Terining kuyishini qanday davolash mumkin?

Teri kuyishini davolash faqat shifokor tomonidan amalga oshirilishi mumkin. Davolash usuli tanlanayotganda muammoning og‘irlik darajasi e’tiborga olinadi. O‘rta darajadagi kuyishlarda odatda antibiotik saqlovchi surtma (mazi)lar va og‘riq qoldiruvchi dori vositalari yozib beriladi.

Teri kuyishiga yaxshi ta’sir qiladigan usullarning eng boshida kuyishga sabab bo‘lgan omilni bartaraf etish turadi. Kimyoviy modda, kislota, haddan tashqari sovuq yoki juda yuqori issiqlik kabi omillar tufayli teri kuyishi yuzaga kelishi mumkin.

Teri bilan odatda tegmasligi kerak bo‘lgan moddalar uzoq vaqt davomida bevosita aloqada bo‘lsa, terida zarar yetkazuvchi holat paydo bo‘lishi mumkin. Bunday ta’sir teriga doimiy shikast yetkazishi ehtimoli mavjud bo‘lgani uchun, u jiddiy sog‘liq muammosi sifatida baholanadi.Shu bilan birga, teri kuyishining turli darajalari bo‘lishi, alomatlar o‘zgarishi va har bir organizmning kuyishga javobi turlicha bo‘lishini inobatga olish kerak. Davolash bo‘yicha sizga faqat shifokor yordam bera olishini unutmang.

Teri kuyishining belgilari nimalar?

Har bir kuyishning og‘irlik darajasi har xil bo‘lganligi sababli, davolash uchun qo‘llanadigan usullar ham farq qiladi. Teri kuyishining eng keng tarqalgan belgilaridan biri – tashqi ko‘rinishning o‘zgarishidir.

Kuyishdan ta’sirlangan soha quruq, qizarib, shish paydo bo‘lgan ko‘rinishga keladi. Shu bilan birga, ichida suv yoki qon to‘plangan pufakchalar paydo bo‘lishi ham teri kuyishining belgilaridan biridir.

Teri rangining o‘zgarishi, ochiq yara ko‘rinishi, infeksiya, ko‘ngil aynishi, bosh aylanishi va isitma ham teri kuyishidan keyin yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan belgilar jumlasiga kiradi.

Bunday alomatlarga duch kelsangiz, albatta sog‘liqni saqlash muassasasiga murojaat qilishingiz kerak.

Teri kuyishining sabablari

Teri kuyishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan omillar orasida:

• Terining alangaga o‘xshash yuqori issiqlik manbalari bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqaga kirishi,
• Elektr toki yoki nurlanish (radiatsiya) bilan aloqa qilish,
• Quyosh nurlarida mavjud bo‘lgan UVA va UVB nurlari,
• Juda sovuq havoda mos bo‘lmagan kiyimlarda uzoq vaqt tashqarida, harakatsiz qolish,
• Kimyoviy moddalar va kislotalar.

Kutilmaganda yuz beradigan baxtsiz hodisa, ehtiyotsizlik yoki noto‘g‘ri, bilimsiz foydalanish tufayli ham yuqoridagi sabablarga bog‘liq tarzda teri kuyishi boshdan kechirilishi mumkin. Kuyishga nima sabab bo‘lgani yuzaga kelgan muammoning jiddiyligini hamda davolashda nimalarga alohida e’tibor berish kerakligini belgilaydi.

Kuyishdan keyin tibbiyot muassasasiga murojaat qilganingizda sizga beriladigan birinchi savol – kuyishning aynan qanday sabab tufayli yuzaga kelgani bo‘ladi.

Kuyish xavfi tug‘dirishi mumkin bo‘lgan holatlarga nisbatan oldindan ehtiyot choralarini ko‘rish, ehtimoliy kuyish holatida esa birinchi yordamni qanday ko‘rsatish kerakligi bo‘yicha xabardor bo‘lishga alohida e’tibor berishingiz kerak.

