GEPATIT haqida malumot bilib oling.

GEPATIT (yun. hepar; hepatos — jigar) — jigar yalligʻlanishi bilan kechadigan kasalliklar guruhi. Infeksion (virusli gepatit A, V, S, Ye, D) yoki noinfeksion Gepatit (mas, ovqatdan zaharlanish) hamda birlamchi va ikkilamchi infeksion Gepatit boʻladi. Gepatit brutsellyoz, bezgak, zaxm va b. infeksion kasalliklar, shuningdek surunkali meʼda-ichak kasalliklarida kuzatiladi. Mishyak, zaharli zamburugʻlar, kampirchopon (geliotrop), sanoatda, q. x. va roʻzgʻorda ishlatiladigan zaharlar (dixlofos, xlorofos, karbofos, alkogol)dan zaharlanish ham Gepatitga sabab boʻlishi mumkin. Alkogolizmda Gepatit ogʻir oʻtib, jigar irib ketishi (nekroz) mumkin. Gepatit oʻtkir va surunkali boʻladi. Utkir Gepatitda koʻz oqi va badan sargayadi, jigar kattalashadi, jigar sohasida ogʻirlik va ogʻriq paydo boʻladi, bemorning koʻngli aynib, qusadi, ishtahasi yoʻqoladi, ogʻzi taxir boʻladi. Baʼzan homiladorlik toksikozlarida ham oʻtkir Gepatit roʻy beradi. Oʻtkir Gepatit oʻz vaqtida davolanmasa, bemor parhez qilmasa, jigarning maxsus (parenximatoz) toʻqimasi biriktiruvchi toʻqima bilan almashinadi (q. Jigar sirrozi). Oʻtkir Gepatit baʼzan 2-3 oyga choʻzilib, surunkali Gepatitga aylanadi. Kasallikming boshlanish davrida bemorning ahvoli deyarli oʻzgarmaydi, hatto ishlayveradi, kasallik esa zoʻraya boradi. Bemorning koʻz oqi va badani sargʻayganda, t-rasi normal boʻlsa ham, oʻringa yotqizib, vrach chaqirish kerak. Gepatit zaharlanish oqibati boʻlsa, bemorni darhol kasalxonaga joylashtirish lozim. Gepatit boʻlgan bemor yotishi, jigar sohasini issiq tutishi kerak. Bemor ovqatida oson hazm boʻladigan uglevod, oqsil va vitaminlar yetarli, yogʻ kam boʻlishi zarur. Koʻproq hoʻl meva, sabzavot sharbati, qand-shakar, murabbo, asal, oq non, shuningdek, yengil hazm boʻladigan ovqatlar — shirguruch, shovla, sut, qatiq, pishloq va tvorog buyuriladi (sutli ovqatlar va, ayniqsa, tvorogda jigar hujayralarini yemirilishdan saqdaydigan moddalar bor). Jigar funksiyasi kasallikdan keyin juda sekin asliga keladi. Surunkali Gepatitning oldini olish uchun bemor uzoq vaqt (baʼzan bir-ikki yilgacha) sabrtoqat bilan oilaviy vrach nazoratida davolanishi, maʼlum tartib (ovqatlanish va dam olish)ga rioya qilishi kerak.

Erkin Qosimov.