Namoz O’qish Qoidalari Kitobi

Хуфтон намозининг тўрт ракат фарзи пешин намозининг фарзи каби ўқилиб, фақат ниятда фарқ бўлади. Хуфтоннинг икки ракат суннати ҳам юқорида ўрганганимиз бомдод ва шом намозларининг икки ракат суннатлари каби бир хил тартибда ўқилади.

Витр намози уч ракатли бўлиб, вожиб ибодат саналади. Фарздан қуйироқ, суннатдан улуғ туради. Ўқилиши шарт. Бирор сабаб ила вақтида ўқилмай қолса, қазоси ўқилади. Витр намози хуфтон намозидан кейин ўқилади. Қуйидаги тартибда адо этилади:

2. Ифтитоҳ такбири.

4. Фотиҳа, зам сура.

7. Иккинчи ракатга туриб, «Фотиҳа», зам сура.

10. Ўтириб, «Аттаҳиййат» дуоси.

11. Учинчи ракатга туриб «Фотиҳа», зам сура.

12. Зам сурадан кейин ўша тик турган ҳолда «Аллоҳу акбар», деб қулоқ қоқилади.

13. Қўл қовуштирилиб, Қунут дуоси ўқилади.

ҚУНУТ ДУОСИ

Алл`оҳумма инн`а настаъ`инука ва настағфирук. Вануъмину бика ва натавакалу ъалайка ва нусн`ий ъалайкал хойр. Куллаҳ`у нашкурука ва л`а накфурук. Ва нахлаъу ва натруку май-йафжурук. Алл`оҳумма ийй`ака наъбуду ва лака нусолл`ий ва насжуду ва илайка насъ`а ва наҳфиду нарж`у роҳматак(а). Ва нахш`а ъаз`абака инна ъаз`абака бил куфф`ари мулҳиқ.

Аллоҳим! Биз Сендан ёрдам истаймиз, гуноҳларимизни афу этишингни сўраймиз. Аллоҳим! Сенга имон келтирамиз, ишларимизда Сенга суянамиз ва Сенга таваккал қиламиз. Ва Сенга ҳамд айтамиз. Бутун яхшиликлар Сендандир. Бизларга берганинг шунча неъматлар туфайли Сенга шукрона айтамиз ва нонкўрлик қилмаймиз. Сенга қарши нонкўрлик қилган гуноҳкорлардан айриламиз, улар билан алоқани узамиз. Аллоҳим! Биз ёлғиз Сенгагина қуллик қиламиз, намозни Сен учунгина ўқиймиз. Сенгагина сажда қиламиз. Сенгагина интиламиз. Ибодатни хушуъ-камтарлик билан адо этамиз. Раҳматинг кўп бўлишини сўраймиз, азобинг-дан қўрқамиз. Ҳеч шубҳа йўқки, Сенинг азобинг кофирларгадир.

16. Ўтириб «Аттаҳиййат», «Саловот», «Роббана» дуолари.

Намоз салом билан тугайди. Саломдан кейинги амаллар (тасбеҳоту дуолар) мажбурий эмас, аммо ниҳоятда савоблидир. Фарз намозларидан кейин қуйидаги дуони ўқиш суннатдир:

Алл`оҳумма антас-сал`ам ва минкас-сал`ам. Таб`арокта й`а залжал`али вал икр`ом.

Эй Аллоҳим, Сен барча айб-нуқсонлардан поксан. Барча саломатлик ва раҳмат Сендандир. Эй азамат ва қудрат эгаси бўлган Аллоҳим, Сенинг шонинг улуғдир. Умуман, ҳар вақт намозни тугатгандан сўнг Оятал курси ўқилса, тасбеҳот қилинса, савоби улуғ бўлади.

НАМОЗДАН КЕЙИНГИ ЗИКРЛАР

Аъ`узу билл`аҳи минаш-шайт`онир рож`ийм. Бисмилл`аҳир роҳм`анир роҳ`ийм. Алл`оҳу л`а ил`аҳа илл`а ҳувал ҳаййул қойй`ум. Л`а та’хузуҳ`у синатув-ва л`а на`вм. Лаҳу м`а фис-сам`ав`ати ва м`а фил арз. Манзаллаз`ий яшфаъу ъиндаҳ`у илл`а би’изниҳ. Яъламу м`а байна айд`иҳим ва м`а холфаҳум ва л`а йух`ит`уна би шай’им-мин ъилмиҳ`и илл`а бима ш`аъа. Васиъа курсиййуҳус-сам`ав`ати вал арз. Ва л`а йаъ`удуҳ`у ҳифзуҳум`а ва ҳувал ъаллиййул ъаз`ийм.

