nazorat.
– Joriy nazorat.
– Yakuniy nazorat.

?Qaysi nazorat turi koproq texnologik va obyektiv hisoblanadi?

+ Test nazorati.
– Ogzaki nazorat.
– Yozma nazorat.
– Yakuniy nazorat.

? Pedagogik texnologiya usulining ilmiy-metodik asoslari qaysilar?

+ Pedagogik tizim nazariyasi, tizimli, texnologik yondashuv.
– Bixevioristik ta’limot.
– Ishlab chiqarish texnologiyasi.
– Ta’lim-tarbiya qonuniyatlari.

? Qandaydir masala yoki muammoni oqituvchining davriy maslahatlari yordamida yoki ularsiz, mustaqil organilish negizidagi talabaning tizimli oquv faoliyati?

+ Mustaqil talim.
– Nazariy talim.
– Amaliy talim.
– Laboratoriya.

? Pedagogik tizimning komponent (qism) lari?

+ Pedagogik tizim oltita qismdan tuziladi. Oquvchi; ta’lim-tarbiyaning maqsadi; mazmuni. didaktik (oquv) jarayon; oqituvchi yoki ta’limning texnik vositalari; shakl va usullari.
– Didaktik (oquv) jarayon; oqituvchi yoki ta’limning texnik vositalari; shakl va usullari.
– Oquvchi; ta’lim-tarbiyaning maqsadi.
– Pedagogik tizim onta qismdan tuziladi.

? Oquv vazifa, ta’lim texnologiyasi tushunchalari nimani oz ichiga oladi?

+ Oquv vazifasi ta’lim-tarbiyaning maqsadi va mazmunini. Ta’lim texnologiyasi oquv jarayoni: oqituvchi yoki ta’limning texnik vositalari; shakl-usullarini.
– Ta’lim texnologiyasi oquv jarayoni: oqituvchi yoki ta’limning texnik vositalari; shakl-usullarini.
– Ta’lim-tarbiyaning shakl, usullari, qonuniyat va prinsiplarini.
– Oquv vazifasi ta’lim-tarbiyaning maqsadi va mazmunini.

?“Texnologiya sozining lug’aviy ma’nosi qaysi javobda tog’ri korsatilgan?

+ Texne mahorat, san’at, logos tushuncha, ta’limot.
– Texnologiya ishlab chiqarish usuli.
– Texne texnika, logos ta’limot.
– Buyumni tayyorlash jarayoni.

?Texnologiya tushunchasiga ta’rif qaysi javobda tog’ri berilgan?

+ Texnologiya tayyor mahsulot olish uchun ishlab chiqarish jarayonlarida qollaniladigan usul va metodlar majmui.
– Texnologiya tayyor maxsulot olish usuli.
– Texnologiya buyumni tayyorlash metodlari majmui.
– Texnologiya ishlab chiqarish jarayoni.

? Pedagogik texnologiya tushunchasiga YUNESKOning ta’rifi?

+ Pedagogik texnologiya-bu, ta’lim shakllarini qulaylashtirish maqsadida texnik vositalar, inson salohiyati hamda ularning ozaro ta’sirini inobatga olib, oqitish va bilim ozlashtirishning barcha jarayonlarini belgilash, yaratish va qollashning tizimli metodidir.
– Pedagogik texnologiya-ta’lim-tarbiyada kozlangan maqsadga erishish uchun qollaniladigan vositalar, usullar majmuidir.
– Pedagogik texnologiya-oldindan belgilangan, loyihalashtirilgan oquv tarbiya jarayonini izchil amalga oshirishdir.
– Pedagogik texnologiya- amaliyotga joriy etish mumkin bolgan ma’lum pedagogik tizimning loyihasidir.

? Pedagogik psixologiya-ta’lim jarayonida qanday imkoniyatlar beradi?

+ Ta’lim jarayonida bilim, konikma va malakalarni egallash jarayonining psixologik qonuniyatlari va tamoyillarini hisobga olishga imkoniyat beradi.
– Ta’lim jarayonida konikmalarni egallash imkonini beradi.
– Ta’lim qonunyatlarini hisobga olish imkonini beradi.
– Ta’lim jarayonining psixologik qonuniyatlari va tamoyillarini hisobga olish imkonini beradi.

? Pedagogik texnoloiyaning qonuniyati, prinsiplari?

+ Ta’lim-tarbiyaning birligi, yaxlitligi, ta’lim shakllarini optimallashtirish (qulaylashtirish), talaba va oqituvchi faoliyatini oqilona uyushtirish.
– Ta’limning maqsadi, real, aniq, diagnostik bolishi, oquvchining bilim ozlashtirish sifatini obyektiv baholash.
– Ta’lim jarayonida texnik vositalar va inson salohiyatining ta’sirni inobatga olish, bilim ozlashtirish jarayonini uzluksiz kuzatib. Yol qoyilgan xatolarni aniqlab, tuzatib berish.
– Ta’lim jarayonini oldindan loyihalash va sinfda oquvchilar bilan birga loyihani qayta ishlab chiqish, talabaning oquv faoliyatini tasvirlaydigan loyihani tizimli yondashuv asosida tuzish.

? Pedagogik texnologiyalarni turlarini tog’ri belgilang?

+ Umumiy, xususiy, metodik, universal modulli kichik texnologiyalar.
– Umumiy, xususiy, metodik texnologiyalar.
– Xususiy, metodik, universal modulli kichik texnologiyalar.
– Metodik, universal modulli kichik texnologiyalar.

? Pedagogik texnologiyalar falsafiy jihatdan qanday guruhlarga bolinadi?

+ Materiallistik, idealistik , diniy , ilmiy.
– Materiallistik, idealistik.
– Materiallistik, idealistik , diniy.
– Diniy va ilmiy.

? Pedagogik texnologiyalar ta’limni tashkil etishda yondoshuv jihatdan qanday guruhlarga bolinadi?

+ biogen, psixogen, sotsiogen.
– biogen, psixogen.
– psixaogen, sotsiogen.
– biogen, sotsiogen.

?Pedagogik texnologiyalar shaxsan psixik xususiyatlarini rivojlantirish jihatidan qanday guruhlarga bolinadi?

+ Axborot texnologiyalari, operatsion texnologiyalar, evristik texnologiyalar, estetik-axloqiy texnaogiyalar, boshqaruvchilik xusiyatini rivojlantiruvchi texnologiyalar, suggestiv texnologiyalar.
– Axborot texnologiyalari, operatsion texnologiyalar, evristik texnologiyalar.
– estetik-axloqiy texnologiyalar, boshqaruvchilik xusiyatini rivojlantiruvchi texnologiyalar, suggestiv texnologiyalar.
– Operatsion texnologiyalar, evristik texnologiyalar, estetik-axloqiy texnaogiyalar, boshqaruvchilik xusiyatini rivojlantiruvchi texnologiyalar

? Ta’lim tizimida munosabatlarning shakllanish jihatidan pedagogik texnologiyalar qanday guruhlarga bolinadi?

+ avtoritar, didaktik markazlashgan , shaxsga yonaltirilgan.
– avtoritar, didaktik markazlashgan.
– shaxsga yunaltirilgan, avtoritar.
– didaktik markazlashgan , shaxsga yunaltirilgan.

