Gerpes haqida

Gerpes qanday kasallik?

Gerpes — bu virus keltirib chiqaradigan kasallik. Bu teri va shilliq qavatlardagi suyuqlik bilan to’ldirilgan kichik pufakchalarning toshishi sifatida namoyon bo’ladigan yallig’lanish kasalligi. Kasallikning qo’zg’atuvchisi oddiy gerpes virusi (lotincha Herpes simplex yoki HSV) bo’lib, u dunyo aholisining 90% da mavjud, ammo ulardan faqat 5% ida gerpes namoyon bo`ladi va belgilari rivojlanadi.

Herpesviridae oilasi viruslari hayot uchun xavfli bo’lishi mumkin bo’lgan infeksiyalarni keltirib chiqarishi mumkin. Shuningdek, oddiy gerpes virusi homiladorlik davrida homilaga ta’sir qiladi, u keltirib chiqaradigan patologiyalar homilaning tashqi ko`rinishi o`zgarishiga olib kelishi mumkin.

Oddiy gerpes virusi ko`pincha quyidagilarga ta`sir qiladi:

• shilliq qavatlar;
• nervlar (meningit, ensefalit);
• ko’rish apparati (keratit, konyunktivit);
• teri qoplamasi;
• jinsiy a’zolarning shilliq qavati.

Kasallikning takrorlanishi burunning yon tomonida, lablar chetida, tish milkida va yonoqning ichki qismida, peshonada va hatto ko’z qovog’ida o’zini namoyon qiladi. Ko’pincha yallig’lanish lablar burchaklarida vujudga keladi.

Gerpesning tasnifi

Virusning juda ko’p turlari mavjud bo’lsa-da, jami sakkizta turi ajratiladi:

• HSV 1-turi — og’iz va labda o’zini namoyon qiladi. Avval yallig’lanish va qizarish, keyin ichida suyuqlik bo`lgan pufakchalar paydo bo’ladi. Bir hafta davomida pufakchalar joyida noqulaylik va achishish kuzatiladi. Ba’zida bemorning harorati ko`tariladi. Bu gerpesning eng ko`p uchraydigan turi bo`lib, sovqotish yoki shamollash paytida qaytalanadi.
• HSV 2-turi — jinsiy a’zolarda o’zini namoyon qiladi. U genital gerpes deb ham ataladi. Virus jinsiy aloqa orqali yuqadi. Birlamchi va ikkilamchi genital gerpes mavjud:

— Birlamchi — yuqishdan keyin gerpesning birinchi marta namoyon bo’lishi

— Ikkilamchi — kasallikning qaytalanishi, yil davomida takrorlanadi.

• Tanadagi gerpes (3-turi) – o`rab oluvchi temiratki. Bolalarda suvchechakni keltirib chiqaradi. 35 yoshgacha bo’lgan kattalarda asab tizimiga, ayniqsa bosh suyagi va orqa miya to’qimalariga salbiy ta’sir qiladi. Tanada yirik nervlar o’tadigan joyda bir qator pufakchalar paydo bo’ladi va tanani o’rab turganga o’xshaydi, nomi shundan kelib chiqqan. Shilliq qavatlar virusning bu turi bilan deyarli hech qachon zararlanmaydi. Gerpesning ushbu turidagi belgilar: bosh og’rig’i, isitma, achishish, qichishish.
• HSV 4-turi (Epshteyn-Barr virusi) tomoq og’rig’i (angina) ning bir shakli bo’lib, unda limfa tugunlari odatdagidan kattaroq bo’ladi. Alomatlari: tomoq og’rig’i, o’zini yomon his qilish, bosh aylanishi. Yetti kun davomida baland harorat saqlanib qoladi va bodomsimon bezlarda suyuqlik bilan to’la pufakchalar paydo bo’ladi.
• HSV 5-turi (sitomegalovirus). U ikki xil namoyon bo`ladi: alomatlar umuman kuzatilmaydi yoki kasallik markaziy asab tizimi va organlarga ta’sir qiladi. Virusning bu turi jinsiy yo`l bilan yoki kundalik hayotda yuqtiriladi. Ushbu virus chaqaloqqa onadan, shuningdek, emizish orqali o’tishi mumkin.
• HSV 6-turi. Virusning bu turi sababli limfoma, limfosarkoma, gemositoblastoma rivojlanadi.
• HSV 7-turi tufayli surunkali charchoq sindromi paydo bo’ladi. Bu bolalik davrida paydo bo’lishi, ammo immun tizimi yomonlashmaguncha o’zini namoyon qilmasligi mumkin. Limfotsitlar ko’pincha normal miqdorda bo’ladi, lekin ular virusning harakatlari tufayli o’z vazifalarini normal bajara olmaydi. Shu sababli surunkali charchoq rivojlanadi. Vaqt o’tishi bilan asab tizimining yanada jiddiy muammolari paydo bo’lishi mumkin: xotira va aqlning buzilishi, depressiya.
• HSV 8-turi. Faqat PCR testi orqali tashxis qo’yish mumkin. Virusning bu turi faqat prostata bezi va siydik-tanosil tizimi to`qimalarida topiladi.

