7-sinf Informatika Axborotlarning Kompyuterda Tasvirlanishi

7-sinf Informatika Axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi

A) 1100010011 B) 111101100110 D) 1000010001100 E) 1000010011

7 – sinf informatika fanidan I – yarim yillik I variant Informatika fani nimani o’rganadi?

Mundarija скрыть

7 – sinf informatika fanidan I – yarim yillik I variant Informatika fani nimani o’rganadi?

7-sinf Informatika Axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi

7-sinflar o’rtasida informatika fanidan online olimpiadada g’olibligi uchun taqdirlandi

А) Mantiq qonunlari va masalalarni yechish usullarini.

B) Informatsion jarayonlarini qayta ishlash qonunlari va usullarini.

S) Algoritmlarni tuzish , rostlash qonun va usullarini.

D) Algoritmlarni EHMda bajarish usullarini.
2. Informatika fani o’rganadigan asosiy tushunchalar qaysilar?

A) Axborot, algoritm, EHM;

B) Dastur, EHM, dasturlash tillari

S) Bit, bayt, axborot

D) Kompyuter, EHM qurilmalari, dastur
3. Informatika faniga qachon asos solingan?

A) XVIII asr boshlarida

B) XIX asr o’rtalarida

S) XVI asr ikkinchi yarmida>

D) XX asr o’rtalarida
4. “Informarika” so’zining o’tmishdagi (avvalgi) nomi –

A) Informatsiyani avtomatlashtirish B) Dokumentalistika S) Avtomatika D) Kibernetika

5. Axborot deb nimaga aytiladi?

A) Tushuntirish, tavsiflash.

B) Belgilar to’plami.

S) Atrof muhitdagi obyektlar, xodisa va jarayonlar, ularning parametrlari, xususiyatlari va xolati to’g’risidagi ma`lumotlar.

D) Moddiy dunyoning belgilar va signallar shaklida akslanishi.
6. Axborot qanday sifatga ega bo’lishi lozim.

A) Uzluksiz, cheksiz, ma`lum ma`noda qiymatli; B) To’liq, ma`lum ma`noda qiymatli, ishonchli;

S) Uzlukli, chekli, tushunarli; D) Aniq, tushunarli, ishonchli.
7. Qaysi qatorda uzluksiz axborot tasvirlangan.

A) O’quvchining informatikadan kundalik baholari haqidagi axborot.

B) Kun yoki tun haqida axborot.

S) 1 /X funksiya grafigi.

D) Dars jadvalidagi ximiya fanidan mashg’ulotlar haqidagi axborot.
8. Diskret axborotga qaysilar misol bo’la oladi?

A) Xafta, raqam, tovush; B) Belgilar, harflar, vaqt; S) Raqam, xarflar, fazo;

D) Vaqt, fazo, belgi.
9. Uzluksiz axborotga qaysilar misol bo’ladi.

A) tovush, vaqt, belgi; B) fazo, vaqt; S) vaqt, raqamlar; D) fazo, belgilar

10. Quyidagilarning qaysi biri axborot texnologiyalarining asosiy texnik vositalariga kirmaydi?

A) kompyuter; B) avtomobil; S) radiotelefon; D) telefaks.

11 Sakkizlik sanoq sistemasida berilgan sonni: 453,4 o’nlik sanoq sistemasiga o’tkazing.

A) 2988.5 B) 300.25 S) 300.5 D) 299.5

12. O’nlik sanoq sistemasida berilgan sonni: – 123, o’n oltilik sanoq sistemasida ifodalang.

A) – AB B) – 1B S) – 7A D) – 7B

13. O’nlik sanoq sistemasida berilgan sonni: 78,25 ikkilik sanoq sistemasida ifodalang.

A) 1001111,01 B) 1001110,11 S) 1001110,1 D) 1001110,01

14. Ikkilik sanoq sistemasida berilgan sonlar: 1000 va 0010 ustida arifmetik(+,-,x,:) amallar bajaring.

A) 1010, 0110, 100001, 0100 B) 1010, 0110, 10000, 0010 S) 1010, 0100, 10000, 0010

D) 1010, 0110, 10000, 0100
15. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan sonni: 1FA,C ikkilik sanoq sistemasida ifodalang.

A) 111111011,1101 B) 011111011,1100 S) 111111011,1100 D) 111111010,1100

16. Ikkilik sanoq sistemasida berilgan sonni: 101111000100,00111001 sakkizlik sanoq sistemasida ifodalang

A) 6704, 162 B) 5804, 162 S) 5704, 161 D) 5704, 162

17. Berilgan 2 lik sanoq sistemasidagi sonni 10 lik sanoq sistemasiga o‘tkazing: 1010101010₂

A) 582 B) 682 D) 782 E) 882

18. 2 lik sanoq sistemasida berilgan sonlarni ayiring: 10101011101₂ -11101₂=?₂

A) 101100100010 B) 10101101000 D) 10101000000 E) 1101001010

19. 2 lik sanoq sistemasida berilgan sonlarni ko‘paytiring: 110110110₂*1001₂=?₂

A) 1100010011 B) 111101100110 D) 1000010001100 E) 1000010011

20. Informatika uchun asosiy ashyo bu ………

A) Axborot . B) Dakument . C) ma’lumot. D) tavsiflash.

7 – sinf informatika fanidan I – yarim yillik

II – variant

1. Axborot deb nimaga aytiladi?

A) Tushuntirish, tavsiflash.

B) Belgilar to’plami.