?Taksonomiya atamasining ma’nosi nima?

+ Taksonomiya yunoncha taxis tarkib boyicha joylashuv va nomosqonun obyektlarini ozaro aloqadorlik asosida tasniflash va tizimlantirish.
– Taksonomiya yunoncha soz bolib, tayanch signallar, harakatlarining moljalli asoslari.
– Taksonomiya grekcha soz bolib, moljallash degan ma’noni anglatadi.
– Taksonomiya lotincha soz bolib, kasallik degan ma’noni anglatadi.

? Pedagogik tizim elementlari qaysi javobda tog’ri berilgan?

+ Oquvchi ta’limtarbiya maqsadlari, ta’limtarbiya mazmuni didaktik jarayonlar tashkiliy shakllar pedagogik yoki oqitishning texnik vositalari.
– Maktab kollej, litsey oliy oquv yurti.
– Bilim, konikma, ijodiy faoliyat.
– Litsey oliy oquv yurti, bilim, konikma,

?Oqitishni jadallashtirish texnologiyasini kim ishlab chiqdi va hayotga joriy qildi?

+ V.F.Shatalov
– Z.I.Kolmkova
– N.F.Tolzina
– V.I. Davdov

? Prinsip sozi qanday ma’noni anglatadi?

+ Prinsip-lotincha asos, boshlanish.
– Prinsip-lotincha yol, usul.
– Prinsip lotincha boshlanish.
– Prinsip-lotincha tahlil.

+ Standart shakldagi topshiriqlar bolib, aqliy taraqqiyot, qobiliyat, bilim va malakani aniqlash maqsadida otkaziladigan sinovdir.
– Aniq sotsiolistik tadqiqotlarda foydalaniladigan tarqatma material, savolnoma.
– Shaxs ruhiyati va oldindan berilgan test me’yorlari bilan qiyosiy organish metodi.
– Talabalarga baho qoyish uchun, ularning bilimlarini tekshirish uchun tuziladigan topshiriq.

?Fan boyicha test topshiriqlari soni kopayishi bilan pedagogik olchash (baholash. aniqlash) qanday ozgaradi?

+ Ortadi
– Kamayadi
– Ozgaradi
– Qonuniyati yoq

? Test vazifasining sifati bilan oquv jarayoni sifati orasidagi aloqa bog’lanish qanday?

+ Yuqori darajada bog’liq.
– Bog’liq.
– Uncha bog’liq emas.
– Hech bir bog’liqligi yoq.

?Ritual sozining ma’nosi qaysi javobda aniq berilgan?

+ Lotincha-marosim. Xulq atvorning tarixiy shakli, ozaro munosabatlarini qadr qimmatini anglatuvchi, bir maromga keltirgan harakatlar tizimi.
– Lotincha milliy qadriyat.
– Lotincha ozini hayotga tayyorlash, kuchini namoyish etish.
– Lotincha harbir odamning tajriba ortirishigi yordam beradi.

? Nechanchi yilda Angliyada pedagogik texnologiya Milliy Kengashi (National councel for educational Texnologiy) tashkil etildi.

+ 1976-yil
– 1980-yil
– 1970-yil
– 1990- yil

? Ma’lum bir oquv vazifasi boyicha talaba organishining ayni natijasi deb qanday maqsadga aytiladi?

+ Oydinlashtirilgan maqsadga.
– Pedagogning mashg’ulotda talabaga bilim berish maqsadiga.
– Talabaning fanni organish maqsadiga.
– Talabaning biror bir mavzuni organish maqsadiga.

? Muammoli oqitish texnologiyasiga kim asos solgan?

+ Dj.Dyun
– B.Blum
– Kratvol
– Bespalko

? Muammoli vaziyatlarni vujudga keltirishning qanday turlari mavjud?

+ kutilmaganhayratlantiruvchi vaziyat, nizo vaziyati, faraz vaziyati, inkor vaziyati, nomuttanosiblik vaziyati, tanlash vaziyati, eksperiment vaziyati.
– kutilgan va kutilmagan.
– nizoli, faraz, inkor, kutilmagan.
– muammoli vaziyatlarni vujudga keltirish turlari mavjud emas.

?Muammoli ta’lim qanday darajalarga bolinadi?

+ stixiyali muammoli daraja, oqituvchi aktiv-oquvchilar passiv daraja, oqituvchi va oquvchilar hamkorlikda, oquvchilar aktiv.
– oqituvchi va oquvchilar aktiv darajasi, oqituvchi va oquvchilar passiv darajasi.
– stixiyali, aktiv va passiv.
– muammoli ta’lim darajalarga bolinmaydi.

?Tarmoqlar metodiga tog’ri ta’rifni toping?

+ oquvchi-talabani mantiqiy fikrlash, umumiy fikr doirasini kengaytirish, mustaqil ravishda adabiyotlardan foydalanishni orgatishga qaratilgan?
– oquvchi-talabalarning erkin fikrlashi, ta’lim jarayonida yakka, kichik guruh holda tahlil etib, xulosa chiqara olishi, ta’rif bera olishiga qaratilgan?
– harakatlar ketma ketligini tog’ri tashkil etishga, xilma xil ma’lumotlardan kerakligini tanlab olishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabalarga savol berish, eshita olish, tog’ri javob berish, savolni tog’ri tuzishni orgatishga qaratilgan.

?3×4 metodining ta’rifini belgilang?

+ oquvchi-talabalarning erkin fikrlashi, keng doirada turli g’oyalarni bera olishi, ta’lim jarayonida yakka, kichik guruh holda tahlil etib, xulosa chiqara olishi, ta’rif bera olishiga qaratilgan.
– harakatlar ketma ketligini tog’ri tashkil etishga, xilma xil fikrlardan, ma’lumotlardan kerakligini tanlab olishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabalarga savol berish, eshita olish, tog’ri javob berish, savolni tog’ri tuzishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabani mantiqiy fikrlash, umumiy fikr doirasini kengaytirish, mustaqil ravishda adabiyotlardan foydalanishni orgatishga qaratilgan.

? Blits-oyin metodi qanday metod?

+ harakatlar ketma-ketligini tog’ri tashkil etishga, mantiqiy fikrlashga, organayotgan predmeti asosida kop, xilma xil fikrlardan, ma’lumotlardan kerakligini tanlab olishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabalarga savol berish, eshita olish, tog’ri javob berish, savolni tog’ri tuzishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabani mantiqiy fikrlash, umumiy fikr doirasini kengaytirish, mustaqil ravishda adabiyotlardan foydalanishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabalarning erkin fikrlashi, keng doirada turli g’oyalarni bera olishi, kichik guruh holda tahlil etib, xulosa chiqara olishiga qaratilgan.

? Intervyu texnikasi qanday texnika?

+ oquvchi-talabalarga savol berish, eshita olish, tog’ri javob berish, savolni tog’ri tuzishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabani mantiqiy fikrlash, umumiy fikr doirasini kengaytirish, mustaqil ravishda adabiyotlardan foydalanishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabalarning erkin fikrlashi, keng doirada turli g’oyalarni bera olishi, ta’lim jarayonida yakka, kichik guruh holda tahlil eta olishi, ta’rif bera olishiga qaratilgan.
– harakatlar ketma ketligini tog’ri tashkil etishga, xilma xil ma’lumotlardan kerakligini tanlab olishni orgatishga qaratilgan.

