2 sinf uchun diktantlar to’plami

119. Kimning bir ko’zi bor, lekin umuman hech narsani ko’rmaydi?

diktantlar to`plami – baxtiyor · 2019-08-20 · taqrizchilar:a.tilegenov- o`pfiti direktori .

Qoraqalpog`iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi Qoraqalpog`iston Respublikasi xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti I. Xolmurodov, S.Musayeva Diktantlar to`plami (O`qituvchilar uchun metodik qo`llanma) “Qoraqalpog’iston”

Post on 09-Mar-2020

Documents

• Qoraqalpog`iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi Qoraqalpog`iston Respublikasi xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti I. Xolmurodov, S.Musayeva Diktantlar to`plami (O`qituvchilar uchun metodik qo`llanma) “Qoraqalpog’iston”
• Tuzuvchilar: Ikrom Xolmurodov, Sapargul Musayeva Ma’sul muharrir: E. Xo’janiyozov- NDPI dotsenti, filologiya fanlari nomzodi. Taqrizchilar:A.Tilegenov- O`PFITI direktori , pedagogika fanlari nomzodi. Sh. Saparniyozova- Nukus shahar 3- sonli umumta’lim maktabining o`zbek tili fani o`qituvchisi. Ushbu “Diktantlar to’plami” metodik qo’llanmani umumta’lim maktablarining ta’lim boshqa tillarda olib boriladigan o`zbek tili fani o’qituvchilariga mo`ljallangan bo`lib, ular o`z ish faoliyatida o’quvchilardan diktant ishi olish uchun metodik yordam sifatida tavsiya qilishni lozim topdik. Qoraqalpog`ston Respublikasi xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti Ilmiy Kengashining 2016-yil, 30- iyundagi ____3_____ sonli qarori bilan nashrga tavsiya qilingan.
• Tabarruk otam Otamurodov Xolmurodning porloq xotirasiga bag`ishlayman So`z boshi Ushbu “Diktantlar to`plami” umumta’lim maktablarining ta’lim boshqa tillarda olib boriladigan o`zbek tili fani o`qituvchilari uchun mo`ljallangan. Asosan, metodik qo`llanmada ta’limiy va nazorat diktantlar uchun ko`proq matnlar berilgan. To`plamdagi matnlar o`quvchilarning umumiy saviyasi, ularning savodxonligini oshirish, o`zbek tiliga oid bilim, ko`nikma, malakalarini rivojlantirish, fikrlash qobiliyatini va nutq madaniyatini o`stirishga qaratilgan. O`z navbatida to`plamni tayyorlashda uning g`oyaviy mazmuni, tarbiyaviy ahamiyati, o`quvchilarning yosh xususiyatlari va bilim darajasi hisobga olindi. Matnlarni tanlashda ularning sodda va murakkabligi jihatdan bir- biridan farq qiladi. Chunki, mantlarni tanlashda ham muayyan sinf o`quvchilari imkoniyatlaridan kelib chiqildi. Shuningdek, matnlarni tanlashda o`quvchilarning imkoniyatlarini hisobga olgan holda DTS talablari, sinflar kesimida rejalashtirilgan o`quv dasturlari, o`quv darsliklari, o`quv-metodik adabiyotlarga e’tibor qaratildi.Chunki, ta’lim boshqa tillarida olib boriladigan maktablarimizda o`zbek tili fani uchun bironta ham “Diktantlar to`plami” nashr etilmagan edi. Shuning uchun ham mavzularni tanlashda bir-biriga yaqin, o`xshash, darsliklardagi mavjud mavzularga oid matnlarni tanlab olishga harakat qilindi. Bularning barchasi o`quvchilar va o`qituvchlar uchun qulay bo`lishini nazarda tutdik.
• Diktant va uning turlari Umumta’lim maktablarining ta’lim boshqa tillarida olib boriladigan (qoraqalpoq, qozoq, qirg`iz, turkman va rus tillari) o`quvchilarning yozma va og`zaki nutqini o`stirishda, yozma nutqning savodli va to`g`ri bo`lishida diktantlarning ahamiyati katta. O`quvchining eshitib idrok qilingan so`z, gap, matnni yoshi diktant hisoblanib, o`quvchi diktant yozayotganda xato qilmaslik uchun imlo va tinish belgilarining ishlatilishiga doir qoidalarga amal qilishga harakat qilindi. Darhaqiqat, diktant vazifasiga ko`ra asosan ikki turga ajratiladi. 1.Ta’limiy diktant. 2.Nazorat diktant. Ta’limiy diktant: Ta’limiy diktantlar o`rganilayotgan mavzu yuzasidan har bir darsning 5-10 daqiqasi davomida va ba’zan to`liq dars jarayonida o`zlashtirilgan bilimni mustahkamlash maqsadida o`tkaziladi. Shuni ta’kidlash lozimki, ta’limiy diktant o`tkazilish va bajarilish usullariga ko`ra bir necha turga ajratiladi: ta’kidiy diktant, saylanma diktant, erkin diktant, lug`at diktant, rasmli diktant, ijodiy diktant, izohli diktant kabi turlariga. Nazorat diktant: Nazorat diktanti o`quvchilarning yaqinda yoki ilgari o`rganilib, mashqlar bilan mustahkamlangan bilimlarni o`quvchilar qay darajada o`zlashtirganliklarini aniqlash maqsadida o`tkaziladi. Nazorat diktantlar asosan har chorak oxirida, ba’zan bilimlar o`rganilgandan so`ng ham o`tkazilib turiladi. Nazorat diktanti shunisi bilan muhimki, o`quvchilarning diktant yozish jarayonida yo`l qo1yilgan xatolari chuqur tahlil qilinadi, ularni bartaraf qilish usullari belgilanadi. Shu jihatdan nazorat diktantning ta’limiy ahamiyati katta.
• O`zbek tili ta’limining maqsad va vazifalari O`zbekiston Respublikasining “Ta’lim to`g`risida”gi Qonuni hamda “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da respublikadagi umumta’lim maktablarida o`zbek tilini ikkinchi til (davlat tili) sifatida o`qitishni yanada takomillashtirish ko`zda tutilgan. Ta’lim boshqa tillarda olib boriladigan maktablarda o`zbek tili o`quv faniga tatbiqan davlat ta’lim standarti kundalik turmush vaziyatlarida tug`iladigan muloqot uchun zarur va yetarli, kelgusidagi kasbiy faoliyati taqozo etuvchi til bilimi va nutq ko`nikmalari shakllanadigan jarayondir. Ta’lim boshqa tillarda olib boriladidan umumta’lim maktablarida o`zbek tili va adabiyotini o`qitish ijtimoiy fanlar ichida muhim o`rin tutadi. Boshqa millat vakillarining davlat tilini puxta egallashlari, milliy madaniy qadriyatlarni o`rganish va ularga hurmat bilan munosabatda bo`lishlari taqozo etiladi. O`zbekistonda yashab, o`qish va ishlash jarayonida mahalliy millat vakillari bilan teng munosabatda bo`lib, barcha sohalarda erkin fikr almashish uchun o`zbek tilini yetarli darajada egallashlari ko`zda tutilgan. Ta’lim boshqa tillarda olib boriladigan umumta’lim maktablarda o`zbek tilini o`qitishda o`quvchilarning o`zbek tilidagi so`zlarning to`g`ri yozilishi, grammatik vositalarning so`zlarga qo`shilishi bilan bog`liq imlo qoidalarini bilishlari va ushbu qoidalarga amal qilishlari zarurligi ko`zda tutilgan. Shuning bilan bir qatorda o`zbek tilidagi so`zlarda qo`llaniladigan tinish belgilarini o`tilgan materiallar doirasida to`g`ri qo`llay olishlari zarurligi hisobga olingan. 5-9-sinf o`quvchilari uchun Davlat ta’lim standartlarida diktant yozishlari uchun quyidagicha talablar belgilangan: -V-sinflar uchun 50-55 ta so`zli matn asosida diktant; -VI-sinflar uchun 60-65 ta so`zli matn asosida diktant; -VII-sinflar uchun 60-70 ta so`zli matn asosida diktant; -VIII-sinlar uchun 70-80 ta so`zli matn asosida diktant; IX-sinflar uchun 80-90 ta so`zli matn asosida diktant yozishlari zaruriy qilib belgilab qo`yilgan.
• 5-SINF UCHUN DIKTANT MATNI Qadimiy shahar Toshkent – juda qadimiy shahar. Bu shahardan savdo karvonlari o`tgan. Shaharliklar savdogarlarni muhtasham saroylarda kutib olishgan. O`zaro savdo-sotiq rivojlangan. Bora-bora shahar savdo markaziga aylangan. Shaharning shuhrati ortgan. Hozir Toshkent sanoati, iqtisodiyoti va madaniyati rivojlangan yirik va ko`rkam shaharlardan biridir. Poytaxtimiz ko`chalari yildan-yilga ko`rkamlashib bormoqda. Ayniqsa, hashamatli binolar, chiroyli favvoralar shaxrimizning husniga-husn qo`shmoqda. ( 55 ta co`z). Yalpiz Yalpiz nam yerlarda, ariq bo`ylarida, tog` etaklarida, adirlarda o`sadi. U ko`p yillik o`simlik hisoblanadi. Iyun – avgust oylarida ochiladigan gullari o`zida halqasimon to`p gulni tashkil etadi. Mevasi tuxumsimon silliq, yong`oqchalarga o`xshaydi. O`simlik gullashdan oldin yoki gullaganda yer ustki qismidan o`rib olinadi va soya yerda quritiladi. Yalpiz tarkibida efir moyi va boshqa bir nechta foydali moddalar uchraydi. (55 ta so`z ). Xotira – muqaddas Toshkentdagi Xotira maydonida Motamsaro ona haykali o`rnatilgan. Yodgorlik majmuasida xotira lavhalari bor. Ularga ikkinchi jahon urushida halok bo`lgan yurtdoshlarimizning nomlari yozilgan. Toshkentning Yunusobod tumanida Shahidlar xotirasi xiyoboni barpo etilgan. Xiyobonda muzey ham bor. Muzey avlodlarga qatag`on yillari qurboni bo`lgan ajdodlar haqida hikoya qiladi. Xotira farzandlarda insoniylik xislatlarini tarbiyalaydi. Ajdodlarni eslash, xotirlash biz uchun muqaddas burch. (55 ta so`z ). Lug`at diktant Olma, behi, anor, anjir, olcha, gilos, bodring, sabzi, lavlagi, piyoz, sarimsoqpiyoz, turp, sholg`om, qovoq, qalampir, karam. Kartoshka, uzum, shaftoli, qarili, qulpnay, limon, bodom, burch. Nukus
• Nukus- Qoraqalpog`iston Respublikasi poytaxti, Respublika hududining markaziy qismida, Amudaryoning o`ng sohilida joylashgan. Nukus shahri o`rnida 19- asrning 60-yillari Nukus ovuli mavjud bo`lgan. 1870- yillarda Nukusda savdo-sotiq, hunarmandchilik, baliq ovlash birmuncha rivojlandi. Nukus O`zbekistonning yosh va ko`rkam shaharlaridan biri bo`lib hisoblanadi. (43 ta so`z, “O`zbekiston milliy ensiklopediyasi” dan). Tanlov Bir qishloqda butun olamga dong`i ketgan donishmand yasharkan. Aka-uka uning yoniga kelib, shogirdlikka olishni so`rashibdi. Qariya faqat bir kishini olib qolishini aytibdi va o`spirinlarni sinamoqchi bo`libdi. Mo`ysafid aka-ukalarning har biriga bittadan topishiriq beribdi. Ular esa, o`z navbatida, o`z topshiriqlarini sidqidildan bajarishga kirishibdilar. (44 ta so`z). Lug`at diktant Yer, yeng, yelim, yog`, yog`och, yomon, daryo, yordam, tuyoq, tayoq, isyon, buyurtma, yurt, yuk, yulduz, yumshoq, sayohat, sayyoh, sarmoya, yashik, yaproq, yaktak, yaxmalak, yosh, yetim, yasha, buyuk, yuz, yaxna, yashil, yalla, yakun, Yaxyo, hadya, yolg`iz, yomg`ir, yelka, yodgor, yoz, yur, yaqin, yoqut, yopiq, yangi, yayra, yubor, yoqimli. Oshpaz tabib Bir kishi o`g`lining tabib bo`lishini orzu qilib, ilm olishi uchun bir olimga beribdi. Oradan bir yil o`tgach, xabar olgani borib qarasa, o`g`li o`choq boshida ovqat pishirib yurgan emish. Darsdan bo`sh paytda ustozining xizmatini qilayotgan bo`lsa kerak, deb indamay qaytibdi. Keyingi yil borsa, yana xuddi avvalgi holatni ko`ribdi. ( 47 ta so`z, “Tarbiya kitobi” dan). O`zbekiston Milliy universiteti Mirzo Ulug`bek nomidagi O`zbekiston Milliy universiteti respublikamizdagi eng yirik bilim maskanlaridan biridir. Uning 16 fakultetida turli xil mutaxassislar tayyorlanadi. Bu universitetni bitirgan
• tilshunos, adabiyotshunos, tarixchi, tabiatshunos, o`lkashunos mutaxassislar maktab o`qituvchilari safiga qo`shilmoqdalar. Universitetda o`qigan iqtisodchi, huquqshunos, kimyogar va boshqa soha mutaxassislari xalq xo`jaligining turli tarmoqlarida xizmat qilmoqdalar. ( 47 ta so`z). Oilamiz Bizning oilamiz yetti kishidan iborat. Ularning hammasi turli kasb egalari. Otam- shifokor, u shahar shifoxonasida ishlaydi. Onam adabiyotshunos, u Milliy universitetda katta o`qituvchi bo`lib ishlaydi. Akam talaba, u Texnika universitetida o`qiydi. Nazira opam bog`chada tarbiyachi bo`lib ishlaydi. Opam bolalarga o`zbek va rus tillarini o`rgatadi. Bobom bog`bon, buvim tikuvchi bo`lgan. Men 6- sinfda o`qiyman. (53 ta so`z). Lug`at diktant Katta- kichik, uzun- qisqa, baland –past, yaxshi- yomon, oq-qora, achchiq- chuchuq, yosh- qari, chiroyli-xunuk, kecha-kunduz, oldi-berdi, Rivoyat Luqmoni Hakimdan so`radilar: – Hazrat, bu davrda Sizchalik dono va bilimdon kishi yo`q. Shuncha bilimni kimdan o`rgandingiz? Luqmoni Hakim aytdi: -Menga johil va nadon kishilar ilm o`rgatgan. Nodon va bilimsiz odamlar qanday yomon va noto`g`ri ish qilsalar, men aksini qildim, o`zimni yomonlikdan saqladim. (42 ta so`z). Atirgul Oqiljonning dadasi kuzda hovliga ikki tup atirgul olib kelib o`tqazgan edi. Kuni kecha hovlida o`ynab yurgan Oqiljon ikkala gul ko`chatni barg ochganini bittasi kichginagina g`uncha tukkanini ko`rib qoldi. Suyunib ketdi. Shundan keyin har kuni ertalab turib, yugurganicha gulning oldiga boradigan, g`uncha katta bo`layotganmikin deb qaraydigan bo`ldi. ( 46 ta so`z).
• Qoplon Quyosh ufqqa bosh qo`ydi. Tog`lar qip-qizil nur bilan qoplandi. Muallaq turgan parcha-parcha bulutlar cho`g`dek bo`lib ko`zni qamashtiradi. Kaftdek tekislik bag`rida ko`rinayotgan qo`ra tomon suruv yaqinlasha boshladi. Cho`pon suv ichib bo`lgan qo`ylarni qo`raga qamadi, eshigini mahkamladi, oyog`iga o`ralashgan iti Qoplonni erkaladi, muzdekkina suvga yuz-qo`lini yuvdi. Belbog`ini yechib, artindi. (50 ta so`z). Har narsadan aziz Olam gultoji hisoblanmish inson uchun tabiat bitmas-tuganmas ne’matlar ato etgan. Bug`doy- shu ne’matlarning bittasi, xolos. Oltinday sarg`ayib yetilgan, hududsiz maydonlarda mavjlanib yotgan bug`doyzorlar ming yillardan buyon odamzot rizqining manbai hisoblanib kelgan. Bug`doyning inson hayotidagi ahamiyati haqiqatan beqiyos. Hozirgina tegirmonda tortilgan undan yopilgan yangi nonning bo`yiyu ta’mini tasavvur etib ko`ring. ( 50 ta so`z). Xalqimiz yo`li O’zbekiston xalqi kelajakka ishonch bilan qaraydi. U eng avvalo o`z kuchlariga, o`zining boy tarixiy, iqtisodiy resurslariga ishonadi, sihat-salomatlik,baxt-saodat, boylik va madaniyatga o`z yo`li bilan keladi. Ulug` kelajak-oldinda. Va u bizning- O`zbekiston fuqarolarining baxt-saodati yo`lida olib borayotgan mushtarak ishimizga kuch-quvvat, g`ayrat baxsh etadi. ( 48 ta so`z, “O`quvchi ma’naviyatini shakllantirish” kitobidan). Topishmoqlar 1.Biznikida bir kishi, Og`zida qirqta tishi. 2.Bir barmoqcha bo`yi bor, Qizil baxmal to`ni bor. 3.Bir bo`yning o`n qo`yi bor, Biri bog`liq, to`qqizi yechiq. 4.Bir kosa anor,
• Hadding bo`lsa barin ol. 5.Bir kosada ikki ovqat. 6.Katta kichik besh o`rtoq, To`plansa bo`lar to`qmoq. 7.Qirq xujrada qizil qizlar. 8.To`rt oyoqli, temir tuyoqli. 9.Soyada yotar, Ming qo`yni boqar. 10.Ikki botir qilichlashar. 11.Qirq ko`ylagi bor, Bir tugmasi yo`q. 12. Bir kulrang buzog`im bor, Uydagilar undan bezor. Bozorga olib borsam, Topilmaydi xaridor. 13.Bir eshagim bor: To`rt oyoqli, To`balasam ham yurmaydi. 14.Bir kosa so`k, Ertalab qarasam yo`q. 15.Bir ola chilbirim bor, U tog`dan bu toqqa yetadi. 16.Bir tug`ishgan ikki do`st, Bo`ylari tizdan, Qolmaydi bizdan, Saqlar qor-muzdan. 17.Ikki tog`ning orasida bir tup yong`oq. 18.Bir teshikda hamma olam. 19.Bir uyning ichida to`rt ko`rpacha yoyig`liq turibdi, Eshigi ham yo`q, teshigi ham yo`q, Mehmon kelsa ochiladi. 20.Og`ilda besh barmoq, Ishi xas-cho`p to`plamoq. 21.Ming qo`yimni bir chiviq bilan haydadim. 22.Mingta qo`yim sig`adi, Bir bog` bedam sig`maydi. 23.Ikki toboq, Orasida qashqaldoq. 24.Bo`yi bir qarich,
• Soqoli ikki qarich. 25.O`zi bitta, Tuxumi to`rtta. 26.Qo`sha ayg`ir haydadim tekis yo`lga, Ikkoviga o`n odam xizmat qilar zo`rg`a-zo`rg`a. 27.Ustida ikki darcha, O`rtasida bir kunda. 28.El olmasa, ellik yil yotadi. 29.Ikki og`ayni yashaydi, Bir-birini ko`rmaydi. 30.Past-pastgina bo`yi bor, Yetti qavat to`ni bor. 31.Ikki yaproq bir tanda, Kezar yozda chamanda. 32.O`zi bitta, qulog`i to`rtta. 33.Minglab ignani ko`rdim, Teshigi yo`q birida. 34.O`zi bitta, ko`zi mingta. 35.Otasi bor, onasi bor, O`n ikkita bolasi bor. Javoblari 1.taroq. 2.qalampir. 3. Uzuk. 4.olov, cho`g`. 5. tuxum. 6.barmoqlar. 7.anor. 8.ot. 9.it. 10.qaychi. 11.piyoz. 12.sichqon. 13.sandiq. 14.yulduz. 15ko`z. 16. etik.17.bodom. 18.quloq. 19.qovun. 20.panshaxa. 21.ustara. 22.chumoli uyasi. 23.toshbaqa. 24.makkajo`xori. 25.do`ppi. 26.dutor. 27.burun. 28.oltin. 29.ko`z. 30.piyoz. 31.kapalak. 32.qozon. 33.tipratikan. 34.angishvona. 35.narvon.
• 6-SINF UCHUN DIKTANT MATNI Obod o`lka Bizning Vatanimiz — O`zbekiston Respublikasi. Vatanimiz tinch va farovon o`lka. Diyorimizda juda ko`p millatlar ahil va inoq yashaydilar. Respublikamizda shahar va qishloqlar juda ko`p. O`zbekistonning poytaxti Toshkent shahridir. Mustaqillikdan so`ng Toshkent yanada go`zal va obod shaharga aylandi. Barcha shahar va qishloqlarimizda bunyodkorlik ishlari olib borilmoqda. Juda ko`p yangi turar-joy binolari, litsey va kollejlar qurilmoqda. Keng ko`chalar, ko`priklar, sport majmualari barpo etilmoqda. Vatanimiz yanada obod bo`lmoqda. (65 ta so`z) Bilim — xazina Bizning oilamizda turli kasb egalari bor. Dadam quruvchilik sohasida ishlaydilar. Onam esa zardo`zlik bilan shug`ullanadilar. Katta akam duradgorlik kasbini tanlagan. Opam o`qituvchilik kasbiga o`qiyaptilar. Meni esa tarjimonlik sohasi qiziqtiradi. Bobom bizga hamisha: «Sizlarning yoshlik davringiz juda ham baxtli zamonga to`g`ri keldi. Bilim va hunar — chinakam xazina. Qaysi kasbda bo`lsangiz ham o`z kasbingizning ustasi bo`ling. Shunda hech qachon kam bo`lmaysiz, bolalarim», — deb uqtiradilar. (62 ta so`z). Mehnatning tagi rohat Mehnat inson hayotini bezaydi. Uni elga tanitadi. Obro`-e`tiborini oshiradi. Mehnat qilgan odamning vaqti bekor ketmaydi. Maqsadiga erishadi. Bitirgan ishi bilan quvonadi. O`quvchi uchun asosiy mehnat o`qishdir. O`qish uchun sabr-toqat, iroda kerak. Mehnatga yoshlikdan o`rganish kerak. Darslarni diqqat bilan tinglash, uy vazifalarini vaqtida bajarish ham mehnat hisoblanadi. Diqqat bilan qilingan ishning oqibati yaxshi bo`ladi. Shuning uchun, qunt bilan ishlashga odatlaning. (61ta so`z). Madaniyat haqida
• Madaniyat- inson qiyofasi. U yurib- turishi, o`zini tutishi, muomalasi, o`zgalarga nisbatan munosabati orqali nechog`li madaniyatga ega yohud ega emasligini namoyon etadi. Madaniyatli kishi tarbiya ko`rgan, odob ko`chasidan o`tib, axloq yo`liga kirgan, intizom mevasidan yeb, tartib qasri orqali chin insoniylik saltanatiga kirgan shaxsdir. Madaniyatli kishi odob-axloq qoidalariga hamisha rioya etib, jamiyatda peshqadam va tashabbuskor insondir. (55 ta so`z, “Nursafardiyya- tafakkur tarbiyasi” kitobidan). Saxiylik haqida Saxiylik ko`ngil duri, caxovatning sururidir. Saxiylik saltanatida o`zligini topgan insonning yuzida nur, qalbida g`urur bo`ladi. Insonparvarlikni qadrlagan shaxs iymon yo`lidagi komil insondir. U insonlarga hamisha saxiylik qiladi. Saxiylik ko`ngildan chiqarib o`zgalarga ham moddiy,ham ma’naviy ko`mak berishlikdir. Ozga qanoat, hamisha ko`zi to`qlik, minnat qilmaslik- saxiy kishi saxovat qilib, uni unutish, maqtanmaslik. Saxiylikning savobi ulug`dir. (53 ta so`z, “Nursafardiyya- tafakkur tarbiyasi” kitobidan). Fazilat Fazilat ko`ngil go`zalligidir. Uning asosini odob, axloq, tarbiya, intizom tashkil etadi. Ushbu qoidalar ko`ngilga jo etilsa, go`zal fazilatlar tug`iladi. Kishi faqat yaxshilik haqida o`ylaydi.. Mehr-oqibat, adolat va haqiqatga intiladi. Fazilatga ega bo`lmoq usuli: oqibatli bo`lmoq, odobni yuksaltirish, axloqni o`zlashtirish, tarbiya ko`rganlik, intizomga rioya etmoqlikdir. Go`zal fazilatlar- qalb ko`zgusi. Qalbingizni go`zallashtiring. Alloh yordam bersin. (54 ta so`z, “Nursafardiyya- tafakkur tarbiyasi” kitobidan). Adolat haqida Adolatning asli haqiqatparvarlikdir. Zero, haqiqat istovchilar adolat uchun kurashadilar. Adolatning dushmani nohaqlik, tuhmat, g`arazgo`ylik, hasad va jaholatdir. Adolatli kishining qalbi pok, iymoni but bo`ladi. Adolatli bo`lmoq odatlari: iymonli bo`lmoq, mard va jasurlik, jaholatga qarshi mardona kurash, haqiqatparvarlik va oila, mahalla, yurt, vatan sha’nini himoya qilmoqlikdir. Iymonli bo`lmoq- halol va poklik ila Haq nomidan kurashmoq, mard va jasurlik- xalq yo`lida jonfidolikdir. (60 ta so`z, “Nursafardiyya- tafakkur tarbiyasi” kitobidan).
• Lug`at diktant Shohruh, hol, holva, hayajon, hakim,Habiba, muhtoj, haqiqat, ahvol, hayot, harbiy, Hirot, hovli, hurmat, handalak, alohida, fahm, suhbat, hikoya, mahbuba, Hamid, Marhamat, Haydar, Hikmat, mehr, Qahramon, dehqon, mehnat, husayn, Muhammad, lahza, havo, Behzod, hur, hunar, Vahob, Hanifa, hujra, jihoz, shahar, bahor, gavhar, hayqiriq, halol, halqa, imtihon, hashar, hovuz, hordiq, haykal, hosil, hukumat, guruh, alohida, Olloh, hikmat. ( 56 ta so`z, “O`zbek tilining imlo lug`ati” kitobidan). Kamalakda nechta rang bor? Yomg`irdan so`ng osmonda kamalak ko`rinadi, lekin unda nechta rang borligini hamma aniq bilmaydi. Kamalakda yetti rang bor. Ular qizil, sariq, yashil, pushti, binafsha, och zangori, nim pushti. Kamalak juda chiroyli manzara hosil qiladi. Kamalak osmonda uzoq vaqt saqlanmay, tezda ko`zdan g`oyib bo`ladi. Bolalar, kamalakni kuzating.Kayfiyatingiz chog` bo`ladi. Kamalakni rasmda ifodalang. Unga mos rang tanlang. (55 ta so`z). Ko`klam Tog` etaklarida ko`m-ko`k maysalar uzra nafis gullar, turli hushbo`y giyohlarning hidlari anqiydi. Daraxtlar siyrak, onda-sonda pakana daraxtlar uchrab qoladi. Otlar balandlik, tepalikka intilib, oyoqlarini g`urur bilan chiroyli tashlaydi, boshlarini ko`rkam tutadi. Shu sayrdan, tabiatning go`zalligidan baxra olgan bu aqlli jonivorlarning tiniq ko`zlarida hushnudlik ifodasini ko`raman. Naqadar go`zal jonivor bular. Sevaman, ko`ngildan, chindan sevaman otlarni! (Oybek , 55 ta so`z). Istiqlol Vatan, istiqlol, ma`naviyat. Bu so`zlar inson ongidagi eng buyuk tushunchalarni ifodalovchi so`zlardir. Agar insonda shu so`zlarning birontasi yo`q bo`lsa, hayotining qayeridir kemtik bo`lib turaveradi. O`zbekning mungli ko`zlariga shodlik, qadoq qo`llariga qut-baraka,
• bezovta qalbiga orom, osmoniga tinchlik ulashgan shu so`zlar, eng avvalo, Istiqlol emasmi?! Istiqlol tufayli uning egik boshi baland ko`tarildi, mag`rur ovozi olam uzra jaranglay boshladi. (57 ta so`z ). Lug`at diktant Shox, xabar, xush, xudo, Xolmurod, Xoljon, baxt, Baxtiyor, taxminan, Xitoy, Xonqa, xon, xona, Xusayn, xushbo`y, xo`ja, Xo`jand, Xiva, xushmanzara, xato, xizmat, xat, arxitektura, to`xta, xil, xodim, xalq, paxta, xayriyat, rux, ruxsat, xislat, zaxira, xotira, xushmuomala, xulosa, xasta, xamir, daraxt, ixtiro, xizmat, xayr, tarix, taxta, Xakimbek, xolis, xato, xafa, xullas, Xorazm, xilxona, xursand, xo`jalik, xaridor. (54 ta so`z “O`zbek tilining imlo lug`ati” kitobidan). Xalqimiz timsoliga aylangan shoir Alisher Navoiy o`zbek xalqining ulug` shoiri va mutafakkiri bo`lib, u o`zbek adabiyotini, ayni zamonda, jahon adabiyotini ajoyib durdonalar, o`lmas badiiy obrazlar bilan boyitdi. Shoir o`z ijodiy faoliyati bilan XV asr o`zbek adabiyotini mislsiz taraqqiyot cho`qqilariga ko`tarib, uyg`onish davri deb atalayotgan bu davr madaniy va adabiy hayotida burilish yasadi. Zo`r mahorat bilan insonparvarlik, xalqparvarlik g`oyalarini ilgari surib, xalqimizning nomini jahonga yoydi. (60 ta so`z). Bog`i Boburiy Falakning gardishi bilan mirzo Bobur Hindiston degan yurtga borib, u yerning sultoni bo`libdi. Hindiston bog`-rog`i, ko`p meva-chevaga boy yurt ekan. Boburshoh mendan yodgor qolsin deb, Hindistonning ko`rkam joyiga bir bog` barpo ettiribdi. Dunyodagi bu eng katta bog’ga turli yurtlardan nihollar, gullar olib kelib ko’kartiribdi. Xalq dunyoga dong`i ketgan bu bog`ga “Bog`i Boburiy” deb nom qo’yibdi. (56 ta so`z). Non hurmati
• Mirzo Ulug’bek mulozimlari bilan ketayotganida yo`l yoqasida yotgan bir burda nonni ko`rib qolibdi va darrov otdan tushib, uni qo`yniga solibdi. Mulozimlaridan biri: -Sultonim nega bizga buyurmay, o`zingiz otdan tushdingiz? – deb so`raganida, shunday javob beribdi: -Nonni birinchi bo’lib men ko`rdim. Shunday ekan, uni yerdan olishni boshqa birovga buyirish mening nonga nisbatan hurmatsizligim bo`lar edi. Nonning ulug`ligi oldida mening podsholigim nima bo`libdi? (60 ta so`z). Suv –ob-hayot Suv –hayot manbayi. Inson uchun eng aziz tabiiy ne’mat. Obi hayotdan oqilona foydalanish lozim. Suvni musaffo saqlash kerak. Shunda inson salomatligi ham yaxshi bo`ladi. Suvni isrof qilmaslik har bir insonning burchi. Atrofimiz go`zalligi, noz-ne’matlarning serob bo`lishi ham suvga bog`liq. Keyingi paytlarda suvga e’tibor susaydi. Ariqlardan toza suv oqmay qo`ydi. Chunki ariqlarga iflos narsalarni tashlaydilar. Bu ish esa katta gunoh. (59 ta so`z). Shahrimiz chiroyi Toshkentni “Sharq darvozasi” deb bejiz atamaydilar, chunki Markaziy Osiyoga kelgan chet ellik mehmonlar ilk bor shu shaharda kutib olinadi. Istiqlol yillari Toshkentning chiroyiga chiroy qo`shildi, bu qadimiy shahar yashardi, go`zallashdi. Shahardagi avtomobil yo`llari ta’mirlandi, keng shohko`chalar ochildi, ulkan ko`priklar, sport majmualari, qator ma’muriy va turarjoy binolari qurildi, bog`-rog`lar, ko`m-ko`k xiyobonlar, gulzorlar barpo etildi. ( 55 ta so`z). Baxtli odam Bir donishmanddan so`radilar: -Qanday alomatlar odamning baxtli ekanidan dalolat beradi? Donishmand aytdi: -Halol mehnat, saxiylik, g`ayrat, ochiq yuzlilik va shirin so`zlilik baxtli odam alomatlaridir. Yana undan so`radilar:
• -Chakki yo`lda yurgan tarbiyasiz farzand nimaga o`xshaydi? Donishmand aytdi: -Bunday farzand ortiqcha o`sgan barmoqqa o`xshaydi. Uni kesib tashlamoqchi bo`lsang, og`riydi, o`z joyida qoldirsang, bedavo bo`lib turaveradi. ( 53 ta so`z, “Donishmandlar odob-axloq to`g`risida” kitobidan). Non- imon Non- tiriklik va hayot manbaidir. Turmushimiz go`zalligi, yurtimiz obodligi, xalqimiz quvonchi, dasturxonimizning oliy ne’mati- non bilandir. Shuning uchun ham dunyodagi barcha insonlarning nonga bo`lgan hurmati, e’tiqodi benihoya cheksiz. Non mahsulotlarini tejash, uni isrof qilmaslik xususida fikr yuritish lozim bo`ladi. Nonni isrof qiluvchi shaxslarga nisbatan har bir kishining nafrati oshadi. Nonni tejash uchun har bir kishi harakat qilmog`i ham qarz, ham farzdir. ( 61 ta so`z).
• 7-SINF UCHUN DIKTANT MATNI Beminnat do‘st E’tibor berganmisiz-yo‘qmi, bilmadim-ku, sizning sadoqatda tengsiz do`stingiz bor. Qachon xohlasangiz siz bilan hamsuhbat bo`ladi. Shod paytingizda quvonchingizga quvonch qo`shadi. G`amgin pallada dardingizni oladi. Bilmaganingizni o`rgatadi. Adashsangiz, to`g`ri yo`l ko`rsatadi. Yaqin kishilaringiz burilib ketganida ham u sizni tark etmaydi. Xizmati uchun hech nima tama qilmaydi. Yillab unutib, tashlab qo`ysangiz indamaydi. Hatto uloqtirib yuborsangiz ham arazlamaydi. Tag`in chorlasangiz, yetib kelib, xizmatingizni qilaveradi… …Bu do`stning nomi ― kitob! (65 ta so`z , O`tkir Hoshimov). Ona yer Tabiatning ajoyib sovg`asi Ona yerimizdir. Yer barcha boyliklarning onasi hisoblanadi. Nima uchun Ona-Yer deymiz? Shuning uchunki, dunyoga keliboq uning havovsi bilan nafas olamiz. Birinchi qadamni uning bag`rida qo`yamiz. U sizni kiyintiradi, ardoqlaydi. Ona qo`ynida qanday yayrab-yashnasangiz, zaminda ham o`shanday o`sib, voyaga yetasiz. Onangiz sut, otangiz tuz bersa, Ona Yer non beradi, obihayot beradi… Shuning uchun yerni eng aziz inson – Ona nomi bilan bog`lab aytiladi. (65 so`z). Vatan “Vatan” so`zini toq aytmanglar hech qachon. “Bizning Vatanimiz” ham deya ko`rmanglar. “Mening Vatanim” deb aytinglar. Aytayotganda har bir tovush yuragingizdan uzilib tushsin! Vatan―bu sizga ota-bobolaringizdan yodgor qolgan yer. Vatan―bu sizning ota-bobolaringizning aynan o`zi. Chunki ular ming, million yillar quvonch-tashvishlari bilan shu yerga qo`shilib ketganlar… Demak, siz, aziz bolajonlar,”Bu Vatan meniki”, deb ishonib yashashlaringiz lozim. Ishonch sizlarga kuch beradi. Ana shu kuch sizlarni mustaqil qiladi. (66 ta so`z, Qutlibeka Rahimboyeva ).
• Kitob Kitob – inson ma’naviy dunyosining boyishi, fikrlash doirasining kengayishiga katta yordam beradi. Shuning uchun kitobni doimo do`st tutish kerak. Undan ko`p narsalarni o`rganishga harakat qilish lozim. Ko`p kitob o‘qigan bola ko`p narsalarni o`rganadi. Vataniga xizmat qilishga, yaxshi insonlar qatoridan o‘rin olishga harakat qiladi. Kutubxona ham bilim manbai hisoblanadi. Kutubxonaga tez-tez boradigan bola, albatta, ko`p narsalarni biladi. Chunki, kitoblar insonning ilmli, bilimli bo`lishiga yordam beradi. (64 ta so`z). Ehtiyotkorlik haqida Ehtiyotkorlik o`zlikni himoya etmoq deganidir. Kundalik hayotda inson turli hodisalarga ro`para keladi. Ularning domiga tushib qolmaslik uchun ehtiyotkorlik zarurdir. Chunonchi, yomon odatlarni o`rganmaslik, axloqi buzuq kishilardan yiroq yurish, sog`likka zarar keltiradigan taom yoki spirtli ichimliklarni iste’mol qilmaslik, chekmaslik, tilni tiyish, kattalar maslahatiga quloq tutish, yaxshi odamlar suhbatidan bahra olish, yaxshi- yomonning farqiga borish, ilm o`rganish, sport bilan shug`ullanish ehtiyotkorlik manbaidir. O`zlikni anglab, ehtiyotkor bo`ling. (64 ta so`z, “Nursafardiyya- tafakkur tarbiyasi” kitobidan). Ko`pkari Ko`pkari uloq- o`zbek, qozoq, qirg`iz, turkman, tojik xalqlarining barchasi uchun birday qadrdon. Ko`pkari – bu chavandozlar bahsi. Ota-bobolarimiz go`daklikdan bolalik fasliga kirgan farzandlarining qo`lini halollash, bo`y yetgan qizlarini uzatish, er yetgan o`g`illarini uylantirish to`ylarida xalqqa osh berib, so`nggida ko`pkari bahsi tomoshalarini ko`rsatishgan. Ko`pkari chopish- bu chavandozlik ot ustida ommaviy musobaqa shartlarini bajarish, g`olib chiqish uchun olib boradigan kurashi, janggidir. Ko`pkarining boshqa nomi uloq ham deyiladi. ( 65 ta so`z, M. Sattor “O`zbek udumlari” kitobidan). Kurash Kurash- qadimiy va erkin kurash turlariga bo`linadi. Bu odatning tarixi xalqimiz tarixi qadar uzundir. Kurash bizning xalqimiz paydo bo`lib, taraqqiyot yo`liga kirganidan buyon tarkib topib, rivojlanib, takomillashib bordi. Milliy kurashni biz hozirgi kunda sport turi sifatida qayd etamiz. Aslida esa bu odat xalq hayotining juda muhim tarmog`i bo`lib, uning taqdiri- a`molini belgilagan.
• Qadim davrlarda nafaqat erkaklar, turkiy xalqlar tarixida xotin-qizlar ham kurash tushishgan. ( 64 ta so`z, M. Sattor “O`zbek udumlari” kitobidan). Hashar Hashar- Sharq xalqlari orasida keng tarqalgan udumlarimizdan biri bo`lib, qadimdan o`zbek xalqi hayotida muhim o`rin tutib kelgan. Hashar bu ko`pchilikning bir maqsadda birgalashib harakat qilishidir. Qadim zamonlarda ota-bobolar qishloqlarda, yozloqlarda xo`jalik ishlarini ko`p hollarda hashar yo`li bilan bitirib olishgan. Hasharning o`ziga xos bosh xususiyati shundan iboratki, u beminnat, bepul, beta’ma bajariladi. Hashar ishi ko`pchilik tomonidan tekin ado qilinadi. ( 63 ta so`z, M. Sattor “O`zbek udumlari” kitobidan) Dasturxon Inson paydo bo`lib, taom iste’mol qila boshlabdiki, dasturxon bor. Dasturxon aziz, muqaddas, ruzq-ro`z manbai va ramzi sifatida ko`zga surtilgan. Dasturxon odobi, taom emak qoida- qonunlari ham xalqimizda azaldan mavjud. Uyingizda bo`lsin, mehmonda bo`lsin, kuniga uch-to`rt bor dasturxon yoziladi. Unga non-choy, qand-qurs, ho`l va quruq meva qo`yiladi. Dasturxon- taomi bilan ulug`. Dasturxon ustiga odatda, birinchi non qo`yiladi. O`zbeklar tandir nonni ko`proq iste’mol qilishadi, u dasturxonga juft qo`yiladi. ( 70 ta so`z, M. Sattor “O`zbek udumlari” kitobidan) Inson quvvatlari Odamzod ibtidosidan bo`ladigan quvvatlar so`zlash quvvati, tanlash quvvati, xayol quvvati, sezish quvvatlaridir. Bulardan so`zlash quvvati shunday quvvatki uning yordamida inson bilim va hunar egallaydi, uning yordamida xulq-atvoridagi xunuk va go`zal harakatlarni ajrata biladi va bajarilishi zarur bo`lgan –bo`lmagan ishlarni ado etadi, shu bilan birga zararli yoki foydali narsani, lazzatli va achchiq narsalarni fahmlaydi.
• Natijada nafrat va muhabbat, do`stlik va dushmanlik, g`azab va rozilik kabi his–tuyg`uga oid holatlar paydo bo`ladi. (69 ta so`z) Paronimlar Abzal- afzal, adib- adim, aql- adil, alo-a’lo, amr-amir, ariq- oriq, asl-asil, bayon- bayan, bal-ball, barmoq-bormoq, ganj-ganch, davo-da’vo, daha-daho, devon- divan, diplomat- diplomant, dub-dup, jodi-jodu, ilk-ilik, lahm-lahim, ora-oro, sada-sado, sayd-sayid, sirat- sur’at, surgin- surgun, tambur-tanbur, tana-ta’na, uzik-uzuk, ulish- ulush, xol- hol, sher-she’r, shox-shoh, shuba-shu’ba, yuvindi- yuvundi, yagana- yagona, qala- qa’la, qiymat- qimmat, qism- qisim, qolib-qolip, qura-qur’a, qurt-qurut. (“Paronim so`zlari lug`ati” kitobidan). So`z sehri So`zlar hayoti murakkab, ularga sehr yashiringan. So`zlar ham o`z xalqi bilan birga umr kechiradi, xalq quvonsa, quvonadi, kuyunsa kuyunadi. Kishilar o`zgalarni o`ylab buloqlarning bekilgan ko`zlarini ochadilar, avlodlari uchun daraxtlar ekadilar. Bundan keyingi avlod buloq suvidan, daraxt mevalaridan bahramand bo`ladi.Ota-bobolarimiz qoldirgan so`zlar ana shu buloqlar va daraxtlardir. So`zlar biz uchun asrlar sadosi, uzoq o`tmish bilan hamnafaslik hissini uyg`otuvchi mangu chaqiriq, zamonlararo ko`prikdir. (63 ta so’z, B.To`ychiboyev). Kasb Kasb inson uchun juda zarur faoliyat. Kim qanday kasb tanlasa, unga mehr qo`yishi kerak. O`z kasbini yaxshi bilgan kishining ishi unumli bo`ladi.Ota-ona kasbini egallash yanada yaxshi. Chunki siz ota-onangiz nimalar bilan shug`ullanishini yoshligingizdan ko`rib, o`rganib borasiz.Katta bo’lgach, shu kasbda ishlasangiz, sizning ustozingiz ota-onangiz bo`ladi. Har kasbning o`z mohiyati, qiziqarli tomonlari bor. Kasb-hunar inson umrini bezaydi, baxtli, saodatli qiladi. (64 ta so`z). Tuproq – Vatan
• Tuproq-insonning tug`ilib o`sgan joyi, tuproq – Vatan. Tuproq necha yuz yillardan buyon ne-ne ulug` farzandlarni quchog`iga bosib kelayotgan ona zamin. Shuning uchun biz uni e`zozlab “ona tuproq” deymiz. U olis ajdodlarga onalik qilgan. Ota-bobolarimizning onasi bo`lgan. U bizning ham onamiz, kelajak avlodning ham onasi bo`lajak. Demak, hamma narsa ona tuproqni qadrlashdan boshlanadi. O`z tarixini ona yurtdan- ona tuproqdan qidirgan insongina haqiqiy inson bo`la oladi. (65 ta so`z, A.Nabiyev). Yozgi ta’til Yozgi ta’tilda men tejamkorlik haqida ko`p o`qidim. Masalan, kitob o`qiganda butun uyni yoritadigan katta qandildan ko`ra faqat o`qib o`tirgan joyni yoritadigan stol lampasidan foydalangan ma’qul ekan. Bu ham qulay, ham arzon. Chunki, 5 ta 60 vattlik lampochkadan iborat qandilga bitta 40 vattlik lampochkadan iborat stol lampasiga qaraganda 7, 5 barobar ko`p elektr quvvati ketar ekan. Stol lampasi o`qilayotgan kitobga yaqin joylashgani uchun ko`proq nur berar ekan. (65 ta so`z, “Tong yulduzi” gazetasidan). Mosh haqida Mosh asosan O`zbekiston pazandachiligiga xos, oqsilga boy (diametrik bir santimetrga yetmaydigan mayda) dukkakli ekinlar qatoriga kiradi. Shuning uchun ham moshdan tayyorlangan turli taomlar nihoyatda to`yimli bo`lib, o`zbek oilalari dasturxonidan katta o`rin olgan. Bu o`simlikdan tayyorlangan moshxo`rda, moshqovoq, moshugra kabi suyuq taomlar va moshkichri deb nomlanuvchi quyuq taom ko`p oilalarda sevib tanovul qilinadi. Ayniqsa, jazirama yoz kunlarida kunduzlari qatiq bilan tanovul qilingan sovutilgan moshxo`rda va moshugra kishiga huzur baxsh etadi. ( 69 ta so`z, “O`zbek milliy taomlari” kitobidan). Donolar bisotidan Agar sening so`zlagan nutqingdan foydali bir narsaning hidi kelib turmasa, bunday so`zni aytmaganing yaxshi. Begonalar orasida kishiga nasihat qila ko`rma, chunki, bunday nasihat ta’nadir. Agar bir kishi qing`irlikka odatlanib qolgan bo`lsa, uni
• to`g`ri yo`lga boshlay ko`rma, chunki egri daraxtni chopib tashlamaguncha to`g`ri bo`lmaydi. Kishilarning yaxshi va yomon xislatlarini ko`zdan kechirib yur, ularning foydali va zararli ishlarining natijalarini kuzatib bor, undan keyin o`z manfaatingni talab qil. (65 ta so`z, “Qobusnoma” dan). Do`stlik haqida Do`stlik, o`rtoqlik, birodarlik fazilatlari asosan maktab davrida shakllanadi. Bolalar bir sinfda o`qish jarayonida birga o`qish va birga mehnat qilishga o`rganadilar. Darslarni o`zlashtirishga qiynaladigan bolalarga a’lochi do`stlari yaqindan ko`mak beradilar. Do`stining yutuqlaridan xursand bo`ladigan, kamchiligini tuzatishga ko`maklashadigan insonlargina chinakam do`st hisoblanadi. Do`st tutinish insonlar uchun eng yaxshi fazilatdir. Kimki kelajagi porloq va istiqbolli bo`lishni istasa, do`st va o`rtoqlar orttirishi, do`stlikni qadrlashi kerak. Do`stlikning qudrati hamma narsadan ustun. ( 66 ta so`z “Bolalar ensiklopediyasi”dan). Forobiy hikmatlari Inson yaxshi tarbiya ko`rmagan va turmushda tajriba orttirmagan bo`lsa, u ko`p narsalarni nazarga ilmaydi va ulardan jirkanadi. Har kimki ilm-hikmatni desa, uni yoshligidan boshlasin, sog`-salomatligi yaxshi bo`lsin, yaxshi axloq va odobli bo`lsin, so`zining uddasidan chiqsin, yomon ishlardan saqlansin, xiyonat, makr va xiyladan uzoq bo`lsin, diyonatli bo`lsin, barcha qonun-qoidalarni bilsin, bilimdon va notiq bo`lsin, ilmli va dono kishilarni hurmat qilsin, ilm va ahli ilmdan mol-dunyosini ayamasin, barcha real, moddiy narsalar to`g`risida bilimni egallasin. Odamlarga nisbatan ularni birlashtiruvchi boshlang`ich asos insoniylikdir, shuning uchun ham, odamlar insoniyat turkumiga kirganliklari tufayli o`zaro tinchlikda yashamoqlari lozim.