Teri kuyishini qanday davolash mumkin?

Ko‘pchilik kuyish holatlarida eng ko‘p tanlanadigan birinchi yordam usuli – sovuq kompress qo‘yishdir.

Shuningdek, kuygan joyni sovuq suv ostida ushlab turish ham keyingi jarayonlarda yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan shikastlanish darajasini kamaytirish, og‘riq yoki achishishni minimallashtirishda sizga yordam berishi mumkin. Biroq bu usul faqat kimyoviy modda yoki juda yuqori issiqlik sababli yuzaga kelgan kuyishlar uchun to‘g‘ri keladi.

Ayniqsa “sovuq kuyishi” sifatida baholanadigan teri kuyishlarida sovuq kompress emas, issiq kompress qo‘llanishi kerak.

Shu sababli teri kuyishini davolash va birinchi yordam ko‘rsatish masalasida bunday holatni yaxshi biladigan, xabardor inson tomonidan amaliyot bajarilgani ancha ma’qul.

Ayniqsa og‘ir (shiddatli) kuyishlarda imkon bo‘lsa, birinchi yordamni ko‘rsatish uchun tibbiyot xodimining kelishini kutish, keyingi bosqichlarda paydo bo‘lishi mumkin bo‘lgan jiddiy va qaytarib bo‘lmaydigan shikastlanishlarning oldini olishga yordam beradi.

Teri bilan qaynagan suv, alanga kabi juda yuqori issiqlik manbai yoki kimyoviy modda aloqa qilganida, zarar ko‘rgan sohani toza va sovuq suv bilan chayish kerak.

Bu – to‘g‘ri birinchi yordam hisoblanadi. Shu bilan birga, agar kuygan joy ustida kiyim bo‘lsa, birinchi yordamdan oldin bu kiyimni yechib, joyni ochish lozim.

Biroq ba’zan kuyish sababli yuzaga kelgan teri shikastlanishi ochiq yara hosil qilishi va natijada o‘sha joydagi kiyimning teriga yopishib qolishiga olib kelishi mumkin.

Agar bunday holat yuz bersa, kiyimni yechish uchun joyni tortib, zo‘rlab yechishga urinib, teriga yana ko‘proq zarar yetkazishga harakat qilish – mutlaqo qilinmasligi kerak bo‘lgan ishdir.

Bunday vaziyatda imkon qadar tezroq sog‘liqni saqlash muassasasiga borishingiz va yordam so‘rashingiz zarur.

Ayniqsa uy sharoitida ro‘y beradigan engil kuyishlarda odatda sovuq kompressdan keyin og‘riq va achishishda kamayish kuzatiladi. Birinchi yordamdan so‘ng alomatlarni kuzatib borishingiz kerak; yonish, achishish yoki og‘riq hissi davom etsa, albatta tibbiyot mutaxassisidan yordam olishingiz zarur.

Bundan tashqari, agar kuygan sohada uvishish (hissizlik), rang o‘zgarishi yoki isitma kabi infeksiya alomatlarini sezsangiz, albatta shifokorga ko‘rinishingiz kerak.

Agar bu kabi alomatlar bo‘lmasa va og‘riq hissi kamaygan bo‘lsa, yengil darajadagi teri kuyishlari uchun doimiy tibbiy yordam talab qilinmasligi mumkin.

Har bir organizmning o‘ziga xos ekanini unutmasdan, zarur bo‘lgan holatlarda albatta shifokorga murojaat qilishga e’tibor berishingiz lozim.

Teri kuyishini qanday davolashadi?

Teri kuyishiga eng ko‘p tavsiya etiladigan usullar – antibiotik saqlovchi va infeksiyaga qarshi ta’sir ko‘rsatadigan kremlar hamda og‘riq qoldiruvchi dorilardir. Biroq shifokor nazoratisiz va shifokor tomonidan yozib berilmagan dorilarni ishlatish yanada katta muammolarga sabab bo‘lishi mumkin.