?Ierarxiya texnikasiga qaysi javobda tog’ri ta’rif keltirilgan?

+ oddiydan murakkkabga, murakkabdan oddiyga otish usullarini qollash orqali ularni mantiqiy, tanqidiy, ijodiy fikrlashga orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabalarni dars jarayonida, darsdan tashqarida turli adabiyotlar, matnlar bilan ishlash, organilgan materialni yodda saqlab qolishga qaratilgan.
– oqituvchilarni auditoriya diqqatini oziga jalb etish, dars jarayonida hamkorlikda faoliyat korsatishga, uni tashkil etishni orgatishga qaratilgan.
– oqituvchilarni auditoriyani boshqarishdagi usullari hamda talabalarni ish jarayonida boshqarish usullari bilan tanishtiruvchi va shunga orgatishga qaratilgan.

? Bumerang texnikasiga qaysi javobda tog’ri ta’rif keltirilgan?

+ oquvchi-talabalarni dars jarayonida, darsdan tashqarida turli adabiyotlar, matnlar bilan ishlash, organilgan materialni yodda saqlab qolish, sozlab bera olish, fikrni erkin holda bayon eta olish hamda bir dars davomida barcha oquvchi-talabalarni baholay olishga qaratilgan.
– oddiydan murakkkabga, murakkabdan oddiyga otish usullarini qollash orqali ularni mantiqiy, tanqidiy, ijodiy fikrlashga orgatishga qaratilgan.
– oqituvchilarni auditoriya diqqatini oziga jalb etish, dars jarayonida hamkorlikda faoliyat korsatishga, uni tashkil etishni orgatishga qaratilgan.
– oqituvchilarni auditoriyani boshqarishdagi usullari, hamda oquvchi-talabalarni ish jarayonida boshqarish usullari bilan tanishtiruvchi va shunga orgatishga qaratilgan.

?Muloqot texnikasiga qaysi javobda tog’ri ta’rif keltirilgan?

+ oqituvchilarni auditoriya diqqatini oziga jalb etish, dars jarayonida hamkorlikda faoliyat korsatishga, uni tashkil etishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabalarga savol berish, eshita olish, tog’ri javob berish, savolni tog’ri tuzishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabani mantiqiy fikrlash, umumiy fikr doirasini kengaytirish, adabiyotlardan foydalanishni orgatishga qaratilgan.
– talabalarning erkin fikrlashi, keng doirada turli g’oyalarni bera olishi, ta’lim jarayonida yakka, kichik guruh holda tahlil etishi.

? Boshqaruv texnikasiga qaysi javobda tog’ri ta’rif keltirilgan?

+ oqituvchilarni auditoriyani boshqarishdagi usullari hamda oquvchi-talabalarni ish jarayonida boshqarish usullari bilan tanishtiruvchi va shunga orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabalarga savol berish, eshita olish, tog’ri javob berish, savolni tog’ri tuzishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabani mantiqiy fikrlash, umumiy fikr doirasini kengaytirish, mustaqil ravishda adabiyotlardan foydalanishni orgatishga qaratilgan.
– oquvchi-talabalarning erkin fikrlashi, keng doirada turli g’oyalarni bera olishi, ta’lim jarayonida yakka, kichik guruh holda tahlil etib, xulosa chiqara olishi, ta’rif bera olishiga qaratilgan.

? Case-study texnologiyasining asosiy maqsadi nimalardan iborat?

+ turli vaziyatli, shu jumladan, pedagogik vaziyatli masalalarni hal qilish mobaynida oquvchilarning konseptual sxema va modellaridan amaliy foydalanish malakalarini, shuningdek, muammolarni guruhiy tahlilqilish va qaror qabul qilish konikmalarini ishlab chiqarish orqali bilimlarini mustahkamlashdan iboratdir.
– pedagogik texnologiyalarni ta’lim jarayoniga qollash uchun sharoit va imkoniyatlarni ochib berishdan iborat.
– yuzaga kelgan muammoli vaziyatlarni faqatgina oqituvchining ozi echa olishi va ularni talabalarga tushuntirib berishidan iborat.
– biror tashkilotdagi qandaydir aniq real vaziyatning yozma tavsifidir.

+ biror tashkilotdagi qandaydir aniq real vaziyatning yozma tavsifidir.
– muammoli vaziyat.
– muammoli vaziyatni aqliy hujum metodi yordamida hal etish.
– biror tashkilotdagi noaniq bolgan vaziyatning yozma tavsifi.

? Case-study uslubidan ilk marta qachon va qaerda foydalanilgan?

+ 1870 yili Garvard universitetining huquq maktabi oquv jarayonida.
– 1920 yil Garvard biznes maktabida.
– 1920 yil Garvard universitetining huquq maktabi oquv jarayonida.
– 1870 yil Germaniyada universitetida.

?Keyslarni sinflarga ajratishda nimalar e’tiborga olinadi?

+ keyslar maqsad va oqitish jarayonining vazifalari, tuzilishi, ifodalash shakli, olchami, murakkablik darajasi, fanlar, kompaniya turlari, hududlar va boshqa tomonlari boyicha.
– maqsad va oqitish jarayoni boyicha: qaror qabul qilishga orgatish; vaziyat tamoyillari tahlili va baholashga orgatish; shuning-dek, muammoni, echimni turlarga ajratish mumkin.
– tuzilishi boyicha: tuzilmali keyslar(highly structured cases) aniq raqam va ma’lumotli vaziyatni qisqa va aniq bayon qilish.
– Ifodalash shakli boyicha: qog’oz keyslar; videokeyslar, multimedia keyslar.

?Pedagogik texnologiyaning loyihachisi va uni amaliyotga joriy etuvchi kim?

+ Pedagog
– Oquv yurti
– Oqituvchi
– Ta’lim jarayoni

? Klaster sozining ma’nosi qaysi javobda tog’ri ifodalangan?

+ Bog’lam
– Besh qadam
– Izohlash
– Peshma-pesh

? Texnologiya so’zining lug’aviy ma’nosi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

+ Texno mahorat, san’at, logos tushuncha, ta’limot
– Texnologiya ishlab chiqarish usuli
– Texne texnika, logos ta’limot
– Buyumni tayyorlash jarayoni

?«Bakalavr» sozi lotin tilida nimani anglatadi?

+ Vassalning yer mulki
– Talaba
– Bitiruvchi
– Oquvchi

?«Informatika oqitish metodikasi» fan sifatida qachondan boshlab rivojlana boshlagan

+ XX asrning ikkinchi yarmidan
– XX asr boshidan
– XIX asrdan
– birinchi EHM lar paydo bolganidan boshlab

?«Informatika oqitish metodikasi» fani nimani organadi?

+ Turli yoshdagi organuvchilarga informatikani orgatish jarayonining qonuniyatlarini organadigan fandir
– oliy talimda oqitiladigan informatika fanini kuchaytirishga qaratilgan fan hisoblanadi
– informatikaning sohalarini organadigan ularni tahlil qiladigan fan hisoblanadi
– talim jarayonini tartiblashni organadigan va information texnologiyalar haqidagi fan hisoblanadi

? «Informatika» fanini oqitishda asosiy oqish shakllarini korsating.