Аллоҳ — Ундан ўзга илоҳ йўқдир. (У ҳамиша) тирик ва абадий турувчидир. Уни на мудроқ тутар ва на уйқу. Осмонлар ва Ердаги (барча) нарсалар Уникидир. Унинг ҳузурида ҳеч ким (ҳеч кимни) Унинг рухсатисиз шафоат қилмас. (У) улар (одамлар)дан олдинги (бўлган) ва кейинги (бўладиган) нарсани билур. (Одамлар) Унинг илмидан фақат (У) истаганча ўзлаштирурлар. Унинг Курсийси осмонлар ва Ердан (ҳам) кенгдир. У иккисининг ҳифзи (тутиб туриши) Уни толиқтирмас. У олий ва буюкдир.

Субҳаналлоҳ (33 марта)

Алҳамдулиллаҳ (33 марта)

Аллоҳу акбар (33 марта)

Л`а ил`аҳа иллалл`оҳу ваҳдаҳ`у л`а шар`ика лаҳ, лаҳул мулку ва лаҳул ҳамд. Ва ҳува ъал`а кулли шай’ин қод`ир.

Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ. У ягонадир, шериги йўқ, бутун мулк Уникидир. Ҳамд-мақтов Унга хосдир. Ва У ҳар нарсага қодир зотдир.

НАМОЗНИ БУЗАДИГАН ҲОЛЛАР

САЖДАИ САҲВ

(Намоздаги нуқсонни тўлдириш)

ИМОМГА ЭРГАШИШ

Суюкли пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом бир ҳадиси шарифларида жамоат билан ўқилган намознинг савоби ёлғиз ўқилган намознинг савобидан йигирма етти марта ортиқ эканини марҳамат қилганлар. Беш вақт намознинг фақат фарзлари, жума намозининг икки ракат фарзи, ҳайит намозлари, Рамазон ойида таровеҳ ва витр намозлари имомга иқтидо қилиб ўқилади. Имомга эргашиб жамоат билан намоз ўқийдиган киши «муқтадий» дейилади. Муқтадий қуйидагиларга амал қилиши керак:

1. Аввало, ҳам ўқилаётган намозга, ҳам имомга эргашишга ният қилмоғи лозим. Масалан, «Аллоҳ розилиги учун бугунги бомдод намозининг икки ракат фарзини ушбу имомга эргашиб, ўқишни ният қилдим.

2. Имом ифтитоҳ такбирини айтгач, муқтадий ҳам ундан кейин дарҳол такбир айтиб, қўлларини боғлайди ва ичида фақат Сано (Субҳанака) дуосини ўқийди. Имомга эргашиб намоз ўқиётган киши тикка турганида (қиёмда) Фотиҳа ва зам сураларни ўқимайди. Овоз чиқариб ўқиладиган бомдод, шом, хуфтон намозларининг фарзида, жума намозининг фарзида, ҳайит намозларида, рамазон ойида таровеҳ ва витр намозларида имом Фотиҳа сурасини тугатгач, муқтадий ичида «Амийн» дейди.

3. Рукуда уч марта «Субҳана роббийал ъазийм», дейди. Имом «Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ», деб тик тургач, «Роббана лакал ҳамд», дейди. Саждаларда ҳам муқтадий уч мартадан «Субҳана роббийал аъла»ни айтади.

4. Ўтиришларда муқтадий ичида «Аттаҳиййат», «Саловот», «Роббана» дуоларини ўқийди ва имом билан бирга салом беради. Имомга иқтидо қилиб жамоат билан бирга намоз ўқиётган киши барча амалларда имомдан кейин ҳаракат қилади, ундан олдинга ўтиб кетмайди. Жамоатга кечикиб келиб қўшилган киши такбир айтиб, имомга эргашади. Охирги ўтиришда «Аттаҳиййат»ни ўқиб, имомнинг салом беришини кутади. Имом икки томонга салом берар- бермас, салом бермай «Аллоҳу акбар» деб тикка туради ва кечиккан ракатларни ўзи ўқиб намозни тугатади. Бирор ракатнинг рукусига улгурган, яъни имом ҳануз рукудан бош кўтармасидан илгарироқ ният қилиб, жамоатга қўшилган киши ўша ракатни ўқиган ҳисобланади.

Namoz o’qish qoidalari kitobi

Намоз вақти киргач, таҳорат билан, пок кийим билан, покиза жойда туриб, қиблага юзланамиз ва ният қиламиз. Масалан, «Холис Аллоҳ учун бомдод намозининг икки ракъат фарзини ўқишга ният қилдим» деган мазмунда ният қиламиз. Имомга иқтидо қилган киши «шу имомга иқтидо қилиб» деб ҳам ният қиламиз. Ниятни пичирлаб, тилда ҳам айтиш мумкин, ичида айтиш ҳам мумкин.

