Mizofoniya: ta’rifi, belgilari va davolash

Mizofoniya ma’lum tovushlarga haddan tashqari sezgirlik va reaktivlik holati sifatida tavsiflanadi. Bu ushbu tovushlarga duchor bo’lgan odamlarda g’azab, noqulaylik yoki tashvish kabi kuchli hissiy reaktsiyalarni boshdan kechirishi mumkin. Ushbu maqolada Mizofoniya nima ekanligini, uning belgilari va potentsial davolash usullari batafsil muhokama qilinadi.

Misofoniya nima?

Mizofoniya – bu «sezgir ovoz» yoki «asabiy ovoz» deb ham ataladigan tovushga sezgirlik holati. Bunday holatda, ma’lum tovushlar eshitilganda, odam o’ta noqulaylik, g’azab yoki xavotirni boshdan kechiradi. Mizofoniya odatda kundalik hayotning oddiy tovushlariga, masalan, ovqatlanish, chaynash, yo’talish, hidlash, barmoqlarni tishlash, poyabzal taqillatish va hokazolarga sezgirlik bilan bog’liq.

Mizofoniya belgilari

Mizofoniya odatda bolalik yoki o’smirlik davrida boshlanadi va hayot davomida davom etishi mumkin. Bunday holda, alomatlar ma’lum tovushlar guruhlariga javoban paydo bo’ladi. Mizofoniya belgilari quyidagilarni o’z ichiga olishi mumkin:

• G’azab va nafrat xususiyati: Mizofoniya bilan og’rigan odamlar ba’zi tovushlardan tezda g’azablanadi.
• Tashvish: Mizofoniya qo’zg’atuvchilari oldida tashvish hissi paydo bo’lishi mumkin.
• Qochish xulq-atvori: Mizofoniya bilan og’rigan odamlar tovushlarni eshitishdan qochishlari mumkin. Bu ijtimoiy izolyatsiyaga va kundalik hayotga salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin.
• Jismoniy reaktsiyalar: tetiklantiruvchi tovushlarga jismoniy reaktsiyalar paydo bo’lishi mumkin, bu reaktsiyalar yurak urish tezligining oshishi, terlash va titroqlarni o’z ichiga olishi mumkin.
• Agressiya: Mizofoniya qo’zg’atuvchilari odamni tajovuzkor xatti-harakatlarga olib kelishi mumkin.
• Diqqat muammolari: Mizofoniya bilan og’rigan odamlar ma’lum tovushlar bilan shug’ullanishda e’tiborni yo’qotishi mumkin.

Mizofoniyani davolash

Mizofoniya murakkab holat bo’lgani uchun uni davolash ham murakkab bo’lishi mumkin. Davolash semptomlarning og’irligiga, insonning hayot sifatiga va boshqa har qanday ruhiy salomatlik muammolariga qarab farq qilishi mumkin. Mizofoniyani davolash uchun quyidagi usullar qo’llaniladi:

Ovoz terapiyasi: Ovoz terapiyasi odamga tovushlarni qo’zg’atadigan reaktsiyalarni boshqarishni o’rganishga yordam beradi. Ushbu terapiyada kognitiv xulq-atvor terapiyasi va ekspozitsiya terapiyasi kabi usullardan foydalanish mumkin.

Ovoz niqobi: Ovoz niqobi misofoniyani qo’zg’atuvchi tovushlarni yopish uchun ishlatiladigan maxsus tovushlarni yoki oq shovqinni o’z ichiga oladi. Ushbu qurilmalar odamni ma’lum tovushlarga ta’sir qilishining oldini olishga yordam beradi.

Meditatsiya va stressni boshqarish: meditatsiya, chuqur nafas olish va yoga kabi stressni boshqarish usullari misofoniya alomatlarini engillashtirish uchun ishlatilishi mumkin.

Dori-darmonlar: Ba’zi hollarda misofoniya belgilarini bartaraf etish uchun antidepressantlar yoki anksiyolitik preparatlar buyurilishi mumkin.

Oila terapiyasi: Mizofoniya oilaviy munosabatlarga salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin, shuning uchun oilaviy terapiya oila a’zolariga bu holatni tushunishga yordam beradi va odamni qo’llab-quvvatlaydi.

Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, misofoniya – bu ma’lum tovushlarga yuqori sezuvchanlik va hissiy reaktsiyalar bilan tavsiflangan holat. Mizofoniya hayot sifatiga salbiy ta’sir ko’rsatishi va insonning kundalik faoliyatini cheklashi mumkin. Davolash semptomlarning og’irligiga qarab farq qilishi mumkin va mutaxassisning rahbarligi ostida amalga oshirilishi kerak. Agar siz misofoniyaning alomatlarini sezsangiz, psixiatr yoki psixoterapevtga murojaat qilish muhimdir.