+ maruza, amaliy mashgulot, laboratoriya mashguloti
– amaliy mashgulot va seminar,mustaqil mashgulot
– maruza, amaliy mashgulot, seminar, mustaqil mashgulot
– maruza, seminar, mustaqil mashgulot

? «Venn diagrammasi» metodining muhim xususiyati

+ Umumiylikni aniqlash
– Oz tarifini keltirish
– Belgilar yordamida ishlash
– Matn ustida ishlash

? Ananaviy talimning asosiy kamchiligini korsating?

+ Talabaning aqliy, ijodiy, kommutativ bilim olishini etarlicha taminlanmaydi
– Talabaning aqliy bilim olishini etarlicha taminlanmaydi
– Talabaning ijodiy bilim olishini etarlicha taminlanmaydi
– Talabaning kommutativ bilim olishini etarlicha taminlanmaydi

? An’anaviy yondashuvga qaysi javobda to’g’ri ta’rif berilgan?

+ O’qituvchi ma’lum axborotni gapirib beradi, tushuntiradi oquvchi esa bu bilimlarni xotirasida saqlaydi
– O’quv tarbiyaviy jarayoni rejallashtiradi va darsni tashkil etishda oquvchining bilimi shakllanadi
– Oquv tarbiya jarayonida oquvchining olgan bilimlarini esda qoldirishning natijasi
– Oqituvchi talim- tarbiya jarayonida oquvchining o’zlashtirish darajasi noaniqligi, bilimining mustahkam emasligi

? Axborot texnologiyalarini qollab avvaldan shakllantirilgan davlat xizmatlarini fuqarolar, biznes va davlatning boshqa tarmoqlariga axborotlarni taqdim etish nima deb ataladi?

+ Elektron hukumat
– Elektron tijorat
– Elektron xujjat almashuvi
– Elektron biznes

? Axborot texnologiyasi deb nimaga aytiladi?

+ Axborotlar ustida kerakli amallarni bajarish borasida tashkil qilingan jarayonga
– Aqliy bilish va hissiy bilishga
– Qayta ishlash, kopaytirish, almashtirishga
– Inson faoliyatining turli jabhalaridagi axborotlarni izlash, toplash, saqlash, qayta ishlash va undan foydalanishga

? Axborot texnologiyasi tizim sifatida qaysi tizimga mansub?

+Aralash
– Suniy
– Tabiiy
– Iqtisodiy

? Axborot tizimlari yoki axborot resurslariga kim egalik qilishi mumkin?

+ Yuridik yoki jismoniy shaxslar
– Tarmoq administratori
– Kompaniya direktori
– Tashkilot rahbari

?Axborotlashtirish togrisidagi qonun qachon qabul qilingan.

+ 2004 yil fevral
– 2003 yil yanvar
– 2000 yil may
– 1992 yil dekabr

? Axborotni odam qanday qabul qiladi?

+ sezgi organlari orqali
-korish orqali
– eshitish orqali
– sezish orqali

? Bilim ozlashtirishga, konikma xosil qilishga yonaltirilgan, interfaol oqitishni malum usullari yordamida amalga oshiriladigan talim.

+ Talimiy seminar
– Seminar trening
– Laboratoriya
– Maruza

?Birinchi hisoblash vositasi qanday atalgan?

+ Abak
– Schyot
– Kalkulyator
– Sonoq chop

? Butun fan boyicha yutuqlarni aniqlash va baholash?

+ Yakuniy nazorat
– Ogzaki nazorat
– Joriy nazorat
– Oraliq nazorat

? Dars ishlanmasi tuzilganda rivojlantiruvchi maqsad qanday talablar asosida belgilanadi?

+ O’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakl va mantiqiy jarayonlarini o’zlashtiradilar, uning qanday rivojlantiruvchi natija berishi ifodalanadi.
– O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarini rivojlantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi.
– Oquvchilar shaxs sifatlarining qanday shakllantirishi korsatiladi va bilim, malaka, konikmalar shakllantiriladi.
– Axborotni kiritish bilim, malaka, konikmalar shakllantiriladi.

? Darsdan tashqari mashg`ulotlarning qanday turlarini bilasiz?

+ Togarak, konkurs, kechalar, maruzalar, devoriy gazeta, olimpiada
– Togarak, konkurs, kechalar, devoriy gazeta
– Togarak, konkurs, , kechalar, devoriy gazeta, olimpiada
– Togarak, konkurs, devoriy gazeta, maruzalar, olimpiada

? Darsdan tashqari mashgulotlarning mazmunini aniqlash va tashkillashtirish uchun qaysi printsiplarga amal etishi lozim?

+ Davom etivchilik, tarixiy materiallardan foydalanish, qiziqtirish, izlanishga uratish, shaqsiy fikr yurgizishni rivojlantirish, ijodiy loyihalarini tayyorlash, jamoat bolib ishlash prinsiplari.
– Davom etuvchilik, tarixiy materiallardan foydalanish, qiziqtirish, izlanishga urgatish, jamoat bo’lib ishlash prinsiplari.
– Davom etuvchilik, tarixiy materiallardan foydalanish, qiziqtirish, izlanishga urgatish, shaqsiy fikr yurgizishni rivojlantirish.
– Davom etivchilik, tarixiy materiallardan foydalanish, ijodiy loyihalarni tayyorlash, qiziqtirish, izlanishga urgatish prinsiplari.

?Darslik oquv qollanmasidan qanday farqlanadi?

+ Fan dasturida korsatilgan mavzularning barchasi qamrab oladi.
– Fan dasturida korsatilgan ayrim mavzularning qamrab oladi
– Ishchi dasturida korsatilgan mavzularning ayrimlarini qamrab oladi
– Fan dasturida korsatilgan mavzularga bogliq emas.

?Darsni rejalashtirish sistemasi qanday turlarga bolinadi?

+ Yillik va yarim yillik, tematik har bir dars rejasi
– Yillik va yarim yillik
– Yillik va yarim yillik ha`r bir dars rejasi
– Tematik reja va har bir dars rejasi

+ Kompyuter bajarishi lozim bolgan buyruq va korsatmalarining izchil ketma-ketligi.
– Operativ xotira
– Kompyuterning amal bajaradigan qismi
– Aqliy bilish va hissiy bilish

?Dastur taminotini yaratish avval nimadan boshlanadi?

+Berilgan masalani qoyilishi va maqsadini sistemali tashkil etishdan
-Masalaning matematik modelini yaratishdan va algoritmini tuzishdan
-Dastur matnini yozishdan
-Dasturni loyihalashdan

? Dasturiy taminotning tuzilishi

+Tizimli va amaliy dasturlar toplami
–Operatsion tizim, dasturlar toplami
–Operatsion tizim, qollanma va korsatmalar
–Dasturlar va hujjatlar toplami

?Davlat talim standarti quyidagi tarkibiy qismlari:

+Umumiy orta talimning tayanch oquv rejasi, oquv dasturi, malaka talablari, baholash tizimi.
–Kelgusidagi haraktlarning maqsadi va konsepsiyasi
-Oquv dasturi, dars jadvali, darslik
-Reyting tizimi, malaka talablari, oquv qollanmalar

?Davlat talim standarti, oquv dasturi talablari asosida belgilangan nashr qanday oquv adabiyoti?

