Tushda kiyim yonsa
� � : @KUNCIK AMAR90 mampir kerumah doii,rumahnya sepii Full vidio ada digrup telegram https://t.co/BZo0TrKuwk Buruan join kedalam grup, cuma 50k kamu sudah bisa memutar banyak vidio didalamnya,update setiap hari.
BahanFantasy
❗VIRAL❗ Udah lama LDR sama ayank sekali ketemu langsung ngew* di OyoSi Ayank minta di doggy katanya biar langsung terasa dan mentok DURASI FULL 20:00 FULL VIDIO : https://t.co/5aNzUYCipC CHAT ADMIN :https://t.co/i2pNfVglaP
griwieldeast4’s tweet video.
Share Report Download Video
3 days ago
� � : @kenangan88 raree freshampe main dibalconefull album ( pict & vid ) durasi panjang, dijamin full albumnya ada disinikalo rame mimin spil sosmednya : https://t.co/iHpfz0mwCu
StoryZuper’s tweet video.
Share Report Download Video
3 days ago
� � : @kenangan88 raree freshgapapa 20 menit udah keluar, yg penting bisa lanjutfull album ( pict & vid ) durasi panjang, vid terbaru banyakdijamin raree✨ : https://t.co/iHpfz0mwCu
StoryZuper’s tweet video.
StoryZuper’s tweet video.
StoryZuper’s tweet video.
Share Report Download Video
2 days ago
� � : @kenangan88 rare freshemang enak diemut pelan pelanfull album ( pict & vid ) durasi full digrup, vid lainnya masih banyak, kalo rame mimin spil vid lain : https://t.co/iHpfz0mwCu
StoryZuper’s tweet video.
StoryZuper’s tweet video.
Share Report Download Video
about 22 hours ago
Mumpung rumah lagi sepi ajakin ayang nge sex di wc si ayang suka di d0ggy sampe gakuat hampir ketahuan tetangga [ FULL DURASI 22:35 ] FULL VIDIO : https://t.co/A338M26LuI Channel : https://t.co/aLcNjCDXcj Follow Akun Vi ral : @MediaV ir alll @AyuuMe ylanii
ramank_ramces’s tweet video.
ramank_ramces’s tweet video.
Share Report Download Video
about 22 hours ago
Sicantik jilboobers nackal jago banget nyep0ng mulus demen di atas sampe basah [ FULL DURASI 17:22 ] FULL VIDIO : https://t.co/A338M26LuI Channel : https://t.co/aLcNjCDXcj Follow Akun Vir al : @MediaVi ra lll @AyuuMey lanii
ramank_ramces’s tweet video.
ramank_ramces’s tweet video.
ramank_ramces’s tweet video.
Share Report Download Video
about 22 hours ago
Kebetulan istri lagi kerja langsung ajakin asisten rumah tangga ngew3 diem diem toge & mont0k hyper banget jadi nagih [ FULL DURASI 25:12 ] FULL VIDIO : https://t.co/A338M26LuI Channel : https://t.co/aLcNjCDXcj Follow Akun Vira l : @MediaVir al ll @AyuuMeyl anii
ramank_ramces’s tweet video.
ramank_ramces’s tweet video.
ramank_ramces’s tweet video.
Share Report Download Video
about 20 hours ago
First Account. @M0CHIIIIICE Raree masih Fresh Collection Full album (Vid & Pic) ada di grup mimin ya❤️ https://t.co/U5aZHTrLWa
goodboyss_0’s tweet video.
Share Report Download Video
2 days ago
First Account. @MOCHII_241 Doi mau nyaa di atas mulu biar ayang ga capek, Fresh Collection Full album (Vid & Pic) ada di grup mimin ya❤️ https://t.co/U5aZHTrLWa
goodboyss_0’s tweet video.
goodboyss_0’s tweet video.
goodboyss_0’s tweet video.
Share Report Download Video
4 days ago
First Account. @MOCHII_241 Udh lama ga ngerasain di manja sama ayang sampe keenakan ,Masih Fresh Full album (Vid & Pic) ada di grup mimin ya❤️❤️ https://t.co/U5aZHTrLWa
goodboyss_0’s tweet video.
Share Report Download Video
2 days ago
� � : @ N oveIIBangs a @NovelFilm Chindo freshgamers cantiq idamanfull album terlengkap nya di grup chindo mimin(pict & vid) di jamin terlengkap : https://t.co/hh35kgbGra
CandynJoy’s tweet video.
Share Report Download Video
7 days ago
� � : @ N oveIIBangs a @NovelFilm Rere freshfull album terlengkap ada di grup rere mimin(pict & vid) dijamin gak ada yang punya lengkap nya : https://t.co/YBQiz3z1mU
CandynJoy’s tweet video.
Share Report Download Video
7 days ago
� � : @ N oveIIBangs a @NovelFilm Chindo freshfirst time staycation bareng doifull album terlengkap ada di grup chindo mimin yagesya : https://t.co/YBQiz3z1mU
CandynJoy’s tweet video.
