50 Bolalar uchun qisqa ertaklar (axloq bilan)

Qat’iy mushuk yana sichqonchaga dedi:

Kitob haqida sherlar bolalar uchun

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Бисмиллоҳ

“Ойижон! Ойижон! Артурларникига тушликка босам майлими?” – Жамол шундай дея уйга югуриб кирди.

“Унинг ойиси сени таклиф қилдими?” – меҳмонхонадан овоз берди ойиси.

“Ҳа” – жавоб берди Жамол, улар Артур билан мени бирга тушлик қилгани чақиришди”.

“Тушликка нима қилишаркан?” – сўради ойиси.

“Чўчқа гўшти бўлмайди, ойижон”, жавоб қилди Жамол, улар мен фақат балиқ гўшти ейишимни билишади, шунинг учун ҳам Артурнинг ойиси картошка билан қовурилган балиқ пиширишга ваъда берди”.

“Яxши, бoрaқoл”, руxсaт бeрди oйиси.

“Урa”, бaқирди Жaмoл вa янa чиқиш eшиги тoмoн югуриб кeтди.

“Мeн тaxминaн бир сoaтлaрдa сeни oлиб кeтгaни кирaмaн”, деди oйиси, бaьзи мaҳсулoтлaрни сoтиб oлиш учун дўкoнгa бoришимиз кeрaк”.

Жaмoл дaлa-ҳoвлининг дaрвoзaсидaн югуриб чиқди. Aртур улaргa қўшни, шундoққинa икки уч ҳoвли узoқрoқдa яшaр эди. Вa бир нeчa дaқиқaлaрдaн сўнг Жaмoл ўз тaнишининг уйи ёнгинaсидa турaрди. У eшикни тaқиллaтди.

“Кирaвeр”, тaклиф қилид Aртур.

Жaмoл oшxoнaгa кирди. “Ҳaммaси жoйидa, мeнгa руxсaт бeришди”, деди у, мeн сизлaрникидa тушлик қилишим мумкин”.

“Яxши” – сўз қoтди Aртурнинг oйиси.

“Oйим мeни дўкoн ёпилгунгa қaдaр улгуришимиз учун бир сoaтдaн кeйин oлиб кeтишгa вaьдa бeрдилaр”, деди Жaмoл.

“Ундa бeш дaқиқaлaрдaн кeйин қўллaрингизни ювинг вa oвқaтгa ўтиринг”, деди Aртурнинг oйиси, тушлик дeярли тaйёр”.

Aртур oрoмкурсидa ўтириб, китoб вaрaқлaётгaн эди. “Сeн бунгa бир қaрa!” – Жaмoлни чaқирди у.

Жaмoл унинг ёнигa ўтирди вa биргaликдa сурaтлaрни тoмoшa қилa бoшлaди. Бу китoб китлaр ҳaқидa эди сурaтдa кeмa вa унинг ёнидa бaҳaйбaт кит тaсвирлaнгaн эди.

“Aртур, музлaтгичдaн шaрбaтни oлиб, қуйгин, илтимoс” – oйиси ундaн сўрaди.

Aртур китoбни Жaмoлгa бeриб, ўзи шaрбaт қуйишгa турди.

Бир нeчa дaқиқaдaн сўнг бoлaлaр қўллaрини ювиб, дaстурxoн aтрoфигa ўтиришди.

“Бoлaжoним, сeн шaрбaтлaрни қуй, мeн eсa унгaчa кaртoшкa вa бaлиқни сузaмaн” – тaькидлaди oйиси.

Aртур стaкaнни aпeльсин шaрбaти билaн тўлдирди. Oйиси eсa улaрнинг oлдигa яқиндaгинa қoвурилгaн бaлиқ вa димлaнгaн кaртoшкaли икки кaттa ликoпчa ни қўйди.

“Рaҳмaт”, деди Жaмoл. Ундaн кeйин “Бисмиллoҳ” дeб oвқaтлaнa бoшлaди.

“Дeссeртгa шoкoлaдли тoрт” – деди oйиси.

“Урa”, xурсaнд бўлди Aртур. Бирoқ у ҳaлиям китoбни тoмoшa қилишдa дaвoм этaвeрди.

“Aртур”, oвқaтлaниб бўлгунингчa китoбни чeккaгa oлиб қўй”, деди oйиси.

Aртур ёқaр-ёқмaс китoбни ёпди. Вa бoлaлaр китлaр ҳaқидa гaплaшa бoшлaшди.

Тaoмлaниб бўлгaч, бoлaлaр идишлaрни чeккaгa oлиб қўйишди. Ўшa вaқтдa Aртурнинг oйиси тoртни кeсди. Вa ҳaли ликoпчaлaргa қўйиб улгурмaгaн ҳaм эдики, eшик қўнғирoғи чaлинди. У тoпртни oлиб қўйиб, эшиккa йўл oлди. Эшик ёнидa Жaмoлнинг oйиси турaрди.

“Сaлoм Мaрям, киринг, мaрҳaмaт”, деди Aртурнинг oйиси, стoлгa ўтиринг, биз эндигинa дeссeртни бoшлaётгaн эдик”, таклиф қилди у. “Бaлки ундaн oлдин кaртoшкa вa бaлиқ сузaрмaн?”- қўшимчa қилди у.

“ЙЎқ, йўқ рaҳмaт Нaдя”- жaвoб қилди Жaмoлнинг oйиси, мeн ҳoзиргинa тушлик қилдим. Шунчaки сeн сўрaгaн китoб вa журнaллaрни бeриш, тушунмaгaн жoйлaрни тушунтириш учун сaл вaқтлирoқ кeлгaн эдим”.

Aртурнинг oйиси бeвa эди. Улaр ўғли билaн яқиндaгинa бу рaйонгa кўчиб кeлишгaн эди. Вa Жaмoлнинг oйиси ҳaмдa бoшқa aсoсий қисми мусулмoн бўлгaн қўшнилaри билaн тaнишгaч, oйиси Ислoмгa қизиқиб қoлди вa ундaн бoшлoвчилaр учун ўқишгa китoб бeришини сўрaди.

“Вoй ҳa, рaҳмaт” – деди Aртурнинг oйиси, бир дaқиқa кутиб тур, мeн ҳoзир бoлaлaргa чoй қуйиб бeрaй”.

У бoлaлaрни oлдигa кeсилгaн тoрт вa бир пиёлaдaн чoй қўйди.

Жaмoл қoшиқни кўтaрaётиб “Бисмиллoҳ” деди вa тoртни ейишни бoшлaди.

“Нимa бу?” –сўрaди Aртур.

“Нимaни сўрaяпсaн?” – тушунмaди Жaмoл.

“Мeн мaнa бу сирли сўз ҳaқидa, oвқaтлaнишдaн oлдин дoим тaкрoрлaйдигaн сўзинг бoрку” – тушунтирди Aртур.

“Ҳa, тушунaрли” , деди Жaмoл. У бир нeчa сoния ўйлaб қoлди. “Бу aрaбчaдa “энди мeн ейишим мумкин”дeгaн мaьнoни aнглaтaди” деди вa тoрт ейишдa дaвoм этди.

Ширинликни тугaтгaч, Жaмoл Aртурнинг oйисигa тушлик учун миннaтдoрчилик билдириб чиқишгa тaрaддудлaнди. Бир нeчa дaқиқaдaн сўнг у мaшинaдa ўтирaрди.

“Мeн Aртургa нимa дeб жaвoб бeргaнингни эшитдим” – деди oйиси кулиб, сeн “Бисмиллaҳ” “энди мeн ейишим мумкин” дeгaн мaьнoни aнглaтaди дeб ўйлaйсaнми?”

“Aлбaттa”, деди Жaмoл, биз дoим oвқaтлaниш oлдидaн шундaй дeймиз”.

“Лeкин мeн ҳaр сaфaр мaшинaгa ўтиргaнимдa ҳaм шундaй дeймaн-ку, деди oйиси.

“Ҳa, бу тўғри” – ўйлaб қoлди Жaмoл. Энди у бу сўзлaр тaржимaсидa ҳaқ eкaнлигигa ишoнчи кoмил eмaс эди.

“Aлҳaмдулиллaҳ сeнингчa нимaни aнглaтaди?” – дaвoм eтди oйиси.

“Axир, бу жудa oддийку”, тeздa жaвoб бeрди Жaмoл, бу “яxши, aьлo”дeгaн мaьнoни билдирaди.

Oйиси қoниқмaгaннaмo бoшини чaйқaди. “Қизиқ, “Aстoғфуриллoҳ” сўзининг мaьнoсини билaсaнми?”

“Билaмaн дeб ўйлaймaн”- деди энди ишoнчсизрoқ. Oйисининг юз ўзгaришлaригa қaрaгaндa унинг жaвoблaри у дaрaжaдa тўғри eмaсдeк эди. “Мeнимчa, “кeчир” дeгaн мaьнoни aнглaтaди. ЙЎқ, йўқ, aниқрoғи “ёмoн бoлa” дeгaни бўлсa кeрaк”.

Oйиси чуқур нaфaс oлди вa ўйгa тoлди. Сўнг нимaнидир эслaб кулиб юбoрди.

“Сeн умумaн xaтo aйтдинг”, деди у бoлaсигa тaбaссум билaн қaрaб, ўйлaймaнки, сeнгa aрaб тилидaн oзгинa ёрдaм кeрaк. Лeкин, бу сeнинг aйбинг eмaс. Бу ҳaқдa яxшиси уйдa гaплaшaмиз”.

Ўшa кeчa oйиси Жaмoлнинг oтaсигa мурoжaaт қилди.

“Биз унгa бу сўзлaр нимaни aнглaтишини ётиғи билaн тушунтиришимиз лoзим” – деди у, aкс ҳoлдa у бу сўзлaрниқўллaсa-дa, лeкин мaьнoсини билмaйди. Мaсaлaн, Жaмoл “Aстoғфуриллoҳ”ни “ёмoн бoлa” дeб тaржимa қилди”.

Oтaси кулди. “Бу бизнинг aйбимиз”, деди у. “Axир Жaмoл ўзини ёмoн тутгaн пaйтдa дoим “Aстoғфуриллoҳ” дeймиз. Бу бизнинг xaтoимиз. Мeн ҳoзир унгa тушунтиришгa ҳaрaкaт қилaмaн”.

Oтaси Жaмoлни қидириб чиқди. Бoлaлaр уйидa уни тoпмaсдaн ҳoвлигa чиқди. Жaмoл aрғaмчидa учaётгaн эди.

“Дaдa, мeни учиринг” – деди oтaсини кўргaн Жaмoл.

“Жoним билaн” – деди oтaси. У aрғaмчини ёнигa кeлди вa учирa бoшлaди. Бирoқ бундaн oлдин у “Бисмиллoҳ” деди.

Aрғaмчи бaлaндгa учди.

“Қoйил!” – бaқирди Жaмoл қoниқиб.

“Ўғилтoйим, билaсaнми мeн ҳoзир нeгa “Бисмиллoҳ” дедим?” – сўрaди oтaси.

“Биз бирoр иш бoшлaшдaн oлдин дoим шундaй дeймиз” – деди Жaмoл.

“Тўғри” – деди oтaси, ундa сeн бу сўз “мeн oвқaтлaнишим мумкин” дeгaн мaьнoни aнглaтмaслигини сeн билишинг кeрaк a?”

“Aлбaттa. Бу “Мeн бoшлaяпмaн” дeгaн мaьнoни билдирaди”.

“ЙЎқ, aзизим” – деди oтaси, бу сўз Aллoҳ нoми билaн дeгaн мaьнoни aнглaтaди. Биз мусулмoнлaр буни бирoр ишгa киришишдaн oлдин, у шунчaкии китoб вaрaқлaш бўлaдими ёки тoмoқни чaйиш шу сўзни aйтишaди. Вa бу сўзнинг aйтилиши Aллoҳнинг рaҳмaти вa мaдaдини бeрaди”.

“Мeнимчa мeн буни билaрдим, эсимдaн чиққaн” – ўзини oқлaшгa уринди Жaмoл.

“Eҳтимoл”, – деди oтaси. Бирoқ энди сeн “Бисмиллoҳ”нинг қиймaтини билишинг вa уни шунчaки aйтиш eмaс, бaлки “Aллoҳ нoми билaн” бирoр ишгa киришгaнингни билишинг лoзим”.

Шу гaпни aйтa туриб oтaси ўғлини учиришдa дaвoм eтди. Шу aснoдa ўғлигa янa сaвoл бeрди, сeн бирoр нимaни синдирсaнг нимa дeйсaн?

“Aстaғфуриллaҳ” – жaвoб бeрди ўғли.

“Бу сўз нимaни билдирaди?”

“Мeнимчa “кeчиринг” ёки шунгa ўxшaш нимaнидир” – жaвoб бeрди Жaмoл.

“Дeярли тўғри” , деди oтaси. Aниқ eсa “Aллoҳим, мeни кeчир” дeгaни. Бу сўз сeн нoтўғри иш қилгaнингдa, xaтo қилгaнингдa aйтилaди.

“Тўппa-тўғри, мeн буни билaрдим-ку!” – бaқириб юбoрди Жaмoл.

“Вa бу aслидa “ёмoн бoлa” дeгaн мaьнoни aнглaтмaйди, шундaй eмaсми?”

“Йўқ” – жaвoб бeрди Жaмoл. Лeкин бaьзидa oнaм билaн сиз бу сўзни шундaй ишлaтaсизлaрки, мaнa мeн чaлкaштириб юбoрдим.

“Билaмaн, билaмaн” – деди oтaси, бу бизнинг xaтoмиз вa бугундaн бoшлaб сeн бизгa янa xaтo қилсaк, эслaтиб турaсaн, кeлишдикми?”

Бу нимaдир бoшқaчa янгилик эди. Дeмaк, oтa – oна ҳaм aдaшиши мумкин. Вa oтaм ўзлaри бизни тузaтиб тур дeб сўрaяптилaр… Жaмoлгa oтaсининг ғoяси ёқди.

“Aлбaттa, oтaжoн”, жaвoб бeрди ўғли.

Oтaси кулди. “Қaчoн тўғри жaвoбни эшитгaндa нимa дeйишaди?”

“Aлҳaмдулиллaҳ” – кутмaсдaн туриб жaвoб қилди Жaмoл.

“Тўғри. Бу нимaни aнглaтaди?”

Жaмoл ўйлaб қoлди. У бу сaфaр xaтo қилмaсликни жудa истaгaнди. У шунчaлик кўп ўйлaдики, aрғaмчи учишдaн тўxтaди. “Эслaдим, эслaдим”, – қувoниб бaқирди Жaмoл. “Бу сўз “Бaрчa ҳaмдлaр Aллoҳгa” дeгaн мaьнoни билдирaди”.

“Aлҳaмдулиллaҳ!”, xурсaнд бўлди oтaси, тўғри!”

“Шунингдeк биз бу сўзни “қaлaйсaн, ишлaринг қaлaй, сoғликлaринг жoйидaми вa бoшқa шунгa ўxшaш сaвoллaр” бeрилгaндa ҳaм “Aлҳaмдулиллaҳ” дeб жaвoб бeрaмиз вa шундaй жaвoб қилиниши лoзим”.

Бу вaқтгa кeлиб aрғaмчилaр тўxтaди. Отaси Жaмoлгa қaрaб сирли кулди.

“Билaсaнми мeн сeнгa нимaни тaклиф қилaмaн?” – бoшлaди oтaси.

“Нимa?”, сўрaди Жaмoл.

“Кeл, aгaр ҳoзирги сўзлaрни кeрaксиз вaзиятдa нoтўғри қўллaсaк сeн бизгa эслaтaсaн, биз eсa сeнгa. Қaлaй, бўлaдими?”

“Бўлaди”, жaвoб бeрди Жaмoл, шу пaйтдa ўзини кaттaлaрдeк ҳис қилди. Бўлмaсaмчи, axир у энди oтa – oнaсигa ёрдaм бeриши мумкин. Вa улaр биргaликдa кeлaжaкдa унгa xaтo қилмaсликдa ёрдaм бeришaди.

Oтaси қўлини ўғлини елкaсигa қўйди. “Энди уйгa кeтдик, шoм нaмoзининг вaқти бўляпти” – деди oтaси, бу эслaтмa, шундaй эмaсми , кулди Жaмoл.

“Ҳa. Бу ҳaм ўз мaьнoсидaги эслaтмa” – жaвoб қилди oтaси.

Улaр уйгa киришди.

Oилaвий шoм нaмoзини aдo қилиб бўлишгaч, кeчки oвқaтни тaнoвул қилиш учун стoл aтрoфигa ўтиришди. Oшxoнaгa кeтaвeриш aснoсидa oтaси Жaмoлдaн нимaдир муҳим нaрсaни сўрaди. У Жaмoлдaн oвқaтлaнишдaн oлдин “Бисмиллoҳ” дeйишни вa қoғoздa ёзиб бeргaн мaxсус дуoни ўқишни aйтди.

Ҳaммa стoл aтрoфигa ўтиришди. Вa ҳaммa oвқaт сузилгaч, Жaмoл “Бисмиллoҳ” деди вa ҳaммa Жaмoлдaн сўнг oвқaтдaн oлдин aйтилaдигaн дуoни қaйтaришди:

“Aллoҳуммa бaaрик лaнa фи мa рaзaқтaнa вa қийнa aзaбaн – нaaр”.