+Darslik
-Metodik qollanma
-Oquv qollanma
-Qollanma
? Davlat talim standartlari qaysi talablarni belgilaydi?
+Talim mazmuniga va sifatiga qoyiladigan talablarni belgilaydi
-Talim sifatiga qoyiladigan talablarni belgilaydi
-Talim mazmuniga qoyiladigan talablarni belgilaydi
-Talim talablarni belgilaydi

? Didaktik qobiliyat turi nima?

+Talim bera olish, talim usullarini togri tanlay olish
-Nutqning boyligi
-Talim nazariyasini chuqur ozlashtirish
–Oquvchilar olamiga nazar tashlay olish

?DTSning A1 darajasi qanday nomlanadi.

+Umumtalim fanlarini organishning boshlangich darajasi
-Umumtalim fanlarini organishning kuchaytirilgan boshlangich darajasi
-Umumtalim fanlarini organishning tayanch darajasi
-Umumtalim fanlarini organishning kuchaytirilgan tayanch darajasi

?DTSning A2 darajasi qanday nomlanadi.

+Umumtalim fanlarini organishning tayanch darajasi
–Umumtalim fanlarini organishning boshlangich darajasi
–Umumtalim fanlarini organishning kuchaytirilgan boshlangich darajasi
-Umumtalim fanlarini organishning kuchaytirilgan tayanch darajasi

? Elektron darslik qanday qismlardan iborat boladi?

+Orgatuvchi, mashq qildiruvchi, nazorat qiluvchi
-Tashkiliy-metodik, axborot-orgatuvchi va nazorat qiluvchi
-Tashkiliy, axborot va nazorat qiluvchi
-Metodik, axborot va nazorat qiluvchi

? Fanning bir va bir necha bolimlari boyicha yutuqlarni aniqlash va baholash?

+Oraliq nazorat
-Yakuniy nazorat
-Ogzaki nazorat
-Joriy nazorat

?Fayl deb nimaga aytiladi?

+Nomlangan sohaga
–Kengaytmaga
–Katalogga
–Matnga

?Fikrlarni jamlash va aqlni charxlash maqsadida ishlatiladigan metod

? Har bir darsning maqsadi, dars o’tish vositalari va ulardan foydalanish usullari, darsning mazmuni, amaliy mashg’ulotlar, qo’shimcha topshiriqlar va boshqalar haqida tavsiyalar bayon qilinadigan, ta’lim muassasasining İlmiy kengashi tavsiyasi asosida chop etiladigan nashr o’quv adabiyoti

+O’quv qollanma
–Darslik
–Metodik qo’llanma
–Elektron o’quv qo’llanma

?Informatika darslarida tarixiy materialdan foydalanish qaysi didaktik tamoyiliga asoslanadi

+Ilmiylik
-Faollik
-Korgazmalilik
-Nazariyaning amaliyot bilan bog`lanishi

? Informatika fani oqitishda didaktik jarayon strukturasi.

+Motiv bosqich, oquv-bilim faoliyati va boshqaruvdan iborat
-Oquvchi va oqituvchining, birgalikdagi faoliyatidan iborat
-Oquvchining xususiy-organuvchanlik faoliyatidan iborat
-Axborotni kiritish

? Informatika fanida muammoli oqitish texnologiyasi nima?

+Takomillashgan oqitish texnologiyasi
–Reproduktiv shakllariga nisbatan texnologiyasi
–Muammoli vaziyatlarni vujudga keltirish
–Bilimlarni ozlashtirish texnologiyasi

?Informatika fanini oqitishda asosiy oqish shakllari

+Ma`ruza, amaliy mashg`ulot, laboratoriya mashg`uloti
-Amaliy mashg`ulot, laboratoriya mashg`ulot, seminar
-Amaliy mashg`ulot, ma`ruza, seminar
-Amaliy mashg`ulot, laboratoriya mashg`ulot

? Informatika kabinetida kompyuterlarning joylashishi qanday usullarda boladi?

+Perimetrial, qatorlar, markaziy
-Qatorlar, togri, tortburchak
-Markaziy, perimerial, togri
–Qatorlar, perimetrial, romb

? Informatika kursining dasturiy taminotiga nimala kiradi?

+pedagogik dasturlar
-operatsion tizim
-asosiy dasturlar taminoti
–kompyuter va pedagogik dasturlar

? Informatika oqitish metodikasi boyicha izlanishlar olib borgan qaysi akademiklarni bilasiz?

+V.Qobulov, M.Kamilov, T.Bekmurodov
-M.Begalov, M.Aripov, U.Yuldashev
-Ershov, V.Qobulov, M.Aripov
-T.Bekmurodov, Ershov, Shafrin

? Informatika togaragini tashkillashtirish va otkazish muddati qanday bo’lishi kerak?

+har haftada bir marta yoki oyiga ikki marta
-Har kuni bir marta
-Darsdan song har kuni bir bir marta
-Har besh kunda bir marta

? Informatika togaragining asosiy vazifasi nima?

+Programmaning ayrim bolimlarining chuqur organish oquvchilarning informatikaga tegishli bilimlarini kengaytirish va rivojlantirish
–Informatikaga qiziqadigan o’quvchilarni darsdan song bilimini mustahkamlashga va ijodiy fikrlash qobiliyatini rivojlantirish
-Informatika va axborot texnologiyalari fanidan olimpiadalar tashkillashtirish
-Sinfning har bir o’quvchisining togarakka a`zo bo’lishini taminlash

? Informatikani bilishda asosiy manba bolib amaliyot xizmat qilishi kerakligi qaysi tamoyilga tegishli

+Nazariyaning amaliyot bilan bog`lanishi
-Faollik
-Korgazmalilik
-Ilmiylik

? İnformatikaning asosiy resursi nima?

+Axborot
–Kompyuterlar
–Programma ta`minoti
-Moliyaviy resurslar

? Interaktiv texnologiyaga nimalar kiradi?

+Audiokonferensiya, videokonferensiya, ovoz kommunikatsiyalar
-Video va audio kassetalar
-Televizion va radio korsatuvlari
-Barcha axborot tashuvchi vositalar

? Interfaol metodlar maqsadiga nimalar kirmaydi?

+mashgulotni asosan tarbiyachi olib borishi
–mashgulotda bolalarni mustaqil, ijodiy, tanqidiy fikrlashga orgatish
–bolalarni faollashtirish, mustaqil ishlashga o’rgatish
–bolalarni tashkilotchilik va liderlikka undash

? Ishtirokchilarni tanishish, ishchi muhitini yaratish va kishilarni muloqatga chorlovchi mashq

+«Muzyorar» mashqlar
–«Loyiha»
–«Klaster»
–«Aqliy hujum»

?Kengaytma deb nimaga aytiladi?

