7 Sinf Kimyo Darslik 2023

7 sinf kimyo darslik 2023

3. O.S.Sodiqovning kimyo fani sohasida dunyoga tanitgan qanday ishlari

kimyo darslik 7 sinf

Mundarija скрыть

Школьные знания.com это сервис в котором пользователи бесплатно помогают друг другу с учебой, обмениваются знаниями, опытом и взглядами.

Напишите 9 предложений Ким вы уяуляете Миколку из Рассказа Васильки по бел лит 5 класс 2часть. дам 20 баллов.

Championat.asia – энг сўнгги футбол янгиликлари, видео, фото. Марказий Осиё чемпионатлари – Ўзбекистон, Тожикистон, Қирғизистон, Қозоғистон. Жаҳон, Европа, Осиё чемпионатлари ва бошқа мусобақалар. Ўйинлар тақвими, ўйинлар шарҳи ва мусобақа жадваллари. Ўйинлардан онлайн.

Xalq ta’limi vazirligining “Online-Maktab” loyihasining 1 – 11 sinflar uchun online dars mashg‘ulotlari ushbu Youtube kanal orqali namoyish.

Жорий йилнинг 22 февраль куни Педагогика факультетида “Ҳаёт-бебаҳо неъмат” мавзусида маънавий-маърифий тадбир бўлиб ўтди. Тадбирга Қашқадарё вилояти А.

Oyog‘ida mustahkam turadigan tadbirkor-dehqonlar sinfi “issiqxona ichida” yoki hokimlar chizgan chiziq bo‘yicha yurib shakllanmaydi. Endi shakllanayotgan mazkur sinf erkinlikning past-balandini o‘z tajribasida sinashi kerak, boshqacha qilib aytganda, ularga “xato qilish huquqi” berilishi lozim.

Добрый день, уважаемые гости и подписчики моего канала! Представляю вашему вниманию обзор самых свежих образов от голливудских звёзд. На этот раз #знаменитости порадовали нас разнообразием аутфитов: кто-то шокировал смелыми решениями, кто-то порадовал новым.

История версий: 1. LATEST. Class 7 History NCERT Book In Hindi 6.0 APK (2022-02-23, 18.05MB). 2. Class 7 History NCERT Book In Hindi 3.0 APK (2021-05-25, 17.66MB).

Скачать бесплатно mp3 Benim Kime Canim Yanir. Размер: 5.37 MB, Длительность: 4 мин и 5 сек, Битрейт: 192 Kbps. Tural Sedali Canim Yanir 2021 Official Klip – Слушайте и скачивайте музыку онлайн бесплатно!

Xalq ta’limi vazirligining “Online-Maktab” loyihasining 1 – 11 sinflar uchun online dars mashg‘ulotlari ushbu Youtube kanal orqali namoyish.

Kimyo fanidan dars ishlanmalar

ifodalashga o’rgatish, kimyoviy til madaniyatini o’stirish.

O’quv jarayonining

Modda, jism kabi tushunchalarini botanika,

fizika fanlaridan olgan bilimlari va kundalik

turmushdan olgan amaliy ko‘nikmalarini yodga

olib, mavzuga bog’lanadi.

O‘quvchilarga bir xil moddadan iborat bo‘lgan

turli jismlar va har-xil moddalardan iborat

bo‘lgan turli jismlar namunalari bilan tanishish.

namunalar haqida bilish.

Osh tuzi, shakar, ko‘mir, oltingugurt namunalari

asosida ularni xossalari bilan tanishish.

Laboratoriya ishi davomida o’quvchilarda kuzatish,

kuzatish natijalarini solishtirish va hulosa qilish

O’quv jarayonini

amalga oshirish

Metod – og’zaki bayon, suxbat, ko’rgazma-namoyishli,

texnologiyasi

Shakl – muloqot texnologiyasi, laboratoriya mashg’uloti.