Share Report Download Video
about 23 hours ago
Chindo onlyDoinya gak tahan ni baru aja masuk udah keluar aja aduhh, full album ada di grup mimin : – : https://t.co/w3PCsgJpJP
showkids_1’s tweet video.
Share Report Download Video
3 days ago
Tocil nakalAwalnya si cewek mintakin pelan” eh tau”nya sampe di entokin, full album ada di grup mimin : – : https://t.co/w3PCsgJpJP
showkids_1’s tweet video.
Share Report Download Video
4 days ago
❣️Solo Chindo❣️Sendirian dulu ahh mumpung doi belom balik kerja mantap banget, full album ada di grup mimin : – : https://t.co/w3PCsgJpJP
showkids_1’s tweet video.
Share Report Download Video
� � : @KUNCIK AMAR90 mampir kerumah doii,rumahnya sepii Full vidio ada digrup telegram https://t.co/BZo0TrKuwk Buruan join kedalam grup, cuma 50k kamu sudah bisa memutar banyak vidio didalamnya,update setiap hari.
tokogelap18’s tweet video.
Share Report Download Video
� � : @KUNCIK AMAR90 diajakin keluarkota barengg doiii Full vidio ada digrup telegram https://t.co/BZo0TrKuwk Buruan join kedalam grup, cuma 50k kamu sudah bisa memutar banyak vidio didalamnya,update setiap hari.
tokogelap18’s tweet video.
Share Report Download Video
� � : @KUNCIK AMAR90 nemenin doii dikost”annya,selagi sepii Full vidio ada digrup telegram https://t.co/BZo0TrKuwk Buruan join kedalam grup, cuma 50k kamu sudah bisa memutar banyak vidio didalamnya,update setiap hari.
tokogelap18’s tweet video.
Share Report Download Video
about 22 hours ago
Bawa selingkuhan nginep di kost FULL VIDEO https://t.co/JlmqrpAcdn CHAT ADMIN https://t.co/Z75nJRMeTN
insigbt’s tweet video.
insigbt’s tweet video.
insigbt’s tweet video.
insigbt’s tweet video.
Share Report Download Video
about 22 hours ago
Hijab sange di ewe sampe squirt FULL VIDEO https://t.co/JlmqrpAcdn CHAT ADMIN https://t.co/Z75nJRMeTN
insigbt’s tweet video.
insigbt’s tweet video.
Share Report Download Video
about 22 hours ago
Mahasiswi keenakan di ewe dosen FULL VIDEO https://t.co/JlmqrpAcdn CHAT ADMIN https://t.co/Z75nJRMeTN
insigbt’s tweet video.
Share Report Download Video
about 22 hours ago
MAU VIDEO FULLNYA ? SILAHKAN TEKAN LINK DIBAWAH INI https://t.co/SIEuJ1iF4g https://t.co/SIEuJ1iF4g ADMIN https://t.co/w1XXMWReDR https://t.co/w1XXMWReDR
cahayakedipanlo’s tweet video.
Share Report Download Video
about 22 hours ago
MAU VIDEO FULLNYA ? SILAHKAN TEKAN LINK DIBAWAH INI https://t.co/SIEuJ1iF4g https://t.co/SIEuJ1iF4g ADMIN https://t.co/w1XXMWReDR https://t.co/w1XXMWReDR
cahayakedipanlo’s tweet video.
Share Report Download Video
about 22 hours ago
MAU VIDEO FULLNYA ? SILAHKAN TEKAN LINK DIBAWAH INI https://t.co/SIEuJ1iF4g https://t.co/SIEuJ1iF4g ADMIN https://t.co/w1XXMWReDR https://t.co/w1XXMWReDR
cahayakedipanlo’s tweet video.
Share Report Download Video
about 23 hours ago
‼️UPDATE VIRAL‼️ MUMPUNG KOSAN LAGI SEPI AJAK MAIN AYANG KE KOS Full Vidio : https://t.co/fkx0wzM6sh Chat Admin : https://t.co/sVoNhwR0ZE Testimoni : https://t.co/fxexZqooWr
bouqult’s tweet video.
Share Report Download Video
about 23 hours ago
‼️UPDATE VIRAL‼️ DISURUH MUASIN TANTE SENDIRI Full Vidio : https://t.co/fkx0wzM6sh Chat Admin : https://t.co/sVoNhwR0ZE Testimoni : https://t.co/fxexZqooWr
bouqult’s tweet video.
Share Report Download Video
about 23 hours ago
‼️UPDATE VIRAL‼️ JILBAB KE ENAKAN SAMPE MEREM MELEK Full Vidio : https://t.co/fkx0wzM6sh Chat Admin : https://t.co/sVoNhwR0ZE Testimoni : https://t.co/fxexZqooWr
bouqult’s tweet video.
Share Report Download Video
2 days ago
‼️FOLLOW JUGA AKUN VIRAL : @biancaputri88 ‼️ Selebt1kt0k nackal mainin uting+meki nya berbulu tipis” FULL VIDEO https://t.co/Zv3tExUedv CHAT ADMIN https://t.co/znpNaTOGTU
Aureliaavila01’s tweet video.
