4 sinf sherlari

O’rik tugdi dovuchcha,

She’rlar to’plami bolalar uchun o’zbekcha (turli mavzular haqida)

Ushbu maqolada bolalar uchun she’rlar to’plami keltirilgan. She’rlar turli yoshdagi bolajonlarga mo’ljallangan (yosh bolajonlar uchun sher, bog’cha bolalari, maktab bolalari, 3 yoshli, 4 yoshli, 5 yoshli, 6 yoshli, 7 yoshli va undanham yuqori yoshdagi qizlar va o’gil bolalarga sherlar). Kichkintoylarga osonroq bo’lishi uchun qisqa 4 qator she’rlardan ko’proq jamlashga harakat qildik. Farzandingizga ma’qul keladigan she’r topiladi degan umiddamiz, marhamat!

Hozir esa davraga reklamani chaqiramiz:

Alifbo haqida she’rlar to’plami bolalar uchun

ALIFBEDAGI HARFLARGA QISQA SHE’RLAR

Assalom avvalo aziz jonajon,
Alla aytib katta qilgan onajon!

Buyuk bobosi bor boshida bu kun,
Butun el taniydi yurtimni bugun!

Dildan deyman doim jon-tanim,
O’zbekiston – mening Vatanim!

Elim deb, yurtim deb yashayman har vaqt,
El-yurt baxti — mening baxtimdir abad.

Fido bo’lsin mayli bu jonim,
Faqat omon bo’lsin ona Vatanim.

Gulla go’zal, gulgin diyorim,
Gul maskanim – O’zbekistonim!

Hayotim, hur o’lkam baxtimdir faqat
Hur o’lkam baxti deb yashayman har vaqt

Ismingizdir Islom bobojon,
Istiqlolni bergan har qachon.

Jaranglaydi jajji sho’x so’zim,
Jahon tanir bugun ovozim.

Kamolingni kulib kuylayman,
Yurtim jamolingga boqib to’ymayman.

Lolaman lov-lov yonar yuragim.
Xalqqa mehnat orzu, tilagim.

Mana men mardona mashxur makonman,
Siz tug’ilib o’sgan – O’zbekistonman.

Non aziz, non bilan hayotdir inson,
Non ushog’in ko’zga surgin bolajon.

Ona yurt onajon – O’zbekistonim
Ona kabi aziz – jonu-jahonim.

Yillar o’tib, yillar kelibdi,
Yurtim 27yoshga to’libdi.

Poytaxtim– Toshkentim, porlagin yurtim,
Paxtaga kon makon– O’zbekistonim!

Qo’limda qalamim she’r bitay sizga,
Onajon doston kam ta’rifingizda.

Roxatbaxsh yurt bir jannatmakon
Rost so’zlasam bu – O’zbekiston

Salom sevimligim, serquyosh diyor
Senga qo’lda, so’zla aytaman alyor

To’yingga to’yona tilda dostonim
2200 yoshing qutlug’ Toshkentim.

Unutmang, ustozim har bir so’zingiz
Umrbod yodimda ulkan mehringiz.

Vatanim, volidam vatanda jonim
Vatan ishqi bilan o’tar har onim.

“X” harfi
Xalqimning ovozi baland har onda
Xumo qushi shoduchar moviy osmonda.

Zamonim zo’r, zorim yo’q eldan,
Zamonamni men kuylayman dildan.

O’zbekman, o’z tamg’am, bayrog’im bor
O’zbek madhiyasi tillarda alyor.

Guruhlar g’oliblik bayrog’i qo’lda,
Har elimning madhi jaranglar tilda.

Chamanning chiroyli guli o’zingiz Ustozim!
Duru-gavhar har bir so’zingiz.

Shodman, shamol kabi shoshaman har on,
Bilimlar maskani maktabim tomon.

Kuylang, o’ynang, quvnang, shodlaning bu kun,
Bizni qutlang Alifbeni tugatdik bugun.

Kimning kelsa belgisi,
Menman tutuq belgisi.

DONO ALIFBO

Alifbo bilim koni,

Bahor taqdi jamalak,

Ko’kka chiqdi kamalak.

Dutor chertadi Dildor,

Qizlar aytadi alyor.

Erka buloq qiqirlar,

Fazo to’la farishta,

Sarishtadir har ishda.

Gilos qizarib pishdi,

Gala qushlar yopishdi.

Handalak xushbo’y ekan,

Qomati xushro’y ekan.

Itimiz chiqdi chopqir,

Izquvar hamda topqir.

Jo’ja go’ja ichmaydi,

Kosasi bor toshdaqa.

Lolaga to’ldi qirlar,

Moshga loviya qoqdi qosh,

Makka dedi bag’ritosh.

Nokimiz bor nashvati,

Novvot ekan sharbati.

Odob misli oftobdir,

Odobli uy oboddir.

Piyoz ko’zni yoshladi,

Niyoz yig’lab boshladi.

Quyonim juda qo’rqoq,

Men bilan bo’lmas o’rtoq.

Rasm chizdi Ro’zivoy,

Rahmat dedi Qo’zivoy.

Suvda suzar soqqa qush,

Soyda kezar hakka qush.

Tulki tunda yradi,

Izg’ib o’lja teradi.

Ukki ikkichi ekan,

Juda uyquchi ekan.

Viz-viz qiladi ari,

Nishi o’tkir, tur nari.

Xo’roz donni cho’qiydi,

Keyin qo’shiq o’qiydi.

Yam-yashil bo’ldi olam,

Chechaklar alvon gilam.

Zamin bizning onamiz,

Vatan uchun yonamiz.

