BETPAQDALA haqida malumot bilib oling.

Ensiklopediya
BETPAQDALA haqida malumot bilib oling.

BETPAQDALA — Qozogʻistondagi chul. Sarisuv daryosi quyi oqimi va Chu daryosidan Balxash kuligacha (500 km) choʻzilgan. Jan. da Chu daryosi bilan chegaralangan, shim. chegarasi 46°30ʻ sh. k. ka toʻgʻri keladi. Mayd. qariyb 75 ming km2. B. urqirli baland tekislik; dengiz sathidan urtacha bal. 300—350 m, garbiy qismining bal. 250 m, sharqiy kismi esa (Moʻyinti daryosi yaqinida) 450 m. Eng baland joyi 974 m (Taroz sh. yaqinida). Tepaliklari yassi, koʻpincha granit va slaneslar yer yuzasiga chiqib yotadi. Betpaqdalaning gʻarbiy qismi gilli yerlar boʻlib, shurxok, taxirshur kul koʻp. Oʻrta va jan. qismi doʻng qumliklardan iborat, yer yuzasi chaqirtosh bilan qoplangan; sharqiy qismida tepa, qir va yakka togʻlar: Boyqora (665 m), Jeltov (974 m) togʻlari bor. B. iqlimi keskin kontinental, yozi issiq va quruq, qishi qattiq sovuq, yiliga 100—150 mm yopin tushadi. Yanv. ning urtacha t-rasi —12ʻ dan —14° gacha, iyulniki 24—26°. Doimiy oqar suv yuq, erta bahorda oqib, yezda qurib qoladigan soy, jilgʻalar bor. Oʻsimlik siyrak, shuvoqning bir necha turi, shuningdek, shoʻra usadi. Soy va botiqlarda burgan, teresken, shuvoq, betaga uchraydi. Betpaqdala bahorgi va kuzgi yaylov. Sugʻorish, ekin ekish, yaylovlarga suv chiqarish sohasida katta ishlar qilinmoqda. Gips, qoʻrgʻoshin va temir rudalari, marmar, togʻ xrustali, kvarsit, yashma, tuz va b. fonda li kazilma konlari topilgan.

Ensiklopediya.uz
BETPAQDALA