Aureliaavila01’s tweet video.
Share Report Download Video
4 days ago
enak banget ngentot sama pacar pas rumah lagi sepi jadi bisa desah yg keras Full nya ada di grup mimin ya : https://t.co/5obSNxcwEw Dapatkan koleksi terbaik dari kami
nadiautariri’s tweet video.
Share Report Download Video
4 days ago
bokong si tante bikin batang kaum laki laki lemes karna kegansan goyangnya Full nya ada di grup mimin ya �� : https://t.co/5obSNxcwEw Dapatkan koleksi terbaik dari kami
nadiautariri’s tweet video.
Share Report Download Video
4 days ago
tak kenal makan tak ngentot Full nya ada di grup mimin ya : https://t.co/5obSNxcwEw Dapatkan koleksi terbaik dari kami
nadiautariri’s tweet video.
Hidoyat.uz
Мен деярли ҳар куни уйқудан уйғонсам кийимимда намликни кўраман. Уни мазий, деб қасд қилиб таҳорат билан намоз ўқийман. Тушда эҳтилом бўлганини эсласам ёки кўпроқ намликни сезсам ғусл қиламан. Ўзи уйғоқлигимда ҳам мазий келиш ҳолати кўп кузатилади. Шунинг учун уйғониб ўша доғни кўрсам ғусл қилмаяпман. Бу ишим тўғрими?
Асосий саҳифа FAQ Мен деярли ҳар куни уйқудан уйғонсам кийимимда намликни кўраман. Уни мазий, деб қасд қилиб таҳорат билан намоз ўқийман. Тушда эҳтилом бўлганини эсласам ёки кўпроқ намликни сезсам ғусл қиламан. Ўзи уйғоқлигимда ҳам мазий келиш ҳолати кўп кузатилади. Шунинг учун уйғониб ўша доғни кўрсам ғусл қилмаяпман. Бу ишим тўғрими?
Мен деярли ҳар куни уйқудан уйғонсам кийимимда намликни кўраман. Уни мазий, деб қасд қилиб таҳорат билан намоз ўқийман. Тушда эҳтилом бўлганини эсласам ёки кўпроқ намликни сезсам ғусл қиламан. Ўзи уйғоқлигимда ҳам мазий келиш ҳолати кўп кузатилади. Шунинг учун уйғониб ўша доғни кўрсам ғусл қилмаяпман. Бу ишим тўғрими?
Чоп этилди Fevral 20, 2019 Мен деярли ҳар куни уйқудан уйғонсам кийимимда намликни кўраман. Уни мазий, деб қасд қилиб таҳорат билан намоз ўқийман. Тушда эҳтилом бўлганини эсласам ёки кўпроқ намликни сезсам ғусл қиламан. Ўзи уйғоқлигимда ҳам мазий келиш ҳолати кўп кузатилади. Шунинг учун уйғониб ўша доғни кўрсам ғусл қилмаяпман. Бу ишим тўғрими? da fikr bildirishni o’chirish
Уйқудан турган киши эҳтиломни эсласа ҳамда кийими ва баданида маний ёки мазийни топса, ғусл вожиб бўлади. Шунингдек, эҳтиломни эслай олмаса ва ухлаётганда жинсий аъзоси қўзғалмаган бўлса, уйқудан туриб намликни топса, ғусл вожиб бўлади. Агар ухлаётганда жинсий аъзоси қўзғалиб турган бўлса, ўйғониб намликни топса, ғусл вожиб бўлмайди. Чунки қўзғалиш мазий чиқишига сабаб бўлади. Намликнинг мазий экани устун қўйилади” (“Мароқил Фалаҳ”)
Бу масалада қуйидаги ҳолатлар бўлиши мумкин:
1) Кийими ёки баданида намлик топган киши эҳтиломни эсласа ва намлик мазий эканини аниқ билса ёки маний-мазийлигида шак қилса ҳам, ғусл вожиб бўлади.
2) Кийими ёки баданида намликни топган киши эҳтиломни эслай олмаса қуйидаги ҳолатлар бўлади:
А) намлик мазий эканини аниқ билса, унга ғусл вожиб эмас;
Б) намлик маний ёки мазий эканида иккиланса, Имом Абу Юсуф (токи эҳтиломни эслай олмас экан) ғусл вожиб бўлмайди деганлар. Имом Абу Ҳанифа ва Имом Муҳаммад эса ғусл вожиб бўлади, дейишган (“Фатовои ҳиндия”).
Ибодат бобида масаланинг эҳтиёти олингани учун чиққан намлик маний бўлган ва тана ҳарорати билан ўзгаришга учраган, дейилади. “Уйқудан турган киши кийимида маний ёки мазийни кўрса, унга ғусл вожиб бўлади” (“Мухтасарул виқоя”, “Ал-Мухтор лил фатво”).
