Malumotlar bazasi
Ensiklopediya.uz
AYUQA haqida malumot bilib oling. AYUQA (1647 — 1724) — qalmiqlar xoni. Hokimiyat tepasiga 1672-y. kelib Volga boʻylaridagi barcha qalmiqlarni birlashtirgan va oʻz mulkini ancha kengaytirgan. Rossiya hukumati Ayuqa mi xon deb 1712-y. tan olgan. Ayuqa dam Jungʻariya, dam Rossiyaga yon bosib turgan, baʼzan esa rus yerlariga chopqunlar uyushtirgan. Chorizm Kuy i Volga boʻyida oʻz … Читать далее
AEROTAKSIS haqida malumot bilib oling. AEROTAKSIS (aero… va yun. taxis — intilish, harakat) — baʼzi tuban oʻsimlik va sodda hayvonlarning kislorodli (havoli) muhitga intilishi yoki undan qochishi. Kislorodli muhitga intilish toʻgʻri (musbat), kislorodli muhitdan qochish esa teskari (manfiy) Aerotaksis debataladi. Пост Навигацияси Ensiklopediya.uz AEROTAKSIS
AEROLOTSIYA haqida malumot bilib oling. AEROLOTSIYA (aero… va gollandcha loodsen — kemani olib yurish) — havo yoʻlining mukammal tafsiloti (xaritasi). Shturmanning, shturmansiz uchish apparatlarida esa uchuvchining xatarsiz va adashmay uchishini taʼminlash uchun tuziladi. Aerolotsiya havo yoʻlining iqlim va tabiiy-geografik tafsilotini, samolyotdan koʻrinadigan moʻljallarning tafsilotini, aerodrom, qoʻnish maydonlari va meteorologik st-yalar toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi. … Читать далее
AERODINAMIK KUCH haqida malumot bilib oling. AERODINAMIK KUCH — suyuklik (gaz)da harakat qilayotgan jism sirtiga taʼsir etuvchi kuch. Harakatdagi jism sirtining har bir unsuriga taʼsir etuvchi Aerodinamik kuchlarni bitta teng taʼsir etuvchi kuch bilan almashtirish mumkin (toʻla Aerodinamik kuch va bosh moment — aerodinamik moment). A. k. ni uchta proyeksiyaga ajratish mumkin: 1) harakat yoʻnalishiga … Читать далее
AʼLO haqida malumot bilib oling. AʼLO — 19-a. —20-a. boshlarida Xiva xonligida 10 tanobdan ortiq yeri boʻlgan dehqonlar. Xonlikda Aʼlo toifali dehqonlar 3436 xoʻjalikni tashkil qilgan. Bunday xoʻjaliklarning koʻpchiligi navkarlarniki boʻlib, ular soliqdan tamoman ozod etilgan. Пост Навигацияси Ensiklopediya.uz AʼLO
ASHUROV Muhsinjon Xurramovich haqida malumot bilib oling. ASHUROV Muhsinjon Xurramovich (I949, Samarqand) — fizik olim, Oʻzbekiston FA akad. (1995), prof. (1995), fizika-mat, fanlari d-ri (1989). SamDUni bitirgan(1971). Oʻzbekiston FA Yadro fizikasi intida tadqiqotchi xodim, IG Ig lab. mudiri, direktor oʻrinbosari (1971-91), «Fonon» ilmiy i. ch. birlashmasi bosh direktori (1991-y. dan). Ilmiy ishlari qattiq jismli lazerlar … Читать далее
ASHRAFIY Muxtor Ashrafovich haqida malumot bilib oling. ASHRAFIY Muxtor Ashrafovich (1912.11.6, Buxoro-1975.15.12, Toshkent) — kompozitor, dirijyor. Oʻzbek operasi asoschilaridan. Oʻzbekiston xalq artisti (1939). Samarqand musiqa va xoreografiya i. t. institutida oʻqigan (1928-30). Kompozitsiyadan S. N. Vasilenko, B. S. Shexter, M. O. Shteynberglardan taʼlim olgan. Peterburg konservatoriyasini dirijyorlik boʻyicha tugatgan (1948). 1930-y. dan Oʻzbek musiqali teatri, … Читать далее
ACHCHIQ-CHUCHUK haqida malumot bilib oling. ACHCHIQ-CHUCHUK — pomidor va piyozdan mavsumiy tayyorlanadigan salat. Piyoz mayda toʻgʻralib, sovuq suvda yuviladi, uning ustiga yupqa qilib pishgan pomidor, koʻk qalampir toʻgʻraladi, tuz sepib aralashtiriladi. A.-ch. tayyorlashda 500 g pomidorga 1 — 2 bosh piyoz va taʼbga koʻra tuz, qalampir kerak boʻladi. Bunday salat Fargʻona vodiysida shakarob nomi bilan … Читать далее
ACHITQIDOSHLAR haqida malumot bilib oling. ACHITQIDOSHLAR, turushdoshlar (Saccharomycetaceae) — xaltachalilar sinfining bir hujayrali zamburugʻlar oilasi. Koʻpchiligi kurtaklanib, ayrimlari boʻlinib urchiydi. Maʼlum sharoitda ularda sporali xaltachalar yuzaga keladi. Hujayralari juda mayda, faqat mikroskop yordamida koʻrish mumkin, anaerob sharoitda qand moddalarining spirtli achishiga sabab boʻladi, bunda qand moddalari etil spirt bilan karbonat angidridga ajraladi. Achitqidoshlar qadimdan xamir, … Читать далее
ATSETOSIRKA EFIR haqida malumot bilib oling. ATSETOSIRKA EFIR — atsetosirka kislotaning etil efiri, etilatsetoatsetat. Mol. m. 118,14, xushboʻy hidli rangsiz suyuqpik. Qaynash t-rasi 180,8°, zichligi 1028 kg/m3. Suvda (14,3% 16,5° da), etanolda, efirda eriydi. Oddiy Asetosirka efir (ikkala shakl aralashmasi) bir vaqtda keton va yenol xossalarini namoyon qiladi. U keton sifatida sianid kislota yoki natriy … Читать далее