2-sinf Matematika fanidan to garak konspekti 2022-2023

13
KO‘PBURCHAK PERIMETRI
1. Bu to‘rtburchaklarning hamma burchaklari to‘g‘ri
burchak:

Matematika umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 2-sinfi uchun darslik

MATEMATIKA
Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining
2-sinfi uchun darslik
Uchinchi nashri
O‘zbekiston Respublikasi
Xalq ta’limi vazirligi tasdiqlagan
TOSHKENT
«Yangiyo‘l Poligraf Servis»
2016
N. ABDURAHMONOVA, L. O‘RINBOYEVA
?
46–20
37+12
16:2
2•8

Mas’ul muharrir:
Mamanazar Jumayev — Nizomiy nomidagi TDPU professori,

pedagogika fanlari nomzodi.
Taqrizchilar:
Shukur Qayumov — Beruniy nomidagi TDTU dotsenti, fizika-

matematika
fanlari
nomzodi;
Nazira Ahmedova — RTM boshlang‘ich ta’lim bo‘limi boshlig‘i;
Ziyoda Payziboyeva — Toshkent shahar 41-maktab boshlan –

g‘ich sinf o‘qituv chisi.
— o‘ylab top!
— og‘zaki bajarish
uchun mashqlar
— multimediyali
ilova
— yozma bajarish
uchun mashqlar
— katta, kichik, teng
belgilarini qo‘yish
— uy vazifasi uchun
topshiriqlar
— darsning tugashi
— bo‘sh kataklarga
kerakli raqam yoki
ishoralarni qo‘yish
1, 2, 3 .
Shartli belgilar:
ISBN 978-9943-01-837-2
© «Yangiyo‘l Poligraf Servis» MChJ, 2012, 2016
© N. Abdurahmonova, L. O‘rinboyeva, 2012, 2016
УДК 51(075)
ББК 22.1
A15 Abdurahmonova, Nabiya
Matematika: 2-sinf uchun darslik/N. Abdurahmonova, L. O‘rinboyeva;
ma’sul muharrir M. Jumayev. -Toshkent: O‘zbekiston, 2016. – 208 b.
КБК 22.1уа71
ISBN 978-9943-01-837-2
УДК 51(075)

3
1-SINFDA O‘TILGAN MATERIALLARNI
TAKRORLASH VA UMUMLASHTIRISH
1. 1) 10, 12, 14, 16, 18, 20 sonlaridan bitta oldin
kela di gan qo‘shni sonlarni ayting;
2) 11, 13, 15, 17, 19 sonlaridan bitta keyin
keladigan qo‘shni sonlarni ayting.

2.
Rasm asosida masala tuzing va uni yeching:
6 ta

?, 4 ta ortiq
3.
Ikkinchi sinfda 32 nafar o‘quvchi bor. Ularning 12
nafari qiz bola, qolganlari esa o‘g‘il bola. Sinfda
necha nafar o‘g‘il bola bor?
4.
20 + 20
80 – 40
50 + 10
60 + 40

40 – 10
30 + 20
70 – 20
90 – 50
?

4
5. Hamma shakllar bir so‘z bilan qanday nomla nadi?

1)
2)
3)
4)
6.
Ertalab do‘konga 29
l sut keltirildi. Tushgacha 20 l
sut sotildi. Do‘konda necha litr sut qoldi?
7.
37 – 7
40 + 9
58 – 50
94 – 90

20 + 8
16 – 6
30 + 10
62 – 40
1. Misolning yechilishini tushuntiring:

60 7 + 3
60 + (7 + 3) = 60 + 10=70
2.
Hayvonot bog‘iga birinchi sinfdan 27 nafar o‘quvchi,
ikkinchi sinfdan esa undan 3 nafar ortiq o‘quvchi
bordi. Hayvonot bog‘iga ikkinchi sinfdan necha
nafar o‘quvchi borgan?
3.
Namuna bo‘yicha bajaring: 65 = 60 + 5.

57 = 50 +
32 = 30 +
78 = 70 +

45 = 40 +
96 = 90 +
29 = 20 +
4. Har bir shaklda nechtadan uchburchak bor?

5
5. Rasm bo‘yicha masala tuzing va uni yeching:

Yana sotib olindi

va
10 ta
7 ta
? ta
6.
Sonlarning yig‘indisini toping:

26 va 4;
38 va 2;
57 va 3;
69 va 1
7.
47 + 3
68 – 60
36 + 4
87 + 3

54 + 4
26– 20
77 – 7
58 + 2
1. Misolning yechilishini tushuntiring:

30 8
(30 – 30) + 8 = 0 + 8 = 8
2.
46 – 20
59 – 50
48 + 2
37 + 3

27 – 20
63 – 60
64 + 6
26 + 4
3.
Duradgor 38 ta taxtani randalashi kerak edi. U bir
kunda 30 ta taxtani randalagani aniqlandi. Duradgor
yana nechta taxtani randalashi kerak?

