9 Sinf Ona Tili 6 Topshiriq Javobi

1.49-mashq uy vazifasi og‘zaki o‘qitish orqali topishmoqning javobini topiladi.,do‘l haqida o’quvchilarga tushuncha beriladi. Ajratib yozilgan so‘zlar ustida og‘zaki o‘qitish orqali taqqoslash ishlari o‘tkaziladi. Aytilishida t va p tarzida talafuz qilinsa ham d va b undoshlari yozilishi tushuntiriladi.

Yozilishi Aytilishi

Ko‘kdan ko‘ktan,

patirlab patirlap

yaltirab yaltirap.
Lug‘at ishi o‘tkaziladi.

Ushbu so‘zlarning ma’nolari izohlanib, husnixat asosida daftarlariga yozdiriladi.

Ko‘kdan –osmondan

Yaltirab –tovlanib.

O‘qituvchi tomonidan o‘quvchilarga yovvoyi hayvon sher rasmi ko‘rsatiladi va u o‘rmonda yashashi, uning terisidan turli issiq kiyimlar tikilishi haqida ma’lumot beriladi. Song to‘rt misrali she’r o‘qib beriladi.

( O‘qituvchi Vatan yoki maktab haqida chiroyli she’r o‘qib beradi)

Hozir o’qilgan narsa nima ekanligi so‘raladi. O‘quvchilar: -bu she’r – deb javob beradilar, Shundan so‘ng o‘qituvchi sher va she’r so‘zlarini xattaxtaga yozadi. Bu so‘zlarning o‘zaro farqi nimada ekani so‘raladi.

Sher- bu yovvoyi hayvon

She’r- bu shoirlar ijodining maxsuli ekanligi aytib o‘tiladi.

“She’r” so‘zi tahlil qilinadi.

3 ta tovush, 2 ta harf, 1ta harf birikmasi.

1 ta tutuq belgisi,

unli e, undosh sh,r.

Quyidagi savol orqali yangi mavzu nima haqida ekanligi aniqlanadi.

-She’r so‘zida qanday belgi ko‘ryapsiz?

-(Tutuq belgisi)

“ ‘ “tutuq belgisi yozilishi ko‘rsatiladi.Tutuq

belgili so‘zlar ko‘rsatiladi va yozdiriladi..

III. Yangi mavzuning bayoni

Bugungi mavzuimiz Tutuq belgisi .

Xattaxtaga Tutuq belgisi ishtirok etgan bir necha so‘zlarni ko‘rsatib o‘quvchilarga o‘qitiladi. So‘ng o‘quvchilar yo‘l qo‘ygan kamchiliklar o‘qituvchi tomonidan to‘g‘ri talaffuz qilib, o‘qib beriladi . O‘quvchilar so‘zlarni takrorlaydilar.

Xattaxtada na’matak, san’at, mash’al, qit’a,ma’no so‘zlari yozilgan bo‘ladi.

O‘qituvchining so‘zi:

Undoshdan so‘ng qo‘yilgan tutuq belgisi o‘zidan oldingi undosh tovushni keyingi unlidan ajratib talaffuz qilish kerakligini bildiradi.Tutuq belgisi qo‘yilsa,so‘zlar ma’nosini o‘zgarishi izohlanadi.

Qal’a – qala .

Qal’a – devorlari mustahkam qilib oralgan shahar yoki qishloq.

Qala – o‘tin qala.

2)Unlidan keyin tutuq belgisi o‘zidan oldingi unlini cho‘ziqroq talaffuz qilishni bildiradi.

She’r, da’vo,ta’na,la’nat degan so‘zlarda unli harf cho‘zilib tallafuz qilinayapti.

3) so‘z manosini farqlashga hizmat qiladi.

50-mashq Xattaxtaga yoziladi. Tutuq belgili so‘zlarning aytilishi va yozilishi diqqat qilish va maqollarning ma’nosi tushuntiriladi.

2.Va’daga vafi- mardning ishi.

La’nat, va’daga vafo so‘zlari ustida tushuntirish ishlari olib boriladi.

51-mashqdagi so‘zlarni tutuq belgilariga roiya qilib o‘qitiladi.

Lug‘at ishi o‘tkaziladi

Davo- tuzalish,tuzatish ma’nosida

Da’vo -Arz qilmoq

Sur’at –tezlik shijoat ma’nosi

Boshqotirma yechiladi.

IV.Darsda o‘rganilganlarni umumlashtirish:

Darsni yakunlashda ham savol-javob usulidan foydalanilsa,o‘quvchilar faollashadi.

1.Bugun darsda nima ishlar qildik?

2.Bu darsda siz nimalarni bilib oldingiz?

3.Tutuq belgisi nimani bildirar ekan?

4.Unlidan keyin kelsa nima bo‘ladi?

5.Undoshdan keyin kelsa nima bo‘ladi?

Javoblar tinglanib hulosa qilinadi.

V.Dars yakulanash:

O‘quvchilarning darsdagi ishtirokiga ko‘ra rag‘batlantirilib, baholanadi.

VI.Uygavazifa berish.

Uyga vazifa 52mashq beriladi. Kochirib so‘zlarni tutuq belgiga rioya qilib yozish aytiladi.

Mavzu: Alifbo.

Darsning maqsadi:

Ta’limiy maqsad: alifbo haqida ma’lumot berish,so‘zlarni bo‘g‘in-tovush va tovush-harf jihatdan tahlil qilish orqali so‘zlarning tovush tarkibini aniqlashga o‘rgatish.

Tarbiyaviy maqsad: o‘quvchilarni estetik ruhda tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi maqsad: o‘quvchilarda so‘zlarni alifbo tartibida yozdirish orqali lug‘atdan foydalanish ko‘nikma va malakalarini rivojlantirish.

Dars turi: yangi bilim, ko‘nikma va malakani shakllantiruvchi dars.

Dars metodi: suhbat, ko‘rgazmalilk, tushuntirish, muomoli izlanish.

Dars jihozi: proektor , alifbo jadvali , rangli rasmlar , so‘z nusxalari.

-o‘quvchilarni darsga hozirlash.

-yil fasllari haqida suhbat uyushtiriladi.

-Hozir o‘lkamizda qaysi fasl? (…)

-Kuz faslida qanday tabiat hodisalari yuz beradi? (. )

O‘quvchilar javobi umumlashtiriladi.

II.O‘tilgan mavzuni mustahkamlash:

Uyga vazifa 55-mashq og‘zaki o‘qitish orqali tekshiriladi.

O‘qilgan mavzi tutuq belgisiga oid so‘zlar ustida quyidagi ta’limiy mashq o‘tkaziladi.Plakatga bir nechta tutuq belgili so‘zlar tutuq belgisiz yozib qo‘yilgan bo‘ladi. O‘quvchilar so‘zlarni tutuq belgisiga rioya qilib o‘qiydilar va tushib qoldirilgan tutuq belgisini tegishli joyga qo‘yib chiqadilar.