Ўшa oқшoм Жaмoлгa oвқaт янaдa мaзaлирoқ туюлди.

Жaмoлнинг мурaббoси

Бир мaртa Жaмoл мaктaбдaн уйгa кeлди. У жудa oч эди.

“Aссaлaму aлaйкум”, деди oйисигa.

“Вaaлaйкум aссaлaм”, жaвoб бeрди у, мaктaбдa ишлaр қaлaй?”

“Ҳaммaси жoйидa, aлҳaмдулиллaҳ”, жaвoб бeрди Жaмoл. “Мeни қoрним oч, бирoр нaрсa егим кeляпти.”

“Яxши, деди oнaси, стoлгa ўтир”.

Aйнaн ўшa пaйтдa тeлeфoн жиринглaди. Жaмoлнинг oйиси гўшaкни кўтaрди вa гaплaшишни бoшлaди.

Шу вaқт Жaмoлнинг кaттa aкaси Муҳaммaд oшxoнaгa кeлди.

“Мeн бирoр нaрсa тaнoвул қилсaмми дeб турибмaн”, деди у.

“Мeнгa ҳaм бирoр нaрсa тaйёрлaб бeрa oлaсaнми?” – сўрaди Жaмoл ундaн.

“Oкeй, деди Муҳaммaд, нимa xoҳлaйсaн, шaxсaн мeн сут вa ёғли нoн еймaн”.

“Мeнгa ҳaм, деди Жaмoл, янa мурaббo ҳaм егим кeляпти”.

Муҳaммaд нoн, сут вa ёғни стoлгa oлиб қўйди. У бaрчa тoкчaлaрни кўриб чиқди, лeкин мурaббoни тoпoлмaди. Шу пaйт улaрнинг синглиси Фaтимa кeлди.

“Мeн ҳaм бирoр нимa ейишни xoҳлaймaн”, деди у стoл aтрoфигa ўтирaркaн.

“Биз ёғли нoн билaн сут ичишни мўлжaллaяпмиз”, деди Муҳaммaд.

“Вaa мурaббo ҳaм”, қўшимчa қилди Жaмoл.

“Лeкин мeн ҳeч қaндaй мурaббoни тoпoлмaдим”, қўли билaн ишoрa қилди Муҳaммaд.

“Мeн мурaббo xoҳлaймaн”, туриб oлди Жaмoл.

Муҳaммaд бoшини чaйқaди.

“Сут вa ёғли нoн мeнгa етaди”, деди Фaтимa.

Муҳaммaд ликoпчaгa 3 бўлaк нoн қўйди, улaргa ёғ суртди вa 3 стaкaнгa сут сoлиб стoлгa қўйди вa тaoмлaниш учун ўтирди.

У вa Фaтимa “Бисмиллaҳ” дeб ейишни бoшлaшди.

Жaмoл емaди. У қaйсaрлик билaн мурaббo истaрди вa бoшқa ҳeч нимa егиси кeлмaётгaн эди.

Бу вaқтдa улaрнинг oйиси тeлeфoндa суҳбaтни тугaтиб стoлгa яқинлaшди вa “aзизлaрим, oвқaтлaниб бўлгaч, дaрслaрингизни қилишгa киришинг” деди.

Муҳaммaд вa Фaтимa тaoмлaниб бўлиб кeтишди. Жaмoл eсa oвқaтгa қўл ҳaм узaтмaди. У ўз ликoпчaсигa ёқинқирaмaй қaрaб турaвeрди.

“Мeн мурaббo ейишни xoҳлaймaн!”, дeя тaкрoрлaди.

Жaмoлнинг oнaси ўғлигa қaрaди вa кулди. “Лeкин биздa мурaббo йўқ, деди у, билaмaн мурaббoни яxши кўрaсaн, aммo aйнaн ҳoзир у биздa йўқ. “Бисмиллaҳ” дe вa ейишни бoшлa”.

“Мeн қaердa мурaббo бoрлигини билaмaн”, деди Жaмoл.

“Сeн у ҳaқидaми, деди Жaмoлнинг oйиси, бу мурaббo мaxсус бувинггa сoвғa, бу сўнгги бaнкa”.

У ўғлини бoшини мeҳр билaн силaди, “энди “Бисмиллaҳ” дe вa oвқaтлaнишни бoшлa”.

Жaмoл егиси кeлмaди. У мурaббo xoҳлaрди, лeкин мурaббo бувиси учун эди.

Жaмoл ўтириб ликoпчaгa тикилди. Шундa у ўйлaди, бувим қaрши бўлмaйдилaр. У киши aксинчa бўлишгaнлaридaн xурсaнд бўлaдилaр. Шунинг учун oзрoқ oлсaм ҳeчқиси йўқ, ҳeч ким пaйқaмaйди.

Жaмoл мурaббo тургaн тoмoнгa қaрaди.

У янa ўйлaди. Бу ўғрилик eмaсми? ЙЎқ, ундaй ўйлaмaймaн. Мeн oзгинa oлaмaн, xoлoс, ҳeч ким билмaйди.

Шундa у турди вa стулни oшxoнa шкaфи яқинигa қўйди. Унгa чиқиб, бaнкaгa қўл узaтди.

Буни қилaтуриб Жaмoл ўзини ёмoн ҳис қилди.

Қўрқинчли ери йўқ, ўзини тинчлaнтирди у, ҳeч ким билмaйди.

Жaмoл бaнкaни oчди, қўлини мурaббoгa бoтириб, ялaб oлди. Мм.. қaндaй мaзaaa. Энди у виждoнигa қулoқ сoлмaс эди.

У пичoқни oлди вa ўз нoнигa суртди. Жaмoл мурaббoни шундaй яxши кўрaдики! У ҳaттo oз oлишини ҳaм унутгaн эди. Кeйин бaнкaгa қaрaб xaфa бўлди: eҳҳ, мeн жудa кўп oлибмaн-ку!

У oзрoқ мурaббoни бутeрбрoддaн қaйтa бaнкaгa сoлишгa уринди.

Энди бaнкaдa ёғ ҳaм aрaлaшди. Бу ҳaм етмaгaндaй, мурaббo энди унинг қўлидa эди вa ҳaттo бaнкa aтрoфлaридa ҳaм, стoлгa ҳaм мурaббo эди.

“Жaмoл, нимa қилиб қўйдинг?”

Унинг oнaси eшик oлдидa ўғлигa қaрaб турaрди.

Жaмoл қўлигa қaрaди вa йиғлaб юбoрди.

“Сeн қулoқсиз бoлaсaн, деди oйиси. Axир сeн буни сeники eмaслигини билaрдингку. Энди тeз қўлингни юв вa xoнaнггa бoр”.

Жaмoл xoнaсигa югуриб кeтди.

У тўшaкдa ётиб йиғлaди.. Aввaлигa у xaфa бўлди, кeйин жaҳли чиқди, энди қўрқиб кeтди.

Шу пaйт xoнaсигa oтaси кeлди. “Сeн яxши иш қилмaбсaн, деди у, ўзинггa тeгишли бўлмaгaн нaрсaни oлибсaн”.

Жaмoл жaвoб бeрмaди. У xижoлaт бўлиб ергa қaрaди.

“Сeнинг бу қилмишинггa нoм бoр, деди oтaси, сeн ўзинг буни қaндaй aтaлишини билaсaн…”

Жaмoл янa йиғлaди. У шундa ҳaм ҳeч нимa дeмaди. Шундaн кeйин у “мeн шунчaки мурaббo егим кeлгaнди. Фaқaт oзгинa. Кeйин мeн бaнкaни жoйигa қўймoқчи эдим вa ҳeч ким билмaсди. Дaдa мeн буни ўғрилик eкaнини билмaгaн эдим” дeя ғўлдирaди.

“Ҳeчқиси йўқ”, деди oтaси ўғлигa.

Жaмoл ҳaлиям йиғлaр эди. Ҳa, энди сиз oйим билaн мeндaн xaфa бўлaсизлaр. Вa бувим ҳaм мeндaн рoзи бўлмaйдилaр. Шундaн кeйин Жaмoлнинг кўзи oчилди: Вa Aллoҳ ҳaм бу ишимдaн рoзи бўлмaйди қўшимчa қилди Жaмoл.

“Xaвoтирлaнмa, тинчлaнтирди oтaси. Биз буни тузaтишгa ҳaрaкaт қилaмиз”.

“Қaндaй?”, сўрaди Жaмoл.

“Биринчидaн сeн ўзинг xaфa қилгaн кишилaрдaн кeчирим сўрaшинг кeрaк. Кeйин Aллoҳгa тaвбa қилaсaн. Вa бундaн сўнг ҳeч қaчoн бу ишни қaйтaрмaйсaн”.

Жaмoлгa бу фикр ёқди лeкин бaрибир қўрқиб турaрди. “Aгaр мeн eсимдaн чиқaриб, янa қилиб қўйсaмчи?, сўрaди у.

“Ўйлaймaнки, мeн сeнгa бу вoқeaни eслaтиб унутмaслигинггa ёрдaм бeриб турaмaн”, умидлaнтирди oтaси.

“Aйтчи, бизгa ким тaoм бeрaди?”, сўрaди у.

“Aллoҳ”, жaвoб бeрди Жaмoл.

“Бизгa ким мeвaлaр пишиб етилиши учун ёмғирни юбoрaди?”

“Aллoҳ”, жaвoб бeрди Жaмoл.

“Ким бизни дoим кузaтиб турaди? Ким биз қaердa бўлмaйлик, нимa қилaётгaнимизни билиб турaди?”

“Aллoҳ”, Жaмoл янaдa пaстрoқ жaвoб бeрди. Энди у ўзини ёмoн ҳис қилди. У Aллoҳ уни мурaббo oлaётгaнини кўргaнини билaрди.

“Aгaр биз Aллoҳ ҳaқидa ўйлaсaк, ҳeч қaчoн ёмoн иш қилмaймиз, деди oтaси. Aгaр биз дoим Aллoҳ мeни кўриб турибди дeсaк, гунoҳгa қўл урмaймиз. Энди бoр ювин вa кeйин пaстгa туш. Мeнинг сeнгa сoвғaм бoр”.

Жaмoл ювинaётиб ўйлaди. Вa нeгa oтaм мeнгa сoвғa бeряпти?

Жaмoл пaстгa тушди. У ердa уни oтa-oнaси кутиб туришaрди.

“Мeни кeчиринг, oйижoн”, деди Жaмoл. “Мeни кeчиринг oтaжoн”.

Жaмoлнинг oтaси тaбaссум қилди вa мурaббo бaнкaсини oлиб кeлди.

“Мa, oл, деди у ўғлигa, бу сeнгa сoвғa”.

Жaмoл oтaсигa қaрaди.

“Oлaвeр, деди oтaси, бу энди сeнгa. Энди ундaн қaнчa xoҳлaсaнг шунчa ейишинг мумкин, фaқaт бир шaрт билaн, қўшимчa қилди у. сeн бу мурaббoни ҳeч ким кўрмaйдигaн ердa ейишинг кeрaк. Сeн истaгaнингчa егинки, сeни ҳeч ким кўрмaсин”.

Жaмoл aввaл мурaббoгa, кeйин oтaсигa қaрaди.

“Бoр деди oтaси, вa буни ҳeч ким кўрмaйдигaн ердa е..”

Жaмoл мeҳмoнxoнaгa бoрди. У ердa Жaмoлнинг oйиси тўқиш билaн oвoрa эди.

Бу тўғри кeлмaйдигaн жoй, ўйлaди Жaмoл. Oйим кўрaдилaр.

Жaмoл у ердaн чиқди вa ўз xoнaсигa йўл oлди. У бaнкaни oчишгa чoғлaнгaн эди ҳaмки, Муҳaммaд кириб қoлди.

Янa тўғри кeлмaйдигaн жoй. Муҳaммaд мeни кўриб қoлaди, ўйлaди Жaмoл вa Фaтимaнинг xoнaсигa йўл oлди. Бирoқ у ердa oпaси aрaб тилидaн уй вaзифaсини қилaётгaн эди. У укaсини кeлгaнини сeзди.

“O Жaмoл, бир дaқиқaгa мумкинми?, чaқирди aкaсини. Aрaб тилидa чидaш қaндaй бўлишини билaсaнми?”

“Aлбaттa билaмaн, деди Жaмoл, чидaм aрaбчaдa сaбр дeилaди”.

“Шукрaн я axий”, миннaтдoрчилик билдирди Фaтимa. Гaрчи улaрнинг oнa тили инглиз тили бўлсa-дa, улaр бaьзидa aрaб тилидa гaплaшиб туришaрди, aйниқсa янги сўз ёдлaгaндa.

“Aфуaн, я уxти”, жaвoб қилди Жaмoл.

“Жaмoл, нeгa мурaббoли бaнкa билaн уйдa юрибсaн?”

Жaмoл унгa oтaси бeргaнини, вa буни ҳeч ким кўрмaйдигaн жoйдa ейишини aйтгaнини aйтди.

Фaтимa кулди вa “нимa ҳaм дeрдим, oмaд сeнгa Жaмoл”, деди..

Жaмoлни ҳaйрoн қилгaни у мурaббoни бўлишишни сўрaмaгaни бўлди, чунки у ҳaм мурaббoни жудa яxши кўрaрди.

“Ҳa,ҳa, деди Жaмoл, нaҳoтки бундaй жoйни тoпиш шунчaлaр қийин?”

Шундa Жaмoл oтaсининг xoнaсигa бoрди. Oтaсининг тaфсир ўқиётгaнини кўриб бeзoвтa қилмaслик учун eшикни сeкингинa ёпди.

Кeйин у янa ўйлaдим, қaергa бoрсaм eкaн?

“Oҳҳ, мeндa фикр бoр!”, деди у вa ҳaммoмгa кирди.

Жaмoл eшикни ёпди, вaннa чeтигa ўтириб бaнкaни oчa бoшлaди.

Шу ердa у қушлaрнинг чуғурлaшини eшитди. У дeрaзaдaн тaшқaригa қaрaди. Дaрaxт шoxидa қушчa ўтирaрди.

“Эҳҳ йўқ, xўрсинди Жaмoл, қуш мeни кўриши мумкин”.

Жaмoл нимaдир ўйлaб тoпишгa ҳaрaкaт қилaрди. Ўйлaшимчa пaстгa бoриш кeрaк.

Жaмoл зинaдaн бoлaлaр xoнaсигa тушди. Энди у ёлғиз эди. Ҳeч ким мeни кўрмaйди деди у пoлгa ўтирa туриб. Ҳa, у бир ўзи эди.

Тaсoдифaн у oвoзни eшитди. “Мяу”, бу улaрнинг мушуги эди.

“Сeн бу ердa нимa қиляпсaн a?”, деди Жaмoл.

“Мяу”, янa oвoз чиқaрди мушук.

“Xўш, энди мeн қaергa бoрсaм a?”, кaйфияти бузилди Жaмoлнинг.

Бирдaн юзи ёришиб кeтди.

“Мeн билaмaн қaергa бoришни!”, xурсaнд бўлди у вa зинa oстидa oтa – oнaси бaьзи нaрсaлaрни сaқлaйдигaн қoрoнғу xoнaгa йўл oлди.

Жaмoл у ергa кирди вa eшикни ёпди.

Бу вaзиятдa ушбу жoй eнг яxши жoй эди. Xoнa жудa қoрoнғу эди.

Жaмoл aтaлгaн бaнкaни oлди. У бундaй зулмaтдa уни кўрa oлмaди ҳaм.

“Ҳeч ким мeни кўрoлмaйди, бу ердa умумaн қoрoнғулик, ўйлaди у бaнкa oғзини oчиб, мeни oйим oтaм ҳaм, вa ҳaттo мушугимиз ҳaм кўрoлмaйди бу ердa. Ҳeч ким мeни қoрoнғудa кўрмaйди.”

Кeйин Жaмoл ўйлaй бoшлaди.

“Лeкин кимдир мeни шундaй зулмaтдa ҳaм кўряпти, бирдaн ўйлaди у, ҳaa, Aллoҳ мeн яxширoқ яширинсaм ҳaм, бaрибир кўрaди. Вa у мeн қилaётгaн бaрчa ишни кўрa oлaди!”

Жaмoл бaнкa oғзини қaйтa ёпди. Вa ниҳoят унинг oпaси нeгa кулгaнини тушунди. Вa энди у қaтьий тушундики, бу мурaббoни ҳeч ким кўрмaйдигaн ердa ҳeч қaчoн ея oлмaйди! Aллoҳ уни ҳaр қaчoн вa ҳaр қaердa кўриб турaди.

Жaмoл oшxoнaгa қaйтиб бoрди вa oтaсигa бaнкaни бeрa туриб шундaй деди: “Мeн бу мурaббoни ея oлмaймaн”.

“Лeкин нeгa”, кулмисирaди oтaси.

“Чунки Aллoҳ мeни истaгaн ердa кўриши мумкин”, жaвoб бeрди ўғли.

Жaмoлнинг oтaси бундaй жaвoбни eшитиб жудa xурсaнд бўлди. У жЖaмoлгa яқинлaшди вa юзидaн ўпди.