S) Atrof muhitdagi obyektlar, xodisa va jarayonlar, ularning parametrlari, xususiyatlari va xolati to’g’risidagi ma`lumotlar.

D) Moddiy dunyoning belgilar va signallar shaklida akslanishi.
2. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan sonni: 1FA,C ikkilik sanoq sistemasida ifodalang.

A) 111111011,1101 B) 011111011,1100 S) 111111011,1100 D) 111111010,1100

3. Ikkilik sanoq sistemasida berilgan sonni: 101111000100,00111001 sakkizlik sanoq sistemasida ifodalang

A) 6704, 162 B) 5804, 162 S) 5704, 161 D) 5704, 162

4. Berilgan 2 lik sanoq sistemasidagi sonni 10 lik sanoq sistemasiga o‘tkazing: 1010101010₂

A) 582 B) 682 D) 782 E) 882

5. Axborot qanday sifatga ega bo’lishi lozim.

A) Uzluksiz, cheksiz, ma`lum ma`noda qiymatli; B) To’liq, ma`lum ma`noda qiymatli, ishonchli;

S) Uzlukli, chekli, tushunarli; D) Aniq, tushunarli, ishonchli.
6. Qaysi qatorda uzluksiz axborot tasvirlangan.

A) O’quvchining informatikadan kundalik baholari haqidagi axborot.

B) Kun yoki tun haqida axborot.

S) 1 /X funksiya grafigi.

D) Dars jadvalidagi ximiya fanidan mashg’ulotlar haqidagi axborot.
7 Sakkizlik sanoq sistemasida berilgan sonni: 453,4 o’nlik sanoq sistemasiga o’tkazing.

A) 2988.5 B) 300.25 S) 300.5 D) 299.5

8. O’nlik sanoq sistemasida berilgan sonni: – 123, o’n oltilik sanoq sistemasida ifodalang.

A) – AB B) – 1B S) – 7A D) – 7B

9. O’nlik sanoq sistemasida berilgan sonni: 78,25 ikkilik sanoq sistemasida ifodalang.

A) 1001111,01 B) 1001110,11 S) 1001110,1 D) 1001110,01

10. Ikkilik sanoq sistemasida berilgan sonlar: 1000 va 0010 ustida arifmetik(+,-,x,:) amallar bajaring.

A) 1010, 0110, 100001, 0100 B) 1010, 0110, 10000, 0010 S) 1010, 0100, 10000, 0010

D) 1010, 0110, 10000, 0100
11. Informatika fani nimani o’rganadi?

А) Mantiq qonunlari va masalalarni yechish usullarini.

B) Informatsion jarayonlarini qayta ishlash qonunlari va usullarini.

S) Algoritmlarni tuzish , rostlash qonun va usullarini.

D) Algoritmlarni EHMda bajarish usullarini.
12. Informatika fani o’rganadigan asosiy tushunchalar qaysilar?

A) Axborot, algoritm, EHM;

B) Dastur, EHM, dasturlash tillari

S) Bit, bayt, axborot

D) Kompyuter, EHM qurilmalari, dastur
13. Informatika faniga qachon asos solingan?

A) XVIII asr boshlarida

B) XIX asr o’rtalarida

S) XVI asr ikkinchi yarmida>

D) XX asr o’rtalarida
14. “Informarika” so’zining o’tmishdagi (avvalgi) nomi –

A) Informatsiyani avtomatlashtirish B) Dokumentalistika S) Avtomatika D) Kibernetika

15. 2 lik sanoq sistemasida berilgan sonlarni ayiring: 10101011101₂ -11101₂=?₂

A) 101100100010 B) 10101101000 D) 10101000000 E) 1101001010

16. 2 lik sanoq sistemasida berilgan sonlarni ko‘paytiring: 110110110₂*1001₂=?₂

A) 1100010011 B) 111101100110 D) 1000010001100 E) 1000010011

17. Informatika uchun asosiy ashyo bu ………

A) Axborot . B) Dakument . C) ma’lumot. D) tavsiflash.

18. Diskret axborotga qaysilar misol bo’la oladi?

A) Xafta, raqam, tovush; B) Belgilar, harflar, vaqt; S) Raqam, xarflar, fazo;

D) Vaqt, fazo, belgi.
19. Uzluksiz axborotga qaysilar misol bo’ladi.

A) tovush, vaqt, belgi; B) fazo, vaqt; S) vaqt, raqamlar; D) fazo, belgilar

20. Quyidagilarning qaysi biri axborot texnologiyalarining asosiy texnik vositalariga kirmaydi?

A) kompyuter; B) avtomobil; S) radiotelefon; D) telefaks.

8 – sinf informatika fanidan I – chorakka test savollari

1. Birinchi hisoblash vositalari.

a) Toshlar b) Abak c) Barmoqlar d) Birka

2. Elektron hisoblash mashinalarining birinchi avlodi qaysi davrda yaratilgan?

a) 1946-1950 yillar b) 1942-1947 yillar c) 1950-1960 yillar d) 1936-1945 yillar

3. PENTIUM nomi nimani bildiradi?

a) Printer markasini b) Kompyuter markasini

с) Monitor markasini d) Protsessor markasini

Kompyuterni yoqish uchun
Kompyuterni o‘chirish uchun
Kompyuterni qayta yuklash uchun
Kompyuterni yoqish va o‘chirish uchun

a) 1945-1950 yillar b) 1942-1947 yillar c) 1955-1960 yillar d) 1960-1970 yillar

6. Kompakt-disk (CD) – bu:

a) kichik o`lchamli disk b) axborot yozish zichkigi juda yuqori bo`lgan magnit disk

c) optik disk, undan axborot lazer nuri bilan o`qib olinadi

Hujjatlarni chop etish uchun
Rasmlarni ko‘rish uchun
Kompyuterga turli ma’lumotlarni o‘tkazish uchun
Ma’lumotlarni uzatish uchun

