Chaqaloq kolikasi nima

Chaqaloq kolikasi — bu yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda uchraydigan og‘riqli holat bo‘lib, u ko‘pincha bola tug‘ilgandan so‘ng birinchi haftalarda yuzaga keladi. Bu holatda bola sababsiz ravishda ko‘p yig‘laydi, garchi uning ovqatlangan, tagligi almashtirilgan, quchoqda ushlab turilgan bo‘lsa ham. Kolika odatda 3 haftalikdan boshlab boshlanib, 3 oyga kelib asta-sekin kamayadi. Bu holat ota-onalar uchun juda tashvishli bo‘lishi mumkin, chunki chaqaloq tinimsiz yig‘laydi va hech qanday tasalli yordam bermasligi mumkin.

Kolikaning belgilari

Chaqaloq kolikasi boshqa holatlardan farqlanadigan aniq belgilar bilan namoyon bo‘ladi. Bola odatda bir kunda 3 soatdan ortiq yig‘laydi, bu holat haftasiga kamida 3 marta takrorlanadi va bu 3 haftadan ortiq davom etadi. Bola yig‘layotganda oyoqlarini qoringa tortadi, yuzi qizaradi, qorni qattiqlashgan bo‘ladi. Yig‘lash aksariyat hollarda kechki paytga to‘g‘ri keladi. Uyg‘unlik va ovqatlanishdan keyin yig‘lash kuchayishi mumkin.

Kolikaning sabablari

Chaqaloq kolikasi aniq bir sababga bog‘lanmagan, biroq bir qancha nazariyalar mavjud. Eng keng tarqalgan sabablar ichida ovqat hazm qilish tizimining yetilmaganligi, ichaklarda gaz yig‘ilishi, onaning iste’mol qilgan oziq-ovqatlariga chaqaloqning sezuvchanligi, ovqatlanish texnikasi bilan bog‘liq muammolar, allergiya yoki laktoza intoleransi kabi holatlar mavjud. Ba’zida ruhiy omillar, masalan, chaqaloqning sezgirligi yoki atrof-muhitdagi shovqin, yorug‘lik ham bu holatni kuchaytirishi mumkin.

Onaning ovqatlanishi va kolika

Emizikli chaqaloqlarda kolikaga onaning iste’mol qilayotgan ovqatlari ham sabab bo‘lishi mumkin. Masalan, sut mahsulotlari, kofein, karam, piyoz, dukkaklilar, shokolad chaqaloqda gaz hosil bo‘lishini kuchaytirishi mumkin. Shuning uchun ona o‘z ovqatlanish ratsionini tahlil qilib, chaqaloqning holatiga qarab muayyan mahsulotlarni vaqtinchalik cheklashi mumkin. Bu jarayonda onaning to‘g‘ri ovqatlanishi va yetarli suyuqlik qabul qilishi muhim.

Sun’iy oziqlantirilayotgan chaqaloqlarda kolika

Agar chaqaloq sun’iy aralashmalar bilan oziqlantirilayotgan bo‘lsa, kolikaga aralashmaning tarkibi sabab bo‘lishi mumkin. Ba’zida sut aralashmasi bolaga to‘g‘ri kelmasligi, tarkibidagi oqsillar yoki boshqa moddalar organizmda nojo‘ya reaksiyalarni keltirib chiqarishi mumkin. Bunday holatda pediatr bilan maslahatlashgan holda aralashmani o‘zgartirish tavsiya etiladi. Maxsus gaz kamaytiruvchi yoki allergen bo‘lmagan aralashmalar mavjud.

Kolika bilan bog‘liq xavfli holatlar

Kolika odatda xavfli emas, ammo uni boshqa kasalliklardan ajratish zarur. Agar chaqaloqning harorati ko‘tarilsa, najasi g‘alati ko‘rinishda bo‘lsa, qusish bo‘lsa, vazni ortmayotgan bo‘lsa, hushyor emasdek ko‘rinsa — bu holatlar kolika emas, balki boshqa muammo bo‘lishi mumkin. Shunday hollarda zudlik bilan shifokorga murojaat qilish zarur. Tashxisni faqat mutaxassis qo‘yishi lozim.

