Миямга екстремистик гояларни куйишганини кеч тушуниб етдим…

Миямга екстремистик гояларни куйишганини кеч тушуниб етдим…

Миямга екстремистик гояларни куйишганини кеч тушуниб етдим...
Миямга екстремистик гояларни куйишганини кеч тушуниб етдим...

Сарлавхани окиб ажабланяпсизми? Ха, бу хайотда ози отирган шохга болта уриб, сокир козлари очилганидан кейин афсус-надоматдан бошини кайси деворларга уришни билмай колганлар коп. Айникса, мен конунда белгиланган жазомни он саккиз йилдан бери отаб келайотган мана шу муассасада шундай кимсаларни истаганча учратишингиз мумкин. Мен ана шуларнинг бириман.

Исмим Алишер, фамилиям Жуманийозов (исм-фамилиялар озгартирилган – тахр.). 1968 йилда Хива шахрида тугилганман. Болалагим худди афсоналардаги шахарларни еслатувчи Ичанкаланинг сирли, жозибали кочаларида, умрбокий макбараю мадрасалар орасида кечган.

Биласиз, Хоразм заминидан ислом оламининг коплаб етук алломалари етишиб чиккан. Уларнинг номи билан бугун мусулмон олами хакли равишда фахрланади. Лекин афсуски, мен ана шу буюк аждодларимизга муносиб ворис бололмадим. Озимча, динимизни пухта органаман, унинг ривожи, еркинлиги, тараккийоти учун хизмат киламан деб ойлаб, жахолат боткогига чукур ботганимни сезмай колибман.

Албатта, бугун, бу ерда афсус чекиб отирганим учун бошкаларни айблашим тогри емас. Зеро, озимнинг хам козим, кулогим, аклим бор еди. Аммо, барибир, агар болаликдан тепишиб катта болган ортогим Баходир болмаганида…

Баходир болалигидан динга берилган, мачитдан кадами узилмайдиган бола еди. Ошанда отган асрнинг токсонинчи йиллари, биз хам айни кучга толган навкирон йигитлар едик. Тенгдош жоралар йигилиб колгудек болсак, Баходир хаммамизни ислом йолида бирлашиб харакат килишга, унинг учун молу жонимизни хам аямасликка ундарди. Коп ошналаримиз унинг бу даватларидан хавфсираб, Баходирни йигинларга чакирмайдиган, у бор давралардан узокрок юрадиган болиб колишди. Шунда Баходир асосий этиборни менга каратди:

Жора, бу манглайи коралар барибир хеч нарсани тушунмайди. Уларга ойин-кулги, маишат, пул, дунйовий ташвишлар болса бас. Охиратни умуман ойлашмайди. Сен улардан фарк киласан-ку! Ок-корани ажрата оласан, улардан узокрок юр. Сен билан мен уларга кошилсак, икки дунйомиз хароб болади.

Шу тарика мен Баходирнинг тасири остига тушиб колдим. У каерга бошлаб борса, ергашиб кетаверадиган, нима деса, мутлак хакикат орнида кабул киладиган болиб колдим.

Оша йиллари Россияда Биринчи Чечен уруши тугаган болса-да, бу минтикада вазият тола изга тушмаган, турли куролланган чечен жангарилари тоглар орасида бикинганча пайт пойлашарди. Баходир менга бу урушни мутлако бошкача бойокларда корсатишга органиб колганди:

Кофирлар бизнинг биродарларимизни айовсиз киряпти. Бундай пайтда уларнинг йонига бориб, мазлумларга йордам бермаслигимиз тогри емас. Ертага кийоматда шарманда болмаслигимиз учун хозирок чечен достларимиз йонига йордамга боришимиз керак.

Аввалига унинг таклифига унча кошилмадим. Ахир уч болам катта бола бошлаган, уларни бокиш, ота-онамга комаклашиш масулиятини бойнимдан сокит килолмасдим.

Бу йогини ойлама, — деди Баходир тараддудланайотганимни сезиб. – Биз биродарларимиз сафига бориб кошилсак, улар хам бизни йолгизлатиб койишмайди. колларидан келгунича моддий йордам корсатишади. Уйингга хам яхшигина пул жонатиб турасан.