O’rdak ko’lda qishlaydi,

G’uncha chiroyli buncha,

Qirmiz labi tuguncha.

Shodi pishirdi lag’mon,

Paqqos tushirdi Shodmon.

Chinni choynak cho’llapti,

Choyga salom yo’llapti.

Yanga qayga shoshadi,

To’yga tanga sochadi!

Mana sizga bodring,

ZUKKO ALIFBO

Assalom kalom boshi,

Aql odob quyoshi.

Bog’da bulbul sayraydi,

Gulga ko’ngil bog’laydi.

Dakanglar dakang xo’roz,

Don terar akang xo’roz.

Eldor o’qiydi ertak,

Elyor to’qiydi cho’pchak.

Foyda filga kerakmi,

Fil foydaga sherikmi?

Gulga o’xshar kapalak,

Humo qushi porlaydi,

Baxt yo’liga chorlaydi.

Ishyoqmas ishdan qochar,

Ming bir bahona topar.

Jiyda guli maydadir,

Cho’pon ko’ngli naydadir.

Ko’klam keldi o’lkamga,

Peshvoz chiqdik ko’klamga.

Lochin ko’kni ko’zlaydi,

Laylak yozni izlaydi.

Maymun qilib masxara,

Mushukka der tasqara.

Osmonda oy nur sochar,

Hovuch-hovuch dur sochar.

Parda pishloq pishirdi,

Parpi paqqos tushirdi.

Qarg’a qishni qo’msaydi,

Qorni ko’rib shumshaydi.

Rayhon taratar atir,

Hidi olamga tatir.

Sichqon sabzi kemirdi,

Xo’p kemirib semirdi.

Tilla taqa topildi,

Uzum uzdik azonda,

Shinni qildik qozonda.

Vali varrak uchirdi,

Ali urib tushirdi.

Xirmon to’la don tuydik,

Mehmonlarga non qo’ydik.

Yomg’ir yog’ar sepalab,

Shamol kabi g’uvillar.

O’rik tugdi dovuchcha,

Terdik ikki hovuchcha.

Sherga shira yoqmaydi,

Chumchuq chuvalchang topdi,

Chittak ortidan chopdi.

Mana sizga bodring, Yarmin menga qoldiring.

Tabiat va fasllar haqida she’rlar to’plami bolalar uchun

Bahor keldi (qisqa she’r)

Keldi bahor, gul bahor
Erib bitdi oppoq qor.
Uchib keldi qushlarjon,
Daraxtlar taqdi marjon.

Bahor keldi (uzunroq she’r)

Qo‘llarida soz bilan,
Gul g‘uncha parvoz bilan,
Silkinib parvoz bilan,
Uchib turna, g‘oz bilan,
Qadrdon bahor keldi.

Bahorni kuting bog‘da,
Bog‘ emas, dala, tog‘da,
Maysa yashnagan chog‘da,
Qushlar sayrar butog‘da,
Sevikli bahor keldi.

Har narsada o‘zgarish,
Erib, oqib jo‘nar qish.
Har yoqda yashnar turmush,
O’rik gulladi kumush,
Mehnat bahori keldi.

Bezanar maktab bogi,
Gulga to‘lib quchog‘i.
Toshar hayot irmog‘i,
Maktab dam olar chog‘i,
O’quvchi, bahor keldi.

O’tmasin go‘zal fursat,
Qani g‘ayrating ko‘rsat.
Imtihon, sinovga vaqt
Hozirmi, darslaring taxt,
Hushyor bo‘l, bahor keldi.
— Quddus Muhammadiy (1907-1997)

BAHOR

Kuchli janub quyoshi

Jilg’a qildi kir qorni.

Kutib yotar bahorni.

Suvga qarab sollandi.

Jo’shqin soyning mavjlari

Kun nurida tovlandi.

Har bir giyoh talpinar,

Qo’shiq aytar har irmoq.

Jajji izlarni olib

Chopqillaydi yo’l, so’qmoq.
— Nurulloh Oston

Bahor yaqin

O’tib ketdi qishning sovuq
Ham bo’ronli kunlari.
Ortda qoldi oy, yulduzsiz,
Tim qorong’i tunlari.

Endi quyosh ko’proq boqar,
Dalalarga, bog’larga.
Quchoq-quchoq yog’du sochar,
Adirlarga, tog’larga.

Bezanishar dala-qirlar,
Chechak taqar o’tloqlar.
Bahor yaqin, bahor yaqin,
Bahor yaqin, o’rtoqlar.

Ko’nglim yana tog’day o’sar,
Ko’rkam bahor kelganda.
Quvongayman dasta-dasta
Gul-chechaklar terganda…

HAMAL

Yondi ko’kning nayzasi,

Undi yerning maysasi.

Shamol keldi, yel keldi,

Shovqin bilan sel keldi.

Qish qasriga qamal bu,

Sog’intirgan hamal bu!
— Nurulloh Oston

DASHTDA

Dashtda sabza barq urdi,

Qaldirg’ochlar charx urdi.

Soy suvlari shovullar,

Oppoq tongning nafasi,

To’rg’ayning nozli sasi

Oh, naqadar gashtlidir,

Men qo’msagan dasht shudir!
— Nurulloh Oston

VARRAK UCHIRDIK

Gulga kirdi nokimiz.

Ko’kda qushlar chuldirar,

Yerda maysa gurkirar,

Tomga tirab xarrakni

Biz uchirdik varrakni!
— Nurulloh Oston

SOVG’A

Bir, ikki, uch moma,

Bizga topil, chuchmoma.