+Fayldagi malumotning turiga
–Fayl nomiga
–Nomlangan sohaga
–Fayl hajmiga

?Kichik gurihda hamkorlikda bir topshiriqni bajarish bu

+Gurihli
–Jamoaviy
–Yakka
–Indvidual

+organilgan bilimlarni tanish vaziyatlarda qollay olish
-Organilgan bilimlarni amalda qollay olish
–nazariy bilimlarni amalda qollay olish;
–nazariy bilimlarni tanitsh vaziyatlar qollash

+mavjud bilim, konikma va malakalarni kundalik faoliyatda qollay olish qobiliyati
–mavjud bilim, konikma va malakalarni amalda qollay olish qobiliyati
–mavjud bilim, konikma va malakalarni amalda qollay olish layoqati
–mavjud bilim, konikma va malakalarni kundalik faoliyatda qollay olish layoqati

+Kozlangan natijalarga erishish uchun bilim, konikma va malakalarni qollay olish qobiliyatini namoyish eta olishni bildiradi
–Dars jarayonida har xil metodlardan foydalanib otishni bildiradi
–Kozlangan natijalariga erishish uchun foydalanilgan usullar
–Kozlangan natijalarga eri-sish uchun qollanilgan tajriybalardan foydalanishni bildiradi

?Kompyuter sozi qaysi tildan olingan?

+ingliz tilidan
–rus tilidan
–lotin tilidan
–ispan tilidan

? Kompyuter texnologiyasiga asoslangan adabiyot

+Elektron qollanma
–Darslik
–Oquv qollanma
–Metodik qollanma

? Kompyuter va axborot texnologiyalarini rivojlantirish, hamda joriy etish markazi nima maqsadda tashkil etilgan ?

+Axborot xizmatlari soxasini rivojlantirish uchun
–Zarur normativ hujjatlarni ishlab chiqish maqsadida
–Davlat boshqaruvida elektron texnologiyani joriy etish uchun
–Tadbirkorlarga xizmat korsatish uchun

?Kompyuterlarning ozaro biriktirilishi nima?

+Tarmoq
–Axborot
–Axborot texnologiyasi
–Malumot almashinish

?Kompyuterning ishlash prinsipini birinchi bo’lib taklif qilgan olimlarni ko’rsating?

+Jon Fon Neyman, Charlz Bebij
–D Devis, D Barner, Uprays
–Charlz Bebich, Bill Geyts
–Blez Paskal, Vosil Qobulov

? Mashgulot yonalishi qanday yonalishlarda belgilanadi

+Talimiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi
–Talimiy, tarbiyaviy
–Tarbiyaviy va ragbatlantiruvchi
–Rivojlantiruvchi

?Mashqning qanday turlari mavjud?

+Maxsus, sharhlashga oid, yozma, ogzaki, ishlab chiqarish
–Maxsus, sharhlashga oid, nazariy va amaliy, ishlab chiqaruvchi
–Ogzaki, ishlab chiqarish
–Yozma, bayon etish, suhbat

? Matn ustida ishlash konikmalarini shakllantiruvchi metod

+«Insert»
–«Aqliy hujum»
–«Qora quti»
–«Debatlar»

? Matnni toliq belgilash uchun qaysi klavishalardan foydalaniladi?

?Mazmuniga kora differensial talim nima?

+Tabaqalashtirilgan talim
–Individual talim
–Umumiy talim turi
–Dasturlashtirilgan talimdir

?Meyoriy hujjat deganda nima tushuniladi?

+Turli faoliyat turlari yoki ularning natijalariga tegishli qoida, umumiy tamoyillar yoki tavsiflarni oz ichiga olgan hujjat
–Qoida, umumiy tamoyillar yoki tavsiflarni oz ichiga olgan hujjat
–Davlat talim standarti asosida oquvchilar bilim, konikma, malakasi va faoliyat turlarini oz ichiga olgan hujjat
–Natijalariga tegishli tavsiflarni oz ichiga olgan hujjat

?Metod sozi qaysi tildan olingan?

+Yunoncha
–Lotincha
–Ingilizcha
–Ruscha

+Maruza vaqtida oqitish usullari taqqoslanadi, ilmiy izlanishlarning asoslari namoyon etiladi
–Maruza oquv materialiga hissiy baholash munosabatida bolishni uygotish
–Talabalarni oquv materialining asosiy xotiralariga uni kelgusi ish faoliyatiga orni va ahamiyatiga diqqat qilishga imkon beradi
–Oqituvchi maruza vaqtida holat asosiy ilmiy dalillar va hulosalar mohiyatini ochib beradi

? Muammoli seminarning texnologiyalik xaritasida Oquv mashgulotiga kirish nechanchi bosqichga togri keladi?

+1-bosqich
–2- bosqich
–3- bosqich
–4- bosqich

?Muammoli talim texnologiyasini ilk bosqichi

+Muammoli vaziyat
–Muammoni yechimini tekshirish
–Oquv muammosi
–Muammoni yechimi

? Muqobil test deganda nimani tushinasiz?

+Bu oquvchi ikkita ha yoki yoq javoblarini tanlash kerak bolgan vazifalar
–Vazifa va javoblar toplamidan iborat oquvchi ushbu toplamdan uning fikriga tog`ri hisoblangan javobini tanlash kerak
–Bir qancha vazifalardan iborat bolib, bu vazifalar bajarilgandan song oquvchi olgan natijalar va taxmin qilingan natijalar o´rtasida muvofiqni tekshiradi
–Bu oquvchi ha” javobini tanlash kerak bolgan vazifalar

?Murabbiy nazoratida haqiqiy hayotga maksimal darajada yaqinlashtirilgan vaziyatlarni yaratish

+Imitatsiya
–Interfaollik
–Innovatsiya
–Kvalimetriya

?Mustaqil faoliyat nima?

+Umumoquv konikma va malakalar, oquv-uslubiy majmua, reja- topshiriq, erishligan yutuqlarni baholashni jamlovchi varaq
–Ozini tekshirish uchun savol va topshiriqlar
–Talabalarning oquv faoliyatlarining sifati
–Ozini tekshirish va faollashtirish

?Namunaviy oquv rejasi qaysi meyoriy hujjat asosida ishlab chiqiladi?

+DTSning talim dasturi ilovasi asosida
–Oquv dasturi asosida
–Taqvimiy reja
–Meyoriy hujjat asosida ishlab chiqiladi

? Noananaviy talim usullari qaysi bandda togri berilgan?

+Suxbat, kuzatuvchi, baxs-munozara
–Aqliy hujum, debat, improvizatsiya
–Konferentsiya, seminar, badiiy adabiyot, organish va tahlil qilish
–Sinkveyn oyini, rolli oyinlar

? Oqituvchi mahorati nimada o’z aksini toadi?

+Darsni aniq rejalashtirishda
–Ta’lim jarayonini olib borishda
–O’quvchilarni darsga qiziqtirishga
–Darsda texnik vositalaridan foydalana olishda

?Oqituvchini faoliyatini baxolashga qaratilgan metod nima deyiladi?

+Kvalimetriya
–Reyting
–Innovatsiya
–Baholash

? Oqituvchining innovatsion mahorati oz ichiga nimalarni oladi?

+Yangilikni muhokama qilish va unga baho berish
–Kelajakdagi harakatlarining maqsadi va konsepsiyasini rivojlantirish
–Rejalarini amalga oshirish va muhokama qilish sifatlilikga baho berishni oz ichiga oladi
–Video, amaliy korgazmali kitoblar bilan ishlash

?Oqituvchining innovatsion xizmati o’z ichiga nimalarni oladi?