Vosita–tarqatma matereallar, slaydlar, o’quv-loboratriya

jihozlari (stakanlar, probirkalar, moddalardan namunalar –

osh tuzi, shakar, ko’mir, oltingugurt, ichimlik sodasi, etil

spirti, rux, temir, mis, alyuminiy metallari namunalari, bor)

Usul – ko’rsatish, namoyish qilish, mustaqil ishlash, o’z-

Nazorat – tajriba-tahlil, amaliy-laboratoriya

Baholash – “Tushunchalar tahlili” asosida baholash

Kutiladigan natija

Mavzuni to’liq yoritadi

Amaliy-laboratoriya mashg’ulotiga tayyorlanadi

Mavzu yuzasidan asosiy tushuncha va xossalarni

O’quvchilar tomonidan berilishi mumkin bo’lgan

savollarga atroflicha tayyorlanadi

Tajriba-tahlil asosida oqilona baholaydi

Mavzu bo’yicha yetardi bilim,

Amaliy-laboratoriya ishi mazmuni

bilan tanishadi va uni mustaqil

Tajriba-o’tkazib uni tahlil qilishni

guruhlarda ishlash malakasiga ega

mustaqil jadval to’ldiradi

Kelgusi rejalar

Dars jarayonini tahlil qiladi

O’quvchilarni shu mavzu bo’yicha

bilimlarni qanday o’zlashtirganligini

Qo’shimcha materiallar to’playdi

Keyingi darsni loyihalashtiradi

O’quvchilar tomonidan o’rganilgan mavzu

yuzasidan berilgan savollariga javob

topish uchun izlanadi

Uyga vazifa oladi

internetdan), yig’adi, ularni

taxlil qiladi, o’qiydi,

samarali tashkil qilishga va bilim olish

samaradorligini ko‘tarishga yanada

I chorak 3-DARS. MODDA VA UNING XOSSALARI

Darsning maqsadi: O‘quvchilarga moddalarning turli-

tumanligi va ularni jismlardan farqi hamda har bir moddani o‘ziga

hos xossalari haqida ilmiy tushunchalar berish.

Moddalardan foydalanish uchun ularning xossalarini bilish

zarurligi o‘quvchilarga tushuntiriladi.

O‘quvchilar jism, modda tushunchalarining mohiyatini hamda

kundalik turmushda ishlatiladigan jism va moddalar, moddalarning

biologic ahamiyatini bilib olishlari kerak.

qobiliyatlarini rivojlantirish maqsadida munozara, savol-javob

usullaridan foydalanish yaxshi natija beradi. Shuningdek, mavzuni

fizika, biologiya fanlari bilan bog’lab olib borish maqsadga

Darsga zaruriy jihozlar:

Mavzuga doir tarqatma matereallar, slaydlar, o’quv-loboratriya jihozlari –

stakanlar, probirkalar, shisha tayoqcha, moddalardan namunalar – osh

tuzi, shakar, ko’mir, oltingugurt, ichimlik sodasi, etil spirti, rux, temir,

mis, alyuminiy metallari namunalari, bor, darslik.

Dars shakli: Savol-javob, og’zaki bayon, suxbat, tajribalar o

‘tkazish, yakka tartibda ishlash.

Dars o ‘tish rejasi:

1. O`qituvchining kirish so`zi. (2 daqiqa)

2.Uyga berilgan “O’zbekiston kimyogarlarining kimyo

faniga qo‘shgan hissalari” mavzusiga oid bilimlarni

tekshirish. (5 daqiqa)

gimnastika”savollari, xotira mashqi orqali oldingi

o’tilgan mavzuni mustahkamlash – 4 daqiqa)

4. Yangi mavzu bayoni. O‘qituvchining kichik ma’ruzasi

tushuntiriladi (15 daqiqa)

6. Mavzuni mustahkamlash. (7 daqiqa)

7. O`quvchilarni rag‘batlantirish, baholash (2 daqiqa)

8. Uyga vazifa berish (2 daqiqa)

1. O`qituvchining kirish so`zi.

Darsning tashkil etilishi:

a) Salomlashish, davomatni aniqlash, o‘quvchilar

tashqi ko‘rinishiga e’tibor berish;

b) o`quvchilarni darsga hozirlab, jonli muhit

2. Uyga berilgan “O’zbekiston kimyogarlarining kimyo faniga

qo‘shgan hissalari” mavzusiga oid bilimlarni tekshirish.

O‘qituvchi tomonidan “O’zbekiston kimyogarlarining kimyo faniga

qo‘shgan hissalari” mavzuga doir tayyorlangan qisqa savollar beriladi.

1 O’zbekistonlik kimyogar olimlardan kimlarni bilasiz?

2. Tolalarni kimyoviy tarkibi asosida sinflash va sertifikatlash nomli yangi

ixtisoslikni qaysi o‘zbek kimyogarlari asoslagan?