Bizga sovg’a qil, bahor,

Bag’ri to’la gul bahor!
— Nurulloh Oston

TONGDA

Hatto ko’zga tashlanmas

Oy yuzida chandig’i.

Tongning oltin sandig’i.

Sandig’idan nurli tong

Kun nurida bolalar

Tongni qutlab quvnashdi.
— Nurulloh Oston

SHAFTOLI

Shaftolimiz pushti gul,

Duv guvlashib uchdi gul.

Keling laylak uchganda,

QUYOSH TAFTI

Sokin sahar pallada,
Tong uyg’onar dalada.
Ufq yuzi ollanar,
Tong chehrasi sollanar.
Quyosh ochib kaftini, Bizga sochar taftini.
— Nurulloh Oston

Oftob va odob

Oftob yaxshimi?
Odob yaxshimi?
Oftob berar nur,
Odob-chi huzur.

Lolalar uchun
Oftob yaxshidir.
Bolalar uchun
Odob yaxshidir.

Oftob bo‘lmasa,
Qorong’u tushar.
Odob bo‘lmasa,
G‘am-qayg‘u tushar.

Oftob ko‘rinar
Tog‘-tepalikda.
Odob ko‘rinar
Salom-alikda.

— Po‘lat Mo‘min (1922-2004)

OY CHO’MILAR CHAYLADA

Oydin kecha pallada,

Oy cho’milar chaylada.

O’tar sirli sharpalar,

Mo’ralaymiz unsiz, jim,

Shitir-shitir, kelar kim?

Bu qanday mehmon ekan,

Boqsak, Kirpijon ekan.
— Nurulloh Oston

Oy allasi

Oy ona emish,
Bolasi — yulduz.
Alla aytarmish:
-Oppog‘im qunduz
Ko‘zim nurini
Senga tutdim-o,
Otangday bo‘l, deb,
Yo‘ling kutdim-o.
Otam qayda, deb
So‘rama, bolam,
Otang — Quyoshdan
Bahramand olam
— Odil Abdurahmon

YOZ

Oydin tunlar pallasi,

Yozdan darak bermoqda,

Qarang, laylak kelmoqda!
— Nurulloh Oston

YOZ KELDI

Yoz keldi-yu, yoz keldi,

Doyra bilan soz keldi.

Uchib ketgan laylaklar

Qanoti qog’oz, keldi.

Tunni qilib tongotar,

Sho’x bolalar dong qotar.

Bir tutam yoz tunida,

Dehqon tongni uyg’otar.
— Nurulloh Oston

TONG SATRI

Tong havosi tozadir,

Sochib bahor atrini

Tong yozadi satrini!
— Nurulloh Oston

TONG YULDUZI

Ko’k yuzida yolg’izman.

Shuning uchun yonaman,

Ekaman osmona man!
— Nurulloh Oston

KECH KUZ

Tilla bandli yaproqlar

Bargixazon fasl bu-

Kuz qish bilan duchlashar.

Qirmiz yuzli bolalar.
— Nurulloh Oston

KUZBOBO

Shamol uvla, bo’ronnig,

Yomg’irni boshlab kelsin

Men kaftimni ochaman,

Yomg’ir kelar tomchilab.
— Nurulloh Oston

QISH

Dala-dashtda tindi ish,
Mehmon bolib keldi qish.
Qish emas, qor bobo,
Sovgalari bor bobo.
Uyda bezoglik archa,
Tepasida oyparcha.
Xuddi yozday, bahorday,
Iliq kuzgi nahorday.
Qor yogar kecha-kunduz,
Suv sovqotib kiygan muz.
Dala-dasht oppoq gilam,
Qoqib bolmas sira ham.
Orom berar qor yerga,
Dam-badam tushib terga.
Kela qolsa gul bahor,
Erib ketar yerdan qor.

QOR HAVOSI

Qor havosi ufurar,

Shamollar yer supurar.

O’tib ketmish mezonlar,

Uchar so’nggi xazonlar.

Tussiz bog’-u biyobon,

Bo’m-bo’sh ko’cha, xiyobon.

Osmon xira va rangsiz,

Bosib kelar qish jangsiz.
— Nurulloh Oston

YANGI YILDA

Qorbobo ne keltirar?

Tilida shirin kalom.

Bezab ulkan archani,

Xushnud qildi barchani.

Ulashdi koptok, kaptar,

Menga qalam va daftar.

Boshlayman endi ishni-

O’rganaman yozishni!
— Nurulloh Oston

Yangi yil archasi

Buncha ham chiroylisan,
Yam-yashilsan har qachon!
Yangi yilning ko‘rkisan,
Sevimlisan, archajon.

Qish boboning uyida
Aziz mehmon — ko‘klamsan.
Bugun uning to‘yida
Ayniqsa soz — ko‘rkamsan.

Ko‘ylagingga juda ko‘p
Zar tugmalar taqilgan.
Shoxlaringda qizil, ko‘k…
Lampochkalar yoqilgan.

Bo‘yim yetmas shoxingga,
Lekin, ey archajonim!
Tabelimda bor senga
Atab tizgan marjonim!

Senga deb tizgan marjon
A’lo baholarimdir.
Kel, taqib qo‘yay, archam,
Shoxlaringni egib tur.
— Erkin Vohidov

Qorbobo

Keldim ko’p yurtlar kezib,
Bog’-u tog’lardan oshdim.
O’rmon oralab yurdim,
Archani xo’p tanladim.

Eng chiroyli, eng ko’rkam,
Qarang,ulkandir biram.
Uni sizga yo’lladim,
Behad u xo’p chiroyli,

O’yinchoqlar marjonli,
Quvondi ko’rib ko’zim,
Ofarin o’g’il-qizim!

