Eshitish qobiliyatini yo’qotish nima

Eshitish qobiliyatini yo’qotish –  bu quloq, eshitish yo’llari yoki miyadagi eshitish markazining biron bir tuzilishi odatdagidek ishlamasligi tufayli yuzaga keladigan holat. Turli xil kasalliklar, shovqin, genetik xususiyatlar kabi turli omillar bu muammoning sababi bo’lishi mumkin. Eshitish qobiliyatini yo’qotish haqida ko’proq bilmoqchi bo’lsangiz, maqolamizning qolgan qismini ko’rishingiz mumkin.

Eshitish qobiliyatini yo’qotish nima?

Bu anatomik (o’simta, infektsiya), fiziologik (suyuqlik, elektrolitlar), jismoniy (baland ovoz, bosim o’zgarishi) va kimyoviy ta’sirlar natijasida eshitish bilan bog’liq tuzilmalar va yo’llar, ayniqsa quloq funktsiyalarining yomonlashishi bilan tavsiflangan holat. Bu asosan keksa yoshdagi odamlarda va baland yoki shovqinli tovushlarga duchor bo’lganlarda kuzatiladi. Biroq, uni har qanday yosh guruhida ko’rish mumkin. Eshitish qobiliyatini yo’qotish – bu eshitish tovushlarining qisman yoki to’liq yo’qolishiga olib keladigan tibbiy holat.

Eshitish qobiliyatini yo’qotish belgilari qanday?

Ba’zi odamlar quloqlarini eshitmaslik muammosiga duch kelishadi, lekin ular buni bilishmaydi. Shu sababli, ba’zi belgilarga qarab, odamning eshitish qobiliyatini yo’qotganligini aniqlash mumkin. Eshitish qobiliyatini yo’qotishini ko’rsatishi mumkin bo’lgan ba’zi alomatlar quyidagicha umumlashtirilishi mumkin:

• Telefon suhbatlarida boshqa tomonni eshitish qiyinligi
• Ko’pincha odamlardan aytganlarini takrorlashni yoki balandroq gapirishni so’rash
• Undosh tovushlarni aniqlashda muammo bor
• Filmlar tomosha qilish yoki musiqa tinglashda ovoz balandligini oshirish zarurati
• Ko’pchilik g’o’ldiradi va bo’g’iq ovozda gapiradi, deb o’ylay boshlaydi.
• Olomon muhitda, fon shovqini bo’lgan joylarda tovushlarni aniq idrok eta olmaslik
• Tushunishda qiyinchilik, ayniqsa ayollar va bolalar gapirganda
• Muloqot muammolaridan qochish uchun ba’zi ijtimoiy muhitlardan qochadi

Eshitish qobiliyatini yo’qotish darajalari

Eshitish testi odamda eshitish qobiliyatini yo’qotish darajasini aniqlash uchun o’tkaziladi. Eshitish testlarida o’lchov desibellar bilan aniqlanadi.

• Oddiy eshitish -10 db (Haddan tashqari past shovqin) dan 25 desibel (db) (kundalik gapirish ovozi) oralig’ida.
• Juda engil eshitish qobiliyati, 26 db dan 40 db gacha
• Eshitish qobiliyatining engil pasayishi, 41 db dan 55 db gacha
• O’rtacha eshitish halokati 56 db dan 70 dbgacha
• Og’ir eshitish qobiliyati, 71 db dan 90 db gacha
• Chuqur eshitish qobiliyati, 91 db va undan yuqori

Eshitish qobiliyatini yo’qotish sabablari nima?