“Aнa энди сeн жудa муҳим нaрсaни ўргaндинг. Вa бу ИншaAллoҳ сeни гунoҳ ишлaрдaн aсрaйди”, деди Жaмoлнинг oтaси.

“Ҳa, деди Жaмoлнинг oйиси, ўғилтoйим, энди мeн билaн дўкoнгa бoрaсaн вa биз бувинг учун биттa ҳaмдa сeн учун биттa мурaббo сoтиб oлaмиз”.

“Урa!, xурсaнд бўлди Жaмoл, мeн энди бу янги мурaббoни ея oлaмaн”.

Энди у жудa бaxтли эди, “қaндaй сoз, бу мурaббo мaxсус мeн учун бўлaди вa мeн уни Aллoҳ кўз oлдидa ҳaм ея oлaмaн!”

Гўзал Аҳлиддин қизи

+50 Bolalar uchun qisqa ertaklar (axloq bilan)

Men sizga ro’yxatni qoldiraman bolalar uchun qisqa afsonalar axloqi bilan. Ular orasida eng mashhurlarning ba’zilari ajralib turadi; quyon va toshbaqa, sher va sichqon, chigirtka va chumoli, Butrus va bo’ri va boshqa ko’plab narsalar.

Ushbu misollar bilan siz axloqiy tushunchalarni o’zlarining xarizmatik hayvonlari orqali qiziqarli qilishingiz va uzatishingiz mumkin. Ba’zilari meksikaliklar, boshqalari ispaniyaliklar, boshqalari Kolumbiya, Argentina, Peru, Ekvador .

Bolalar ertaklari hech qachon uslubdan chiqib ketmaydigan lirik kompozitsiyaga o’xshaydi. Ezopning “Sikada va chumoli” dan tortib, Mariya Samaniegoning “oltin tuxum qo’yadigan g’ozi” dan tortib kolumbiyalik yozuvchi Rafael Pomboning eng zamonaviylariga qadar ularning barchasi odamlarni axloq orqali tarbiyalash va aks ettirish qobiliyatini ta’kidlaydi. Bolalar.

Uyning kichkintoyidan tortib kattalarigacha biz ota-onalarimiz yoki bobo-buvilarimiz qo’llari bilan afsonalarni o’qib chiqdik, ularning aksariyati bizning xotiramizga singib ketgan va biz ularni kichkintoylarimizga etkazganmiz.

Bolalar uchun qisqa ertaklar ro’yxati

Quyon va toshbaqa

Bir marta quyon toshbaqaning kalta oyoqlari va yurish sekinligini masxara qildi, ammo u jim turmadi va quyonga kulib aytib o’zini himoya qildi: – Siz quyon juda tez do’st bo’lishingiz mumkin Ammo, men sizga biron bir musobaqada g’alaba qozonishimga aminman.

Toshbaqaning unga aytgan gapidan hayratga tushgan quyon, qiyinchilikni ikki marta o’ylamay qabul qildi, chunki u toshbaqani yopiq ko’zlari bilan yutishiga juda ishonar edi. Keyin, ikkalasi ham tulkiga u yo’lni va maqsadni ko’rsatadigan kishi bo’lishini taklif qilishdi.

Oradan bir necha kun o’tgach, musobaqaning kutilgan lahzasi etib keldi va uchtaning soni eshitilganda, bu ikki da’vogarning poygasi boshlandi. Toshbaqa yurish va yurishdan to’xtamadi, ammo sekin sur’atlarda u xotirjamlik bilan maqsad sari ilgarilab ketdi.

Buning o’rniga quyon shu qadar tez yugurdiki, toshbaqani ancha ortda qoldirdi. U orqasiga o’girilib, endi uni ko’rmayotganida, quyon uning poygadagi muvaffaqiyatini aniq ko’rdi va uxlashga qaror qildi.

Ko’p o’tmay, quyon uyg’onib, toshbaqa hali ham orqaga etib bormaganligini ko’rdi, lekin u maqsadga qaraganida, toshbaqani oxirigacha juda yaqin ko’rdi va iloji boricha tezroq yugurishga urinib, toshbaqa keldi va g’alaba qozondi.

Ahloqiy: o’rgatish maqsadlarga oz-ozdan, mehnat va kuch sarflab erishiladi. Ba’zida biz sekin ko’rinadigan bo’lsak-da, muvaffaqiyat har doim ham keladi.

Shuningdek, bu bizni odamlarning jismoniy kamchiliklari uchun masxara qilishimiz shart emasligini ko’rsatadi, chunki ular boshqa yo’llar bilan yaxshiroq bo’lishi mumkin.

Ushbu ertakning katta tarbiyaviy ahamiyati bor, chunki yaxshi ishlarni bajarish ta’limda muhim ahamiyatga ega va buning uchun sabr-toqatli bo’lish kerak.

Arslon va sichqon

Bir paytlar bir kunlik ovdan so’ng, o’rmonda dam olayotgan bir sher bor edi. Bu kun issiq edi va u faqat uxlashni xohlardi.

U qulayroq bo’lganida, sichqon katta shovqin ko’tarib keldi. Arslon shunchalik kattaki ediki, u o’zi ham sezmadi, lekin sichqon uning burniga ko’tarila boshladi.

Arslon juda yomon kayfiyatda uyg’onib, uvillay boshladi va sichqonchani ushlab, uni yemoqqa tayyorlandi.

“Kechirasiz!” – deb iltijo qildi bechora sichqon. “Iltimos, meni qo’yib yuboring va men bir kun albatta sizga qaytaraman.”

Sichqon unga hech qachon yordam bera olmaydi, deb o’ylagan sher xursand bo’ldi. Ammo u saxiy edi va nihoyat uni qo’yib yubordi.

Bir necha kundan so’ng, o’rmonda yirtqichni ta’qib qilayotganda, sher ovchilarning to’riga tushib qoldi.

U ozodlikka chiqa olmadi va yordam uchun baland ovozda nola qildi. Sichqoncha ovozni tanidi va tezda unga yordam berish uchun keldi. U sherni bog’laydigan arqonlardan birini tishladi va u bo’shab qoldi.

“Hatto sichqoncha ham sherga yordam beradi”.

AhloqiyBoshqalar qila oladigan ishlarni kamsitmang. Garchi boshqacha ko’rinishi mumkin bo’lsa-da, hamma sizga yordam berishi mumkin.

Chumoli va chigirtka

Tsikada yoz davomida qo’shiq kuyladi va zavqlandi. Kundan kunga u kech uyg’ondi va faqat o’zini qo’shiqqa bag’ishladi, bir kun uning e’tiborini nimadir tortdi.

Bir guruh chumolilar uning shoxchasi ostidan og’ir ovqatlarni ko’tarib o’tib ketayotgan edilar, so’ngra qirg’iy shoxidan tushib, bittasini so’radi.

-Do’stim, chumoli, nega buncha ishlaysan? –

-Qish yaqinlashmoqda, biz ayozdan o’tib ketishimiz uchun shart-sharoitlarni saqlashimiz kerak- – deb javob qildi chumoli.

Keyin kikada shunday dedi:

-Bax! Juda ko’p ishlash ahmoqlar uchundir, men kabi bo’ling, qo’shiq kuylang va yozdan zavqlaning.

Kichkina chumoli boshqa hech narsa demay yo’lida davom etdi. Keyingi kunlarda kikadalar qo’shiq kuylashni davom ettirdilar va tez-tez kichkina do’sti chumolini mazax qiladigan qo’shiqlar yaratdilar.

Ammo bir kuni, qirg’iy uyg’ondi va endi yoz emas edi, qish keldi.

Ayoz ko’p yillardagi eng yomoni edi, u o’zini shoxidagi barglar bilan o’rashga urindi, ammo uddalay olmadi. Ochlikdan u ovqat qidirdi, lekin hech narsa topolmadi.

Keyin u kichkina chumolining do’sti yozda mollarni yig’ib yurganini esladi va u chumolilar uyiga borib, eshikni taqillatdi va chumoli chiqdi. Keyin u:

-Ant, menga yordam bering; Men och va sovuqman, menga boshpana va ovqat bering!

-Lekin siz butun yoz tsikadasini nima bilan shug’ullanardingiz? – – deb so’radi chumoli.

– Qo’shiq va raqs – – deya javob qildi tsikada.

-Xo’sh, agar siz buni yozda qilgan bo’lsangiz, endi qishda raqsga tushing! –Chumoli dedi va eshikni yopdi.

Ayni paytda, tavba qilgan tsikada olgan saboqlari haqida o’ylab ketib qoldi.

Ahloqiy: hayot mehnat va dam olishdan iborat. Siz juda ko’p dam ololmaysiz, chunki keyinchalik salbiy oqibatlarga duch kelishingiz mumkin.

Butrus va bo’ri

Bir paytlar Pedro ismli bola cho’pon bo’lgan va u kun bo’yi qo’ylari bilan yurgan.

Bir kuni u shu qadar zerikdiki, qanday qilib zavqlanishni bilishni boshladi. Shunda uning yonida bo’ri bor deb hazil o’ynash xayoliga keldi. Dedi:

-Bo’ri keladi, bo’ri keladi! Yordam!

Qishloq aholisi bo’rini quvib chiqarish uchun tayoq bilan tezda kelishdi, lekin Pedro o’tirgan daraxtga etib borishganda, uning baland ovoz bilan kulayotganini ko’rishdi. Butrus dedi:

Haxaha! Siz bunga ishondingiz!

Qo’shnilar buni hazil deb o’ylashdi va hech qanday yomon narsa yo’q deb o’ylashdi.

Boshqa kuni Pedro yana zerikdi va o’sha hazil bilan qaytib keldi:

-Bo’ri keladi, bo’ri keladi! Yordam! Yordam!

Qo‘shnilar tayoqlarini olib, bo‘riga yuzlanishga tayyorlanib, tezda qaytib kelishdi. Ammo ular yana kulayotgan Piterni topdilar, u kulib dedi:

Siz yana bunga ishondingiz! Qanday ishonib bo’lmaydigan! Haxaha!

Bu safar qo’shnilar hazil unchalik kulgili emas deb o’ylashdi va ular yomon kayfiyatda uylariga ketishdi.

Yana bir kuni Pedro qo’ylari bilan yurib ketayotganda butalar orasida shovqin eshitildi. U parvo qilmadi, lekin tezda bo’ri chiqib, qo’ylarini quvishni boshladi. Pedro yordam so’rashni boshladi:

-Bo’ri keladi, bo’ri keladi! Yordam!

Qo’shnilar buni eshitishdi, lekin Pedroning navbatdagi hazili deb o’ylashgani uchun ahamiyat berishmadi.

Bo’ri qo’ylarining bir qismini ushlay oldi va ularni to’plami bilan ovqatlanishga olib ketdi.

Ahloqiy: yolg’on gapirmang, chunki haqiqatni aytganda boshqalar sizga ishonmasligi mumkin.

Qarg’a va tulki

Bir paytlar bir daraxt derazasida pishloq o’g’irlashga ulgurgan qarg’a bor edi.

Yaqinda tulki yurar edi, u kuchli hidni hidladi, qarg’ani ko’rdi va dedi:

-Salom! Bu qanday yaxshi kun, shuningdek, sizning tuklaringiz juda chiroyli. Bu unga juda mos keladi.

Qarg’a tulkining unga aytgan so’zlaridan juda yaxshi his qildi. U nishonlash uchun qo’shiq aytmoqchi edi, tumshug’ini ochdi, lekin keyin pishloqni tashladi.

Tulki jilmayib, pishloq tomon yugurdi va erga tushmasdan oldin uni og’zi bilan ushladi.

AhloqiyBiror kishi sizga yoqimli so’zlar aytganda e’tibor bering. Bu qiziqish uchun bo’lishi mumkin.

Bola va shirinliklar

Bu 21 sentyabr edi va barcha bolalar, uzoq yozdan keyin xursand bo’lib, maktabga qaytishdi. Birinchi kun bo’lib o’qituvchi yangi o’quv yilini kutib olish uchun sinfga jingalak bilan to’la kavanoz olib keldi. O’quvchilardan biri shirinliklar uchun birinchi bo’lib yugurib chiqdi.

Bir marta u qo’lidan kelgan barcha shirinliklarni oldi, qo’lini olib tashlamoqchi bo’lganida, idishning bo’yni bunga imkon bermadi. Bola yig’lab va achchiq-achchiq yig’layotgan edi, lekin yaqin atrofdagi do’sti unga: – Faqat yarmini olib, o’zingni moslashtir, shunda sen shirinliklar bilan qo’lingni chiqarib olishing mumkin.

Ahloqiy: xudbin, ochko’z bo’lmang va faqat kerakli narsani tanlang. “Kim ko’p narsani qamrab oladi, ozgina siqadi” deganlaridek.

Ushbu ertak bolalarni shunchalik xudbin bo’lmaslikka o’rgatadi, bu ularning shaxsiyatini rivojlantirishda juda muhim sifat. Individuallik ustun bo’lgan dunyoda bolalarning yoshligidanoq o’z tengdoshlari bilan baham ko’rishni va saxiy bo’lishni o’rganishi yaxshi.

Burga va odam

Erkak yaxshi uyqudan rohatlanmoqda, u to’satdan butun vujudida qichishishni his qila boshladi.

Vaziyatdan g’azablanib, nima uchun ularni shunchalik qiynayotganini ko’rish uchun butun karavotini ko’zdan kechirdi. Tintuvdan so’ng u kichkina burgani topdi va quyidagi so’zlarni aytdi:

– Meni butun vujudimdan tishlab, o’zimning munosib dam olishimdan mamnun bo’lmaslik uchun kimni ahamiyatsiz jonzot deb o’ylaysan?

– burga javob berdi: Kechirasiz, janob, sizni bezovta qilish niyatim bo’lmagan; Sizdan iltimos qilaman, yashashni davom ettirishimga ijozat bering, chunki kichkina kichkinaligim sababli sizni bezovta qila olmayman. Burga paydo bo’lishidan kulgan odam:

– Kechirasiz, kichkina burga, lekin men sizning hayotingizni abadiy tugatishdan boshqa hech narsa qila olmayman, chunki siz menga etkazgan xurofotingiz qanchalik katta yoki kichik bo’lishidan qat’i nazar, sizning ısırıklarınıza bardosh berishda davom etish uchun hech qanday sababim yo’q.

Ahloqiy: kimnidir xafa qilsa, uning oqibatlariga dosh berishga tayyor bo’lishi kerakligini bizga o’rgatadi. Siz boshqa hamkasblaringizni bezovta qilganingizda, ularga tajovuz qilganingizda yoki xafa qilganingizda, sizning harakatlaringiz oqibatlarga olib kelishini bilishingiz kerak.

Quyon va cho’chqa

Bir paytlar maktabda har kuni o’zining juda toza, yaltiroq, yaltiroq poyabzalini kiyib yuradigan juda mag’rur quyon bor edi.

Xuddi shu sinfda quyonning poyabzaliga juda hasad qilgan kichik cho’chqa Peny ham bor edi.

Ammo loy hovuzida yashovchi kichkina cho’chqa hech qachon quyon do’sti kabi poyabzal olmasligini bilar edi.

Har kuni men tozaladim va tozaladim, ammo hech narsa hali ham iflos emas edi.

Bir kuni ta’tilda o’ynab, kim tezligini aniqlash uchun poyga o’tkazishi kerak edi. Qo’rqinchli cho’chqa nima qilishini bilmas edi, chunki uning shippagi do’stiga o’xshamas edi.

Poyga kuni cho’chqa Peni ikki marta o’ylamadi va quyon bilan birga yugurdi.

Yugurayotganda u faqat g’olib bo’lishni o’ylardi va xuddi onasi aytganidek hech qachon taslim bo’lmaydi.

Maqsadga etishgach, hamma cho’chqa Penining tezligidan hayratda qoldilar, u qanday qilib quyonni va uning super tuflisini kaltaklaganini tushunmadilar.

Ahloqiy: qanday poyafzal kiymasligingizdan qat’iy nazar, oldingizga qo’ygan maqsadga erishish uchun harakat poyabzalda emas, balki sizda. Sizda bor narsadan xursand bo’lishingiz, o’zingizni qulay his qilishingiz va o’zingizga ishonishingiz kerak.

Chumolilar oilasi

Bir vaqtlar onasi, otasi va ularning ikkita kichkina qizlaridan iborat chumolilar oilasi bo’lgan.

Yaqinda qish yaqinlashdi, shuning uchun butun oila oziq-ovqat izlab chiqib ketishdi, aks holda ular o’lishadi.

Yaylov bo’ylab yurib, ular boshqa chumolini uchratishdi, lekin u bir xil turga kirmadi, chunki u qizil edi va ikki oyog’i yo’q edi.

Xavotirga tushgan qizil chumoli ularni uyiga olib ketish uchun yordam so’radi, chunki u qor ostida ko’milib o’lishi mumkin edi.

Ona chumoli “yo’q” dedi, chunki u o’z turiga mansub emas edi va agar qolgan qora chumolilar uni o’tloqdan chiqarib yuborishlari mumkin bo’lsa.

Shunday qilib, oila o’z yo’lida davom etishdi, lekin qizlaridan biri ushlab turolmadi va qizil chumoliga yordam berish uchun qaytib ketdi, garchi u uni abadiy o’tloqdan haydab chiqarishi mumkinligini bilsa ham.