4.

Birinchi kesma ikkinchi kes madan necha santimetr
qisqa? Ikkinchi kesma birinchi kesmadan necha
santimetr uzun?

6
5.
Rasm asosida masala tuzing va uni yeching:
Bor edi
Sotildi
Qoldi

18 kg anjir
10 kg anjir
? kg
6.
Uchta sonning yig‘indisi 96. Birinchi son 42, ikkinchi
son 24. Uchinchi sonni toping.
7.
70 – 30
19 + 10
58 + 2
47 + 3

50 + 40
29 – 20
36 + 4
24 + 6
1. Misollarning yechilishini tushuntiring:

50 + 30 = 80
50 – 30 = 20

80 + 9 = 89
20 + 5 = 25
2.
Qo‘shiqlar tanloviga 37 na far qiz bola va 22
nafar o‘g‘il bola qatnashdi. Qo‘shiqlar tanloviga
hammasi bo‘lib necha nafar bolalar qat nashgan?
3. Rasmda tasvirlangan har bir shaklning nomini
ayting. Har bir shaklning nechta tomoni bor?

1)
2)
3)
4)
5)
4.
«Neksiya» mashinasining bakida 47
l benzin
bor edi. Safar vaqtida 32
l benzin sarflandi.
Mashinada necha litr benzin qolgan?

7
5.
Jadvaldan javobi bir xil bo‘lgan misollarni toping:
47 – 22
20 + 20
44 + 15
60 + 40
83 + 17
38 – 30
68 – 43
58 – 50
90 – 50
67 + 3
37 + 22
38 + 32
6.
70 bilan 30 ning, 60 bilan 20 ning yig‘indisini va
shu sonlar ning ayirmasini toping.
7.
37 + 12
67 + 22
57 – 32
25 + 14

37 – 12
67 – 22
57 + 32
25 – 14
1. Qaysi usul qulay?

6 – 4 = 2
96 – 40 = 56

90 – 40 = 50
56 – 4 = 52

50 + 2 = 52
96 – 44 = 52

96 – 44 = 52
2.
Anor solingan yashik 12 kg, uzum solingani esa
undan 2 kg yengil. Uzum solingan yashik necha
kilogramm?

12 kg ?, 2 kg yengil
3.
87 – 34
90 – 50
98 – 64
58 – 32

38 – 12
70 – 30
29 – 13
46 – 24

8
4.
Har qaysi berilgan sonlardan oldin va keyin kelgan
sonlarni yozing:

5. O‘yinchoqlar nechta ortiq yoki nechta kamligini
toping.
6.
Bir to‘pda 18 m atlas bor edi. Undan 8 m atlas
qirqib olindi. To‘pda necha metr atlas qoldi?
7.
78 – 70
89 + 1
(54 – 34) + 20

39 – 30
28 + 2
(60 + 23) – 80
QO‘SHISHNI TEKSHIRISH
1.

10 – 4 = 6
Qo‘shishni tekshirish uchun yig‘indidan qo‘shi-
luvchilarning birini ayirish kerak. Agar ayirmada ikkin chi
qo‘shiluvchi hosil bo‘lsa, javob to‘g‘ri bo‘ladi.
48 + 2 = 50 Tekshirish: 50 – 2 = 48

9
2.
Misollarni yeching va natijaning to‘g‘riligini
tekshiring:

34 + 12
41 + 27
62 + 3
56 + 22

26 + 13
27 + 11
57 + 3
44 + 32
3.
Masalalarni yeching:

1) Issiqxonada 60 ta oq va 40 ta qizil atirgul ochilgan
edi. Is siqxonada hammasi bo‘lib nechta atirgul
ochilgan?

2) Issiqxonada 100 ta atirgul ochilgan edi. Xaridor
kelib 60 ta atirgulni olib ketdi. Nechta atirgul qoldi?
4.