Vatan haqida she’rlar to’plami bolalar uchun

Vatan — bu…

Vatan deganim bu —
Yurak deganim,
Yurakka Vatanim
Kerak deganim.

Vatan deganim bu —
Yurak deganim,
Birov-biroviga
Kerak deganim.

Aslida Vatan bu —
Tug‘ilgan joyim,
Birinchi qadamim
Yetgan qo‘rg‘onim.
— Po‘lat Mo‘min (1922-2004)

VATAN

Vatan — bizning uyimiz,
Vatan — bizning ko‘chamiz,
Soylardagi suvimiz,
Maza qilib ichamiz.

Vatan — bizning tog‘imiz,
Olma-anor bog‘imiz,
Bug‘doy, arpa dalamiz,
O‘ynab maza qilamiz.

Oltin to‘la konimiz,
Tandir to‘la nonimiz.
Vatan — maktab-onamiz,
O‘qishni o‘rganamiz.
— Miraziz A’zam

MADHIYAM

So‘z mulkining ra’nosi,
Tengsiz mazmun-ma’nosi.
Shod dillarning sadosi –
Iftixorim madhiyam,

Hur diyorim madhiyam.
Tenglar ichra teng bo‘lgan,
Baxtu iqboli kulgan.
Jannat bog‘ida gulshan –

Iftixorim madhiyam,
Hur diyorim madhiyam.
Yurt dong‘ini taratgan,
Tilimizni sayratgan.

Saroylarni yangratgan –
Iftixorim madhiyam,
Hur diyorim madhiyam.
Xalqim asriy orzusi,
Istiqlolim ko‘zgusi.
Har bir yurak yog‘dusi –
Iftixorim madhiyam, Hur diyorim madhiyam.

HUMO QUSHIM

Nigohlari jur’atkor,
Parvozlari shiddatkor,
Ozod elga najotkor
Humo qushim – hur qushim,

Samo qushim – nur qushim!
Qanot qoqib uchadi,
Ufqlarni quchadi,
Baxt eshigin ochadi

Humo qushim – hur qushim,
Samo qushim – nur qushim!
Quyosh kabi ziyosi,
Chaqmoq kabi qiyosi,

Xalqim mehrigiyosi
Humo qushim – hur qushim,
Samo qushim – nur qushim!
Ezgu niyat jarchisi,

Orzu umid elchisi,
Istiqlol xabarchisi
Humo qushim – hur qushim,
Samo qushim – nur qushim!

TINCH BO‘LSIN OSMONIMIZ

Sergakmizu hushyormiz,
Yurt ishiga tayyormiz.
Har ishda madadkormiz –
Tinch bo‘lsin osmonimiz,

Biz Vatan posbonimiz.
Bizni kutar baxt-iqbol,
Porloq bo‘lar istiqbol.
Mangu bo‘lsin istiqlol –

Tinch bo‘lsin osmonimiz,
Biz Vatan posbonimiz.
Vatan –ko‘z qarog‘imiz,
Muqaddas tuprog‘imiz.

Yovga shay yarog‘imiz –
Tinch bo‘lsin osmonimiz,
Biz Vatan posbonimiz.
Avlodlari baxtga yor,

Ajdodlari madadkor.
Kelajagi ulug‘vor –
Tinch bo‘lsin osmonimiz,
Biz Vatan posbonimiz.

O’ZBEKISTON BAYROG‘I

Porlagan yurt charog‘i,
El baxti, ko‘z qarog‘i.
Iftixori, ardog‘i –
O‘zbekiston bayrog‘i!
Ajdodlarning orzusi,
Istiqlolning qomusi.
Hur millat or-nomusi –
O‘zbekiston bayrog‘i!
Allomalar naslimiz,
Ozod yurtda baxtlimiz.
o‘ururimiz, faxrimiz –
O‘zbekiston bayrog‘i!
Quchog‘i bog‘-u bo‘ston,
Giyohi tanga darmon.
Jumla-jahonga doston
O‘zbekiston bayrog‘i!

ONA DIYOR

O‘ynab-kulib, yayraymiz,
Bulbul bo‘lib sayraymiz.
Quchog‘i bog‘u bo‘ston,
Betakror, jannatmakon,
Seni tan oldi jahon,
Mustaqil O‘zbekiston!
Allomalar beshigi,
Bag‘ri dunyo eshigi,
Madhiyasi, qo‘shig‘i
Mustaqil O‘zbekiston!
Sportchimiz, bardammiz,
o‘oliblarga hamdammiz.
Sohibqiron avlodi –
Har ishda peshqadammiz.
Musaffo osmonimiz,
Hur Vatan posbonimiz.
Doim gullab-yashnasin
Shu aziz bo‘stonimiz.
Ogohlik shiorimiz,
Hushyorlik qarorimiz.
Mangu barhayot bo‘lsin
Hur ona-diyorimiz!

O’ZBEKISTON QOMUSI

O‘zbekning or-nomusi,
Azaliy erk-orzusi,
Mustaqillik yog‘dusi –
O‘zbekiston qomusi.
Ozod Vatan ziynati,
Elparvar yurt niyati,
Bashariy qadriyati
–O‘zbekiston qomusi.
Bugun tan oldi jahon,
BMT degan qo‘rg‘on,
Safarga chiqqan karvon –
O‘zbekiston qomusi.
Jannatdir dala-tuzi,
Chempion o‘g‘il-qizi,
Tarixda cho‘ng ildizi –
O‘zbekiston qomusi.
Madhiyasi, bayrog‘i,
Humosi ko‘z qarog‘i,
Har xonadon charog‘i –
O‘zbekiston qomusi.
Himmati baland o‘zing,
Baxti bahramand o‘zing,
Ahli arjumand o‘zing –
O‘zbekiston qomusi.
Tomirimda rishtamsan,
Vatandek farishtamsan,
Olloh bergan ishqdansan,
O‘zbekiston qomusi!