Oldin sistemali blok keyin monitor o‘chiriladi
Oldin monitor keyin sistemali blok o‘chiriladi
Oldin barcha dasturlar yopiladi keyin kompyuter o‘chiriladi
Тo‘g‘ri javob yo‘q

a) axborotni chop etish

b) axborotni saqlash

c) axborotni shu vaqtda qayta ishlash

d) axborotni telefon kanallari orqali uzatish

10.Elektron hisoblash mashinalari davriga asos solgan EHM nomi

B) BINAK ; C) UNIVAK ; D) ENIAK ;

11. Elektron hisoblash mashinalarining ikkinchi aviodi qaysi davrga to’g’ri keladi ?

A) 1945 – 1950 yillar: B) 1942 – 1947 yillar ;

C) 1950- 1965 yillar: D) I960- 1970 yillar.

12. Mantiq qonunlari nima uchun ishlatiladi ?

A) Tasdiqni ifodalash uchun ; B) Rostlik jadvalini tuzatish uchun ;

C) Masalalar yechish uchun ; D)) Muloxazaiarni bo’laklarga ajratish uchun.

13.Kompyuterning asosiy qurilmalari :

A) Modem . printer. monitor klaviatura ; B) Sistemali biok . monitor, klaviatura , sichqoncha :

C) Sistemai: biok . printer. klaviatura , sichqoncha ;

D) Sistemali blok , monitor, sichqoncha . modem.

14.Sistemali blok ichida quyidagilar mavjud :

A) Protsessor. xotira , diskovod . kolonka . sichqoncha ;

B) Protsessor. xotira , diskovod , plata ;

C) Modern . printer. monitor. klaviatura ; D) Protsessor. monitor. printer , plata.

15.Printer qaysi qurilmaga ulanadi ?

A) Monitorga : B) Sistema blokiga; C) Klaviaturaga; D) Modemga.

16. Diskuvod nima uchun xizmat qiladi ?

A) Hujjatlarni chop etish uchun ; B) Disketa bilan ishlash uchun ;

C) Ma iumotlami xotiraga kintish uchun ; D) В va С javoblar to’g’ri.

17. Schqoncha nima uchun kerak ?

A) matn yozish uchun ; B) ma’lumotlarni chop etish uchun ;

C) ma’lumotlarni aks etish uchun;

D) turli ob ektlarni boshqarish uchun; 18. “VA” bog’lovchisi nima uchun ishlatiladi ?

A) mulohazalarni ko’paytirish uchun ; . B) mulohazalarm qo’shish uchun :

C) mulohazalarni inkor qilish uchun ; D) gapirish uchun.

19. Magnit disklariga axborot qaysi qurilma yordamida yoziladi ?

A) Printer B) Klaviatura C) Disk yuritgich D) Nurli pero

20.Tasvirni EXM xotirasiga raqamli kodlash asosida kirituvchi qurilma:

A)Skaner B)printer . C) Planshet D)grafyasagich

8 – sinf informatika fanidan II – chorakka test savollari

1. Operatsion sistema qanday dasturlarni boshqaradi ?

A) Sistemali dasturlarni B) Kataloglarni C) Maxsus dasturlarni D) Barcha dasturlarni

2. Fayl so’zining inglizcha yozilishi qanday bo’ladi ?

A) fayle B) fale C) fell D) file

3. Fayl so’zining lug’aviy ma’nosi ?

A) matn B) ma’lumot C) axborotlar D) qog’ozlar tikkichi(qadagich)

4.Operatsion sistema nima ?

A) Bosh dastur B) Maxsus sistema

C)lshini yengillashtiruvchi va xizmat ko’rsatuvchi maxsus avtomatik sistema

D)Kompyuter ishga tushishi bilan avtomatik yuklanuvchi, boshqaruvchi bosh dastur

5. Fayl nomga ega bo’lishi shartmi ?

A) doim emas B) yo’q C) zarur bo’lsa D) ha

6. Operatsion sistemani qo`shimcha qurilmalar (printer, skaner, monitor. ) bilan aloqasini ta’minlovchi dastur – bu:

A) translyator B) kontroller D) drayver

E) operatsion sistema

7. Fayl nima ?

A) Magnit disklarda bitta nom ostida joylashgan axborotlar ketma-ketligi

B) Tezkor xotirada umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui

C) Doimiy xotirada umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui

D) Ma’lumotlar saqlagichida umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui

8. Fayl nomi necha qismdan iborat bo’lishi mumkin ?

A) 5 B) 3 C) 4 D) 1 yoki 2

9. Fayl nomi o’z kengaytmasidan qaysi belgi bilan ajratib yoziladi ?

A) vergul(,) B) yulduzcha(*) C) ikki nuqta(:) D) nuqta(.)

