Ona tili fonetika test

10. Nutq tovushlarining balandligi nima bilan ta’minlanadi?

Ona tili fonetika test

big o radio show youtube. history of arabic alphabet. abu ali ibn sino tabobati. oq qon kasalligi yuqumlimi. ayzenk testleri uzbek tilida. ikkinchi mutaxassislik sirtqi 2021. 5-sinf adabiyot 2020 test skachat. boshlang ich sinflarda matematika dars ishlanmalari. toshkentdagi hashamatli uylar. dunyoning qadimgi davlatlari. vazirlar mahkamasi qarorlari 2020. iq test uzbek tilida. methods of foreign language teaching presentation. 7-sinf geometriya darslik pdf. o zbekiston senatorlar. maybank asset management. ozbekiston osimliklari va hayvonot dunyosi. cambridge english facebook. vatan ostonadan boshlanadi sherlar. corel draw 2020. 10-sinf tarbiya fani. ozbekiston madhiyasi tekst. tili fonetika test ona. qarshi davlat universiteti moodle tizimi. sharq allomalarining asarlarida mudarrislar mehnati to g risida ilg or pedagogik fikrlar. online darslar jadvali 7-sinf. prezident murojaatnomasi 2020 matni pdf. 8 sinf ona tili 60 mashq. 7 sinf nazorat ishi javoblari. matnli masala strukturasi.

ziyonet uz kimyo

7 sinf kimyo laboratoriya javoblari bilan. . 9-sinf mehnat kitob. . xalqim faxrim insho rejasi bilan. . sunderland til i die imdb. . world blitz championship. . lab atrofi kokarishi. . 8 sinf biologiya test javoblari 2020. . unicef toliq nomi. . muso al xorazmiy haqida malumot. . transfer order hp higher education. . dialog rus tilida. . maqollar haqida malumot. . oliy ta lim nizomi. . yog och va plastmassa konstruksiyalari. . avtotrof organizmlarni aniqlang. . 10-sinf jahon tarixi pdf skachat. . matematika haqida sherlar. . hasanboy rasulov 1-dars. . traffic simulation software free download. . jadidlar davri terminalogiyasi. . تسريبات باك 2021 Telegram. . lg tv auto power on. . quroni karim kitobi skachat. . tili fonetika test ona. 9 sinf biologiya laboratoriya javoblari. . avtomatlashtirilgan axborot tizimlari. . dunyodagi birinchi bank. . rus tili 1 sinf. . muhit va ekologik omillar muhitga organizmlarning moslashishi. . Dtm 2019 ona tili va adabiyot javoblari. . 5 sinf matematika bilimlar bellashuvi yozma ish. .

pedagogik jamoaning psixologik xususiyatlari ppt professional tax for business dorilar sifatini nazorat qilish mp3 indir, bedava müzik indir musiqa darslik 1 sinf 2019 11 sinf informatika darslik 2020 alisher navoiy ruboiylari bolalar uchun 8 sinf algebra imtihon javoblari tabiiy geografik rayonlashtirish haqida tushuncha ms word dasturi uskunalar paneli nima maktab darsliklari 7-sinf qoy ingliz tilida harakatlar strategiyasi maqsadi ppt germaniya sud tizimi rus tilini organish lug at office 365 education met exam date 2021 fizika 11 sinf masalalar yechimi bilimlarni nazorat qilish va baholash attestatsiya boshlangich 2021 moslashuv so z birikmasi sonli toplamlar haqida malumot attestatsiya haqida malumot kindle paperwhite 4 samarqand turizm texnikumu hunar haqida hikmatli sozlar kimyo fanidan testlar maut book urdu analitik geometriya va chiziqli algebra pdf 2-sinf tabiiy fan darslik 2021 dasturlashni organish kurslari bola puli haqida yangi qonun 2020 10 sinf biologiya javoblari c# dasturlash tili pdf fazoviy shakllar nomlari