2.Такбири таҳрима

Сўнг «Аллоҳу акбар» деб, қўлнинг бармоқларини ўз ҳолида очиқ тутиб, қулоқ баробарида кўтарамиз. Кейин ўнг қўлни чап қўлнинг устига қўйиб, киндик остида боғлаймиз.

Аллоҳу акбар.
Аллоҳ буюкдир.
اللَّهُ اكْبَرُ

3.Қиём

Агар имомга иқтидо қилган бўлсак, «сано»дан бошқа нарсани айтмаймиз.

«Субҳанакаллоҳумма ва биҳамдика, ва табарокасмука, ва тааъла жаддука ва лаа илааҳа ғойрук».

Маъноси: «Аллоҳим! Сени поклаб ҳамдинг билан ёд этаман. Сенинг номинг табаррукдир, кибриёинг улуғдир, Сендан ўзга илоҳ йўқдир».

سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، وَتَبَارَكَ اسْمُكَ، وَتَعَالَى جَدُّكَ، وَلَا إِلَهَ غَيْرُكَ.

Сўнгра ичимизда «Аъузу биллаҳи минаш шайтонир рожийм. Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм»ни айтамиз.

Аъузу биллаҳи минаш шайтонир рожийм. Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.

Маъноси: Қувилган шайтон ёмонлигидан Аллоҳнинг паноҳини сўрайман. Роҳман ва Роҳийм Аллоҳнинг номи ила (бошлайман).

ﺃﻋُﻮﺫُ بِاللَّهِ ﻣِﻦَ ﺍﻟﺸَّﻴْﻄَﺎﻥِ ﺍﻟﺮَّﺟِﻴﻢ بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ

Бир ўзимиз ўқиётган бўлсак, Фотиҳа сурасини ўқиймиз. Кейин ичимизда «Омийн» деймиз.

2. Алҳамду лиллааҳи Роббил ъааламийн.
3. Ар-роҳмаанир роҳийм.
4. Маалики явмид-дийн.
5. Иййаака наъбуду ва иййаака настаъийн.
6. Иҳдинас-сироотол мустақийм.
7. Сироотол-лазиина анъамта ъалайҳим ғойрил мағдууби ъалайҳим валад-дооллийн.

Маъно таржимаси:
2. Ҳамд оламларнинг Робби – Аллоҳгадир.
3. У Роҳман ва Роҳиймдир.
4. Жазо-мукофот кунининг эгасидир.
5. Фақат Сенгагина ибодат қиламиз ва фақат Сендангина ёрдам сўраймиз.
6. Бизни тўғри йўлга ҳидоят қилгин.
7. Ўзинг неъмат берганларнинг йўлига: ғазабга қолганларникига ҳам эмас, адашганларникига ҳам эмас.

الْحَمْدُ لِلَّـهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ
مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ
اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ
صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ

Суннат, нафл, вожиб намозларнинг ҳар ракъатида, фарз намозларнинг эса биринчи икки ракъатида Фотиҳа сурасидан кейин зам сура, яъни бирор сура ёки узунроқ оят ёки камида учта қисқа оят ўқилади. (Қуйида мисол учун Нас сураси берилди.)

1. Қул аъуузу бирробин-наас.
2. Маликин-наас.
3. Илааҳин-наас.
4. Мин шаррил васваасил хоннаас.
5. Аллазии йувасвису фии судуурин-наас.
6. Минал жиннати ван-наас.

Маъно таржимаси:
1. Айт: «Одамлар Роббидан паноҳ сўрайман.
2. одамлар Подшоҳидан.
3. одамлар Илоҳидан.
4. беркиниб, кўриниб турувчи васвасачининг.
5. одамларнинг кўксларига васваса соладиганнинг.
6. жинлар ва одамлардан бўлганнинг ёмонлигидан (паноҳ сўрайман)».

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ
مَلِكِ النَّاسِ
إِلَهِ النَّاسِ
مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ
الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ
مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ

Фарз намозларнинг учинчи ва тўртинчи ракъатида Фотиҳа сурасидан кейин зам сура ўқилмайди.

4.Рукуъ

Фотиҳа ёки зам сурадан кейин такбир айтиб, рукуъга эгиламиз. Рукуъда болдирлар тик туради, икки қўл билан тиззаларни чангаллаб турамиз, тиззани букмаймиз, бошни эгмаймиз. Орқамиз ҳам текис туриши керак. Шу ҳолатда камида уч марта «Субҳаана Роббиял азийм» деймиз.