10. Operatsion sistema qanday funksiyalarni bajaradi?

A) fayllarni tashkil qilish va saqlashni ta’minlaydi

B) kiritish-chiqarish qurilmalarini ulash

C) kompyuter va tashqi qurilmalarning o’zaro axborot almashinuvini tashkil etadi

D) kompyuter resurslarini boshqarish, inson bilan muloqatini tashkil qilish

11. BIOS qayerda joylashgan?

A) tezkor (operativ) xotira qurilmasida B) vinchesterda C) CD-ROM da

12. Fayllar o’chirilganda Savatcha (Korzina) aktivlashadi.

A) Fayllar o’chirilganda, ular diskdan o’chib ketadi, savatchada ularning faqat ro’yxati qoladi

B) Fayllar diskdan o’chib ketmaydi, ular Savatcha papkasida saqlanadi, ammo avval saqlanayotgan papkasida bo’lmaydi

C) Fayllar diskdan o’chib ketmaydi, avval saqlanayotgan papkasida qoladi

D) To’g’ri javob keltirilmagan

13. Windows oynalaridagi piktogrammalar nima vazifa bajaradi?

A) oynani yopish, oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish uchun ishlatiladi

B) oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish, oynani yopish uchun ishlatiladi

C) oynani yopish, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish, oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun uchun ishlatiladi

D) To‘g‘ri javob yo‘q

14. Windows ishga tushirilgach monitorda nimalar hosil bo’ladi?

A) Mening kompyuterim papkasi, Mening xujjatlarim papkasi

C) Maslalar paneli, savatcha D) barchasi

15. Fayl nomi va kengaytmasida co’roq(“?”) belgisini ishlatib bo’ladimi ?

A) doim emas B) ha C) zarur bo’lsa D) yo’q

16. Fayl nomi va kengaytmasida yulduzcha(“*”) va og’ma chiziq(“”) belgilarini ishlatib bo’ladimi ?

A) doim emas B) ha C) zarur bo’lsa D) yo’q

17. Yorliq – bu .

A) fayl, jild yoki dasturning nusxasi B) direktoriya

C) fayl, jild yoki dasturning grafik tasviri D) ko’chirib o’tkazilgan fayl, jild yoki dastur

18. Nechanchi yida 5,25 dyuyumli egiluvchi magnit disklar yaratildi ?

A) 1976 B) 1972 C) 1975 D) 1977

19. Kompyuterda qattiq disk nima ?

A) kompakt disk B) EMD C) vinchester D) diskyuritgich

20. Interfeys turlarini ko’rsating ?

A) apparatli B) dasturli C) apparatli – dasturli D) barchasi to’g’ri

8 – sinf informatika fanidan II – chorakka test savollari

II – variant

1. Fayl nima ?

A) Magnit disklarda bitta nom ostida joylashgan axborotlar ketma-ketligi

B) Tezkor xotirada umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui

C) Doimiy xotirada umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui

D) Ma’lumotlar saqlagichida umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui

2. Fayl nomi necha qismdan iborat bo’lishi mumkin ?

A) 5 B) 3 C) 4 D) 1 yoki 2

3. Fayl nomi o’z kengaytmasidan qaysi belgi bilan ajratib yoziladi ?

A) vergul(,) B) yulduzcha(*) C) ikki nuqta(:) D) nuqta(.)

4. Operatsion sistema qanday funksiyalarni bajaradi?

A) fayllarni tashkil qilish va saqlashni ta’minlaydi

B) kiritish-chiqarish qurilmalarini ulash

C) kompyuter va tashqi qurilmalarning o’zaro axborot almashinuvini tashkil etadi

D) kompyuter resurslarini boshqarish, inson bilan muloqatini tashkil qilish

5. Operatsion sistema qanday dasturlarni boshqaradi ?

A) Sistemali dasturlarni B) Kataloglarni C) Maxsus dasturlarni D) Barcha dasturlarni

6. Fayl so’zining inglizcha yozilishi qanday bo’ladi ?

A) fayle Bj tale C) fell D) file

7. Operatsion sistemani qo`shimcha qurilmalar (printer, skaner, monitor. ) bilan aloqasini ta’minlovchi dastur – bu:

A) translyator B) kontroller D) drayver E) operatsion sistema

8. Yorliq – bu .

A) fayl, jild yoki dasturning nusxasi B) direktoriya

C) fayl, jild yoki dasturning grafik tasviri D) ko’chirib o’tkazilgan fayl, jild yoki dastur

9. Nechanchi yida 5,25 dyuyumli egiluvchi magnit disklar yaratildi ?

A) 1976 B) 1972 C) 1975 D) 1977

10. Kompyuterda qattiq disk nima ?

A) kompakt disk B) EMD C) vinchester D) diskyuritgich

11. Interfeys turlarini ko’rsating ?

A) apparatli B) dasturli C) apparatli – dasturli D) barchasi to’g’ri

12. BIOS qayerda joylashgan?

A) tezkor (operativ) xotira qurilmasida B) vinchesterda C) CD-ROM da

D) doimiy xotira qurilmasida

13. Fayllar o’chirilganda Savatcha (Korzina) aktivlashadi.

A) Fayllar o’chirilganda, ular diskdan o’chib ketadi, savatchada ularning faqat ro’yxati qoladi

B) Fayllar diskdan o’chib ketmaydi, ular Savatcha papkasida saqlanadi, ammo avval saqlanayotgan papkasida bo’lmaydi

C) Fayllar diskdan o’chib ketmaydi, avval saqlanayotgan papkasida qoladi

D) To’g’ri javob keltirilmagan

14. Windows oynalaridagi piktogrammalar nima vazifa bajaradi?

A) oynani yopish, oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish uchun ishlatiladi

B) oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish, oynani yopish uchun ishlatiladi

C) oynani yopish, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish, oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun uchun ishlatiladi