O‘quvchilar javoblari tinglanib hulosa qilinadi.

Husnixat daqiqasi o‘tkaziladi.
III.Yangi mavzu bayoni:

Y angi mavzu 56-mashq asosida tushuntiriladi

Aziz bolajonlar sizlar “Alifbe” kitobini o‘qidingiz. U orqali tovush va harflarni bilib oldingiz.

Suhbat asosida mavzuni tushuntirish davom etadi:

-“Alifbe” kitobi sizlarga nechta harflarni o‘rgatdi?

-Ulardan nechtasi harf birikmasi?

O‘quvchilarga “ Alifbo” ko‘rsatiladi.

-Unda nimalarni ko‘ryapsiz?

-Unda harflar qanday joylashtirilgan?

( tartib bilan)

-“Alifbe” kitobida birinchi, ikkinchi, uchinchi bo‘lib qaysi harfni o‘rgangan edingiz? Eslab ko‘ring.

-Qanday so‘z hosil bo‘ldi?

Barakalla! Bolajonlar siz birinchi bo‘lib “Ona” so‘zini o‘qishni va yozishni o‘rgangan ekansiz.

-Diqqat qiling “Alifbo” da qaysi harflar birinchi, ikkinchi, uchinchi o‘rinda turibdi?

O‘quvchilar bilan birgalikda alifboni tartib bilan aytib chiqadilar.

IV.Mustahkamlash:

57-mashq. Mashqdagi so‘zlarda tushib qolgan harflar o‘rniga zarur harflarni qo‘yib, gullar nomi o‘qiladi. Gul nomlari alifbo tartibida yozib chiqiladi. Gul nomlarini qatnashtirib bitta gap tuziladi.

Gulsapsar, karnaygul, qo‘qongul, chinnigul

Onamning tug‘ilgan kunlariga bir dasta chinnigul sovg‘a qildim.

O‘quvchilar bilimini mustahkamlash maqsadida ‘’Davom ettir’’ didaktik o‘yini o‘tkaziladi. O‘yin shartiga ko‘ra har bir o‘quvchi alifbo tartibida bittadan so‘z aytadi. Sinfdagi barcha o‘quvchilar ishtirok etishadi. Harflar tartibida adashgan o‘quvchi o‘yindan chiqadi. Masalan:

Anor , bahor , dala, elak,…, yo‘lbars, zirak, o‘lka, g‘ildirak… kabi

Darslik bilan ishlash.

58-mashq mustaqil bajariladi. Mashqda berilgan so‘zlarni o‘qib, ularni alifbo tartibida yozadilar. Shu so‘zlardan qatnashtirib gap tuzadilar.

Izzat, kassa, mitti, novvot, naqqosh, rassom, varrak

Odiljon katta bo‘lganda naqqoshlik kasbini egallamoqchi.
V.Darsga yakun yasash va baholash.

Darsda faol qatnashgan o‘quvchilar rag‘batlantirilib, baholanadi.

VI.Uyga vazifa berish.

Uyda 58-mashqni shartiga ko‘ra nuqtalar o‘rniga zarur harflarni qo‘yib, so‘zlarni alifbo tartibida yozib kelish, ketma-ket kelgan bir xil undoshlar tagiga chizish aytiladi.

Mavzu Bo‘g‘in

Darsning maqsadi:

Ta’limiy maqsad: o‘quvchilarga bo‘g‘in ,bo‘g‘in hosil bo‘lishi haqida umumiy tushuncha berish,

Tarbiyaviy maqsad: qushlarni sevish, ularni poloponlarini asrash ,parvarishlash ,ularga ozor bermaslik qushlar bizning do‘stimiz ekanligi haqida tushuncha hosil qilish

Rivojlantiruvchi maqsad: so‘zlarni chiziqcha orqali bo‘g‘inga ajratib yozish ,tahlil o‘tkazish

Dars turi: yangi bilim,ko‘nikma ,malakani shakllantiruvchi dars.

Dars metodi: suhbat, kichik guruhlarda ishlash,ta’limiy o‘yin.

Dars jihozi: bo‘ginga bo‘linuvchi so‘zlar yozilgan kartochkalar, fonetik tahlil uchun shablonlar,tarqatma harflar.
Darsning borishi:

Salomlashish.
Navbatchi ahboroti tinglanadi.

Sog‘tanda –sog‘lom aql

Biz bunga doim kafil!

-Bolalar hozirgi darsimizning nomi nima?

Ona-tilim jonu dilim

Sening bilan biyron tilim.

Maqsadimiz barkamol inson bo‘lib

El-yurtga hizmat qilish.

II.Uy vazifani tekshirish.

62-mashq. So‘zlarni alifbo tartibida yozilishi tekshiriladi va eng chiroyli yozgan o‘quvchilar ishlari namuna sifatida ko‘rsatiladi.

Arra, kakku, kurak, qimmat , timsoh, zarra, yo‘lbars.

so‘zlari ,bu so‘zlardan qatnashtirib gaplar tuzish.

“Bu-meniki” metodi orqali o‘quvchilarni ziyraklikka

chaqirish.“Bu-meniki” metodi. O‘qituvchi harf yozilgan kartochkalarni o‘quvchilarga tarqatadi, har bir kartochkada xar hil harf yozilgan bo‘ladi. Shundan so‘ng o‘qituvchi so‘zlarni o‘qiy boshlaydi.

O‘quvchilar qo‘llaridagi kartochkalarda yozilgan harf bilan boshlanadigan so‘zni eshitishi bilanoq “Bu meniki “ deb javob beradi.O‘qituvchi so‘zlarni tezroq o‘qiydi ,o‘quvchidan ziyraklik talab qilinadi ,topilgan so‘zlar alifbo tartibida terib chiqiladi.

1-variant: Tarqatiladigan harflar:A,b ,o,

So‘zlar ;Afrosiyob, baht ,olmaxon ……….

2-variant: Tarqatiladigan harflar:I,M,T.S.

So‘zlar: Inobat, taom, soat, maymun ilon

3-variant: Tarqatiladigan harflarR,P,O,L,V.

So‘zlar; Rohat ,osiyo, Lola, vazir

Oyin ohirida harflar alifbo tartibida joylanadi.

bo‘g‘inga bo‘lib husnixat bilan yozing.

O‘o‘, O‘o‘, O‘o‘

O‘ylovsiz boshdan tosh yaxshi.

Multimediya 1 ilova qilinadi.

Bilarjon chiqib topishmoq aytadi.

Suvga yoysa bo‘ladi,

So‘ng o‘ljaga to‘ladi.

(To‘r so‘zi kelib chiqadi)

-Bolajonlar, ushbu katakka tartibsiz harflarni to‘g‘ri joylashtirsangiz aytmoqchi bo‘lgan topishmoqni javobini topgan bo‘lasiz.

