Qiziqarli fizika

Entropiya? Bu juda oddiy…

от
entropiya bu juda oddiy 660ee5ce329d0

Entropiya? Bu juda oddiy… Entropiya? Bu juda oddiy… Entropiya. Bu tushuncha ne-ne kallalarni qotirmagan deysiz. To‘g‘rirog‘i, bu tushunchani mohiyatini anglash uchun ne-ne kallalar qotimagan, ne-ne miyalar qiynalib qolmagan deysiz. Chunki, mavzular o‘ta jiddiy izchillik bilan yoritiladigan fizika darsliklarida entropiya tushunchasi biroz murakkab ta’riflanadi. Odatda, entropiya tushunchasining ta’rifini birinchi marta o‘qigan o‘quvchi yoki talaba taxminan quyidagi … Читать далее

Xoll effekti

от

Xoll effekti Xoll effekti 1879-yilda amerikalik fizik Edvin Xoll qiziq bir fizik tajriba o‘tkazdi. U yupqa to‘rtburchak oltin plastinani kuchli magnit maydoniga, ushbu magnit maydoni tekisligiga perpendikulyar tarzda joylashtirdi. Keling, x va x’ o‘sha tilla to‘rtburchakning ikkita qarama-qarshi tomonini ifodalasin; y va y‘ esa qolgan yana ikkita qarama-qarshi tomoni bo‘lsin. Olim tilla to‘rtburchakning x va x’ … Читать далее

Vakuumdagi yorug‘lik tezligi

от
vakuumdagi yoruglik tezligi 660ee2cb7392f

Vakuumdagi yorug‘lik tezligi Vakuumdagi yorug‘lik tezligi (energiya haqida qanday tasavvurlarimiz bor?) Ilm-fanga Eynshteyn taqdim etgan E=mc2 formulasidan ham taniqliroq formulani topish qiyin. Uni deyarli hamma taniydi: yuqori intellektual ilmiy-fantastika shinavandalari ham, atom fizikasi mutaxassislari ham, talabalar, gazeta muxbirlari, uy bekalari, haydovchilar va hatto ayrim deputatlar ham. Lekin, tanish boshqa, uning mohiyatini anglash boshqa narsa. Formulani … Читать далее

Avliyo Elm shu’lasi

от
avliyo elm shulasi 660ee0ceed2f2

Avliyo Elm shu’lasi Avliyo Elm shu’lasi Charlz Davrin dengiz sayohatlarining birida ko‘pchilik dengizchilarni cho‘chitadigan tabiat hodisasi – Avliyo Elm shu’lasiga guvoh bo‘lgan edi. O‘shanda u «Hammayoq olov ichida! Osmonda chaqmoq, kema machtalari ham zangori olov ichida!» — deb xitob qilgan edi. Avliyo Elm shu’lasi haqida ilk yozma ma’lumotlar, eramizning 78-yilida yozilgan «Tabiat tarixi» asarida uchraydi. … Читать далее

Tasviru-tasavvurga sig‘mas miqyos

от
tasviru tasavvurga sigmas miqyos 660ee073a7d66

Tasviru-tasavvurga sig‘mas miqyos Tasviru-tasavvurga sig‘mas miqyos Musavvir mo‘yqalami uning tasavvuriga kelgan aql bovar qilmas narsalarni ham qog‘ozga tushirishga qodir. Salvador Dali, Pablo Pikasso va ho kazo rassomlar esa nafaqat sof fantaziya va xayolot mahsulini, balki, g‘irt illiyuzion tasvirlarni ham chizib ko‘rsatishgani bilan san’at shinavandalarini lol qoldirishgan. (Xususan, menga ko‘pincha, Dali xuddi o‘z gallyustinatsiyalarini ham qog‘ozga … Читать далее

Relikt nurlanish

от
relikt nurlanish 660ee007a1a24

Relikt nurlanish Relikt nurlanish Relikt nurlanish nurlanishning yana boshqacha bir nomlanishi – mikroto‘lqinli kosmik fon nurlanishi ham deyiladi. Ushbu nurlanishlar butun Koinotni to‘ldirib turadi. Relikt nurlanish bundan 13,7 milliard yil muqaddam sodir bo‘lgan va hozirgi biz bilgan Koinotning paydo bo‘lishiga sababchi bo‘lgan Ulkan portlashning o‘ta kuchsizlangan, sezilar-sezilmas aks-sadosi hisoblanadi. Koinot yaralgan dastlabki lahzada yuzaga kelgan … Читать далее

Snelliusning sindirish qonuni

от
snelliusning sindirish qonuni 660ed870e4e7d

Snelliusning sindirish qonuni Snelliusning sindirish qonuni Snellius qonuni nurning (yoki, boshqa to‘lqinlarning) bir muhitdan ikkinchisiga o‘tishidagi sinishi, yoki, boshqacha aytganda, yo‘nalishini o‘zgartirishini bayon qiladi. Masalan, yorug‘lik nuri havo orqali o‘tib kelib, shishaga tushganda, u sinadi va yo‘nalishini o‘zgartiradi. Nur yo‘nalishining o‘zgarishi, ushbu muhitdagi to‘lqin tezligining farq qilishi bilan bog‘liqdir. Siz Snellius qonunini juda oddiy tajriba … Читать далее

Noyob Yer gipotezasi

от
noyob yer gipotezasi 660ed483df430

Noyob Yer gipotezasi Noyob Yer gipotezasi Biz Koinotdagi yagona ongli hayot vakili bo‘lsak kerak… Yerdagi hayot bir necha muhim va nozik omillarning o‘ta muvaffaqiyatli uyg‘unligi, xuddi, favqulodda omadli baxtli tasodif singari moslik natijasida vujudga kelgan. Masalan, Oyning mavjudligi ham beqiyos o‘ringa ega — deyiladi «Noyob Yer» gipotezasiga ko’ra. Noyob Yer gipotezasiga qarama-qarshi gipoteza «xashaki Yer … Читать далее