D) To‘g‘ri javob yo‘q

15. Windows ishga tushirilgach monitorda nimalar hosil bo’ladi?

A) Mening kompyuterim papkasi, Mening xujjatlarim papkasi

B) Ishchi maydoni, Pusk rugmasi

C) Maslalar paneli, savatcha D) barchasi

16. Fayl nomi va kengaytmasida co’roq(“?”) belgisini ishlatib bo’ladimi ?

A) doim emas B) ha C) zarur bo’lsa D) yo’q

17. Fayl nomi va kengaytmasida yulduzcha(“*”) va og’ma chiziq(“”) belgilarini ishlatib bo’ladimi ?

A) doim emas B) ha C) zarur bo’lsa D) yo’q

18. Fayl so’zining lug’aviy ma’nosi ?

A) matn B) ma’lumot C) axborotlar D) qog’ozlar tikkichi(qadagich)

19.Operatsion sistema nima ?

A) Bosh dastur B) Maxsus sistema

C)lshini yengillashtiruvchi va xizmat ko’rsatuvchi maxsus avtomatik sistema

D)Kompyuter ishga tushishi bilan avtomatik yuklanuvchi, boshqaruvchi bosh dastur

20. Fayl nomga ega bo’lishi shartmi ?

A) doim emas B) yo’q C) zarur bo’lsa D) ha

8 – sinf informatika fanidan III – chorak test savollari

1.EXCELda noto`g`ri yozilgan manzilni ko`rsating ?

A) A12 B) D1 C) 3C

Do’stlaringiz bilan baham:

7-sinf Informatika Axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi

Mazkur sahifada 7-sinf Informatika Axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi faylni pastroqda Download tugmasi orqali ko’chirib olish imkoniyatiga egasiz. Ushbu material ZIP formatda bo’lib, 1.85 MB hajmga ega. Materiallar doimiy tarzda yangilanib boriladi. Fayl yangilanganda, bu haqida fayl versiyasi o’zgarganidan bilib olishingiz mumkin.

Bo’lim:	6-11 Sinf Dars ishlanmalar
Versiya:	1
Hajmi:	1.85 MB
Fayl turi:	application/zip
Ko’rishlar:	109 marotaba
Ko’chirishlar:	11 marotaba
Yuklovchi:	Ustoz
Yaratilgan:	03-08-2022
Yangilangan:	03-08-2022

Yuklab olish
Fayl hajmi: 1.85 MB

Sifat bizning ustunligimiz! 7-sinf informatika axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi faylni onlayn, mutlaqo bepul, ro’yxatdan o’tmasdan, reklama kutmasdan va to’g’ridan-to’g’ri havola orqali yuklab oling. Shuningdek 6-11 sinf dars ishlanmalar bo’limida joylashgan boshqa materiallarni ham kuzatishingiz mumkin. Buning uchun bo’lim ismi ustiga bosing.

Dunyoda ikkita cheksiz narsa bor: Birinchisi koinot bo’lsa, ikkinchisi insonlarning ahmoqligi. Biroq, koinot haqida mening ishonchim komil emas. Istalgan inson bilishi mumkin, lekin bilish bilan tushunish o’rtasida ancha farq bor. Albert Einstein

7-sinflar o’rtasida informatika fanidan online olimpiadada g’olibligi uchun taqdirlandi

III. Yangi mavzu bayoni: Avvalgi darslarda axborotni aniqlash va undan foydalanishga oid mashqlarni bajardingiz. Bunda Siz berilgan qonuniyatlarga ko’ra axborot oldingiz, ya’ni axborot to’pladingiz (hosil qildingiz), olingan axborotni daftaringizga qayd etdingiz, ya’ni saqlab qo’ydingiz, shu axborotga asosan
o’ylab ko’rib xulosa chiqardingiz, ya’ni qayta ishladingiz va berilgan vazifani hal etdingiz, ya’ni axborotni ishlatdingiz. Mashqni bajarish jarayonida axborotni eslab qolish va boshqa ko’rinishga o’tkazishga to’gri keldi. Bu darsda shu kabi axborotlar ustida bajariladigan amallardan asosiylarini ko’rib chiqamiz. Axborotli jarayonlar Axborot ustida hosil qilish, to’plash, izlash, saqlash, uzatish, qabul qilish, o’lchash, ishlatish, qayta ishlash, nusxalash, his etish, eslab qolish, boshqa ko’rinishga o’tkazish, tarqatish, bo’laklarga ajratish, soddalashtirish, birlashtirish, formallashtirish, kodlash, buzish kabi amallarni bajarish mumkin. Axborotlar ustida bajariladigan amallar bilan bog’liq barcha jarayonlar axborotli jarayonlar deb ataladi. Axborotlar ustida bajariladigan amallarning ko’plari Sizga tanish. Masalan, axborotni to’plash, birlashtirish, saqlash, his etish, eslab qolish, ishlatish bilan fanlarni o’zlashtirish jarayonida, boshqa ko’rinishga o’tkazish yoki formallashtirish amallaridan matematika va fizika darslarida formulalar, tenglamalar va jadvallar tuzib, nusxalash amalidan esa Paint va Word dasturlarida ko’p foydalandingiz. Keyingi darslarimizda axborotlar ustida bajariladigan kodlash va buzish amallari bilan tanishasiz. To’plangan axborotlardan kerak bo’lganda foydalanish uchun ularni saqlab qo’yish kerak. Axborotlar turli xil vositalarda, masalan, kitoblarda, gazetalarda, magnitli tasmalarda, kompyuterlarning esa maxsus vositalarida saqlanadi. Ular axborot tashuvchi vositalar deb ataladi. Shu kabi axborot tashish vositalariga ko’plab misol keltirish mumkin. Axborotni qayta ishlash va uzatish A xborotlarni qayta ishlash deganda bir axborotdan biror-bir amal bajarib boshqa axborotni hosil qilish tushuniladi. Axborotlarni qayta ishlash axborotlarni ko’paytirish va ko’rinishlarini o’zgartirish uchun zarurdir. Axborotlar bilan ishlaganda ham, modda va energiyadagi kabi, ularni to’plash (hosil qilish), uzatish, saqlash, bir ko’rinishdan boshqa, kerakli ko’rinishga o’tkazish kabi jarayonlar amalga oshirilishi mumkin.