-Bolajonlar,to‘rda nimani tutamiz?

–Baliq tutamiz.

-Barakkala, do‘stlarim ,baliq so‘zida nechta harf bor?

– Baliq so‘zida nechta unli harf bor?

–Baliq so’zida nechta bo’gin bor?

–2 ta bo‘g‘in bor.

-Quyidagi qoida chiqadi.

So‘zda nechta unli bo‘lsa, shuncha bo‘g‘in hosil bo‘ladi.

So‘zlar bo‘ginga bo‘linadi.

63-mashq Multimedia 1 ilovasi tarkibida mashqda berilgan so‘zlar o‘qitiladi va qarsaklar yordamida bo‘g‘inga bo‘linadi chiziqcha bilan ajratiladi.

Namuna : Oppoq op-poq, so-vuq, so-vuq

Lug‘at ishi o‘tkaziladi.

Musaffo-Juda ham sof beg‘ubor.

Yaxmalak-muzdan bo‘lgan yer.

6 4-mashq. Doskaga rasm ilinadi. Hikoya mavzusi

ustida to‘xtaladi. Ajratilgan so‘zlar doskada bo‘ginga

I-ni-dan ,tu-xum, bu-vi-si, Ha-san,bo-la, och-di,.

. “Bo‘g‘indan so‘z top” ta’limiy o‘yini asosida amalga oshiriladi.

Dan, xum, si, vi, tu, ni. i. bu, san, Ha, la, bo, di, och.

Tarqoq holdagi bo‘g‘inlardan mashqdagi ajratilgan so‘zlarni hosil qiling.

Namuna: Hasan, inidan, tuxum, buvisi, bola, ochdi.

Matn haqida quyidagi savollar yordamida suhbat o‘tkaziladi.

1.Hikoya nima haqida ekan?

2.Hasan nima qildi?

3.Buvisi Hasanga nima dedi?

4.Bir necha kundan keyin qanday voqea sodir bo‘ldi?

5.Hikoyani davomi qanday bo‘lishi mumkin?

O‘quvchilar javoblari tinglanib hulosa qilinadi.

Hikoyani tarbiyaviy ahamiyati yoritiladi. O‘quvchilar hikoyani davom ettirishadi.

Hikoyaning davomi:

Qaldirg‘och bolalari katta bo‘lib yanagi yil ham Hasanjonni uyiga kelishdi, Hasanjon ularga mehr bilan boqdi. Fayzli ,tinch va osoyishta xonadonda qaldirg‘och in quradi. Kelasi yil qaldirg‘ochlar boshqa do‘stlari bilan ham kelib inlar qurib, polaponlarini voyaga yetkazishdi.

Topshiriq. Ini so‘ziga ma’nodosh so‘z toping.

Fonetik tahlil o‘tkazish.

Xattaxtaga so‘z yoziladi,

Masalan: Qaldirg‘och.

O‘quvchilar qo‘liga tarqatma tarqatiladi .

Bo‘gin- 3ta bo‘gin

Unli harf- 3ta –a ,i.-0

Undosh harf- q,l.d,g‘,ch.

V.Dars yakunlash va baholash:

O‘quvchilarning darsdagi ishtirokiga ko‘ra rag‘batlantirilib, baholanadi.

VI.Uyga vazifa berish.

Uyga vazifa 65-mashq beriladi.

Senimi shoshmay tur!

–Bo’ri quyonni tutmay,

Nega paysalga solar?

-Qiziqsan, tutib yesa,

Multfilm tugab qolar.

Rauf Tolib

U y vazifa tushuntiriladi, ikki bo‘g‘inli so‘zlar tagiga chizish aytiladi.

Mavzu: So‘zlarni bo‘g‘inlab ko‘chirish.

Ta’limiy maqsad: so‘zlarni bo‘g‘inlab bir satrdan ikkinchi satrga ko‘chirish malakasini shakllantirish, bo‘g‘in ko‘chirish qoidalariga rioya qilish .

Tarbiyaviy maqsad: svetofordan foydalanish, yo‘l harakat havfsizligiga rioya qilish, kattalarni hurmat qilishga o‘rgatish.

Rivojlantiruvchi maqsad: yozma nutqda qo‘llash ko‘nikmalarini rivojlantirish, muloqot ko‘nikmalarini shakklantirish.

Dars turi:yangi bilim, ko‘nikma va malakalarni shakllantiruvchi dars.

Dars usuli: suhbat, kichik guruhlarda ishlash.

Dars jihozi: har bir o‘quvchiga so‘zlarning bo‘g‘inlari yozilgan kartochka, markerlar, multimediya ilovalar

Navbatchi ahboroti eshitiladi.
Bolalar,hozir o‘lkamizda qanday fasl hukm surmoqda?
Bahor faslida tabiatda qanday o‘zgarishlar ro‘y beradi?
Bahorda qanday bayramlarni nishonlaymiz?
Bu yil qanday yil deb nomlandi?
Qanday bolalarni sog‘lom bola deymiz?
Sog‘lom va komil farzand bo‘lsak vatanimizga qanday foydamiz tegadi?

Sog‘ tanda –sog‘lom aql

Biz bunga doim kafil!

Bolalar, hozirgi darsimizning nomi nima ekan?

-Ona-tilim jonu dilim

Sening bilan biyron tilim.

II.Uy vazifa tekshirish

O‘qituvchi o‘tilgan mavzuni takrorlash maqsadida o‘quvchilarga bo‘g‘inlar hosil qiluvchi rasmlarni tarqatadi.O‘quvchilar bu rasmlar asosida so‘zlar tuzib bo‘g‘inlarga ajratib yozadilar, unlilar tagiga chizadilar.

Bu so‘zlarni birin-ketin o‘qib beradilar.

kapalak, futbol, hassa, paxta, ukki, kosa ,

O‘qituvchi o‘quvchilarga bu so‘zlarni bo‘g‘inlariga bo‘lib o‘z daftarlariga ko‘chirib olishlarini aytadi.

68-mashq tekshiriladi. Xonqizi haqida ma’lumot olinadi, tabiatdagi foydali jihatlari haqida umumlashtiriladi.

Fonetik tahlil o‘tkazish.

Doskaga so‘z yoziladi.O‘quvchilar qo‘liga tarqatma tarqatiladi .

Bo‘gin – 3ta bo‘gin

Unli harf – –a ,i

Undosh har f – M ,sh, n.

Doskada to‘g‘ri javob ko‘rsatiladi va tekshiriladi.

M ultimedia 1ilovasi ko‘rsatiladi.

Bilarjon chiqib chorrahadan o‘tmoqchi bo‘ladi. Svetoforda

qizil chiroq yonib turgan bo‘ladi. Ichida o-ta, o-na, a’lo so‘zlari yonib turibdi. Tirkamali mashinalarda bo‘g‘inli so‘zlar yozilgan.