Qo‘shiluvchi
60 32 24 50 26 14 57
Qo‘shiluvchi
40
8
13
5
32
6
32
Yig‘indi
5.
Rasm asosida masala tuzing va uni yeching:

10 kg 8 kg 40 kg ? kg

? kg
70 kg
6.
60 bilan 40, 50 bilan 30, 40 bilan 20 ning yig‘indi-
sini va shu sonlarning ayirmasini toping.
7.
47 + 3
60 + 30
36 + 4
54 + 6

58 – 8
39 – 30
27 – 7
63 – 3

10
AYIRISHNI TEKSHIRISH
1.

16 – 4 = 12
12 + 4 = 16
Ayirishni tekshirish uchun ayirmaga ayriluv chini
qo‘shish kerak. Agar yig‘indida kamayuvchi hosil
bo‘lsa, javob to‘g‘ri bo‘ladi.
67 – 6 = 61

Tekshirish: 61 + 6 = 67
2.
Misollarni yeching va natijaning to‘g‘riligini
tekshiring:

58 – 25
35 – 4
88 – 7
75 – 3
3.
Masalalarni yeching:

1) Bir to‘pda 90 m gazlama bor edi. Ko‘ylak tikish
uchun 50 m gazlama qirqib olindi. To‘pda necha
metr gazlama qoldi?
2) Bir to‘p gazlamadan 50 m qirqib olingandan
so‘ng 40 m gazlama qoldi. Dastlab to‘pda necha
metr gazlama bo‘lgan?
4.

Kamayuvchi
90 80 38 57 96 70 49
Ayriluvchi
50 30 30 32 44 10 24
Ayirma
5. Rasm asosida quyidagi ifodalar bilan yechiladigan
masala tuzing:

11
6.
Bir ustunga qo‘shish amali bilan, ikkinchi ustunga
ayirish amali bilan berilgan ifodalarni yozing va
ularning qiymatlarini toping:

50 + 30, 90 – 40, 57 + 3, 28 – 20, 57 + 12, 76 – 34.
7.
66 – 44
96 – 36
58 + 22
74 + 23

55 + 20
87 – 47
57 – 32
74 – 23
TO‘G‘RI BURCHAK
1. To‘g‘ri burchaklar.
To‘g‘ri burchakdan kat-

ta va kichik burchaklar.

Bitta burchagi to‘g‘ri burchak, qolgan
ikkita burchagi to‘g‘ri burchak bo‘lma-
gan uchburchak shaklidagi chizg‘ich
go‘niya deb ataladi.

Go‘niya yordamida ko‘pburchaklardagi to‘g‘ri
burchaklarni aniqlang:

1)
2)
3)
4)
2.
Qisqa yozuv bo‘yicha masala tuzing va uni
ye ching:

Bor edi — 38 kg bodring

Tuzlandi — 30 kg bodring

12
3.
Misollarni yeching.

90 – 70
76 + 24
49 + 1
39 – 30

46 – 40
45 + 20
38 + 2
51 + 19
4.
Go‘niya yordamida burchaklarning turlarini aniq-
lang:

2) to‘g‘ri burchakdan katta burchaklarning tartib
raqamini yozing.

5.
Daftaringizga shunday to‘g‘ri burchaklar chizing:

6.
Oshxonaga 18 ta choynak, 20 ta piyola keltirildi.
Osh xonaga hammasi bo‘lib nechta idish kel-
tirilgan?
7.
40 + 25
52 – 30
57 + 32
80 – 50

13
KO‘PBURCHAK PERIMETRI
1. Bu to‘rtburchaklarning hamma burchaklari to‘g‘ri
burchak:

Ko‘pburchakning barcha tomonlari uzunliklari
yig‘indisi uning perimetridir.
To‘rtburchakning perimetrini toping:
8+ 3 + 6 + 2 = 19 (sm)
2.
46 + 20
74 – 30
67 + 10
59 – 50

50 + 35
60 + 20
57 – 32
36 – 24
3.
Qisqa yozuv bo‘yicha masala tuzing va uni yeching:

1- savatda — 8 kg

2- savatda — 10 kg

4.
Har bir shaklning perimetrini toping:
8 sm
6 sm
2 sm
3 sm
4 sm
5 sm
5 sm
5 sm
3 sm
2 sm
3 sm
2 sm

14
5. 90

7 60
6.
Bir to‘pda 48 m, ikkinchi to‘pda undan 8 m kam
shoyi bor. Ikkala to‘pda necha metr shoyi bor?
7.
43 + 30
64 – 20
57 + 3
28 – 8

43 – 30
64 + 20
57 – 7
20 + 8
O‘TILGANLARNI MUSTAHKAMLASH
1.
Rasm asosida masala tuzing va uni yeching:
Bor edi
Ishlatildi
Qoldi

ertalab – 12 kg
tushlikda – 14 kg
?
kg
2. Namuna bo‘yicha bajaring: 53 = 50 + 3.

