Ozbek tilining imlo lug ati, Madvaliyev A, Begmatov E, 2012

Tanlovlar

• E’lon
• Tanlov nizomi
• Tashkiliy qo’mita

• Umumiy ma’lumot
• Tuzilma
• Rahbariyat

• Qo’llanmalar
• Lug‘at va ensiklopediyalar
• Badiiy-publitsistik adabiyotlar

• Davlat tilini rivojlantirish faoliyati
• Davlat tili to’g’risidagi qonun hujjatlari ijrosi monitoringi
• Atamashunoslik faoliyati
• Geografik nomlash faoliyati

• Rasmlar
• Videolar
• Audio
• Til haqida hikmatlar

Ozbek tilining imlo lug ati, Madvaliyev A., Begmatov E., 2012

O’zbek tilining imlolug’ati, Madvaliyev A., Begmatov E., 2012.

Учебник на узбекском языке.

Ushbu lug‘at lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosida tartib berilgan, o’zbek till leksikasida, bir qator so’zlar imlosida keying! yillarda ro’y bergan sezilarli o’zgarishlarni hisobga olgan, awalgi imlo lug’atlariga nisbatan so’z va terminlarni kengroq ars ettirgan lug’atdir. U yaqinda kirill yozuvida chop etilgan, 85 000 dan ortiq so’zni qamrab olgan «Ўзбек тилининг имло лугати» asosida nashrga tayyorlandi.
Lug’at ta’lim tizimining barcha bo’g’inlaridagi o’qituvchi, o’quvchi va talabalarga, ommaviy axborot vositalah xodimlariga, nashriyotlar muharrirlariga, и mu man, keng kitobxonlar ommasiga mo’ljallangan.

А.
abadiy
abadiya
abadiyan
abadiyat
abadiy-boqiy
abadiylash
abadiylashmoq
abadiylashtirilmoq
abadiylashtirish
abadiylashtirmoq
abadiylashtiruv
abadiylashtiruvchi
abadiylashuv
abadiylik
abadulabad
abajur
abajurli
abajurtutqich
abak (hun.)
abaka (bot.)
abaksial (tib.)
abakterial abaliyenatsiya abandon (huq.)
abas
abazalar (etn.)
abaziya
abbat
abbosiy (kumush pul)
abbosiylar
abbreviatsiya
abbreviatura.

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Ozbek tilining imlo lug ati, Madvaliyev A., Begmatov E., 2012 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России. Купить эту книгу

“o’zbek tilining imlo lug’ati” kitobining o’zi imloga muhtoj! Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

“O’zbek tilining imlo lug’ati” / imlo savodxonligi / nashriyot / leksika / o’zbek adabiy tili / “Uzbek Explanatory Dictionary” / spelling comprehension / publishing house / vocabulary / Uzbek literary language

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Allabergenova Oygul Komiljanovna

Ushbu maqolada “O’zbek tilining imlo lug’ati“ kitobidagi xatoliklar va lug’atni takomillashtirish zarurligi haqidagi fikrlar olg’a surilgan. Filolog-pedagoglarning ish faoliyatiga yengillik olib kirish maqsad qilib olingan

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по языкознанию и литературоведению , автор научной работы — Allabergenova Oygul Komiljanovna

Har bir millatning o’zliginianglatadigan bu uning ona tili va adabiyotidir
Ijodiy ishlab chiqarishda madaniy tadbir, ijodiy kechalarning maqsadlarini shakllantirish
Kashtaсhilik sirlarini o’quvchilarga o’rgatishning nazariy asoslari
Navoiy asarlaridagi astronomik qarashlar
Boshlang`ich sinf o’quvchilarini PIRLS xalqaro baholash tadqiqotlariga tayyorlash
i Не можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE BOOK “THE SPELLING DICTIONARY OF THE UZBEK LANGUAGE” ITSELF NEEDS SPELL CHECK!

This article shows the errors of the book “Uzbek Explanatory Dictionary ” and the importance of the development of the Dictionary. The aim of the article is to help philologist-pedagogues.

Текст научной работы на тему «“o’zbek tilining imlo lug’ati” kitobining o’zi imloga muhtoj!»