Svetofor rasmi ko‘rsatiladi qizil rang ta’qiq belgisi – mumkin emas .

Qoida aytiladi.

O‘quvchilar, oldin so‘zlarni bo‘g‘inga bo‘lib, xattaxtaga yozadilar, keyin savol beriladi: -O‘ylang so‘zlarning bir satrga sig‘may qolgan qismi ikkinchi satrga qanday ko‘chiriladi?

Muqaddas, sarkarda, Azimjon, Onaxon

Ona tilidan ma’muriy test-sinov topshiriqlari 9-sinf uchun 9-sinf. Ona tili I chorak

Yaxshi tarbiya ko‘rgan odam … xislatlari … biri shuki, bunday odam o‘z faoliyati… boshqalar…bir qadam oldin o‘tsa, darrov orqaga qaraydi, sheriklari … yordam qo‘li … uzatadi, safi … kengaytirib, yangi g‘alaba … ko‘zlaydi.

A. 3 o‘rinda tushum, 1 o‘rinda qaratqich, 1 jo‘nalish, 1 o‘rin-payt. 2 o‘rinda chiqish.

B. 1 o‘rinda qaratqich 2 o‘rinda chiqish, 2 o‘rinda o‘rin- payt , 2 o‘rinda jo‘nalish.

C. 2 o‘rinda qaratqich, 2 o‘rinda tushum, 2 o‘rinda jo‘nalish

D. Barcha o‘rinda faqat jonalish va o‘rin-payt kelishigi qo’shimchasi.

3. Kesim tuzilishiga ko’ra necha xil bo’ladi?

A 2 xil, fe’l kesim, ot kesim

B. 2 xil, sodda kesim, murakkab kesim

C. 2 xil, juft kesim, qo’shma kesim

D. 2 xil, sodda kesim, ot kesim

4. Dunyoda eng ulug` zot bo`lgan onani kim sevmaydi? Mazkur gap haqidagi qaysi hukm to`g`ri?

A. Darak gap C. So`roq gap

B. His- hayajon gap D. Buyruq gap

5. Otli so’z birikmasini toping.

A. Vazifani bajarib C. Kelajakni o’ylagan

B. Sotib olmoq D. O’nta daftar

6. Qanday so’z birikmalarida ergash so’z bosh so’zga grammatik vositalarsiz bog’lanadi?

A. Boshqaruvda C. Bitishuvda

7. Fe’lli soz birikmasi qaysi qatorda?

A. Ertakni tinglab C. O’qigan bola

B. Guldan nozik D. B va c javoblar to’g’ri

8. Teatrimizning ijodiy kuchlari birikmasidagi tobe so’z qaysi qatorda berilgan?

A. Kuchlari B. Teatrimizning kuchlari C. Teatrimizning D. Ijodiy kuchlari

9. So’z birikmasi berilgan qatorni toping.

A. Erta bahor C. Ukam uchun

B. Men o’qidim D. Imzo chekmoq

10. Egri tayoqning butog’i burunni yirtar. Ushbu maqolda so’zlarning o’zaro aloqasi qanday yo’l bilan amalga oshgan?

A. Gapda so’zlar teng bog’langan

B. Boshqaruv va moslashuv yo’li bilan

C. Faqat boshqaruv yo’li bilan

D. Moslashuv, bitishuv va boshqaruv yo’li bilan

11. Buvimning hikoyasini zavq bilan tinglardik.Ushbu gapdagi ” zavq bilan” birligi qanday gap bo`lagi vazifasida kelgan?

A.To`ldiruvchi C. Sabab holi

B.Aniqlovchi D. Ravish holi

12. Onam,opam va singlim bilan mehmonga bordim.Qaysi gap bo`lagi uyushgan?

B.To`ldiruvchi D.Aniqlovchi
13. Yomon urug`dan yaxshi hosil kutma. Ushbu gap …?

A. Egasi ma`lum gap C. Egasi umumlashgan gap

B. Atov gap D. Egasi noma’lum gap

14. Bitishuv munosabatidagi birikmalarni aniqlang.

A. Ko’klam quyoshi, bahor tongi

B. Maftunkor chehralar, tezda kelmoq

C. O’lkamiz chiroyi, ko’l suvi

D. Xat yozdi, quduq qazimoq, so’z sehri

15. Qismlarining qanday bog’lovchi vositalar yordamida bog’lanishiga ko’ra qo’shma gap nechaga bo’linadi?

A. 4 B. 3 C. 2 D. 5

16. Bog ‘langan qo’ shma gap qismlari qaysi vositalar orqali bog ‘lanadi?

A. Bo’lsa, esa, va C.-sa,-ki,-u

17.Biriktiruv bog ‘lovchisi qo ‘shma gapning qanday munosabatlarda bo’lgan qismlarini bog’lab keladi?

A. Payt, sabab-natija B. Payt, sabab-maqsad

C. Shart, holat, natija D. O’rin,payt,natija

18. Zidlov munosabatli bog’langan qo’shma gap berilgan qatorni toping.

A.Termometr hamshiraning qo’lidan tushib ketdi-yu, bir tomchi simob yaltirab polga dumaladi.

B.Inobat qizishib ketib, pisandaga o’tganini endi payqadi-yu, uyalib yerga qaradi.

C.Oradagi masofa yirog’ -u, mehr bizni bog’ lab turardi.

D.Gulchehra “piq” etib kuldi-da, cho’zilib tugunni oldi.

19. Chunki, negaki, toki vositalari ergashgan qo’shma gapning qaysi gapi tarkibida keladi?

A. Ergash gapda C. Muallif gapida

B. Bosh gapda D. B va C

20. Bosh gapga agar bog’lovchisi yordamida bog’langan ergash gap bosh gapning qanday ma’nosini ifodalaydi?

B. Shart D. Sabab

21. Qaysi javobda kesimlik belgisining miqdori bitta bo’lgan gap berilgan?

A. Haqiqiy do’stlarning sadoqati boshga ish tushganda bilinadi.

B. Odamlar siz bilan dardini yoki quvonchini o’rtoqlashsa, diqqat bilan tinglang.

C. Odamning turli fe’l-atvorli do’stlari bo’ladi, hammasi bilan fe’liga, tabiatiga qarab, yaxshi muomala qilish zarur.

D. G’ayratlining yuragi qaynar, G’ayratsizning yuragi o’ynar.

22. Zidlov bog’lovchilari qo’shma gaplarning qaysi qismida keladi?

A. Birinchi qism boshida C. Ikkinchi qism boshida

B. Birinchi qism oxirida D. Ikkinchi qism oxirida

23. -u (-yu), -da yuklamalari zidlov bog’lovchilari o’rnida kelganida qo’shma gap qismlari orasida qanday munosabatlar mavjudligini ko’rsatadi?