Gerpesning belgilari

Oddiy gerpes virusining namoyon bo’lishi — bu tananing turli qismlarida paydo bo’lishi mumkin bo’lgan suyuqlikli pufakchalardir. Odatda, ularning paydo bo’lishidan oldin bemorda quyidagi belgilar kuzatiladi:

• holsizlik;
• terining achishishi va qichishi;
• titroq.

Rivojlanish bosqichlari:

• Birinchi bosqich — pufakchalar keyinroq paydo bo’ladigan joyda teri biroz qichishadi. Agar terining bu joyini «Aciklovir» malhami bilan yog’lansa, pufakchalar paydo bo’lishini oldini olish mumkin.
• Yallig’lanish bosqichi — suyuqlikli pufakchalar hosil bo’lib, ular asta-sekin kattalashib boradi.
• Yaralar bosqichi — pufakchalar yorilib, ularning o’rnini og’riq keltiradigan yaralar egallaydi.
• Qo’tirning paydo bo’lish bosqichi — yaralar qobiq bilan qoplanadi.

O`rab oluvchi temiratki davrida migren va kasallangan nervning joylashuvi bo’ylab tanadagi og’riqlar paydo bo’lishi mumkin. Bir necha kundan keyin terida pufakchalar paydo bo’ladi, undagi shaffof suyuqlik asta-sekin qonli yiringga aylanadi. Limfa tugunlarining kattalashishi va haroratning ko’tarilishi kuzatiladi. Nevralgiya bir necha oy davom etishi mumkin.

Birlamchi genital gerpes hech qanday namoyon bo`lmaydi. Bemor o’zini virus tashuvchisi ekanligini bilmaydi va boshqa odamlarga yuqtiradi. Belgilar ikki yoki undan ko`p kun ichida namoyon bo`la boshlaydi. Ko’pincha ular oyoqlar, sonlar terisida, jinsiy a`zolar shilliq qavatida toshmalar shaklida paydo bo`ladi. Hayz ko’rishdan oldin, ayollarda, hatto dumba mushaklarida pufakchalar paydo bo’lishi mumkin.

Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldini olish osonroq.

Diagnostika

Oddiy gerpes virusiga klinik ko’rinishga qarab tashxis qo’yiladi. Agar tekshiruvda tashqi jinsiy a’zolarda toshma aniqlansa, kasallik sifilis (zahm) bilan taqqoslanadi. Tashxislashda quyidagi laboratoriya usullari tavsiya etiladi:

• virusologik;
• PCR testi;
• immunitet holati baholanadi;
• sitomorfologik;
• immunoferment tahlil yordamida antitanachalar aniqlanadi.

Gerpesni qanday davolash mumkin?

Gerpes surunkali kasallikdir, ammo qaytalanishning oldini olish uchun davolanish kerak. Buning uchun quyidagi dori vositalari qo’llaniladi:

• isitmani tushiruvchi;
• mikroblarga qarshi;
• og`riq qoldiruvchi krem va malhamlar;
• immunostimulyatorlar.

Shifokorlar tavsiya qiladilar:

• «Aciklovir» («Zoviraks») — tana hujayralarida oddiy gerpes virusi tarqalishini oldini oladi.
• «Famciklovir» («Famvir») — Herpes zoster va Herpes simplex virusi shtammlarini o’ldiradi.
• «Valasiklovir» («Valtareks») — ta’sir qilish modeli «Aciklovir» ga o’xshaydi, lekin undanda kuchli dori.
• «Panavir» — qichishish va og’riqni yo’qotish uchun ishlatiladi.
• «Flavozid» – oddiy gerpes virusiga qarshi sirop.
• «Proteflazid» — kasallikka qarshi tomchilar.

Homilador ayol uchun xalq tabobati usullari yordamida gerpesni yo’q qilish ma`qulroqdir. Ular toshmalarni bartaraf etishga yordam beradi, ammo homilador ayolning immunitetiga hech qanday ta’sir qilmaydi.