• Baxtga erishish maqsadida o`zaro yordam bergan xalq- fazilatli xalqdir. Shu tartibda barcha xalqlar baxtga erishish uchun bir-birlariga yordam bersalar,butun yer yuzi fazilatli bo`ladi. ( “Fozil odamlar shahri” kitobidan). Aqlli odam Bir donishmanddan so`radilar: -Dunyoda inson uchun eng yaxshi narsa nima-yu, eng yomon narsa nima? Donishmand javob berdi: -Dunyoda inson uchun eng yaxshi narsa go`zal axloq, tarbiya, sa’y-g`ayrat bo`lib, shu go`zal xislatlar bilan nom chiqarishdir. O`limdan ham battar yomon narsa esa tarbiyasizlik va yalqovlik bilan shuhrat qozonishdir. Yana so`radilar: -Eng aqlli odam kim? -Ko`p narsani bilib, kam so`zlagan, o`z bilimiga mag`rur bo`lib, bilimdonlik qilmagan odam aqlli hisoblanadi. ( 70 ta so`z, “Donishmandlar odob-axloq to`g`risida” kitobidan). Iboralar Alamini olmoq, arpasini kim xom o`ribdi, baloga qolmoq, belni bog`lamoq, boshi ko`kka yetdi, burni ko`tarilgan, gapi bir joydan chiqdi, gah desa qo`liga qo`nadi, do`ppisini osmonga otmoq, yog` tushsa yalagudek, joni halqumiga keldi, ilonning yog`ini yalagan, kalavaning uchini topdi, kapalagi uchdi, ko`zi to`rt bo`ldi, ko`kka ko`tarmoq, lafzi halol, lom-mim demadi, mazasi qochdi, misi chiqdi, mum tishlab qoldi, oyog`ini qo`liga olib keldi, oralaridan qil o`tmaydi, og`zi qulog`iga yetdi, oq-qorani tanidi, terisiga sig`may ketdi, tili bir qarich, tilidan bol tomadi, tilining uchida, tirnoq ostidan kir qidirmoq, tishining kavagida saqlamoq, toqatlari toq bo`ldi, xo`rligi keldi, chehrasi ochildi, esi chiqib ketdi, yulduzni benarvon uradi, qo`y og`zidan cho`p olmagan, qo`l kaltalik qildi, hafsalasi pir bo`ldi.
• 8-SINF UCHUN DIKTANT MATNI Bahor keldi Nihoyat… Qishning zax kunjaklarini, rutubatli kunlarini ortga surib bahor keldi. Olamning bahori, yurtning bahori, millatning bahori, qalbning bahori va yana… Ayolning bahori. Dunyo bir entikdi, ko`ksini to`ldirib nafas oldi. Fevralning boshlaridanoq oppoq qor isidan bahorni tuygan bodom gullari chamandek gullab yubordi. Inson nega mudom bahorga intizor? Ahli olam nega uni ota-onasini, yorini, farzandini, do`stini kutayotgandek kutadi. Nega bir nafas samoda charx urayotgan qoraqosh qaldirg`ochlarga, bo`tana suvlarga aylangisi, kurtaklar kabi bo`rtgisi keladi. ( 72 ta so`z, “Sharq yulduzi” jurnalidan). Navro`z Navro`z Sharq xalqlari orasida bir necha ming yillardan buyon yashab kelmoqda. Uzoq qishdan so`ng ko`kda quyoshning yuz ko`rsatishishi, qirda maysa-giyohlarning nish urib chiqishi xalqimiz uchun haqiqiy shodiyonaga aylangan. Nega deganda, o`tgan yilgi yig`ilgan g`alla ham, oziq-ovqatlar ham sob bo`lay degan, ilikuzdi paytlarda yana Ona tabiatning o`zi mehr-muruvvat ko`rsatib, yorug` kunlardan darak bergan. Shu kunlargacha eson-omon yetib kelishgan qariyalarning ham tomirlarida qaytadan g`ayrat jo`sh urgan. Nav- yangi, ro`z-kun; ya’ni yangi kun deb atalishi ham bejiz emas. ( 80 ta so`z, M. Sattor “O`zbek udumlari” kitobidan). Qo`noq Qo`noq so`zi turkiy xalqlarda mehmon ma`nosini berib, qo`noq tushush- mehmon qabul qilish odatiga rioya qilinadi. Qo`noq odati turli viloyatlarda ‘qo`noq”, “qo`nuq”, “qo`shxona” tarzida ham aytilib kelinadi. Bu udum ko`proq to`y va mehmondorchilik odatlari bilan hamkorlikda, birgalikda o`tkaziladi. Odatda shahar- qishloqlarda to`y bo`lganda, uzoq-yaqindan mehmonlar keladi. Ular ko`pchilik bo`lganligi tufayli “to`y ko`pchilik bilan” aqidasiga riyoya qilgan xalqimiz barcha tashrif buyurgan kishilarni kutib-kuzatishadi. Bu o`rinda qishloqlarda to`y egasidan tashqari yana o`nlab xonadonlar mehmonlarga quchoq ochadi. ( 75 ta so`z, M. Sattor “O`zbek udumlari” kitobidan).
• Navro`z Mustaqil O`zbekistonimizda xalqning qadimiy qadriyatlari tiklanganligi tufayli Navro`z bayrami keng nishonlana boshladi. Bu bayram mehr-muruvvat, do`stlik, totuvlik bayrami bo`lganligi sababli u baynalmilal bayrami hamdir. Navro`zni respublikamizda yashovchi barcha xalqlar nishonlaydi. Navro`z umumxalq bayrami bo`lganligi uchun hamma ko`ch va maydonlarni tozalab, daraxtlarni oqlab, shirin taomlar pishirib, unga tayyorgarlik ko`radi. Bu bayram mehr-muruvvat bayrami bo`lganligi uchun qariyalar, etib-esarlar va bemorlardan xabar olinadi, ularga sovg`alar beriladi. Navro`zda sho`x-shodon qo`shiq yangraydi, o`yin-kulgi va xursandchilik hukm suradi. (77 ta so`z, “Ma’rifat” gazetasidan). Tilini asragan dinini asraydi Alloh taolo innsonlarga bergan son-sanoqsiz ne’matlar ichida tilning ahamiyati beqiyosdir. Til insonning jisman kichik, ammo mas’uliyat va vazifa jihatdan e’tiborga molik a’zosidir. Shuning uchun ham tilni faqat yaxshi, savobli so`zlarga ishlatish va yomon so`zlashga odatlanib qolishidan saqlash zarur. Dinimizning tilga e’tibor berishga undashi, uni befoyda va gunoh so`zlashdan qaytarishining boisi shundaki, til qalbga yaqin yerda joylashgan. Shuningdek, til qalbning tarjimoni hisoblanadi. Qalb esa imon maskanidir. Demak, insonning imoni qanchalik baquvvat, qalbi qanchalik sof bo`lsa, uning tilidan faqat hikmatli, shirin so`zlar chiqadi. ( 82 ta so`z, “Hidoyat” jurnalidan). Oqilona maslahat Evropalik bir odam uyi yonida chiroyli maysazor barpo qilibdi. U yerdagi maysalar qishin-yozin yam-yashil bo`lib turar ekan. Bir yili bahor kelishi bilan maysazordan qoqigullar o`sib chiqib, o`tloq sap-sariq gullarga to`libdi. Bir necha kundan keyin esa maysazor oppoq momoqaymoqlarga burkanibdi. Bu o`zgarish maysazor egasiga yoqmabdi. U qoqigullarni yulib tashlabdi, lekin ular yana o`sib chiqaveribdi. Maysazor egasi ulardan qutilish uchun o`zi bilgan hamma usullarni qo`llab ko`ribdi, ammo foydasi bo`lmabdi. Xatga: “Sizga qoqigullarni sevib qolishni maslahat beramiz”, deb yozilgan ekan. (80 ta so`z, “Ma’rifat gulshani” gazetasidan). Navro`z bayrami
• Navro`z- xalqimizning katta bayrami. Bu bayram qadim-qadimdam beri nishonlanib kelinganidan, bolalik chog`larimizda bu bayramga katta tayyorgarlik ko`rardik. Hamma sandalni tark etib, hovli ichini tartibga solardi, tozalardi. Bolalar ham yumushlarni bajarishda kattalarga yordam berardi. Kechqurunlari butun qishloq uzra xushbo`y ko`k somsa hidi taralardi. Noz-ne]matlar tayyor bo`lgach, oila a’zolari dasturxon atrofiga yig`ilardi. Hech kim dasturxondan chetda qolmasligi kerak edi. Agar kimdir kelmasa, o`sha odam, irimga ko`ra, baxtsizlikka uchrashi mumkinligi tufayli, qayerda bo`lsa ham etib kelishi kerak edi. (77 ta so`z, Yo`ldosh Muqimovdan). Hosil yig`im-terimida Kirish imtihonlaridan muvaffaqiyatli o`tgach, biz- bir guruh shaharlik talabalarni qishloqqa, dehqonlarga yordamga yuborishdi. Biz u yerlik dehqonlarga kuzgi hosilni yig`ishda yordam berdik. Biz asosan bodring va pomidor terdik. Bu sabzavotlar nozik bo`lgani uchun ularni mashinada terib bo`lmas ekan. Aqliy mehnatdan keyin bunday jismoniy ish bizga yoqib tushdi. Tonggi shabada, kuzgi oftobning mayin nurlari, tushki ovqat paytidagi hazil- mutoyibalar, tungi o`yin-kulgilar- bular hammasi ajoyib edi. Biz u yerda bir-birimiz bilan do`stlashib ham oldik. (74 ta so`z). Ona mehri Ona. Mehri quyoshlarga teng ona. O‘z shafqati, niri bilan bolaga qalb bergan, sevgi baxsh etgan―ona! Uning inoyat qilgan yuragi va muhabbati eng avval, onaning o‘ziga qaratilib, bola uni sevdi, ardoqladi. Tunlari bedor: shirin uyqusini buzib, bolasiga halovat beradigan yoqimli allasi bilan ona farzandiga ruhiy lazzat bulog‘ini ochadi. Bola she’riyat va qo‘shiqqa umrbod maftun bo‘ladi. Bolasini ko‘zimning nuri, dilimning sururi, deydi. Uni yer-u ko‘kka ishonmay, ko‘proq uxlab qolsa, xavotirlanadi, qattiqroq yig‘lasa, vahimaga tushadi. ( 73 ta so`z). Qorli tog` Yakshanba kuni sinfimiz o`quvchilari bilan birgalikda Chimyon tog`iga bordik. Kun sovuq edi. Qalin qor yog`gan. Tog` cho`qqisini oppoq qor va bulutlar qoplagan. Tog` etagida bolalar va katta yoshdagi kishilar chana uchishardi. Ular biz bilan salomlashishdi. Yigit va qizlar tog` cho`qqisi tomon ketishdi.
• Jamshid, Sarvar va Ravshan tog` manzaralarining rasmini chizishdi. Javlon va Salim qorbobo yasashdi. Qizlar esa ularga yordamlashdi. Biz maza qilib dam oldik. Safarimiz so`ngida hamma bolalar estalik uchun suratga tushishdi. ( 72 ta so`z). Abu Rayhon Beruniy O`zining ensiklopedik bilimi va qoldirgan nihoyatda boy ilmiy merosi bilan afsonaga aylangan buyuk ajdodlarimizdan yana biri Abu Rayhon Beruniydir. U Xorazmning qadimgi poytaxti Kat shahrida tug`ilgan. Beruniy tomonidan yaratilgan asarlar astronomiya, matematika, geodeziya, geologiya, mineralogiya, geografiya, arifmetika, tibbiyot, farmokologiya, tarix, filologiya kabi nihoyatda turli-tuman fanlarga oiddir. Beruniy hatto badiiy ijod bilan ham shug`illangan, she’rlar yozgan. U boshqa qit’alarda hayot borligini tekshirish bilan ham shug`ullangan bo`lib, uning bu sohadagi taxminlari ilmiy yutuqlaridan biri hisoblanadi. (74 ta so`z). Kuzgi hosil O`lkamizda hosil yig`ib olish kuzda emas, balki yo`z faslining oxirlaridan boshlanadi. Bobodehqonlarimiz paxta va bug`doy terimi uchun tinmay harakat qilishlari lozim. Qurigan boshoqlarni erta tongdan kun qiziguncha olib chiqishi kerak. Paxtakorlarimiz ham dalalardagi paxtalarni yog`ingarchilik boshlanmasdan avval yig`ib olish uchun bor mehnatlarini ayamaydilar. O`z oldilariga qo`ygan maqsadlarini bajarishlari kerak. Nafaqat bug`doy va paxta terimi, balki sholi, poliz ekinlari, bog`lardagi meva va sabzavot ekinlaridan ham mo`l hosil olinadi. Yog`ingarchilik boshlanmasdan avval barcha hosilni yig`ib olishlari kerak. (75 ta so`z).
• Ma’naviyatimiz- boyligimiz Xalqning ma’naviy ruhini mustahkamlash va rivojlantirish- O`zbekistonda davlat va jamiyatning eng muhim vazifasidir. Ma’naviyat shunday qimmatbaho mevaki, u bizning qadimiy va navqiron xalqimiz qalbida butun Insoniyatning ulkan oilasida o`z mustaqilligini tushunib yetish va ozodlikni sevish tuyg`usi bilan birgalikda yetilgan. Ma’naviyat insonga ona suti, ota namunasi, ajdodlar o`giti bilan birga singadi. Ona tilining buyuk ahamiyati shundaki, u ma’naviyat belgisi sifatida kishilarni yaqin qilib, jipslashtiradi. Tabiatga yaqinlik, jonajon o`lkaning benihoya go`zalligidan bahramand bo`lish ma’naviyatga oziq beradi, kuchaytiradi. ( 75 ta so`z, “O`quvchi ma’naviyatini shakllantirish” kitobidan). Ma’naviyat chashmasi Ma’naviyat insonga havodek, suvdek zarur. Sahrodagi sayyoh har doim buloqdan chanqog`ini bosadi. Xuddi shuningdek, inson ham necha-necha azoblar va qiyinchiliklar bilan ma’naviyat chashmasini izlaydi. Yer, oila, ota-ona, bolalar, qarindosh-urug`lar, qo`ni-qo`shnilar, xalq, mustaqil davlatimizga sadoqat, insonlarga hurmat, ishonch, xotira, bijdon, erkinlik- ma’naviyatning ma’nosi ana shunday juda keng. Inson uni Inson darajasiga ko`taradigan asoslarning asosini o`z aqli bilan tom ma’noda qamray olmaydi. Inson o`zini xalqining bir zarrasi deb sezgandagina, u haqda o`ylab, mehnat qilib yashagandagina ma’naviyat bilan tutashadi. ( 80 ta so`z, “O`quvchi ma’naviyatini shakllantirish” kitobidan). Vatan Vatan- keng va ko`p miqyosli tushuncha. Vatan octanadan boshlanadi. Vatan sen yashab kelayotgan, ulg`yayotgan uy, ota-onang, aka-uka, opa-singillaring, hovlidagi daraxtlar, har kuni non yopiladigan tandir. Vatan- katta-kichik to`yga keladigan, azada jamlanadigan, chollari guzarda gurunglashadigan, machitlaridan azon eshitiladigan qadrdon mahalla. Vatan- paxta rejasi sal ilgariroq bajarilsa, boshing osmonga yetadigan viloyat. Vatan- tuprog`idan oltin unuvchi, tog`larining boshi ko`kka yetgan, bog`-bo`stonga to`la O`zbekiston.
• Vatan- biz yashab turgan kurrai zamin. Besh barmoq bir bo`lsa musht bo`ladi. Kim g`araz va adovat bilan tajovuz qilsa, ta’zirini berishadi. ( 80 ta so`z). Maqollar 1.Daraxt ildizi bilan kuchli,….. (Odam- do`stlari bilan). 2.Daraxt yaprog`i bilan ko`rkam,…..(Odam- mehnati bilan). 3.Olim bo`lsang……..(olam seniki). 4.Vatani borning baxti bor…….(Mehnati borning-taxti). 5.Otangni quyosh bilsang,…….(onangni oy bil). 6.Do`sting ming bo`lsa ham oz,….(Dushmaning bir bo`lsa ham-ko`p). 7.Nonsiz yashab bo`lmas,….(gapni oshab bo`lmas). 8.Salomatlik……(tuman boylik). 9.Hurmat qilsang……(hurmat topasan). 10.Avval o`yla……(keyin so`yla). 11.Til tig`dan……(o`tkir). 12.Tilning yomoni…..(boshga balo). 13.Yaxshi so`z jon ozig`i,……(yomon so`z bosh qozig`i). 14.Dangasaga ish buyursang,…..(senga aql o`rgatadi). 15.Ayrilganni ayiq yer,…..(Bo`linganni bo`ri yer). 16.O`n marta eshitgandan,….(bir marta ko`rgan afzal). 17.Kengashganga keng dunyo,…(Talashganga tor dunyo). 18.Mard bir marta o`lar,….(nomard yuz marta o`lar). 19.Izzat tilasang ko`p de,….(sihat tilasang kam de). 20.Bilagi zo`r birni yiqar,……(bilimi zo`r mingni). 21.Vaqting ketdi,….(baxting ketdi). 22.Otalar so`zi,….(aqlning ko`zi). 23.Kattaga hurmatda……(kichikka izzatda). 24.Tili shirinning…….( do`sti ko`p). 25.Til beruvchi bo`lma……(til oluvchi bo`l). 26.Tilingda bo`lsa boling,……(kulib turar iqboling). 27.Tilinga ixtiyot bo`l,…..(tishing sinmasin). 28.Kam so`zla……(ko`p tingla). 29hnat-……(mehnatning tagi rohat). 30.Bilimdan ortiq…..(boylik yo`q). 31.Ko`p o`qigan o`zadi,…..(o`qimagan to`zadi). 32.Eshik ochiq bo`lsa ……..(ham so`rab kir). 33.Gap bilan shoshma…..(ish bilan shosh). 34.Bilim…….(xazina).