TK1-kommunikativ kompetensiya

Axborot ustida qanday amallar bajarish mumkin?
Axborotni hosil qilish, to’plash, soddalashtirishga misollar keltiring.
Inson tanasida axborotni to’plash va qayta ishlashga misol keltiring.
Axborotni nusxalash, o’lchash, buzishga misollar keltiring.
Axborotlarni uzoq masofaga uzatish usullariga misollar keltiring.
Axborotlarni kompyutersiz va kompyuterda saqlash vositalariga misollar keltiring.

Kodlash deganda nima tushuniladi?
Tarixda axborotlar nima uchun kodlangan?
Axborotlarni kodlashning qanday usullarini bilasiz?
Morze kodlash usulida nechta belgi ishlatiladi?
Alilbo bilan bog`liq qanday kodlash usullari bor?
O’zingizning kodlash usulingizni ishlab chiqing va “Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir” iborasini kodlang.
O’zingizning kodlash usulingizdan foydalanib do’stingizga axborot uzating

IV. Mustahkamlash.
V. Uyga vazifa.

III. Yangi mavzu bayoni: Kompyuter bilan bog‘liq sanoq sistemasi faqatgina ikkilik sanoq sistemasini emas, balki sakkizlik va o‘n oltilik sanoq sistemasini ham o‘z ichiga oladi. Shu sababli sanab o‘tilgan sanoq sistemalari sonlari orasidagi bog‘liqlikni aniqlash muhimdir.Bir sanoq sistemasidagi butun sonni o‘nlik sanoq sistemasida tasvirlash Asosi o‘n bo‘lmagan pozitsiyali sanoq sistemasidagi manfiymas butun sonni o‘nlik sanoq sistemasiga o‘tkazish uchun uni ixcham ko‘rinishidan yoyiq ko‘rinishga o‘tkazish va yig‘indi natijasini hisoblash kifoya. Masalan:

O‘nlik sanoq sistemasidagi butun son boshqa sanoq sistemasiga qanday o‘tkaziladi?

IV. O`tilgan mavzuni mustahkamlash va baxolash: V. Uyga vazifa:

2. a) O`nlik sanoq sistemasidagi 53₁₀ sonini ikkilik sanoq sistemasiga o`tkazing. Javob: 53₁₀ = 110101₂ b) Ikkilik sanoq sistemasidagi 1011101₂ sonini o`nlik sanoq sistemasiga o`tkazing. Javob: 1011101₂ = 93₁₀ 3. Triada kodlash usulidan foydalanib, o`tkazishni bajaring: a) 111100101₂ = ?₈ 111`100`101₂ = 745₈ b) 6547₈=?₂ 6547₈ = 110`101`100`111₂ 4. Tetrada kodlash usulidan foydalanib o`tkazishni bajaring: a) 1011011011₂ = ?₁₆ 10`1101`1011₂ = 2DB b) 1DAE₁₆ = ?₂ 1DAE₁₆ = 1`1101`1010`1110₂ 5. Bir kitobda 640 ta sahifa bo`lib, har bir sahifa 32 ta satrdan va har bir satr 72 ta belgidan iborat bo`lsa, kitobdagi axborotni 24 Kbt/sek tezlik bilan uzatilganda necha daqiqa vaqt sarflanadi? Yechilishi: Kitobdagi axborot hajmi: 640*32*72= 1 474 560 bayt = 1440 Kbt. Sarflanadigan vaqt: 1440 kbt:24Kbt/sek=60 sek=1daqiqa
III. Uyga vazifa Takrorlash.

TK1-kommunikativ kompetensiya

Axborot texnologiyasi dcganda nimani tushunasiz?
Axborot texnologiyasining tashqi omillariga misol keltiring.
Agar kompyuterlar tarmoqqa birlashtirilmasa, ular qandayusulda axborot almashinadi?

IV. Mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar. 1. Internetning WWW xizmatidan foydalanish uchun ishlab chiqilgan qanday dasturlar bor? 2. Web-brauzerlarning asosiy vazifalarini aytib bering. 3. Birinchi Web-brauzer qachon va kim tomonidan ishlab chiqarilgan? 4. Nima sababdan Internet Explorer boshqa brauzerlarga nisbatan ko’proq qo’llaniladi? 5. Internet Explorerni ishga tushirish usullarini amalda ko’rsatib bering. V. Uyga vazifa Mashqlar 1. Chap ustundagi so’zlarni o’ng ustundagi jumlalarga moslab qo’ying.