Kitob haqida she’rlar to’plami bolalar uchun

Kitob – hammabop

Hayotimiz oynasi,
Bilimlarning onasi,
Buyumlar durdonasi,
Menga o‘rgatgan odob
Bu kitobdir, bu kitob.

Mazmunlari xiIma-xil,
Aqlingga qo‘shgan aql,
Do‘stimdir juda ahil,
Fan yo‘ilida nur-oftob
Bu kitobdir, bu kitob.

— Po‘lat Mo‘min (1922-2004)

Ona haqida she’rlar to’plami bolalar uchun

Mehribon oyijonim

Juda ham a’losiz, oyijon,
Juda ham donosiz, oyijon.
Siz meni qo’zim, deb sevasiz,
Nur to‘la ko’zim, deb sevasiz,
Oyijon, oyijon, oyijon.

Siz meni barchaga yaxshilab,
Quchasiz o‘rgilib, erkalab.
Shu aziz boshimni silaysiz,
Menga baxt, omonlik tilaysiz,
Oyijon, oyijon, oyijon.
— Po‘lat Mo‘min (1922-2004)

ONA

Ko’kda yulduz uchsa nogahon,
Bitdi, derlar qaysi bir taqdir.
Bunday g’amni ko’tarmak oson,
Bu ehtimol, bizlar haqdadir.

Ba’zi tunlar ko’kka tikib ko’z,
Eslab deyman onamni shu on:
Ona ketsa, yulduz-ku yulduz
Qulab tushsa arziydi osmon.

Oyijon

Oqshomlar uxlamay aytganda alla,
Ovozin tinglarkan yetti mahalla.
Ovozim boricha aytay baralla
Oyijon men sizni yaxshi ko’raman.

Nomi yo’q sherlar

Agar sorasalar jannatni mendan,
Onajonim oyogi ostida ana,
Bizni ulgaytirib barkamol qilgan,
Aziz suyanchigim, mexribon ona!

Muborak ayyomingiz,
Jannatim, onajonim.
Doim omon bolingiz,
Suyangan mexribonim!

Ayyomingiz bilan, qutlamoq istab,
Bugun poyingizda qilamiz tazim.
Yelkamda Makkaga borsam kotarib,
Shunda xam uzilmas farzandlik qarzim!

Bag’ri juda ham qaynoq
So’zlari bolu qaymoq
doim bizga parvona
u dir mehribon ona

8-mart uchun she’rlar bolalar uchun

Sizlar borsiz so’zimizda sado bor,
Sizlar borsiz ishq ahlida gado bor,
Sizlar borsiz ming bir dardga da’vo bor,
Men oftobga alishmagan ayollar.
Oftob ojiz asli onam oldida,
Bibixonim yuragimning yodida,
Siz yashaysiz Mohlaroyim dodida,
Men oftobga alishmagan ayollar.

Quyosh kulib boqqan kun
Baxor tanga yoqqan kun
8 – mart bu kun
Onajonlar bayrami.

Erta bahor gullagan binafsha misol,
Konglingiz doim begubor bolsin.
Yangi ochilgan gul Lola misol,
Lablaringizda doim tabassum bolsin.
Dildan ezgu tilaklarim sizgadir tanxo,
8-mart ayyomingiz muborak bolsin.

8 — MART BUGUN.
ONAJONLAR BAYRAMI.
YO`LLARIGA POYANDOZ.
DASTA GULLAR BOYLAMI.

Porlab turar yuzlari
Surar shirin hayollar
Bayramingiz muborak
Bugun aziz ayollar

Mehr degan bir ajib
His tuyg`uning bulog`i
Sizlar borki o`chmaydi
Xonadonlar chirog`i

Dardingiz ichga yutib
Doyim kulib turasiz
Mehri daryo chiroyli
Farishtalar bo`lasiz

Ustoz va murabbiylar haqida she’rlar

Muallimim

Ulug‘ ilm ildizi sizda mujassam,
Turli xil sohadan berasiz ta’lim.
Uni tinglaganda kichik jussam ham,
Yetuk inson kabi o‘sgay, muallim.
Qalbingizda doim ilm porlaydi,
Go‘yo u nur kabi bizni chorlaydi.
Siz mening tundagi yorug‘ yulduzim,
Nurli kunduzimsiz, aziz muallim.

Muallimim

Ko‘z o‘ngimda
Ochdi dunyo
Muallimim.
yo‘llarimga
Sochdi ziyo
Muallimim.
Go‘dak edim
Ona kabi
Parvarishlab,
Ulg‘aytirdi
Meni don
Muallimim.
Shogirdmanki
Taxt turaman
Xizmatiga,
Qilsa agar
Bitta imo
Muallimim.
— Tursunboy Adashboyev

Oddiy muallim-da, oddiy muallim.