3. O.S.Sodiqovning kimyo fani sohasida dunyoga tanitgan qanday ishlari

4. Akademik Y.T.Toshpo‘latov kimyo sanoati sohasining rivojiga qo ‘shgan

ishlsri nimalardan iborat?

O’qituvchi tomonidan har bir savolga javob olishda, berilgan javoblar

to’g’ri noto’g’riligi izohlanib boriladi.

3. O‘quvchilar bilimini tekshirish. (“Aqliy gimnastika” savollari

orqali xotirani sinash)

O‘quvchilar o`qituvchi tomonidan oldindan tayyorlab qo‘yilgan

savollarga javob beradilar.

1-savol Mamlakatimiz mustaqillikka erishgandan keyin kimyo

fani va kimyo sanoati sohasida qanday yirik o’garishlar

javob: O’zbekiston o ‘z mustaqilligiga erishgach kimyo fani va

kimyo sanoati rivojlanishi uchun juda katta imkoniyatlar

ochilgan. Natijada Mingbuloq, Ko‘kdumaloq, Sho‘rtan,

va boshqa neft-gaz konlari, yerosti foydali qazilmalari

zahiralaridan oqilona foydalanish orqali sanoat uchun

qimmatbaho bo‘lgan o‘nlab kimyoviy mahsulotlar ishlab

chiqarilish yo‘lga qo‘yildi. Asakada, Samarqandda va

Toshkentda avtomobil, traktorlar va ularni extiyot

qismlari va boshqa kimyoviy mahsulotlar ishlab chiqarish

2 savol Qadimda insoniyat o‘ z extiyojlari uchun kimyoviy

ulardagi o‘zgarishlardan qanday foydalangan?

Javob: Kimyoviy moddalar va ulardan olingan mahsulotlardan

insoniyat o‘z extiyojlari uchun qadimdan foydalanib

kelgan. Xitoyda, Misrda, Markaziy Osiyoda qishloq

xo‘jaligi zararkunandalariga qarshi kurashda, turli xil

bo‘yoqlar ishlab chiqarishda, me’morchilikda, oziq-

ovqatlar tayyorlashda, kiyim-kechaklar tayyorlashda

kimyoviy moddalar va kimyoviy hodisalardan keng

3 savol A.Lavuazye haqida nimalarni bilasiz?

Javob: Fransuz kimyogar olimi A.Lavuazye yonish va

oksidlanish jarayonlari haqida ilmiy nazariyalarni

4. Yangi mavzu bayoni

1) O‘qituvchining ma’ruzasi

Yangi dars bayoni quyidagi reja asosida tashkil etiladi:

O‘quvchilarning botanika, fizika fanlaridan olgan

bilimlari va kundalik turmushdan olgan amaliy

ko‘nikmalari asosida suhbat

O‘quvchilarga bir xil moddadan iborat bo‘lgan turli

jismlar va har-xil moddalardan iborat bo‘lgan turli

jismlar namunalarini hamda osh tuzi, shakar, ko‘mir,

oltingugurt namunalarini tarqatish.

Moddalarning xossalarini nima uchun bilish kerak?

o‘tkazilgandan so‘ng doskaga oldindan chizib qo‘yilgan quyidagi

jadvalni o‘quvchilar o‘zlari to‘ldirishadi:

Moddalarni ta’riflashda moddaning rangi, hidi, agregat holati,

mazasi, suvda eruvchanligi, o‘lchash mumkin bo‘lgan xossalari, masalan,

qaynash va suyuqlanish haroratlari, qattiqligi kabilarga e’tiborni

Dars davomida “Fizik xossalari turlicha bo‘lgan moddalar

bilan ishlash” laboratoriya ishini bajarish talab qilinadi.

LABORATORIYA ISHI. Fizik hossalari turlicha bo‘lgan moddalar

O’quvchilar kimyo fanini o‘rganish davomida moddalar bilan

doimo muloqotda bo‘ladilar. Moddalarning xossalarini o‘rganishda ularni

yetarli darajada to‘liq ta’riflay olish muhim ahamiyatga ega.