MS Word	Web-brauzerlar
Opera
MS Internet Explorer
MS Paint	Microsoft firmasi dasturlari
Netscape Navigator
AdWiper

2. Nuqtalar o’rniga o’ng ustundagi mos keladigan so’zlarni joylashtirib ko’chiring.

Birinchi . 1990-yil Tim Berners Li tomonidan ishlab chiqilgan.	Web-sahifa
Web-brauzerlar . ni ko’rsatishni ta’minlovchi dastur	Tahrir menyusi
. yordamida qirqib olish, nusxa olish, joylashtirish amallari bajariladi.	Web-brauzer

TK1-kommunikativ kompetensiya
TK2-axborot bilan ishlash kompetensiyasi
TK3-o‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi

Internetdan kerakli axborotni topish uchun nimalarni. bilish kerak?
Internet axborot qidiruv tizimlari haqida so’zlab bering.
Qanday qidiruv tizimlari adresini bilasiz?
Axborot qidiruv tizimlarida qidiruv satri nima uchun kerak?
Axborot qidiruv tizimlarida bo’iimlardan nima uchun foydalaniladi?
Agar qidiruv tizimi bir nechta hujjatni topsa, ulardan keraklisini qanday aniqlash mumkun?
Axborot qidiruv tizimi yordamida O’zbekiston davlati haqida ma’lumot toping.
Axborot qidimv tizimi yordamida Internetdan sportga oid yangiliklarni toping.
Internetdan kompyuterlarga oid yangiliklarni toping.

TK1-kommunikativ kompetensiya
TK2-axborot bilan ishlash kompetensiyasi
TK3-o‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi

Internetdan kerakli axborotni topish uchun nimalarni. bilish kerak?
Internet axborot qidiruv tizimlari haqida so’zlab bering.
Qanday qidiruv tizimlari adresini bilasiz?
Axborot qidiruv tizimlarida qidiruv satri nima uchun kerak?
Axborot qidiruv tizimlarida bo’iimlardan nima uchun foydalaniladi?

Elektron pochtaning oddiy pochtadan asosiy afzalligi nimada?
Uyingizdagi pochta qutisi bilan elektron pochta qutisining qanday farqi bor?
Elektron pochtaning oddiy pochta bajara olmaydigan qanday imkoniyatlarini bilasiz?
Outlook Express dasturining menyulari va ularning asosiy vazifalari haqida so’zlab bering.
Outlook Express dasturida uskunaiar paneli tugmalarining vazifalari haqida so’zlab bering.
Outlook Express dasturining papkalar oynasi haqida so’zlab bering.
Elektron pochta qutisiga ega bo’lishning qanday imkoniyatlarini bilasiz?

Web-sahifa	Elektron pochtalar
Kelganlar
edunet.uz
Pochta qutisi	Web-saytlar
eduportal.uz
Qabul qilish

2. Nuqtalar o’rniga o’ng ustundagi kerakli so’zlarni joylashtirib ko`chiring.

. . . dastur interfeysining ko’rinishini o’zgartirish, shrift o’lchami va xabarlarni saralash usulini tanlash kabi ishlari bajarishga mo’ljallangan	Fayl menyusi
. . . yordamida elektron pochta orqali xabar yuborish, xabarlarni qabul qilish, dastur parametrlarini o`zgartirish kabi amallar bajariladi	Ko’rinish menyusi
. . . yordamida asosan yangi xabar hosil qilish, avval hosil qilingan xabarni ochish, xabarni chop etish, dasturdan chiqish amallari bajariladi	Servis menyusi

TK1-kommunikativ kompetensiya

Elektron pochtaning oddiy pochtadan asosiy afzalligi nimada?
Uyingizdagi pochta qutisi bilan elektron pochta qutisining qanday farqi bor?
Elektron pochtaning oddiy pochta bajara olmaydigan qanday imkoniyatlarini bilasiz?
Outlook Express dasturining menyulari va ularning asosiy vazifalari haqida so’zlab bering.

Tarmoqqa ulangan vaqtingizda kompyuteringizga ruxsatsiz “kirish” va uni sizning manfaatingizga zid tarzda masofadan boshqarish;
Internetda uzatilayotgan axborotlarni yo`lda ushlab olinib, ulardan nusxa olish yoki o’zgartirish;
Turli virus (kompyuter xotirasidagi ma’lumotlarni o’chirish, o’zgartirish kabi ishlarni bajaruvchi va boshqa dastur tarkibiga qo’shilib olish, “yuqish” xususiyatiga ega bo’lgan maxsus dastur) dasturlarini Web-sahifalarga “yashirib qo’yish”;

Turli davlat tashkilotlari va xususiy korxonaiarga tegishli axborotlarni o’g’irlash va raqobatchi tashkilotlarga sotish yoki ma’lum miqdorda tolov talab qilish;
Jamiyat mafkurasi va ma’naviyatiga zid axborotlarni Internetda e’lon qilish.

Shaxsiy va lokal tarmoqdagi kompyuterlarga tashqaridan Internet orqali kirishni cheklovchi va nazorat qiluvchi texnik va dasturiy vositalardan foydalanish;
Internet orqali faqat ishonchli manbalardan axborot olish va ularning asl nusxasiga mosligini tekshirish;
Ma’lumotlarni uzatish va qabul qilishda kriptografiya (axborotni kodlash) usullaridan foydalanish;
Kompyuter viruslariga qarshi nazoratchi va davolovchi dasturlardan foydalanish.

Axborotlarni himoya qilish nima uchun kerak?
Internet orqali kompyuter va uning axborot resurslariga qanday zarar yetkazilishi mumkin?
Viruslarning qanday guruhlari bor?
Fayi viruslari qanday “ko’payadi”?
Axborot xavfsizligi va “elektron jinoyatchi”lardan himoyalanishni ta’minlovchi chora-tadbirlar haqida so’zlab bering.
Kriptografiya deganda nimani tushunasiz?
Kompyuter viruslari yaratilishiga kim turtki bo`lgan?
Kompyuter viruslariga qarshi qanday kurashish mumkin?
Boot-viruslar haqida so`zlab bering.