Бу ўринда тушида эҳтилом бўлганини эслай олиши муҳим эмас. Чунки ҳадиси шарифда бундай дейилган:
عن عائشة قالت: “سُئِلَ رسولُ اللهِ صلى اللهُ عليه وسلَّمَ عن الرجلِ يَجِدُ البلَلَ ولَا يَذْكُرُ إِحْتِلَامًا قال يَغْتسِلُ وعن الرجلِ يَرَى أَنه قد احْتَلَمَ ولا يَجِدُ البللَ قال “لَا غُسْلَ عليه” (أخرجه أبو داود وأحمد والدارقطني والبيهقي)
Оиша онамиздан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламдан “Уйғонганда намликни кўриб, эҳтилом бўлганини эслай олмаган киши” ҳақида сўралди. У зот: “Ғусл қилади“, дедилар. “Эҳтилом бўлганини эслай оладию, лекин намликни кийимидан топа олмайдиган киши” ҳақида сўралганда, у зот: “Унга ғусл қилиш вожиб эмас“, деб жавоб бердилар” (Имом Абу Довуд, Имом Аҳмад, Имом Дорақутний ва Имом Байҳақийлар ривоят қилишган). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar
МАҚОЛАЛАР
Бобурнинг советлар яширган фиқҳий рисоласи Тарихий китобларда Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг шоҳлик, саркардалик ва олимлик истеъдодидан ташқари фиқҳ …
Заҳириддин Муҳаммад Бобур ҳақида 14 факт Ҳар бир халқнинг тарихий, маданий-миллий қиёфасини аниқ белгиловчи улуғ шоҳлари, …
Интернет луғати. BitTorrent BitTorrent – Торрент – Интернет фойдаланувчилари компьютерлари ўртасида тўғридан-тўғри маълумот …
Алишер Навоий – миллат фахри Ватан, миллат, истиқбол учун қайси насл ва авлод қандай эзгу …
Маънавият мулкининг мутафаккири Сўз мулкининг султони Ҳазрат Алишер Навоий ижоди мисли бир уммонки, …
Ризқ бўлган балиқ Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳумо ҳижратнинг саккизинчи йилида қилинган Сифул-баҳр …
САВОЛИМ БОР
Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. “Аҳли сунна вал жамоа” арабча ибора бўлиб, “Суннатга амал қилувчи ва жамоатга эргашувчи кишилар”, деган маънони англатади. Аҳли сунна вал жамоа – ислом тарихининг барча даврларида мусулмонларнинг катта қисмини ташкил қилган. Улар Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ва хулафои рошидин: Абу Бакр, Умар, Усмон, Али разияллоҳу анҳумнинг суннатларини маҳкам ушлаганлар. Улар – дин пешволари бўлмиш саҳобалар, тобеъинлар ва тўрт мўътабар фиқҳий мазҳаб имомлари йўлларига эргашган жамоадир. Аҳли суннат вал жамоа мазкур улуғларнинг йўлини нақл ва муттасил иснод (оғизма-оғиз эшитиш) билан қабул қилиб олганлар.
Манбаларга қараганда Аҳли суннат вал жамоа атамасини дастлаб Ибн Аббос разияллоҳу анҳу Оли Имрон сураси 106-оятини тафсир қилганда ишлатган бўлсаларда, бу атама исломнинг дастлабки даврларида машҳур бўлмаган. Балки ўзларини турли номлар билан атаган фирқалар кўпая бошлагач, Аҳли сунна вал жамоа атамаси юзага чиқди. Сунна ва жамоа аҳли ким дейилса, илмда пешво саҳобалар ва уларнинг йўлини тутган зотлар, дейилади. Имом Муслим Ибни Сирин раҳимаҳуллоҳдан ривоят қиладилар:
لم يكونوا يسألون عن الإسناد فلما وقعت الفتنة قالوا سموا لنا رجالكم فينظر إلى أهل السنة فيؤخذ حديثهم وينظر إلى أهل البدع فلا يؤخذ حديثهم
яъни: “Одамлар фитна (ҳазрати Усмон разияллоҳу анҳунинг шаҳид қилиниши) рўй бергунича бир-биридан иснод (ҳадисларни кимдан эшитганини) сўрамас эдилар. Фитнадан кейин эса (ҳадис эшитган) кишиларингизни номларини айтингларчи, дейишарди. Қараларди, агар аҳли суннатдан бўлса ҳадиси олинарди, агар аҳли бидъатдан бўлса ҳадиси олинмасди”.
Аҳли сунна вал жамоани ташкил қилган саҳобалардан тобеъинлар илм ўргандилар, улардан эса мужтаҳид олимлар дин илмини қабул қилиб олдилар.
