DO`STLARGA ULASHING:

21-Mart Navro’z bayrami ssenariysi

ODATINGNI TARK ETMA, NAVRO`Z!

 

            Sahnada bahor tarovatini ko`z-ko`z etuvchi manzara aks ettirilgan. Uzoq-uzoqlardan bulbul, sa’va kabi qushlarning xonishi eshitiladi. Ariqlarda suvlarning jildirab oqayotgani, qiyg`os ochilgan gullarning tasviri, ko`m-ko`k qir-adirlar, purviqor tog` manzaralari, gullagan dov-daraxtlarning chiroyi zalda o`tirganlarga bahoriy kayfiyat, ko`tarinki ruh baxsh etadi.

(Sahnaga jarchi chiqib keladi, barchani Navro`z sayliga chorlaydi).

Jarchi:

            Odamlar-u odamlar,

            Bog`da bitgan bodomlar!

            Eshitmadim demanglar,

            Navro`zni olqishlanglar,

            Sayldan kech qolmanglar!

                        Bozorlar bo`lsin to`kin,

                        Xalqimiz eksin ekin,

                        Hunarmand-u kosiblar,

                        Chevar-u holvagirlar,

                        Barcha-barchangiz bu kun,

                        Sayldan kech qolmanglar!

                                   Tun-u kun tenglashadi,

                                   Hamma bir muchal oshadi,

                                   Baxt keltirsin yangi yil,

                                   Sevinchlarga to`lsin dil,

Sayldan kech qolmanglar!

            (Jarchi bir aylanib, sahnadan chiqib ketadi. Sahnaga birin-ketin suxandonlar kirib kelishadi).

 

1-suxandon:

            Assalom, ona yurt, tonglar o`lkasi!

            Ta’rif-tavsifingning yo`q nihoyasi.

Senga bag`ishlanur muqaddas qo`shiq.

            Bu o`zbek elining o`z madhiyasi.

2-suxandon:

            Yana ko`k tubida sayraydi qo`shiq,

            Yana ko`hna zamin yam-yashil ko`rpa.

            Yana tandan ketdi mudrash-u tushlar,

            Yana yoshdek dilda o`ynar ming turfa.

1-suxandon:

            Tarixing, ta’rifing tillarda doston,

            Quyosh charaqlaydi, moviydir osmon,

            Hofiz qo`shiq aytar, raqs etar jonon,

            Sevinch bag`ishlaysan, keksa-yu yoshga,

            Navro`zjon, bu yilgi kelishing boshqa.

2-suxandon:

            Bir yon katta kurash, bir yon ko`pkari,

            Askiya, aytishar, o`lanlar bari.

            Yangalarning aytgan avjli yor-yori,

            Sevinch bag`ishlaysan keksa-yu yoshga

            Navro`zjon, bu yilgi kelishing boshqa!

1-suxandon:

            Assalomu alaykum, fan bog`ining bog`bonlari, mehribon ustozlar hamda ilmga chanqoq o`quvchi-yoshlar!

            Yurtimizga o`zining zarrin sepini yoyib, husn-u tarovatini ko`z-ko`z qilib, fasllar kelinchagi – Bahoroy kirib keldi.

2-suxandon:

            Ha, bahor-uyg`onish, yasharish fasli. Bu faslda ko`ngillarimiz shodlikka, zavq-u shavqqa oshufta bo`ladi. Bahor-bayramlar, shodyonalar fasli.

1-suxandon:

            Yaqindagina 8-mart-Xalqaro xotin-qizlar kunini nishonlagan edik. Endi esa qadimiy va hamisha navqiron, ulug` ayyomimiz Navro`zi olam eshik qoqmoqda. Navro`zi olam muborak bo`lsin!

 

2-suxandon:

            Har yil bahorda Navro`z tantana qiladi. Bahordagi an’analar, urf-odatlar xalqimizni hech qachon tark etmaydi, aksincha, Navro`z sayli yil sayin takomillashib, sayqallashib, boyib boraveradi. Darvoqe, Navro`z ko`p ming yillik tarixga ega.

1-suxandon:

            Qani bo`lmasa, Navro`z tarixi bilan tanishaylik.