Tekshirdim: O`quv ishlari bo`yicha dirеktor O’qituvchi:____________________ o`rinbosari:_________________

SINF	7”____”	7”____”	7”____”	7”____”
SANA	___ – _______201__ yil	____ – _______201__ yil	____ – _____201_ yil	____ – _____ 201__ yil

Mavzu: Nazorat ishi
Maqsad: O`quvchilarning bilim, ko`nikma va malakalarini aniqlash. I. Tashkiliy davr II. Nazorat ishi topshiriqlarini bajarish. 1. Informatika faniga qachon asos solindi? A) XX asrning 60-yillarida. B) XX asrning 40-yillarida. C) XX asrning 50-yillarida. D) XX asr boshida. 2. „Informatsiya” so’zining ma’nosi? A) lotincha informatio so’zidan olingan bo’lib, „avtomatlashtirish” degan ma’noni anglatadi. B) lotincha informatio so’zidan olingan bo’lib, „ma’lumot”, „tushuntirish”, „tavsiflash” degan ma’nolari anglatadi. C) lotincha informatio so’zidan olingan bo’lib, „hujjatlashtirish” degan ma’nolari anglatadi. D) to`g`ri javob berilmagan 3. “Axborot” deganda nimani tushunamiz ? A) barcha sezgi organlarimiz orqali borliqning ongimizdagi aksini yoki ta’sirini, bog’liqlik darajasini. B) kindalik axborotlar C) eshitgan voqealarimiz D) ko`rgan hodisalarimiz. 4. Axborot qanday shakllarda uchrashi mumkin? 1. matn, 2. rasm, 3. chizma, 4.ovoz signallari; 5. radioto’lqinlar; A) 1,2,3; B) 1,2,3,4,5; C) 1,2,3,5; D) 1,4,5; 5. Axborot asosan qanday sifatlarga ega bo`lishi kerak? A) aniqlik, ishonchlilik, cheksizlik; B) takrorlanuvchanlik, ishonchlilik, ma’lum darajada qimmatlilik C) aniqlik, ishonchlilik, ma’lum darajada qimmatlilik; D) aniqlik, ishonchlilik, alohidalik 6. Axborotlar shakliga ko`ra qanday turlarga bo`linadi? A) uzluksiz, uzlukli B) chekli, cheksiz C) tovush, matn D) rasm, chizma 7. Axborotni qayta ishlash uchun qulay bo’lgan belgilar bilan almashtirish jarayoni nima deb ataladi? A) axborotni to`plash B) axborotni kodlash C) axborotni uzatish D) to`g`ri javob berilmagan 8. Analog axborotlar … bo`ladi. A) Uzluksiz B) Uzlukli C) A va B D) to`g`ri javob berilmagan 9. Diskret axborotlar … bo`ladi. A) Uzluksiz B) Uzlukli C) A va B D) to`g`ri javob berilmagan 10. Axborotlar ustida bajariladigan asosiy amallar: … 1. axborotlarni to`plash; 2. axborotlarni qayta ishlash; 3. axborotlarni uzatish. A) 1 B) 2 C) 2va 3 D) 1,2,3 11. Rim raqamlarida 2008 soni qanday yoziladi? A) MM00VIII B)MMVIII C) LLVIII D) CCVIII 12. Ayirishni bajaring: 1010₂ – 101₂ A) 909₂ B) 101₂ C) 11₂ D) 110₂ 13. O`nlik sanoq sistemasidagi 15 sonini ikkilik sanoq sistemasida yozing. A)1011₂ B) 1111₂ C) 1101₂ D) 1001₂ 14. Dastlabki Web-brauzer qachon, kim tomoni-dan yaratilgan? A) 1990 yil, T. Brauzer-Li B) 1990 yil, T. Berners-Li C) 1992 yil, B. Geytis D) 1991 yil, P. Norton 15. Web-sahifalar adreslari hamisha qaysi yozuv-dan boshlanadi? A) html:// B) htpp:// C) http:// D) www:// E) @:// 16. Elektron pochta adresida Web-sahifa adresidan farqli qanday belgi bor? A) @ B) // C) # D) * E) hech qanday 17. Elektron pochtadan qaysi dastur yordamida foydalaniladi? A) Internet-Explorer B) Outlook-Express C) E_mail D) MS Access E) Word 18. Keyinchalik kompyuter viruslarining yaratilishiga turtki bo’lgan dastur muallifi? A) Igor Danilov B) Fred Koen C) Kasperskiy D) Aniq emas 19. Kompyuter viruslari shartli ravishda qanday guruhlarga ajratiladi? A) fayl viruslari; Boot-viruslar; havfli viruslar; tarmoq viruslari. B) fayl viruslari; yangi viruslar; makrovinislar; tarmoq viruslari. C) tezkor viruslar; Boot-viruslar; makrovinislar; tarmoq viruslari. D) fayl viruslari; Boot-viruslar; makrovinislar; tarmoq viruslari. 20. Kompyuterdagi ma’lumotlarni viruslarda himoya qiluvchi dasturlar … deb ataladi. A) himoya dasturlari B) brauzerlar C) antiviruslar D) doktorlaz

Qiziqarli malumotlar
7-sinf Informatika Axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi