Tarbiya va odat haqida maqollar
Ayg’ir qanday bo’lsa, ot shunday. Beshikda tekkan, kafanda ketar. Bir kattaning gapiga kir, Bir qilgan — madad, Bola boqqandan olov yoqqan yaxshi. Bola — yoshidan, Bola ko’rganini qilar, Bola — loy, ona — kulol. Bola tuqqanniki emas tarbiyalaganniki. Bolani so’ksang, beti qotar, Bog’ing bo’lsa, qo’ra qil, Boqsang botir qilasan, Buzishga o’rganma, tuzishga o’rgan. Buzuqi qarisa ham, g’amzasi qarimas. Bukrini go’r tuzatar. Daraxtdan meva olaman desang, Daraxtiga ko’ra — mevasi, Dard ketar, odat qolar. Daryo to’la suv bo’lsa ham, Daryo chuchuk — ariq chuchuk. Yetti yoshga yetguncha, Yetmish yoshga yetguncha, Igna qayoqqa yursa, Illat ketar, odat ketmas. Itni qopag’on qilgan — egasi. Katta arava qaydan yursa, Katta boshlar, kichik tashlar. Kishi yo’q deb so’zlama, Odam bo’lar yigit odatidan ma’lum, Odam odamdan qutular, Odat bir, tabiat boshqa. Olti kun och qolsang ham, Ona suti bilan kirmagan Ona qilsa zo’rlikni, Onadan ko’rgan to’n bichar, Ot bilan bo’lsa eshakning oxuri, Ot bo’lsang, choparsan, Ota g’ayrath bo’lsa, Otadan — o’g’il, onadan — qiz. Otasi buzuqning biri — buzuq, Otasi tentakning birisi — tentak, Otasini so’rasang — Ahmadi forig’, Otning fe’li egasiga ma’lum. Semiz qo’zining go’shti yaxshi, Suv bilan ekin o’sar, Suv boshidan loyqa. Suv boshidan yaxshi, Sut bilan kirgan jon bilan chiqar. So’ksang — so’kuvingda, Tayoq ayiqni ham mulla qilar. Tayoq maymunga namoz o’qitar. Tayoq o’g’rini to’g’rilar, Tananing turqi tuqqaniga ma’lum. Tarki odat — amri mahol. Terakka qarab, tol o’sar. Toyni ot qilguncha, Tog’ yerdan o’sib chiqar, Tulpor — biyadan, Tulpor tubiga tortar. To’qqizida qanday — to’qsonida shunday. Usta qanday — shogird shunday. Ustoz bilimli — shogird ilmli. Xotin olsang, yoshdan ol, Charxni buzgan — parrasi, Egasiga ko’ra biyasi. Egri butoqni niholida tobini ol. Er bolasi — er, Erka tutsa onasi, To’g’ri tutsa onasi, Erka o’g’il yovga yaramas, Eshigi yomonning uyiga borma, Yugansiz otni o’rgatib bo’lmas. Yaramas odat ko’p bo’lar, Yaxshi kishi bolasi O’zing pishirgan osh — O’rgangan ko’ngil o’rtansa qo’ymas. O’rgangan qiliq o’lganda qolar. O’g’lingni sevsang, quldek ishlat. O’g’ri o’rganganini o’lguncha qo’ymas. Qarg’ani boqqan bilan qush bo’lmas. Qiz bersang, otasiga qarab ber, Qiz saqlay bilmagan gung etar, Qizni onasi tiysin, Qon bilan kirgan jon bilan chiqar. Qorindagi qiliq qora yerda qolar. Qush uyasida ko’rganini qilar. Qo’zi qo’chqordan nishon, G’ayratlining bolasi tanbal bo’lar. Ho’kizning o’tini yeb,Tarbiya va odat haqida maqollar
DO`STLARGA ULASHING:
Bir — kichikning.
Ikki qilgan — odat.
Xotin — boshidan.
Ota — bilganini.
Ursang, eti qotar.
O’g’ling bo’lsa, mulla qil.
Tergasang — tentak.
Niholligidan parvarish qil.
Ota-onasiga ko’ra — bolasi.
It tun bilan suv ichar.
Daryo achchiq — ariq achchiq.
Yer to’qmog’in yersan.
El to’qmog’in yersan.
Ip ham shu yoqqa yurar.
Kichik arava shundan yurar.
Og’zing yomon o’rganar.
Tulpor bo’lar qulun — muchasidan.
O’z fe’lidan qutulmas.
Otang odatini qo’yma.
Tana suti bilan kirmas.
Bola tortar xo’rlikni.
Otadan ko’rgan o’q yo’nar.
Rangi yuqmas, fe’li yuqar oxiri.
It bo’lsang, qoparsan.
Bola ibratli bo’lar.
Onasi buzuqning bari — buzuq.
Onasi tentakning barisi — tentak.
Onasini so’rasang — tovoni yoriq.
Oqil onaning — qizi.
Tarbiya bilan — odam.
Hosil — tagidan.
Ursang — uruvingda.
Go’r bukrini to’g’rilar.
Onaga qarab, qiz o’sar.
Egasi it bo’lar.
Odam — ota-onadan.
Mard — enadan.
Jilovini boshdan ol.
Qizni buzgan — onasi.
Sher bolasi — sher.
Taltayadi bolasi.
Yurtga ega bolasi.
Erka qiz — ishga.
Onasi yomonning qizini olma.
Eng yomoni — kunchilik.
Yuqoridan siy topar.
Yomon kishi bolasin
Tuyada ham it qopar.
Aylanib ich, o’rgulib ich.
Qiz olsang, onasiga qarab ol.
Ipak saqlay bilmagan yung etar.
O’g’ilni — otasi.
O’g’il — otadan.
Qo’yning qihg’ini qilma.
Tarbiya va odat haqida maqollar