• tili fonetika test ona
• tili fonetika test ona
• tili fonetika test ona
• tili fonetika test ona
• tili fonetika test ona
• tili fonetika test ona

ozbekiston respublikasi qaysi davlatlar bilan chegaradosh. ms excel 2010 dasturi haqida. biologiya 6 sinf darslik 2021. 9 sinf ona tili darslik. tushda tug ruq ko rsa. akfa university login. 5-sinf adabiyot kitob. Hrdkorea or kr. alisher navoiyning hayoti va ijodi. gcc compiler download. science education in cambodia. 9-sinf chizmachilik kitob skachat. dr.rtm.uz informatika 5 sinf. Bursa Seçim Sonuçları 2014. inglizcha so zlar. java equals override. absolut massa nima. pedagogika tarixi fanining konseptual asoslari. geografiya maktab darsliklari. matematik tasavvurlarni shakllantirish fanining maqsad va vazifalari. abu ali ibn sino kitoblari. qiziqarli savollar va javoblar. 10 ichida raqamlashga metodikasi. 4-sinf ingliz tili darslik pdf. ozbek fizik olimlari.

10 sinf jahon tarixi apk skachat. . insholar tanlovi 2020. . 11-sinf adabiyot dars ishlanma. . samarqand yuridik universiteti kirish fanlari. . 9 sinf kimyo olimpiada javoblari 2021. . 2 lik sanoq sistemasida amallar. . 7 sinf informatika ochiq dars. . ayollar uchun psixologik testlar. .

3-sinf matematika darslik 2021. adobe photoshop dasturidan foydalanish. attestatsiya yangi nizom 2021. bemorlarni instrumental tekshiruvga tayyorlash. Fazoda ikkinchi tartibli sirtlar va ularning tenglamalari. birinchi elektron jadval nomi. 5 sinf matematika fanidan ochiq dars ishlanmasi. mahorat qaysi tildan olingan. heroku procfile java. assortiment masalasining matematik modeli. bayon yozish usullari. zoologiya 7 sinf skachat. matematika abituriyentlar uchun mavzulashtirilgan testlar toplami pdf. ingliz tili javoblari. Bolani vasiylikka olish. bohemia interactive mail. sayfullayeva hozirgi ozbek adabiy tili pdf. iqtisodiy talimotlar tarixi fanining predmeti. dod tuition assistance. twitch poker stream. which stores accept ebt on instacart. boshlang’ich sinflarda o’qishga tayyorgarlik ishlarining shakllari qaysi javobda qayd etilgan?. aris express business process example. kompyuter grafikasi va uning turlari ppt. organik kimyo 10-sinf pdf. ingliz tili boshlangich kitob. iqtisod olimpiada test. yong in xavfsizligi bosh ish o rinlari. qizil kitob rasmi. cambridge international university in tashkent. 7 sinf jahon tarixi qollanma. shvetsariya banki haqida. transfer domain from network solutions. til haqida sher va maqollar.

• pedagogika tarixi fanining konseptual asoslari
• turdosh talim yonalishlari royxati pdf
• tibbiy biologiya va genetika holiqov
• jahon tarixidan savol-javoblar toplami
• 8 news now
• qiziqarli matematika rasmlar
• socar.az portala giriş
• cambridge academic reference

iqtisodiyotda axborot texnologiyalari pdf

mamuriy javobgarlik kodeksi 2021. . birinchi elektron jadval dasturi. . bbc radio 1 essential mix. . aromatik uglevodorodlar slayd. . 8 sinf jahon tarixi nazorat ishi. . great britain statistics covid. . qozoqboy yoldoshev badiiy tahlil asoslari. . boshlangich attestatsiya savollari 2019. .

