Malumotlar bazasi
Ensiklopediya.uz
UZOQDAN KOʻRISH UZOQDAN KOʻRISH, gipermetropiya — koʻz nur sindirish (refraksiya) meʼyorining buzilishi. Odatda, koʻzning nur sindirish xususiyati 3 xil boʻladi. Birinchisida koʻzga tushgan nurlar toʻr pardada sinib, koʻz narsalarni yaxshi, normal koʻradi. Ikkinchisida nurlar fokusi kalta boʻlib, ular toʻr pardaga bormay, koʻzning ichida sinib, oʻz fokusida yigʻiladi. Bunda koʻzning koʻrish xususiyati faqat yaqinga yetadi, bu … Читать далее
UZATMA UZATMA (mashinalarda) — aylanma harakatni uzluksiz uzatish uchun moʻljallangan mexanizm. Turli mashinalarning yuritmalarida Uzatma yordamida tezlik oshiriladi yoki pasaytiriladi; tezlik pogʻonali yoki pogʻonasiz tarzda rostlab turiladi; bitta dvigateldan bir necha mexanizm harakatga keltiriladi va h. k. Asosiy koʻrsatkichlari: uzatish momenti, burchak tezligi, uzatish soni, uzatish nisbati, foydali ish koeffitsiyenta (f. i. k.). U. ning … Читать далее
UD UD (arab. — qora daraxt) — torlimezrobli qad. musiqa asbobi. Arab, turk, fors, Kavkaz (ozarbayjon, arman) va Markaziy Osiyo (oʻzbek, tojik) xalqlarida keng qoʻllaniladi. Katta, noksimon va yupqa qopqokli kosaxona, kalta va enli dastaga ega. Tovushi yumshoq va mayin. Ayritom xarobasidan udsimon cholgʻuni ushlab turgan sozanda ayol tasvirlangan friz topilgan. 9 — 15-a. larda … Читать далее
USHSHOQ USHSHOQ (arab. — oshiq soʻzining koʻpligi) — Oʻn ikki maqom tizimida birinchi maqom. Lirik kuy va ashulalardan iborat boʻlgani uchun Ushshoq deb nom olgan. Qad. risolalarda U. Umm uladvor (Maqom davrlari onasi) va Tarona deb ham atalgan. U. Oʻn ikki maqomda lad sifatida ham maʼlum boʻlib, uning tovushqatori hoz. miksolidiy ladiga moye keladi. Oʻn … Читать далее
UCHQIZIL UCHQIZIL — Surxondaryo viloyati Termiz tumanidagn qishloq, tuman markazi. T. y. stansiyasi, Termiz sh. dan 20 km uzoklikda, Uchqizil suv ombori sohilida. Aholisi 13,8 ming kishi (2004). Paxta tozalash z-di, 4 qoʻshma, 6 kichik korxona, avtokorxona va b. sanoat va qurilish tashkilotlari, MTP, dehqon bozori bor. Umumiy taʼlim, bolalar musiqa va sport maktablari, kasbhunar … Читать далее
UCHINCHISI ISTISNO QONUNI UCHINCHISI ISTISNO QONUNI — formal mantiqning asosiy qonunlaridan biri. Dastlab Aristotel ifodalab bergan. Bu qonunga koʻra, birbiriga zid boʻlgan ikki fikrdan biri chin, ikkinchisi xato, uchinchi fikrga oʻrin boʻlishi mumkin emas. Bu qonun qaysi fikrning chinligini koʻrsatib bera olmaydi, lekin qaysi fikrdan biri toʻgʻri boʻlsa, keyingisi albatta notoʻgʻriligini bildiradi. Uchinchisi istisno qonuni … Читать далее
UXLATUVCHI DORILAR UXLATUVCHI DORILAR — uyqu keltiruvchi dorilar; organizmga yuborilganda tabiiy uyquga monand holatni paydo qiladi. Uxlatuvchi dorilarning samarasi markaziy nerv sistemasining turli qismlariga tormozlovchi taʼsir koʻrsatishiga asoslangan. Uxlatuvchi dorilarning kichik dozasi kishini tinchlantiradi. Ensiklopediya.uz UXLATUVCHI DORILAR