EFFUZIV TOGʻ JINSLARI

EFFUZIV TOGʻ JINSLARI — yer yuzasida yoki Yer poʻsti qatlamining yuqori qismida lavaning sovishi mobaynida hosil boʻlgan magmatik togʻ jinslari; ularning maʼlum bir qismi suv osti vulkanlari otilib chiqqanda vujudga keladi. Lavaning tez qotishiga sabab boʻluvchi tarkibidagi vulkan shishasining mavjudligi, oʻziga xos porfirli strukturaga egaligi Effuziv togʻ jinslarining xarakterli xususiyatlaridandir. Effuziv togʻ jinslarining tarkibi keng koʻlamda oʻzgarib turadi. Eng koʻp tarqalganlari bazalt, andezit va ular oraligʻidagi jinslar; kamroq uchraydiganlari datsit va liparitlar boʻlib, ishqorli va ultraasoslilari yanada kamroq uchraydi. Asosiy minerallari: plagioklaz, K—№ dala shpati, ortopiroksen, klinopiroksen, amfibol, biotit va kvars. Aksessor minerallari: ortit, ksenotim, sirkon, apatit, ilmenit va magnetit. E. t. j. paydo boʻlish sharoitlariga koʻra, 3 yirik guruhga — piroklastik jinslar, lava jinslari va ekstruziv jinslarga boʻlinadi. Effuziv togʻ jinslari Oyda ham topilgan.

Ensiklopediya.uz
EFFUZIV TOGʻ JINSLARI