Субҳаана Роббиял азийм.
Маъноси: Улуғ Роббим нуқсонлардан покдир.
ﺳُﺒْﺤَﺎﻥَ ﺭَﺑِّﻲَ ﺍﻟﻌَﻈﻴﻢِ

5.Қиём

Намозни ёлғиз ўқиётган бўлсак, «Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ» деб, қаддимизни тиклаймиз ва «Роббанаа, лакал ҳамд» деймиз. Жамоат намозида эса имом «Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ» деймиз, иқтидо қилганлар эса ичида «Роббанаа, лакал ҳамд» дейди.

Самиъаллоҳу лиман ҳамидаҳ. Роббанаа, лакал ҳамд.
Маъноси: Ким ҳамд айтса, Аллоҳ уни эшитади. Роббимиз, Сенга ҳамд бўлсин.
ﺳَﻤِﻊَ اللَّهُ ﻟِﻤَﻦْ ﺣَﻤِﺪَﻩُ
ﺭَﺑَّﻨَﺎ وَ ﻟَﻚَ ﺍﻟْﺤَﻤْﺪُ

6.Сажда

Қаддимизни тўлиқ тиклаб, тик туриб олгач, такбир айтиб, саждага кетамиз.

Саждага бораётганида аввал тиззани, кейин қўлни ерга қўямиз, кейин эса икки қўлнинг орасига бошимизни қўямиз.

7.Сажда

Саждада турганда қўлнинг бармоқлари қиблага қараб туриши керак. Пешона билан бурунни ерга теккизамиз, қўлтиқларимиз очилиб туради, қорин сонга тегмай туради. Оёқ бармоқлари ҳам қиблага қараб туради. Шу ҳолатда камида уч марта «Субҳаана роббиял аъла» деймиз.

Субҳаана роббиял аъла.
Маъноси: Олий Роббим нуқсонлардан покдир.
سُبْحَانَ رَبِّيَ الأأعْلَي

8.Жалса

Кейин такбир айтиб, саждадан бошни кўтарамиз ва чап оёқни ётқизи, унинг устига ўтирамиз. Ўнг оёқ тик ҳолатда қолади, бармоқлари қиблага қараб туради. Икки қўлимиз икки тиззанинг устида бўлади.

9.Сажда

Кейин такбир айтиб, иккинчи саждага борамиз ва камида уч марта «Субҳаана роббиял аъла» деймиз.

10.Қиём

Яна такбир айтиб, кейинги ракъатга турамиз. Саждадан туришда аввал бошни, кейин қўлларни, кейин тиззани кўтарамиз.

11.Иккинчи ракаъат

Иккинчи ракъат ҳам худди биринчи ракъатга ўхшаб ўқилади. Фақат бошида такбири таҳрима, сано ва «аъузу» айтилмайди. Фотиҳани ўқиб, сўнг зам сурани ўқиб, такбир айтиб рукуъга эгиламиз. Кейин туриб, такбир айтиб, икки марта сажда қиламиз.

12.Қаъда

Иккинчи ракъатнинг иккинчи саждасини қилиб бўлгандан кейин чап оёқ устига ўтирамиз, ўнг оёқнинг бармоқлари қиблага қараб тураверади. Ўнг қўлни ўнг тизза устига, чап қўлни чап тизза устига, бармоқларни ёйган ҳолда қўямиз. Кейин ташаҳҳуд ўқийди.

«Аттаҳиййату лиллаҳи вассолавату ваттоййибат. Ассаламу ъалайка аййуҳан-набиййу ва роҳматуллоҳи вабарокатуҳ. Ассаламу ъалайна ва аълаа ибаадиллааҳис солиҳийн. Ашҳаду аллаа илааҳа иллаллоҳу ва ашҳаду анна Муҳаммадан ъабдуҳу ва росулуҳ».

Маъноси: «Барокатли табриклар ва покиза салавотлар Аллоҳ учундир. Эй Набий! Сенга салом, Аллоҳнинг раҳмати ва баракаси бўлсин. Бизларга ва Аллоҳнинг солиҳ бандаларига салом бўлсин. Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ деб гувоҳлик бераман ва албатта, Муҳаммад – Аллоҳнинг Расули деб гувоҳлик бераман».

التَّحِيَّاتُ لِلَّهِ وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّبَاتُ، السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ.

13.Салом

Агар намози икки ракъатли бўлса, ташаҳҳуддан кейин салавотларни («Аллоҳумма солли. » ва «Аллоҳумма барик. »ларни) ўқиймиз.

