9 sinf geografiya pdf

Ekwatorial Afrika (köp edebiýatlarda bu sebite Saharadan günortadaky Afrika hem diýilýär) Sahara çölünden günortada ýerleşen kontinental Afrikanyň ähli döwletleri, şeýle hem Atlantik we Hindi okeanlaryndaky birnäçe ada döwletleri girýär. Sebitiň umumy meýdany 24.3 mln.

Geografiya, 9 klas, Qayumov A., Safarov I., Tillaboyeva M., Fedorko V., 2019

Geografiya, 9 klas, Qayumov A., Safarov I., Tillaboyeva M., Fedorko V., 2019.

Учебник по географии для 9 класса на каракалпакском языке.

Siz tómengi klaslarda «Tábiyiy geografiya baslanǵısh kursı», «Materik hám okeanlardıń tábiyiy geografiyası», «Orta Aziya hám Ózbekstannıń tábiyiy geografiyası» hám «Ózbekstannıń ekonomikalıq hám sociallıq geografiyası» kurslarında geografiya pánine tiyisli hár túrli maǵlıwmatlar menen tanıstıńız. 9-klasta oqıtılatuǵın «Jáhánniń ekonomikalıq-sociallıq geografiyası» kursı dúnya ekonomikası, siyasatı, ekologiyası, mádeniyatına, qullası, turmıstıń hámme tarawlarına baylanıslı.
Sabaqlıqtıń tiykarǵı maqseti — Siz, áziz oqıwshılarǵa dúnya hám onıń iri mámleketleriniń ekonomikalıq hám sociallıq geografiyasına tiyisli zamanagóy bilim beriw, erkin bilim alıwǵa hám onı ámeliyatta qollanıwǵa úyretiwden ibarat.

Tawsılmaytuǵın hám tiklenetuǵın tábiyiy resurslar geografiyası.
Agroklimatlıq resurslar. Aymaqlardıń hár túrli egin jetistiriwi klimatqa baylanıslı. Awıl xojalıǵı tarmaqlarınıń rawajlanıwına tásir kórsetiwshi klimat agroklimatlıq resurslar delinedi. Eń áhmiyetli agroklimatlıq kórsetkishler nátiyjeli temperaturalar (+10o C dan joqarı) jıllıq jıyındısı hám de ıǵallanıw koefficienti (jawınlar muǵdarınıń puwlanıwǵa qatnası) bolıp esaplanadı.

Hawa temperaturası ekvatordan polyarlıq keńliklerge qaray tómenlep baratuǵını belgili. Ekvator átirapında nátiyjeli temperaturanıń jıllıq jıyındısı 8000o C dan joqarı bolsa, arktika hám subarktika klimat poyaslarında ol 400o C ǵa da jetpeydi. Sonlıqtan, tropikalıq, subekvatoriallıq hám ekvatoriallıq klimat poyaslarında ıssılıqtı jaqsı kóretuǵın eginlerdi jetistirip, jıl dawamında eki-úsh mártebe ónim alıw imkaniyatı bar.