Gerpesni davolashning xalqona usullari

Gerpesdan davolanishga yordam beradigan xalqona usullar ro’yxati:

• Kun davomida ikki soatlik oraliq bilan yallig’langan joylarni oqqarag`ay (pixta) yog’i bilan yog’lanadi;
• Lablar terisidagi pufakchalarni propolis damlamasi bilan kuydirib, so’ngra kalendula asosidagi malham bilan artiladi;
• Kuchsizroq choy tayyorlab (yarim choy qoshiq quruq choydan foydalaning), choy sovishini kuting. Paxtani namlab va yallig’langan joyga kuniga to’rt marta qo`yiladi;
• Bir necha kun davomida pufakchalar quloq kiri bilan yog’lanadi;
• Surtib turishga kamfora yog`i ishlatiladi.

Xavfli jihatlari

Homilador ayol uchun gerpes tug’ilmagan bolaga infeksiyasining yuqishi ehtimoli bilan xavflidir. Bachadon bo`ynidagi pufakchalar bepushtlikka olib kelishi mumkin. Shuningdek, gerpes kichik tos sohasi a’zolariga va uning tuzilmalariga ta’sir qilishi mumkin (ganglionit, nevrit, tos simpatalgiyasi).

Profilaktika

Gerpesning oldini olish uchun shifokorlar quyidagilarni tavsiya qiladilar:

• Jinsiy sherik tanlashda ehtiyot bo’lish;
• Prezervativlardan foydalanish;
• Antiseptiklardan foydalanish;
• Gerpes bilan kasallangan bemor terisi bilan aloqa qilgandan so’ng, odatiy gigiena qoidalarini bajarish;
• Jamoat joylaridan uyga qaytgandan so`ng qo’llarni yuvish yoki tozalash.
• Shaxsiy gigiena qoidalarini e’tiborsiz qoldirmaslik;
• Notanish odamlar bilan oral jinsiy aloqada bo’lmaslik;
• Linzalarga so`lak tekkizmaslik;
• Begona idish-tovoqlar va kiyimlarni ishlatmaslik.

Gerpesning tarqalishini oldini olish uchun bemor pufakchalarni yorib yubormasligi va yaralarda hosil bo’lgan qobiqlarni olib tashlamasligi kerak.

Gerpesga qarshi vaksinalar

“Vitagerpavak” — bu HSV infeksiyasini davolashda ham, oldini olishda ham qo’llaniladigan gerpesga qarshi emlashdir. Undan yillar davomida foydalanilib kelinadi. Vaksina virusning inaktivlangan antitanalarini o’z ichiga oladi, bu esa bemorda immunitet reaksiyasi hosil bo`lishini rag’batlantiradi. Bemorlar ushbu vaksinani yaxshi o`tkazadilar. “Vitagerpavak”ning uzoq vaqt davomida immunitet ishlab chiqarilishini rag’batlantirishi isbotlangan.

Ushbu maqola faqat tanishish maqsadida joylashtirilgan va ilmiy material yoki professional tibbiy maslahat emas.

Gerpesni davolovchi shifokorlar

Dermatolog, Kosmetolog, Dermatovenereolog

Tajriba 15 yil · Oliy toifali shifokor

• 
  Dermatolog birinchi konsultatsiyasi
  
  
  80 000 so’m
• 
  Dermatolog takroriy konsultatsiyasi
  
  
  
  narx so’rov bo’yicha
  

Qabul turi

Klinikada

80 000 so’m

Batafsil

Yunusobod tumani, Mevazor ko`chasi, 5/14

Mo’ljal: Respublikanskiy Perinatalnoy Sentr, Detskaya klinika TashPMI

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Dushanba — Juma 08:00-15:00  

Shanba 08:00-14:00   

Dermatolog, Dermatovenereolog

Tajriba 28 yil · Oliy toifali shifokor

• 
  Dermatolog birinchi konsultatsiyasi
  
  
  130 000 so’m
• 
  Dermatolog takroriy konsultatsiyasi
  
  
  100 000 so’m

Qabul turi

Klinikada

130 000 so’m

Batafsil

Chilonzor tumani, Cho’pon Ota ko`chasi, 18/19

Mo’ljal: Chilonzor IIBB

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Dushanba, Chorshanba, Juma 14:00-17:00   

Seshanba, Payshanba, Shanba 09:00-17:00   

Dermatolog, Trixolog

Tajriba 11 yil

• 
  Dermatolog birinchi konsultatsiyasi
  
  
  150 000 so’m
• 
  Dermatolog takroriy konsultatsiyasi
  
  
  
  narx so’rov bo’yicha
  
• 
  Dermatolog birinchi konsultatsiyasi
  
  
  250 000 so’m
• 
  Dermatolog takroriy konsultatsiyasi
  
  
  
  narx so’rov bo’yicha
  

Qabul turi

Klinikada

150 000 so’m

Qabul turi

Klinikada

250 000 so’m

Batafsil

Nano Hair Clinic
Medion Aesthetic & SPA

Yakkasaroy tumani, Mirabad ko`chasi, 9A

Mo’ljal: «Rossiya» mehmonhonasi

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Dushanba, Chorshanba, Juma 08:00-19:00   