Lekin bu hayot nish-sanchiqlardan,
Qoqilsa ko’targan qo’ltiqlaridan,
Otadek ezilgan g’ussaga botsa,
Boladek quvongan yutuqlaridan,
Uyquda shogirdin o’ylab yotgan kim?…
Oddiy muallim-da, oddiy muallim.
Ulfat ko’p-u ammo bir do’sti hamroh —
Halim topolmadim undan halimroq.
Qancha ustoz ko’rdim, qancha oliygoh,
Olim topolmadim undan olimroq.
Bola yuragimda båbaho tilsim —
Oddiy muallim-da, oddiy muallim.
Yuzga kiraman mån Xudo xohlasa—
Yuz yildan keyin bir mo’min o’rtog’im
Ko’zim yopib qo’ysa, jag’im bog’lasa,
So’nggi safar sari otlangan chog’im,
Faqat bir kimsadan bo’ladi qarzim,
Oddiy muallim-da, oddiy muallim!

Nomi yo’q she’rlar

Kechirgansiz qancha sho’xligimizni,
Sabru-toqatingizga qoyil qoldim.
Keksa ustozimning sochlari oppoq,
Ko’zlari mehribon chaqnaydi biroq.

Bilim va ma’rifat o’rgatar hamon,
Hayot maktabida chalib qo’ng’iroq.
O’qimasak, takror o’qitgan, tolgan,
Manglayida qator ajinlar qolgan.
O’sha ajinlari tufayli xalqni
Kelajakka eltar to’g’ri yo’l solgan.

Shirin so’zdan, nurli yuzdan yorug’ yo’llar,
Chin mehrdan, muruvvatdan obod cho’llar.
Shu zotlarni, shogirtlarin ko’kka yo’llar,
Loyiq ular qancha hurmat-e’zozlarga,
Boshlar egib, ta’zim aylang ustozlarga!

Fan bog‘ining bog‘bonisan, muallim,
Million dillar dostonisan, muallim.
Sen urgatding ma’rifatdan zo‘r kitob,
Bul kitobki, nur sochishda zo‘r oftob.

Bilim olib chinakam,
O’rganamiz harf, raqam.
Hammaga berar ta’lim,
O’qituvchi — muallim.

Hayvonlar va hashoratlar haqida she’rlar bolalar uchun

CHUMOLI

Bellar qildek, tin bilmas,
Bizlar bir jon-bir tanmiz.
Intizom hech buzilmas —
Tizilishgan marjonmiz.

Topsak hamki bir uvoq,
Talashmayin yeymiz biz.
Ahillik noni har chog’
Barakali deymiz biz

Kapalak

Hoy, kapalak, kapalak,
Qanotlaring ipakdak.
Muncha shoshib uchasan,
To’xta, so’zlayin andak.
Uchrataman har kuni
Seni har kun bog’chamda,
So’rib gullar sharbatin
O’ltirasan olchamda.
Borib ushlay deganda
Shoshib darhol uchasan.
Sira tutqich bermasdan
Guldan gulga ko’chasan.
Mendan aslo qochmagin,
Do’st bilaman o’zimga.
Pildir-pildir uchishing,
Oh, yoqadi ko’zimga.
Ucn, uchaver, uchaver,
Go’zal bog’cham — gulshanda.
Sira ozor bermayman
Sevgim, fikrim bor senda.
Kapalakjon, kapalak,
Qanotlaring ipakdak.
Do’st bo’laylik ikkimiz,
To’xta, so’zlayin andak!
— Zafar Diyor (1912-1946)

TULKI

Mendirman o’sha tulki,
Bo’lganman juda kulgi.
Tovuq-xo’roz o’g’risi,
Ayyordirman to’g’risi.
Dumim bor ancha uzun,
Dam olaman kunduzi.
Bo’lsa ham-ki, kun sovuq,
Ovdaman, o’ljam tovuq.
— RO’ZIMUROD BOLQIYEV

Baliq

Hamisha yuraman jim,
Yo’qda boshqa ilojim.
So’zlay desam bir zumga,
Suv tiqilar og’zimga.

ZEBRA

Tanib oling — Zebraman,
Chiroyliman, zeboman.
Ola-bula badanim,
Afrikadir Vatanim.

KENGURU

Derlar meni Kenguru,
Maxluqning qiziq turi.
Bolam yurar xaltamda,
Bexavfroqda chamamda…

BEGEMOT

Mening otim Begemot,
Suv ichida yurar ot.
Ko’rinishim qo’polroq,
O’zim yuvoshman biroq.

JIRAFA

Mening otim Jirafa,
Taniysiz ko’rgan daf’a.
Bo’ynim uzun — darozman,
Chopong’ichman, shovvozman

Bog’cha va Maktab haqida she’rlar bolalar uchun

«Xayr bog’cha, salom maktab» ma’nosidagi sher

Qo‘g‘irchoqlar xush qoling
Salom aziz maktabim
Shoshilyapman bag’ringa
Quyoshday ravshan tabim
—
Ustozim xali men
Ko‘rmaganman sizni xech
Shu kunlar da xayolning
Mexmonisiz erta kech
—
Ko‘rmasam xam taniyman
Siz dunyoda eng dono
Siz yaxshilar yaxshisi
Siz otayu siz ona.
—
Orombaxsh quchog’ingda
O‘sib ulg’ayib shodon
Bugun bizlar yo‘l oldik
Jonajon maktab tomon
—
Xayr bog’cha tuzingni
Oqlaymiz o‘qib alo
Sizni eslab yuramiz
Bog’cha Opa doimo
—
Yiroqlashib bog’chajon
Katamiz sendan
Ukalarga qoladi
O‘yinchoq bizdan
—
Ko‘zlarida lim yoshi
Juda kuchli bardoshi
Bog’cha opam qoladi
Uzoq o‘yga toladi.

Xayr bog’cham

Xayr bog‘cham, gul bog‘cham,
Bag‘ri to‘la nur bog‘cham.
Xayr o‘yinchoqlarim,
Chelakchamu kurakcham.