Demak, o’quvchilar eng avvalo “modda”, “jism” tushunchalarini

to’liq o’zlashtirib olishi zarur. Berilgan moddalarning tashqi ko’rinishiga

qarab uning eng muhim fizikaviy hossalarini aytib bera olishi kerak.

Oldindan tayyorlab qo’yilgan moddalarning na’munalari har bir

o’quvchioga tarqatilgan bo’ladi. Dars davomida o’qituvchining

ko’rsatmasi ostida o’quvchilar o’zlariga berilgan moddalarning

hossalarini jadvalga to’ldiradilar.

Laboratoriya ishi davomida o’quvchilarda kuzatish, kuzatish

natijalarini solishtirish va hulosa qilish malakalari shakllanib boradi.

Sizga berilgan moddalarning xossalarini quyidagicha jadval tuzib

1. Moddaning odatdagi sharoitda agregat holati, ya’ni gaz, suyuq

yoki qattiq tuzilishdaligi aniqlanadi.

2. Moddaning rangi oddiy yorug‘likda vizual (ko‘z bilan ko‘rib)

3. Moddaning hidi: modda hidini aniqlashda ehtiyot bo‘ling.

Moddalarning hidi o’qituvchi ko‘rsatgan usulda aniqlanadi.

(Berilgan notanish moddaning hidi zaharli yoki burun

bo‘shlig‘ini yallig‘lantiradigan bo‘lishi mumkin)

4. Berilgan moddaning suvda erishi yoki erimasligini bilish uchun

uning ozgina bo‘lagini probirka yoki stakanga solib, ustiga suv

quying va aralashtiring. Agar modda bo‘lakchalari batamom erib

ketsa yoki sezilarli darajada kamaysa, modda suvda eruvchan

5. Moddaning qattiqligini qattiqlik shkalasidan foydalanib, agar

bunday shkala bo‘lmasa tirnoq (qattiqligi 2-2,5), shisha

(qattiqligi 5) va boshqa qattiqligi aniq moddalar bilan solishtirib

ma’lumotnomalardan foydalanib toping va jadvalga tushiring.

7. Noma’lum moddaning ta’mini totib ko‘rmang!

8. Sizga berilgan moddaning xossasini quyidagi tartibda aytib

Qaynash va suyuqlanish haroratlar

6. Mavzuni mustahkamlash.

O‘tilgan yangi mavzu o‘qituvchining o‘quvchilarga bergan ma’lumotlariga

asoslanib test topshiriqlari bo‘yicha mustahkamlanadi. Buning uchun

qisqa muddatli test sinovi o‘tkasilishi ham yaxshi samara beradi.

Test savollari:

1. Suvning qaynash harorati nechaga teng?

A.100 oC; B. 78 oC; S. 220 oC; D. 338 oC.

2. Qattiq, o ‘ziga xos hidli, sariq rangli modda – bu

A.Bo‘r; B. Alyuminiy; S. Oltingugurt; D. spirt

3. Faqat moddalar ko‘rsatilgan qatorni belgilang.

A. Daftar, qalam, probirka; B. Kislorod, daftar, spirt;

S. Kislorod, bo’r, suv; D. Oltingugurt, probirka, alyuminiy.

7. O`quvchilarni rag’batlantirish va baholash.

Dars yakunida uyga berilgan vazifa yuzasidan olingan javoblar va faol

qatnashgan o’quvchilar rag`batlantiriladi va ballari e’lon qilinadi.

8. Uyga vazifa: Modda va uning xossalari mavzusini o’qing va

xo’jalikda ishlatiladigan moddalar va jismlar ro ’yhatini tuzing.

Dars yakunida uyga berilgan vazifa yuzasidan olingan javoblar va faol

qatnashgan o’quvchilar rag`batlantiriladi va ballari e’lon qilinadi

7-sinf II CHORAK

Мавзу: Massaning saqlanish qonuni

Darsning maqsad va vazifalari:

O‘quvchilarga tabiatning asosiy qonuni-materiya va

harakatning saqlanish qonunining xususiy ko’rinishi

bo’lgan moddalar massasining saqlanish qonuni, ya’ni

kimyoviy reaksiyalarda atomlar yoqolib ketmasdan,

yo‘qdan bor bo‘lmasligi, ularning umumiy soni

o‘zgarmasligi hamda har bir atomning massasi kimyoviy

reaksiyalarda o‘zgarishsiz qolishi va shuning uchun

moddalarning massasi ham o‘zgarmasdan qolishi,

tabiatdagi har qanday o’zgarishlar izsiz yo’qolmasligi

haqidagi bilimlarni berish.