            (Sahnaga bayramona libosdagi yettita o`quvchi chiqishadi).

Zafar:

            Sharq xalqlarining azaliy va abadiy bayrami bo`lgan Navro`z to`rt ming yillik tarixga ega. Navro`zning kelib chiqishi va shakllanishiga oid qimmatbaho manbalar zardo’shtiylik dinining muqaddas kitobi hisoblangan “Avesto”, mashhur qomusiy olim Abu Rayhon Beruniy, Umar Hayyom, Abulqosim Firdavsiy, Nosiriddin Rabg`uziy, Yusuf Xos Xojib, Navoiy kabi mutafakkirlarimizning qimmatli ma’lumotlarida Navro`z muhabbat, do`stlik, poklik, va insonparvarlik ramzi sifatida ulug`lanadi.

Madina:

            Abulqosim Firdavsiyning “Shohnoma” asarida keltirilishicha. Jamshid (qadimgi Eron shohlaridan biri) temir eritib, qurol yasashni, ip yigirib, kiyim tikishni, uy, hammomlar qurishni ixtiro qildi. So`ng kishilarni o`z qobiliyati, hunariga qarab guruhlarga ajratadi.

            Nihoyat, bir kuni taxt yasatib, unda osmonga ko`tariladi, bu farvardinning birinchi kuni edi. Hamma juda baxtiyor, shu kuni yangi yil boshi bo`lib, an’anaga aylanib qoladi. (“Farvariddin” pahlaviycha so`z bo`lib, u hamal burjiga oiddir, ya’ni 21-martdan  22-aprelgacha bo`lgan davrdir)

Laziza:

            Abu Rayhon Beruniy “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” kitobida quyidagilarni yozgan. “U kunni “Navro`z” deb atashining sababi Jamshid podshoh bo`lgach, majusiylar dinini yangiladi va bu kun “Navro`z” – “Yangi kun” deb ataldi”.

Sobirjon:

            Sharqning buyuk donishmandi, falakiyot bilimdoni Umar Hayyom o`zining “Navro`znoma” asarida “Navro`z” so`zi birinchi marta zardo’shtiylik dinining muqaddas kitobi (eramizdan avvalgi III-II asrlar) “Avesto”da tilga olinganligini qayd etadi. Navro`z bayram sifatida tilga olingan “Avesto”da inson hayotining mazmuni uch ma’noda mujassam topmog`i lozimligi ham qayd etilgan. Bular – ezgu fikr, ezgu so`z, ezgu amallardir.

G`anisher:

            Navro`z kunida bir soat bor. Shu soatda Feruz (baxt falagi) ruhlarni, maxluqotni yaratishga haydaydi. U kunning eng saodatli soatlari – quyosh soatlaridir. Uning tongida yorug`lik imkoni boricha yerga yaqinlashadi. Odamlar unga qarashi bilan o`zlarini baxtli sanaydilar.

 

 

Nozima:

            Biz ko`hna tarix sahifalariga Navro`zni izlab sayr etar ekanmiz, nigohimiz XII asrning mashhur tilshunos olimi M.Qoshg`ariyning “Devonu lug`atit-turk” sahifalariga tushadi. Chunki jahonga mashhur bu asarida muallif Navro`zni insonlar qalbidan joy olgan qo`shiqlarini tahlil etadi.

Dilnavoz:

            Tarix, zamonlar, asrlar guvohki, Navro`z ezgulik, poklik, muhabbat timsoli sifatida ulug`lanib, nishonlanib kelinmoqda. Hamisha shoirlar Navro`zni madh etib keladilar.

            Bejizga biz Navro`zni milliy bayramimiz deya qadrlamaymiz. Chunki Navro`z-biz bilan, xalqimiz bilan birga ming-ming yillarni yashab kelayotgan bayram. Unda buyuk ajdodlarimizning ulug` ruhlari bor.

            (Birin-ketin davraga ulug` allomalar kirib keladi va o`zlarining Navro`z haqidagi she’rlaridan parchalar aytadilar).

 

Hofiz Sheroziy:

            Gul jamoli dilga yoqmas beginor,

            Zavqi yo`qdir bodasiz bo`lsa bahor.