• 36.Xato qildingmi,…….(kulib qo`y). 37.O`zgalar aybini ko`rishga zo`rsan, lekin o`z aybingni ….(bilmaysan, ko`rsan).
• 9-SINF UCHUN DIKTANT MATNI Yangi hovli Oila-xonadon boshpana bilan tirik. Boshpanalik bo`lish esa hamma zamonlarda ham oson bo`lmagan. O`zbek xonadonlari azaldan serfarzand, katta ro`zg`or bo`lib kelishgan. Bo`y yetgan qizlar uzatilgan. Voyaga yetgan o`spirinlar uylantirilgan. O`g`il bolaning yo`li boshqa. O`g`il tug`ilishi oilaning baxti, shon-shavkati sanalgan. Zuryod davomchisi, vatan egasi, himoyachisi, oila qo`rg`onining darg`asi. O`g`il tug`ilishi bilan tadbirkor otalar, bobolarning maslahati bilan tomorqa hovliga 100-200 ta terak ekishgan. Bu teraklar to bola ulg`ayib uylanadigan bo`lguncha yangi imoratga xomashyo sifatida voyaga yetgan. Yangi uyga ko`chib kirishda bir qator urf-odatlar, hatto irimlarga o`zbek xalqi hamon amal qilib keladi. ( 90 ta so`z, M. Sattor “O`zbek udumlari” kitobidan). To`y Siz karnay-surnaylar ovozi, nog`oraning taqa-tumini uzoqdan eshitgan zahotingizdayoq to`y bo`layapti, deya yugurasiz. Ha, to`yning belgisi, xabarchisi-karnay-surnay, nog`oralar va Siz. To`y o`z nomi bilan- yaqin do`st-yor, qarindosh-urug` diydoriga, shirin taomlarga, yaxshi kuy va qo`shiqqa, kurashu ko`pkari tomoshasiga, bayram shodiyonalariga, kulgi va quvonchga to`yishdir. Bizning o`zbek xalqi O`rta Osiyo mintaqasidadi boshqa qardosh xalqlar singari juda qadim zamonlardan buyon to`y qilib, elga osh berib kelgan. To`ylar odatda, kichik bayramlardek o`tkazilgan. To`yning ham turlari ancha-muncha. Beshik to`yi, xatna- sunnat to`yi, nikoh to`yi, hovli to`yi, yosh sanalari bilan bog`liq to`ylar va hokazolar. ( 94 ta so`z, M. Sattor “O`zbek udumlari” kitobidan). Yaxshi niyat Yaxshi niyat- yarim davlat, deydi xalqimiz. Tilak bildirish, yaxshi niyat, duoyu olqishlar- bu ham o`zbek xalqining eng qadimiy udumlaridan biridir. Inson hayotining barcha fasllarida, turli yoshlarda, turli munosabatlar bilan, turmushning barcha chorrahalarida bir- biriga tilak bildiradi, yaxshi niyat qiladi. Bola tug`ilganda farzand, zuryod muborak bo`lsin qilinib, umriyu rizqi, ota-onasi, boboyu buvisi bilan bergan bo`lsin, deyiladi. Bu ixcham tilakning mazmunida katta hikmat bor. Bolaki tug`ilibdimi, avvalo uning umri uzun bo`lsin, rizqi nasibasi mo`l bo`lsin, ota-onasi tarbiya berib, oq
• yuvib, oq tarab, uzoqqa mo`ljallangan tilaklar birgina shu ibora hikmatda o`z jamuljamini topgan. ( 92 ta so`z, M. Sattor “O`zbek udumlari” kitobidan). Farzand haqida Farzand- avlod davomchisi. Ota-onaning farzandga tarbiyasi uning mehrida namoyon bo`ladi. Tarbiyali farzand oila sha’ni, jamiyat obpo`si, vatan himoyachisidir. Ota-ona farzandiga nima bersa, farzand ham shuni qaytaradi. Tarbiya ko`rgan farzand o`z hayotidan mamnun holda ota-onasiga mehr ko`rgazadi. Tarbiyasiz farzand ota-ona dardi,jamiyat zararkunandasi, vatanda vatansiz kimsadir. Har bir farzandning burchi: ota-onaga mehribonlik, sodiqlik, oqibatlilik, doimo ularning xizmatlarida bo`lish, nasihatlariga amal qilib, hurmatlarini joyiga qo`yish, vatan oldida mardlik, matonat, qahramonlik, xalqiga hurmat, himoyasiga hamisha shay va sadoqat ila xizmat qilishdir. Iymonli farzand saodatli yo`lda sobitqadamdir. (88 ta so`z, “Nursafardiyya- tafakkur tarbiyasi” kitobidan). Do`st tanlash haqida Do`st- ko`ngil malhami. Chin do`st boshga kulfat tushganda hamisha hoziru nazir. Do’st tanlashda kishi, avvalambor, o`zi tarbiya topgan bo`lib, tanlanadigan do`stga munosib bo`lmog`i lozim. Mabodo xulqingiz yomon bo’lsayu, yaxshi odamga havas qilib,u bilan do`st tutinmoqchi bo`lsangiz, tabiiyki, tanlaganingiz sizni rad etadi. Birinchi do`stlikni o`zingizdan boshlang. Ya’ni o`zingiz o`zingizga do`stsiz. Avvalo, aqlni charxlab, ruhiyatni poklang, odob-axloq qoidalariga, intizomga rioya eting. So`ngra sizning do`st tanlash vaqtingiz keladi. Siz tanlaydigan do`stni o`z xulqingizdan kelib chiqqan holda saralaysiz. Ya’ni do`stingizning ruhiyati pok bo`lib, u ham odob-axloq qoidalariga, intizomga rioya etuvchi bo`lishi kerak. (91 so`z, “Nursafardiyya- tafakkur tarbiyasi” kitobidan). Obod yurt istiqboli Xalqimizda “Bir bolaga yetti mahalla ota-ona”, degan maqol bor. Shuning o`zidan ham ota-bobolarimiz farzandlarning jisman va ma’nan sog`lom bo`lishiga qanchalik e`tibor berganini bilsa bo`ladi. Xadisi shariflarda insonlarning yaxshilari go`zal xulqli va chiroyli muomalali kishilar ekani ta’kidlanadi. Bir o`rinda: “Hech bir ota-ona o`z farzandiga go`zal odobdan ko`ra yaxshi narsa qoldirmaydi”, deyiladi ( Imom Termiziy). Farzand tarbiyasi yaxshi yo`lga qo`yilgan yurt ravnaq topadi. Bugun mamlakatimizda yoshlarning ilm olib, hunar o`rganishi uchun
• yaratilayotgan sharoitlar ham kelajagimizga qo`yilgan munosib qadamdir. Chunki ertangi kunimiz bilimli, salohiyatli farzandlarimizga bog`liq. ( 85 ta so`z, “Hidoyat” jurnalidan). Qoraqalpog`iston Qoraqalpog`iston- O`zbekistonning shimoliy-g`arbida joylashgan. Maydoni 166,6 ming kvadrat kilometrni tashkil etadi. Qoraqalpog`istonda asosan qoraqalpoq va o`zbeklar, shuningdek, qozoq, turkman, rus, tatar, koreys va boshqa millat vakillari yashaydi. Qoraqalpog`istonning barcha suv havzalaridan baliq ovlanadi, ularda baliq xo`jaliklari tashkil etilgan. Qoraqalpog`istonda yuksak o`simliklarning 979 turi uchraydi. Hududi tropik foydali qazilmalardan gaz, gaz kondensati, neft, qurilish va qoplama toshlar, gips va ohaktosh, keramzit, sement, kon- ruda va kon-texnika xom ashyosi qazib olinadi. ( 84 ta so`z, “O`zbekiston milliy ensiklopediyasi” dan). Ikki dangasa Bobom bir ertak aytib berdilar: -Kunlardan bir kuni Hindistonning eng dangasa kishisini topmoqchi bo`lishibdi. Qidirib-qidirib ikki dangasani zo`rg`a topishibdi. Keyin ulardan qaysi biri ko`proq dangasaligini aniqlamoqchi bo`lishibdi. Ikkalasini bir kulbaga tezgina qamab, ustidan o`t qo`yib yuborishibdi. So`ng ulardan qaysi biri birinchi yugurib chiqar ekan, deb kutib turishibdi. Kulbaga o`t ketib, darhol hammayoq yona boshlaganda bir dangasa ikkinchisiga: – Ko`zimga quyosh nuri qayerdan tushayapti? Kirganimizda uy ichi qorong`i edi, shekilli,-debdi. -Shungayam o`zimni urintirib ko`zimni ochib o`tiramanmi? Quyosh nuri qayerdan tushgani baribir emasmi?-deb erinib ikkinchisi. Dangasalikning oxiri voy, deb shuni aytisharkan. (91 ta so`z). Qovun sayli O`zbekistonda kuzda, qovun pishgan paytda qovun sayli o`tkaziladi. Bu tadbir qovun ekkan mirishkor dehqonlar tomonidan tashkil etiladi. Sayilni tashkil etayotgan dehqonnikiga keladigan yor-u do`stlar hosil yig`ish va xazanak qilish uchun hasharga taklif etiladi. Sayilga taklif etilganlar uchun mezbon sho`rva va osh tayyorlaydi.
• Sayilda ishtirok etayotganlar o`rtasida hosil yig`ish paytida “shirinkoma” (ba’zi joylarda “shirinaki”) o`yini tashkil etiladi. Bunda hamma bittadan qovun yoki tarvuz tanlab, kimniki shirin chiqishi bo`yicha musobaqa o`ynashadi. Musobaqada g`olib chiqqan kishi taqdirlanadi, yutqizgan esa boshqalar buyurgan xizmatni bajarishi kerak bo`ladi. (82 ta so`z). Aysberg “Aysberg” so`zi o`zbek tilida “Muz tog`i” degan ma’nosini anglatadi. Haqiqatan ham, aysberglar surilib kelib dengizga qulab tushgan muz tog`laridir. Muzlikning boshi ma’lum vaqtgacha dengiz ustida osilib turadi. Uni suv qalqishlari, dengiz oqimlari va shamollar o`yaveradi. Nihoyat, u bo`linib, shaloplab suvga qulaydi. Aysberg chayqalib, ulkan massasining katta qismini suv ostiga yashirgan holda shamol va oqim kuchiga bo`ysunib, uzoq safarga yo`l oladi. Yo`lda asta-sekin eriydi va shu tufayli u ba’zan to`ntariladi. Uzunligi bir- ikki kilometr, kengligi yarim kilometrli mayda va uzunligi bir necha o`n kilometr, balandligi esa yuz metrdan oshadigan aysberglardir. ( 90 ta so`z, “U kim, bu nima” bolalar ensiklopediyasidan). Buyuk ipak yo`li Buyuk ipak yo`li qadim zamonlardayoq Osiyo qit’asini ko`ndalangiga kesib o`tib, ulkan Sharqni G`arb mamlakatlari bilan bog`lagan. Natijada qit’alararo bu karvon yo`li bo`ylab yashagan xalqlarning o`zaro muloqot va tijoratlari kengayib, iqtisodiy va madaniy hayoti yuksaladi. Bu savdo yo`li uzra yangi-yangi sharahlar paydo bo`ldi, shaharlarda esa hunarmandchilik unib-o`sdi. Ilk o`rta asrlarda xalqaro savdo-sotiqni olib boruvchi va uni boshqaruvchi savdogarlar ahli shuhrat topdi. Afsuski, qadimda turli mamlakatlarni bog`lagan ko`hna savdo yo`lida bino qilingan imorat va inshootlarning ko`pi asrlar davomida vayron bo`lib, bizgacha ulardan yassi tepalar shaklidagi arxeologik yodgorliklargina yetib kelgan. ( 90 ta so`z).
• Muallim siymosi Muallim- ustoz siymosini ko`z oldimizda yorqin jonlantiruvchi faqat maqollargina bo`lib qolmay, minglab she’rlar, qo`shiqlar, dostonlaru hikoya va romanlar ham ularning fidoyiligini, olijanob mehnatini madh etadi. Aslida bular ham kamlik qiladi. Negaki, boshqa hamma kasblar biron-bir narsani yaratadi, sayqal beradi, bir holatdan ikkinchi holatga o`tkazib, go`zallik kashf etadi, xullas, turmushimiz uchun yaroqli narsani muhayyo qiladi. Muallimning vazifasi boshqacharoq: u inson yaratadi! Muallim dunyoni o`z aqli, mehnati bilan harakatga keltiruvchi insonni tarbiyalab, voyaga yetkazadi. Yana shuni ham ochiq aytaylik: o`qituvchining ishi eng toza, eng savobli ish hisoblanadi. ( 86 ta so`z). Ona qirg`ovul Sirdaryo qirg`oqlaridagi kengliklarda qirg`ovul ko`p. Faqat qirg`ovul emas, yovvoyi o`rdaklar, loyhuraklar, turnalar, to`rg`aylar va turli- tuman boshqa qushlar ham ko`p uchraydi. Ular bu yerda yashaydilar, bola qo`yadilar, dalalar ustidan qanot qoqib uchadilar. Bahorda Nilu muborakdan uchgan qaldirg`ochlar, kuzda shimoldan kelayotgan g`ozu turnalar ham bizning Sirdaryomiz bo`yida qo`nib, hordiq chiqarib yana uzoq uchadilar. Saraton quyoshi yerlarni yondirgudek bo`lib qizdirardi. Qoraqumda havo shunday isib ketardiki, hatto nafas olish ham qiyinlashardi. Bunday paytlarda faqat odam emas, jonivorlar, parrandalar ham o`zlarini soyaga olib, halloslab, kechki salqin tushishini kutib yotardilar. ( 85 ta so`z). Ahmad Yassaviy Hikmatlar Beshak biling, bu dunyo barcha xalqdin o`taro, Inonmagil molingga, bir kun qo`ldan ketaro, Ota-ona, qarindosh qayon ketti, fikr qil, To`rt oyog`lig’ cho`bin ot bir kun senga yetaro. Dunyo uchun g`am yema, Haqdin o`zgani dema, Kishi molini yema, sirot uzra tutaro.
• Ahli ayol, qarindosh- hech kim bo`lmaydur yo`ldosh, Mardona bo`l, g`arib bosh, umring yeldek o`taro. Qul Xoja Ahmad, toat qil, umring bilmam necha yil, Asling bilsang obu gil, yana gilga ketaro! Salomatlikni asrash Odam bolasining eng zo`r boyligi o`zining tani- jonining salomat bo`lmog`idir. Odam bolasi ushbu zo`r boylikning qadrini ko`p vaqt bilmay o`tkazadir. Tani salomat bo`lmagan odam butun dunyoga hokim bo`lsa-da , ko`ziga ko`rinmas, ozgina ham rohat ko`rmas. Eng ko`p kasalliklar nimadan kelib chiqishi ma’lumdir. Shularni bilib, o`zini ehtiyot qiluvchilar ko`p vaqt salomat kun o`tkazadilar. Shuning uchun kasalliklarga sabab bo`la turgan narsalardan saqlanmoq lozim. Tan qizigan holda sovuq suv ichish, terlagan holda sovuq havoga chiqish, ko`mir isi bor yerda o`tirish yog`li narsalar va go`shtni ko`p yeyish , zararli ichimliklarni iste’mol qilish kasallik keltiruvchi omillar ekanligi ma’lum. ( 91 ta so`z, Rizouddin ibn Faxruddin).
• Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Turdiyev B. Yozma nutqni o’stirish yuzasidan praktikum. Toshkent, 1980 y. 2. Dolimov S. Ta’limiy bayon va insho. Toshkent, 1968 y. 3. Zunnunov H., Turdiyev B. Bayonlar to’plami. Toshkent, 1978 y. 4. Madayev O. Inso qanday yoziladi? Toshkent, 1991 y. 5. Mahmud Sattor. O`zbek udumlari. Toshkent, Fan, 1993 y. 6. Niyazmetova T. va boshqalar “Bayonlar to`plami”, Toshkent, 1993 y. 7. Ziyodullayeva, M.,Mamadiyeva M.”Diktantlar to`plami”, Toshkent, 2012 y. 8. Abduraimova M., Ziyodullaeyva G. “Bayonlar to`plami” Toshkent, 2012 y.
• Mundarija 1. So`z boshi ——————————————–3-bet. 2. Diktant va uning turlari ————————- 4-bet. 3. 5-sinf uchun diktantlar matni ————————6-bet. 4. 6-sinf uchun diktantlar matni ————————11-bet. 5. 7-sinf uchun diktantlar matni ————————16-bet. 6. 8-sinf uchun diktantlar matni ————————23-bet. 7. 9-sinf uchun diktantlar matni ———————— 30-bet. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati——————38-bet