shimoliy koreya ta lim tizimi

masofaviy ta lim modellari. 9 sinf biologiya ochiq dars ishlanma. botanika 6-sinf referat. ozbekiston yoshlari tekst. soģlom turmush farovon hayot. 7-sinf jahon tarixi savol javob. namdu al qabul 2020. dnb.no logg inn. conan obrien needs a friend best episodes. Husnixat daftariga taqriz yozish. slavyan xalqlari kalendari. tarixdan choraklik testlar. talim togrisidagi qonun 5-moddasi. moliya instituti marketing bo limi. algebra 8 sinf javoblari. nukus davlat pedagogika instituti jismoniy madaniyat. bolalarni himoya qilish tashkiloti. qabul boshlangan universitetlar. boshlang ich sinf oqitish metodikasi. fizika masalalar yechish online. tili fonetika test ona. differential forms in algebraic topology. talim togrisidagi qonun 2021. harakatli oyinlar turlari. test 2021.uz guliston. yol belgilari jarimasi. qoraqalpogiston respublikasi xalq talimi vazirligi. talim haqida maqolalar. tax conferences 2020. bosh miya anatomiyasi. Adabiy til meyorlari. fazaviy otishlar mustaqil ish. hasanboy ingliz tili. davlat maktabgacha ta lim tashkiloti. yeoju universiteti sirtqi bolim. definition of test in education pdf. akfa university facebook. tili fonetika test ona. xalqaro baholash dasturlari ppt. matematika haqida sherlar. tili fonetika test ona. ingliz tilida soz urgusi. oqitishning ogzaki metodlari. 4 sinf tasviriy sanat darslik. oquvchilarni falsafiy dunyoqarashga tayyorlash. 7-sinf kimyo kitob skachat. Dahriylik uning falsafiy asosi nima. Sumaráætlun icelandair 2020. ona tili fan oyligi. molyar konsentratsiyasi oid masalalar. tili fonetika test ona. 4-sinf ona tili diktant. arab tili tarjima. axborot texnologiyalari fanining taraqqiyot darajasi. 5 sinf imtihon biletlar. 5-sinf tarix nazorat ishi. fizika 7 sinf formulalar. so z haqida malumot. nationality and borders bill committee stage.

chiziqli tenglamalar sistemasi gauss usuli. sugar maple black trunk. rus tili noldan organish pdf. tili fonetika test ona. ozbekiston tarixi 8 sinf pdf. biologiya qiziqarli savollar. geografiya fanidan testlar 8-sinf. history of uzbekistan. injenerlik kasbi haqida. ingliz tilidan metodik tavsiyalar. alisher navoiy insho. na molar mass. postulates of thomson atomic model. ccbc baltimore college. talim jarayonining qonuniyatlari va tamoyillari. geometriya 8 sinf pdf 2019. psixofiziologiyaning harakat faoliyati. ibn sino yoshligi. jismoniy tarbiya instituti sirtqi bo lim. katta tibbiyot o quv lug ati.

Ona tili fonetika test

–>Bosh Menyu –>

–>

Adabiyot [13]

Biologiya [21]

Fizika [5]

Geografiya [6]

Dunyo Din Tarixi [3]

Informatika [2]

Ingliz tili [2]

Ona-tili [14]

Tarix [22]

Matematika [3]

Kimyo [2]

Rus-tili [0]

PDD [1]

–>

10-sinf ona tili test

Yukladi: routerboy Fan: Ona-tili

Diqqat! Agar referat yuklashda muammo bo’lsa ushbu silka orqali YUKLAB oling!

Qaytish Yuklandi: 10209

• Ingliz tili – test
• Ona tili va adabiyotdan test savollar
• 10-sinf uchun test savollari FIZIKA
• 7-sinf ona tili test
• Ona Tili test (2)
• Ona tili test
• Test ona tili
• Test Nemes tili
• 7-sinf adabiyotidan Test savollari
• Adabiyot test
• Adabiyot test
• O`zbek adabiy tili va shevalari
• ONA TILI VA ADABIYOT FANIDAN MUSTAQIL ISH MAVZULARI VA VAZIFALARI RO’XATI
• Ona tili va adabiyot boshlang’ich 1-2kurs
• Onatili va adabiyot test
• Onatili va adabiyot test
• O’ZBEK TILIGA DAVLAT TILI MAQOMINING BERILISHI VA BUNING TARIXIY AHAMIYATI
• Test (adabiyot)
• O’zbek adabiy tili tarixi
• Matematika fanidan test ishlanma

Hurmatli sayti foydalanuvchisi.Saytdan to’liq foydalanish uchun
Biz sizga ro’yhatdan o’tishni yoki saytga kirishingizni tavsiya etamiz.

Fonetika Reja

Fikr gap orqali ifoda qilinadi. Gap, odatda so`zlardan tashkil topadi. Gap tarkibida so`zlar va shu so`zlarning o`zaro bog`lanishini ta’minlovchi grammatik vositalar (qo`shimchalar, yordamchi so`zlar) ma’lum nutq tovushlari orqali shakllanadi. Masalan: Biz ulug` ayyomni mana shu cho`lda kutib olyapmiz (Y. Shamsharov). Bu gapni tuzishda biz, ulug`, ayyom, mana, shu, cho`l, kutib, olmoq so`zlari, ularning o`zaro bog`lanishini ta’minlovchi –ni (tushim kelishigi qo`shimchasi), –yap (zamon ma’nosini ifodalovchi qo`shimcha), –miz (shaxs-son qo`shimchasi) qo`shimchalari qatnashgan; har bir so`z va qo`shimcha esa nutq tovushlari vositasida (masalan, biz – b, i, z; ulug` – u, l, u, g`; -ni – n, i; -da – d, a kabi) shakllandi.