Иккинчи ҳижрий асрда баъзи илм аҳли муташобиҳ оятларнинг зоҳирига “ёпишиб”, Аллоҳ таолонинг исми сифатларини исботлашда муболаға қилиб, “тажсим” (Аллоҳ таолога жисм нисбат бериш)га ўтдилар. Бунинг муқобилида мўътазила фирқаси чиқиб, Аллоҳ таолони нолойиқ сифатлардан поклаймиз, деб муболаға қилдилар ва оят-ҳадисларда собит бўлган сифатларни йўққа чиқардилар. Ўша пайтда бўлган Аҳмад ибн Ҳанбал ва бошқа аҳли суннат вакиллари (раҳимаҳумуллоҳ) уларга раддия билдирганлар. Ўзларидан аввалги саҳобийлар, тобеъинлар ва мужтаҳид уламоларнинг йўлини тутиб, муташобиҳ оятлар ҳақида: “Аллоҳ таолонинг сифатлари ояти карималарда қандай бўлса шундай имон келтирамиз, таъвилига киришмаймиз”, – дедилар. Мўътазила ва мушаббиҳаларнинг бидъатлари юзага чиқиб, уларнинг сўзлари тарқалгандан кейин бир қанча уламолар чиқиб Аҳли сунна вал жамоанинг эътиқодини каломий ҳужжатлар ва усулий далиллар билан қувватладилар. Бу шарафли вазифани Имом Абу Мансур Мотуридий ва Имом Абул Ҳасан Ашъарий каби зотлар Аҳли суннанинг эътиқодини баён қилиш, шубҳаларни даф қилиш, нақлий ва ақлий далиллар келтириш билан чиройли адо этдилар.
Имом Абу Мансур Мотуридий ва Имом Абул Ҳасан Ашъарий Аҳли суннатнинг ақоид бобида имоми эканлари ҳақида кўп уламолар таъкидлашган. Жумладан, Имом Ибн Ҳажар Ҳайтамий шундай дейдилар:
“المراد بالسنة ما عليه إماما أهل السنة والجماعة الشيخ أبو الحسن الأشعري وأبو منصور الماتريدي
яъни: “(Аҳли сунна сўзидаги) Суннатдан мақсад – аҳли сунна вал жамоа имомлари Абул Ҳасан Ашъарий ва Абу Мансур Мотуридий тутган йўлдир” (“Аз завожир ан иқтирофил кабоир” китоби).
Машҳур муҳаддис олим Муртазо Зубайдий раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар:
“إذا أطلق أهل السنة والجماعة فالمراد بهم الأشاعرة والماتريدية”
яъни: “Агар ҳеч қандай қайдларсиз “Аҳли сунна вал жамоа” дейилса Ашъарийлар ва Мотуридийлар тушинилади” (“Итҳафу саадатил муттақин шарҳу иҳёи улумид дин” китоби).
Аллома Тошкуброзода айтадилар:
“ثم اعلم أن رئيس أهل السنة والجماعة في علم الكلام – يعني العقائد – رجلان، أحدهما حنفي والآخر شافعي، أما الحنفي فهو أبو منصور محمد بن محمود الماتريدي، إمام الهدى… وأما الآخر الشافعي فهو شيخ السنة ورئيس الجماعة إمام المتكلمين وناصر سنة سيد المرسلين والذاب عن الدين والساعي في حفظ عقائد المسلمين، أبو الحسن الأشعري البصري
яъни: “Маълум бўлсинки, Аҳли сунна вал жамоанинг калом илми (яъни, ақоид)даги раислари икки кишидир: Бирлари ҳанафий, бошқалари шофеъий мазҳабида. Ҳанафийлари Абу Мансур Муҳаммад ибн Маҳмуд Мотуридий бўлиб, у зот “Имомул Ҳуда” – “Ҳидоят имоми” деган ном қозонган. Шофеъийлари “Суннат шайхи”, “Жамоат раиси”, “Мутакаллимлар имоми”, “Пайғамбарлар саййиди суннатларига ёрдам берувчи”, “Дин ҳимоячиси”, “Мусулмонлар ақидасини сақлашга ҳаракат қилувчи” Абул Ҳасан Ашъарий Басрийдир” (“Мифтаҳус саода” китоби).
Имом Муҳаммад Зоҳид Кавсарий айтадилар:
“فالأشعري والماتريدي هما إماما أهل السنة والجماعة في مشارق الأرض ومغاربها، لهم كتب لا تحصى، وغالب ما وقع بين هذين الإمامين من الخلاف من قبيل الخلاف اللفظي
яъни: “Имом Ашъарий ва Имом Мотуридий — машриқу ва мағрибда Аҳли сунна вал жамоа имомларидир. Уларнинг кўп сонли китоблари бор. Улар ўртасидаги аксарият ихтилофлар лафзийдир”.
Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам бизга турли фирқалар кўпайган пайтда мусулмонларнинг катта жамоасини лозим тутишни таъкидлаб, шундай дейдилар:
“فَإِذَا رَأَيْتُمُ اخْتِلَافًا فَعَلَيْكُمْ بِالسَّوَادِ الْأَعْظَمِ”
яъни: “Агар ихтилофни кўрсангиз, катта қора (жамоа)ни лозим тутинг” (Имом Ибн Можа ривоятлари).