Ойланиб колдим. Ози оша пайтларда иктисодий жихатдан анча кийналиб юрардим. Демак, хам биродарларимизга йордам бериб, катта савоб олсам, хам яхшигина пул толашса, бунинг нимаси йомон? Ошнамнинг айтишича, бордию, Чеченистонда ислом давлатини тиклай олсак, бизга жуда катта лавозимлар бериларкан. Ажабмас, у ерда амир йоки козикалон мансабига лойик корилсам…

Ана шундай хомхайоллар билан 1998 йилнинг бошларида Чеченистонга йол олдик. Баходир билан чечен жангарилари сафида анчагина харбий таййоргарликдан отдик. Оша ерда биринчи бор колимга курол олдим. Уларни кандай ишлатишни, жанг пайтида кандай харакатланиш, кандай килиб колбола куроллар таййорлашни обдон оргатишарди.

Бир пайтлар умримда чумчук сойиб кормаган болсам-да, у ерда турли жанг манзаралари, шафкатсиз катл лавхаларини коравериб козим пишиб кетди. Бир икки марта синов тарикасида рус армияси билан болган харбий токнашувларда хам катнашдим. Одам шу тарика олимдан коркмай кояркан. Очиги, бизга олимдан коркмасликни оргатишар, олимдан сонг тогридан-тогри жаннатга тушишимизни уктиришарди.

Холбуки, бегунох инсонларни олдириб, давлатга, халкка карши бош котариш, минглаб инсонларнинг тинчлиги ва осойишталигини бузиш, ким-кимларнинг куткуси билан бошланган урушда бемаксад олиб кетиш билан Яратганнинг розилигига, жаннатга еришиб болмасликни у пайтлар англаб етмагандим.

Малум болишича, чечен жангарилари бир пайтлар Озбекистонда ташкил етилиб, кейин юртимиздан чикиб кетган, бирок бир неча бор мамлакатимизнинг турли худудларида терактлар уюштириб, онлаб бегунох юртдошларимиз жонига зомин болган «Озбекистон ислом харакати” номини олган террористик ташкилот билан якин алокада екан. 1998 йилнинг куз ойларида ана шу ташкилотнинг вакиллари Чеченистонга келиб, анчайин чиникиб колган биз сингари «мужохид”ларни озлари билан Тожикистонга олиб кетишди. Худди шу ерда меннг «рахнамо”йим Баходир билан йолларимиз айрилди. Унинг кейинги такдири нима кечганидан хабарим болмади.

«Озбекистон ислом харакати” бир пайтлар кошни Тожикистонда юз мингдан ортик инсоннинг олимига сабабчи болгар фукаролар урушида Бирлашган тожик мухолифати билан елкама-елка жанг килган, хозирда хам бу гурухнинг катта кисми ушбу мамлакатнинг Тожикобод тумани худудида жойлашган екан. Бу ерда ташкилотнинг «сардорлари” биз сингари «аскарлар”га Озбекистондаги конститусион тузумни агдариб, унинг орнига шариатга асосланган давлат барпо етиш лозимлигини, бунинг учун хеч кандай кийинчиликлардан кочмаслик, керак болса, жонимизни беришимиз кераклигини кайта-кайта уктиришарди.

Чиндан хам биз жуда огир шароитларда яшардик: оддий нон, чой, атала, мева кокиси сингари гарибона емакларга каноат килар, гохида шулар хам топилмасди. Аммо, «сардорларимиз” хориждаги «хомийлари” хисобидан шохона хайот кечиришлари, конгиллари тусагандек айш-ишрат килишлари, озларига тобе одамлар устидан истаганларича хукм чикаришларини корсак хам, «улар бизга рахбар, нима килишса озлари билишади” деб юраверардик. Созларига кулок осмаган, ташкилотни тарк етмокчи болганларни шафкатсизларча жазолашар, хатто ойлаб хам отирмасдан отиб ташлашар йоки бошларини танидан жудо килишарди.