Diktantlar

Diktant to‘plami DTS ga va o‘quv dasturiga mos shaklda sinflar kesimida shakllantirilgan. Ushbu diktant matnlari ta’limiy jihatdan o‘quvchilar yoshiga muvofiq saralab olingan. Diktant mantlarini (audio)ovozda eshitish orqali yozish asosida o‘quvchilarning mavjud bilim va yozma savodxonligini ya’ni imlo va grammatik xatoliklarini, tinish belgilarni to‘g‘ri qo‘llash ko‘nikmalarini mustaqil tekshirish, savodxonligini oshirib borish imkoniyatini yaratadi. Ma’lumki, fanlarni yaxshi o‘zlashtiradigan o‘quvchilar ko‘pincha savodxonlikda qiynalishadi. Ovozli matnlar ushbu kamchiliklarni bartaraf etishda, albatta, xatolar ustida ishlashda juda qo‘l keladi. Mazkur diktantlar to‘plami o‘quvchilarning savodxonligini oshirishda mustaqil shug‘ullanish hamda o‘qituvchilarni metodik jihatdan to‘g‘ri o‘qishga yo‘naltirish uchun mo‘ljallangan. Shuningdek, yoshidan qa’iy nazar har qanday kasb egalari o‘z savodxonligini tekshirib borishda muhim ahamiyat kasb etadi. O‘z savodxonligingizni tekshirib ko‘ring.

Показать больше

Diktantlar Varies with device APK для Android Varies with device+

Версия	Varies with device для Android Varies with device+
Обновить	2021-08-29
Устанавливает	10.000++
Размер файла	16.705.516 bytes
Разрешения	просматривать разрешения
Какие новости	Version 1: en-US

250 dan ortiq turli yo’nalishdagi mantiqiy savollar to’plami javoblari bilan

Assalomu aleykum do’stlar!. Bugun aqlni charxlaydigan, zehnni kuchaytiradigan mantiqiy savollar to’plami javoblari bilan sizning hukmingizga havola qilmoqchiman. 250 ta boshqotirma, turli yo’nalishlarda sizning aqlingizni yanada charxlab, har qanday holatda zukko, bilimdon bo’lishingizda yordam beradi degan umiddaman.

Qani tayyormisiz? Tayyor bo’lsangiz, oddiysidan boshlab ketdik.

1.Ko’rib rosa xursand bo’lamiz, lekin unga qarolmaymiz. Topishmoq javobi nima?

Javobni ko’rish >>>

2. Begzod spark ballonlaridan birini havosi chiqqanini ko’rdi va uni minib shahardagi matematik ishlarini bitirib qaytdi. Qanday qilib?

Javobni ko’rish >>>
Bu zaxiradagisi edi.

3. Mening otim Mansur. Opchamning faqat bitta og’asi bor. Opchamning inisini ismini toping.

Javobni ko’rish >>>

4. 2 tun orqama-orqa qor yog’di. Bo’lishi mumkinmi?

Javobni ko’rish >>>
Yo’q, orasida kun mavjud.

5. Estafeta to’rt bo’lakka bo’lib tashlangan. Necha marta kesilgan?

Javobni ko’rish >>>

6. Apelsinning yarmini nimaga o’xshatasiz?

Javobni ko’rish >>>
Qolgan yarim qismiga.

7. Qanday idishdan taom yeb bo’lmaydi?

Javobni ko’rish >>>
Bo’sh idishdan.

8. Qora “sichqon ovchisi” qaysi payt uyga kirishi oson?

Javobni ko’rish >>>
Kirish eshigi yopiq bo’lmaganda.

9. Saylgohda 11 o’rindiq mavjud. Bittasi bo’yalgandan so’ng parkda nechta o’rindiq bo’ldi?

Javobni ko’rish >>>

10. Kofeni qo’lning qaysi biri yordamida aralashtirgan yaxshiroq?

Javobni ko’rish >>>
Qoshiqcha bor qo’lda

11. Yerdan nimani uchidan ushlab tortsa olinmaydi?

Javobni ko’rish >>>
Bir to’p ipni.

12. Lift o’rnatilgan 10qavatli turargoh bo’lib, 1-qavatda bor yo’g’i 3 kishi turadi, yuqorilagan sari odam miqdori ortadi. Bu turargohda liftning qaysi tugmasi eng ko’p ishlashini toping?

Javobni ko’rish >>>

13. Tayyorlaysiz, lekin yeb bo’lmaydi. Nima bu?

Javobni ko’rish >>>

14. Shlyapasida chumchuq o’tirgan qorovul nima qilyapti?

Javobni ko’rish >>>

15. Chuvalchang qurtdan uzun emas. Qurt chuvalchangdan uzun emas. Kim uzunroq?

Javobni ko’rish >>>

16. Zaynabxon buvining Soliha ismli nevarasi, mushugi Mosh, iti Olapar bor. Buvida qancha nabira mavjud?

Javobni ko’rish >>>

17. Odam yotishdan oldin qaysi qurilmani yoqadi va ertalab o’chiradi?

Javobni ko’rish >>>
Uyg’otuvchi soat.

18. Chiroq o’chirilgan kabinetda qora kuchukni qanday topasiz?

Javobni ko’rish >>>
Chiroqni yoqaman.

19. Buvimnikida uchta mushuk yashaydi — Rasmli mushuk, Klava mushuk va Liza mushuk. Ular odatda uch xil yostiqda uxlashadi — sariq, pushti va ko’k. Klava mushuk pushti yostiqda uxlashni yaxshi ko’radi. Rasmli mushuk hech qachon pushti yoki ko’kni tanlamaydi. O’ylab ko’ring va ayting-chi, mushuklarning har biri qaysi yostiqda uxlashi kerak?

Javobni ko’rish >>>
Klava — pushti rangda, Murka — sariq rangda, Liza — ko’k rangda.

20. Daraxtda sakkizta olma osilgan edi: uchta qizil va beshta yashil. Ikki kundan keyin yana ikkita olma qizarib ketdi. Hozir daraxtdagi olmalar soni qancha?

Javobni ko’rish >>>

21. Nima uchun dunyoda oq ayiqlar ovda pingvin yemaydi?

Javobni ko’rish >>>
Oq ayiqlar shimoliy qutbda, pingvinlaresa janubda yashaydi.

22. Ikkita dada va ikkita farzand yurib, uch dona mango topib oldi. Har biriga bir donadan mango tegdi. Qay holda?

Javobni ko’rish >>>
Ular bobo, ota va o’g’il edi.

23. Nosirning oldida hamda Mannonning orqasida nima bor?

Javobni ko’rish >>>

24. Xonada qachon boshsiz odam bo’ladi?

Javobni ko’rish >>>
Boshini derazadan tashqariga chiqarganda.

25. Ikki chinor o’sadi. Har bir chinorda o’nta konus bor. Qancha konus bor?

Javobni ko’rish >>>
Javob: Konuslar chinorda o’smaydi.

26. Bir yilda necha oy 28 kundan iborat?

Javobni ko’rish >>>

27. Kolya har doim haqiqatni aytadi, Misha esa yolg’on gapiradi. Yaqinda Kolya va Misha ikkalasi bitta mashina sotib olishdi. Kolya sariq emasligini aytdi, Misha esa motori borligini aytdi. Sizningcha, yigitlar nimani sotib oldilar: qizil skuter, sariq mototsikl yoki ko’k velosiped?

Javobni ko’rish >>>
Yigitlar ko’k velosiped sotib olishdi.

28. Uchta ayiq qish uyqusiga ketdi: birinchisi 24 dekabrda, ikkinchisi 29 dekabrda, uchinchisi 2 yanvarda uxlab qoldi. Ayiqlarning har biri qachon uyg’onadi?

Javobni ko’rish >>>

29. Yomg’irda kimni sochi ho’l bo’lmaydi?

Javobni ko’rish >>>
Kal odamni.

Qiziqarli boshqotirmalar

30.Bolakay uxlayapti, u uxlayotgan o’rnini bo’shatsa ham siz uning joyida uxlay olmaysiz. U qaysi joyda uxlayapti?

Javobni ko’rish >>>
Sizning bag’ringizda.

31.Vazirning podshohni o’ldirishda aloqasi bor edi. Podshoh o’ta ehtiyotkor bo’lib vazir tanovul qilsa so’ng o’zi yerdi. Nonushtada vazir podshohga atalgan, nonni o’zi kesib berdi. Biroz vaqt o’tib podshoh dunyoni tark etdi. Vazir nima qilgan edi?

Javobini ko’rish >>>
Keskichning bir tarafiga og’u surtilgan.

32. Farroshlari uchun supurgilar olindi va qisqartirildi. Nima uchun?

Javobni ko’rish >>>
Farroshlari supurgiga suyanib turmasligi.

33. Kosmik jism Pluton atrofida birinchi marta ikki soatu 20 minutda, keyingisni 140 minutda aylandi. Nega unday bo’ldi?

Javobni ko’rish >>>
Ikki soat va 20 minut = 140 minut

34. Agar sizda bo’lsa, uni baham ko’rishni xohlaysiz. Agar baham ko’rgan bo’lsangiz, endi sizda yo’q. Nimaligini toping?

Javobni ko’rish >>>

35. Agar bermagan bo’lsangiz, uni ushlab turolmaysiz. Nima bu?

Javobni ko’rish >>>

36. Zodagon va faqir bir-biriga qo’shni. Ularning xonadonlari olov ichida qoldi. Militsiya xodimlari avval qaysi hovlini o’chiradi?

Javobni ko’rish >>>
Militsiya olovni o’chirmaydi, yong’inni o’t o’chiruvchilar o’chiradi

37. Sigir 10 metr uzunlikdagi arqon bilan qoziqqa bog’langan va 400 metr masofaga borgan. Qanday holatda bunday bo’lishi mumkin?

Javobni ko’rish >>>
Qoziq yerga qoqilmagan.

38. Dengiz ostida gugurt yoqish mumkinmi?

Javobni ko’rish >>>
Mumkin, suv tagida yuruvchi qayiqda.

39. Yilning eng qisqa oyi qaysi?

Javobni ko’rish >>>
May — 3 harf.

40. Qozonga pishirishdan oldin nima tashlanadi?

Javobni ko’rish >>>

41. Yo’lbars nega tez yuguradi?

Javobni ko’rish >>>
Ucholmaydi.

42. It nima uchun yuguradi?

Javobni ko’rish >>>
Yerda bo’lgani uchun.

43. Qaysi yil faqat bir kun davom etadi?

Javobni ko’rish >>>

44. Nega men o’tiradigan joyga o’tirmaysiz?

Javobni ko’rish >>>
Chunki u band bo’ladi.

45. Boshsiz shlyapa, etiksiz oyog’i bor. Bu nima?

Javobni ko’rish >>>

46. Ot nega yotadi?

Javobni ko’rish >>>
O’tira olmagani uchun.

47. Avtomabil yurganda balonining qaysinisi aylanmaydi?

Javobni ko’rish >>>
Rezervdagi g’ildirak.

48. Qizil ipak sharf 5 minut suvga botirilsa nima bo’ladi?

Javobni ko’rish >>>
Ho’l bo’ladi.

49. It nima uchun vovullaydi?

Javobni ko’rish >>>
U gapira olmaydi.

50. Qushlarni qo’rqitmaslik uchun novdani qanday sindirish kerak?

Javobni ko’rish >>>
Ularning uchib ketishini kutasiz.

51. Uchta buzoqda nechtadan oyoq bo’ladi?

Javobni ko’rish >>>
Qancha bo’lishidan qat’i nazar — uning 4 oyog’i bo’ladi.

52. Quyon bilan bo’rining orasida nima bor?

Javobni ko’rish >>>
Bilan so’zi.

53. Biz ko’proq qayerga boramiz?

Javobni ko’rish >>>

54. Nima faqat bir marta baham ko’riladi?

Javobni ko’rish >>>

55. Olti oyog’i bor, faqat ikkita boshi, bitta dumi bor. Nima bu?

Javobni ko’rish >>>

56. Quyon chakalakzorda qachongacha yugura oladi?

Javobni ko’rish >>>
O’rtasiga yetguncha, keyin u chakalakzordan chiqish yo’lini qidiradi

57. Qay holda 100 detsimetrli narvondan sakrash va jarohat olish mumkin emas?

Javobni ko’rish >>>
Eng pastdagi zinasidan sakrash.

58. Yopiq ko’zlar bilan nima ko’rish mumkin?

Javobni ko’rish >>>

59. Yashil kichkina odamni ko’rganingizda nima qilish kerak?

Javobni ko’rish >>>
Natija: Ko’chani kesib o’ting (bu yashil chiroq signalidagi rasm).

60. Tukdek yengil, lekin eng kuchli odam uni besh daqiqadan ortiq ushlab turolmaydi. Nima bu?

Javobini ko’rish >>>
Nafas olish.

61. Qanchalik ko’p bo’lsa, shuncha kam ko’rasiz. Nima bu?

Javobni ko’rish >>>

62. Quriganda nima ko’proq namlanadi?

Javobni ko’rish >>>

63. Siz uni Merkuriy, Yer, Mars, Yupiter va Saturnda topishingiz mumkin, lekin Neptunda emas. Nima bu?

Javobni ko’rish >>>

64. Uchta bir biriga bogʻliqligi yoʻq uy bor. Biri qizil, biri ko’k va biri oq. Agar qizil uy o’rtadagi uyning chap tomonida va ko’k uy o’rtadagi uyning o’ng tomonida bo’lsa, oq uy qayerda?

Javobni ko’rish >>>
Vashingtonda.

65. Cho‘l o‘rtasida yomg‘ir ostida choponsiz, soyabonsiz yurgan kishi. U ho’l bo’ldi, lekin boshidagi birorta tuk ham namlanmadi. Qanday holatda?

Javobni ko’rish >>>

66. Kovboy jumada chegaradosh shaharga keldi.U shaharda uch kun qolib, jumada qaytib keldi. Bu qay holatda sodir bo’ldi?

Javobni ko’rish >>>
Otning nomi “Juma”

67. Yashil nima, lekin barg emas; boshqalarni ishoralarini qaytaradi, lekin u maymun emas?

Javobni ko’rish >>>

68. Bu kun davomida uxlaydi va tun bo’yi yig’laydi. Qanchalik ko’p yig’lasa, shunchalik yorug’lik chiqaradi?

Javobni ko’rish >>>

69. Biz bir onadan kelgan aka-ukamiz, hamkorlikda ishlaymiz, lekin hech qachon uchrashmaganmiz.

Javobni ko’rish >>>
Kechayu kunduz

70. Men toshdek qattiqman, lekin darhol issiq suvda erib ketaman. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

71. Men gapirish uchun qulog’imdan, eshitish uchun og’zimdan foydalanamann nimaman?

Javobni ko’rish >>>

72. Avval buzib, keyin foydalanamiz. Buzish juda oson. Bu nima?

Javobni ko’rish >>>

73. Kimning tishlari bor, lekin chaynashni bilmaydi?

Javobni ko’rish >>>

74. Mening qo’llarim bor, lekin men hech narsani ushlab turolmayman.

Javobni ko’rish >>>
Soatning qo’llari bor, lekin ularni ushlab turmaydi!