Ko`rinadiki, nutq tovushlari so`z va gaplarni tuzishda moddiy baza hisoblanadi, chunki inson tili tovush tilidir.

Fonetika tilshunoslikning bir bo`limi bo`lib, unda nutq tovushlari, ularning hosil bo`lishi, turlari, o`zgarishi, urg`u, bo`g`in, ohang kabilar o`rganiladi. Fonetika grekcha phone so`zidan olingan bo`lib lug`aviy ma’nosi tovush demakdir.

Fonologiya so`zi tarjima qilinganda “tovush haqidagi ta’limot” degan ma’noni bildiradi (phone – tovush, logos – ta’limot). Bu bo`limda tovushlarning so`z va morfemalar ma’nolarini farqlashdagi roli bayon qilinadi. Agar fonetika bo`limida tovushlarning fiziologik-akustik xususiyatlari tekshirilsa, fonologiyada, ta’bir joiz bo`lsa, tovushning ijtimoiy mohiyati o`rganiladi.

Tovush va fonema

Tovush bilan fonemani o`zaro farqlash zarur. Tovush nutqning fonetik jihatdan bo`linmaydigan eng kichik birligidir, u ma’no ifodalamaydi, lekin har qanday so`z tovushlar vositasida shakllanadi. Masalan, a, d, m, o tovushlarini ma’lum bir tartibda talaffuz qilish orqali odam, omad, moda singari boshqa-boshqa ma’nodagi so`zlar hosil qilinadi. So`zlar tovush tarkibiga ko`ra turlicha bo`ladi.

1. Bir tovush bilan farq qiladigan so`zlar: ot – ol, ol – oq, oq – osh, osh – ov, ov – oz, oz – on, on – or, or – os, os – och, och – og`, og` – ox; o`z – oz, oz – iz, iz – uz, uz – ez, davlat – savlat, adip – adib kabi.

2. Tovushlarning joylashish tartibiga ko`ra farq qiladigan so`zlar. Masalan: qo`y – yo`q (birinchi so`z tarkibidagi birinchi tovush ikkinchi so`zning oxirida qo`llanadi.)

3. Biror tovushning ortiqligi bilan farq qiladigan so`zlar: o`lka – yo`lka, et-bet, sava – savat, tana – tashna, taxt – taxta, o`roq – so`roq kabi.

Demak, so`zlar tovushlardan tuziladi, ular bir, ikki, uch, to`rt va hokazo miqdordagi tovushlarning tartiblashishidan hosil bo`ladi.

Fonema so`z ma’nosini farqlash uchun xizmat qiladigan tovush turidir. Masalan: bal – bel –bil –bol – bo`l so`zlari tarkibidagi a, e(e), i, o, o` tovushlari so`z ma’nolarini belgilash (ajratish) ga xizmat qiluvchi fonemalardir: bor, dor, zor, kor, nor, tor, xor, chor, qor so`zlari tarkibidagi birinchi tovushlar ( b, d, z, k, n, t, x, ch, q ) ham shunday vazifa bajargan.

Fonemalarning uch belgisi bor: 1. Akustikasi (eshitilishi). 2. Artikulyatsiyasi (aytilishi yoki talaffuzi). 3. Ma’no farqlashi (ba’zi darsliklarda “lingvistik tomoni” deyiladi) 1 .

Bular ichida fonemaning ma’no ajratish belgisi muhim hisoblanadi. Aks holda tovush fonema sanalmaydi.

Fonetik akustika

Fonetik akustika nutq tovushlarining fizik xususiyatlarini tekshiradigan sohadir. Akustik jihatdan har qanday tovush havo

oqimining tebranishi va bu tebranishning quloqqa eshitilishidir. Nutq tovushlari esa o`pkadan kelayotgan havo oqimining un paychalari tebranishidan hosil bo`ladigan ovoz va nutq organlarida hosil bo`ladigan shovqinning quloqqa eshitilishidir. Nutq tovushlari akustikasida ko`yidagilar farqlanadi:

1. Nutq tovushlarining balandligi yoki pastligi ma’lum vaqt ichida un paychalarining tebranish miqdoriga ko`ra har xil chiqishidir: un paychalari ko`p tebransa, tovush baland bo`ladi, aksincha, un paychalari kam tebransa, tovush past chiqadi.