+Video, amaliy, ko’rgazmali, kitoblar bilan ishlash
–Songi harakatlarning maqsati va konsepsiyasini rejalashtirish
–Rejani amalga oshirish va analiz etish natiyjaga baho berishni qamrab oladi
–Yangilikni analizlash va unga baho berish

?Oquv adabiyotlarining turlarini belgilang

+Darslik, oquv qollanma, maruzalar, metodik korsatma, metodik qollanma, daydjest, elektron darslik
–Darslik, oquv qollanma, maruzalar, informatika darsligi, daftar, qalam, telefon, elektron darslik
–Metodik korsatma, metodik qollanma, daydjest, elektron darslik, informatika darsligi, noutbuk
–Darslik, oquv qollanma, maruzalar, kursi, lektsiyalar tolami, metodik korsatma, metodik qollanma

? Oquv jarayonidagi orniga kora yoriqnoma berish nechta turga bolinadi?

+3 turga bolinadi
–1 turga bolinadi
–6 turga bolinadi
–11 turga bolinadi

? Oquv jarayonidagi orniga kora yoriqnoma turlari?

+Kirish yoki yol-yoriq berish, joriy, yakuniy
-Joriy, yakuniy
–Boshlangich va yol-yoriq berish
–Joriy, yol-yoriq berish
? Oquv jarayonini rejalashtirish sistemasi qaysi javobda togri keltirilgan?
+Yillik va yarim yillik, tematik, har bir dars rejasi
–Yillik, navbatagi dars rejasi
–Yarim yillik, tematik, har bir dars rejasi
–Yillik, navbatagi dars rejasi, har bir dars rejasi

? Oquv jarayonining nazariy bilimlarni mustahkamlash, amaliy malakalarni egallashga yonaltirishgan bolimi

Pedagogik amaliyot
–Malakaviy amaliyot
–Amaliyot mashguloti
–Laboratoriya mashguloti

?Oquv korgazmali vositalarga nimalar kiradi?

+Kinofilmlar, chizmalar, jadval, doska-bloknot va boshqalar
–Matematik astronomik jadvallar
–Jadvallar, ijodiy ishlar, referat, ma`ruza, konspekt
–Trenajyorlar, noana`naviy dars turlari

?Oquv mashgulotlariga kirish bosqichida nimalar bajariladi?

+Oquv mashhulotlarining mavzusini ifodalash, mustaqil oqish uchun mavzu, maqsad, maruza rejasi, adabiyotlar, ushbu mavzu boyicha kalitli toifalar va tushunchalarni, oz-ozini tekshirish uchun savol va topshiriqlarni malum qilish
–Maruza matni rejasiga qatiy rioya qilish, oquv mashgulotlarinig texnologik xaritasiga binoan talim maqsadlarini amalga oshirish boyicha talim beruvchi va talim oluvchilarning tartibiy harakatlari
–Yakuniy xulosalar qilish, ushbu mavzu boyicha asosiy oquv axborotiga talim oluvchilar etiborini qaratish ozaro baholash va ozining faoliyatihaqida fikr yurutishni tashkillashtirish
–Bajarilgan ishni kasbiy faoliyati uchun ahamliyatliligi togrisida malum qilish

? Oquv-tarbiya jarayonida AKTlar interfaol muloqat asosida foydalaniladi deganda nima etiborda tutiladi?

+Kompyuter suniy intellekt sifatida, yani talaba bilan muloqat qilishda foydalaniladi
–Kompyuter oddiy hisoblagich kabi
–Kompyuter imtihon oluvchi sifatida
–Kompyuter talabaga yol yoriq berish va imtihon olishda

?O’quv-tarbiyaviy vositalarga nimalar kiradi?

+Illyustratsiya materiallari, xalq amaliy sanati
–Korgazmali qurollar, tarqatma materialar
–Tarixiy me`morchilik va kulolchilik
–Matbuot materiallari, axborot texnlogiyalar

? Organilayotgan hodisa, tushuncha, fikrlarni ikki va undan ortiq jihatlari boyicha taqqoslashni taminlaydigan jadval qanday jadval?

+Konseptual
–Insert
–Toifalash
–Venna diagrammasi

?Oliy talim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish va baholashning reyting tizimi togrisidagi Nizom qachon qabul qilingan?

+2010 yil
–2005 yil
–2008 yil
–2009 yil

? Operatsion sistema qanday funksiyalarni bajaradi?

+Kompyuter resurslarini boshqarish, inson bilan muloqotini tashkil qilish
–Kompyuterga tashqi qurilmalarning ozaro axborot almashinishini tashkil etadi
–Kiritish-chiqarish qurilmalarini ulash va dasturlarni togri ishlashini taminlash
–Fayllarni tashkil qilish ka saqlashni ta’minlaydi

?Oraliq nazorat va yakuniy nazorat turlari nimalarga asoslanib otkaziladi?

+Kalendar tematik reja asosida dekanat tomonidan tuzilgan reyting nazorat jadvallari asosida
–Kafedra tomonidan tuzilgan oraliq va yakuniy nazorat jadvallari asosida
–Oliy talim sifat komissiyasi tomonidan tayyorlangan reyting grafigiga asosan
–Kalendar tematik reja asosida kafedra tomonidan tuzilgan reyting nazorat jadvallari asosida

?Pedagogik dasturiy vositalar –

+Kompyuter texnologiyalari yordamida oquv jarayonini qisman yoki toliq avtomatlashtirish uchun moljallangan didaktik vosita hisoblanadi
–Qisman yoki toliq avtomatlashtirish uchun moljallangan didaktik vosita hisoblanadi
–Kompyuter texnologiyalari yordamida oquv vosita hisoblanadi
–Ananaviy texnologiyalari yordamida oquv jarayonini qisman yoki toliq tashkil etish
Pedagogik dasturiy vositalarni nechta qismga ajratish mumkin?
+4
–5
–6
–3

? Pedagogik tashxisning muhim mezonlarini korsating?

+Haqqoniylik, ishonchlilik, puhtalik
–Pedagogik tahlil, ishonchlilik
–Pedagogik diagnostika, pedagogik tizim
–Interpretatsiya va haqqoniylik

? Pedagogik tizim nima?

+Ta’lim-tarbiya tizimi
–Pedagogik hodisa
–Bo’laklardan tuzilgan ijtimoiy birlik
-Insonlarning oliy kechinmalarini keng uyg’unligi hosilasi

+Kompyuterning amal bajaradigan qismi
–Kompyuterning xotirasi
–Kompyuterning tok manbai
–Kompyuterning dasturi

? Qaysi nazorat turi koproq texnologik va obektiv hisoblanadi?

+Test nazorati
–Ogzaki nazorat
–Yozma nazorat
–Yakuniy nazorat

? Quyidagi javoblardan qaysi birida elektron jadval formulasi tarkibida ishtirok etmaydigan obyekt togri korsatilgan?

+Matn
–Son
–Yacheyka adresi
–Arifmetik amal belgilari

? Quyidagi olimlardan qaysi biri «Informatika oqitish metodikasi» fanining rivojiga xissa qoshmagan?

+N. Viner
–M. Ziyoxojaev
–P. Ershov
–A. Abduqodirov

? Reyting deganda nimani tushinasiz?