Xayr g‘uv-g‘uv mashinam,
O‘rtoq bo‘lganding sen yuam,
Maktab yoshiga yetdim
Endi o‘qiymiz biz ham.

Ilk yoshimda bag‘ringda,
Ardoqlading bog‘chajon.
Sening qaynoq mehringdan
O‘ynab kuldim har qachon

Quchog‘ingdan ketaman,
Ardog‘ingdan ketaman.
Seni o‘ylayman har dam
Xayr mehribon bog‘cham.

MAKTABIM

Jonajonim maktabim,
Qadrdonim maktabim,
Xuddi uyimdek aziz,
Oshiyonim maktabim.
Har kun tongda shoshaman,
Sinfdan sinfga oshaman
Bilimga qo’shib bilim,
Daryolardek toshaman.
Muallimlar mehribon,
O’rgatar olam jahon.
Doim faxr etaman,
Maktabim, sen onajon!

Maktab chirog’i

Ustozlarni ko’p ulug’laymiz,
Otaga ham qiyosdir qadri.
Ey sinfdosh, o’ylab ko’r-chi bir
Òinglaymizmi, ustozning qalbin?!
▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️
Ustoz xuddi maktabga ziyo
Olib kirgan o’chmas chiroqdir.
Bu otashga tinmay kuch bergan
Shak-shubhasiz, bilim — mayoqdir.
▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️
Ey sinfdosh, ustozlar garchi
Koyisa ham xafa bo’lma hech.
Bilsang faqat u seni o’ylar,
Òo’g’ri yo’lga — bilimga yo’llar.
▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️
Shu bois — har soniyaning ham
Qadrin bilib yashamoq kerak.
Ustozlardan ko’p bilim olib
Kelajakka yuz ochsin tilak.

G’ayrat qilib o’qing, o’g’lon!

Maktab duru gavhar sochar,
Maktab sizga jannat ochar,
Maktab jaholatdan qochar,
G’ayrat qilib o’qing, o’g’lon!

Maktab sizni inson qilur,
Maktab hayo ehson qilur,
Maktab g’ami vayron qilur,
G’ayrat qilib o’qing, o’glon!.

Fanlar haqida she’rlar bolalar uchun

Ona tili
Har bir harf , bo’g’indan
Tuzamiz turli so’zlar.
Ozoda va chiroyli
Yozsak quvonar ko’zlar.

O’qish
She’r , hikoya , ertakni
Hech qiynalmay o’qiymiz.
O’qib bo’lgach albatta ,
O’qiganni uqiymiz.

Matematika
Matematika darsi
Hisob-kitoblar bahsi.
To’rt amal bilmoq uchun
Tinglamoq kerak yaxshi.

Tabiatshunoslik
Atrofimizdagi olam ,
Bu— biz ucun tabiat.
Tuproq , suv — bizga ona ,
Oldik undan tarbiya .

Tasviriy san’at
Tasvirlaymiz olamni ,
Musavvirmiz o’g’il-qiz .
Sir-asrorin o’rganib ,
Olamiz chuqur ildiz .

Musiqa
Notalar bor do, re,mi ,fa…
Qarang qanday jarangli-ya.
Chalsak rubob yoki doira ,
Notalar bo’lar shoira .

Matematika
Bo‘linuvchi, bo‘luvchi,
Qani, bo‘linma toping.
O‘nni o‘nga bo‘lganda
Bir bo‘lar, shuni biling.

Karra jadvalni bilsang,
Ko‘paytirish oson ish,
Yodda tutgin, hayotda
Hisob kerak yoz-u qish.

Kamayuvchi, ayriluvchi,
Hosil bo‘lar ayirma,
Yuzdan saksonni ayir
Javob bo‘lar yigirma.

Uchga to‘rtni qo‘shamiz
Javobi bo‘lar yetti.
Shunday oson topilar
Qo‘shishda har yig‘indi.

Arifmetik to‘rt amal,
Qo‘shish hamda ayirish,
Mulohazaga chorlar
Bo‘lish va ko‘paytirish.

Hisob-kitobni bilsang,
Barcha yo‘l senga ochiq.
Hayotda qoqilmaysan
G‘oliblik senga tortiq!

Birlar, o‘nlar va yuzlar,
Ko‘p xonali sonlar bil.
Sodda, qiyin masala,
Yechishga to‘pla aql.

Ko‘paytirish jadvalin
Ikkilanmasdan yodla,
O‘lchov birliklarini
Yoddan aytgin baralla.
➖➖➖➖➖➖
Bitta-bitta qo’shib chiq
Men aytajak so’zlarni!
Ota, ona, qo’shnilar,
Aka, uka, do’stlarni.

Opa, singil, amaki,
Tog’a, xola, ammani.
Bir-bir qo’shib boraver
Bobo, buvi — hammani.

Maktab plyus mahalla,
Qirlar, soylar, buloqlar,
Yana qo’shuv bir gala
Sigir, echki, uloqlar.

Ularga qo’sh hovlini
Qozon, o’choq va tandir.
Barining yig’indisi,
Bilsang, ona Vatandir.

Konstitutsiya haqida she’rlar bolalar uchun

Konstitutsiya oliy qomusim

Sening bitik yo‘ling kurashdir yiroq.
Bir bobing To‘maris ko‘targan chiroq,
Yozdi bir bobingni qon bilan SHiroq,
Ey, mening o‘zligim — g‘urur, nomusim,
Konstitusiyam — oliy Qomusim.
Sening manzilingni ko‘zlagan karvon,
G‘aznaviy, Temuriy, Boburiy davron,
U karvon boshida Navoiy sarbon,
Ey, mening o‘zligim — g‘urur, nomusim,
Konstitusiyam — oliy Qomusim.