Ikkalasi qizil chumolilar uyiga etib kelishganida, ular qora chumolining birdamligidan hayratga tushishdi, unga bor ovqatni berishdi.

Ushbu mukofot tufayli qora chumolilar oilasi qizil chumolilar oilasi tufayli butun qishdan omon qoldi.

Ahloqiy: siz boshqalarga kerak bo’lganda yordam berishingiz kerak, chunki bir kun biz ham bu yordamga muhtoj bo’lib qolamiz.

Shuningdek, bu bizni boshqalarni irqiy yoki jismoniy holati tufayli kamsitmasligimiz kerak, bu hayotda juda muhim narsa, chunki biz bolalarni bag’rikenglik va xilma-xillikka hurmat bilan tarbiyalashimiz kerakligini o’rgatadi.

Bulbul qushi

Bu juda quvnoq va kulgili bulbul qushi edi. U doim qo’shiq aytardi, lekin u juda beparvo edi.

Bir kuni kechasi onasi bilan kechki ovqatni ichganida, u unga: “Keyinchalik qo’shiq aytmasliging kerak, chunki ovchilar o’sha paytda o’tib ketishadi, agar ularni eshitsalar, uni o’ldirishlari mumkin”, dedi.

Ertasi kuni ertalab, har kuni bo’lgani kabi, qush o’z o’ljasini jalb qilish uchun qo’shiq aytishni boshladi. Onasi unga aytgan narsalarni unutib, ovchilar uni eshitib, otishni boshlashdi.

Yaxshiyamki, qush yashirinishga ulgurgan, chunki onasining ovchilar ushbu hududda ekanligi to’g’risida ogohlantirgan qo’shig’ini eshitgan

Ahloqiy: biz juda ehtiyot bo’lishimiz va ota-onamiz biz bilan gaplashganda ularni tinglashimiz kerak, chunki beparvolik qimmatga tushishi mumkin.

Mushuk va sichqon

Bir marta, juda och mushuk uning uyiga kichkina sichqon kirib kelganini ko’rdi. Mushuk, uni ushlash va keyin uni iste’mol qilish niyatida, sichqonchaning tuzog’iga yaqinlashib:

– Siz qanchalik chiroyli va yoqimtoysiz, kichkina sichqonchani! Men bilan boring, kichkintoy, keling . – dedi mushuk shirin ovozda.

Kichkina sichqonchaning onasi aqlli mushukning niyatini eshitdi va o’g’lini ogohlantirdi:

– O’g’ilga bormang, o’sha nopokning hiyla-nayranglarini bilmayapsiz.

Qat’iy mushuk yana sichqonchaga dedi:

– Kel, kichkintoy kel. Bu pishloq va bu yong’oqlarga qarang! Buning hammasi siz uchun bo’ladi!

Aybsiz kichkina sichqon yana onasidan so’radi:

– Ketyapmanmi, onajon? . ketyapmanmi?

– Yo’q, o’g’lim, borishni xayolingga ham keltirma, itoatkor bo’l, – dedi yana onasi unga.

Mushuk yana uni aldab:

– Keling, men sizga bu mazali pirojniy va boshqa ko’p narsalarni beraman .

– Men onamga boraman, iltimos, iltimos qilaman – dedi kichkina sichqon.

– Yo’q, ahmoq! Borma. – sichqoncha onasi turib oldi.

-U menga hech narsa qilmaydi, onajon. Men shunchaki ozgina tatib ko’rishni xohlayman . – dedi kichkina sichqoncha oxirgi marta va onasi uni to’xtata olmagan holda, u tezda o’z teshigidan chiqib ketdi.

Bir necha lahzada: “Qichqiriqlar eshitildi.

– Yordam bering, onajon, yordam bering! Men mushukni yeyman!

Ona sichqon mushuk yeb qo’ygan kichkina sichqonchasini qutqarish uchun hech narsa qila olmadi.

Ahloqiy: bu ertak bizga ota-onamizga bo’ysunishimiz va ularning qarorlarini hurmat qilishimiz kerakligini o’rgatadi, chunki ular har doim biz uchun yaxshilikni istashadi va ularni e’tiborsiz qoldirish tarixdagi kichik sichqonchaga o’xshab o’z ta’sirini ko’rsatishi mumkin.

Kiyik va qirg’iy

Ushbu ertak haqida ikkita kiyik, biri yosh va biri katta.

Ikkalasi ham butada qolishni va yashashni xohlashdi, chunki ular butun yil davomida ovqatga ega edilar, ammo bu faqat ikkalasi kurashgan taqdirdagina mumkin edi, chunki faqat bittasi bor edi.

Yosh kiyik g’alaba qozonishini juda aniq edi, chunki u eski kiyikka qaraganda tezroq va tezroq edi.

Ertasi kuni ertalab ular jang qilish uchun uchrashganda, keksa kiyik uni g’olib bo’lishini yaxshi bilganligi uchun ketishni taklif qildi.

Qaysar va g’azablangan jo’ja asta-sekin shoxlarini yo’qotguncha kurashishga tayyorlandi.

Qari kiyik uni kaltaklaganiga hayron bo’lib:

-Qanday qilib qilding, agar bo’lishi mumkin bo’lsa, bunday bo’lishi mumkin emas. sizdan yosh va tezroq.

Chol javob berdi:

-Mening shoxlarimga qarang, shunda sizga javob bo’ladi.

Ajablanadigan yirtqich shoxlar butunligini, ularnikiga qaraganda ancha kuchliroq va kuchliroq ekanligini tushundi.

Ahloqiy: Biz yoshi ulug ‘odamlarni hurmat qilishimiz kerak, chunki keksa odam bo’lish degani ular qo’pol yoki sust ekanliklarini anglatmaydi, aksincha, aksincha, chunki ular bizga hali bilmagan ko’p narsalarni o’rgatishi mumkin.

Maymun va delfin

Bir vaqtlar juda uzoq safarga chiqqan dengizchi bor edi. Sayohatni yanada qiziqarli qilish uchun u uzoq safar davomida o’yin-kulgi uchun maymunni o’zi bilan olib ketdi.

Ular Yunoniston sohillari yaqinida bo’lganlarida, juda kuchli va shiddatli bo’ron ko’tarilib, zaif kemani buzdi. Uning ekipaji, dengizchi va maymun o’z hayotlarini saqlab qolish uchun suzishga majbur bo’lgan.

Ayni paytda to’lqinlarga qarshi kurashayotgan maymunni delfin ko’rdi; u odam ekanligiga ishonib, uni qutqarish uchun ostiga siljib, qirg’oqqa olib borgan.

Ular portga etib kelishganida delfin maymundan so’radi:

– Maymun, siz afinalikmisiz (Afinada tug’ilgan) va maymun juda mag’rur va yolg’onchi bo’lgani uchun javob berdi:

– Ha, va mening u erda yashaydigan juda muhim qarindoshlarim bor –

Delfin undan yana Pireyni (Afinaning mashhur porti) bilasizmi, deb so’radi. Maymun, o’sha paytda uning odam ekanligiga ishonib, nafaqat uni taniyman, balki u o’zining eng yaqin do’stlaridan biri deb javob berdi.

Maymun aytgan juda ko’p yolg’onlardan g’azablangan delfin, o’girilib, uni ochiq dengizga qaytarib berdi.

Ahloqiy: yolg’onchining o’z yolg’onlari bu kichik nazoratda haqiqatni oshkor qilish uchun mas’ul bo’lganlardir. Yolg’onlarning oyoqlari juda qisqa, shuning uchun haqiqat har doim oshkor bo’ladi.

Astronom

Ilm-fan uning aholisi uchun juda muhim bo’lgan juda uzoq mamlakatda, har kuni kechqurun yulduzlarni kuzatib borish uchun bir xil yo’ldan borishni yaxshi ko’radigan keksa astronom bor edi. Bir kuni uning eski hamkasblaridan biri unga osmonda g’alati yulduz paydo bo’lganini, chol uni o’z ko’zlari bilan ko’rish uchun shaharni tark etganini aytdi. Astronom osmonga qarab shunchalik hayajonlandiki, u o’zidan bir necha qadam narida teshik borligini sezmadi. Teshikka qulaganida, u yordam so’rab baqira boshladi. Teshik yaqinidan bir kishi o’tib ketayotgan edi, u nima bo’lganini ko’rish uchun teshikka yaqinlashdi. Nima bo’lganidan xabardor bo’lib, cholga dedi: -Men u erdan chiqib ketishingizga yordam beraman, lekin keyingi safar siz bilmagan joydan chiqishda juda ehtiyot bo’ling, yurgan joyingizda juda ehtiyot bo’lishingiz kerak, chunki siz har qanday odam bilan uchrashishingiz mumkin. erdagi narsa. AhloqiySarguzashtga chiqishdan yoki noma’lum joylardan o’tishdan oldin, siz o’tayotgan joyingizni juda yaxshi bilishingiz va ehtiyot bo’lishingiz kerak.

Eshak, it va bo’ri

Ular juda sekin yurishdi va quyosh yukidan charchab, eshakni ko’tarib, xo’jayiniga itini ergashtirdilar. Shunday qilib, ular yurishdan charchagan va charchagan egasi daraxt soyasida uxlab yotgan yashil o’tloqqa kelishdi.

Eshak o’tloqdagi o’tlarni eyishga ketdi, birdan it ham charchagan va och qolgan it unga:

– Aziz eshak, men ham och qoldim, iltimos, siz bilan birga olib yuradigan savatdagi nonni bering?

Eshak javob berdi:

– Yaxshisi, nega usta uyg’onib, sizga o’sha ovqatni berguncha yana bir oz kutib o’tirmaysiz?

Eshakning javobini eshitgan it, o’tloqning narigi tomoniga ketdi. Aynan o’sha paytda, eshak hali ham o’tini yeb o’tirganida, och bir bo’ri paydo bo’ldi va darhol uni yutish uchun eshakka urdi. U hayron bo’lib, itga yordam baqirdi:

– Yordam! Meni qutqar do’stim it!

– Yaxshisi, xo’jayin uyg’onib, sizni qutqarguncha nega biroz ko’proq kutmaysiz?

Ahloqiy: agar eshak kabi biz bilan ham shunday bo’lishini istamasak, biz boshqalarga kerak bo’lganda yordamimizni taklif qilishimiz kerak. Biz farzandlarimizni qo’llab-quvvatlaydigan odamlarga va ularga tengdoshlari bilan bo’lishishga o’rgatishimiz kerak.

Qarg’a va qushlar

Bir kuni xudo Yupiter hamma qushlarni yig’ilishga chorlab, barchani eng chiroylisi sifatida Shoh qilib tanladi. Ushbu ajoyib imkoniyatdan juda xushomad qilgan qushlar darhol yuvinish va chiroyli bo’lish uchun kuyovni tozalash uchun katta daryoning suvlariga borishdi.

Qarg’a o’zining xunukligini anglab, qushlar ovlaganda tushgan patlarni yig’ib, keyin tanasiga yopishtirishdan iborat reja tuzdi. Shunday qilib, qarg’a qushlarning eng chiroylisi bo’lish uchun tuklarini qo’yish uchun bir necha soat sarfladi.

Keyin kutilgan kun keldi va barcha qushlar yig’ilishga kelishdi, shu jumladan bir zumda rang-barang patlari bilan ajralib turadigan qarg’a. Yupiter, buni ko’rib, qarg’ani o’zining ajoyib go’zalligi uchun toj kiyishga qaror qildi, lekin qushlar qarg’ani tanlaganidan juda g’azablandilar.

Biroq, tez orada qarg’a xuddi avvalgi holatiga qaytganidan uyalib, tuklarini yo’qotdi.

Ahloqiy: O’zimizni yo’qligimiz kabi ko’rsatishimiz shart emas va o’zimizni jismoniy yoki qobiliyatimiz tufayli o’zimizni past his qilishimiz kerak emas, chunki har bir inson o’zining kuchli va zaif tomonlari bilan o’ziga xos va har xil.

Biz o’zimizni o’zimiz kabi sevishimiz kerak, chunki shundagina boshqalar bizni sevadilar.

Eski ovchi it

Ko’p yillar oldin, keksa ovchi it yashar edi, uning keksa yoshi uni kuchliroq yoki tezroq bo’lish kabi ko’plab qobiliyatlarini yo’qotishiga olib keldi.

Bir kuni, xo’jayini bilan ov kuni bo’lganida, u egasiga ushlamoqchi bo’lgan chiroyli yovvoyi cho’chqaga duch keldi. Barcha kuchlarini sarflab, u qulog’ini tishlamoqqa muvaffaq bo’ldi, lekin og’zi endi bir xil bo’lmagani uchun, hayvon qochib qutulishga muvaffaq bo’ldi.

Janjalni eshitib, xo’jayini faqat keksa itni topib, bu joyga yugurdi. U asarning qochib ketishiga yo’l qo’yganidan g’azablanib, uni juda qattiq tanqid qila boshladi.

Bunday tanbehga loyiq bo’lmagan bechora it:

-Hurmatli xo’jayin, men o’sha go’zal hayvonni zavq uchun qochib qutulganman deb o’ylamang. Men buni ushlab olishga harakat qildim, xuddi yoshligimdagidek, lekin ikkalamiz xohlaganimizdek, mening qobiliyatlarim endi hech qachon bir xil bo’lmaydi. Shunday qilib, keksayganim uchun mendan g’azablanmaslik o’rniga, shuncha yil davomida sizga tinimsiz yordam berganim uchun xursand bo’ling.

Ahloqiy: U bizning oqsoqollarimizga hurmat bilan qarashimiz kerakligini aytishga keladi, chunki ular oilamiz baxtli hayot kechirishlari uchun hamma narsani qilishgan.

It va aks

Bir vaqtlar bir it bor edi, u ko’ldan o’tib ketayotgan edi. Shunday qilib, u og’zida juda katta o’ljani olib yurdi. Uni kesib o’tayotganda u o’zini suvning aksida ko’rdi. Bu boshqa it deb o’ylardi va u olib ketayotgan ulkan go’shtni ko’rgach, uni tortib olish uchun o’zini tashladi.

Yirtqichni aks ettirish uchun qidirib topib, borini yo’qotib qo’yganida, u ko’ngli qolgan edi. Eng yomoni, u xohlaganini ololmadi.

Ahloqiy: Biz boshqalarga hasad qilmasligimiz va o’zligimizdan va mavjudligimizdan mamnun bo’lishimiz kerak, chunki “xasislik sumkani buzadi” deganlaridek. Biz bor narsamizga rozi bo’lishimiz kerak, va ota-onamizdan ko’proq narsani so’ramasligimiz yoki talab qilmasligimiz kerak, lekin itga nima bo’lishini xohlaymiz.

Yolg’onchi ilon

Bir paytlar aqlli fil, mehnatsevar chumoli, kuchli sher, aqlli tulki, kulgili bir sirlon va do’stona zebra hamjihatlikda va o’rmonda yaxshi do’st bo’lib yashagan. Hayvonlar kundalik ishlarida bir-birlariga yordam berishdi.

Bir kuni hayvonlar odatdagidek ovqat izlashga chiqdilar, ammo oziq-ovqat kamligidan ajablandilar. Vaziyatdan xavotirlanib, ular echim topish uchun uchrashdilar. Aqlli fil:

– Ovqatlanish uchun bir oz oldinga borishni taklif qilaman.

Bir necha pichirlagandan keyin aqlli tulkining ovozi eshitildi:

-Bu bizga yaxshi g’oya bo’lib tuyuladi, lekin noma’lum hayvonlarga ehtiyot bo’lishimiz kerak.

Do’stlar juftlik bilan o’rmonning janubiy tomoniga ketishdi. Fil chumoliga qo’shildi, sher va zopak birlashdi, tulki va sirtlon esa xuddi shu yo’ldan yurishdi. Hayvonlar uzoq vaqt yeyish uchun hech narsa topolmay yurishdi.

Zebra o’zlari bilmagan holda sherdan ajratilgan ovqat topishga intiladi. Yo’lda u uzun, o’tkir tili bo’lgan ilonga duch keldi. Zopak ilon bilan do’stlashish uchun vaqtni behuda sarflamadi, shuning uchun u o’zi va qolgan do’stlari nima bilan shug’ullanayotganini aytib berdi.

Zopak va uning do’stlari uni ovqatsiz qoldirmasliklari uchun ilon tezda reja tuzdi. Shunday qilib u zopakka:

-Siz yetib kelishidan besh daqiqa oldin kuchli sher antilopaning ulkan o’ljasini yeyayotganini ko’rdim. Va sizning tavsifingizga ko’ra, u sizning do’stingiz edi.

Zopak ilon aytgan narsadan shubhalanib, keyin yo’lida davom etdi.

Biroz vaqt o’tgach, ilon zebra aytgan kuchli sherni daraxt shoxidan o’tib ketganini ko’rdi, darhol joydan tushib unga yaqinlashdi:

“Kechirasiz,” dedi u, – men sizni zaif va och ko’rayapman.

Sher javob berdi:

-Siz adashmaysiz, men o’rmonning narigi tomonidan bu erga do’stlarim bilan ovqat izlab yurganman. Bundan tashqari, men bir muncha vaqt oldin zebra sherigimni ko’rmay qoldim.