Shayxontohur tumani, Zulfiyaxonim ko’chasi, 18

Mo’ljal: Yangi Qozog’iston elchixonasi va Rayxon kafesi

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Dushanba, Chorshanba, Juma, Yakshanba Dam olish kuni   

Dermatolog

Tajriba 11 yil

• 
  Dermatolog birinchi konsultatsiyasi
  
  
  170 000 so’m
• 
  Dermatolog takroriy konsultatsiyasi
  
  
  
  narx so’rov bo’yicha
  

Qabul turi

Klinikada

170 000 so’m

Batafsil

Mirobod tumani, Oybek ko`chasi 34

Mo’ljal: Pravoslav cherkovi

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Dushanba — Shanba 09:00-17:00  

Dermatolog, Dermatovenereolog

Tajriba 41 yil · Oliy toifali shifokor

• 
  Dermatolog birinchi konsultatsiyasi
  
  
  190 000 so’m
• 
  Dermatolog takroriy konsultatsiyasi
  
  
  
  narx so’rov bo’yicha
  

Qabul turi

Klinikada

190 000 so’m

Batafsil

Olmazor tumani, Kichik Xalka Yo`li, 5

Mo’ljal: Beruniy metro bekati

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Dushanba — Juma 08:30-11:30  

Dermatolog, Kosmetolog

Tajriba 8 yil

• 
  Dermatolog birinchi konsultatsiyasi
  
  
  170 000 so’m
• 
  Dermatolog takroriy konsultatsiyasi
  
  
  
  narx so’rov bo’yicha
  

Qabul turi

Klinikada

170 000 so’m

Batafsil

Olmazor tumani, Kichik Xalka Yo`li, 5

Mo’ljal: Beruniy metro bekati

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Dushanba, Chorshanba, Juma, Yakshanba Dam olish kuni   

Seshanba, Payshanba 10:00-16:30   

Dermatolog, Dermatovenereolog

Tajriba 17 yil · Birinchi toifali shifokor

Qabul turi

Klinikada

51 700 so’m

Batafsil

Medion Family Hospital
Respublika ixtisoslashtirilgan dermatologiya va venerologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi

Shayxontohur tumani, Istiroxat ko’ch., 258

Mo’ljal: Grampus sport majmuasi

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Dushanba — Shanba 09:00-15:00  

Olmazor tumani, Farobiy ko`chasi, 3

Mo’ljal: Respublika saraton markazi

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Ish vaqti belgilanmagan

• 
  Dermatolog birinchi konsultatsiyasi
  
  
  150 000 so’m
• 
  Dermatolog takroriy konsultatsiyasi
  
  
  120 000 so’m

Qabul turi

Klinikada

150 000 so’m

Batafsil

Chilonzor tumani, Muqimiy ko`chasi, 182

Mo’ljal: «Sport tovarlari» do’koni va Oqtepa maydoni o’rtasida

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Dushanba, Chorshanba, Juma 16:00-17:00   

Dermatolog, Kosmetolog

Tajriba 22 yil · Uchinchi toifali shifokor

Batafsil

Chilonzor tumani, Bunyodkor ko’ch, 24/1

Mo’ljal: NBU BANK qarshisidagi metro Chilonzor

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Dushanba — Shanba 14:00-17:00  

• 
  Dermatolog birinchi konsultatsiyasi
  
  
  100 000 so’m
• 
  Dermatolog takroriy konsultatsiyasi
  
  
  
  narx so’rov bo’yicha
  

Qabul turi

Klinikada

100 000 so’m

Batafsil

Shayxontohur tumani, Beruniyshoh ko`chasi, 32

Mo’ljal: «Afsona» savdo markazi

Klinikada shifokorni qabul qilish vaqti

Ish vaqti belgilanmagan

Foydali ma’lumot

Analizlar

Med24.uz siz barcha laboratoriya tekshiruvlaridan o’tishingiz mumkin bo’lgan sizga yaqin atrofdagi klinikani tanlashda yordam beradi

Batafsil

Diagnostik markazlar

Med24.uz ixtisoslashtirilgan portali uyingiz yaqinidagi diagnostika markazini tanlashda yordam beradi

Batafsil

Tibbiy xizmatlar

Turli klinikalarda tibbiy xizmatlar qancha turishini bilib oling

Batafsil