Vazifalar: Massaning saqlanish qonuni mavzusi asosida kundalik

hayotda uchraydigan hodisalarni idrok etish orqali bilim

va ko‘nikmalarni shakillantirish. Mavzu asosida mustaqil

fikr yuritish qobiliyatini rivojlantirish.

Mavzuga doir tajribalar o‘tkazish, savol-topshiriqlar

orqali o‘quvchilarning, yangi mavzuni qanday darajada

o‘zlashtirilganligi nazorat qilinadi.

Uslub: “Aqliy hujum”,“Tajribalar o’tkazish”,

Shakl: Savol-javob, jamoa va yakka tartibda ishlash.

Vosita: Tarqatma materiallar, madzuga doir tarqatma savollar-

topshiriqlar, massaning saqlanish qonunini namoyish etish asbobi (teng

elkanli shayin 1 ta, shayin uchun ilmoqlar 3 ta, rezina tiqinli va osma

halqali Landolt idishi 1 ta, osma halqali kosacha 1 ta, og’irlikka qarshi

kukun, 100 g ) kimyoviy jihozlar va moddalar (pipetka, razima tiqin,

quruq yonilg’i-urotropin, bariy xloridning 10 % li eritmasi, sulfat

kislotaning 10 % li eritmasi yoki qizil fosfor 1 g miqdorida )

Nazorat: Savol-javob, test sinovi o’tkazish.

Baholash: Rag‘batlantirish, 5 ballik tizim asosida baholash.

Kutilayotgan

Mavzu belgilangan vaqt ichida barcha o‘quvchilar tomonidan

o‘zlashtiriladi. O‘quvchilarning darsda faolligi oshadi. Ularda fanga

nisbatan qiziqish uyg‘onadi. Tajribalar o‘tkazish bilan barcha

mustahkamlanadi. O‘quvchilar uy ro‘zg‘ordagi kundalik hayotda

ishlatiladigan moddalarni kimyoviy xossalari bilan tanishadilar, mavzuga

oid amaliy mashg‘ulotlarni mustaqil bajaradilar, savol va javob berishga

o‘rgatiladi. O‘quvchilar mavzu yuzasidan yangi bilimga ega bo‘ladilar.

Guruhlar bilan ishlashni o‘rganadilar, eslab qolish, ayta olish, ko‘rsata

olish ko‘nikma va malakalarga ega bo‘ladilar.

Dars rejasi:

1. O`qituvchining kirish so`zi. (2 daqiqa)

2.Uyga berilgan “Tarkibning doimiylik qonuni” mavzusiga oid bilimlarni

tekshirish. (5 daqiqa)

3.O‘quvchilar bilimini tekshirish. (“Aqliy gimnastika”savollari, xotira

mashqi orqali oldingi o’tilgan mavzuni mustahkamlash – 4 daqiqa)

4. Yangi mavzu bayoni. O‘qituvchining kichik ma’ruzasi maruzani.(7

5. Mavzuni laboratoriya ishini bajarish bilan tushuntiriladi (15 daqiqa)

6. Mavzuni mustahkamlash. (7 daqiqa)

7. O`quvchilarni rag‘batlantirish, baholash (2 daqiqa)

8. Uyga vazifa berish (2 daqiqa)

2. O`qituvchining kirish so`zi.

Darsning tashkil etilishi:

a) salomlashish, davomatni aniqlash, o‘quvchilar

tashqi ko‘rinishiga e’tibor berish;

b) o`quvchilarni darsga hozirlab, jonli muhit yaratish;

2. Uyga berilgan “Tarkibning doimiylik qonuni” mavzusiga oid

O‘qituvchi tomonidan “Tarkibning doimiylik qonuni” mavzuga doir

tayyorlangan qisqa savollar beriladi.

1 Tarkibning doimiyligini qanday tushuntirish mumkin?

2. Suvning sifat va miqdoriy tarkibi qanday?

3. Abu Ali ibn Sino “Tib qonunlari” asarida tarkibning doimiyligi haqida

qanday tushunchalar bayon qilgan?

4. Miqdor va sifat o’zgarishlari haqida nimalarni bilasiz? Misollar bilan