Бора-бора мен хам уларнинг йоригига юриб, хато килмаяпманми, деб ойлаб коладиган болдим. Ахир уйдан чикиб кетганимга бир йилдан ошиб колди. Шу пайт ичида ота-онам, хотиним, болаларимнинг холи нима кечганидан хабарсиз едим. Баходир айтганидай, «бизга корсатиладиган моддий йордам” хам озимиздан ортмайди. Мен хам бир амаллаб шу лагердан кочиб кетишни ойлардиму, аммо колга тушиб колсам, холим нима кечишини билиб, бу фикримдан воз кечардим.

1999 йилнинг май ойлари еди. Рахбарлардан бири мухим бир топширик билан мени Душанбе шахрига жонатди. Мен кодланган бир хабарни ташкилотнинг пойтахтдаги масулларидан бирига етказишим лозим еди. Аммо, манзилга етиб бориш пешонамда йозилмаган екан. Душанбенинг марказий кочаларидан бирида, мени кутиб олган «биродаримиз”нинг машинасида кетиб борайотганимда, уч нафар милисия ходими бизни тохтатишди. Хатто кимлигимизни сораб хам отирмай, колларимизни оркамизга кайириб, оз хизмат машиналарига босишди.

Шунда анчадан бери изимизга тушишганини англадим. Яширишнинг хожати колмаганди. Хамма килган айбимни тан олдим. Бир ойча мени тожикистонлик хукук-тартибот органларида сорок килишгач, Озбекистон ички ишлар идоралари ходимларига топширишди.

Хуллас, мен оз ватанимга юрт хоини, халк осойишталиги душмани тамгаси билан кириб келдим. Оша йилнинг август ойида Сирдарйо вилояти Ховос тумани суди килмишларим билан атрофлича танишиб чикиб, мени жиноят кодексининг тегишли моддаларига биноан айбдор деб топди. Шундан килиб, йигирма йил муддатга озодликдан махрум етилдим.

Хозиргача орадан салкам он саккиз йил отди. Хануз килмишимга яраша берилган жазони отаб келмокдаман. Мен канчалик гафлатга ботганимни, дин, иймон, ибодат дея миямга турли екстремистик гояларни обдон куйишганини хам шу ерда тушуниб етдим.

Динимизнинг асл мазмун-мохияти, соф исломий тушунчаларни мен… айнан шу ерда, камокда, панжара ортида органдим, десам ишонаверинг. Бу ерда муассаса ходимлари диний уламолар иштирокида турли учрашув, тадбирлар отказиб теришади. Диний адабийотлар хам етарли. Ибодатларни адо етиш учун хам шароитлар бор.

Бу ерда шуни чукур англаб етдимки, озини динга содик, такводор, имонли корсатган хар кандай инсоннинг гапига лакка тушавермаслик керак екан. Асл ислом талимотида инсон боласи курол йоки кол билан емас, хатто тил билан, огиррок соз билан билан озор етказиш хам гунох саналади. Ватанни севиш, унинг озодлиги, тинчлиги, еркинлигига хисса кошиш хар бир моминнинг мукаддас бурчи екан. Одамлар орасида турли фитна-фасод таркатиш, уларни тахлика ва тафрикага солиш, низо ва нифок таркатиш енг огир гунохлардан екан. Менга буларни оргатишмаган, факат курол ишлатиш, кон токиш, кандай йол билан болмасин, давлатни егаллаш, талаш, портлатиш хакидагина сабок беришганди. Мен билиб-билмай, ана шу мутаассибларнинг найрангларига чув тушиб, оз халкимга карши бош котардим, озим отирган шохга болта уриб, енг аввало оз хайотимни, келажагимни барбод килдим.

Ана шу фитначи, золим, хунрезлар сафига кошилиб, огир гунох, кечирилмас жиноят содир етдим ва бунинг учун хакли жазога тортилдим. килмшларимдан мингдан-минг пушаймонман. Озодликка чиксам, бутун умримни халол мехнатга, болаларимнинг талим-тарбиясига бахшида етаман. килган хатоларимни оз мехнатларим билан ювишга таййорман. Факат, она халким, Президентимиздан яна бир карра имкон сорамокчиман. Илтимос, мени кечиринг, мен мутлако бошкача одам болиб, юртимга хизмат килишмга имкон беринг. Тавба килдим…

Хикоялар
Миямга екстремистик гояларни куйишганини кеч тушуниб етдим…