MUXAMMAS
MUXAMMAS (arab. — beshlik) — sharq sheʼriyatidagi sheʼriy shakllardan, qofiyalanish tartibiga koʻra tuzilgan sheʼr. M. ning har bir bandi 5 misradan iborat boʻlib, a—a—a—a—a, b—b—b—b—a, v—v—v—v—a, baʼzan esa a—a—a—a—a, b—b—b—a—a tarzida qofiyalanadi. Bandlarning oxirida shoirtaxallusi keltiriladi. Muxammas 1bandining 5misrasida qofiya sifatida qoʻllangan soʻz shu misra boʻylab 2—3-marta takrorlanadigan namunalari ham uchraydi (mas, Dilkash, Komil Xorazmiy, Feruz, Muazzamxon va b. ijodida). Muxammasning 2 turi bor: tabʼi xud (mustaqil) va tazmin (taxmis). Birinchisida barcha beshlik miyeralar bir muallifniki, ikkinchisi (taxmis)da ijodkor bironta ustoz, zamondosh shoir yoxud oʻz gʻazallari baytlarining har birini beshlik bandlarga aylantiradi. Ikki shoir misralari payvandidan iborat sheʼr paydo qilinadi. Gʻazalning har bir bayti oldidan oʻzining uch misrasini qoʻshadi. Muxammas shoir uchun fikr-kechinmalarini chuqurroq ifodalash, bo-shqa shoirlar bilan musobaqalashish, kuch sinash, bahslashuv vositasi boʻlgan.
Ensiklopediya.uz
MUXAMMAS