            Bahrasi yo`q bog`-u bo`ston sayrini,

            Bo`lmasa bir lola yuzli guluzor.

Umar Hayyom:

            Gul chehrasida nasmi Navro`z na go`zal!

            Kezganda chaman bo`lsa dilafruz na go`zal!

            Shod bo`lsang-u har lahza bugun zavqi bilan,

            O`tgan kundan hech ochmasang so`z na go`zal!

 

A.Navoiy:

            Muvofiq kiydilar, bo`lmish magar Navro`z ila bayram,

            Chaman sarvi yashil xilqat, mening sarvi ravonim ham.

Z.M.Bobur:

            Yuzi Navro`zi-yu vasl iydini Bobur g`animat tut,

            Ki mundin yaxshi bo`lmas bo`lsa yuz Navro`z-u bayramlar.

Nodirabegim:

            Ey mehri jamoli olamafruz,

            Ayrjomi visoling – iydi Navro`z.

Z.X.Furqat:

            Fasli navbahor o`ldi, ketibon zimistonlar,

            Do`stlar, g`animatdur, sayr eting gulistonlar.

            Subhidam tushib shabnam, bo`ldi sabzalar xurram,

            Gul uza tomib kam-kam, yog`di abri naysonlar!

A.Avloniy:

            Bahor ayyomidir ayyom,

            Demish shoir Umar Xayyom.

            Ketur ey soqi, gulgun jom,

            Bo`lur hijron chunon bulbul.

            (Allomalar sahnani asta-sekin tark etishadi), “Bahor vasli” kuyi yangraydi. Kichkinagina qizaloq o`z o`rtoqlari bilan ko`m-ko`k o`tlar uzra chopib boychechak izlaydi. Nihoyat, boychechakni topadi. “Urey, mana boychechakni topdim. Yuringlar, qizlar, uni buvijonimga olib boramiz”. (Yugurishib sahnadan chiqib ketishadi).

 

 

 

1-suxandon:

            Taklif etilgan barcha mehmonlar kelib bo`lishdi. Negadir Dono buvimiz biroz kechikishyapti. Endi nima qildik – a?

            Balki biroz kutarmiz.

2-suxandon:

            Ana qarang, gapingiz og`zingizda qoldi. 100 yoshli buvijonimiz kelyaptilar. Kelinglar, ularni olqishlar bilan kutib olaylik.

            (Bolalar qarsak chalishadi).

1-suxandon:

            Assalomu alaykum, buvijon!

Buvi:

            Va alaykum assalom, bolajonlarim! Kechirasizlar. Nevaram Xolidaxon bilan bir bemor o`rtog`imning ahvolini so`rab o`taylik degan edik. O`sha yerda biroz ushlanib qoldik. Kela-kela qabristonga kirib, o`tgan ajdodlarimizning ruhini shod etish uchun fotiha ham o`qib keldik. Voy o`zim aylanay sizlardan!

            Kelayotsak, hamma yoq top-toza, saranjom-sarishta, daraxtlar oqlangan, taglari yumshatilgan. Biram quvondim. Aytganday, Navro`zingiz  muborak bo`lsin!

2-suxandon:

            Rahmat, buvijon, doimo bardam-baquvvat bo`ling, yana uzoq yillar yashang, bizlar xizmatingizda bo`laylik!

            (Shu payt qo`lida boychechak ushlagan qizcha yugurib kelib, boychechakni buvisiga tutadi).

 

Nasiba:

            Buvijon, boychechakni topdim-u, siz tomonga yugurdim.

Buvi:

            “Rahmat qizalog`im. Mana, bahor boshlanibdi. Omonlik-somonlik, yanagi yilga ham yetaylik”, — deb duo qilibdi.

            Bolajonim, endi sen ham o`rtoqlaring bilan o`tirib, bayramni tomosha qilinglar.

1-suxandon:

            Bugungi bayramingizga Bahoroy, Navro`zjon, Dehqonbobo va Cho`ponbobolar ham mehmon bo`lib kelishgan.