MAZMUNÍ.
KIRISIW.
I BÓLIM. JÁHÁNNIŇ ULÍWMA SÍPATLAMASÍ.
1-ВАР. JÁHÁNNIŇ SIYASIY KARTASÍ.
1-§. Jáhánniń siyasiy kartası.
2-§. Jáhán mámleketleriniń sociallıq ekonomikalıq rawajlanǵanlıǵı boyınsha klassifikaciyası.
3-§. Mámleketlerdiń basqarıw forması hám mámleketlik dúzilisi.
2-BAP. JAHANNIN TABIYIY RESURSLARÍ.
4-§. Jáhánniń tabiyiy resursları.
5-§. Mineral resurslar geografiyası.
6-§. Tawsılmaytuǵın hám tiklenetuǵın tábiyiy resurslar geografiyası.
7-§. Zamanagóy ekologiyalıq mashqalalar.
3-BAP. JÁHÁNNIŇ XALQÍ.
8-§. Jáhánniń xalqınıń sanı, ósiwi hám jaylasıwı.
9-§. Jáhán xalqınıń jınıslıq, jas, rasalıq quramı.
10-§. Jáhán xalqınıń etnikalıq hám diniy quramı.
11-§. Jáhán mámleketleriniń urbanizaciyası.
12-§. Ámeliy jumıs.
4-BAP. JÁHÁN XOJALÍGÍ.
13-§. Jáhán xojalıǵı hám xalıqaralıq miynet bólistiriliwi.
14-§. Jáhán ekonomikası orayları hám xalıqaralıq integraciya procesleri.
15-§. Ilim texnika revolyuciyası hám óndiristiń rawajlanıwına innovaciyalıq texnologiyalardıń tásiri.
16-§. Jáhán energetikası geografiyası.
17-§. Jáhán metallurgiya hám ximiya sanaatı geografiyası.
18-§. Jáhán mashinasazlıq hám jeńil sanatı geografiyası.
19-§. Jáhán diyqanshılıǵı geografiyası.
20-§. Jáhán sharwashılıǵı hám balıqshılıǵı geografiyası.
21-§. Jáhán transportı geografiyası.
22-§. Xalıqaralıq ekonomikalıq baylanıslar geografiyası.
II BÓLIM. JÁHÁNNIŇ REGIONAL SÍPATLAMASÍ.
5-BAP. EVROPA MÁMLEKETLERI.
23-§. Evropanıń geografiyalıq ornı, shegaraları hám siyasiy kartası.
24-§. Evropanıń tábiyiy sharayatı hám resursları, xalqı.
25-§. Evropa mámleketleriniń ekonomikası.
26-§. Germaniya Federativ Respublikası.
27-§. Ullı Britaniya hám Arqa Irlandiya Birlesken Korolligi.
28-§. Franciya Respublikası.
29-§. Italiya Respublikası.
30-§. Rossiya Federaciyası.
31-§. Rossiya Federaciyası xojalıǵı.
6-BAP. AZIYA MÁMLEKETLERI.
32-§. Aziya materiginiń geografiyalıq ornı, shegaraları hám siyasiy kartası.
33-§. Aziya mámleketleriniń tábiyiy resursları hám xalqı.
34-§. Aziya mámleketleriniń ekonomikalıq rawajlanǵanlıǵı.
35-§. Qazaqstan Respublikası.
36-§. Qırǵızstan Respublikası.
37-§. Túrkmenstan Respublikası.
38-§. Tájikstan Respublikası.
39-§. Ámeliy jumıs (Oraylıq Aziya mámleketlerine salıstırmalı geografiyalıq sıpatlaması).
40-§. Turkiya Respublikası.
41-§. Iran. Awǵanstan, Pakistan Islam Respublikaları.
42-§. Qıtay Xalıq Respublikası.
43-§. Qıtay ekonomikası hám ekonomikalıq rayonları.
44-§. Koreya Respublikası.
45-§. Yaponiya.
46-§. Hindstan Respublikası.
47-§. Persiya qoltıǵı arab mámleketleri.
48-§. Indoneziya, Malayziya, Singapur mámleketleri.
7-BAP. AFRIKA, AVSTRALIYA HÁM OKEANIYA, AMERIKA MÁMLEKETLERI.
49-§. Afrikanıń geografiyalıq ornı hám siyasiy kartası.
50-§. Afrika mámleketleriniń xalqı hám xojalıǵı.
51-§. Qubla Afrika Respublikası.
52-§. Nigeriya Federativ Respublikası.
53-§. Mısr Arab Respublikası.
54-§. Avstraliya Awqamı.
55-§. Amerikanıń siyasiy kartası.
56-§. Amerika Qurama Shtatları.
57-§. Amerika Qurama shtatları xojalıǵı hám ekonomikalıq rayonları.
58-§. Kanada.
59-§. Braziliya.
60-§. Ulıwmalastırıwshı tákirarlaw.
Qosımsha.

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Geografiya, 9 klas, Qayumov A., Safarov I., Tillaboyeva M., Fedorko V., 2019 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России. Купить эту книгу

9 sinf geografiya pdf

Sayt test rejimida ishlayapti!