«Аллоҳумма солли ъалаа Муҳаммадив ва ъалаа али Муҳаммад. Кама соллайта ъалаа Иброҳима ва ъалаа али Иброҳим. Иннака ҳамидум мажид.
Аллоҳумма барик ъалаа Муҳаммадив ва ъалаа али Муҳаммад. Кама барокта ъалаа Иброҳима ва ъалаа али Иброҳим. Иннака ҳамидум мажид».

Маъноси: Аллоҳим! Иброҳимга ва Иброҳимнинг аҳли байтларига Ўз раҳматингни нозил қилганингдек, Муҳаммадга ва Муҳаммаднинг оила аъзоларига Ўзингнинг зиёда раҳматларингни нозил қилгин! Албатта, Сен мақталган, улуғланган Зотсан!
Аллоҳим! Иброҳимга ва Иброҳимнинг аҳли байтларига Ўз баракангни нозил қилганингдек, Муҳаммадга ва Муҳаммаднинг оила аъзоларига Ўз баракангни нозил қилгин! Албатта, Сен мақталган, улуғланган Зотсан!.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ. اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ.

Сўнг бошқа дуоларни ўқиб, «Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи» деб, ўнг ва чап томонларига қараб салом берамиз.

Namoz uqish tartibi ayollar uchun

Toza kiyim, toza badan, namoz uqiladigan toza urinda tahorat bilan qiblaga yuzlangan holda namoz uqishga kirishiladi. Namoz quyidagi tartibda uqiladi.

Ikki rakatli sunnat namozlari uqish tartibi:
1. Kaba tomonga yuzlanib «Bomdod (yoki peshin, shom, khufton) namozining ikki rakat sunnatini kholis Alloh uchun uqishga niyat qildim» mazmunida niyat qilinadi.
2. Ikki qul kaftini qiblaga qarata kutarib, bosh barmoq quloq yumshogiga tekkiziladi va «Allohu akbar», deya takbir aytish bilan namoz boshlanadi.
3. Qullarni qovushtirgan holda kindik ostida tutib «Sano» («Subhanaka allohumma…») uqiladi.
4. Taavvuz («Auzu billahi…»), basmala («Bismillah…») bilan Fotiha surasi, keyin taavvuz va basmala aytmay zam qilib (qushib) birorta sura uqiladi.
5. «Allohu akbar» deb egilib rukuga boriladi, bunda uch marta «Subhana robbiyal-aziym» (Ulug Robbim pokdir), deyiladi.
6. Belni tiklayotib «Samiallohu liman hamidah» (Uziga hamd aytgan kishini Alloh eshitadi), deyiladi. Tula tiklanib bulgach «Robbana lakal hamd» (Robbim, maqtov faqat Sengadir), deyiladi.
(Jamoat bilan namoz uqilganda imom avvalgi duo bilan kifoyalanadi, iqtido qiluvchi (ergashuvchi) keyingisining uzini aytadi)
7. «Allohu akbar» deb erga avval tizzalar, keyin kaftlar, sung burun va peshona quyilib, sajda qilinadi. Bunda tirsaklar erga va biqinlarga tekkizilmaydi, barcha azolar, khususan, oyoq barmoqlari iloji boricha qiblaga yuzlantiriladi. Sajdada uch marta «Subhana Robbiyal-alo» (Oliy Robbim pokdir), deyiladi.
8. «Allohu akbar» deb sajdadan bosh kutariladi va chap oyoqni tushab, ung oyoq kiftini tik qilib, barmoqlar qiblaga yuzlantirilgan, ikki qul kafti uchi tizza barobariga quyilgan holda utiriladi.
9. «Allohu akbar» deb ikkinchi marta yuqoridagi kabi sajda qilinadi.
10. «Allohu akbar», deb hech narsaga suyanmay ikkinchi rakatni uqish uchun urindan turiladi.
11. Ikkinchi rakatda ham «Bismillah…» bilan Fotiha surasi, orqasidan Qurondan bilganicha biror sura yoki uzunroq oyat uqiladi.
12. Birinchi rakatdagiga ukhshash ruku, sajdalar qilinadi.
13. Sajdadan sung ung oyogini tiklab, chap oyogi ustiga utiradi va avval «Tashahhud» («Attahiyyat…»), ortidan ikki salovot («Allohumma solli ala…» va «Allohumma barik ala…»), keyin duolar («Robbana…») uqib, avval ung elkaga, keyin chap elkaga «Assalomu alaykum va rahmatulloh», deb salom beradi, shu bilan ikki rakat namoz yakunlanadi. Ikki rakatli farz namozlari uqish tartibi ham bundan farqlanmaydi.