Konstitutsiya kitobi

— Men baxtnoma kitobman,
Aql hamda idrokman.
Kimki meni o’qisa,
Manguga men hamrohman.
Yo’l ko’rsatib charog’on,
Sizni qilay farovon!

Konstitutsiya muqaddas

Huquqimiz bayon etguvchi,
Har moddasin bilib olsak bas
Bizni doimo himoya etar,
U barchaga birday muqaddas.

Bizning konstitutsiya

Eng sara qonunlardan,
Qomusim-oftobro’ya,
Yozilgan tilla harfdan,
Bizning konstitutsiya!

Bering bir ahamiyat,
Jamdir davlat, jamiyat,
Har modda yuksak niyat,
Bizning konstitutsiya!

Sakkizinchi dekabr,
Doim qilingay qadr,
Ozod Vatan haqdadir,
Bizning konstitutsiya!

Bayroq nima, gerb nima,
Vatan nima, yurt nima,
So’ra undan tortinma,
Bizning konstititsiya!

Bizning konstitutsiya!
Har yurakka bo’lsin jo,
Shunday ozod Vatanda,
Tinchlik so’nmasin aslo.

Sportmi yo san’atmi,
Fan yo, madaniyatmi,
Jamlar ma’naviyatni,
Bizning konstitutsiya!

Mustaqillik ne’matdir,
Qadrin bilgan Ahaddir,
O’qib o’rgansang baxtdir,
Bizning konstitutsiya!

QOMUSIMIZ

Kunlar ichra ulug’ kun,
Yana bir bayram bugun.
Ulug’ kunligi shuki,
Qonunlar kuni bugun.
Bo’lim, bobdan iborat,
Bo’linib moddalarga.
Hamma qilar itoat,
Konstitutsiya qonunlarga
Xalqni etib shodumon,
Qonunlar kuchga kirgan.
Yosh-u qari hammani,
Izzat hurmatin qilgan.
Kim qaerda bo’lmasin,
Qonunga tayanadi.
Kerakka berar yordam,
Qonunga suyanadi.
Inson manfaatini
Olib chiqib yuksakka.
Har ne ezgu, barini,
Yetkazadi tilakka.
Shoh-u gado erur teng ,
Qonunlarning oldida.
Charchaganda dam oling,
Bu huquqingiz biling.
Kuch adolatdadir,
Degandi bobom Temur.
Adolat bo’lgan yerda,
Xavf xatar ham chekinur.
Bo’lim, bob,moddalarda,
Xalq manfaati yotadi.
O’qib saqlangiz yodda,
Bilim sizni boqadi.
Kimki bilsa huquqin,
Hayotda topar yo’lin.
Qay sohada bo’lmasin,
Qonun har nedan ustun.
Gar itoat qilmasa,
Haq huquqin bilmasa.
Qolib ketar uyatga,
Qonunlarni bilmasa.
Har kimga ham berilmas,
Yurtimdagi bu imkon.
Yaxshi yomon tanlamas,
Tengdir bunda tirik jon.
Yurtboshimga ming rahmat,
Yurtga qilar marhamat.
O’zdan kechib bo’lsa ham,
Xalqni o’ylaydi faqat.
Qonundagi tenglikni,
Saqlab turgan o’zlari.
Bunday bag’ri kenglikni,
O’rnak bo’lar so’zlari.
Sog’ bo’ling deyman har vaqt,
Xalqim topmasin zavol.
Siz borsiski bugun xalq
Yashar doim farovon!
— Toshkent viloyati Zangiota tumani 44-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabining Ona tili va adabiyot fani o’qituvchisi MURODOVA Dilnavozning
Konstitutsiya kuniga bag’ishlab yozgan she’ri.

4 sinf sherlari

Kelgin singlim sochingni
Mayda mayda o‘rayman
Husun qo‘shib husninga
O‘zim soching tarayman

«Мозийга қараб иш курмоқ хайрлидир»
А.Қодирий

Спитамен қўлларин тунда боғлаб берганлар,
Муқаннани тириклай гулханларда ёқганлар,
Бир йилда етти марта диндан-динга ўтганлар
Шу заминда ётибсиз биз Ватандош эканмиз.

Buxoroga borish oson qaytish qiyin,
Ta’rifini bitta so’zla aytish qiyin,
Ko’hna tarix osmonida yorqin yulduz,
Bu yulduzni shuhratiga yetish qiyin.

Sizga aytsam azizlar
Orzularim osmonday
Ammo menga negadir
Tuyuladi armonday

Mundiyon ko’chalarin kezaman
Oy yorug’i sokin tunning bag’rida
Bevafoyim qaytmasligin sezaman
Ketaversin bahtli bo’lsin maylida

Keling qani yaxshi qiz
Ozroq gaplashamizmi?
Manashu gruppada
Ayting tanishamizmi?

Jajji qadam bosgan ko’chalar
Yulduzlarga to’la kechalar
Bari meni o’ziga chorlar
Bolaligim beg’uborligim

Самарқанд шаҳрининг бир чеккасида
Қабр бор – одамлар юз буриб ўтар.
Унда Абдуллатиф ётар, дейдилар,
Дейдилар: “Бу ерда падаркуш ётар”.

Tanimaydi özlarini osmon bilib,
Qadri tiyin lekin turar savlat kerib,
Yurar edi oldinlari salom berib
Kechagi kunin unutgan inson,
O’zicha bugun misoli osmon.