75. Men ko’p ovqat olib keta olaman, lekin hech narsa yeya olmayman.

Javobni ko’rish >>>
Muzlatgich

76. U ko’ra oladi, lekin bu ko’z emas. Nima bu?

Javobni ko’rish >>>
Kalit teshigi

77. “Advokat mening akam”, dedi hisobchi. Ammo advokat uning ukasi yo‘qligini aytdi. Kim yolg’on gapiryapti?

Javobni ko’rish >>>
Biri ham, ikkinchisi ham emas, chunki singlisi hisobchi edi

78. Qiz futbol to’pini tepadi. U 10 fut yurib, uning oldiga qaytib keladi. Qay holatda sodir bo’ldi?

Javobni ko’rish >>>
U ko’tardi. To’p tortishish kuchi tufayli qaytib keladi

79. Xo‘roz molxona tomiga tuxum qo‘ydi. Tuxum qaysi tomonga dumalagan?

Javobni ko’rish >>>
Dumalamaydi — xo’roz tuxum tug’maydi.

80. Yuk mashinasi haydovchisi ish bilan tanishish uchun bir tomonlama harakatlanuvchi ko‘chada noto‘g‘ri yo‘nalishda harakatlanib, kamida o‘n nafar politsiyachi yonidan o‘tib ketmoqda. Nega u qo’lga olinmadi?

Javobni ko’rish >>>
Chunki u yuk mashinasini haydamagan! U piyodalar yo’lakchasi bo’ylab yuradi.

81. Bola tez yordam bo‘limiga yetkazilgan, biroq tez tibbiy yordam shifokori bolani ko‘rikdan o‘tkazib, operatsiya qilishdan bosh tortgan. «Bu bola mening o’g’lim», dedi shifokor. Ammo shifokor bolaning otasi emas edi. Unda u kim edi?

Javobni ko’rish >>>
Bolaning onasi shifokor edi.

82. Elektr poyezdi shimolga insonlarni oziq ovqat bilan taminlash maqsadida soatiga 100 mil tezlikda ketmoqda, shamol esa sharqdan soatiga 10 milya tezlikda esadi. Tutun qayerda esmoqda?

Javobni ko’rish >>>
Poyezdda tutun yo‘q.

83. Everest topilgunga qadar dunyodagi eng baland tog’ qaysi edi?

Javobni ko’rish >>>
Everest hali ham eng baland edi, ammo u kashf etilmagan.

84. Bobning otasining to’rt farzandi bor. Ulardan uchtasiMomo, Meme va Mumu . To’rtinchisi kim?

Javobni ko’rish >>>

Bolalar uchun

85. Payshanba, juma va shanba so’zlarini ishlatmasdan ketma-ket uch kunni nomlay olasizmi?

Javobni ko’rish >>>
Kecha, bugun, ertaga.

86. Qiz 25 kun uyqusiz qanday yashashi mumkin?

Javobni ko’rish >>>
Kechasi uxlaydi.

87. Qanday qilib odam sakkiz kun uyqusiz ketishi mumkin?

Javobni ko’rish >>>
Muammo yo’q, kechasi uxlaydi.

88. Qanday qilib shimingizning cho’ntagingiz bo’sh, lekin ichida biror narsa bo’lishi mumkin?

Javobni ko’rish >>>
Cho’ntagingizda teshik bo’lganda.

89. O’rtacha odamning tug’ilgan kuni nechta?

Javobni ko’rish >>>
Faqat bitta, qolganlari esdalikdir.

90. Chuqurligi 3 fut, uzunligi 6 fut va eni 4 fut bo’lgan teshikda qancha loy bor?

Javobni ko’rish >>>
Yo’q, aks holda teshik bo’lmaydi.

91. Menda barcha bilimlaringiz bor. Lekin men juda kichkinaman, siz meni mushtingizda ushlab tursangiz bo’ladi. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>
Sizning miyangiz.

92. Men o’sishni boshlayman, lekin qancha tursam, shunchalik qisqaroq bo’laman. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

93. Agar samolyot AQSh-Meksika chegarasida qulab tushsa, tirik qolganlar qayerda dafn etilgan?

Javobni ko’rish >>>
Omon qolganlar odatda dafn etilmaydi.

94. Agar devorni sakkiz kishi o‘n soatda qurib bo’lsa, uni to‘rt kishi bunyod etishga qancha vaqt sarflanadi?

Javobni ko’rish >>>
Aslo yo’q, allaqachon qurilgan.

95. Agar janob Smitning tovusi janob Jonsning hovlisida tuxum qo’ysa, tuxum kimga tegishli?

Javobni ko’rish >>>
Tovuslar tuxum qo’ymaydi, faqat tovuslar.

96. Agar 12 ta baliq bo’lsa va ularning yarmi cho’kib ketsa, ularning soni nechta?

Javobni ko’rish >>>
12, baliq cho’kmaydi!

97. Agar 6 ta olma bo’lsa va 4 tasini olib tashlasangiz, sizda nechtasi bor?

Javobni ko’rish >>>
Siz olgan 4 ta.

98. Agar qizil toshni moviy dengizga tashlasangiz, u nima bo’ladi?

Javobni ko’rish >>>
No’l bo’ladi.

99. Tasavvur qiling-a, siz akulalar bilan o’ralgan cho’kib ketayotgan qayiqdasiz. Qanday qilib omon qolar edingiz?

Javobni ko’rish >>>
Tasavvur qilishni bas qiling!

100. Tasavvur qiling-a, siz tezda suv bilan to’ladigan xonadasiz. Derazalar yoki eshiklar yo’q. Qanday qilib chiqasiz?

Javobni ko’rish >>>
Tasavvur qilishni to’xtating.

101. Toj Mahalni 20 yil ichida qurish uchun 20 000 ishchi kerak edi. 10 yil ichida uni qurish uchun qancha ishchi kerak bo’ladi?

Javobni ko’rish >>>
Afsuski, Toj Mahalni qayta qurish mumkin emas.

102. Sarvarning otasining o’n, yigirma, o’ttiz, qirq va … ismli besh o’g’li bor. Beshinchisi nima deb nomlanadi?

Javobni ko’rish >>>
Sarvar! U beshinchi o’g’il bo’ladi

103. 1 dan 100 gacha bo’lgan barcha raqamlarning yozilishida «V» harfi qancha?

Javobni ko’rish >>>

104. Agar siz janubga qaragan stolda kubok bilan o’tirsangiz va stolning shimoliy tomonida bo’lsangiz, stakanning dastasi qaysi tomonda?

Javobni ko’rish >>>
Kubok qaysi tomonga burilganidan qat’iy nazar, tutqich har doim tashqarida.

105. Siz devor orqali ko’rishingiz mumkin. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

106. Biz buni yiliga bir marta, haftada ikki marta va hech qachon bir kunda ko’ramiz. Nima bu?

Javobni ko’rish >>>

107. Qaysi besh harfli so’zga ikkita harf qo’shsangiz qisqaradi?

Javobni ko’rish >>>

108. Nima tushadi va hech qachon sinmaydi?

Javobni ko’rish >>>
Tun tushishi.

109. Nimani buzish mumkin, lekin ushlab turolmaydi?

Javobni ko’rish >>>

110. Siz umuman tegmasdan nimani cho’zsangiz bo’ladi?

Javobni ko’rish >>>

111. Hech kim, hatto siz ham ko’rmasligingiz uchun nima qila olasiz?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: Shovqin.

112. Har kecha erining qayerdaligini biladigan ayolni nima deysiz?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: Beva ayol.

113. Qanchalik ko’p foydalansangiz, nima aniqroq bo’ladi?

Javobni ko’rish >>>
Sizning miyangiz.

114. G’ildirak ixtiro qilinganida nima sodir bo’ldi?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: Inqilob sodir bo’ldi.

115. 4 ta g’ildirak va pashsha nima?

Javobni ko’rish >>>
Axlat mashinasi

116. Qaysi birining yuzi va ikkita qo’li bor, lekin qo’llari va oyoqlari yo’q?

Javobni ko’rish >>>

117. Qaysi birining oldi va orqasi bor, lekin tanasi yo’q?

Javobni ko’rish >>>

118. Kimning bosh barmog’i va to’rt barmog’i bor, lekin aslida tirik emas?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: Sizning qo’lqoplaringiz.

119. Kimning bir ko’zi bor, lekin umuman hech narsani ko’rmaydi?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: igna.

120. Nima doim keladi, lekin hech qachon qaytib kelmaydi?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: Ertaga

121. Bu hech qachon savol bermaydi, lekin har doim javob oladi?

Javobni ko’rish >>>
Sizning mobil telefoningiz.

122. Filning o’lchami qancha, ammo og’irligi umuman yo’q?

Javobni ko’rish >>>
Uning soyasi.

123. Ingliz alifbosining qaysi harfi uchadi, kuylaydi va tishlaydi?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: ari «B».

124. Qaysi biri to’g’ri? «Pingvin uchadi» yoki «Pingvin uchdi»

Javobni ko’rish >>>
Pingvinlar uchmaydi.

125. Nima uchun Shimoliy Karolinada yashovchi odamning Janubiy Karolinada dafn etilishi noqonuniy hisoblanadi?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: Chunki u hali vafot etmagan.

126. Sizda gugurt bor va siz sham, chiroq va kamin bilan vagonga kirasiz. Qaysi birini birinchi bo’lib yoqasiz?

Javobni ko’rish >>>
Sizning xohishingiz.

127. Suvsiz okean qayerda?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: Xaritada

128. Oq shlyapangizni Qora dengizga tashlasangiz nima bo’ladi?

Javobni ko’rish >>>
Shlyapa namlanadi.

129. Devorlardan o’tish uchun kuch va quvvatni nima beradi?

Javobni ko’rish >>>

130. Siz har doim parad boshida nimani ko’rasiz?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: P harfi

131. Xom tuxumni qanday qilib beton polga tashlab, uni yormaslik kerak?

Javobni ko’rish >>>
Muammo yo’q, chunki beton zaminning yorilishi juda qiyin.

132. Filni bir qo’li bilan qanday ko’tarish kerak?

Javobni ko’rish >>>
Siz qila olmaysiz, chunki siz hech qachon bir qo’li bilan filni topa olmaysiz.

133. Nima yuqoriga va pastga borib keladi, lekin harakat qilmaydi?

Javobni ko’rish >>>

134. Muso alayhissalom kemaga nechta hayvonlarni olib kirgan?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: Yo’q, chunki kemani qurgan va yuklagan Nuh edi.

135. Agar maymun, olmaxon va qush kokos daraxti tepasiga yugurishsa, bananni kim birinchi bo‘lib oladi?

Javobni ko’rish >>>
Yo’q, chunki siz kokos daraxtidan banan olmaysiz.

136. Faqat juft bo‘lib sotiladigan uchta buyumni ayta olasizmi?

Javobni ko’rish >>>
Qo’lqop, poyabzal, paypoq

137. Nimaning qo’llari bor, lekin ishora qilmaydi, silkitmaydi va hech qachon qarsak chalmaydi?

Javobni ko’rish >>>

138. Uni sindirmaguningizcha nima ishlatib bo’lmaydi?

Javobni ko’rish >>>

139. Qog’ozga chiziq chizing. Bu chiziqqa tegmasdan qanday qilib uzunroq qilish mumkin?

Javobni ko’rish >>>
Uning yonida qisqa chiziq chizing.

140. Ismini talaffuz qilishning o’ziyoq uni darrov buzadigan darajada nozik bir narsa haqida o’ylay olasizmi?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: «Jimjitlik».

141. Kirish haqiqatan ham oson, lekin undan chiqish juda qiyin bo’lgan narsani o’ylay olasizmi?

Javobni ko’rish >>>

142. Butun sayyora bo’ylab sayohat qiladigan, lekin doimo bir joyda qoladigan biror narsa haqida o’ylay olasizmi?

Javobni ko’rish >>>
Pochta markasi.

143. Siz butunlay oqadigan, lekin hali ham ko’p suvni ushlab turadigan narsa haqida o’ylay olasizmi?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: Shimgich.

144. Siz hech qachon ijobiy javob bera olmaydigan savol bor. Bu nima ekanligini bilasizmi?

Javobni ko’rish >>>
Siz hali ham uxlayapsizmi?

145. Har doim sizning oldingizda turgan, lekin hech qachon ko’rinmaydigan va ushlab turolmaydigan narsani o’ylay olasizmi?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: Kelajak.

146. Odamlar ovqatlanish uchun nimani tishlashadi, lekin hech qachon yemaydilar?

Javobni ko’rish >>>
Kumush idishlar

147. Bilasizmi, har bir kunning har bir daqiqasi yuqoriga va pastga harakat qiladi, lekin hech qachon harakat qilmaydi?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: Harorat.

148. Qanchalik yomg’ir yog’sa ham, nima nam bo’lmaydi?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: dengiz

149. Amerikaning aniq o’rtasi qanday?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: «r» harfi

150. Qaysi biri birinchi bo’lib keldi, tovuqmi yoki tuxummi?

Javobni ko’rish >>>
Dinozavrlar tovuqlar paydo bo’lishidan ancha oldin tuxum qo’yishgan!

151. Nima qanotsiz uchadi?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: vaqt

152. Kechki ovqatga qanday ikki narsa ruxsat etilmaydi?

Javobni ko’rish >>>
Nonushta va tushlik.

153. Siz uydan chiqib, o’ngga ketasiz. Bir burchakka yetib, chapga buriling. Boshqa burchakka yetib, yana chapga buriling. Siz boshqa burchakka yetasiz, yana chapga buriling va uyga qayting. Kelganingizda sizni niqobli odam kutmoqda. Nima bo’lyapti?

Javobni ko’rish >>>
Siz beysbol o’ynayapsiz

154. Semning onasining atigi 4 nafar farzandi bor edi. Birinchisi May deb nomlangan. Ikkinchi va uchinchilar mos ravishda iyun va iyul oylari deb nomlandi. To’rtinchi bolaning ismi nima edi?

Javobni ko’rish >>>

155. Yashilxona ichida oq uy bor edi. Oq uy ichida qizil uy bor edi. Qizil uyda ko’plab chaqaloqlar bor edi. Nima bu?

Javobni ko’rish >>>

156. Katta harflar bilan yozilgan qanday yordam chaqiruvi bir xil oldinga, orqaga va teskari?

Javobni ko’rish >>>
Yechim: SOS

157. Bir oila tunnel orqali o’tmoqchi. Dadam 1 daqiqada, onam 2 daqiqada, o’g’il 4 daqiqada va qiz 5 daqiqada qila oladi. Tunneldan bir vaqtning o’zida 2 dan ortiq odam o’ta olmaydi, sekinroq tezlikda harakatlanadi. Ularning hammasi 12 daqiqa davom etadigan mash’alaga ega bo’lsa va qorong’ulikdan qo’rqsa, boshqa tarafga o’ta oladimi?

Javobni ko’rish >>>

Birinchi ona va dadam — 2 daqiqa. Dadam qaytib keladi — 3 daqiqa, ikkala bola ham onasiga boradi — 8 daqiqa. Onam dadamga keladi — 10 daqiqa, ikkalasi — bolalarga — 12 daqiqa.

158. Everest topilgunga qadar dunyodagi eng baland tog’ qaysi edi?

Javobni ko’rish >>>
Everest kashf etilishidan oldin ham eng baland tog’ bo’lgan.

159. Muso alayhissalom har bir turning nechta vakilini o‘zi bilan kemaga olib kirgan?

Javobni ko’rish >>>
Yo’q. Muso kemada emas edi, Nuh payg’ambar edi.

160. Agar oltita bola va ikkita it soyabon ostida bo’lmasa, nega ular nam bo’lmadi?

Javobni ko’rish >>>
Chunki yomg’ir yo’q edi.