“Kartografiya” Ilmiy-ishlab chiqarish Davlat korxonasi

• 4- Sinf
• 4-sinf yozuvsiz
• 5- Sinf
• 5- sinf yozuvsiz
• 6- sinf
• 6- sinf yozuvsiz
• 7-sinf
• 7- sinf yozuvsiz

• O’lkashunoslik Atlaslari
• Geografik atlaslari
• Tarix Atlaslari
• Tarixiy devoriy xaritalar
• Dunyo xaritalari
• Mavzuliy xaritalar
• Iqtisodiy xaritalar
• Shahar plani
• Materiklar xaritalari

Menyu

Ishonch telefon

Sayt xaritasi

• Davlat soliq qo’mitasi huzuridagi Kadastr agentligi
• Yagona interaktiv Davlat xizmatlari portali
• O’zbekiston Respublikasi Prezidentining rasmiy veb sayti

Kontaktlar

Bizning tashkilot

© 2021 KARTOGRAFIYA ILMIY-ISHLAB CHIQARISH DAVLAT KORXONASI. BARCHA HUQUQLAR HIMOYALANGAN VA QONUN HIMOYASIDA. USHBU SAYTDAN MA’LUMOTLARNI ISHLATGANDA, KARTOGRAFIYASI ILMIY-ISHLAB CHIQARISH DAVLAT KORXONASINING RASMIY SAYTDAN OLINGANLIGINI KO’RSATISH KERAK.

© 2021 Barcha huquqlar himoyalangan.

O’zbekiston Davlat gerbi

O’zbekiston gerbi ko’p asrlik milliy va davlat tajribasi va an’analarini inobatga olgan holda ishlab chiqilgan. “O’zbekiston Respublikasining Davlat gerbi to’g’risida” qonun 1992 yil 2 iyulda O’zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining o’ninchi sessiyasida qabul qilingan. Gerbning markazida qanotli Humo qushi tasvirlangan – o’zbek mifologiyasida bu baxt va ozodalik timsolidir. O’zbek shoiri Alisher Navoiy Humo qushini barcha tirik mavjudotlarning eng yaxshisi deb tasvirlagan. Gerbning yuqori qismida oktaedr, respublikaning tasdiqlanganligini bildiruvchi ramziy, ichida – yulduzli yarim oy. Quyosh tasviri O’zbekiston davlatining yo’lini yorituvchi, shuningdek, respublikaning betakror tabiiy-iqlim sharoitini aks ettiruvchi yorug’likni anglatadi. Qush ostida tasvirlangan ikki daryo Amudaryo va Sirdaryo bo’lib, ular O’zbekiston hududidan oqib o’tadi. Quloqlar – bu nonning ramzi, O’zbekistonning asosiy boyligini tavsiflovchi ochiq paxta po’stlog’i bor g’o’zapoyalar. Paxta quloqlari va davlat bayrog’ining lentasi bilan o’ralgan paxta qutilari respublikada istiqomat qilayotgan xalqlarning birlashishini anglatadi.