A. Zidlash va ketma-ketlik C. Zidlash va inkor

B. Zidlash va tenglik D. Zidlash va bir paytda bo’lganlik

24. Ayiruv bog’lovchilari qo’shma gap qismlarini bog’lash bilan birga yana qanday vazifalarni bajaradi?

A. Qo ‘shma gap qismlarida ifodalangan voqea-hodisalardan faqat birining roy berishini

B. Qo’shma gap qismlarida ifodalangan voqea-hodisalarning navbat bilan yuz berishini

C. Qo’shma gap qismlarida ifodalangan voqea-hodisalarning bir paytda roy berishini D. A, B.

25. Ayiruv bog’lovchilaridan qaysi biri ham yakka, ham takror holda qo’l lanishi mumkin?

A. Bir, yo C. Yo, yoki

B. Ba ‘zan, yoki D. Dam, goh

1. Qismlari ergashtiruvchi bo’g’lovchilar yordamida bo’g’langan qo’shma qanday qo’shma gap hisoblanadi?

A. Bog’langan qo’shma gap C. Ergashgan qo’shma gap B. Bog’lovchisiz qo’shma gap D. Murakkab qo’shma gaplar..

2.Bog ‘lovchi vazifasidagi vositalarni toping.

A. Bo’lsa, esa, deb, -sa C. -u,-yu,-da,-ki B. Nisbiy so’zlar, shuning uchun D. A,B,C

3. Ergashgan qo’shma gaplar, tarkibida nechta gap bolishidan qat’iy nazar, doimo nechta qismdan iborat bo’ladi?

A. Ikki qismdan C. Qismlar miqdori chegaralanmagan B. Uch qismdan D. Kamida ikki qismdan

4. Ergashgan qo’shma gaplar tuzilish jihatidan til birliklaridan qaysi biriga o’xshaydi?

A. Qo ‘shma so ‘zlarga C. Sodda gaplarga B. So ‘z birikmalariga D. Iboralarga

5.Ergashgan qo ‘shma gapda ko ‘makchili qurilmalar qaysi gap tarkibida keladi?

A.Bosh gap C.Bosh va tobe gap B.Ko’makchili qurilmalar qo’llanmaydi D.Tobe gap

6.Nisbiy so’zli ergashgan qo’shma gaplarda ergash gap tarkibida qanday olmoshlar ishtirak etadi?

A. Kishilik C. Belgilash B. Ko’rsatish D. So’roq

7.Nisbiy so’zli ergashgan qo’shma gaplarda bosh gap tarkibida qanday olmoshlar ishtirok etadi?

A. So’roq C. Belgilash B. Ko’rsatish D. Kishilik

8. Sabab, maqsad, qiyoslash-chog’ishtiruv bog’lovchilari ergashgan qo’shma gapning qayerida joylashadi?

A. Bosh gap boshida C. Ergash gap boshida B. Bosh gap oxirida D. Ergash gap oxirida

9. Ergashgan qo’shma gap tarkibida shart bog’lovchilari qayerda keladi?

A. Ergash gap boshida keladi C. Bosh gap boshida B. Ergash gap oxirida D. Bosh gap oxirida.

10. Agar shart mazmunini ifodalaydigan ergash gap tarkibida shart bog’lovchisi mavjud bo’lmasa, u bosh gapga qanday vosita yordamida bog’lanadi?

A. Bo’lsa, esa so ‘zlari B. Ohang

C. Kesim tarkibidagi buyruq mayli qo’shimchasi

D. Kesim tarkibidagi shart mayli qo ‘shimchasi.

11. Ergashtiruvchi bog’lovchilar yordamida bog’langan ergashgan qo’shma gaplarni toping.

A. Kishida odob bo’lsa, ilm ham bo’lishi lozim.

B. Odobli odam tabibga o’xshaydi, chunki u bilan suhbatlashish ko’ngildagi g’amni quvadi.

C. Ilm bir daraxt, odob esa uning mevasidir.

D. Odob ulug’lik va yuksaklik qasrining narvonidir, shuning uchun u orqali barcha maqsad va manzillarga yetish mumkin.

12. deb so’zi yordamida bog’lanadigan ergash gaplarning kesimi qanday shaklda bo’ladi?

A. II shaxs buyruq mayli shaklida C. I shaxs buyruq mayli shaklida

B. III shaxs shart mayli shaklida D. III shaxs buyruq mayli shaklida.

13. Ergashgan qo’shma gap qismlari deb so’zi yordamida bog’lansa, ergash gaplar qanday ma’nolarni ifodalaydi?

A. Maqsad ma ‘nosini C. Holat ma ‘nosini

B. Sabab ma ‘nosini D. A, B.

14. Bosh gap tarkibidagi ko’rsatish olmoshi ma’nosini izohlash uchun qo’llangan ergash gaplar bosh gapga qanday vosita yordamida bog’lanadi?