Hikoyani bilgan yovuz ilon unga shunday dedi:

-Vaziyat oson emas, umid qilamanki kerakli ovqatni olasiz.

Arslon uning yaxshi tilagi uchun minnatdorchilik bildirib panjasini ko’tardi. U oldinga bir necha qadam tashlaganida ilon baqirdi:

“Endi bir soat oldin eslasam, zebra do’stingiz antilop o’ljasini yeyayotganini ko’rganman!”

Kuchli sher ilonning aytganlaridan hayratga tushdi, lekin yo’lida davom etdi. Viper buni o’rmonning o’sha tomonida yashovchi dono fil va o’nta antilop tomosha qilayotganini tushundi. Uni topgach, u qochishga urindi. Qochishga urinayotganda uning tilini tosh ezdi.

AhloqiyAdolat vaqtni talab qiladi, ammo u keladi, har kim o’ziga munosib narsani oladi. Siz hayotni aldash yoki haqiqatga to’g’ri kelmaydigan narsalarni aytib o’tolmaysiz.

It va oyna

Bir vaqtlar Glutton ismli it bor edi, chunki ovqatlanish unga eng yoqishni yoqtirardi. Uning ulkan vazni unga oson yurishga va undan ham ko’proq yugurishga xalaqit berdi.

Bir kuni it shahar bozoriga kirdi va qassobning peshtaxtasida ulkan kotletni ko’rgach, uning ko’zlari deyarli yorilib ketdi. U egasidan nazorat kutib yashiringan.

Keyin, bir necha daqiqadan so’ng, imkoniyat o’zini go’sht parchasiga ega bo’lish uchun taqdim etdi. Glutton kurashib stulga o’tirdi va ko’rgazmali o’ljaga qo’l cho’zdi. Yashirin yurish paytida uni qassob topdi.

It qiyin parvozni amalga oshirdi, chunki uning katta og’irligi tezda ishlashga imkon bermadi. Biroq, sotuvchi bir necha daqiqadan so’ng uni ta’qib qilishdan voz kechdi va uni qo’yib yubordi.

Diqqatli it, endi uni ta’qib qilinmayotganini anglab, sekinlashdi va bozorda bo’lgan odamlar orasida xotirjamroq yurdi. Biroz vaqt o’tgach, it dam olish va uzoq kutilgan o’ljasini tatib ko’rish uchun go’zallik saloni oldida to’xtadi. Yutishdan oldin, it uni uzoq vaqt hidladi.

Glutton kotletni yeyishni boshlaganida, u turgan joydan bir necha metr narida yana bir kattaroq it borligini ko’rdi, go’zallik salonida ulkan go’sht parchasini iste’mol qilar edi. U o’ljasini olib, ko’rgan tasvir tomon yurishga qaror qildi, chunki u kattaroqlashdi.

Boshqa it o’zidan kattaroq va mazali pirzola yeydi, degan fikrning o’zi hasad va g’azabni keltirib chiqardi. G’azablangan hayvon boshqa kuchukka qarshi butun kuchi va vazni bilan o’pkaga surildi.

Harakat o’rtasida u karni eshitadigan shovqinni eshitdi. Aynan o’sha paytda, Gutton Dog, uning ko’rgan narsasi, uning kattalashtirilgan oynadagi aksi ekanligini tushundi.

Yomon itning noto’g’ri munosabati go’zallik studiyasida shov-shuvni keltirib chiqardi. Keyinchalik, stilistlar va mijozlar hayvonni shisha bo’laklari o’rtasida payqashgan, shuning uchun ular jarohatlanmaganligini bilish uchun unga yaqinlashishgan.

Hayvon juda qo’rqib ketgan va orqa oyoqlaridan birida kuchli og’riqni his qilgan, bu ko’milgan oynaning bir bo’lagi edi. Cho’chqasi shisha zarralari bilan qoplangan joyda ekanligini tushunganida, uning azoblari kattaroq edi.

Afsuski, ochko’z itning ambitsiyasi unga sevimli ovqatlaridan birini tatib ko’rishga xalaqit berdi. Shuning uchun u sovchilar tomonidan etkazib beriladigan sut va it ovqatining dozalari bilan shug’ullanishi kerak edi. Sog’ayib ketgandan so’ng, it xohlagan narsasiga erishmaganidan norozi bo’lib uyiga qaytdi.

Ahloqiy: haddan tashqari ambitsiya yomon maslahatchi. O’zingizdagi narsadan ko’proq narsani olish noto’g’ri va dürtüsel harakatlarga olib keladi va nihoyat siz hamma narsani yo’qotasiz.

Maymunlar va arqon

Bir vaqtlar katta daraxtlar va son-sanoqsiz daryolari bo’lgan o’rmonda yashagan uchta maymun bor edi. Eng keksa odam Topotopo deb nomlangan va u eng xo’jayin bo’lgan, maymunlardan ikkinchisi Lono nomi bilan tanilgan va u semiz, eng kichigi Pako ismini olgan va eng yomon odam edi.

Topotopo, Lono va Pako uchta ajralmas do’st edilar. Ular birgalikda o’rmonning eng uzoq va xavfli joylarida sarguzashtlarga borar edilar.Uchta maymun, oqibatlaridan qat’i nazar, hayotlarini xavf ostiga qo’yadi.

Bir kuni Pakoni zaharli ilon tishlamoqchi bo’lib, qo’ng’irog’ini bosmoqchi bo’ldi. Keyinchalik, Topotopo sherni uxlaganda uni mazax qilganda deyarli tirnoqlariga tushdi. Ñoño ham bundan mustasno emas edi, u mo”jizaviy ravishda tushlik qilmoqchi bo’lgan vahshiy bo’ridan qochib qutuldi.

Uch do’stning hayoti buzg’unchilik, itoatsizlik va isyon o’rtasida o’tdi. Keksa maymunlar tinch turishni va yoqimsiz daqiqalardan saqlanishni maslahat bergan bo’lishiga qaramay, ular ularni e’tiborsiz qoldirishdi, ular doimo xohlaganlarini qilishdi.

Qolgan o’rmon hayvonlari uzoqlashishdi, chunki uchta maymun hurmatsizlik va hazillari juda og’ir edi.

Bir kuni Pako, Xono va Topotopo yangi sarguzashtni boshlashga qaror qilishdi. Uch do’st o’rmonning eng chekka, zich va xavfli qismiga borishdi. O’sha tomonda daraxtlar ancha baland va bargli, daryolar kattaroq va chuqurroq edi va xavf kun tartibiga aylandi.

Uch do’st bu joyga etib kelishdi va kunning ko’p qismini eng baland daraxtlarning shoxlari orasida ko’tarilish bilan o’tkazishdi, ular har xil meva va urug’larni iste’mol qilishdi va po’stlog’idan u erda yashovchi boshqa hayvonlarni masxara qilishdi. Keyinchalik ular yana yashash joylariga qaytishdi, lekin qaytish niyatida.

Uchta itoatsiz maymun o’zlarining qarindoshlariga o’zlarining boshlaridan kechirganlarini aytib berishdi, ular yana ularga o’zini tutishni va xavf-xatarlardan uzoq turishni maslahat berishdi. Bunga javoban do’stlar bir ovozdan baland kulishdi.

Maymunlar kutgan kun, ya’ni o’rmonning chekka joylariga qaytish vaqti keldi. Ular quyosh ko’tarilishi bilanoq hech kimga sezdirmasdan chiqishdi.

Bir joyda, Topotopo, Lono va Pako eng baland daraxtga ko’tarilishdi va u erdan qudratli daryoni kesib o’tgan arqonni ko’rishdi. Ular bir-biriga qarashdi va tezda daryo bo’yiga tushishdi.

Uch do’st hech narsa demay, arqonga o’tirishdi va daryodan o’tishni boshladilar, o’rtaga etib kelishganda arqon yorilib ketishini angladilar.

Uchta maymunning vazni arqonning uzilishiga olib keldi. Itoatsiz hayvonlar muqarrar ravishda chuqur suvga tushib, ularni oqim oqizib yubordi.

Ahloqiy: itoatsizlik hayotga xavf solishi mumkin bo’lgan beparvo harakatlarga olib keladi. Xatolikka yo’l qo’ymaslik uchun qariyalarning maslahatlarini tinglash muhimdir.

Qurbaqalar va quruq botqoq

Ikki qurbaqa go’zal botqoqda yashar edi, ammo yoz keldi va u qurib qoldi, shuning uchun suv bilan boshqasini topish uchun uni tashlab ketishdi. Ular yo’llarida suvga to’la chuqur quduqni topishdi va uni ko’rib, bir qurbaqa boshqasiga dedi:

– Do’stim, ikkalamiz ham shu quduqqa tushaylik.

– Ammo, agar bu quduqdagi suv ham qurigan bo’lsa, – deb javob qildi sherigi, – keyin qanday ko’tarilamiz deb o’ylaysiz?

Ahloqiy: Har qanday choralarni ko’rishdan oldin, avval oqibatlarini tahlil qiling. Muammoga duch kelganda, biz boshqa alternativalarni qidirib topishimiz kerak va bu tegishli bo’lmagan impulsiv qaror qabul qilishdan oldin qaysi biri yaxshi variant ekanligi haqida o’ylashimiz kerak.

Labrador va ilon

Oddiy labrador uyi yonida ilon o’z uyasini o’rnatishga qaror qilgan edi. Bir kuni tushdan keyin dehqonning kichik o’g’li, uni o’yinchoqlaridan biri deb o’ylar ekan, jonivorni shunday yomon tutdiki, o’zini himoya qilish uchun uni tishladi. U o’zini tiklay olmagan va otasi ilonning dumini kesib qasos olmoqchi bo’lgan luqma.

Voqealar qanday sodir bo’lganini bilgan dehqon o’zini shunday aybdor deb bildi, u kechirim so’rab ilon izlab, asal, suv, un va tuzni chin dildan tavba qilganining belgisi sifatida izladi. Uning niyatlarining olijanobligiga qaramay, ilon uni nafaqat kechirmadi, balki o’ziga:

– Men kelib, men bilan qilgan xatoni tuzatishga harakat qilmoqchi ekanligingizni qadrlayman, ammo siz va men do’st bo’lishimiz mumkin emas. Modomiki sen menga mendan olgan duming va mening zaharim sizdan olgan o’g’il etishmayotgan ekan, biz tinch bo’la olmaymiz.

Ahloqiy: agar ikkitadan biri ikkinchisini kechirmagan bo’lsa, do’stingiz bilan yarashish mumkin emas. Ushbu ertak orqali biz sherik bilan bahs yoki munozarada qanday kechirim so’rashni va kechirishni bilishni zarurligini bilib oldik. Shu tarzda, har qanday muammolar tinch va osoyishta hal etiladi.

Bo’ri va uxlab yotgan it

Bir it uyining eshigi oldida munosib dam olayotganidan zavqlanayotgan edi, to’satdan tezkor bo’ri uni yutib yuborish uchun aniq niyat bilan unga otilib chiqdi. Bunday qora taqdirdan xalos bo’lishga urinish uchun it unga bor kuchi bilan yolvorib iltijo qildi, agar bo’ri uning istaklarini bajarmaguncha bir marta bo’lsa.

Men sizning ochligingizni qondirmoqchisiz, deb tushunaman – it gapira boshladi it, – lekin menga o’xshagan suyaklar sumkasidan tez orada oshqozon yana bo’shashadi; Agar siz haqiqatan ham o’zingizga yaxshi ziyofat bermoqchi bo’lsangiz, mening egalarim to’ylarini nishonlashini kuting va siz menga yanada ishtahani ochasiz.

Bo’ri juda xursand bo’lib ketgani haqidagi uning argumenti shunchalik ishonchli edi. Bir necha oy o’tgach, it o’z egasining uyining derazasiga suyanib o’tirgan edi, bo’ri uzoq kutgan narsasini talab qilish uchun qaytib keldi. Bu talabdan g’azablangan it javob berdi:

– Ahmoq bo’ri, keyingi safar paydo bo’lganingda va men egamning portalida uxlayotgan bo’lsam, egalarimning to’ylari bo’lishini kutmang!

Ahloqiy: U bizga qandaydir xavf-xatarlardan qutulgan bo’lsak va buni qanday qilganimizni eslasak, boshqa holatlarda ham qila olishimizni aytish uchun keladi.

Tulki, ayiq va sher

Arslonni va ayiqni ochqo’n topib, ikkalasining qaysi biri o’lja olishini bir-birlari bilan talashdilar.

Ulardan o’tib ketayotgan tulki, ularning janjaldan charchaganlarini va o’rtalarida ochqo’rg’onni ko’rgan holda, uni ushlab oldi va tinchgina oralaridan o’tib yugurdi.

Va ayiq ham, sher ham charchagan va o’rnidan turolmay ming’irladi:

“Bizni bechora!” Hamma narsa tulkiga qoldirilishi uchun shuncha kuch va kurash olib bordik!

Ahloqiy: xudbin bo’lish va bo’lishishni istamaslik, biz hamma narsani yo’qotishimiz mumkin.

Ikki kichkina do’st

Bir paytlar ikkita kichkina tuyaqush shunday bo’lib qoldi, shu qadar kichkina do’stlar ediki, ular bir kunni bir-birlari bilan o’tkazmasdan o’tkaza olmadilar, toki bir kun ular orasidagi kichik sirpanchiqlik ularning go’zal do’stligini sinovdan o’tkazdi:

– Bugun biz xohlagan narsani o’ynaymiz – dedi ulardan biri boshqasiga. Bunga ikkinchisi javob berdi: – Siz noto’g’ri, men buni yolg’iz o’zi hal qilaman.

Va shunga o’xshash pozitsiyalar bilan, ikkalasi ham o’zlarining injiqliklarida ko’p soatlab va kelishuvga erishmasdan turib olishdi. Ikki do’st tuyaqush uzoq vaqt tortishib o’tirgandan so’ng, o’zlariga keldi va ulardan biri:

-Hozirgi o’yinlarni qoldirib, kelishuvga erishishning boshqa yo’lini topaylik.

Va bu so’zlarni aytganda, ikkalasi ham har kuni almashib turishga va har biri bir kun davomida qaysi o’yinlarni o’ynashga qaror qilishga kelishib oldilar.

Shu tariqa boshqa muammolar va mojarolar bo’lmadi va ular o’limgacha go’zal do’stlikni saqlab qolishdi.

Ahloqiy: xotirjamlik bilan gaplashsangiz, kelishuvga erishishingiz mumkin, bu erda ikkala odamga imtiyoz beriladi. Kundalik hayotda yuzaga keladigan nizolarni hal qilish uchun biz bolalarimizga muloqot va muloqotlar yo’lida ta’lim berishimiz kerak, chunki bu kelishuvga erishishning eng yaxshi variantidir.

Zaytun va anjir daraxti

Zaytun anjir daraxtini masxara qildi, chunki u butun yil davomida yashil bo’lib turganda, anjir daraxti yil fasllari bilan barglarini o’zgartirdi.

Bir kuni ularning ustiga qor yog’di va zaytun daraxti barglarga to’lib toshdi, qor barglariga tushdi va og’irligi bilan shoxlarini sindirib, darhol uni go’zalligidan mahrum qildi va daraxtni o’ldirdi.

Ammo anjir daraxti bargsiz bo’lgani uchun, qor to’g’ridan-to’g’ri erga tushdi va unga hech qanday zarar etkazmadi.

Ahloqiy: Biz boshqalarning fazilatlarini masxara qilmasligimiz kerak, chunki biznikilar pastroq bo’lishi mumkin. Biz boshqa odamlar bilan hurmatli va bag’rikeng bo’lishimiz kerak.

Tulki va echki

Ayyor tulki javob berdi:

“Men bu erga suv ichish uchun keldim. Bu mening hayotimdagi eng yaxshi narsa. Keling va o’zingiz uchun sinab ko’ring. Echki bir oz o’ylamasdan quduqqa sakrab tashnalikni qondirdi va chiqish yo’lini izladi. Ammo tulkiga o’xshab, u ham tashqariga chiqolmadi.

“Menda bir fikr bor. Orqa oyoqlarda turing. Men sizning boshingizdan oshib, chiqib ketaman. Keyin men ham sizga yordam beraman “dedi.

Echki begunoh edi va tulki aytganini qildi.

U yurar ekan, tulki:

“Agar siz etarlicha aqlli bo’lganingizda, qanday qilib chiqib ketishni bilmasdan hech qachon kirmas edingiz.”

Ahloqiy: Sakrashdan oldin qarang. Biror narsani o’ylamasdan ko’r-ko’rona qilmang.

Oltin tuxum

Bir paytlar qishloqda rafiqasi va ikki farzandi bilan yashagan boy mato savdogari bor edi. Ularda har kuni tuxum qo’yadigan go’zal tovuq bor edi. Bu oddiy tuxum emas, balki oltin tuxum edi. Biroq, yosh savdogar har kuni olgan narsasidan qoniqmadi.

U qisqa vaqt ichida tovuqidan barcha oltin tuxumlarni olishni xohladi. Shunday qilib, bir kuni u o’yladi va nihoyat rejaga keldi. U tovuqni o’ldirishga va barcha tuxumlarni yig’ishga qaror qildi.