O’zbekiston davlat bayrog’i

1991 yil 18-noyabr O’zbekiston Respublikasi yangi Davlat bayrog’iga ega bo’ldi. U to’yingan ko’k, oq va yashil ranglarning uchta gorizontal izometrik chizig’idan iborat. Oq chiziq yuqorida va pastda qizil chiziqlar bilan qirrali. Uzunlikning kenglikka nisbati 2: 1. Yuqori ko’k chiziqda oq yarim oy va 12 oq yulduz mavjud. Bayroqning moviy rangi osmon va suvni – hayotning ikkita asosiy manbai. Bundan tashqari, ko’k – bu o’zbeklar yashaydigan turkiy xalqlarning asl rangidir. 14-asrning so’nggi o’n yilligi – 15-asr boshlarida mashhur Temur (Tamerlan) boshqargan poytaxti Samarqanddagi Markaziy Osiyo davlati bayrog’ining rangi ko’k edi. Shunday qilib, ko’k bar respublika hayotining timsoli va tarixiy davomiylik belgisidir. Bayroqning oq tasmasi respublika aholisi uchun an’anaviy tinchlik timsolidir, yaxshi sayohat qilish istagi (fikrlar va harakatlarning axloqiy pokligi). Yashil – bu tabiatning rangi, yangi hayot (Navro’z) va unumdorlik. Bundan tashqari, yashil rang Islomning rangidir. Uning paydo bo’lishi uzoq tarixga ega bo’lib, O’rta Osiyo VIII asrda A.D. Frantsiyadan Xitoygacha cho’zilgan Arab xalifaligining bir qismi bo’ldi. Yuqoridagi va pastdagi o’rta (oq) chiziq bilan qoplangan qizil chiziqlar har bir tirik organizmning hayotiyligini ta’kidlaydi. Bu kuch bizning yaxshi, pok fikrlarimizni abadiy osmon va erdagi haqiqiy harakatlar bilan bog’laydi. Bundan tashqari, odamlar bu ikki chiziqni “qon tomirlari” deb hisoblashadi – Amudaryo va Sirdaryo. O’zbekiston bayrog’idagi yosh hilol yangi tug’ilgan mustaqil musulmon respublikasining ramzi sifatida qabul qilinadi. Barcha millatlar bayrog’idagi 12 yulduz bulutsiz osmonning ramzi sifatida qabul qilingan. Tiniq osmon – tinchlik, yorug’lik, farovonlik. 12 yulduzning ulug’lanishi bahorning boshlanish vaqti bo’lgan Navro’zdan boshlangan quyoshli yilni eslatadi. Ushbu taqvimning barcha oylarining nomlari (Hamal, Sovr, Javza, Saraton, Asad va boshqalar) bir vaqtning o’zida osmondagi 12 burj burjining nomidir. Shuni ta’kidlash kerakki, 12 yulduzning ramziyligi diniy mazhablar va sezgi bilan hech qanday aloqasi yo’q. XV asr davlat arbobi va olimi va astronomi Ulug’bekning yulduzlar katalogiga ko’ra, yil davomida Quyoshning ufqda harakatlanishi 12 ta yulduzning joylashuvi bilan aniqlanadi. O‘zbekistonda 12 yillik quyosh aylanishi Muchal deb nomlangan. Sharq faylasuf olimlarining fikriga ko’ra, 12 raqami inklyuziya va mukammallikning belgisidir. Biz yashayotgan dunyo 4 unsurdan iborat, deb taxmin qilinadi: er, havo, suv va olov, uchta balandlikda: erda, osmonda va osmon bilan er o’rtasida. Uchta darajaga ko’paytirilgan 4 element 12 raqamini beradi, shu bilan hayot davom etayotgan butun koinotni qamrab oladi. Shu sababli, bayroqdagi 12 yulduzni qamrab olish va mukammallikni ramziy istak deb tushunish kerak. Faylasuf Mirsand Barakning ko’rsatmalari va taniqli tarixchi Xondemirning yozuvlari, shuningdek, davlatni boshqarishda davlat arboblari tomonidan boshqarilishi kerak bo’lgan 12 eng muhim qoidalar haqida gapiradi: rostgo’ylik, adolat, ixtiloflarga, bag’rikenglik, axloq, sadoqat va boshqa insoniy fazilatlar.

O’zbekiston Respublikasining madhiyasi

O’zbekiston Respublikasi Davlat madhiyasining matni va musiqasi O’zbekiston Respublikasining 1992 yil 10 dekabrdagi 768-XII-sonli “O’zbekiston Respublikasining Davlat madhiyasi to’g’risida” gi Qonuni bilan tasdiqlangan. O’zbekiston Respublikasining Davlat madhiyasi O’zbekiston Respublikasining davlat suvereniteti timsolidir. O’zbekiston Respublikasining Davlat madhiyasini chuqur hurmat qilish – O’zbekiston Respublikasi har bir fuqarosining vatanparvarlik burchidir.

Musiqasi – Mutal Burxonov
So’zi – Abdulla Oripov

Серқуёш, ҳур ўлкам, элга бахт, нажот,
Сен ўзинг дўстларга йўлдош, меҳрибон!
Яшнагай то абад илму фан, ижод,
Шуҳратинг порласин токи бор жаҳон!

Олтин бу водийлар — жон Ўзбекистон,
Аждодлар мардона руҳи сенга ёр!
Улуғ халқ қудрати жўш урган замон,
Оламни маҳлиё айлаган диёр!

Бағри кенг ўзбекнинг ўчмас иймони,
Эркин, ёш авлодлар сенга зўр қанот!
Истиқлол машъали, тинчлик посбони,
Ҳақсевар, она юрт, мангу бўл обод!

Олтин бу водийлар — жон Ўзбекистон,
Аждодлар мардона руҳи сенга ёр!
Улуғ халқ қудрати жўш урган замон,
Оламни маҳлиё айлаган диёр!

9-njy synp geografiýa

Günorta Afrika sebiti. Günorta Afrika Respublikasy

Bu sebit Afrikanyň günortasynda ýerleşip, 2674,4 müň km2 meýdany tutýar. Onuň çäginde 5 döwlet-Botstwana, Lesoto, Namibiýa,Swazilend, Günorta Afrika Respublikasy ýerleşýär. Sebitiň umumy ilaty 2011-nji ýylyň maglumatlaryna görä 54 mln. (häzirki wagtda çaklamalara görä 59.