2. Nutq tovushlarining kuchi ma’lum kenglikdagi maydondan ma’lum vaqtda o`tadigan energiya miqdoridir. Bu haqda tilshunos olim H.Jamolxonov shunday yozadi: “Tovushning kuchi (intensivligi) – 1 sm 2 maydondan 1 sekundda o`tadigan energiya miqdoridir” 2 Demak, nutq tovushlarining kuchi un paychalari tebranishi kengligiga bog`liq: tebranish kengligi katta bo`lsa, tovush kuchli chiqadi, bu kenglik kichik bo`lsa, tovush ham kuchsiz chiqadi.

3. Nutq tovushlarining tembri (sifati) – asosiy ton bilan hosil bo`ladi. Tovushlarning tembri og`iz bo`shlig`i va burun bo`shlig`ining hajmi, shakliga, tovush paychalarida shovqinning qanday hosil bo`lishiga bog`liq.

4. Tovushning cho`ziqlik darajasi un paychalarining tebranishi davom etgan vaqt bilan o`lchanadi. Tebranish uzoq davom etsa, tovush cho`ziq; tebranish qisqa davom etsa tovush qisqa bo`ladi.

Nutq tovushlarining artikulyatsiyasi

Nutq tovushlarini hosil qilishda ishtirok etadigan organlar nutq a’zolari deb yuritiladi. Artikulyatsiya deganda esa nutq a’zolarining nutq tovushlarini hosil qilishdagi faoliyati anglashiladi.

Nutq a’zolariga quyidagilar kiradi:

1. Nafas apparati: o`pka, bronxlar (bir juft), nafas yo`li (traxeya).

2. Bo`g`iz bo`shlig`ida xalqasimon, piramidasimon, qalqonsimon tog`aylar hamda un paychalari joylashgan.

3. Og`iz bo`shlig`ida til, tanglay (qattiq va yumshoq), kichik til, lab va tishlar joylashgan .

4. Burun bo`shlig`i.

5. Markaziy nerv sistemasi.

Nutq a’zolarining jami nutq apparati deyiladi. Endi har bir nutq a’zosining vazifasi xususida to`xtalib o`tamiz.

O`pka inson organizmini kislorod bilan ta’minlovchi a’zo ekanligi hammaga ma’lum. Nutq a’zosi sifatida esa o`pka nutq tovushlarining hosil bo`lishi uchun zarur bo`lgan havo oqimini etkazib beradi, ya’ni inson nafas olganida o`pka va undagi bronxlar havoga to`ladi va bu havo oqimi tashqariga qaytib chiqish jarayonida tovush hosil qiluvchilik vazifasini ham bajaradi. Havo oqimi nafas yo`li orqali bo`g`izga tomon harakatlanadi. Bo`g`izdagi cho`michsimon, uzuksimon, shoxsimon, xalqasimon, piramidasimon, qalqonsimon tog`aylar un paychalarini ushlab turuvchi a’zolardir. Un paychalari esa ovoz manbai hisoblanadi, chunki ular dutor yoki soz torlariga o`xshab havo urilishi natijasida ovoz chiqaradi (simyog`ochga tortilgan simlarning shamol kelib urilishi natijasida chiyillab ovoz chiqarishini ko`z oldingizga keltiring). Og`iz bo`shlig`i tovushni kuchaytirib berishga yordam beradigan a’zodir. Til juda ko`p tovushlarni hosil qilishda ishtirok etadigan a’zodir. Tilning turlicha harakati va holati natijasida unli va undosh tovushlar hosil bo`ladi. Kichik til ham ayrim tovushlarning (q, g`, x) hosil bo`lishida qatnashadi. Lablarning keng ochilishi, cho`chchayishi, jipslashishi yoki pastki labning ustki tishlarga tegishi natijasida turli tovushlar hosil bo`ladi. Ayrim tovushlar havo oqimining tishlar orasidan sirg`alib chiqishi natijasida hosil bo`ladi. M, n, ng tovushlari hosil bo`lishida havo oqimining bir qismi burun bo`shlig`i orqali o`tib, tashqariga chiqadi. Markaziy nerv sistemasi nutq a’zolari harakatini yuzaga keltiradi, bu harakatni bevosita boshqarib turadi. Ana shu tariqa har bir nutq a’zosining tovushlarni hosil qilishda o`z vazifasi bor.