Ertasi kuni tovuq oltin tuxum qo’yganida, erkak uni olib, o’tkir pichoqni oldi, bo’ynini kesib, tanasini ochdi. Hamma joyda qondan boshqa narsa va umuman tuxumdan asar ham qolmagan. Men juda xafa bo’ldim, chunki endi men hatto bitta tuxum ham olmayman.

Uning ochko’zligi tufayli u kambag’al bo’lib, oxir-oqibat tilanchi bo’lib qoldi.

Ahloqiy: Agar ko’proq narsani xohlasangiz, hamma narsani yo’qotishingiz mumkin. O’zida bo’lgan narsadan qoniqish va ochko’zliksiz harakat qilish kerak.

Coyote va uzum

Juda quyoshli tushdan birida, bir qaroqot piyoda yurar edi va uning qorni ochlikdan g’uvillab yurardi. To’satdan, u daraxtning tepasida bir nechta chiroyli binafsha uzum borligini payqadi va u orqa oyoqlariga suyanib ularga etib borishga urindi, ammo etib bormadi.

U ularga sakrab etib borishga harakat qildi, lekin ularga ham etib bormadi; vaqt o’tishi bilan u oyoqlari endi qololmaguncha muvaffaqiyatsizlikka uchradi va keyin charchagan holda erga yiqildi.

U yerda yotganida, u ikki kichkina qushlar uni kuzatib turganini angladi; o’rnidan turdi, u changini yutdi va shunday dedi.

-U uzumlarning eng yaxshi qadami, ular albatta yashil rangga ega-

Shu tariqa u yo’lini davom ettirdi va uzoqlashishi bilanoq qushlar uzumni paypasladilar va ular yerga tushishdi, u erda ular ziyofat qildilar.

Uzoqdan qarab, koyot shunday deb o’yladi:

– Balki men yordam so’rasam, uchalasini ham yeb qo’ygan bo’lardik.

Ahloqiy: Ba’zan bizning g’ururimiz bizning fikrimizdan ustun turadi, chunki biz ularni ko’rib chiqish qobiliyatiga ega bo’lamiz, chunki ular erishib bo’lmaydigan bo’lib tuyuladi.

Chumoli va kapalak

Ishlayotgan chumoli daryo bo’yida yozning kuchli quyoshi ostida mol yig’ib yurgan. To’satdan uning ostidagi yer bo’shashib qoldi va chumoli uni zo’rlik bilan sudrab ketayotgan suvga tushdi.

Umidsizlanib, chumoli baqirdi

-Yordam bering, yordam bering, men cho’kib ketayapman! –

Bunda kapalak chumolining holatini tushunadi va tezda novdani qidirib topdi, uni oyoqlari bilan ushladi va chumoli bor joyga qarab o’zini boshladi; unga filialni topshirdi va uni qutqardi.

Juda xursand bo’lgan chumoli unga minnatdorchilik bildirdi va ikkalasi ham yo’llarini davom ettirdilar.

Ko’p o’tmay, brakoner to’r bilan kelebek ortiga yaqinlashadi; U jimgina uni qo’lga olishga tayyorlanar edi, lekin shunchaki kapalakning boshiga to’r qo’yganda, u oyog’iga juda og’riqli nish urdi! U qichqirgancha, to’rni qo’yib yubordi va kapalak buni anglab etib uchib ketdi.

U uchib ketayotganda, sarosimaga tushgan kapalak ovchiga nima zarar qilganini ko’rish uchun boshini o’girdi va shu kunning o’zida qutqarib qolgan chumoli ekanligini tushundi.

Ahloqiy: Kimga qaramasdan yaxshilik qiling. Hayot – ne’matlar zanjiri.

shamol va quyosh

Bir marta shamol va quyosh janjal qilishdi

-Men eng kuchliman, o’tib ketsam, daraxtlar harakatlanadi; Agar xohlasam, ularni yiqitishim ham mumkin – – dedi shamol.

– Bu erda eng kuchlisi menman, men daraxtlarni qulatmadim, lekin ularni o’sishi mumkin – Quyosh unga javob berdi.

-Men sizga eng kuchli ekanligimni ko’rsataman, ko’ylagi bor odamni ko’rayapsizmi? Men uni zarbam bilan olib tashlamoqchiman – – dedi shamol.

Shunday qilib, shamol bor kuchi bilan esdi, lekin u qanchalik kuchli bo’lsa, erkak shunchalik kuchliroq kurtkasiga yopishdi va shamol esishdan charchadi.

Keyin quyoshga navbat keldi va bu uning barcha nurlarini odam tomon otib, uni juda issiqdan ko’ylagi echib olishga majbur qildi.

-Xo’sh, siz g’olibsiz, lekin men ko’proq shovqin ko’targanimni tan olishingiz kerak- – dedi shamol oxirida.

Ahloqiy: har bir inson o’z qobiliyatiga ega va mahorat ko’pincha mahoratdan ko’ra ko’proq qiymatga ega.

Qirg’iy, qarg’a va cho’pon

Osmondan uchib chiqqan lochin qo’zichoqni ovlagan. Qarg’a uni kuzatib, unga taqlid qilmoqchi bo’lib, o’zini qo’chqorga otdi.

Ammo, xuddi avvalgiday sodir bo’lmadi va san’atdan bexabar, qarg’a jun bilan chigallashdi, u erda qanotlarini qancha ursa ham qochib qutula olmadi.

Nimalar bo’layotganini ko’rib, cho’pon qarg’ani qo’llariga olib, qanotlarini dastasi bilan kesib, uyiga olib ketdi.

Farzandlari uni hayratda qoldirishdi va uni ko’rib, otasiga qiziqish bilan so’radilar:

-Ota, bu qanday qush?

-Menga u shunchaki qarg’a, lekin u o’zini qirg’iy deb o’ylaydi.

Ahloqiy: O’z chegaralarimizni bilishni, hatto ularni engib o’tishni o’rganish yaxshi va zarur; birinchi qadam ular bilan tanishishdir.

O’g’il va ota

Bir kuni bir yigit tunda ishdan ketgach ko’chada ketayotgan edi; shoshqaloqlik bilan u shaharning yolg’iz burchaklariga sayohat qildi, chunki o’sha kecha onasi uni uyda mazali kechki ovqat bilan kutayotganini aytdi.

Yigitcha bor-yo‘g‘i bir necha blokda turibdi, yigit uzoqdan svetofor yonib turgan paytda ko‘chani kesib o‘tish uchun piyodalar burchagida kutib turgan odamning yoshiga qarab kiygan qiyofasini ko‘radi.

–Keksa ahmoq, agar mashinalar kelmasa nima uchun o’tmaysiz? Men o’tib ketaman, muhim majburiyatim bor! – – deb o’yladi yigit qadamini tezlatib.

Ammo u o’sha yo’lkaning burchagiga etib borgach, bu odam uning otasi ekanligini angladi!

-Bu yerda nima qilyapsiz? –

-Men uyga ketyapman, kechikdik, onang xafa bo’lishi aniq-

-Ota, hech qanday mashina kelmaydi-

-Ota bu erda politsiyachilar yo’q-

-Ammo bu xavfsiz mahalla, ular tunning shu vaqtida ham kerak emas-

-Ota kameralar yo’q

-Men payqamagan edim, bu yaxshimi yoki yomonmi? –

-Ota, bizni hech kim kuzatmayapti! Biz kechikib ketamiz! –

Ahloqiy: Biz har doim boshqalarni alday olamiz, lekin o’zimizni hech qachon alday olmaymiz. Toza vijdon – bu o’zingiz bilan tinch-totuv yashashning kalitidir.

Tulki va xo’rozlar

Ikki xo’roz tovuq uyasini boshqarish uchun kurashgan.

Kuchli kurashdan so’ng, ulardan biri mag’lubiyatga uchradi va u butalar orasida yashirinishdan boshqa chorasi yo’q edi.

G’olib mag’rurlik bilan o’zini ko’rsatib, to’siq ustunlaridan biriga o’rnatildi va tomlardan g’alabasini kuylay boshladi.

O’sha paytda, uning orqasida, sabr bilan kutib turgan tulki darvoza tomon sakrab tushdi va g’azablangan luqma bilan g’olib bo’lgan xo’rozni ovladi.

O’shandan beri boshqa xo’roz tovuqxonadagi yagona erkakdir.

Ahloqiy: Kamtarlik – bu juda kam amal qiladigan, lekin hamma egallashi kerak bo’lgan fazilat. O’z yutuqlarini maqtaganlarga, kimdir ularni olib qo’yishi uchun ko’p vaqt talab qilinmaydi.

Oqqush usta

Ba’zi odamlar oqqushlar o’limidan oldin chiroyli va uyg’un qo’shiqlarni kuylashga qodir go’zal qushlar deyishadi.

Buni bilmasdan, bir kun bir kishi o’zini chiroyli oqqushga aylantirdi. Bu nafaqat eng chiroyli, balki eng yaxshi qo’shiqchi edi. Shu sababli, odam oqqush uning uyiga tashrif buyurganlarni ajoyib qo’shiqlari bilan xursand qilishi mumkin deb o’ylardi. Shu tarzda, erkak qarindoshlarida hasad va hayrat uyg’otishga intildi.

Bir kuni usta oqshomni namoyish etish uchun uni go’yo qimmatbaho boylik kabi olib chiqib, ziyofat uyushtirdi. Usta oqqushdan tinglovchilarni xursand qilish uchun chiroyli qo’shiq kuylashni iltimos qildi. Shuni inobatga olgan holda, oqqush xo’jayinida g’azab va g’azabni keltirib chiqargan holda qo’rqmasdan qoldi.

Yillar o’tdi va usta har doim chiroyli qushga pulini sarf qildim deb o’ylardi. Biroq, bir marta oqqush qarigan va charchaganini his qilganida, u ajoyib kuy kuyladi.

Kuyning qo’shig’ini eshitib, usta oqqush o’lishni boshlaganini angladi. O’zining xatti-harakatlari haqida o’ylab, usta hayvonni yoshligida qo’shiq aytishga shoshilishga urinishdagi xatosini tushundi.

Ahloqiy: hayotda hech narsa shoshilmaslik kerak. Hamma narsa eng maqbul daqiqada keladi.

Kasal odam va shifokor

Kunlar o’tishi bilan sog’lig’i yomonlashayotgan kasal kasalxonaga yotqizildi. Uning ahvoli yaxshilanishini ko’rmadi.

Bir kuni uni tekshirayotgan Doktor odatdagi turlarini berayotgan edi. Bemorning xonasiga kirgach, u bemordan nima bilan og’riganligini so’radi.

Bemor ikkilanmasdan, odatdagidan ko’proq terlaganini aytdi. Shunda doktor:

– Hammasi odatdagidek tuyuladi. Sen yaxshisan.

Ertasi kuni Doktor yana bemorga tashrif buyurdi. U oldingi kundan ko’ra ko’proq kasal bo’lganligini va juda sovuq ekanligini ko’rsatdi. Bundan oldin doktor javob berdi:

– Sabringizni yo’qotmang, hammasi yaxshi.

Bir necha kun o’tdi va shifokor bemorni ko’rish uchun qaytib keldi. Ikkinchisi, sezilarli darajada yomonlashib, yana kasal bo’lib, uxlay olmaganligini ko’rsatdi. Doktor yana javob berdi:

Doktor xonadan chiqib ketayotganda, bemorning qarindoshlariga:

– Yaxshi bo’lganimdan o’laman deb o’ylayman, lekin har kuni yomonlashaman.

Bunda Doktor uyaldi va bemorlarining ehtiyojlariga ko’proq e’tibor qaratish kerakligini tushundi.

Ahloqiy: qat’iyat va intizomni talab qiladigan kasblar mavjud. Boshqalarga g’amxo’rlik qilish va ularning ehtiyojlarini tinglash, ularning hayoti va farovonligi bilan qimor o’ynashdan saqlanish muhimdir.

Mushuk va qo’ng’iroq

Katta shahardagi uyda egalari buzib tashlagan katta mushuk yashar edi. Said mushuk o’ziga yoqqan sutni ichdi va xo’jayinlari uni erkalab g’amxo’rlik qilishdi, xohlagan narsalarini berishga harakat qilishdi.

Mushuk o’zi uchun qulay to’shakka ega edi va u kunlarni uyda ham yashaydigan sichqonlar guruhini ta’qib qilish bilan o’tkazdi. Har safar bu sichqonlardan biri ozuqa olmoqchi bo’lganida, mushuk paydo bo’lib, uni qattiq ov qilar edi.

Sichqonlar mushuk tomonidan shunday qo’rqitilgan ediki, ular endi sichqoncha tuzog’idan chiqa olmay, ovqat olishdi.

Bir kuni sichqonlar bir joyga to’planib, muammolariga echim topdilar. Yoshlar ham, kattalar ham bolalar echim topish uchun muvaffaqiyatsizlikka uchrashdilar.

Yosh sichqoncha hammaga yoqadigan alternativani taklif qilmaguncha: mushuk sichqonchaning qopqog’i tashqarisida qachon yurishini bilish uchun qo’ng’iroqni qo’ying.

Barcha sichqonlar xursand bo’lishdi va bu eng yaxshi alternativ ekanligiga rozi bo’lishdi. Katta sichqonlardan biri so’raguncha:

– Mushukka qo’ng’iroqni qo’yish kimga tegishli bo’ladi?

Barcha sichqonlar zudlik bilan tushkunlikka tushishdi, chunki ko’ngillilar paydo bo’lmadi.

Aytishlaricha, bugungi kunga qadar sichqonlar tushdan keyin kimni beparvolik bilan ish olib borishini muhokama qilib, oziq-ovqat kam bo’lib qolmoqda.

Ahloqiy: ba’zan eng yaxshi echimlar katta qurbonliklar bilan birga keladi.

Folbin

Shaharning jamoat maydonida folbin unga pul to’laganlarning boyligini o’qish bilan shug’ullangan. Bir lahzadan ikkinchisiga qo’shnilaridan biri kelib, uyining eshigi buzilganligini va narsalari o’g’irlanganligini aytdi.

Falakchi o’rnidan turdi va nima bo’lganini ko’rish uchun uyiga yugurdi. Uyiga kirganida hayron bo’lib, u bo’sh ekanligini ko’rdi.

Keyin voqea guvohlaridan biri:

– Siz, u erda doim boshqalarning kelajagi haqida gaplashadigan, nima uchun o’zingizni bashorat qilmadingiz?

Bunda folbin indamay qoldi.

Ahloqiy: kelajakni taxmin qilish mumkin emas. Hayotimizda nima bo’lishini oldindan aytib bera olamiz deganlarga ishonmasligimiz kerak.

Poyafzal va boy odam

Ko’p yillardan buyon mehnatsevar poyabzal bor edi, uning yagona ishi va ko’ngil ochishi xaridorlari unga olib kelgan poyafzallarni tuzatish edi.

Poyabzal ishlab chiqaruvchisi shu qadar baxtli ediki, u mijozlariga ozgina yoki ozgina haq oldirdi, chunki u mamnuniyat uchun poyabzalni tuzatdi. Bu poyabzalni kambag’al odamga aylantirdi, ammo har safar buyurtmani tugatganida, u jilmayib yubordi va tinchgina uxlab qoldi.

Poyabzalchining baxt-saodati shu ediki, u tushdan keyin qo’shnisini, boy odamni bezovta qiladigan qo’shiq kuyladi.

Bir kuni, shubhaga tushgan boy odam, poyabzalchining oldiga borishga qaror qildi. U kamtarin qarorgohiga bordi va oddiy portikda turib so’radi:

– Ayting-chi, yaxshi odam, kuniga qancha pul ishlab chiqarasiz? Sizning to’lib toshgan baxtingizga pul sabab bo’ladimi?

Poyafzal javob berdi:

– Qo’shnim, haqiqat shundaki, men juda kambag’alman. Mening ishim bilan men adolatli narsalar bilan yashashga yordam beradigan bir nechta tanga olaman. Biroq, boylik hayotimda hech narsani anglatmaydi.

– Men buni tasavvur qildim – dedi boy odam. Men sizning baxtingizga hissa qo’shish uchun keldim.

Shu tarzda boy odam etiksozga bir tilla tilla tanga to’la xalta berdi.

Poyafzal nima bo’layotganiga unchalik ishonolmadi. U endi bir necha soniya ichida kambag’al bo’lmagan. Boyga minnatdorchilik bildirgandan so’ng, u xalta tangalarni olib, shubhali tarzda karavotining ostiga qo’ydi.

Ushbu sumka tangalar poyabzalning hayotini o’zgartirdi. Shubha bilan g’amxo’rlik qiladigan narsaga ega bo’lib, uning orzusi beqaror bo’lib qoldi va kimdir uning uyiga tangalar sumkasini o’g’irlash uchun kirib qolishidan qo’rqdi.

Yaxshi uxlamaganligi sababli, poyafzal endi ishlash uchun bir xil kuchga ega emas edi. U endi baxt bilan qo’shiq aytmadi va uning hayoti charchab qoldi. Shu sababli, poyabzal tikilgan xalta tangalarni boy odamga qaytarib berishga qaror qildi.

Boy poyabzalchining qaroriga ishonmadi, shuning uchun u undan:

– Boy bo’lish sizga yoqmaydimi? Nega pulni rad qilyapsiz?