            (Shu payt mayin kuy ohanglari ostida sahnaga Bahoroy va Navro`zjon kirib kelishadi)

 

Bahoroy:

            Mana, men go`zal bahor,

            Yetib keldim sizlarga.

            Jon kiritdim daraxtlarga,

            G`unchalar ildizlarga.

            Oppoq o`rik gullarim bilan,

            Iliq quyosh nurlarim bilan.

            Yashillanib, dam olovlanib,

            Kamalakdek ming xil tovlanib,

            Mehmon bo`lib keldimsizlarga.

Navro`zjon:

            Assalomu alaykum, beg`ubor qalblari o`yin-kulgiga, qo`shig`-u raqsga, san’atga ixlosmand, qadrli yoshlar! Mana, o`lkamizda so`lim bahor. Hamma yerda go`zallik, yangilanish, yasharish. Yurtimizning har bir go`shasida, mahallalarda bayram shodyonalari.

            Menimcha, bugundan boshlab, dehqonchilik ishlari ham boshlansa kerak-a?

 

 

 

2-suxandon:

            Ha, albatta. Bugun davramizga Dehqonbobo ham mehmon bo`lib kelganlar. Bugun dehqonbobo dalaga chiqib, ilk marta yerga ketmon urmoqchi. Marhamat, Dehqonbobo, dala ishlarini boshlab bersangiz.

Dehqonbobo:

            Bismillohir rohmanir rohim!

            Eshi yil ketdi,

            Yangi yil keldi.

            Doshqozonlar tizilsin,

            Sumalaklar suzilsin!

            Bug`doy pishib chosh bo`lsin!

            Rizq-u, ro`zimiz tog` bo`lsin!

            Omin, Ollohu akbar!

                        (Dehqonbobo dalaga ketmon urib, urug` sochadi).

 

1-suxandon:

            Marhamat, do`stlar, navbat Navro`z qo`shiqlariga!

Niyoz:

            Dehqon dala aylandi,

            Ho`kiz shoxi moylandi.

            Omoch, mola, cho`nqa tish.

            Dehqonbobo shaylandi.

            Um uf, jaqala, um uf, jaqala.

Adiz:

            Arpa-bug`doy sepilsin,

            Maysa unib yetilsin,

            Dehqon ishi o`ng kelsin,

            Omborlarga don to`lsin.

            Yangi yil qutli bo`lsin,

            Qozonlar sutli bo`lsin.

            Um uf, jaqala, um uf, jaqala

Zohid:

            Bugun bayram – yilboshi,

            Yilboshiga el oshi.

            Har ro`zg`orning himmati.

            Palovmi yo sut oshi,

            Um uf, jaqala, um uf, jaqala.

Asqar:

            Qattiq oshi, sut oshi,

            Qo’noq bo`tqa, so`k oshi.

            Shovla pishgan ilikday

            Kichirining zo`r moshi

            Um uf, jaqala, um uf, jaqala.

Shuhrat:

            Ochligimiz yo`q bo`lsin,

            Momo, qorin to`q bo`lsin,

            Rizqimiz butun bo`lsin,

            Umrimiz uzun bo`lsin.

            Um uf, jaqala, um uf, jaqala.

Sanjar:

            Tog`da bulbul sayraydi,

            Tol bag`rini chaynaydi.

            Shu ukamdan so`rsangiz,

            Qo`zichoqday sakraydi.

            Um uf, jaqala, um uf, jaqala.

Ulug`bek:

            Omad bizga jo`r bo`lsin,

            Noz-u ne’mat ko`p bo`lsin.

            Baxtimizga tinch zamon,

            Davr-u davron zo`r bo`lsin-

            Um uf, jaqala, um uf, jaqala.

Jamshid:

            Gul lolalar ochilsin,

            El-u yurtga sochilsin.

            Doim tinch zamon bo`lsin,

            El-u yurt omon bo`lsin.

            Um uf, jaqala, um uf, jaqala.

2-suxandon:

            Bugungi davramizda Cho`pon bobo ham mehmon bo`lib turibdilar, endi u kishidan tilaklarini eshitamiz.

Cho`pon bobo:

            Yangi yilimiz barakali yil bo`lsin-u qo`zilarimiz faqat egiz qo`zilasin.