VIDEO

Turt rakatli sunnat namozini uqish tartibi:
1. “Turt rakatli peshin namozi sunnatini kholis Alloh uchun uqishga niyat qildim” mazmunida niyat qilinadi.
2. Qullar kaftini qiblaga qaratib takbir (“Allohu akbar”) aytiladi.
3. Qullar boglanib, Fotiha va ortidan biror sura qushib uqiladi.
4. Takbir bilan rukuga borib, uch marta “Subhana Robbiyal aziym” deyiladi.
5. Tiklanib “Samiallohu liman hamidah”, “Robbana lakal hamd” deyiladi.
6. Takbirlar bilan ikki marta sajda qilib, har birida “Subhana Robbiyal ala” deyiladi.
7. Yana takbir bilan tiklanib, yuqoridagi tartibda ikkinchi rakat ham ado etiladi.
8. Ikkinchi rakat sajdasidan sung faqat “Tashahhud” (“Attahiyat”) uqib, takbir bilan uchinchi rakatga turiladi.
9. Uchinchi rakatda ham Fotiha, biror sura qiroat qilinadi.
10. Takbir bilan rukuga boriladi, ikki marta sajda qilinadi.
11. Takbir bilan turtinchi rakatga turiladi, Fotiha, biror sura qiroat qilinadi.
12. Takbir bilan ruku va ikki marta sajda qilinadi.
13. Keyin chap oyoq ustiga utirib, ung oyoqni bosh barmogiga tiklagan holda “qadai okhir”da “Tashahhud”, salovotlar, duolar uqib, ikki tomonga salom beriladi.

Uch rakatli namoz uqish tartibi:
1. Avvalgi ikki rakat yuqorida bayon etilgan ikki rakatli namoz uqish tartibiga kura ado etiladi.
2. Ikkinchi rakatdan sung “qadai ulo”da faqat «Tashahhud» uqiladi va uchinchi rakatga «Allohu akbar» deb turiladi.
3. Uchinchi rakatda «Bismillah…» bilan Fotiha surasining uzi uqiladi, sungra yuqoridagidek ruku va sajda qilinadi.
4. “Qadai okhir”da utirib, «Tashahhud», salovotlar va duolarni uqigach, salom berib namoz yakunlanadi.
Turt rakatli farz namozlarini uqish tartibi:
“Turt rakatli peshin (yoki asr, khufton) namozlari farzini kholis Alloh uchun uqishga niyat qildim” mazmunida niyat qilinadi.
2. Takbir bilan namozga kirishiladi.
3. Qullarni kindik ostiga boglab, Fotiha va biror sura qiroat qilinadi.
4. Takbir bilan rukuga boriladi.
5. Takbir bilan tiklanib, sungra yana takbir bilan ikki marta sajda qilinadi.
6. Ikkinchi rakatga turib, uni ham shu yusinda bajariladi.
7. “Qadai ulo”da faqat “Tashahhud” uqib, takbir bilan uchinchi rakatga turiladi.
8. Uchinchi rakatda faqat Fotiha surasining uzi qiroat qilinadi va yana takbir bilan ruku va ikki sajda qilinadi.
9. Takbir bilan turtinchi rakatga turib, bunda ham faqat Fotiha surasining uzi uqiladi.
10. Takbir bilan ruku va ikki sajda qilinadi.
11. “Qadai okhir”da “Tashahhud”, salovotlar, duolar uqib, ikki tomonga salom berib, namoz yakunlanadi.
Turt rakatli sunnat namozlari ham turt rakatli farz namozlari kabi ado etiladi. Faqat turt rakatli sunnat namozlarida uchinchi va turtinchi rakatlarda Fotihadan sung biror sura zam qilinadi (qushib uqiladi).

YaNA MALUMOT

Ayol kishi uychi kiyimda namoz uqishi

Bismillahir rohmanir rohiym

Allohning Uzigagina hamdlar, Uning paygambari Muhammad ibn Abdullohga, u zotning oilasi va sahobalariga salavotu salomlar bulsin.

Bugungi kunda kupchilik ayollarni namoz uqishganida uychi kiyim, ishton, lozim, khalat yoki shu kabi tor, kalta kiyimlarda namoz uqiyotganlarini guvohi bulamiz. Bunday kiyimlarda uqilgan namoz qabul buladimi yoki yuqmi degan savol kupchilik musulmonlarni, khususan muslima opa-singillarimizni qiziqtirsa ajab emas.

Avvalo shuni eslab utishimiz lozimki, Alloh taolo namoz uqishga taraddud kurayotganlarga ziynatlanishini amr qildi. Alloh taolo aytadi:

«Ey Odam bolalari, har bir sajda chogida ziynatlaningiz, hamda (khohlaganingizcha) eb-ichaveringlar, faqat isrof qilmanglar. Zotan, U isrof qilguvchi kimsalarni sevmas» (Arof: 31).