Демак, ҳозирги кунгача ҳам ва ҳозирги кунда ҳам катта жамоат – Имом Мотуридий ва Имом Ашъарийларнинг ақидада тутган йўллари ҳамда фиқҳда тўрт мўътабар мазҳаб (Ҳанафий, Моликий, Шофеъий ва Ҳанбалий)ларга мувофиқ келади. Мана шулар Аҳли сунна вал жамоани ташкил этади. Аҳли сунна вал жамоа ичида булардан бошқа эътиқодий ва фиқҳий мазҳаблар мавжуд эмас. Тавфиқ Аллоҳдандир.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar
Сиз айтган ҳадиснинг матни қуйидагича:
عَن عَبْدِ الله بْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “لا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ كَانَ فِي قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ” ، قَالَ رَجُلٌ: “إِنَّ الرَّجُلَ يُحِبُّ أَنْ يَكُونَ ثَوْبُهُ حَسَنًا، وَنَعْلُهُ حَسَنَةً” ، قَالَ: إِنَّ اللَّهَ جَمِيلٌ يُحِبُّ الْجَمَالَ، الْكِبْرُ بَطَرُ الْحَقِّ، وَغَمْطُ النَّاسِ” (رَوَاهُ مُسْلِمٌ، وَالتِّرْمِذِي، وَأَبُو دَاوُدَ، وَابنُ مَاجَه، وَأَحْمَد)
Абдуллоҳ ибн Масъуд разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам:
“Қалбида зарра миқдорида кибр бўлган одам жаннатга кирмайди”, дедилар. Бир киши: “Албатта, киши кийими ва пойафзали чиройли бўлишини хоҳлайди (бу ҳам кибрми?)”, деб сўради. Пайғамбар алайҳиссалом: “Аллоҳ гўзалдир, гўзалликни севади. Кибр – ҳаққа унамаслик ва одамларни (қадрини) пастга уриш”, – дедилар.
(Имом Муслим, Термизий, Абу Довуд, Ибн Можа ва Аҳмад ривоят қилган).
Ушбу ҳадиси шарифни изоҳлаб Мулла Али Қори шундай деган: “Мазкур ривоятдаги келган “батарун” сўзининг луғавий маъноси “қаттиқ хурсанд бўлиш”дир. Ҳадисдаги маъноси эса, неъмат келганда туғёнга кетиш, Аллоҳ таоло ҳақ қилган (тавҳид, ибодат)ни инкор қилиш, ҳақ келганда кибрланиб қабул қилмасликдир”
(“Мирқотул мафотиҳ”). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar
Маълумки, 31 августдан ҳижрий 1441 йил бошланади. Унинг биринчи ойи Муҳаррам ойи бўлиб, Рамазон ойидан кейин энг ҳурматли ой ҳисобланади. Ашуро куни эса Муҳаррам ойининг ўнинчи кунидир. Муҳаррам ойи ва унда рўза тутишнинг фазилати ҳақида Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламдан бир қанча ҳадис ривоят қилинган. Жумладан:
“أَفْضَلُ الصِّيَامِ بَعْدَ رَمَضَانَ شَهْرُ اللهِ الْمُحَرَّمُ” (رَوَاهُ الْاِمَامُ مُسْلِمٌ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ)
яъни: Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Рамазондан кейин рўзаларнинг афзали Аллоҳнинг ойи Муҳаррам (рўзаси)дир” (Имом Муслим ривояти). Яна бир ҳадисда шундай марҳамат қилинган:
“صِيَامُ يَوْمِ عَاشُورَاءَ إِنِّي أَحْتَسِبُ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُكَفِّرَ السَّنَةَ الَّتِي قَبْلَهُ ” (رَوَاهُ الْاَمَامُ التِّرْمِذِيُّ عَنْ أَبِي قَتَادَةَ).
яъни: Абу Қатода разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Ашуро куни рўзаси (сабабли) Аллоҳ ўтган йилги гуноҳларни кечиришини умид қиламан” (Имом Термизий ривояти).
Бундай улкан имконият Аллоҳ таолонинг биз – бандаларига қилган фазл ва марҳаматидир.
Ашуро куни (Муҳаррамнинг 10-куни)нинг рўзасини 9-куни билан қўшиб тутиш суннат амалдир. Фақат Ашуро кунининг ўзида рўза тутиш макруҳдир (“Фатвои Ҳиндия” китоби).
Ашуро кунидан аввал ҳам, кейин ҳам бир кун рўза тутиш мустаҳаб бўлади (“Фатҳул Қадир” китоби).
Ашуро куни оила аҳлига кенгчилик қилиш борасида ҳадиси шарифда шундай деганлар:
“مَنْ وَسَّعَ عَلَى عِيَالِهِ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَسَّعَ اللهُ عَلَيْهِ فِي سَائِرِ سَنَتِهِ (َروَاهُ الْاِمَامُ الْبَيْهَقِيُّ عَنْ عَبْدِ اللهِ ابْنِ مَسْعُودٍ).