1-suxandon:

            Rahmat, bobojon, yaxshi tilaklaringiz uchun. Azizlar, Navro`zning o`z an’analari, urf-odatlari bor. Navro`z urf-odatlariga rioya qilgan kishi kam bo`lmaydi. Qani, kim qanday Navro`z urf-odatlarini biladi?

Fotima:

            Navro`zga tayyorgarlik ko`radilar. Hovli, uylarni tozalaydilar.

Tohir:

            Navro`zga qadar daraxt tanalarini oqlaydilar.

Shahboz:

            Navro`zga qadar bog`lardagi xazonlarini yig`ib, yoqadilar.

Dilfuza:

            Navro`zda bug`doy undirib, sumalak pishiradilar.

Farhod:

            Navro`zda yangi kiyim-bosh kiyishadilar.

Xurshid:

            Navro`zda qiz-javonlarga yangi kiyim-kechak olib berib, ularni xursand qiladilar.

Maftuna:

            Navro`zda ot choptirishga tadorik ko`rishadi.

Asqar:

            Navro`zda g`amgin o`tirmaydilar.

Gulmira:

            Navro`zda Navro`z taomlari pishirishadi.

Yulduz:

            Navro`z kuni hovlilarda chalg`i yasaydilar.

Sanjar:

            Navro`zda qiz tanlagani chiqadilar.

Feruza:

            Navro`zda araz-ginalarni unutadilar.

Mohidil:

            Navro`zda qarindoshlarnikiga mehmonga boradilar.

 

Po`lat:

            Navro`zda so`kinmaydilar.

Muhabbat:

            Navro`zda nishonali qizga Navro`z haydasini eltadilar.

Zarnigor:

            Navro`z oqshomi qarg`anmaydilar.

Niyoz:

            Navro`z kuni ota-ona qabrini ziyorat qiladilar.

Sherzod:

            Navro`z kuni otni, itni urmaydilar.

Anvar:

            Navro`zda g`iybat qilmaydilar.

Shuhrat:

            Navro`z kuni ilonni o`ldirmaydilar.

Malika:

            Navro`z kuni barra yalpiz teradilar.

Luiza:

            Navro`z kuni qizil rangli kiyimlarni kiyishadi.

Dilbar:

            Navro`z kuni bemorlarga bayram taomlari jo`natiladi.

 

1-suxandon:

            Rahmat, bolalar, mana, javoblaringizdan bildikki, sizlar Navro`z urf-odatlarini yaxshi o`rganib olibsizlar. Ularga amal qilsangiz, nur ustiga bur bo`lardi.

2-suxandon:

            Endi sizlarning e’tiborlaringizga o`zbek milliy raqsi “Lazgi”ni qizlarmiz ijrosida havola etamiz.

1-suxandon:

            Xalqimiz orasida Navro`z haqida juda ko`p afsonalar yaratilgan. Ular haqida nimalar deya olasizlar?

Yulduz:

            Men hozir sizlarga “Jamshid mo`jiza yaratgan kun” afsonasini aytib beraman.

            Jamshid podshoh bo`lgach, majusiylar dinini yangiladi va bu ish qilingan kunni Navro`z ya’ni yangi kun deb ataydi. Bu kun garchi Jamshiddan oldin ham hurmat qilingan bo`lsa-da, hayitga aylantirilmagan edi.

            Navro`zni hayit qilish to`g`risida bunday ham deyilgan. Jamshid o`ziga arava yasattirib olgach, o`sha kuni aravaga chiqdi. Jinlar va shaytonlar uni havoga ko`tarib, bir kunda Dunbovanddan  Bobilga olib bordilar. Odamlar bu ajoyib voqeani ko`rgach, o`sha kunni hayit qildilar va Jamshidning aravada uchishiga taqlid qilib, arg`umchoqlarda uchdilar.

 

            (Qizlar arg`umchoqda uchib, “Halinchak” ashulasini aytishadi).

 

Sabina:

            Men “Sulaymonning uzugi” afsonasini so`zlab beraman.