Kolikani kamaytirish yo‘llari

Kolika belgilari kamaytirish uchun bir nechta oddiy usullar mavjud. Eng samarali usullardan biri bu chaqaloqni qorniga yotqizib massaj qilishdir. Issiq (lekin kuyishga olib kelmaydigan darajada) termofor yoki mato bilan qorinni isitish ham gazlarni chiqarishga yordam beradi. Yengil yurish, tananing holatini o‘zgartirish, musiqali uyqu, chaqaloqni tinchlantirishga xizmat qiladigan ritmik harakatlar foydali bo‘lishi mumkin.

Gaz chiqaruvchi dori vositalari

Ba’zi hollarda shifokor tavsiyasiga ko‘ra simetikon asosidagi gaz chiqaruvchi dorilar berilishi mumkin. Bu dorilar ichakdagi gaz pufakchalarini kamaytirish orqali og‘riqni yengillashtiradi. Biroq har qanday dorini chaqaloqqa berishdan oldin pediatr bilan maslahatlashish shart. Shuningdek, probiotiklar (masalan, Lactobacillus reuteri) ham ba’zi chaqaloqlarda foyda bergani kuzatilgan, lekin ularning ta’siri har bir bolada har xil bo‘lishi mumkin.

Emizish texnikasining roli

To‘g‘ri emizish texnikasi kolikani oldini olishda muhim ahamiyatga ega. Bola emayotganida havo yutib yubormasligi uchun og‘zi butunlay emchakni qamrab olgan bo‘lishi kerak. Emizishdan so‘ng chaqaloqni qaddini tik qilib tutib, bexosdan yutilgan havoni chiqarish (qaytarish) kerak. Bu holatda chaqaloqning yelkasiga yengil urish yoki beliga yengil bosim bilan yordam berish mumkin.

Ruhiy yordam va ota-onalar sabr-toqati

Chaqaloq kolikasi ota-onalarning psixologik holatiga ham ta’sir qiladi. Uzoq davom etuvchi yig‘i, bola tinchlanmasligi, tun-u kun holat takrorlanishi asabiylashuv, charchoq va tushkunlikka olib kelishi mumkin. Shuning uchun ota-onalar o‘zlariga ham g‘amxo‘rlik qilishlari, navbatma-navbat dam olishlari muhim. Yaqinlar, qarindoshlar yordamidan foydalanish kerak. Ba’zida ota-onalar o‘zlarini aybdor his qilishlari mumkin, lekin kolika bolaning sog‘lom rivojlanayotganligini inkor etmaydi.

Qachon shifokorga murojaat qilish kerak

Kolika odatda 3-4 oylikda o‘z-o‘zidan yo‘qoladi, ammo quyidagi holatlarda darhol shifokorga murojaat qilish kerak: chaqaloqning tana harorati 38°C dan yuqori bo‘lsa, najasida qon ko‘rinsa, tez-tez qussa, hushyorlik darajasi pasaysa, nafas olishda qiyinchilik bo‘lsa, tez-tez ishtahasi yo‘qolsa. Bunday alomatlar jiddiy kasallik belgilari bo‘lishi mumkin.

Profilaktika choralari

Kolikani to‘liq oldini olish har doim ham mumkin emas, ammo ayrim choralar yordamida xavfni kamaytirish mumkin. Onaning homiladorlik va emizish davrida sog‘lom ovqatlanishi, chaqaloqni emizishda to‘g‘ri pozitsiyalardan foydalanish, har bir emizishdan keyin bola havoni chiqarishi uchun imkon berish, bola yotadigan muhitning tinch va xavfsiz bo‘lishi kabi omillar kolika xavfini kamaytirishga xizmat qiladi.

Kolika davridan so‘ng

Ko‘pchilik hollarda kolika bolaning rivojlanishiga salbiy ta’sir ko‘rsatmaydi. Bu holat vaqtinchalik bo‘lib, bola kattalashgani sayin organizmi yetiladi va ichak faoliyati yaxshilanadi. Kolika ortda qolganidan so‘ng bola ko‘proq uxlaydi, tinchroq bo‘ladi va ota-onalar ham xotirjamlikka erishadi. Bu davrda ota-onalarning sabrli bo‘lishi va farzandlariga mehr bilan yondashishi muhim.