A. -ki yuklamasi yordamida

B. Aniqlov boglovchisi yordamida

C. Bunday gaplarning qismlari ko’rsatish olmoshlari yordamida bog’lanadi.

15. Nisbiy so ‘zlar juftligidagi so’ roq olmoshlari qaysi gap tarkibida keladi?

A. Bosh gap gap tarkibida C. Har ikkala gap tarkibida

B. Ergash gap tarkibida D. Bu olmoshlarning ishtiroki shart emas.

16. Nisbiy so’zlar juftligida qapday olmoshlar qatnashadi?

A. So’roq, ko’rsatish, belgilash, kishilik C. So’roq, ko’rsatish, belgilash

B. So’roq, ko’rsatish D. So’roq, ko’rsatish, kishilik

17. Ko’makchili qurilma yordamida bog’langan qo’shma gapni toping.

A. Istagim shuki, hammangiz ahil bo’ling.

B. Rustam supaga joy qildirib berdi-da, o’zi qayoqqadir ketdi…

C. Kun issiq edi, shuning uchun cho’milgani ketishdi.

D. Biz ishonamizki, siz hech qachon yengilmaysiz.

18. Shuni bilki, sen ozod Vatan farzandisan gapining qismlari qanday bog’lovchi vosita bilan bog’langan?

A. Teng bog’lovchi yordamida C . Yuklama yordamida

B. Ergashtiruvchi bog’lovchi yordamida D. A va B javoblar

19. Shuning uchun, shu sababli vositalari ergashgan qo’shma gaplarning qaysi gapi tarkibida keladi?

A. Ergash gap tarkibida C . Muallif gapi tarkibida

B. Bosh gap tarkibida D. To’g’ri javob yo’q

20. Ergashtiruvchi bog’lovchilar berilgan qatorni toping.

A. Va, ham, hamda. C. Chunki, negaki, agar.

B. Ammo, lekin, biroq. D. Yoki, yoki . yoki, dam. dam

21. Bosh gapga agar yuklamasi yordamida bog’langan ergash gap bosh gapning qanday ma’nosini ifodalaydi?

A. Payt ma’nosini C . O’rin ma’nosini

B. Sha r t ma’nosini D. Maqsad ma’nosini

22. Qaysi javoblarda biriktiruv bog’lovchili bog’langan qo’shma gap bor?

A. Pul ko’p, qayg’uyo’q.

B. Bu kim, qayerda ko’rgan ekanman?

C. Bizda bir-biriga do’st, qalin o ‘rtoq degan gap yo ‘qolib boryapti.

D. Ariqdan mayin ohang bilan suv oqar va g’ira-shira sh amol esar edi .

23. Ayiruv bog’lovchilari yordamida bog’langan qo’shma gaplar berilgan qatorni aniqlang.

A. Umrlar o’tar-u , kitoblar yashar.

B. Dam kun birdan yorishib ketadi, dam jala quyadi.

C. Dekabr oyining boshida bir qor yog’di-yu, keyin yana oftob charaqlab, havo ilib ketdi.

D. Jondan ortiq narsa yo’q, lekin do’stlar uchun jonimiz fido.

24. Quyidagi berilgan gapning tuzilish turini aniqlang: Tuproqni ardoqlasang, undan gavhar unadi.

A Bog’langan qo’shma gap C. Ergashgan qo’shma gap

B. Sodda gap D. Bog’lovchisiz bog’langan qo’shma gap

25. Bo’lsa, esa so’zlari, -u;-yu;-da yuklamalari yordamida bog’langan qo’shma gaplarga nima deyiladi?

A. Bog’langan qo’shma gaplar C. Bog’lovchisiz qo’shma gaplar

B. Ergashgan qoshma gaplar D. Sodda gap
III chorak

1 . Bilingki, jim turib salomat bo ‘lish, gapirib malomatga qolishdan afzal. Ushbu gap ergashgan qo’shma gapning qaysi turiga mansub?

A. Aniqlovchi ergash gapli qo’shma gap

B. To’ldiruvchi ergash gapli qo’shma gap

C. Hol ergash gapli qo’shma gap

D. Ega ergash gapli qo’shma gap

2. Qoshma gaplar tilshunoslikning qaysi bo’limida o’rganiladi?

A. Fonetikada C. Sintaksisda

B. Leksikologiyada D. Morfologiyada

3 .Mazmuni saqlanib, shakli o’zgartirilgan gap.

A. Ko’chirma gap C. O’zlashtirma gap

B. Sodda gap D. Muallif gapi

4 .Qo’ng’iroq chalindi va dars boshlandi. Ushbu gap qo’shma gapning qaysi turiga mansub?

A. Ergashgan qo’shma gap C. Bog’langan qo’shma gap

B. Bog’lovchisiz qo’shma gap D. Murakkab qo’shma gap

5. Qismlari ohang yordamida bo’g’langan qo’shma qanday qo’shma gap hisoblanadi?

A. Bog’langan qo’shma gaplar C. Bog’lovchisiz qo’shma gaplar

B. Ergashgan qo’shma gaplar D. Murakkab qo’shma gaplar

6. To’ldiruvchi ergash gapli qo’shma gapni toping.

A. Sizni qo’rqib ketmasin deb, kechqurun bezovta qilmadik.

B. Kimki taqdirga tan bersa, u hayot to’lqinida g’arq bo’lib ketadi.

C. Qizig’i shundaki, shu ko’rinishiga ovozi muloyim edi.

D. Shuni bilib qo’yingki, siz suyangan tog’ning tagi nurab qolgan.

7. Qay paytda ega ergash gap bosh gapdan oldin keladi?

A. Ega ergash gapning o ‘rni bog ‘lovchi vositaga bog’liq emas

B. Nisbiy so ‘zlar yordamida bog’langanda

C. -ki yuklamasi yordamida bog’langanda

8. Qay paytda ega ergash gap bosh gapdan keyin keladi?

A. Ega ergash gapning o ‘rni bog ‘lovchi vositaga bog’liq emas

B. Nisbiy so ‘zlar yordamida bog’langanda

C. -ki yuklamasi yordamida bog’langanda

9. Kesimi bosh kelishik shaklidagi olmosh bilan ifodalanmagan kesim ergash gapni toping.

A. Endi sizlarga muborak topshiriq shuki, har biringiz alohida-alohida ketasiz.

B. Toleim shulki, jahonda bir guliston tanladim.

C. Muhammad Yusuf ijodining o’ziga xos xususiyati shundaki, u juda oson o’qiladi, sodda, xalqchil.

D. Buning natijasi shu bo’ldiki, To’laganning qanshariga musht tushdi.

10. Nisbiy so’zlar yordamida bog’langan hol ergash gapli qo’shma gapni toping.

A. Sizni qo’rqib ketmasin deb, kechqurun bezovta qilmadik.

B. Dutor chalib o’tirsam, tori uzilib ketdi.

C. Oyna opa xatni oxirigacha o’qiy olmadi, chunki hovlining eshigini kimdir taqillata boshladi.

D. Oqsoqol qayerda bo’lsa, o’sha joyda ish bir tartibda borardi.

11. Qo’shma gap qismlari orasida izohlash munosabati ifodalanganda, ular orasiga qanday tinish belgisi qoyiladi?

A. Ikki nuqta C. Vergul

B. Nuqtali vergul D. Tire

12. Ergashtiruvchi bog’lovchi yordamida bog’langan hol ergash gapli qo’shma gapni toping.

A. Qayerga borsa, o’sha yerda atrofini yosh-u qari o’rab olardi.

B. Dutor cholib o’tirsam, tori uzilib ketdi.

C. Oyna opa xatni oxirigacha o’qiy olmadi, chunki hovlining eshigini kimdir taqillata boshladi.

D. Oqsoqol qayerda bo’lsa, o’sha joyda ish bir tartibda borardi.

13. Aniqlovchi ergash gapli qo’shma gapni toping.

A. Agar inson biror kasbni mukammal egalasa, mehnat unga huzur bag’ishlaydi, baxt keltiradi.

B. U shunday qobiliyatga ega ediki, bir marta eshitgan narsani hech o’zgarishsiz qayta hikoya qilib beraverardi.

C. Oltin va kumushi bo’lmagan odam kambag’al emas, balki kasb-hunari bo’lmagan odam kambag’aldir.

D. Jahl kelsa, aql qochadi.

14.Ko’chirma gapni o’zlashtirma gapga aylantirganda, darak gap shaklidagi ko’chirma gap kesimi qaysi kelishik shaklida va qaysi gap bo’lagi vazfasida keladi?