            Sulaymon ibn Dovud o`zining sehrli uzugini yo`qotib qo`yibdi. Taxti poyi qo`lidan ketgan podsho ko`p xafa bo`lib, aziyat chekibdi. Ammo oradan 40 kun o`tgach, uning uzugi topilib, avvalgi ravnaqi yana o`ziga qaytib kelibdi. O`sha kuni olamdagi barcha xonlar, jonivorlar-u qushlar, devlar-u ajdarholar Sulaymonning yoniga bosh egib kelibdilar. Buni ko`rgan eronliklar: “Navro`z omaded, ya’ni yangi kun keldi”,- deyishibdi. Shu-shu o`sha kun Navro`z deb ataladigan bo`libdi.

            Sehrli uzugi topilgach, Sulaymon shamolga buyuribdi. Shamol uni taxti bilan ko`tarib, uchurib ketayotgan ekan, bir qaldirg`ochning uyasiga duch kelib qolibdi.

            Shunda qaldirg`och: “Ey podshoh, uyimda bir necha tuxumim bor edi. Ularga ozor berma”,- debdi.

            Shunda Sulaymon qaldirg`ochning uyasini chetlab o`tib, bir xushmanzara joyga borib qolibdi. Shu payt haligi qaldirg`och og`zida suv olib kelibdi va Sulaymonga chigirtkaning oyog`ini hadya qilibdi.

            Navro`z kuni suv sepib, sovg`alar berish udumi ana shundan qolgan ekan.

            (O`quvchilar “Olov kashf etilgan kun”, “Jamshidning taxti” kabi Navro`z bayrami bilan bog`liq afsonalarni ham so`zlab berishadi).

 

1-suxandon:

            Endi yigitlarimiz ijrosida o`zbek shoiri Muhammad Yusuf so`zi bilan aytiladigan “Navro`z” ashulasini tinglaymiz. Marhamat, tinglang.

            Navro`zda Navro`zni ko`ming deyishdi,

            Ko`ming va sukutga cho`ming, deyishdi.

            Eskilik sarqiti asli bu sayil,

            Ey bandayi mo`min deyishdi.

            Mo`minlarning boshi egildi yerga,

            G`alat qirg`inbarot boshlandi, do`stim.

            Go`daklar jang qildi, oqsoqollar jim,

            Shaxsan men bir yilda o`n yilga o`sdim.

            Birov demadiki, ey gulira’no,

            Navro`zlarsiz axir senda ne ma’no?

            Xushomad yog`ildi iblis iziga

            Shaytonga o`qildi ming hamdu sano.

            Xo`sh, keyin ne bo`ldi, dersiz keyin-chi?

            Mo`tabar sahnadan tushdi “o`yinchi”,

            Qayga g`oyib bo`ldi, xudo biladi,

            O`sha xudosizni izlab ko`ringchi.

            Joningdan aylanay, Navro`z, kel endi,

            Qirq yil qirg`indan ham omon qolganim.

            Men seni hech kimga bermayman endi,

            Yalmo`giz qo`ynidan tortib olganim.

2-suxandon:

            Xalq maqollarida ham Navro`z ulug`langan. Sizlar Navro`z haqida qanday maqollarni bilasizlar?

Fotima:

            Navro`zdan so`ng qish bo`lmas,

            Mezondang so`ng yoz bo`lmas.

Tohir:

            Hut kirdi, yer ostiga dud kirdi.

Sanjar:          

            Ulus kuni baraka bersin,

            Yomonlik yerga kirsin.

Shuhrat:

            Hamal yig`loq-savr yig`loq.

            (“Andijon polkasi” raqsii ijro etiladi).

1-suxandon:

            Bizning elda bu ayyom,

            Sumalaksiz o`tmaydi.

            Yalpiz, somsa yopmasdan,

            Aziz mehmon kutmaydi.

                        Ha, azizlar, Navro`zni halim, halisa, go`ja va sumalaksiz tasavvur eta olmaymiz. Endi Aziz mehmonimiz Dono buvidan sumalak tayyorlash haqidagi fikrlarni eshitsak.

            (Dono buvi sumalakning tayyorlashnishi haqidagi tajribalarini gapirib beradilar).