O`zbek tilining fonetik vositalari

So`z ma’nolarini ajratish, chegaralash uchun xizmat qiladigan vositalar fonetik vositalar sanaladi. Bunday vositalar qatoriga nutq tovushlari, urg`u, ohang (intonatsiya) kiradi. So`z ma’nolarini farqlashga xizmat qiladigan fonemalar xususida yuqorida fikr yuritildi. Lug`at tarkibidagi barcha so`zlar, grammatik shakllar ana shu fonemalarining ma’lum tartibda ketma-ket joylashishi orqali shakllanadi. Ayrim hollarda o`xshash bo`lgan (omonim) so`zlarning ma’no va grammatik shakllarini farqlashda urg`u (leksik urg`u) fonetik vosita bo`lishi mumkin. Masalan: olma (predmet, mevaning bir turi), olma (harakat, olmoq fe’lining bo`lishsiz shakli, –ma qo`shimchasini ajratish mumkin); akademik (predmet, ot), akademik (belgi, sifat); gullar (ot, “ko`p gul” ma’nosida), gullar ( fe’l, “gullamoq”).

Gapning maqsadga ko`ra turini ajratishda esa intonatsiya (ohang) fonetik vosita bo`lishi mumkin. Masalan: Dars boshlandi. (darak gap) Dars boshlandi? (so`roq gap). ́

Takrorlash uchun savollar:

1. Fonetika nimani o`rganadi?

2. Tovush va fonemaning farqini ayting.

3. Fonologiya haqida nimalarni bilasiz?

4. Fonema qanday belgilarga ega?

5. Fonetik akustika haqida qanday ma’lumotga egasiz?

6. Nutq tovushlari artikulyatsiyasi deganda nimani tushunasiz?

7. Nutq a’zolarining vazifalari nimalardan iborat?

8. O`zbek tilining fonetik vositalariga nimalar kiradi?
“Fonetika” bo`limi yuzasidan test savollari:

1. Fonetika o`rganadigan masalalar noto`g`ri berilgan javobni toping.

A) nutq tovushlarining hosil bo`lishi B) urg`u, bo`g`in, ohang C) nutq tovushlarining turlari, o`zgarishi D) nutq tovushlarining so`z ma’nolarini ajratishdagi roli.

2. Fonetika bo`limida tovushlarning qaysi tomoni o`rganiladi?

A) lingvistik xususiyatlari B) ijtimoiy mohiyati C) fizik-akustik xususiyatlari D) ma’no farqlash xususiyatlari

3. Fonologiya bo`limida tovushlarning qaysi tomoni o`rganiladi?

A) qay tarzda hosil bo`lishi B) sifat tomonlari C) kuchi va cho`ziqligi D) ma’no farqlash xususiyatlari.

4. Tovushning xususiyatlari noto`g`ri berilgan javobni toping.

A) so`z va qo`shimchalar bir-birlaridan tovushlari bilan farq qiladi B) har qanday so`z tovushlardan tashkil topadi C) nutqning eng kichik bo`linmas ma’noli qismi D) birchasi to`g`ri.

5. Bir xil tovushlarning turlicha joylashuvidan hosil bo`lgan so`zlar qaysi javobda berilgan?

A) kitob, maktub, maktab B) suvrat, tasvir, tasavvur, musavvir C) uchqur, chuqur, urchuq D) ahbob, habib, muhib.

6. Bir tovushi bilan farq qiladigan so`zlar berilgan javobni toping.

A) kalom, qalam, malak B) borlik, borliq, torlik C) jodu, jodi, juda

D) sohib, hisob, solib

7. Tovushlarning ortiqligi bilan farqlanadigan so`zlar berilgan javobni toping.

A) adab, abad, odob B) alam, qalam, a’lam C) stol, ustol, ustul

D) mulk, molik, komil.

8. Fonemaning belgilari noto`g`ri berilgan javobni toping.

A) eshitilishi B) aytilishi C) ma’no farqlashi D) tuzilishi.