Eshitish qobiliyatining yo’qolishi tug’ilishdan paydo bo’lishi mumkin, shuningdek, to’satdan rivojlanadigan yoki ma’lum bir yoshdan keyin asta-sekin o’sib boradigan eshitish qobiliyati yo’qolishi mumkin. Keksa yoshdagi eng ko’p uchraydigan muammolardan biri bo’lgan eshitish qobiliyatining yo’qolishi turli sabablarga ega. Ayrim misollar:

• Shishlar yoki infeksiyalar: Eshitish tuzilmalarida yoki qo’shni tuzilmalarda o’smalar va infektsiyalar eshitish yo’li va tuzilmalariga zarar etkazganda eshitish muammolari paydo bo’lishi mumkin.
• Bolalarda eshitish qobiliyatini yo’qotishning eng keng tarqalgan sababi o’rta quloqning takroriy infektsiyalari. Infektsiyalar natijasida quloq pardasi va suyak tuzilmalarining anatomik yaxlitligi va funktsiyasining buzilishi eshitish muammolariga olib kelishi mumkin.
• Intrakranial bosimning oshishi: intrakranial bosimni oshiradigan lezyonlar eshitish nervlariga bosim o’tkazsa, eshitish qobiliyatini yo’qotishi mumkin.
• To’satdan baxtsiz hodisa yoki travmadan eshitish bilan bog’liq anatomik tuzilmalarning shikastlanishi.

Eshitish qobiliyatini yo’qotish qanday aniqlanadi?

Eshitish qobiliyatini yo’qotish tashxisi uchun, birinchi navbatda, bemorning shikoyatlari shifokor tomonidan tinglanadi va batafsil fizik tekshiruv o’tkaziladi. Quloqni tekshirishda otoskop deb ataladigan yoritilgan qurilma qo’llaniladi. 

Eshitish qobiliyatini yo’qotish tashxisida yana ba’zi testlar ham qo’llaniladi. Ushbu testlardan ba’zilari:

• Sof ohang audiometriyasi: eshitish chastotalarini tekshiradi. Quloq ichidagi tovush o’tkazuvchanligida havo va suyak yo’lini solishtiradi.
• Nutq audiometriyasi: Ushbu test yordamida odam normal nutqni qay darajada tushunishi tekshiriladi.
• Timpanometriya: o’rta quloqdagi bosim darajasi, quloq pardasi ustida o’lchanadi.
• Akustik refleks testi: O’rta quloqda eshitish uchun mas’ul bo’lgan stapes mushaklarining tovushga javobi baholanadi va eshitish bilan bog’liq zararlangan hududning joylashishini aniqlashga harakat qilinadi.

To’satdan eshitish qobiliyatini yo’qotish sabablari nima? 

Eshitish qobiliyatini yo’qotish sababi aniqlangandan so’ng, sababni davolash rejasi odatda quyidagilarni o’z ichiga oladi: Agar bemorga ish mashinasi, baland musiqa yoki qurol ovozi kabi yuqori desibelli tovushlar ta’sir qilgan bo’lsa, ba’zida ular to’satdan eshitish qobiliyatini yo’qotishi mumkin. Ushbu yo’qotishlar doimiy yoki vaqtinchalik bo’lishi mumkin. Davolash, quloq pardasi va eshitishning ichki tuzilmalariga zarar etkazish darajasiga qarab, otorinolaringolog tomonidan belgilanadi.

Eshitish qobiliyatini yo’qotishga qarshi qanday ehtiyot choralarini ko’rish kerak?

Eshitish qobiliyatini yo’qotishiga olib kelishi mumkin bo’lgan xavflarga qarshi turush mumkin bo’lgan ba’zi choralar quyidagilardir:

• Shovqinli joylarda quloq himoya vositalaridan foydalanish.
• Shovqinli joylar va ko’ngilochar joylardan saqlaning.
• Shifokor tomonidan belgilangan vaqt oralig’ida eshitish testlarini o’tkazish.

Agar sizda eshitish qobiliyatini yo’qotishdan dalolat beruvchi alomatlar bo’lsa va ayniqsa, bir qulog’ingizda to’satdan eshitish yo’qolsa, darhol shifokorga murojaat qilish juda muhimdir.