Shunday qilib, kimki namoz uqimoqchi bulsa, ushanga namoz uchun ziynatlanishi buyurilgan. Kupchilik musulmonlar esa ushbu buyruqqa khilof ravishda tungi pijamasida yoki ish kiyimida namoz uqiydi va uzini namoz uchun ziynatlamaydi. Alloh esa guzaldir va guzallikni yakhshi kuradi.

Ulamolarning fikricha ziynatlanishlikning eng oz miqdori, bu avratni yopishlikdir. Shundan kelib chiqib ular aytishdiki, avratni yopish namozni qabul bulishidagi muhim shartlaridan biri hisoblanadi. Kimki avratini yopmasa, namozi qabul bulmaydi.

Ularning «avratni yopish» degan suzlaridan shu narsa tushuniladiki, avratni yopishlik farz va bunda nimadan foydalanilganlikning farqi yuq. Bu holatda namoz ravo buladi, hatto avrat shaklini bilintirib turadigan kiyim bulsa ham.

Bu turli mazhab ulamolari bayon qilgan haqiqatdir. Quyida aytilgan suzlarga bazi sharhlarni keltiramiz.

1 – Hanafiy mazhabi:

«Ad-Dur al-Mukhtor» (2/84)da aytiladi: «Agar u tor va tana shaklini bilintirib turishining farqi yuq». Iqtibos tugadi. Yani, bu erda namozda kiyiladigan kiyim nazarda tutilgan.

Ibn Obidiyn rohimahulloh uzining «ad-Dur al-Mukhtor»ga qilgan sharhida dedi: ««Agar u tana shaklini bilintirib turishining farqi yuq» iborasi shuni anglatadiki, agar ushbu kiyim dumbaga yopishib tursa deganidir. Biroq agar kiyim qalin bulsa va uning ortidan ter rangini ajratib bulmasa, shuningdek agar u tana azolariga yopishib tursa va uning shaklini tana azolari kurinib turgandek kursatib tursa – hatto shunday bulsa ham bu namoz ravo bulmaydi degani emas. Chunki avrat hali ham yopilib turibdi». Ibn Obidiyndan iqtibos tugadi.

2 – Shofiiy mazhabi:

Imom Navaviy rohimahulloh «al-Majmu»da (3/176) aytadi: «Agar (teri) rangi bekilsa, ammo tana azosi kattaligi bilinib tursa, masalan, tizza yoki dumba va hokazolar, (bunday holatda) namoz ravo buladi. Chunki avrat bekilgan. Dorimiy va «al-Bayon» muallifi aytishdiki, agar tana shakli kurinsa namoz ravo bulmaydi. Biroq bu ochiq khatodir». Imom Navaviydan iqtobos tugadi.

3 – Molikiy mazhabi:

«Al-Favaki al-Davaniy»da (1/216) aytiladi: ««Agar odam bitta kiyimda namoz uqisa, namozi ravodir»: bu kerakli shartlarga javob beradi. Bu esa kiyimning biror narsani kursatmaydigan darajada qalin bulishligidir. Aks holda makruh buladi. Yana kiyim uning butun tanasini yopib turishi kerak. Agarda kiyim shakhsiyroq hisoblangan faqatgina avratni berkitib turadigan bulsa yoki avrat shaklini kursatib tursa, bunda (kiyimda) namoz uqish makruh buladi va agar etarlicha vaqt qolgan bulsa namozni takroran uqishi kerak buladi». Iqtibos tugadi.

Eslatib utmoqchimizki, avratni shaklini bilintirib turadigan kiyimda namoz uqishlik makruh, harom emas.

«Hoshiya ad-Dasuqiy»da aytiladiki, avrat shaklini bilintirib turadigan kiyimda uqilgan namoz ravo, ammo makruh buladi. Agar etarlicha vaqt qolgan bulsa namozni qayta uqib quyishlik mustahab buladi.

«Balgatul Salik»da (1/283) aytiladiki: «Mato qalin bulishi kerak, yani kurinishi shaffof bulmasligi kerak va umuman ichi kurinmasligi kerak yoki diqqat bilan qaraganda shaffof bulishi mumkin. Agar mato bir qaraganingdayoq ichi kurinadigan bulsa, bu khuddi uning bulmaganidek (yani bu khuddi yalongoch namoz uqiyotganingdek buladi, chunki u berkitmaydi). Ammo agar mato yakhshilab qaraganingda ichi kurinsa, agar vaqt bulsa u namozni qayta uqishi kerak buladi. Bu khuddi kiyim avrat shaklini bilintirib turganidek. Chunki bunday kiyimda namoz uqishlik, tugri qarashga kura – makruh». Iqtibos tugadi.