A. Gapning kesimi tushum kelishigidagi sifatdosh yoki harakat nomi bilan ifodalangan to’ldiruvchiga o’zgatiriladi.

B. Gapning kesimi qaratqich kelishigidagi sifatdosh bilan ifodalangan to’ldiruvchiga o’zgatiriladi.

C. Gapning kesimi jo’nalish kelishigidagi sifatdosh yoki harakat nomi bilan ifodalangan to’ldiruvchiga o’zgatiriladi.

D. Gapning kesimi chiqish kelishigidagi harakat nomi hilan ifodalangan to’ldiruvchiga o’zgatiriladi.

15. Ko’chirma gapni o’zlashtirma gapga aylantirishda darak gap shaklidagi ko’chirma gap egasi qanday shakliy o’zgarishga ega bo’ladi?

A. Egasi to’ldiruvchiga o’zgatiriladi.

B. Egasi sifatlovchi aniqlovchiga o’zgartriladi.

C. Egasi o’zgarmaydi.

D. Egasi qaratqich aniqlovchiga o’zgatiriladi.

16. Qavsi fikr noto’g’ ri?

A. Ko’chirma gapni o’zlashtirma gapga aylantirganda, muallif gapining egasi o’zlashtirma gap egasi bo’lib gap boshida keladi.

B. Ko’chirma gapni o’zlashtirma gapga aylantirganda. so’roq,buyruq shaklidagi ko’chirma gaplar darak gap shakliga aylantiriladi.

C. Muallif gapining kesimi vazifasidagi aytdi so’zi dedi so’zi bilan almashtiriladi.

D. Ko’chirma gap tarkibidagi undov, kirish so’zlar tushirib qoldiriladi.

17. Qo’shma gap qismlari mazmunan unchalik yaqin bo’lmagan yoki ketma-ket sodir bo’ladigan voqealarni bildirgan va bir necha tinish belgilari qo’llangan hollarda qaysi tinish belgisi ishlatiladi?

A. Ikki nuqta C. Vergul

B. Nuqtali vergul D. Tire

18. Quyidagi qayasi bog’lovchisiz qo’shma gap qismlari o’rtasida nuqtali vergul ishlatiladi?

A. Yigitlar daraxtlarning ostini yumshatdilar qizlar maktab hovlisini supurdilar

C. Bizning qarorimiz shu hasharda barchamiz faol ishtirok etamiz.

D. Xadicha xola bolalik chog’idagi singari uning beliga non tugib berdi peshonasidan o’pdi duo qildi irim qilib o’zi kuzatgani chiqmadi.

19 . O’zlashtirma gap berilgan qator n i a n iqla n g.

А. “Zu l mlanayotgan kishining qarg’ishidan saql’aning”, -deyi l adi hadisda. В. “Otam

о ‘ttiz у il burun, – dedi u, – Kaykovus arig ‘ining mirobi b о ‘ l ib ish l agan”.

C. Buyuk shaxs l ardan biri ishyoqmas va tekintomoq o dam l arni asalni уе b qo ‘yuvchi tekintomoq ariga о xshashini aytgan.

D. Hadisi sharifda ayti l adi: “Qo’l ostingdagi l arga mehribon b о’l”.

20. Qismlari teng bog’lovchilar yordamida bog’langan qo’shma gaplar qanday qo’shma gaplar sanaladi?

A. Ergashgan qo’shma gap C. Bog’lovchisiz qo’shma gap

B. Boglangan qo’shma gap D. Murakkab qo’shma gaplar

21. Aniqlovchi ergash gapli qo’shma gap qaysi javobda berilgan?

A. Hayot shunday murakkabki, ba ‘zan yon bosish zarur bo’ladi.

B. Urush boshlanib qolib, u o’qishini bitirolmagan ekan.

C. Navbatdagi chopiq mahaligacha dalada ko’p ish qilishdi.

D. Agar zarur ish chiqib qolsa, telefon qiling.

22. Qizig’i shundaki, shu ko’rinishiga ovozi muloyim edi. Ushbu gap …

A. To’ldiruvchi ergash gapli qo’shma gap C. Kiritma gapli qo’shma gap

B. Kesim ergash gapli qo’shma gap D. Ega ergash gapli qo’shma gap

23. Bog’lovchisiz qo’shma gaplarni tashkil etgan sodda gaplar orasida tire qanday mazmun ifodalash uchun qo’yiladi?

A. Zidlash mazmuni. C. Izohlash mazmuni.

B. O’xshatish mazmuni D. A va B

24. Qaysi qatorda tinish belgilari to’g’ri qo’yilgan?

A. “Xo’sh, qanday yangiliklar bor?” – dedi O’ktam.

B. “Xo’sh, qanday yangiliklar bor”? – dedi O’ktam

C. “Xo’sh qanday yangiliklar bor”? – dedi O’ktam

D. “Xo’sh qanday yangiliklar bor!” – dedi O’ktam

25. Ko’chirma gap o’rtada kelgan javobni aniqlang.

A. Besh-olti yoshlar chamasidagi qizchaning onasi beriroqda turib chaqiribdi: “Muqaddas, tursang-chi, uyga ketamiz”.

B. Qizcha: “Hozir, hozir”, – deydi-yu, yerdan nimanidir shoshilib teradi.

C. “Muqaddas, bularni boshqa odam to’kib ketgan-ku!” – dedi onasi.

D. Qiz ajablanib qaradi: “Non yerga tushsa, uvol bo’ladi. Katta buvim aytganlar”.
IV chorak

1. Publitsistik uslubga xos muhim xususiyatni aniqlang.

A. Dialogik shaklga egalik

B. Soddalik, tushunarlilik, ta’sirchanlik

C. Obrazlilik, va estetik ta’ sir etish

D. Fikrning aniq va mantiqiy izchil shaklda bayon qilinishi

2. Axborot berish va ta ‘sir qilish qaysi uslubga xos?

A. Badiiy C. Rasmiy

B. Publitsistik D. So’zlashuv

3.Adabiy tilning yozma shakliga xos bo’lib, muayyan nutqiy qolip, qat’iy odat tusiga kirib qolgan shakllarga ega bo’lgan nutq ustubi.

A. Badiiy C. Rasmiy

B. Publitsistik D. So’zlashuv

4. “Vatan, istiqlol, ma’naviyat. Bu so’zlar inson ongidagi eng byuk tushunchalarni ifodalovchi purhikmat so’zlardir. Agar insonda shu so’zlarning birontasi yo’q bo’lsa, hayotning qayeridir kemtik bo’lib turaveradi”. Ushbu matn qaysi uslubga xos?

A. Badiiy C. Rasmiy

B. Publitsistik D. So’zlashuv

5. “Tollarning ko’m-ko’k sochpopuklari qizlarning mayda o’rilgan kokillariday silkillab tushmoqqa boshladi. Muz tagida loyqalanib oqqan suvlarning namli yuzlari kuldi “. Ushbu matn qaysi uslubga xos?

A. Badiiy C. Rasmiy

B. Publitsistik D. So’zlashuv

6.Ilmiy uslubga xos gapni toping.