161. Deyarli hammaga kerak, so’raydi, beradi, lekin deyarli hech kim olmaydi. Nima bu?

Javobni ko’rish >>>

162. Bo’sh bo’lishi uchun cho’ntagingizga nima qo’yishingiz mumkin?

Javobni ko’rish >>>
Katta teshik.

163. Ba’zan yuguraman, lekin yura olmayman. Siz doim meni quvib yurasiz. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>
Sizning burningiz!

164. Uni sotib olganingizda qora rang, foydalanganda qizil va tugatganingizda oq rang nima bo’ladi?

Javobini ko’rish >>>

165. Men tirik emasman, lekin o’sib bormoqdaman; Mening o’pkam yo’q, lekin menga havo kerak; Mening og’zim yo’q, lekin suv meni o’ldiradi. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

166. Qaysi birining yuzi va ikki qo’li bor, lekin qo’llari va oyoqlari yo’q?

Javobni ko’rish >>>

167. Filning o’lchami qancha, ammo vazni umuman yo’q?

Javobni ko’rish >>>
Filning soyasi.

168. Sariq shlyapangizni Qizil dengizga tashlasangiz, u nima bo’ladi?

Javobni ko’rish >>>

169. Qovoq fonarini qanday tuzatasiz?

Javobni ko’rish >>>
Qovoq yamog’i bilan.

170. Skelet go’zallik tanlovida kim g’olib chiqdi?

Javobni ko’rish >>>
Hech qanday tana yo’q.

171. Agar pul haqiqatan ham daraxtlarda o’sgan bo’lsa, hamma uchun eng sevimli vaqt nima bo’lar edi?

Javobni ko’rish >>>

172. Agar siz qovoqni tashlasangiz nima olasiz?

Javobni ko’rish >>>

173. Nega Drakulani aldash juda oson?

Javobni ko’rish >>>
Chunki u ahmoq.

174. Yerdagi eng kuchli kuch nima?

Javobni ko’rish >>>

175. Bilasizmi; mazali pirojnoe qo’yish uchun eng yaxshi nima?

Javobni ko’rish >>>

176. Bu yerda va u yerda o’rtasidagi farq nima?

Javobni ko’rish >>>
V va a harfi.

177. Qaysi it zoti binolardan sakrab o’tishi mumkin?

Javobni ko’rish >>>
Hamma it — Chunki bino sakray olmaydi.

178. Mening to’rt oyog’im bor, lekin yura olmayman. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

179. Qutb mintaqasida qaysi ikkita hayvon yashaydi?

Javobni ko’rish >>>
Oq ayiq xotini.

180. Menda okean bor, lekin suv yo’q. Kimman?

Javobni ko’rish >>>
Dunyo xaritasi

181. Nima uchun qushlar janubiy hududlarda tug’ilish uchun uchib ketishadi?

Javobni ko’rish >>>
Chunki yurishga juda uzoq.

182. Bilasizmi, nima uchun itlar dumini qimirlatadi?

Javobni ko’rish >>>
Dum o’zi qimirlamaydi.

183. Siz uni maydalashingiz, urishingiz, tashlashingiz mumkin. Lekin bu zarar qilmaydi. Nima bu?

Javobni ko’rish >>>

184. Bola yotishdan oldin yostiqlarga shakar sepdi. Nega?

Javobni ko’rish >>>
Chunki u shirin tush ko’rishi mumkin.

185. Siz yashil rangda to’xtashingiz va qizil rangga o’tishingiz kerak. Qachon?

Javobni ko’rish >>>
Tarvuz yeganingizda.

186. Ezilgan pomidorni tiklay olasizmi?

Javobni ko’rish >>>
Ha, pasta tayyorlayman.

187. Bola uy vazifasi daftarini yedi. Nega?

Javobni ko’rish >>>
O’qituvchi aytganidek, uy vazifasi bir parcha tortga o’xshaydi.

188. Buyuk jangchi qaysi jangda vafot etgan?

Javobni ko’rish >>>
Oxirgi urushida vafot etgan.

189. Ajralishning asosiy sabablaridan biri nima?

Javobni ko’rish >>>

190. Samin mikroskop orqali qaraganida hech narsani ko’rmasligining sabablaridan biri nima?

Javobni ko’rish >>>

191. Santimetrni metrga qanday aylantirish mumkin?

Javobni ko’rish >>>
«Santi» ni olib tashlang.

192. Tarixdan past ko’rsatkichlaringizning sababi nimada?

Javobni ko’rish >>>
Imtihonlar

193. Bir qo’l bilan filni qanday ko’tarish mumkin?

Javobni ko’rish >>>
Siz hech qachon filni bir qo’lingiz bilan ko’tarolmaysiz.

194. Men haqimda bilsangiz, men, albatta, shunga o’xshashman. Siz doim meni qidirasiz. Lekin siz meni bilsangiz, men hech narsa emasman. Kimman?

Javobni ko’rish >>>
Men topishmoqman

195. Menda barcha bilimlaringiz bor. Lekin men sizning qo’llaringiz meni ushlab turadigan mushtingizdek kichkinaman. Kimman?

Javobni ko’rish >>>
Men sizning miyangizman!

196. Meni kimligimni toping. Men bir necha qavatli binoman.

Javobni ko’rish >>>

197. Olimlar yer va osmon o’rtasida nima borligini aniqlashga harakat qilmoqdalar. Meni topa olasizmi?

Javobni ko’rish >>>

198. Dunyodagi hamma har safar gapirganda meni sindiradi. Kimman?

Javobni ko’rish >>>

199. Bir bola va muhandis baliq tutayotgan edi. Bola muhandisning o’g’li, lekin muhandis bolaning otasi emas. Keyin muhandis kim?

Javobni ko’rish >>>
Muhandis bolaning onasi.

200. Suzishni bilmaydigan baliq bor. Bu qaysi?

Javobni ko’rish >>>
O’lik baliq

201. Siz menga ko’p marta keraksiz. Qanchalik ko’p meni yetaklasang, shunchalik meni tark etasan. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>
Oyoq qadamlari

202. Men har doim kelaman, bugun hech qachon kelmayman. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

203. Men hamma joylarni, shaharlarni, qishloqlarni va qishloqlarni aylanib chiqaman, lekin hech qachon ichkariga kirmayman. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

204. Menda juda ko’p bosqichlar bor, lekin hech qanday eshikni ocholmayman. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

205. Men hech narsa demayman, hech narsa eshitmayman va hech narsa demayman, lekin men har doim haqiqatni gapiraman. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

206. Odamlar meni yeyish uchun sotib olishadi, lekin hech qachon yemaydilar. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

207. Mening qanotim yo’q, lekin men ucha olaman. Ko’zlarim yo’q, lekin yig’layman! Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

208. Menda hayot yo’q, lekin o’lishim mumkin, men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

209. Mening oyog’im yo’q. Men hech qachon bormayman, lekin men doim yuguraman. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

210. Men hech qachon savol bermayman, lekin har doim javob berdim. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>
Eshik zarbi.

211. Suv mavjud bo’lganda, ya’ni yomg’ir yog’ganda men yuqoriga chiqaman. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

212. Mening ko’zlarim, quloqlarim, burnim va tilim yo’q, lekin men hamma narsani ko’raman, hidlayman, eshitaman va tatib ko’raman. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

213. Meni yaratgan odam menga kerak emas. Kim meni sotib olsa, o’zi uchun ishlatmaydi. Kim mendan foydalansa, u mendan foydalanayotganini bilmaydi. Kimman?

Javobni ko’rish >>>

214. Bo’sh qutiga nechta olma qo’yish mumkin?

Javobni ko’rish >>>
Qo’yib bo’lmaydi. Olma qo’ysangiz, u endi bo’sh qolmaydi!

215. Bu juda qorong’i edi. Uyda elektr yo’q edi. Ularda na shamlar, na chiroqlar bor edi. Uy butunlay qorong’i edi. Qiz o’qidi va imtihonlarga tayyorlandi. Qanaqasiga?

Javobni ko’rish >>>
Oddiy! Qiz ko’r bo’lib, Brayl alifbosida o’qigan.

216. Biz 12 kishilik oilamiz. Men ikkinchiman. Men ham oilamizning eng kichigiman. Kimman?

Javobni ko’rish >>>
Fevral! Yilda 12 oy bor, fevral ikkinchi oy.

217. Ikki ayol turib, qarama-qarshi tomonga qaradi. Birinchi xonim janubga, ikkinchi xonim shimolga qaradi. Ammo ular bir-birlarini ko’rishlari mumkin edi. Qanaqasiga?

Javobni ko’rish >>>
Ular oynani ushlab turishgan.

218. Qaysi bino har qanday hikoya kitobidan ko’ra ko’proq va ko’proq hikoyalarga ega?

Javobni ko’rish >>>

219. Og’ir yog’och qutiga uni engilroq qilish uchun nima qo’yish mumkin?

Javobni ko’rish >>>

220. Siz uni ko’rmasdan yoki tegmasdan ushlab turishingiz mumkin! Bu nima?

Javobni ko’rish >>>
Sizning nafasingiz

Kir bo’lganda, u doimo oq rangga aylanadi! Bu nima?

Javobni ko’rish >>>
Qora taxta

221. Jek balkonidan bir chelak suv uloqtirdi! Nega?

Javobni ko’rish >>>
U sharsharani ko’rmoqchi!

222. Qabristonda qancha odam dafn etilgan?

Javobni ko’rish >>>
Qabristondagi hamma odamlar dafn etilgan

223. Chaqmoq va elektr o’rtasidagi asosiy farq nima?

Javobni ko’rish >>>
Natija: Albatta, siz chaqmoq uchun pul to’lashingiz shart emas!

224. Sovutgichda ham har doim issiq bo’ladi! Bu nima?

Javobni ko’rish >>>

225. Bu sizning uyingizda itdan ko’ra ko’proq shovqin qiladi. Bu nima?

Javobni ko’rish >>>

226. Baxtli Sona yuzinchi zinapoyadan yiqilib tushdi va jabrlanmadi! Qanaqasiga?

Javobni ko’rish >>>
U oxirgi zinapoyadan yiqildi!

227. Har doim erda bo’lgan va hech qachon iflos va iflos bo’lmagan narsa nima?

Javobni ko’rish >>>

228. Savol: Nega o’rdak g’ag’illab yuradi?

Javobni ko’rish >>>
Bu o’rdak bo’lgani uchun

229. Ko‘rpacha karavotga nima dedi?

Javobni ko’rish >>>
Qo’rqishni bas qil, men seni himoya qilaman

230. Men yuguryapman, lekin yura olmayman; Og’zim bor, lekin gapirolmayman, to’shagim bor, lekin uxlamayman. Men nimaman?

Javobni ko’rish >>>

231. Nima hech qachon savol bermaydi, lekin ko’p javob oladi?

Javobni ko’rish >>>

232. Nima uchun bolalar bog’chalarida eski qavatlarni o’zgartirishga qaror qildingiz?

Javobni ko’rish >>>
Chunki ular chaqaloq edi.

233. Qaysi tugmani yechib bo’lmaydi?

Javobni ko’rish >>>

234. Nima ishlashda davom etadi, lekin hech qaerga ketmaydi?

Javobni ko’rish >>>
Muzlatgich

235. Nega kamar qamoqqa yuborildi?

Javobni ko’rish >>>
Chunki uning egasi jinsi shim kiygan edi

236. Qanday qilib eshik eshik bo’lmaydi?

Javobni ko’rish >>>
U ochiq bo’lganda

237. Ayolni karavoti atrofida yugurishga nima majbur qildi?

Yetib olmasliklari uchun

238. Nega AQShda yashovchi ayolni Kanadada dafn etish mumkin emas?

Javobni ko’rish >>>
Chunki u hali tirik

239. Okean sohilga nima dedi?

Javobni ko’rish >>>
Hech narsa, shunchaki qo’l silkitdi.

240. Otilganda qaytib kelmaydigan bumerangning nomi nima?

Javobni ko’rish >>>

241. Ishdan bo’shatilgandan keyingina nima ishlay boshlaydi?

Javobni ko’rish >>>

242. Cho’lda nima topasiz?

Javobni ko’rish >>>

243. Nega Supermen yo’lni kesib o’tdi?

Javobni ko’rish >>>
Supermarketga borish uchun

244. Savol: Rojdestvoda nima uchun sovuq?

Javobni ko’rish >>>
Chunki u Dekabrda.

245. Parad boshida nima keladi?

Javobni ko’rish >>>

246. Nega kovboy xachirda shaharga ketdi?

Javobni ko’rish >>>
Chunki uni ko’tarish juda og’ir edi.

247. Agar siz millionlab kitoblarni okeanga tashlasangiz, nima olasiz?

Javobni ko’rish >>>
Sarlavhalar to’lqini

248. Dunyodagi eng achchiq davlat qaysi?

Javobni ko’rish >>>

249. O’lgan kimyogar bilan nima qilish kerak?

Diktantlar kitobi

КАК СТЕРЕТЬ ДВОЙКУ ИЗ ДНЕВНИКА. 10 ЛАЙФХАКОВ! Топ лайфхаков. Самое лучшее решение. 10 способов как стереть .

DIKTANT TURLARI
Просмотров 14 тыс. 5 месяцев назад
Boshlang’ich sinflarda qo’llaniladigan diktant turlari haqida batafsil o’rganing.
11-синф. Назорат диктанти
Просмотров 14 тыс. 2 года назад
101-мактаб. Нартаева Гулнора.
Диктант для 1-2 класса
Просмотров 80 тыс. 2 года назад

Дистанционный урок. Диктант для 1-2 класса по теме ” Безударные гласные в корне слова “. Напишем диктант и выполним .

Grafik diktantlar to’plami kitobi
Просмотров 9 тыс. 2 года назад
Похожие запросы для Diktantlar kitobi
Mehnatkash choynak. 2 sinf ona tili va o‘qish savodxonligi
Просмотров 61 тыс. Год назад
ona tili va o’qish savodxonligidan.
“O’zimni tekshiraman” – rasmli diktant
Просмотров 9 тыс. Год назад

pedagog_tajribasidan 1-sinf Ona tili va o’qish savodxonligi darslarida foydalanish uchun mo’ljallangan bu metodda o’quvchilar .

3-синф. Она тили дарси. 13.04.2020 й.
Просмотров 26 тыс. 2 года назад
3sinf #3sinfonatili #ozbeksinflari Видеодарслар. 3-синф. Она тили дарси. 13.04.2020 й.
Ozbekistonda online dars
Просмотров 1 млн 2 года назад
Ozbekistonda online dars.
Yozuvingiz siz haqingizda nima deydi. IMZOINGIZ BARCHA HAQIQATNI AYTADI
Просмотров 349 тыс. Год назад
#uzfoyda #psixologiya #yozuv.
Baxtiyor Rahmonovning “Kitob” qo’shig’i
Просмотров 48 тыс. Год назад
Bolaga kitob bering!
2-sinf o’quvchisi O’qituvchisini sharmanda qildi
Просмотров 142 тыс. 2 года назад

2-sinf o’quvchisi O’qituvchisini sharmanda qildi Biznu kuzatib boring! Kanalga obuna bo’lishni unutmang #sharmanda .

1-синф. Она тили дарси. 30.04.2020 й.
Просмотров 4,5 тыс. 2 года назад
1sinf #1sinfonatili #ozbeksinflari Видеодарслар. 1-синф. Она тили дарси. 30.04.2020 й.
Yangi abakusli grafik diktant kitobi
Просмотров 2,7 тыс. 2 года назад
Yoshingiz nechadaligini topaman
Просмотров 705 тыс. 6 лет назад
Графический диктант видеоурок 1
Просмотров 175 Год назад
8 ta ajoyib boshqotirma
Просмотров 2,1 млн 3 года назад

Aziz do’stlar agar video sizga yoqgan bo’lsa layk va podpiska tugmasini bosing! SIZLARGA QIZIQARLI KANALNI TAVSIYA .

ANTI MAKTAB – DARSGA BORMASLIK UCHUN 15 BAHONA
Просмотров 1,7 млн Год назад

Senam menga o’xshab maktabga borishni yoqtirmaysanmi? Kommentlarda o’zing o’ylab topgan eng zo’r bahonalarni yoz!

G’ildiragim T. Bahromov she’ri Sh. Yormatov musiqasi karaoke | 2-sinf musiqa
Просмотров 43 тыс. Год назад

T. Bahromov she’ri Sh. Yormatov musiqasi Naqarot: G’ildiragim, g’ildiragim, Tezroq, tezroq pildiragin. Ikkalamiz o’ynab-o’ynab, .