яъни: Абдуллоҳ ибн Масъуд разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Ким оила аҳлига Ашуро кунида (озиқ-овқат, кийим-кечакда ва бошқа нарсаларда) кенгчилик қилса, йилнинг қолганида Аллоҳ унга кенгчилик қилади” (Имом Байҳақий ривояти).
Имом Суфён ас-Саврий ҳазратлари: “Биз ушбу ҳадисни амалда қўллаб кўрдик ва унинг айтилганидек эканлигига гувоҳ бўлдик,” – деганлар. Суфён ибн Уяйна: “Биз буни 50-60 йил тажриба қилиб кўрдик ва фақатгина яхшилик кўрдик”, – деганлар.
Демак, Ашуро куни бозорлик қилиб, рўзғорини бут қилиб олса, йилнинг қолган ойлари ҳам баракали бўлиши умид қилинади. Бу йил Ашуро куни 9 сентябр душанба кунига тўғри келмоқда.
Фазилатли ойлардан бўлган Муҳаррамдаги ҳар бир лаҳзани ғанимат билайлик. Янги ҳижрий йил юртимиз, халқимиз, оиламиз учун тинчлик, хотиржамлик, хайрли-баракали йил бўлишини Аллоҳ таоло насиб айласин! Омин!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar
Жумҳур уламолар намозда кўзни юмиш танзиҳий макруҳ амал дейишган. Чунки, Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам:
إِذَا قَامَ أَحَدُكُمْ فِي الصَّلاَةِ فَلاَ يَغْمِضْ عَيْنَيْهِ
яъни, “Сизлардан бирингиз намозда турганда кўзини юммасин”, деганлар (Имом Табароний ва Ибн Адий ривоят қилган).
Уламоларимиз мазкур ҳадисни шарҳлаб ҳар бир аъзони ибодатдан ўз ҳаққи бўлгани каби кўзни ҳам ҳаққини адо этиш керак, дейишган.
Фуқаҳоларимиз сажда ҳам намознинг бир бўлаги бўлгани эътиборидан унда кўзни юмиш макруҳ эканини айтишган.
Аллома Ибн Обидин (раҳимаҳуллоҳ) “Раддул муҳтор”да: “Агар намозхон фикрини жамлашлик, қалбини ҳозирлаб, хушуъга эришиш мақсадида кўзини юмишга тўғри келса буни макруҳлиги йўқ”, деганлар. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Динимизда киши ўзига ҳам, ўзгаларга ҳам зулм қилиши катта гуноҳлардан саналади. Хусусан, жуфти ҳалоли, умр йўлдоши ва фарзандларининг онасига жабр қилиш ундан ҳам ёмонроқдир. Бугунги кунда эркаклик ҳамиятини йўқотган баъзи кишилар жиддий бир сабабсиз ўз аёлларни нафақасиз ва қаровсиз қолдирмоқдалар. На уларни хотин қилади, на талоғини бериб йўлини очади. Бу билан эр Аллоҳ таолонинг бир қанча (оилавий хотиржамлик, жуфти ҳалол ва фарзанд каби) катта неъматларига ношукрлик қилган бўлади.
Баъзилари эса номардларча очиқчасига: “Сени умрингни охиригача талоғингни бермай, аросатда қолдириб, қийнайман”, – деб пўписа қилади. Бу етмагандек, аслида ўзининг зиммасида бўлган – болаларнинг нафақасини ҳам хотиннинг бўйнига юклаб қўяди. Натижада аёл на эрли бўлмай, на эридан ажраша олмай, йиллаб сарсон-саргардон қолиб кетмоқда. Ожизаларнинг ҳақлари поймол бўлмоқда. Шуни таъкидлаб айтамизки, мана шу ҳолатда аёл гуноҳ йўлга кирса, зинога қўл урса, у билан бирга номард эр ҳам теппа-тенг гуноҳкор бўлади.
Бу мавзуда Қуръони каримда шундай дейилади:
وَلَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ وَإِنْ تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا
яъни: “Ҳар қанча истасангиз ҳам хотинларингиз ўртасида адолатли (ҳаммасига бир хил муносабатда) бўла олмайсиз. Бас, (бирига) бутунлай берилиб кетиб, (иккинчисини) муаллақ ҳолда ташлаб қўймангиз! Агар (улар билан муносабатингизни адолат асосида) тузатсангиз ва тақволи бўлсангиз, албатта, Аллоҳ кечиримли ва раҳмли зотдир” (Нисо сураси, 129-оят).
Эътибор қилсак, ояти каримада эр хотинини “муаллақа” қилишидан қайтарилмоқда. “Муаллақа” ҳолати шу кунларда воқеъликда гувоҳи бўлиб турган ишларимизнинг айни ўзидир. Яъни, хотини билан келиша олмай қолган эр бошқасига уйланиб олиб, биринчи хотинини нафақасиз ташлаб қўяди ва бошқа турмуш қилишига имкон бермаслик учун талоғини ҳам бермайди. Гоҳида баъзи нобакор эрлар нафсини гуноҳдан қондириб, дин-диёнатли, ҳусни-жамоли жойида бўлган жуфти ҳалолини бир неча йиллар эр-хотинлик алоқасидан маҳрум қилиш билан уларни “муаллақа” қилиб қўяди. Мусулмон эркак ҳам шунчалик пасткашликка борадими, ахир?!
