Appenditsitni davolash: Ko’richak sabablari va belgilari
Appenditsit nima?
Appenditsitni davolash haqida bilishdan oldin, u nima ekanligini bilib olaylik. Appenditsit – bu ko’richak o’simtasining yallig’lanishi tufayli kelib chiqadi. Ushbu kasallik inson hayoti uchun xavf tug’dirgani uchun uni, operatsiya yo’li orqali o’z vaqtida olib tashlash zarurdir. Operatsiyadan so’ng, siz avvalgi hayot tarzingizga qaytishingiz mumkin bo’ladi.
Appenditsit qayerda joylashgan?
3,5 dyumli uzunlikdagi to’qima naychasi tanangizning pastki o’ng tomonidagi yo’g’on ichakdan tashqarida osilib turadi. Yuqoridagi rasmda uni ko’rishingiz mumkin. Ko’richak o’simtasida antikorlar ishlab chiqaradigan maxsus to’qimalar mavjud, ammo uning vazifasi nima ekanligini hech kim to’liq aniqlay olmaydi.
Appenditsitning sabablari
O’rtacha hisobda, har 15 kishidan 1 nafari hayotining qaysidir davrida appenditsit kasalligiga chalinadi. U har qanday yoshda paydo bo’lishi mumkin bo’lsa-da, appenditsit 2 yoshgacha bo’lgan bolalarda kam uchraydi. Ko’pincha 10 yoshdan 30 yoshgacha bo’lgan odamlarda uchrab turadi.
Appenditsit ko’pincha najas, begona jism (ichingizda bo’lmasligi kerak bo’lgan narsa) yoki saraton bilan tiqilib qolganda sodir bo’ladi. Tiqilib qolish shuningdek, infektsiyadan kelib chiqishi mumkin, chunki ko’richak o’simtasi tanadagi har qanday infektsiya natijasida shishishi mumkin.
Appenditsitning belgilari qanday?
Appenditsitning odatiy belgilariga quyidagilar kiradi:
- Pastki o’ng qorindagi og’riq yoki kindik yaqinidagi og’riq. Bu odatda birinchi belgidir.
- Ishtahaning yo’qolishi;
- Qorin og’rig’i boshlanganidan ko’p o’tmay ko’ngil aynishi va qayt qilish;
- Shishgan qorin;
- Isitma ko’tarilishi;
- Gaz chiqara olmaslik;
Appenditsitning boshqa kamroq tarqalgan belgilari quyidagilardan iborat:
- Qorinning yuqori yoki pastki qismida, orqa yoki orqa tomonda doimiy yoki o’tkir og’riq
- Og’riqli yoki qiyin siyish
- Qorin og’rig’i boshlanishidan oldin qusish
- Qattiq kramplar
- Qabziyat yoki gaz bilan diareya
Agar sizda ushbu alomatlardan biri bo’lsa, darhol shifokorga murojaat qiling. O’z vaqtida tashxis qo’yish va davolash muhim ahamiyatga ega. Ovqatlanmang, ichmang yoki og’riq qoldiruvchi vositalar, antasidlar, laksatiflar yoki isitish prokladkalaridan foydalanmang.
Appenditsitni qanday aniqlash mumkin?
Appenditsitni tashxislash qiyin bo’lishi mumkin. Alomatlar ko’pincha noaniq yoki boshqa kasalliklarga o’xshaydi, jumladan o’t pufagi, siydik pufagi yoki siydik yo’llari infektsiyasi, Kron kasalligi, gastrit, buyrak toshlari, ichak infektsiyasi va tuxumdonlar bilan bog’liq muammolar.
Ushbu testlar appenditsitni aniqlashga yordam beradi:
- Yallig’lanishni aniqlash uchun qorin bo’shlig’ini tekshirish;
- Siydik yo’llari infektsiyasini istisno qilish uchun siydik (siyish) testi;
- Rektal tekshiruv;
- Tanangiz infektsiyaga qarshi kurashayotganligini aniqlash uchun qon tekshiruvi;
- Kompyuter tomografiyasi;
- Ultratovush tekshiruvi;
Appenditsitni davolash
Ko’richak kasalligi deyarli har doim favqulodda holat sifatida davolanadi. Appendektomiya deb ataladigan appenditsitni olib tashlash uchun jarrohlik amaliyoti appenditsitning deyarli barcha holatlarida standart davolash hisoblanadi.
Odatda, agar shifokor sizda appenditsit borligi tashxisini qo’ysa, yorilib ketmasligi uchun uni tezda olib tashlaydi. Agar sizda xo’ppoz bo’lsa, siz ikkita muolaja qilishingiz mumkin: biri xo’ppozni yiring va suyuqlikni to’kish uchun, ikkinchisi esa appendiksni olib tashlash. Ammo ba’zi tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, o’tkir appenditsitni antibiotiklar bilan davolash jarrohlikdan qochishga yordam beradi.
Bizning, Toshkent shahrida joylashgan «Rustamov’s» klinikamizda ushbu kasallik bilan kelgan ko’p sonli bemorlarni davolab kelmoqda. Quyidagi forma orqali ariza qoldirish orqali shifokorlarmizdan bepul maslahat olishingiz mumkin.
Appenditsitni davolash amalga oshirilmasi qanday asoratlar paydo bo’ladi?
Agar davolanmasa, yallig’langan appendiks yorilib, bakteriyalar va qoldiqlarni qorin bo’shlig’iga, jigar, oshqozon va ichaklarni ushlab turadigan tanangizning markaziy qismiga to’kib yuboradi. Bu peritonitga, qorin bo’shlig’i shilliq qavatining (qorin pardasi) jiddiy yallig’lanishiga olib kelishi mumkin. Agar kuchli antibiotiklar bilan tezda davolanmasa va yiringni olib tashlash uchun operatsiya qilinmasa, u o’limga olib kelishi mumkin.
Ba’zida xo’ppoz yallig’langan appendiks tashqarisida hosil bo’ladi. Keyin chandiq to’qimalari appendiksni qolgan a’zolaringizdan «devordan chiqaradi». Bu infektsiyaning tarqalishidan saqlaydi. Ammo xo’ppozlangan appendik yirtilib, peritonitga olib kelishi mumkin.
Kasallikni oldini olish
Apandisitning oldini olishning iloji yo’q. Ammo yangi meva va sabzavotlar kabi tolaga boy ovqatlar iste’mol qiladigan odamlarda kamroq uchraydi.
Onkologiya
Appenditsitni davolash: Ko’richak sabablari va belgilari