Malumotlar bazasi
Ensiklopediya.uz
ATONIYA haqida malumot bilib oling. ATONIYA (yun. a — inkor qoʻshimchasi va tonos — tonus, taranglik) — biror aʼzo muskullari normal tonusining yoʻqolishi; ozib ketish, nerv va b. kasalliklarda kuzatiladi. Atoniya tugʻma boʻlishi ham mumkin. Atoniyada aʼzo yoki toʻqima boʻshashib, ilgarigidek ishlay olmay qoladi. Meʼda A. si, ichak Axi, bachadon A. si va b. farq … Читать далее
ATOM TOʻQNASHUVLARI haqida malumot bilib oling. ATOM TOʻQNASHUVLARI — atom zarralarining yadro tuzilishi va holati oʻzgarmagan holda oʻzaro taʼsirlashuv jarayoni. Atom toʻqnashuvlari gazlardagi elektr razryadlarida, plazma fizikasi va b. jarayonlarda muhim oʻrin tutadi. Zarralarning oʻzaro taʼsir etish vaqtida ularning umumiy kinetik energiyasi oʻzgarmay saqlanishi yoki ichki energiyasi oʻzgarishi natijasida kinetik energiya muvozanati saqlanmasligiga qarab, Atom … Читать далее
ATMOFIL ELEMENTLAR haqida malumot bilib oling. ATMOFIL ELEMENTLAR — yer atmosferasi uchun xos boʻlgan kimyoviy elementlar. Elementlarning geokimyoviy tasnifiga muvofiq, Atmofil elementlar ga: vodorod, azot va inert gazlar (geliy, neon, argon, kripton va radon) kiradi. Litosferaning 47% ini tashkil qiladigan kislorod esa litofil elementlar jumlasidandir. Пост Навигацияси Previous PostATMOSFERADAN TASHQI ASTRONOMIYA Next PostATOIY Ensiklopediya.uz ATMOFIL … Читать далее
ATMOSFERA YOGʻINLARI haqida malumot bilib oling. ATMOSFERA YOGʻINLARI — bulutlardan yogʻadigan yoki havoda suv buglarining kondensatlanishi natijasida yer yuzasiga va oʻsimliklar sirtiga tushadigan tomchi yoki muz holatidagi suv. Bulutlardan yomgʻir, qor, hoʻl qor va muz donachalari, doʻl va h. k. yogʻadi. Havodagi suv bugʻlaridan shudring, qirov, bulduruq va b. hosil boʻladi. Oʻta sovigan yomgir, tuman … Читать далее
ATLANTIKA OSTONASI haqida malumot bilib oling. ATLANTIKA OSTONASI — Atlantika okeani tubining Grenlandiya, Islandiya, Farer va Shetlend o. lari oraligʻidagi koʻtarilib qolgan qismi. Chuqurligi okean sathidan 600 m. A. o. Atlantika okeani bilan Shim. Muz okeanining chuqur qismlaridagi suvni birbiriga oʻtkazmaydi. Shim. Atlantika oqimining iliq va shoʻr suvlari Atlantika ostonasi orqali Norvegiya dengiziga, asosan Islandiya … Читать далее
ATIR haqida malumot bilib oling. ATIR (arab. — xushboʻy) — xushboʻy oʻsimliklarning guli, bargi, iddizidan yoki baʼzi hayvonlar bezlaridan olinadigan moddalarning spirtdagi eritmasi. Atir dastlab Sharq mamlakatlarida tarqalgan. U zamonlarda Atir turli gul moylaridan olinib, mushk va anbarlar aralashtirib tayyorlangan. Qadim zamonlarda (mil. av. 5000 — 2000-y.) ham Atir ishlatilganligi maʼlum. Hozir Atir sunʼiy usudda … Читать далее
ATAPASKLAR haqida malumot bilib oling. ATAPASKLAR (asklar, oʻzlarini dene deb ataydilar) — AQSH va Kanada rezervatsiyalarida yashovchi indeys xalqlari (navaxlar, apachilar, chipevaylar, kuchinlar va b.) guruhi. Umumiy soni 220 ming kishi (1992), shundan 210 ming kishi AQSHda. Atapask tilida soʻzlashadilar. Dindorlari xristian (protestantlar, katoliklar) dinida. Atapasklar chorvachilik, dehqonchilik hamda ovchilik b-n shugʻullanadilar. Пост Навигацияси Ensiklopediya.uz … Читать далее
ASQAROVA haqida malumot bilib oling. ASQAROVA Mazluma (1924.4.11, Toshkent) — oʻzbek tilshunosi. Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1965). Filol. fanlari d-ri (1963), prof. (1965), Rossiya Federatsiyasi Taʼlim akademiyasining muxbir aʼzosi (1968). Toshkent ped. bilim yurti (1940), Toshkent ped. institutining oʻzbek tili va adabiyoti f-ti (1944)ni tugatgan. Shu in-t (hoz. Toshkent ped. un-ti)da oʻqituvchi (1948 — … Читать далее
ASFALTLASH haqida malumot bilib oling. ASFALTLASH — avtomobil yoʻllari, koʻcha, aerodrom va h. k. ga asfalt-beton qoplamalar yotqizish; asfalt-beton qorishmalarni oldindan tayyorlangan zaminga yotqizish va zichlash. Asfalt-beton bir yoki ikki qavat qilib yotqiziladi. Ikki qavatli asfalt-betonning ostki qavati 4—5 sm li yirik donali shagʻal, ustki qavati oʻrtacha, mayda donali shagal yoki qumli boʻladi va qalinligi … Читать далее
ASTROORIYENTATSIYA haqida malumot bilib oling. ASTROORIYENTATSIYA (ostro… va frans. orientatioh — Sharqqa tomon yoʻnalish) — uchuvchi apparatni «koʻzgʻolmas» yulduzga nisbatan astrodatchik yordamida yoʻnaltirish usuli. Kosmik rasadxonalar, avtomatik sayyoralararo st-yalarda astrofizik tekshirishlarni bajarishda qoʻllaniladi. Mac, Xabl kosmik teleskopini tekshirish obyekta (yulduz yoki galaktika)ga yoʻnaltirish xatosi bir burchak sekunddan oshmasligi shart. Teleskop kichik reaktiv harakatlantirgichlar yordamida aniq … Читать далее