4 – Hanbaliy mazhabi:

Bahutiy rohimahulloh «ar-Raud al-Muroba»da (1/494) aytadi: «Kiyim badan shakli yoki qismini kursatmasin deyishlik shart hisoblanmaydi. Chunki bundan saqlanishning imkoni yuq».

Ibn Qosim rohimahulloh «ar-Raud al-Muroba»ga qilgan sharhlarida, yuqorida keltirilgan Bahutiy suzlariga quyidagicha izoh beradi: «Bu uch imom – Abu Hanifa, Molik va Shofiiy rohimahumullohlar ittifoq qilgan qavldir. Yani ushbu masaladagi imom Ahmadning qarashlari, uch boshqa imomlarning qarashiga muvofiq keladi».

Ibn Qudoma rohimahulloh «al-Mugniy»da (2/287) dedi: «Agar u rangni bekitsa, biroq shaklini kursatsa, namoz ravo buladi. Chunki bundan saqlanish imkonsiz». Iqtibos tugadi.

Mardaviy «al-Insof»da (1/471) dedi: «al-Majd ibn Taymiya dedi: Badanining qismi kattaligini kursatib turishi uchun kiyimga biror narsani boglashlik (masalan kamar) ayollar uchun makruh. Ibn Tamim va boshqalar aytishdiki: Beli atrofini biror narsa bilan boglab, masalan kamar va hokazo, namoz uqishlik ayollar uchun bu makruh». Iqtibos tugadi.

Shaykh Sayyid Sobiq rohimahulloh «Fiqhus Sunna»da (1/97) aytadilar: «Avratni yopadigan kiyim kiyishlik vojib, hatto u tor va avrat shaklini bilintirib tursa ham». Iqtibos tugadi.

Bu avratni bilintirib turadigan darajada tor kiyimda namoz uqishlik borasidagi ulamolarning suzlari edi. Ular ochiq-oydin aytishmoqdaki, bunday holatda namoz ravo buladi.

Biroq bu odamlarni tor kiyimda namoz uqishlikka targib qilinadi degani emas. Aksincha, ular tor kiyim kiymasliklari yoki unda namoz uqimasliklari kerak. Chunki bu namoz uchun qilinishi buyurilgan ziynatlanishga khilof buladi. Bu erda kuproq gap bu namoz ravomi yoki yuqmi degan masala ustida borgan.

Shaykh Solih Favzon agar ayol kishi avratining shakli kurinadigan darajada tor kiyimda namoz uqisa, uning namozi ravo, biroq u bu kiyimni kiygani uchun gunohkor buladi deb fatvo berganlar.

U kishi aytadilar: «Ayol kishi tana azosini, shaklini va dumbasini bilintirib turadigan tor kiyim kiyishligi joiz emas. Tor kiyim erkak kishi uchun ham, ayol kishi uchun ham joiz emas. Biroq bu ayniqsa ayollar uchun joiz emas. Chunki ularning holatida fitna kuproq.

YOlgiz holatdagi namozga kelsak, agar inson avrati yopilgan holda mana shunday kiyimda namoz uqisa, uning namozi ravo buladi. Biroq u tor kiyimda namoz uqigani uchun gunohkor. Chunki u tor kiyim kiyishlik bilan namoz talab qilgan buyruqlardan birini buzdi. Bu birinchi jihat. Boshqa jihat shuki, bu fitnaga sabab buladi va etiborni qaratadi, ayniqsa ayollar holatida. Shunday qilib, ayollar uzlarini keng kiyimlar bilan tusishlari kerak. U kiyim ularni bekitishi va badanlaridagi har qaysi azolarini kursatmasligi yoki etiborni jalb qilmasligi kerak. Aniqrogi, bu ayol kishini tuliq berkitadigan kiyim bulishi lozim». Iqtibos tugadi («al-Muntaqo min Fatava shaykh Solih al-Favzon» 3/454).

Bazi ulamolar Paygambar sollallohu alayhi va sallamning: «Kiyingan, ammo yalangoch ayollar» degan suzlarini, bu tor kiyim kiygan ayollarga qaratilgan deb sharhlashgan. Vallohu alam.

Alloh paygambarimizga, uning oilasi va sahobalariga salavotu salomlar yullasin.

namoz ayollar uchun, ayollar namoz o qish, namoz o qish ayollar uchun, namoz o qish tartibi ayollar, namoz o rganish ayollar, namoz o qish tartibi ayollar uchun, namoz o rganish ayollar uchun, ayollar namoz o qish skachat, bomdod namoz ayollar uchun.

Qiziqarli malumotlar
Namoz o’qish qoidalari kitobi