Algoritmlar haqida ko’proq ma’lumot olishning 6 usuli

Nikolay Suboch.

Yandex.Search senior dasturchisi va Yandex Praktikumda «Dasturchilar uchun algoritmlar» kursining muallifi.

Algoritmlarni bilish dasturchi uchun katta foyda. Axir, dasturlar yozish aslida o’z algoritmlaringizni yaratishdir. Va agar siz ularni bilsangiz, demak, sizning boshingizda har doim foydalanishingiz mumkin bo’lgan muammolarni hal qilishning bir qator usullari mavjud va har bir yangi muammo uchun velosipedni qayta kashf qilmaysiz. Bundan tashqari, algoritmlarni bilgan holda, siz dasturlarni tezligi, kengaytirilishi, xotiradan foydalanish nuqtai nazaridan yaxshiroq baholay olasiz.

Algoritmlarning aksariyati dasturlash tillari kutubxonalarida mavjud, ammo ularning tuzilishini bilish sizning ishingizni yaxshiroq tushunish va ish vazifalari uchun optimal echimlarni taklif qilish imkonini beradi. Qaysi vaziyat uchun qaysi yechim eng mos kelishini va ularning har biri asosida qanday mexanizmlar mavjudligini aniq bilib olasiz.

Ko’pgina kompaniyalar, jumladan Yandex, Google, Facebook, o’z intervyularida algoritmlar bo’yicha bilimlarni sinab ko’rishadi — bu o’ziga xos so’zsiz standartdir. Siz algoritmlarning xususiyatlarini yaxshi bilishingiz, muammolarni hal qilishning turli usullarini tezda taklif qilishingiz va qaysi echimdan foydalanish afzalroq ekanligini tushunishingiz kerak.

Algoritmlar haqidagi bilimingizni oshirishning oltita yaxshi usuli.

1- Robert Sedgwick kitoblari

Robert Sedgvik ikkita ajoyib kitob yozgan: C++ da algoritmlar. Fundamental Algoritms and Data Structures” va “Algoritms in Java” (Kevin Ueyn bilan hamkorlikda). Texnologiya olamidagi afsonaviy inson Sedgvik Adobe Systems direktorlar kengashi a’zosi bo’lgan, zamonaviy texnologiyalar asoslari ishlab chiqilgan ko’plab ilmiy-tadqiqot institutlarida ishlagan. Ular orasida Stiv Jobsni bir paytlar ilhomlantirgan zamonaviy grafik interfeyslar ixtiro qilingan mashhur Xerox PARC laboratoriyasi ham bor.

Kitoblar ancha oldin yozilgan va mutlaq klassika maqomini olgan. Albatta, bu erda ilg’or texnologiyalar va ishlanmalarning tavsifi yo’q, lekin har qanday dasturlash tiliga tegishli bo’lgan fundamental ma’lumotlar tuzilmalari va algoritmlari ko’rib chiqiladi. Mavhum ma’lumotlar turlarini qidirish, saralash, qayta ishlash, grafik algoritmlari va boshqalar qanday ishlashini tushunasiz. Ushbu kitob sizning kitob javoningizda bo’lishi kerak.

2- Tomas Kormenning «Algoritmlar: qurish va tahlil» kitobi.

Algoritmlar: Tomas Kormen, Charlz Leyserson, Ronald Rivest va Klifford Shtayn tomonidan algoritmlarni qurish va tahlil qilish haqida. Mualliflarning har biri afsonaviy IT arbobidir. Bu kitob ham klassik deb hisoblanadi. U yaxshi tuzilgan, har bir bob o’zini-o’zi mazmun jihatdan yaxshi ta’minlaydi va algoritmlarning u yoki bu jihatlarini qamrab oladi. Shu bilan birga, ularning mohiyati sodda va tushunarli tilda ko’plab misollar bilan tasvirlangan. Buning yordamida kitobni har qanday darajadagi tayyorgarlik bilan o’qish mumkin.

Algoritmlar bo’yicha deyarli har qanday yaxshi onlayn kurs materiallari ushbu kitoblar bilan mos keladi.

Kitoblar rus tiliga tarjima qilingan va Rossiyada nashr etilgan va ularni topish qiyin bo’lmaydi.