A. Martning oxirgi kunlari. Ko’k yuzida suzib yurgan bulut parchalari oftobni bir zumda yuz ko’yga solyapti.

B. Bahor. Bu kun olam uyg’onmoqda. Ana, yam-yashil maysalar xuddi jajji qizaloqlar kabi qiqirlab bosh ko’tarmoqda.

C.Tovush to’lqinlarining vujudga kelishi va tarqalishi bilan bog’liq hodisalar akustik hodisalar deb yuritiladi.

D. Meni ingliz tili chuqurlashtirilib o’qitiladigan 9-“A” sinfiga o’tkazishingizni so’rayman.

7. Ayrim nutq uslubi doirasidagina qo’llanmaydigan so’zlar.

A. Uslubiy betaraf so’zlar C. Uslubiy xoslangan so’zlar

B. Eskirgan so’zlar D. Hissiy-bo’yoqdor so’zlar

8.Ariza, dalolatnoma, taklifnoma, qaror singari ish yuritish qog’ozlari qaysi nutq uslubiga mansub?

A. Ilmiy C. Rasmiy

B. Bidiiy D. Publitsistik

9. Ommaviy axborot vositalari uslubi qanday uslub hisoblanadi?

A. Ilmiy C. Rasmiy

B. Bidiiy D. Publitsistik

10. Voqelikni badiiy tasvir vositalari orqali ifoda qiluvchi uslub qanday uslub hisoblanadi?

A. Ilmiy C. Rasmiy

B. Badiiy D. Publitsistik

11.Atamalarga tayanib,fikrni aniq va ixcham shaklda bayon qiluvchi uslub qanday uslub sanaladi?

A. Ilmiy C. Rasmiy

B. Badiiy D. Publitsistik

12. Quyidagilarning qaysi biri og’zaki nutqqa xos?

A. So’zlashuv uslubi; C. Ilmiy uslub;

B. Publitsistik uslub; D. Rasmiy uslub;

13. Rasmiy uslubga tegishli gap qaysi javobda berilgan?

A. Ko’kdan quyosh mo’ralab qaraydi.

B. Kapalakday kelib, qoshingga qo’nib, Ko’zingga termulib, umrim o’tsaydi.

C. Fe’llar harakat ma’nosini bildruvchi so’zlardir.

D. Ertaga soat 15.00 da maktab jamoasining umumiy yig’ilishi bo’ladi.

14. Badiiy uslubga tegishli gap qaysi javobda berilgan?

A. Derazadan singlim mo’ralab qaradi.

B. Kapalakday kelib, qoshingga qo’nib, Ko’zingga termulib, umrim o’tsaydi.

C. Fe’llar harakat ma’nosini bildruvchi so’zlardir.

D. Ertaga soat 15.00 da maktab jamoasining umumiy yig’ilishi bo’ladi.

15. Publitsistik uslubga xos so’zlar qaysi javobda berilgan?

A. Bahri-dili, sho’ng’ib ketishdi, qulay imkoniyatdan, uyqusidan uyg’ondi

B. Bobo quyosh, ona zamin, obi hayot, baraka urug’i

C. Juda-juda, charaqlab, chulg’ab olgan, namlikdan

D. Sog’indik, iliy boshladi, xamirturishdek, yonmoqda

16. Badiiy uslubning muhim belgilari to’g’ri ko’satilgan javobni toping.

A. Badiiy san ‘atlarning mavjudligi va she ‘riy shakllarda bo ‘lishi.

B. So ‘zlarning ko’chma ma’nolarda qo ‘llanishi.

C. Obrazlilik va estetik ta’sir etish.

D. Barchasi to ‘g ‘ri.

17 . Ilmiy uslubning xususiyatlari to’g’ri berilgan javobni toping. 1) daliliy ma’lumotlar asosida chiqarilgan ilmiy xulosalarga asoslanadi; 2) har bir fan sohasining o’ziga xos atamalariga tayanadi; 3) fikrni aniq va mantiqiy izchil shaklda ifodalaydi; 4) gazeta maqolalari shu uslubda yaratiladi; 5) tasviriy ifodalar va iboralardan unumli foydalaniladi.

A. l, 3, 4 C. 1, 2, 3

B. 1, 2, 4 D. 2, 4, 5

18. Voqealikni badiiy tasvir vositalari orqali ifoda qiluvchi uslub qanday uslub hisoblanadi?

А . Ilmiy uslub С . Rasmiy uslub

В . Badiiy uslub D. Publitsistik uslub

19. Rasmiy uslubning xususiyatlari to’g’ri berilgan javobni toping. l) adabiy tilning yozma rasmiy shakliga xos; 2) muayyan nutqiy qolip shakllarga ega;

3) boshlanishi va tugallanishi bir xil bo’ladi; 4) qat’iy odat tusiga kirib qolgan shakllarga ega;

20. Rasmiy uslubning qo’llanish sohalari to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang.

A. Davlat arboblari o’rtasdagi diplomatik munosabatlarda ishlatiladi.

B. Idora, korxona, muassasalarning rasmiy ish yuritish jarayonlarida ishlatiladi.

C. Shaxslarning ariza, tilxat, ishonch qog’ozi kabi hujjatlarda ishlatiladi.

D. Barchasi to’g’ri.

21. Muallif gapi va ko’chirma gapdan tashkil topgan qo’shma gaplar qo’shma gaplarning qaysi turiga kiradi?

A. Bog’langan qo’shma gaplarga

B. Ko’chirma gapli qo’shma gaplarga

C. Ergashgan qo’shma gaplarga

D. Murakkab qo’shma gaplarga

22. Ko’chirma gaplarda ikki nuqta qachon qo’yiladi?

A. Gap boshida kelgan muallif gapidan so’ng.

B. Gap o’rtasida kelgan muallif gapidan so’ng.

C. Ko’chirma gapdan so’ng.

D. Ko’chirma gapdan oldin.

23. Chol aqlli odam|| unga o’rgatish ham mumkin, undan o’rganish ham mumkin. Bog’lovchisiz qo’shma gaplar orasida qanday tinish belgisi ishlatiladi?

A. Tire B. Ikki nuqta C. Nuqtali vergul D. Bog’lovchi

24. Davlat tinch || sen tinch.

Bog’lovchisiz qo’shma gaplar orasida qanday tinish belgisi ishlatiladi?

A. Tire B. Ikki nuqta C. Nuqtali vergul D. Bog’lovchi

25. Suv keldi || nur keldi. Bog’lovchisiz qo’shma gaplar orasida qanday tinish belgisi ishlatiladi?

A. Nuqtali vergul B. Ikki nuqta C. Tire D. Bog’lovchi

Do’stlaringiz bilan baham:

Qiziqarli malumotlar
9 sinf ona tili 6 topshiriq javobi