9. Fonemaning eng muhim belgisi ko`rsatilgan javobni toping.

A) ma’no ajratishi B) akustikasi C) artikulyatsiyasi D) aytilishi va eshitilishi.

10. Nutq tovushlarining balandligi nima bilan ta’minlanadi?

A) un paychalarining ko`p tebranishi bilan B) un paychalarining kuchli tebranishi bilan C) un paychalarining past tebranishi bilan D) un paychalarining kam tebranishi bilan

11. Nutq tovushlarining kuchi nimaga bog`liq?

A) un paychalarining tebranish vaqtiga B) un paychalarining tebranish o`rniga C) un paychalarining tebranish amplitudasiga D) un paycha-larining tebranish joyiga

12. Nutq a’zolaridan qaysi birining hajmi va shakli nutq tovushlarining tembriga ta’sir qilmaydi?

A) og`iz bo`shlig`ining shakli B) burun bo`shlig`ining hajmi C) bo`g`iz bo`shlig`ining shakli D) tovush paychalarida shovqinning qanday hosil bo`lishi.

13. Nutq tovushlarining un paychalari tebranadigan vaqt bilan o`lchanadigan xususiyati qaysi javobda berilgan?

A) tembri B) cho`ziqligi C) kuchi D) balandligi

14. Qaysi javobda nutq a’zosi nomi noto`g`ri berilgan?

A) o`pka, bronxlar, nafas yo`li B) xalqasimon, piramidasimon, qalqonsimon va nayzasimon tog`aylar, un paychalari C) burun bo`shlig`i, markaziy nerv sistemasi. D) til, tanglay (qattiq va yumshoq), kichik til, lab va tishlar

15. Qaysi nutq a’zosi tovushni kuchaytirib berishga yordam beradi?

A) til B) un paychalari C) og`iz bo`shlig`i D) bo`g`iz bo`shlig`i

3. Qaysi nutq a’zosi ovoz manbasi hisoblanadi?

A) til B) un paychalari C) og`iz bo`shlig`i D) bo`g`iz bo`shlig`i

16. Qaysi javobda markaziy nerv sistemasining vazifasi to`g`ri ko`rsatilgan?

A) nutq a’zolari harakatini yuzaga keltiradi B) nutq a’zolarining harakatini boshqarib turadi C) markaziy nerv sistemasi nutq a’zolari sirasiga kirmaydi D) A,B

17. Qaysi tovushlar talaffuzida havo oqimining yo`nalishi o`zgaradi

A) y, z, s B) m,n,ng C) v, f, r D) sh, j, g`

18. Fonetik vositalar to`g`ri ko`rsatilgan javobni toping.

A) urg`u, bo`g`in, tovush B) nutq tovushlari vergul, nuqta C) intonatsiya, nutq a’zolari, pauza D) fonemalar, urg`u, ohang

19. Urg`uning vazifasi noto`g`ri ko`rsatilgan javobni belgilang.

A)) hо́zir (ravish) – hozи́r (sifat) V) qo`llа́r (a’zo) – qў́llar (fe’l) C) nufу́z (obro`) – nу́fus (aholi) D) ko`zlа́r(a’zo)- kў́zlar(fe’l

20. So`z ma’nosini farqlashda urg`uning qaysi turi ishtirok etadi?

A) logik urg`u B) leksik urg`u C) gap urg`usi D) ma’no urg`usi
Adabiyotlar ro’yxati:

1. U.Tursunov, N.Muxtorov, Sh.Rahmatullaev. Hozirgi o’zbek adabiy tili. 1992 yil.

2. Sh.Shoabdurahmonov, M.Asqarova, A.Hojiev. Hozirgi o’zbek adabiy tili. I qism. II qism. Toshkent. «O’qituvchi» nashriyoti. 1980 yil.

3. A.G’ulomov, M.Asqarova. Hozirgi o’zbek tili. Sintaksis.

Toshkent. O’qituvchi nashriyoti. 1987 yil.

4. O’zbek tilining imlo lug’ati. Toshkent. O’qituvchi. 1995 yil.

1 Tursunov U., Muxtorov J., Rahmatullayev Sh. Hozirgi o`zbek adabiy tili. – T.: “O`zbekiston” nashriyoti. 1992, 15-bet.