Аллоҳ таоло Қуръони каримда аёлларга гўзал муомалада бўлишга тарғиб қилиб, уларга зарар бериш мақсадида ушлаб туришдан қайтарди. Бу ишни “ҳаддан ошиш” ва “зулм” деб атади. Талоқ масаласи Аллоҳ таолонинг оятларидандир. Бу ҳақда ояти каримада шундай дейилган:
وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلَا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لِتَعْتَدُوا وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلَا تَتَّخِذُوا آَيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا…
яъни: “Хотинларни талоқ қилганингизда (улар идда) муддатига етсалар, бас, уларни яхшилик билан олиб қолингиз ёки яхшилик билан жавобларини берингиз. Уларга зулм қилиб, зарарлантириш ниятида ушлаб турманг! Ким шундай қилса, демак, ўзига зулм қилибди. Аллоҳнинг оятларини ҳазил билмангиз!…” (Бақара сураси, 231-оят).
Демак, мусулмон эр хотинини яхшилик билан олиб қолиши ёки (ортиқ оилани сақлаб қолиш имкони бўлмаса) яхшилик билан жавобини бериши керак. Акс ҳолда Аллоҳ таолонинг оятларини ҳазил билиш, енгил санаш улар билан “ўйнашиш” нинг оқибати ёмон бўлади. Аллоҳнинг азоби золимларни қаттиқ тутади.
Баъзи кишилар талоқ қилиш гуноҳ экан, Аллоҳ таолонинг Арши титрар экан деб, хотинига “талоқ” лафзини айтмай, лекин ўзлари уйланиб юраверадилар. Тўғри, ноҳақ, ҳеч бир сабабсиз талоқ қўйиш динимизда қораланади. Лекин оилани сақлашни имкони бўлмаганда, талоқ ҳам бир чора. Ҳар қандай ҳолатда талоқ айтиш гуноҳ, ҳеч қачон талоқ айтмаслик керак, деган гап Қуръони каримда ҳам, ҳадиси шарифларда ҳам, ҳатто уламоларимизнинг сўзларида ҳам учрамайди. Аксинча, хотинни аросатда қолдириб талоғини бермасдан юриш гуноҳ бўлади, зулм ҳисобланади.
Баъзилар эса хотинидан бутунлай ажралмоқчи бўлган киши “уч талоқ” қилиши керак экан деган мутлақо нотўғри фикрда юрадилар. Аслида ажрашмоқчи бўлган киши хотинига: “Сени бир талоқ қилдим” дейиши ҳам кифоя. Бирданига “уч талоқ” айтиш гуноҳ ҳисобланади. Чунки бундай қилиш бир томондан Аллоҳ таоло бандага берган учта имкониятни бирданига йўқ қилиш бўлса, бошқа томондан қайта ярашиш имконини ҳам йўққа чиқаради. Бу мавзуда қуйидаги ҳадис ривоят қилинган:
قَالَ مَحْمُودُ بْنُ لَبِيدٍ أُخْبِرَ رَسُولُ اللهِ صَلَي الله عَلَيْهِ وَسَلَّم عَنْ رَجُلٍ طَلَّقَ امْرَأَتَهُ ثَلاَثَ تَطْلِيقَاتٍ جَمِيعًا فَقَامَ غَضْبَانًا ثُمَّ قَالَ: أَيُلْعَبُ بِكِتَابِ اللهِ وَأَنَا بَيْنَ أَظْهُرِكُمْ حَتَّى قَامَ رَجُلٌ وَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ أَلاَ أَقْتُلُهُ.(رَوَاهُ الامام النَّسَائِيُّ)
яъни: “Маҳмуд ибн Лабийд разияллоҳу анҳу айтади: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга бир киши ўз хотинини жамлаб уч талоқ қўйгани хабар қилинди. Шунда У Зот ғазабланиб ўринларидан турдилар-да: “Мен ичингизда туриб, Аллоҳнинг китобини ўйин қилинадими?!” – дедилар. Ҳаттоки бир одам ўрнидан туриб: “Эй Расулуллоҳ! Уни қатл қилайми?” – деб юборди” (Имом Насаий ривояти).
Аллоҳ таоло оила масалаларида аксар ўринларда эркакларга хитоб қилган. Бу – оилада эркакнинг масъуллигига ишора! Бу раҳбарлик вазифасини суистемол қилиб, уни ожизаларга зулм қилишга восита қилиб олмаслик керак. Биз ҳам мўмин-мусулмон ака-укаларимизни динимизнинг оила мавзусидаги буйруқларига амал қилиш, олийжаноблик ва мардлик билан иш тутишга чақирамиз. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати. @diniysavollar
Qiziqarli malumotlar
Tushda kiyim yonsa