Agar uzoq vaqt davomida davom etadigan va kuchayib borayotgan og‘riqni his qilsangiz, kuygan joyda ochiq yara hosil bo‘lganini ko‘rsangiz, teri kuyishiga xos alomatlardan tashqari gapirishda qiynalish, to‘xtamayotgan bosh og‘rig‘i yoki isitma kabi muammolarni sezsangiz, albatta sizga eng yaqin sog‘liqni saqlash muassasasiga murojaat qilishingiz kerak.

Teri kuyishini davolash faqat shifokor tomonidan amalga oshirilishi mumkin. Davolash usuli tanlanayotganda muammoning og‘irlik darajasi inobatga olinadi. O‘rta darajadagi kuyishlarda odatda antibiotik saqlovchi surtma (mazi)lar va og‘riq qoldiruvchi dori vositalari yozib beriladi.

Bundan tashqari, agar kuygan joyda ochiq yara paydo bo‘lgan bo‘lsa, u avval tozalanadi, so‘ngra bandaj (bint) bilan yopiladi va muntazam ravishda bog‘lam (pansuman) qilinishi kerak bo‘ladi.

Shifokor tomonidan yozib berilgan dorilarni muntazam qabul qilib, berilgan tavsiyalarga to‘liq amal qilgan taqdiringizda o‘rtacha 1–2 oy ichida tuzalish jarayoni yakunlanadi.

Uchinchi darajali, juda og‘ir kuyishlarni davolash uzoq muddatli shifoxona sharoitida muolajalarni talab qilishi, shuningdek teri ko‘chirib o‘tkazish (teri translantatsiyasi) kabi jiddiy operatsiyalarga ehtiyoj tug‘dirishi mumkin.

Shuning uchun teri kuyishining darajasi haqida aniq ma’lumotga ega bo‘lmasdan dorilar yoki surtma (mazi)lardan foydalanmasligingiz, bunday holatlarda albatta sizga eng yaqin sog‘liqni saqlash muassasasiga murojaat qilishingiz kerak.

Ko‘p beriladigan savollar

Teriga qaynagan suv to‘kilsa, kuyadimi?

Teri kuyishining eng asosiy sabablaridan biri – terining qaynagan suv bilan uzoq muddatli bevosita aloqa qilishidir. Tananing istalgan qismiga qaynagan suv to‘kilganida, agar o‘sha joyda kiyim bo‘lsa, avvalo u yerni ochish, so‘ngra sovuq kompress qo‘yish kerak bo‘ladi.

Qaynagan suv bilan aloqa bo‘lganidan keyin birinchi yordam to‘g‘ri ko‘rsatilmasa, doimiy his yo‘qolishi va chandiq izlari kabi istalmagan oqibatlar yuzaga kelishi mumkin.

Kuyish teri to’qimalarini eroziya qiladimi?

Inson tanasi teri bilan qoplangan. Eng katta organ sifatida teri tashqi omillarga birinchi bo’lib ta’sir qiladi, bu esa kuyish kabi xavflarga ko’proq moyil bo’ladi. Kuyishlar sovuq yoki issiqlik kabi omillar yoki kimyoviy moddalar tufayli yuzaga kelishi mumkin. Kuyish sodir bo’lganda, teri to’qimalari eroziyalanadi. Agar birinchi yordam to’g’ri ko’rsatilsa va keyingi davolash kuyish uchun mos bo’lsa, eroziyalangan to’qimalar tuzalib, chandiq paydo bo’lish ehtimolini kamaytiradi. Biroq, tasodifiy aralashuv yoki aralashmaslik doimiy chandiqlarga olib kelishi mumkin. 

Kuygan terini davolash mumkinmi?

Ikkinchi va uchinchi darajali kuyishlar, ayniqsa, davolanishdan keyin ham terida  iz qoldirishi mumkin . Bunday hollarda lazer yoki dermokosmetik mahsulotlar kabi estetik davolash usullari zarur bo’lishi mumkin.