Andisha va andishasizlik haqida maqollar
Andishaning otini qo’rqoq qo’yma. Beobro’ bilan bel bog’lama, Bir pul berib yig’latdim, Birov burab gapirar, Borar yeringga tosh otma. Bo’rini ayasang, seni talar. Gado arazlasa, to’rvasiga ziyon. Yetimni siylasang, chorig’i bilan to’rga chiqar. Jag’ingga yem berma. Jinni jinnihgin bilmas. Yiqilgan kurashga to’ymas. Ko’ngil tortmas yerga oyoq tortmas. Lo’lidan bek chiqsa, chodiriga o’t qo’yar. Lo’lidan botir chiqsa, avval o’z chodirini chopar. Lo’lidan savdo qildim, Martaba tegdi hundiga, Mevani po’sti saqlar. Oldin pichoqni o’zingga ur, Oldingga osh tortsa, otasining xunidan kech. Otang to’ng’iz bo’lsa, boylab boq. Oshgan bo’lsang, osarlar, Oshnangdan tuya so’ra, Pashshaning mahmadanasi axlatga qo’nar. Puli ko’pning ko’zi ko’r. Rajab tulki qorovul bo’ldi, Rajab tulki tegirmonchi bo’ldi, Sen birovdan kulma, Surlik xo’rlik keltirar. Sutsiz sigir suzag’on kelar. So’zlasam, shaq-shaq deydi, So’zli shallaqidan so’zsiz pismiq yomon. Tavakkal andisha bilmas. Tavakkal — nor, andisha — xor. Tanbalga kunda to’y. Tepsa — tebranmas bo’lma. Tuzini yeb, tuzlig’iga tupurma. Turkman to’rini bermas. Tuyaning dumi kalta bo’lsa ham, tulkidan dum so’ramas. To’yda to’ningni qistama. Urishqoq xotin bor qishloqqa qo’riqchining hojati yo’q. Uyalmagan baxshi bo’lar, Uyalmagan buyurmagan oshni yer. Uyalmagandan uyal. Uyalmasning hazi ko’p. Uyati yo’q o’g’il yomon, UyatUga — uch kun hayit, Xotin erka bo’lsa, Xotin g’ayratli bo’lib, qozon qaynatmas, Xotining oltinga o’ch bo’lsa, Shaltoq bo’lsang ham, shilqim bo’lma. Shaltoqdan shilqim yomon. Er yursa, yo’li ochilar, Eri eshikdan chiqsa, xotin teshikdan chiqar. Etak ko’tarib, el oldiga chiqar bo’lma. Echkini yo’qlasang, qulog’i ko’rinar. Eshak semirsa, egasini tepar, Yuz qizili ketar, Yuzi qattiq nasib etmaganni yer. Yuzi qizilni uyaltirib bo’lmas. Yuzsiz xotin — tuzsiz xotin. Yuzsiz, yuzsizning so’zi — tuzsiz. Yalangoyoqqa daryoning ikki tomoni ham bir. Yalang’och suvdan toymas. O’rdak o’zini g’oz sanar, O’rik o’rikni ko’rib ola bo’ladi, Qamish suvdan to’ymas, Qiliqsiz bilan ishtonsiz — ikkisi bab-baravar. Husn — so’zda, uyat — ko’zda. i qil�r �X0i qilma. Mullaning sallasi oq, Mullaning saxiyligi — tilida. Mullaning semizidan qo’rq, Mullaning qorni ochsa, nomozi tugar. Mullasi ko’p elning to’qlisi haromga chiqar. Muttahamdan gap so’rasang, berasi ko’p, «Nun» — mullaga chanoq un. Odamning buzug’i ham qozi, Odamning to’rasi xushmas, Oy botsa ham, boy yotmas. Oy chiqsa ham, boyga chiqsin, «01ing-oling» deganda, «Bering-bering» deganda, Olio berganni mullo bermas. Og’zi qiyshiq bo’lsa ham, Pirim, Piringning ham piri bor. Podsho zolim bo’lsa, yurt to’zar, Podsho taxtidan toysa, Podsho fuqaro bilan podsho. Podshoning kuragi uzun. Podshoning qo’ltig’i keng. Podshoning holi tang bo’lsa, Savodsiz mullaning sallasi katta. Sallaga boqma, kallaga boq. So’fi kavush o’g’irlar, So’fi so’g’on yer, Taassub qilma boyga, Tekin sharobni qozi ham ichar. Tuyaning dumi yerga tegar, To’raga ishing tushsa, chaynamay yutar. To’g’ri gap eshon-u qoziga yoqmas. Xon bor yerda qon