+Inglizcha soz bolib, baholash, individual koeffisent ma’nonasini bildiradi
–Ta’lim imkoniyatlari bilan tanishtirish koeffitsiyentini bidiradi
–Talabaning bilim o’zlashtirishi qobiliyati, ijodiy fikrlashi manosini bidiradi
–Og’zaki javob berish usuli koeffisent ma’nosini bidiradi

+Inglizcha so’z bo’lib, baholash, individual koeffisent ma’nosini anglatadi
–Ta’lim imkoniyatlari bilan tanishtirish koeffitsiyentini anglatadi
–Talabaning bilim o’zlashtirishi qobiliyati, ijodiy fikrlashi manosini anglatadi
–Og’zaki javob berish usuli koeffisent ma’nosini anglatadi

?Seminar qanday maqsadga erishish uchun qollaniladi?

+Nazariy materialni tartibga solish, konikmalarni hosil qilish, bilimlarni nazorat qilish
–Laboratoriya mashgulotlarida materialni tartibga solish, bilimlarni nazorat qilish
–Amaliy mashgulotlarda bilimlarni nazorat qilish, maruzani takrorlash
–Maruza materialni tartibga solish, amaliy mashq bajarish, bilimlarni nazorat qilish
?Shaxsning turli faoliyat turlarini muvaffakiyat bilan ozlashtirishni belgilaydigan tugma va uzlashma barcha aqliy qobiliyatlar to’plami
+Intellekt
–Qobiliyat
–Iste’dod
–Istiqbol

? Sifat bo’yicha yangilik yaratuvchi faoliyat?

+İjodiy faoliyat
–Mustaqil faoliyat
–O’rganuvchi faoliyat
–Nazorat

?Ta`lim beruvchi uchun mo’ljallangan ta`lim vositalarini korsating

+Oquv uslubiy qollanmalar, uslubiy tavsiyalar, uslubiy ishlanmalar, oquv dasturlari, dars rejasi, ma`ruza matni
–Uslubiy tavsiyalar, tarqatma materiallar
–Dars rejasi, ma`ruza matni, topshiriq varaqasi
–Oquv uslubiy qollanmalar, uslubiy tavsiyalar,darslik

? Ta`lim jarayonida asosiy figura kim?

+Oquvchi
–Oqituvchi
–Shaxs
–Individ

?Ta`lim muassasasini boshqarishga qaysi zamonaviy yondashuvlar quyidagilarni oz ichiga oladi

+Vaziyatli yondashuv, muvofiqlashtirilgan yondashuv
–Shaxs-faoliyat yondashuvi, refleksiv boshqaruv
–Milliy-hududiy yondashuv va natijalar boyicha boshqaruv
–Avtoritar va liberal boshqaruv

?Ta`lim vositalarining vazifasi nimalardan iborat?

+Ta`lim beruvchiga, talim oluvchiga va darsni otkazishga xizmat qiladi
–Ta`lim oluvchilarga xizmat qiladi
–Talim beruvchiga xizmat qiladi
–Talim oluvchiga va darsni otkazishga xizmat qiladi

? Talim oluvchilarga kimlar kiradi?

+Talaba, oquvchi, tinglovchi
-Oqituvchi, ishlab chiqarish talimi ustasi
–Bu talim berishni biror narsaga intilishi
–Talim jarayonini samarali borishini namoyon qilish

?Talim texnologiyalarini samaradorligini baholash mezonlari

?Talimning yol va vositalariga nimalar kiradi?

+Talim jarayonini samarali borishini namoyon qilib, maqsadga erishish darajasini tavsiflaydi
–Axborotni etkazish- monolog, dialog, polilog usullaridan foydalanish darajasini tavsiflaydi
–Axborotni olish (qayta aloqa) – tashxis, baholash, kuzatuv
–Talim jarayonini tashkil etishni bashoratlash, rejalashtirish, nazorat, baholash darajasini tavsiflaydi

? Talim tizimida munosabatlarning shakllanish jihatidan pedagogik texnologiyalar qanday guruxlarga bo’linadi?

+Avtoritar, didaktik markazlashgan, shaxsga yonaltirilgan
–Avtoritar, didaktik markazlashgan
–Shaxsga yonaltirilgan, avtoritar
–Didaktik markazlashgan, shaxsga yonaltirilgan

? Tankidiy fikrlash mantiqiy shakllantirishga imkon yaratadi, xotirani, goyalarni, fikrlarni, dalillarni yozma va ogzaki shakllarda bayon qilish konikmalarni rivojlantiruvchi metod

+«Bumerang» texnologiyasi
–«Skarabey» texnologiyasi
–«Veer» texnologiyasi
–«Loyiha» texnologiyasi

+Eslash va toldirish uchun testlar tanlov testlari, kop tanlovli va kesishuvchi tanlovli testlar, muqobil test
–Kop tanlovli va kesishuvchi tanlovli testlar
–Muqobil test
–Eslash va toldirish uchun testlar tanlov testlari, kop tanlovli va kesishuvchi tanlovli testlar

? Testlash strategiyasi necha usul asosida amalga oshiriladi?

+2 ta odatiy quyidan yuqoriga qarab, zamonaviy yuqoridan quyiga qarab
–2 ta odatiy quyidan yuqoriga qarab, zamonaviy qism dasturlarga qarab
–1 ta odatiy quyidan yuqoriga qarab
–1ta zamonaviy yuqoridan quyiga qarab

? Umumiy orta ta`lim muassasalarini boshqarishda pedagogika fanlarining ahamiyati nimada?

+Ta`lim muassasalarida ta`lim-tarbiya jarayonini tashkil etishning zaruriyligida
–Turli yoshdagi, turli xil psixologik xususiyatlarga ega shaxslar va turli kasb egalarining faoliyat korsatishida
–Ta`lim muassasasi pedagogika fanlarining barcha tarmoqlari uchun ob`ekt ekanligida
–Turli yoshdagi, turli xil psixologik xususiyatlar va faoliyat korsatishida

?Umumiy orta talimning tayanch oquv rejasi, oquv dasturi, malaka talablari, baholash tizimi. Bular

+Umumiy orta talimning davlat talim standartining tarkibiy qismlari
–Umumiy orta talimning davlat talim standartining predmetu
–Umumiy orta talimning davlat talim standartining tayanch iboralari
–Umumiy orta talimning uzluksiz tizimi

? Uzluksiz talimning muayyan bosqichida shaxs (mutaxassis)ning tayyorgarlik darajasi va mazmuniga qoyiladigan minimum talablar

+Davlat talim standartlari
–Reyting natijalari
–Fan dasturlari
–oquv rejasi
? Uzluksiz ta’limni faoliyati prinsiplari
+Ta’limni ustuvorligi, ta’limning demokratlashuvi, insonparvarlashuvi, ijtimoiylashuvi, milliy yo’naltirilganligi, ta’lim va tarbiyaning uzviy bog’liqligi, iqtidorli yoshlarni aniqlash
–Umumiy orta talim va oliy oquv yurtlaridagi ta’limning insonparvarlashuvi, ijtimoiylashuvi, milliy yo’naltirilganligi
–Umumiy orta talim va oliy oquv yurtlaridagi ta’lim va tarbiyaning uzviy bog’liqligi, iqtidorli yoshlarni aniqlash
–Ta’limni ustuvorligi, ta’limning demokratlashuvi, insonparvarlashuvi.