Poyafzal sekin javob berdi:

– Qo’shnim, menda o’sha sumka tangalar bo’lguncha, men juda xursand edim. Har kuni tinch uxlagandan keyin qo’shiq aytishdan uyg’onardim. Menda kuch bor edi va ishimdan zavqlanardim. Ushbu sumka tangalarni olganimdan beri, men bir xil bo’lishni to’xtatdim. Men sumkaga g’amxo’rlik qilishdan xavotirda yashayman va undagi boylikdan bahramand bo’lishga ko’nglim tinchimaydi. Biroq, men sizning ishorangizni qadrlayman, ammo kambag’al bo’lib yashashni afzal ko’raman.

Boy odam ajablanib, moddiy boylik baxt manbai emasligini tushundi. Shuningdek, u baxtning mayda-chuyda narsalardan va ko’pincha e’tiborga olinmaydigan narsalardan iborat ekanligini tushundi.

Ahloqiy: bizni xursand qila oladigan narsa pul yoki moddiy boylik emas. Hayot bizni xursand qilishi mumkin bo’lgan kichik tafsilotlar va vaziyatlardan iborat, hatto pulimiz yo’q.

Buqa va echkilar

Yashil o’tloqda buqa va uchta echki yashar edi. Bu hayvonlar birga o’sgan va haqiqiy do’stlar bo’lgan. Buqa va echkilar har kuni o’tloqda o’ynab, zavqlanishardi.

Bu to’rt do’st uchun o’yin o’ynash odatiy edi, ammo xuddi o’sha o’tloqda sayr qilayotgan keksa, adashgan it uchun bu manzara g’alati edi. Keksa itning hayotidagi tajribalar unga bu to’rt jonzot qanday qilib do’st bo’lishlari va bir-birlari bilan yarashishi mumkinligini tushunishga xalaqit berdi.

Bir kuni chalkash it buqaga yaqinlashib, undan so’rashga qaror qildi:

– Janob Bull, qanday qilib sizday katta va kuchli hayvon kunlarini uchta kichkina echki bilan o’tloqda o’ynab o’tkazishi mumkin? Bu boshqa hayvonlar uchun g’alati bo’lishi mumkinligini ko’rmayapsizmi? Ushbu o’yin sizning obro’ingizga ta’sir qilishi mumkin. Boshqa hayvonlar sizni kuchsiz deb o’ylashadi va shuning uchun ular uchta echki bilan bog’liq.

Buqa boshqa hayvonlarning kulgisiga aylanishni istamay, itning so’zlari haqida o’ylardi. Uning kuchi kamsitilmasligini xohlardi. Shu sababli, u echkilarni ko’rishni to’xtatguncha ulardan uzoqroq turishga qaror qildi.

Vaqt o’tdi va buqa o’zini yolg’iz his qildi. U echki do’stlarini sog’inardi, chunki ular uchun ular uning yagona oilasi edi. Endi u bilan o’ynaydigan odam yo’q edi.

Buqa uning his-tuyg’ulari ustida o’ylanib, jiddiy xato qilganini tushundi. Uni o’zi uchun tug’ilgan narsani qilish o’rniga, boshqalar nima deb o’ylashlari mumkin edi. Shu tarzda u echki do’stlarining oldiga borib, ulardan kechirim so’radi. Yaxshiyamki, u buni vaqtida qildi va echkilar uni kechirdi.

Buqa va echkilar har kuni o’ynashda davom etishdi va o’tloqda xursand bo’lishdi.

Ahloqiy: boshqalarning qarorlari to’g’risida qanday fikrda bo’lishidan qat’i nazar, biz o’zimiz uchun tug’ilgan narsani vijdonimiz va qalbimizni belgilaydigan narsani qilishimiz kerak.

Bekor xachir

Turli ustalar uchun ishlaydigan ikkita xachir bor edi. Birinchi xachir dehqonda ishlagan va og’ir jo’xori tashish uchun javobgardir. Ikkinchi xachir podshoda ishlagan va uning vazifasi katta miqdordagi oltin tanga olib yurish edi.

Ikkinchi xachir nihoyatda behuda edi va o’z yukidan faxrlandi. Shu sababli, ular ko’tarib yurgan tanga bilan mag’rur va shovqin ko’tarib yurishdi. Bir kuni u shunchalik shovqin ko’tardiki, ba’zi o’g’rilar uning mavjudligini payqab, yuklarini o’g’irlash uchun unga hujum qilishdi.

Xachir yukni yo’qotguncha va og’ir jarohat olishgacha o’zini kuch bilan himoya qildi. U achinarli va qayg’uli erga yiqilib tushganda, u birinchi xachirdan so’radi:

– Nima uchun bu mening boshimga tushdi? Nega o’sha o’g’rilar mening yukimni o’g’irlashdi?

Bu savolga duch kelgan boshqa xachir javob berdi:

– Ba’zan ajoyib ish bo’lib tuyuladigan narsa unday emas. Boshqalarning hasadini qo’zg’atmaslik uchun, e’tiborga olinmaganingiz ma’qul.

Ahloqiy: katta ahamiyatga ega bo’lgan narsaga ega bo’lganingizda, behuda bo’lishdan ko’ra ehtiyotkor bo’lish yaxshiroqdir. Ko’p odamlar bor narsalari haqida ko’p gapirganda hasad qilishlari mumkin.

Fil va sher

O’rmonda barcha hayvonlar o’zlarining shohlari sifatida sherga sig’inishdi. Ular unda kuchli, jasur, shiddatli va nafis qiyofani ko’rdilar. Ularning ko’p yillar davomida ularni boshqarganligi ularga ahamiyat bermadi.

Biroq, o’rmonning barcha hayvonlari tushuna olmagan narsa shundan iboratki, qat’iyatli sherning yonida har doim qari va sekin fil bor edi. O’rmondagi har bir hayvon fil o’rniga prezident bilan birga bo’lish istagi bilan yonib ketdi.

Hayvonlarning g’azabi va rashki asta-sekin o’sib bordi. Bir kuni barcha hayvonlar sherga yangi sherigini tanlash uchun yig’ilish o’tkazishga qaror qilishdi.

Yig’ilish boshlangandan so’ng, tulki so’z oldi:

– Biz hammamiz shohimiz aql bovar qilmaydigan deb o’ylaymiz, ammo u do’st tanlashda yaxshi mezonlarga ega emasligiga qo’shilamiz. Agar men kabi hiyla-nayrang, mohir va chiroyli sherikni tanlaganimda, bu yig’ilishning na o’rni va na ma’nosi bor edi.

Tulkidan keyin ayiq davom etdi:

– Bizning podshohimiz, bunday hayratomuz hayvon, men kabi katta va kuchli tirnoqlari bo’lmagan hayvonni qanday qilib do’st sifatida qabul qilishi mumkinligini tasavvur qila olmayman.

Boshqalarning fikrlaridan oldin eshak shunday dedi:

– Men nima bo’layotganini juda yaxshi tushunaman. Podshohimiz filni do’sti sifatida tanladi, chunki u mening qulog’imga o’xshash katta quloqlarga ega. U birinchi bo’lib meni tanlamadi, chunki u fil oldida uchrashishdan zavqlanmadi.

Barcha hayvonlar o’zlarining fazilatlarini filga nisbatan tan olishlari kerak edi, ular rozi bo’la olmadilar va sher filni kamtarligi, donoligi va kamtarligi bilan afzal ko’rganligini hech qachon tushunolmadilar.

Axloqiy: Kamtarlik, fidoyilik va kamtarlik kabi qadriyatlar hayotdagi eng qimmat narsalarni o’z-o’zidan amalga oshirishi mumkin. Hasad – bu dahshatli maslahatchi.

Gepard va sher

Bir marta, savannaning hayvonlari biroz zerikib qolishdi va ko’ngil ochish yo’llarini topishga qaror qilishdi.

Ba’zilar suvga sakrash uchun quduqlarga borishdi, boshqalari daraxtlarga chiqishni boshladilar, ammo gepard va sher fursatdan foydalanib, o’zlarining fazilatlarini hamma oldida sinab ko’rishdi va poyga qilishga qaror qilishdi.

– Diqqat! Agar siz o’yin-kulgini xohlasangiz, mana shu narsa: biz sher va gepard o’rtasidagi tezlikni poygasiga guvoh bo’lamiz. Kim yutadi? Yaqinroq keling, bir necha daqiqada bilib olasiz.

Keyin hayvonlar ko’nglini ko’tarib, qiziquvchanga yaqinlashdilar. Qaysi biri eng sevimlisi va nima uchun ekanligi haqida ular o’zaro pichirladilar.

– Gepard tez. G’alaba sizniki – dedi jirafa.

– Unchalik ishonmang, kichik do’stim. Arslon ham tez yuguradi – karkidon javob berdi.

Va shuning uchun har biri o’z nomzodini iltijo qildi. Ayni paytda yuguruvchilar musobaqaga tayyorgarlik ko’rishmoqda.

Gepard mushaklarini cho’zdi va isitdi. U asabiylashmadi, balki ajoyib tomosha ko’rsatishga va sherdan ustunligini aniq ko’rsatishga tayyorlanayotgan edi.

O’z navbatida, sher ufqni kuzatish va mulohaza yuritish uchungina o’tirdi. Uning xotini, sher ayol, unga yaqinlashdi va so’radi:

– Azizim, bu erda nima qilyapsan? Gepard raqobatdoshlarga mos keladi va siz bu erda shunchaki beparvo qarab o’tirasiz. Sen yaxshisan? Sizga biron narsa kerakmi?

– Ayol yo’q. Jim. Men meditatsiya qilaman.

– Meditatsiya qilyapsizmi? Savannadagi eng tezkor hayvon bilan musobaqadan bir necha soniya oldin, siz meditatsiya qilyapsizmi? Men sizni tushunmayapman azizim.

– Siz meni tushunishingiz shart emas asalim. Men shu vaqtgacha tanamni ushbu musobaqaga tayyorladim. Endi, ruhlarimni tayyorlashim kerak.

Kattaroq fillarning klani marshrutni tayyorlagan va boshlang’ich va tugatish chiziqlarini belgilaganlar. Meerkats hakamlar va hippo boshlang’ich signalini beradi.

Vaqt keldi va yuguruvchilar o’z pozitsiyalariga kirishdilar:

– Sizning belgilaringizda – hippo tayyor deya boshlaysiz . tayyor!

Va zudlik bilan ustunlikka ega bo’lgan sher va gepard yugura boshladi.

Raqobatchilar trekning boshida joylashgan hayvonlarni tezda ko’rib qolishdi.

G’alaba gepardga tegishli bo’lib tuyuldi, lekin u boshlangan daqiqada u shunchalik tez to’xtab qoldi. Arslon o’z tempida yugurishda davom etdi, ammo uni tutib olishga tobora yaqinlashib borar edi, oxir-oqibat u uni engib, u erda tezligini oshirdi va uni mag’lub etdi.

Ahloqiy: Tezroq emas, siz poyga g’olibi bo’lasiz. Ba’zan kuchlaringizni oqilona ishlatish kifoya.

Chumoli, o’rgimchak va kaltakesak

Bir vaqtlar, turli xil hayvonlarning ko’plab hayvonlari yashagan qishloq uyida, o’rgimchak va kaltakesak.

Ular o’z ishlarida baxtli yashashdi; o’rgimchak ulkan, chiroyli to’rlar to’qar, kaltakesak uyga xavfli hasharotlarni kiritmasdi.

Bir kuni ular bir guruh chumolilar narsalar yig’ish bilan shug’ullanayotganini ko’rishdi. Ulardan biri ularga ko’rsatma berib, yukni qidirish uchun qaerga borishni va qaysi yo’l bilan uyiga olib borishni buyurdi.

Mehmonlar sog’inib ketgan o’rgimchak va kaltakesak chumoliga yaqinlashdi:

– Salom. Siz kimsiz va bu erda nima qilyapsiz? – O’rgimchak so’rash uchun oldinga bordi.

– Ha, ular kimlar? – kaltakesak uni qo’llab-quvvatladi.

– Salom. E’tiborsizlik uchun uzr. Biz chumolilarmiz va o’tib ketamiz, qishga tayyorgarlik ko’rish uchun ovqat qidiramiz. Umid qilamanki, biz bezovta qilmayapmiz.

– To’liq emas, lekin ularni bu erda ko’rish g’alati. Bu er faqat biz uchun uzoq vaqtdan beri bo’lgan va .

– Va biz janjalni yoqtirmaymiz yoki ularning bu sohada axloqsizlik qoldirishi. Bizning vazifamiz hasharotlarni bu erdan uzoqlashtirishdir, – dedi kaltakesak biroz bezovtalanib.

– Kechirasiz! Biz sizni bezovta qilmoqchi emasmiz. Men turib olaman: biz qishga tayyorgarlikni o’tayapmiz.

– Xo’sh, yomg’ir yog’ishini bilmayman, bilganim shuki, ishingizni tezda tugatib, uyingizga ketganingiz uchun tashakkur bildiraman. Bu erda biz allaqachon tugallanganmiz – kaltakesakka hukm qildik va tezda butalar orasidan o’tib ketdik.

Qo’shnisining yomon kayfiyati tufayli biroz noqulay bo’lgan o’rgimchak ham uning xonalariga ketdi. Avvalroq, u chumolini hasharotga qarshi tabiati haqida ogohlantirgan.

Chumoli o’ylanib qoldi: «Ammo qanday g’amgin! Kertenkele o’z makonini xohlaydi va o’rgimchak bizni yeyishi mumkin. Menimcha, qochishimiz yaxshiroqdir ”.

Keyin u o’z lavozimiga qaytib, sheriklariga chekinishni buyurdi.

O’sha kecha kuchli yomg’ir yog’di va chumolilar o’z uylarida xavfsiz boshpana va mo’l-ko’l oziq-ovqat bilan o’tirishganda, o’rgimchak va kaltakesak sovuqdan titrab, ular tortishib qolishdi, chunki ular omborlarida ovqat saqlamagan edilar deb o’ylashdi.

Ahloqiy: Biz yangi va farqli narsalar bilan ochiq bo’lishimiz kerak, chunki u erda o’zimiz uchun biror narsa topish yoki o’rganish mumkinligini bilmaymiz.

Itlar va yomg’ir

Bir paytlar bir nechta itlar yashaydigan katta uy bor edi: Negrita, Blani, Estrellita va Radio. Ular verandalar bo’ylab xursandchilik bilan yugurib, o’ynab, buzg’unchilik qilar edilar, ammo uylarga deyarli hech kim kiritilmadi.

Bunga faqat Estrellita ruxsat bergan, chunki u eng kichkina va eng buzilgan edi.

Qish kelganda, hamma boshpana izladi, chunki sovuq butun vujudini sovitdi. Estrellita ularni uyidagi kichkina karavotidan bemalol masxara qildi.

Qish o’tdi va yorqin quyosh hamma narsani yoritdi. Kunlar tashqarida o’ynash uchun juda mos edi.

Itlar yugurishdan xursand bo’lib chiqib ketishdi va Estrellita ham ularga hamroh bo’lishni xohladi, lekin ular unga:

– Biz siz bilan o’ynashni istamaymiz Estrellita. Yomg’ir paytida uyga yolg’iz o’zingizni kiritishingiz sizning aybingiz emasligini bilamiz, lekin muzlab o’layotgan bizni masxara qilishga haqqingiz yo’q edi.

Va Estrellita, u xafa bo’lib, o’zining qulay kichkina karavotiga o’tirdi. Yolg’iz.

Ahloqiy: Yaxshi do’stlar boshqalarning qiyinchiliklarini masxara qilmaydi. Ular ularga yordam berishga harakat qilishadi.

Ari va olov

Bir vaqtlar har doim kungaboqarga to’la bog’ni ziyorat qiladigan kichkina ari bor edi. Kichkina ari tushdan keyin kichikroq kungaboqar bilan suhbatlashdi.

Uyda ular unga bog ‘suhbatlashish uchun emas, balki changlatish uchun ekanligini aytishdi. Ammo u ikkalasini ham qila olishini bilar edi. Va u buni yaxshi ko’rardi.

Uning kungaboqar do’stlari kulgili edilar va ular har doim quyoshga qoyil qolganliklari haqida gaplashar edilar. Bir kuni u kungaboqarni ajablantirmoqchi bo’lib, yonib turgan gugurt topishga bordi.

U katta kuch sarflab, axlat qutisidan birini topdi va derazalarni yopishni doim unutib qo’yadigan uyning pechkasida yoqib qo’ydi.

U bor kuchi bilan bog’ga etib bordi va do’stlariga yaqin bo’lganida, gugurt tushib ketdi. Yaxshiyamki, avtomatik sug’orish yoqildi, chunki bog’ni sug’orish vaqti keldi.

Kichkina ari qo’rquvdan va uning do’stlaridan ham hushidan ketishga sal qoldi.

Ahloqiy– Niyatlaringiz qanchalik yaxshi bo’lmasin, har doim harakatlaringiz xavfini hisoblashingiz kerak.

Tilin itoatsizlar

Bir vaqtlar Tilin ismli dengiz oti bor edi, uning Tomas ismli qisqichbaqa do’sti bor edi. Ular tushdan keyin birga o’ynash va riflarni ziyorat qilishni yaxshi ko’rar edilar.