bor. Xon boqdi — xudo boqdi. Xon ko’p bo’lsa, yov ko’p bo’lar, Xon odillik qilmasa, Boy xayrlik qilmasa, Xon xonga yig’lar, Xon xondan qo’rqar, Xon qoshida qorang bo’lsa, Xonni odil dedilar, Boyni xayrh dedilar, Xo’ja, mulla el buzar, Xo’ja ochdan o’lar, Xo’jadan qiz ohsh — Xo’jam dedim, belim sindi, Xo’jamning qorni to’q, Xo’janing aqli tushdan keyin kirar. Chorakor choraklab olar, Shariatda sharm yo’q. Shariatning yo’li ko’p. Erkin qo’ysang xo’jani, Eshak Makkaga borib hoji bo’lmas. Yangi boyda tinim yo’q, Yantoqning yog’i yo’q, O’ynashmagin amir bilan, O’ynashmagin arbob bilan, O’lanli yerda ho’kiz semirar, O’likning ko’zidan yosh chiqmas, Qiyshiq arava yo’l buzar, Qing’ir og’iz bo’lsa ham, Qozi rishvasiz bo’lmas. Qoziga bora berma, pora ber. Qoziga borsang, qozi pulini tugib bor. Qor boshiga qor yetar, Qor yog’di deb sevinma, Qulluq qilsang to’raga, Qulni qui desang, o’lgisi kelar, Qo’ziqorin go’sht bo’lmas, Qo’l qo’lni bilar, Hayvon o’lsa, qarg’a shod, Hamma hamma bilan, Hokim bo’lsang, xalqni bil. Holingni hokimga ayt,Andisha va andishasizlik haqida maqollar
DO`STLARGA ULASHING:
Andishaning oti — qo’rqoq.
Bekorga qadring ketar.
Ming pul berib yupatdim.
Birov qarab gapirar.
Boshimga g’avg’o qildim.
Betini yuvdi yundiga.
Og’rimasa, birovga ur.
Yuvvosh bo’lsang, bosarlar.
Uyalsa, biya berar.
Xotini erovul bo’ldi.
Xotini o’maronchi bo’ldi.
Senga ham kulguvchilar bor.
So’zlamasam, ahmoq deydi.
Erinmagan — eshikchi.
Qilig’i buzuq qiz yomon.
Uyatsizga — har kun hayit.
Eriga serka bo’lar.
Qozon qaynatsa ham, cho’mich o’ynatmas.
Zargarga o’ynash bo’lar.
Xotin yursa, yuzi ochilar.
It semirsa, egasini qopar.
Yuz xijili ketmas.
Chumchuq o’zini boz sanar.
Odam odamni ko’rib balo bo’ladi.
Yomon xotin — to’ydan.
Yuragi — qora.
Tabibning — orig’idan.
To’radan gap so’rasang, ertasi ko’p.
Buzg’unchisi ham.
Otdan tushsa ham, egardan tushmas.
Kun chiqsa ham, boyga chiqsin.
Haromi yo’q eshonning.
Oromi yo’q eshonning.
Boyning o’g’li gapirsin.
Pirimda qoldi bir mirim.
Podsho odil bo’lsa, yurt o’zar.
Vaziri gado bo’lar.
Gadoni axtarar.
Gadoning holi tang bo’lsa,
Xudoni axtarar.
Eski choponni o’g’ri qilar.
Topilsa, yo’g’on yer.
Keting tegadi loyga.
Xo’janing qizi erga tegar.
Bek ko’p bo’lsa, dov ko’p bo’lar.
Xonumondan ayrilar.
Bor molidan ayrilar.
Xon — xotiniga.
Xon — xotinidan.
Qora kemang qirda yurar.
Xonumondan ayrildik.
Bor-u yo’qdan ayrildik.
Cho’p-chor yer buzar.
To’ra — tomoqdan.
Patirdan qil olish.
Belimgina emas, qo’lim sindi.
Quli bilan ishi yo’q.
Boy akam — botmonlab.
Yotib ichar go’jani.
Eski boyda — uyqu.
Qozi, eshonning — sog’i.
Amir urar temir bilan.
Arbob urar har bob bilan.
O’limli yerda — mulla.
Eshonning uyidan osh chiqmas.
Qozi, mulla el buzar.
Boyning qizi er tanlar.
Xon boshiga xon yetar.
Ayozlari bor.
Xo’ja keldi deb sevinma,
Niyozlari bor.
Qor yog’di deb suyunma,
Qirovlari bor.
So’fi keldi deb suyunma,
So’rovlari bor.
Yiqilasan o’raga.
Bekni bek desang, kulgisi kelar.
Domla-imom — do’st.
Shariat — yo’lni.
Odam o’lsa, mulla shod.
Mulla g’umma bilan.
Bor-yo’g’ingni tashlab ket.
Andisha va andishasizlik haqida maqollar