3- Yandex ma’lumotlarni tahlil qilish maktabi

Men Ma’lumotlarni tahlil qilish maktabida o’qiganman va Maksim Babenko (https://yandexdataschool.ru/profile/babenko)ning «Algoritmlar va ma’lumotlar tuzilmalari» va «Tashqi xotiradagi algoritmlar» kurslarini tavsiya qilishim mumkin. Maksim eng murakkab materialni tushunarli tarzda tushuntira oladi, shunda siz haqiqatan ham uni mohiyatini oson tushunasiz.

Ma’lumotlarni tahlil qilish maktabida o’qishning katta plyusi — bu kattaroq narsaning bir qismi bo’lish hissi. Bu yaxshi ta’lim muassasasidan kelib chiqadigan tuyg’u. Bu ahamiyatsiz bo’lib tuyulishi mumkin, lekin aslida bu tuyg’u mashg’ulotlarning samaradorligi va sifatini keskin oshiradi. Va Ma’lumotlarni tahlil qilish maktabi to’liq shunday xususiyatlarga ega. SHAD (Yandex Praktikum ) mukammal o’qituvchilarga ega va ular sizga kurs davomida yordam beradi. Shuning uchun, agar sizda bunday imkoniyat bo’lsa, bu erda ta’lim oling albatta, bunga arziydi. Ta’lim bepul, ammo ShADga kirish unchalik oson emas: siz jiddiy tanlovdan o’tishingiz kerak.

4 -O’quv resurslari

«Kurs: zamonaviy C++ ishlanmalari san’ati» .

Biz ushbu kursni Yandex va boshqa kompaniyalardagi boshqa dasturchilar bilan birgalikda yaratdik. Bu yerda biz C++ tilida yirik loyihalarni yaratish bo‘yicha ko‘p yillik tajribamiz bilan o‘rtoqlashamiz va boshqa narsalar qatori C++ tilida standart ma’lumotlar tuzilmalarining ichki tuzilishi haqida gaplashamiz. Bu erda asosiy e’tibor nazariyaga emas, balki ko’pchilik dasturchilar real hayotda duch keladigan muammolarni hal qilishga qaratilgan. Biz ma’ruzalarni ko’p sonli amaliy topshiriqlar bilan qo’llab-quvvatlab, oson va tushunarli qilishga harakat qildik. Har bir sprint oxirida siz o’rganilgan barcha materiallarni qo’llashingiz kerak bo’lgan jiddiy sinov va topshiriqlarga duch kelasiz.

5 — Codeforces

Codeforces — bu ko’p yillar davomida Pavel Durov tomonidan qo’llab-quvvatlangan rus loyihasi. Ko’p jihatdan, bu onlayn formatga olingan rus olimpiadasi. Doimiy ravishda g’alaba qozonish juda qiyin bo’lgan va katta pul mukofotlari bilan musobaqalar o’tkaziladi. Ammo, agar siz sovrinni qo’lga kiritishga muvaffaq bo’lsangiz, bu sizning rivojlanish plankangizni yaxshi chiziqqa ko’taradi.

Ushbu onlayn platformada topshiriqlarni hal qilib musobaqalarda ishtirok etib o’zingizni kuchli dasturchilar jamoasida his qilishingiz mumkin bo’ladi!

6- LetCode

LeetCode — bu turli xil dasturlash muammolarini hal qilish uchun simulyator sayti. Afzalliklar orasida diqqatni ishga qaratish imkonini beruvchi qulay va puxta o’ylangan interfeys mavjud. Bundan tashqari, muammoni hal qilganingizdan so’ng, siz boshqa odamlar u bilan qanday ishlaganini va uni boshqalarga qaraganda qanchalik tezroq bajarganingizni ko’rishingiz mumkin. Haqiqiy darajangizni boshqa dasturchilar bilan solishtirish qulay. Sayt 2 mingga yaqin vazifani o’z ichiga oladi, 14 ta dasturlash tili qo’llab-quvvatlanadi.

Algoritmlarni o’rganishda, deyarli har qanday sohada bo’lgani kabi, amaliyot nazariyaga qaraganda ancha qimmatlidir. Shuning uchun men shunday maslahat bergan bo’lardim: algoritmlarni o’rganishda faqat bir nechta kitoblarni o’qish va bir nechta kurslarni o’tash muhim emas, iloji boricha ko’proq amaliyotga ega bo’lish muhimdir. Va zamonaviy texnologiyalar tufayli siz bu saytda dunyoning deyarli istalgan nuqtasidan mashq qilishingiz mumkin.