Bo’g’irsoq to’liq malumot oling
Bir bor ekan, bir yo’q ekan. Qadim zamonda chol va kampir bo’lgan ekan.. Bir kuni chol kampiriga qarab:
— Menga bo’g’irsoq pishirib ber, — debdi.
— Unimiz yo’q-ku. Bo’g’irsoqni nimadan pishirib beraman? — debdi kampir.
— Suprani qoqib-sidirsang, bo’g’irsoqqa yetadigan un yig’ilib qoladi, — debdi chol kampiriga.
Kampir suprani qoqib-sidirib bo’g’irsoqqa yetadigan un yig’ibdi. Kampir unni qaymoqqa qoribdi, zuvala yasab bo’g’irsoq qilibdi va pechga joylabdi. Bo’g’irsoq qizarib , chiroyli bo’lib pishibdi. Kampir uni pech ichidan olib, sovishi uchun deraza raxiga qo’yibdi.
Yotaverib-yotaverib zerikkan bo’g’irsoq asta dumalab derazadan so’riga, so’ridan yerga tushibdi-da, eshik oldiga kelib qolibdi. Eshikdan dahlizga, dahlizdan pillapoyaga, pillapoyadan hovliga, hovlidan saroyga, saroydan tashqariga chiqib yo’lga ravona bo’libdi. Bo’g’irsoq yo’lda dumalab ketayotib, bir quyonni uchratib qolibdi:
— Bo’g’irsoq, bo’g’irsoq! Men seni yeyman, — debdi quyon.
— Meni yema, quyonvoy, men senga qo’shiq aytib beraman, — debdi bo’g’irsoq va qo’shiq ayta boshlabdi:
— Men bo’g’irsoq, bo’g’irsoq, supradagi un-urvoq.
Sidirishib oldilar, qaymoqqa xo’p qordilar.
Pishdim pechda, tovada, sovitdilar havoda.
Qochib ketdim bobomdan, qochib ketdim buvimdan.
Eshit, quyon, bo’ldi bas, sendan qochish hech gapmas.
Bo’g’irsoq qo’shig’ini tugatishi bilan yana dumalab yo’lga tushibdi. Quyon bo’lsa og’zini ochib qolaveribdi.
Bo’g’irsoq yumalab ketaveribdi, ketaveribdi. Qarshisidan bo’ri chiqib qolibdi.
— Bo’g’irsoq, bo’g’irsoq, men seni yeyman, — debdi bo’ri.
— Meni yema, bo’z bo’rijon, senga qo’shiq aytib beraman, — debdi va qo’shiq ayta boshlabdi:
— Men bo’g’irsoq, bo’g’irsoq, supradagi un-urvoq.
Sidirishib oldilar, qaymoqqa xo’p qordilar.
Pishdim pechda, tovada, sovitdilar havoda.
Qochib ketdim bobomdan, qochib ketdim buvimdan.
Qochib ketdim quyondan.
Eshit, bo’ri, bo’ldi bas, sendan qochish hech gapmas!
Bo’g’irsoq dumalashda davom etib, ko’z ochib yumguncha bo’ridan uzoqlashib ketibdi.
Bir payt oldidan ayiq chiqib qolibdi.
— Bo’g’risoq, bo’g’irsoq men seni yeyman, — debdi ayiq.
— Maymoqvoy, meni yeyish senga yo’l bo’lsin, — debdi bo’g’irsoq va o’z qo’shig’ini ayta boshlabdi:
— Men bo’g’irsoq, bo’g’irsoq, supradagi un-urvoq.
Sidirishib oldilar, qaymoqqa xo’p qordilar.
Pishdim pechda, tovada, sovitdilar havoda.
Qochib ketdim bobomdan, qochib ketdim buvimdan.
Qochib ketdim quyondan, qochib ketdim bo’ridan.
Eshit. ayiq, bo’ldi bas, sendan qochish hech gapmas.
U shunday kuylab dumalab ketibdi. Ayiq bo’lsa, og’zini ochgancha anqayib qolibdi. Bo’g’irsoq dumalab ketaveribdi, ketaveribdi, oldidan tulki chiqib qolibdi.
— Salom, bo’g’irsoq, — debdi tulki. — Namuncha dum-dumaloq, qizarib pishgan bo’lmasang? Shu tobda qayoqqa dumalab ketyapsan?
Bo’g’irsoq tulkining maqtovlariga uchib, dumalashdan to’xtabdi va qo’shiq ayta boshlabdi:
— Men bo’g’irsoq, bo’g’irsoq, supradagi un-urvoq.
Sidirishib oldilar, qaymoqqa xo’p qordilar.
Pishdim pechda, tovada, sovitdilar havoda.
Qochib ketdim bobomdan, qochib ketdim buvimdan.
Qochib ketdim quyondan, qochib ketdim bo’ridan.
Qochib ketdim ayiqdan.
Eshit, tulki, bo’ldi bas, sendan qochish hech gapmas.
Bo’g’irsoq yana dumalay boshlagan ekan, tulki unga shunday debdi:
— Qo’shig’ing buncha yoqimli bo’lmasa! Qarilik qursin, qulog’im yaxshi eshitmay qolgan, Sendan iltimos, shu qo’shig’ingni burnimga chiqib yana bir marta aytib ber. Eshitib maza qilay. Faqat qattiqroq ayt.
Bo’g’irsoq tulkining burniga chiqib kuylay boshlabdi:
— Men bo’g’irsoq, bo’g’irsoq, supradagi un-urvoq.
Sidirishib oldilar, qaymoqqa xo’p qordilar.
Pishdim pechda, tovada, sovitdilar havoda.
Qochib ketdim bobomdan, qochib ketdim buvimdan.
Qochib ketdim quyondan, qochib ketdim bo’ridan.
Qochib ketdim ayiqdan.
Eshit, tulki, bo’ldi bas, sendan qochish hech gapmas.
— Rahmat, bo’g’irsoq, — debdi tulki unga. — Qo’shig’ing haqiqatan ham ajoyib. Qani edi uni yana bir marta eshitsam. Tilimga tushgin-da uni menga so’nggi marta aytib ber.
Bo’g’irsoq tulkining og’ziga sakrab tushibdi, tulki bo’lsa bo’g’irsoqni «xap» etib yeb qo’yibdi!
Ertaklar
Bo’g’irsoq