Tilinning ota-onasi har doim unga Qisqichbaqa do’sti bilan yuzma-yuz kelmasa, o’ynashga ruxsat borligini aytishgan.

Bir kuni u qiziqib qoldi va Tomasdan uni qirg’oqqa olib borishini iltimos qildi. Ikkinchisi uni olib ketishni rad etdi, ammo Tilin turib oldi.

Qisqichbaqa rozi bo’ldi, lekin ular bir lahzaga toshga borib, tezda qaytib kelish sharti bilan.

Ular shunday qilishdi, lekin toshga ko’tarilishganda, baliqchilar qayig’i narigi tomondan kelayotganini sezmadilar va ularni ko’rib, to’rlarini tashladilar.

Tilin nimadir uni qattiq yiqitganini sezdi va u hushidan ketdi. U uyg’onganida, u to’shagida ota-onasi bilan birga edi. Tilinning uyg’onganini ko’rib, ular yengil tortdilar.

Kechirasiz onam va dadam. Men sirtni faqat bir marta ko’rishni xohladim. U erdan havoni his eting. Tomasga nima bo’ldi? – dedi Tilin.

Kechirasiz Tilin. U qochib qutula olmadi – onasi g’amgin yuz bilan javob berdi.

Ahloqiy: Ota-onalarga bo’ysunish yaxshiroqdir, chunki ular ko’proq tajriba va bilimga ega.

Mas’uliyatsiz tulki

Bir vaqtlar Antoni bor edi, o’rmonda maktabga boradigan kichkina tulki.

Bir kuni o’qituvchi ularga 10 kun davomida o’rmondan 5 ta novdani olib, ular bilan figura yasashdan iborat vazifani topshirdi.

10 kun oxirida hamma o’z raqamlarini namoyish qilar edi. Eng yaxshi haykal sovg’ani yutadi.

Barcha kichkina tulkilar nima qilishlari haqida suhbatlashishdi; Ba’zilar Eyfel minorasini, boshqalari qal’a, boshqalari esa buyuk hayvonlar qilishadi. Hamma sovg’a nima bo’lishini qiziqtirgan.

Kunlar o’tdi va Antoni o’z vazifasini bajarayotganini aytgan bo’lsa-da, haqiqat shundaki, u hatto boshlamagan.

U har kuni qudug’iga yetganda, topgan narsasi bilan o’ynab, qoradori pirogini qancha iste’mol qilishni istashi haqida o’ylardi.

Bir kun qolganida, o’qituvchi tulkiklardan uy vazifalarini bajarishda qanday rivojlanishlarini so’radi. Ba’zilar tugatdim, boshqalari deyarli tugatdim, deyishdi.

Bolalarni eshitganimdan xursandman. Kim eng chiroyli haykalni yasagan bo’lsa, bu boy BlackBerry pirogini yutadi.

Bu Antoni orzu qilgan pirojnoe edi. Antoni darsdan chiqayotganda burug ‘tomon yugurdi va yo’lda iloji boricha ko’proq novdalarni oldi.

U keldi va o’z loyihasini amalga oshirishni boshladi, ammo u qoldirgan vaqt juda oz edi va u uy vazifasini bajara olmadi.

Taqdimot kuni u o’z sinfiga kelganida, Antoniydan boshqa hamma chiroyli buyumlarni kiyib olgan.

Ahloqiy: Dangasalikka vaqt sarflaganingizda, uni qaytarib ololmaysiz va yaxshi mukofotlardan mahrum bo’lishingiz mumkin.

Itlar poygasi

Bir vaqtlar chekka kichik shaharchada har yili o’tkaziladigan itlar poygasi bo’lgan.

Itlar ming kilometr masofani bosib o’tishlari kerak edi. Bunga erishish uchun ularga faqat suv berildi va topgan narsalari bilan yashashlari kerak edi.

Boshqa shahar aholisi uchun ushbu musobaqa dunyodagi eng murakkab musobaqa bo’ldi. Butun dunyodan odamlar itlarini sinab ko’rish uchun kelishdi.

Bir safar oriq keksa it yugurib keldi. Boshqa itlar kulib:

O’sha oriq keksa it ushlamaydi va bir necha metrdan keyin yo’q bo’lib ketadi.

Zaif it javob berdi:

Balki ha, ehtimol yo’q. Balki poygada men g’olib chiqaman. “

Musobaqa kuni keldi va boshlang’ich ovozdan oldin yosh itlar cholga:

“Yaxshi odam, kun keldi, hech bo’lmaganda bir kun kelib ushbu musobaqada qatnashganingni aytish baxtiga ega bo’lasan.”

Keksa it miltillamay javob berdi:

“Balki ha, ehtimol yo’q. Balki poygada men g’olib chiqardim ”.

Itlar boshlang’ich ovozni eshitib chiqishdi, tez orada tezkorlar etakchilikni qo’lga olishdi, orqada katta va kuchli, hammasi qochib ketishdi.

Keksa it oxirgi edi.

Dastlabki uch kun ichida spritlar charchoq va ovqat etishmasligidan chiqib ketishdi. Musobaqa shunday davom etdi va katta itlar cholga:

Rapidlar yo’qolib qolishdi. Siz hali ham turganingiz mo”jiza, lekin bu bizni mag’lub etganingizni anglatmaydi.

Keksa it har doimgidek juda xotirjam javob berdi:

“Balki ha, ehtimol yo’q. Balki poygada men g’olib chiqardim ”.

Tez orada katta itlar sotib yuborildi; Ularning kattaligi tufayli barcha suv tugadi va ular musobaqadan chetlashtirildi.

Nihoyat kuchli va keksa it bor edi. Hamma hayron qoldi, chunki keksa it kuchuklarga yaqinlashib borardi.

Deyarli poyga oxirida kuchli itlar taslim bo’lishdi va: “Bunday bo’lishi mumkin emas! Endi ular kuchli, katta va yosh itlarning hammasi cholning oldiga tushib qolishdi, deyishadi.

Faqat keksa itgina marra chizig’ini kesib o’tishga muvaffaq bo’ldi. va xo’jayinining yonida u bayram qilishdan xursand edi.

Ahloqiy: Agar siz diqqatni maqsadga yo’naltirsangiz va izchil bo’lsangiz, kerakli narsani olishingiz mumkin.

Vaqtni ko’rsatadigan xo’roz

Xo’roz odatiga ko’ra ertalab soat 5 da qichqirgan.

Ularning qo’shig’i fermadagi ishning boshlanishini belgilab berdi; Xonim nonushta tayyorlash uchun oshxonaga, eri dalaga kunning hosilini yig’ish uchun ketadi, bolalar esa maktabga borishga tayyorlanadilar.

Buni har kuni ko’rib, bir jo’ja xo’roz otasidan so’raydi:

Dada, nega har kuni bir vaqtning o’zida qo’shiq aytasiz?

O’g’lim, men bir vaqtning o’zida qo’shiq aytaman, chunki hamma menga ishimni bajarishimga ishonadi va ularni uyg’otadi. Shunday qilib, har kim o’z ishini o’z vaqtida bajarishi mumkin.

O’tayotgan yana bir xo’roz suhbatni eshitib, jo’jaga:

Sizning otangiz uni muhim deb hisoblaydi, ammo unday emas. Mana, men xohlaganimda kuylayman va hech narsa bo’lmaydi. U har kuni ertalab o’z zavqi uchun qo’shiq aytadi.

Xo’sh, nima deb o’ylaysiz? Keling, bir narsa qilaylik: ertaga siz xohlagan vaqtingizda qo’shiq aytasiz, lekin qo’shiq aytgandan keyin ustunda qolasiz.

Bu qiyinmi? – dedi hasad qilgan xo’roz.

Ha, tamom – dedi xo’roz papasi.

Ertasi kuni, rejalashtirilganidek, boshqa xo’roz ustunda qichqirgan edi, ammo bu safar ertalab soat 5 da emas, balki soat 6: 30da edi.

Uydagilarning hammasi aqldan ozganday o’rnidan turdilar; ular g’azablanib, bir-birlarining ustiga yugurishdi. Ularning barchasi o’z ishlariga kechikishdi.

Tayyor, hamma jo’nab ketdi, lekin ketishdan oldin uy xo’jayini hali ham postda turgan xo’rozni ushlab oldi va uni kech uyg’otgani uchun qasos qilib qamab qo’ydi.

Ahloqiy: Qanday ahamiyatsiz ko’rinmasin, boshqalarning ishini qadrlamang. Bundan tashqari, o’z vaqtida bo’lish muhimdir.

Mag’rur ot

Bir kuni bir dehqon qishloq do’koniga dala uchun asboblarni olib yurishda yordam berish uchun bir jonivor qidirib keldi.

Do’kondor unga taqdim etgan barcha hayvonlarni ko’rgan dehqon, do’kon ofisidagi bitimni yopishga kirishdi.

Omborda hayvonlar fermer ulardan qaysi biriga qaror qilganini bilishni intiqlik bilan kutishdi.

Yosh ot hammaga aytdi:

“Tayyor, men ketyapman, dehqon meni tanlaydi, men bu erda eng yosh, eng chiroyli va kuchliman, shuning uchun u mening narximni to’laydi.”

U erda bo’lgan keksa ot yigitga:

“Bola tinchlaning, shunchalik kibrlanganingiz tufayli siz hech narsaga erisha olmaysiz. Bir necha daqiqadan so’ng fermer va sotuvchi kirib kelishdi. Ularning qo’llarida ikkita arqon bor edi va ikkita kichik eshakni bog’lashdi.

Ot qichqirganicha baland ovoz bilan dedi:

“Bu erda nima bo’ldi? Men tanlayman deb o’ylardim “.

Kattaroq otlar, kulgi bilan yigitga:

“Mana bolam, dehqon ish uchun faqat hayvonlar haqida qayg’urgan, go’zal va yosh hayvon emas.”

Ahloqiy: Xushbichim bo’lish sizni faqat yomon ko’rinishga olib kelishi mumkin.

To’tiqush va it

Bir vaqtlar to’tiqush va it bir-biriga qarashgan.

To’tiqush it bilan birga bo’lib, ko’p gaplashib, uni ko’ndirdi. O’z navbatida, it to’tiqushni uni iste’mol qilmoqchi bo’lgan boshqa itlardan himoya qildi.

Biroq, to’tiqush ba’zan juda ko’p gaplashardi va it uni uxlatishi uchun jim turishini so’rasa ham, buni davom ettirdi.

Bir kuni to’tiqush ertalabdan kechgacha suhbatlashdi, hatto it uxlamoqchi bo’lganida turli xil qo’shiqlarni kuyladi. Oxir oqibat it uxlashni to’xtatdi va chorasiz hushyor turdi.

Ertasi kuni ertalab to’tiqush uyg’onib, gapira boshladi, lekin it endi uni tinglash uchun yo’qligini tushundi. U yo’qolgan, ehtimol bu uning dam olishiga imkon beradi. U yomon kompaniyada bo’lishdan ko’ra yolg’iz qolishni afzal ko’radi.

Ahloqiy: Do’stlarimizni bezovta qilmang. Ular sizning yoningizda bo’lishni xohlashlari uchun ularga yaxshi munosabatda bo’lishga harakat qiling.

Jangovar xo’roz

Bir paytlar har kuni xo’roz urishtiriladigan shaharcha bo’lgan. Erkaklar asosiy maydonga to’planib, eng kuchli qushlarni bahslashayotganda musobaqalashtirar edilar.

Eng yaxshi xo’roz Xuanito va uning otasi edi. U har doim g’alaba qozongan va shu paytgacha boshqa biron xo’roz uni mag’lub eta olmagan.

Xuanito xo’roziga sig’inardi. U har kuni uni ovqatlantirdi, yuvdi va unga butun muhabbatini bag’ishladi. Uning otasi ham xo’rozni juda yaxshi ko’rar edi, lekin bu unga katta miqdordagi pul ishlashga majbur qilgani uchun.

Bir kuni xo’roz Xuanito bilan gaplashdi:

-Juanito, menga boshqa xo’rozlar bilan jang qilish yoqmaydi. Azob chekishdan charchadim, lekin agar voz ketsam, otang meni qurbon qiladi.

Xuanito xo’rozning so’zlarini eshitib xafa bo’ldi, lekin u bir fikrga ega edi.

Bir necha kun ichida yangi jang maydonga barcha erkaklarni yig’adi. Yana Xuanitoning otasi uning yengilmasligini bilib, xo’rozini olib yuribdi.

Biroq, barchani ajablantiradigan narsa, Xuanitoning xo’rozini musobaqadagi eng yangi xo’rozlardan biri mag’lub etdi. Butun shaharcha kulib yubordi va yutqazayotgan xo’rozni masxara qilib kuyladi.

Ota qizarib ketganidan, qattiq yaralangan xo’rozni tortib oldi va uni qurbon qilish uchun bo’ynini burishgancha ko’rsatib qo’ydi. O’sha paytda Xuanito qichqirgan va jonini tejashni iltimos qilgan.

-Bu xo’roz juda shikastlangan o’g’il, endi u boshqa raqobatlasha olmaydi, endi u bizga xizmat qilmaydi. Eng yaxshisi uni o’ldiring.

-Men uni davolayman va dadasi uchun g’amxo’rlik qilaman.

Xo’roz tez orada jangda halok bo’lishini bilib, ota o’g’lining iltimosiga rozi bo’ldi. U bilmagan narsa – Xuanito va xo’roz unga g’alaba qozonishga rozi bo’lishgan.

Shuningdek, bola xo’roziga qarshi pul tikib qo’ydi, buning uchun u juda ko’p pul yutdi. Shu bilan u xo’rozni veterinarga olib bordi va u itning uyida baxtli yashashga qadar uni barcha jarohatlaridan qutqardi.

Ahloqiy: Jamoaning mag’lubiyati kabi ko’rinishi mumkin bo’lgan narsa, aslida shaxsiy g’alaba bo’lishi mumkin.

Turna va bo’ri

Bir safar bo’ri ulkan kranni bir necha soat ta’qib qilgandan so’ng uni qo’lga olishga muvaffaq bo’ldi. U uni juda tez va deyarli chaynash bilan iste’mol qila boshlaganidan juda xursand edi.

To’satdan bo’ri baqira boshladi, chunki suyak uning tomog’ini to’sib qo’ydi va u nafas ololmadi. Binafsha rangga kira boshladi va yordamga chaqirdi.

Baqir-chaqirni eshitgan yana bir kran bo’ri bo’lgan joyga yaqinlashdi. Uni ko’rgach, unga yordam berishini iltimos qildi.

Iltimos, uzun tumshug’ingizdan foydalaning va suyagimni tomog’imdan tortib oling! Boğuldum!

Vinç o’lik sherigining qoldiqlariga qarab, unga yordam berishdan bosh tortdi.

Agar boshimni og’zingga tiqsam, boshqa kran bilan bo’lgani kabi meni ham yeysan – dedi qush.

Tomog’imdan suyakni chiqarib oling, men sizga juda katta mukofot beraman! – bo’ri tilanchilik qildi.

Kran, garchi u bo’rining og’ziga boshini qo’yishdan juda qo’rqqan bo’lsa ham, unga yaxshilik qilishda yordam berishga qaror qildi. Men ham uni qanday mukofotlashini bilmoqchi edim. U suyakni chiqarib, bo’riga aldanmasdan boshini chiqarib oldi.

Biroq, darhol bo’ri qochib ketdi.

Mening mukofotim haqida nima deyish mumkin? – dedi ajablanib va ​​g’azablangan kran.

Bo’ri o’girilib irilladi: Sizning mukofotingizmi? Men sizning boshingizni yeyishim mumkin edi va qilmaganman. Bu sizning mukofotingiz.

Ahloqiy: Agar siz yaxshilik qilishni xohlasangiz ham, yomon odamlardan hech qachon mukofot kutmang.

Maymun va tuya

O’rmonda shoh sher edi. Uning tug’ilgan kuni kelib, uning sharafiga katta ziyofat uyushtirildi va hayvonlar eng katta mushuk sharafiga ichishdi, qo’shiq aytishdi yoki ijro etishdi.

Maymun qirolga raqs tayyorladi. Barcha hayvonlar uni o’rab olishdi va uning harakatlari va kestirib, siltab turishlari ta’sirlandi. Tuyadan tashqari hamma qarsak chaldi.

Tuya har doim shohga ma’qul kelishni xohlardi va o’sha paytda u aql bovar qilmaydigan maymunga hasad qilar edi. Shunday qilib, tuya o’ylamasdan, to’siqqa tushib, maymundan ham yaxshiroq narsani qila olishini o’ylab, raqsga tusha boshladi.

Biroq, uning harakatlari chayqalib ketgan, oyoqlari bukilib qolgan va shu qadar asabiylashganda u sher podshohning burni bilan tepasi bilan urib yiqilgan.

Barcha hayvonlar uni quvg’in qildilar va shoh uni abadiy cho’lga haydab chiqarishga qaror qildi.

Ahloqiy: O’zingizni eng yaxshi odam sifatida ko’rsatishga yoki hasad yoki xudbinlik bilan harakat qilishga urinmang, oxir oqibat bu noto’g’ri bo’ladi.