 

2-suxandon:

            Rahmat, Dono buvi! Sizdan sumalak tayyorlashni bilib oldik. Qani, bolalar, sizlar sumalak va uni tayyorlanishi haqida qanday fikrlar bilasizlar?

Shahboz:

            Sumalak bug`doyi undurilayotgan uyga begona kishi kiritilmaydi, tahorat qilib poklangan, ko`ngli toza odam bug`doy undurilayotgan uyga: “Bismillohir rohmanir rohim”,-deb kirib, maysaga suv sepadi.

Dinora:

            Bug`doy maysasini odamlar ko`zlariga surtadilar.

Eldor:

            Sumalak pishiriladigan kuni hamma ohorlik kiyim kiyadi. Yangi kiyimi bo`lmagan kishi barmog`iga ohorli mato bo`lagini bog`lab qo`ysa ham savob bo`ladi deyishadi.

Sanjar:

            Sumalak pisiriladigan kuni otinoyilar avval qur’on o`qib, o`choq atrofiga chiroq yoqadilar, arvohlarga is chiqaradilar.

Jamshid:        

            Sumalak sharbatini qozonga solishdan avval doshqozondagi yog` qizdiriladi va tuzsiz xamirdan bog`irsoq pishirib, is chiqariladi.

Anvar:

            Doshqozon tagiga o`tin qalayotgan ayol ko`nglida nima niyati bo`lsa, sumalak oldida aytsa, orzusi amalga osharmish.

Dilfuza:

            Nopok odamlar sumalak qozon atrofiga yaqinlashtirilmaydi. Ular tahoratsiz qozonga yaqinlashsalar, qozon toshadi.

Maftuna:

            Farzandtalab ayol sumalak pishirilayotgan qazon atrofini uch marta aylanib, niyatini aytsalar, murodlari hosil bo`ladi.

Luiza:

            Sumalak tarqatilgandan keyin yaxshi niyat qilgan ayol doshqozonni yuvadi. So`ngra duo o`qib, qozon ichidagi suvni biror mevali daraxt tagiga to`kadi.

 

1-suxandon:

            Rahmat, bolalar!

            Hammamizga ma’lumki, o`zbek xalqi qadim-qadimdan o`yin-kulgiga o`ch. Navro`zni o`yin-kulgisiz tasavvur etish qiyin. Navbat, Navro`z qo`shiqlariga.

            (“Boychechak”, “Kim oladi-ya”, “Sust xotin”, “Sumalakjon, sumalak” kabi ashula va raqslar ijro etiladi).

 

2-suxandon:

            Navro`zni milliy o`yinlarsiz ham tasavvur etish qiyin. “Kurash”, “Xo`roz va qo`chqor uyushtirish”, “Ko`pkari”, “Ahug”, “Do`ppi tushurdi”, “Tuxum yorar”, “Varrak uchurish” kabi milliy o`yinlarimiz mavjud. Hozir sizlarni “Arqon tortish” o`yiniga taklif etamiz. Yigitlarimiz ikki guruhga bo`linib, arqon tortishadi.

1-suxandon:

            Odatingni tark etma, Navro`z,

            Yangi yilim – bahorim bahor.

            Ta’rifingga topilgaymi so`z,

            Hur diyorim, mangu iftixor!

 

2-suxandon:

            Baxtimizga Navro`z bor bo`lsin,

            Katta-kichik baxtiyor bo`lsin.

            Omon bo`lsin, el-u yurt omon,

            Omon bo`lsin turguncha zamon!

 

1-suxandon:

            Xalqim, bayramlardan chiqmasin boshing,

            Ushbu kun farqlay bil, yaxshi-yomonni.

            Ogohlik doimo bo`lsin yo`ldoshing,

            Ko`kka ko`taraylik O`zbekistonni.

            El-u yurtim, Navro`zday uzaysin yoshing,

            Mangu porlayversin hurlik quyoshing!

2-suxandon:

            Shuning bilan Navro`z bayramiga bag`ishlangan “Odatingni tark etma, Navro`z!” deb nomlangan tadbirimiz o`z nihoyasiga yetdi.

            E’tiboringiz uchun rahmat!

            Doim bo`ling salomat!