Awtor: Admin · Published 16.10.2022

Ekwatorial Afrika ýurtlary

Ekwatorial Afrika (köp edebiýatlarda bu sebite Saharadan günortadaky Afrika hem diýilýär) Sahara çölünden günortada ýerleşen kontinental Afrikanyň ähli döwletleri, şeýle hem Atlantik we Hindi okeanlaryndaky birnäçe ada döwletleri girýär. Sebitiň umumy meýdany 24.3 mln.

Awtor: Admin · Published 10.08.2022 · Last modified 09.08.2022

Demirgazyk Afrika. Müsür

Geografik ýerleşişi. Demirgazyk Afrika sebiti gündogarda Gyzyl deňzinden günbatarda Atlantik okeanyna çenli 5,7 müň km we demirgazykda Ortaýer deňzinden günortada Sahara çölleriniň giň meýdanlaryna çenli 2 müň km uzalyp gidýän giňişligi öz içine alýar.

Awtor: Admin · Published 05.07.2022 · Last modified 04.07.2022

Afrika ýurtlaryň hojalygy

Afrika ýurtlaryna, häzirlikçe, öz ykdysadyýetiniň kolonial geçmişde dörän pudaklaýyn we territorial gurluşyny üzül-kesil üýtgetmek başartmaýar. Hojalygyň düzüminde oba hojalygy we dag-magdan senagaty agdyklyk edýär. Şol bir wagtda bolsa, köp döwletlerde işläp bejerýän senagaty ýaňy.

Awtor: Admin · Published 23.03.2022

Afrikanyň syýasy kartasy. Tebigy baýlyklary we ilaty

Afrika häzirki zaman dünýäsinde. Afrika – bu Ýer şarynyň gury ýeriniň 1/5 bölegini tutýan, ilatynyň umumy sany 870 mln. adam bolan, 54 döwletiň ýerleşýän uly dünýä bölegidir. Köp alymlaryň pikirine görä, hut şu materik.

Awtor: Admin · Published 15.12.2021

Amazonka basseýniniň we La-Plata pesliginiň ýurtlary. Braziliýa

Latin Amerikasynyň bu uly sebitini Amazonka derýasynyň basseýnini we La-Plata pesligini eýeleýän Braziliýa, Argentina, Paragwaý we Urugwaý döwletleri emele getirýärler. Olaryň arasynda Braziliýa we Argentina diňe bir meýdanynyň ululygy we ilatynyň sany boýunça däl-de.

Awtor: Admin · Published 10.11.2021

Latyn Amerikasynyň taryhy-geografik sebitleri

Latyn Amerikasynyň çäginde şertleýin 4 sany uly geografik sebiti tapawutlandyrmak bolar: Meksika, Merkezi Amerikanyň we West-Indiýanyň ýurtlary, Amazonka basseýniniň we La-Plata pesliginiň ýurtlary, And ýurtlary. Meksika Demirgazyk Amerika materiginiň günortasynda ykdysady –geografik jähtden amatly.

Awtor: Admin · Published 19.09.2021

Latyn Amerikasy ýurtlarynyň hojalygy

Senagat önümçiligi. Soňky döwürde Latyn Amerikasy ýurtlarynyň ykdysady ösüşüniň häsiýetli aýratynlygy hojalygyň düzüminde oba hojalygynyň ornunyñ kem-kemden peselmegi we senagatyň udel agramynyň artmagydyr. Döwletleriň aglabasy tarapyndan geçirilýän industrializasiýa syýasaty netijesinde sebitde gara we reňkli.

Awtor: Admin · Published 15.07.2021

Kanadanyň hojalygy

Kanada meýdanynyň ulylygy boýunça Russiýadan soňra dünýäde ikinji döwletdir. Kanada üç okeana çykalgasy bar we kenar çyzygynyň umumy uzynlygy (250 müň km.) boýunça dünýäde oňa deňi-taý ýokdyr. Ýurduň ykdysady-geografik ýerleşişi köp derejede günortada ABŞ.

Awtor: Admin · Published 09.06.2021

Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň hojalygy

ABŞ-nyň dünýä hojalygyndaky orny örän uludyr. Onuň paýyna dünýä senagat önüminiň 15-16%-i düşýär. Bu döwlet daşary ýurtlardaky maýa goýumynyň möçberi boýunça dünýäniň beýleki ýurtlardan has öňdedir. ABŞ dünýäniň ykdysady we syýasy sahnasyna XX asyryň.