’Oriental Art and Culture” Scientific-Methodical Journal – (3) III/2020

“O’ZBEK TILINING IMLO LUG’ATI” KITOBINING O’ZI

Allabergenova Oygul Komiljanovna Namangan tumani 10-sonli umumta’lim maktabi

Annotatsiya: Ushbu maqolada “O’zbek tilining imlo lug’ati“ kitobidagi xatoliklar va lug’atni takomillashtirish zarurligi haqidagi fikrlar olg’a surilgan. Filolog-pedagoglarning ish faoliyatiga yengillik olib kirish maqsad qilib olingan.

Kalit so’zlar: “O’zbek tilining imlo lug’ati”, imlo savodxonligi, nashriyot, leksika, o’zbek adabiy tili

THE BOOK “THE SPELLING DICTIONARY OF THE UZBEK LANGUAGE” ITSELF NEEDS SPELL CHECK!

Allabergenova Oygul Komiljanovna Namangan district secondary school №10

Abstract: This article shows the errors of the book ”Uzbek Explanatory Dictionary ” and the importance of the development of the Dictionary. The aim of the article is to help philologist-pedagogues.

Key words: ”Uzbek Explanatory Dictionary”, spelling comprehension,

publishing house, vocabulary, Uzbek literary language.

Agar gap atrofimizdagilarning savodlilik darajasi va bu darajaning pastligi haqida ketadigan bo’lsa, aylantirib olib borib buni bozor iqtisodiyotiga bog’laymiz: erkinlik, raqobat, xususiylashtirish. To’g’ri, bu inkor etib bo’lmas haqiqat. Bu holatni bir tizginga solib ushlab turishning o’zi mushkul. Jumladan, bugungi kunda nashriyot ishlari bilan shug’ullanuvchi xususiy tadbirkorlik sub’yektlari (subyekt) shu qadar ko’paydi-ki (ko’paydiki), hatto davlat nashriyot korxonalari ham astoydil ular bilan musobaqalashishga tushib ketdi. Bu ham tushunarlidir, bozor iqtisodiyoti sharoitida “tirik” qolish va rivojlanish moliyaviy masalani o’rtaga qo’yadi. Bu jihatdan mustahkam bo’lish uchun esa shiddatli tezkorlik, tadbirkorlik, ishbilarmonlik xusussiyatlariga ega bo’lish talab etiladi. Bunday sharoitda har doim ham sifatli xizmat ko’rsatish haqida hamma ham o’ylayvermaydi. Shuning uchun ayrim kitob mahsulotlarini tanlab, uni o’qib chiqish jarayonida imloviy, ishoraviy, hatto uslubiy xatolarni sanab, jig’ibiyronimiz chiqib yuradi. Badiiy adabiyotlar-ku, mayli. Savodimiz bor ekan, xatolarni ilg’ayapmiz. Ammo bizning imloviy

‘Oriental Art and Culture” Scientific-Methodical Journal – (3) III/2020

savodxonligimizni oshirishga xizmat qiluvchi kitobda imloviy xatoliklarga yo’l qo’yilgan bo’lsa-chi?

Hozirgi kunda kitob do’konlarining peshtaxtalarini bezab turgan “ O’zbek tilining imlo lug’ati” kitobini xarid qilgan o’quvchi uni nima maqsadda sotib oladi deb o’ylaysiz? So’zlarning to’g’ri yozilishini o’rganish uchun, albatta.

Toshkentning “Nurafshon business” nashriyoti tomonidan 2019-yilda Gulchehra Ibragimova (Lug’at tuzish va uni ommaga taqdim etish chakana ish emas, mehnati zalvorli, shuning uchun lug’atshunos olimlarga hurmatim baland. Men, avvalo, kitobni takomillashtirishni nazarda tutganman) tomonidan tuzilib, chop etilgan “O’zbek tilining imlo lug’ati” kitobini yaqinda xarid qilgandim. Chunki yil ko’rsatklichi bo’yicha ham, kitobning tashqi dizayni tomonidan ham eng so’nggi nashr ishi ekanligi sezilib turardi. Shularga ishonib, nisbatan tuzatishlar kiritilib, yangilangani shu bo’lsa kerak,deb faraz qilgandim. Bu kitobdan foydalanish jarayonida hafsalamni pir qiladigan o’rinlarga ko’p bor duch keldim. Quyida shu

kitobda keltirilgan ayrim so’zlarni havola q ilaman:

Kitobda berilgan so’zlar Shu so’zlarning imloga muvofiq yozilishi

samon Bunaqa so’z yo’q, menimcha

Bilmadim, balki, men ko’targan mavzu doirasida bu kitobda bunday so’zlarning uchrashi juda katta fojia yasamas. Biroq shuni ham unutmasligimiz kerakki, biz har bir amalimizga, kerak bo’lsa har bir fikrimizga darhol asos va dalil keltirmasak, hech kimni haqiqatimizga ishontira olmaydigan zamonda yashayapmiz. Mabodo, o’quvchimizga xatosi evaziga past baho qo’ysag-u, izoh va asos talab qilsa yoki shu lug’atni ro’kach qilsa, biz o’zimizning haq ekanligimizni qanday isbotlaymiz? Aslida o’zi bitta-yu, lekin turli nashriyotlar tomonidan tayyorlangan, bir-birini inkor etadigan lug’at qo’llanmalarni qalashtirib tashlaymizmi? O’zimiz bir to’xtamga kelolmas ekanmiz, o’quvchini qanday ishontiramiz?

Bundan tashqari lug’at tarkibidagi quyidagi so’zlarning yozilishida ham bitta, yakdil fikrga kelish kerak deb o’ylayman:

Kitobdagi holat Usti qizil lug’at kitobidagi holat

“Oriental Art and Culture” Scientific-Methodical Journal – (3) III/2020 ISSN 2181-063X

Aslida, so’zlarning yozilishini talaffuzga yaqinlashtirish tarafdoriman. Sababi, imlo va talaffuz o’rtasidagi tafovutning kattalashishi imloviy savodxonlik darajasini tushirishdan boshqa narsaga yaramaydi. Shundoq ham o’zbek tili leksikasi qatlamining rang-barangligi, ya’ni eskirgan, o’zlashma, yangi, zamonaviy va boshqa turdagi so’zlarning nutqimizda qo’llanishi, shaklan boshqacha, talaffuzda butunlay boshqacha aks etishi shundoq ham yetarlicha muammolarni yuzaga keltiradi. Shuning uchun ham men yuqoridagi so’zlarning ikkinchi yozilish holatini ma’qullayman.

Shu haqda to’xtalgim yo’q edi-yu, mavzumga aynan to’g’ri kelib qolgani uchun ham yozmasam bo’lmas. Kuz kelib, o’qish boshlanishi bilan filolog-o’qituvchilar o’rtasida g’alayon boshlanadi. Deyarli har bir dars o’tadigan o’qituvchida har kungi bir savol: sentabrmi, sentyabrmi; oktabrmi, oktyabrmi? Shu savolga har duch kelganimda, tovuq oldin paydo bo’lganmi, tuxum oldin paydo bo’lganmi, degan hazilomuz savol xayolimga keladi. To’g’ri-da. Javob topa olmayapmiz-ku. Butun respublika tilchilari ikkita katta to’lqindek: dam unisi baland keladi, dam bunisi. Bu bo’ron ikki oy tinimsiz huruj qiladi. Chunki har ikki tomon haq. Lug’at deysizmi, ilmiy deb qaralgan darslik deysizmi – har ikki fikrga asos-u isbot topiladi.

Xulosa sifatida shuni aytmoqchiman va shuni so’ramoqchiman, o’zbek adabiy tili hamma uchun bittami, iltimos, imlo lug’atimiz ham bitta bo’lsin. Boshqa kitob mahsulotlari o’z yo’liga, lekin imlo kitobimiz qattiq nazorat ostida nashr etilishi kerak. Bu kitobni yozishda ijod qilinmaydi-ku, yangi so’zlar yaratish talab etilmaydi-ku muallif yoki muharrirdan. Faqat so’zlarning to’g’ri yozilishini chuqurroq tahlil qilib, aniq faktlar asosida lug’atga kiritishsin. O’z ona tilisini chuqurroq o’rganmoqchi bo’lgan o’zbek bolasi yoki shu tilga ixlos qo’ygan o’zga millat farzandi, umuman, hamma bitta, xatolari maksimal darajada kam bo’lgan “O’zbek tilining imlo lug’ati” kitobidan foydalansin. Zero, til – millat ko’rki. Uni yanada ko’rkamlashtirish – har birimizning vazifamizdir.