76 = 70 +
44 = 40 +
39 = 30 +

96 = 90 +
28 = 20 +
67 = 60 +
3.
1) Daftarga quyidagi siniq chiziqni chizing:

2) siniq chiziqda nechta bo‘g‘in borligini aniqlang;
3) barcha bo‘g‘in uzunliklarining yig‘indisini toping.
30 kg

15
4.
4, 5, 9 raqamlari yordamida 9 ta ikki xonali sonni
yozish mumkin: 44, 45, 49, 54, 55, 59, 94, 95, 99.

3, 7, 8 raqamlari yordamida hosil qilish mumkin
bo‘lgan barcha ikki xonali sonlarni yozing.
5. Hisoblang:

6.
50 sm + 40 sm
70 dm – 20 dm

20 dm – 10 dm
50 so‘m + 50 so‘m
7.
Birinchi shaklda 3 ta cho‘pning o‘rnini shunday
o‘zgartiringki, 4 ta kvadrat hosil bo‘lsin. Ikkinchi
shakldan 3 ta cho‘pni shunday olingki, 4 ta kvadrat
qolsin.

8.
Traktorning bakida ish boshlanganda 48 litr yonilg‘i
bor edi, ish oxiriga kelib 8 litr yonilg‘i qoldi. Necha
litr yonilg‘i ishlatilgan?
9.
(40 + 10) + 6
(16 + 14) + 7
83 + 17

(30 – 20) + 9
(70 – 30) + 5
25 + 25

16
18 ICHIDA BIR XONALI SONLARNI
O‘NLIK ORQALI O‘TIB QO‘SHISH
1. 10 sonini hosil qilish uchun darchalar ichiga qaysi
sonlarni qo‘yish kerak?

9 +
2
=
9 ga 2 ni qo‘shish uchun 2 soni bo‘laklab
qo‘shiladi. Bu quyidagicha bajariladi:
a) Avval 10 sonini hosil qilish uchun qancha
kerak bo‘lsa, shuncha qo‘shiladi: 9 +
1
= 10
b) 2 — bu 1 + 1 ekanligi ma’lum. 9 ga 1 qo‘shil di,
10 hosil bo‘ldi. 10 ga yana 1 ni qo‘shish kerak.
Demak, 10 + 1= 11 bo‘ladi.
9 + 2 = 11 9 + 2 =

9 + 1 + 1 = 11
2.
Dilshodning 9 ta yong‘og‘i bor edi. Akasi unga
yana 2 ta yong‘oq berdi. Dilshodda nechta yong‘oq
bo‘ldi?

17
3.
Misollarni yeching:

34 + 20
40 – 20
54 + 30

28 + 12
60 – 40
60 – 20

42 + 25
30 – 10
46 + 14
4.
Qisqa yozuv asosida masala tuzing va uni yeching:

1) Ertak kitoblar – 9 ta

She’riy kitoblar – 2 ta

2) Ertak kitoblar – 9 ta

She’riy kitoblar – ?, 2 ta ortiq
5. Chizg‘ich yordamida ko‘pburchaklarning tomonlarini
o‘lchang:

1)
2)
3)
4)
6.
Hunarmand 9 ta beshik, undan 2 ta ko‘p
belanchak yasadi. Hunarmand qancha belanchak
yasagan?

7.
Akbar chizgan kesmaning uzunligi 7 sm ga teng,
akasi chizgan kesma esa undan 2 sm uzun. Akasi
chizgan kesmaning uzunligi necha santimetr?
8.
(40 – 20) + 8 (56 – 6) + 3 20 + (8 – 3)
(54 – 4) + 7 (39 – 9) + 2 50 + (9 – 4)
(30 + 20) – 9 (23 + 7) – 6 60 – (7 + 3)

18
1.
+
+

+ 3
+
+

1 2
9 + 1 + 2 = 12
8 + 3 =

2 1
8 + 2 + 1 = 11

Yodingizda tuting:
9 + 2 =
11

2.
Bir likopchada 9 ta, ikkinchi likopchada 3 ta
shirin kulcha bor. Ikkala likopchada nechta shirin
kulcha bor?
3.
8 + 2 8 + 3 9 + 2 9 + 3
4.
Rasm asosida masala tuzing va uni yeching:

5.
8 + 3 11
9 + 2 12
9 + 3 11

6.
Nargizaning onasi 8 ta katakli, 3 ta bir chiziqli daftar
olib keldi. Nargizaning onasi hammasi bo‘lib nechta
daftar olib kelgan?
7.
3 + 9
28 – 8
48 + 2
87 + 3

3 + 8
54 + 6
65 – 5
68 + 2

1 3
9 + 1 + 3 = 13
7 + 4 =

Yodingizda tuting:
9 + 4 =
13
8 + 4 =
12
7 + 4 =
11
2.
Bo‘yoqchi birinchi kuni 7 ta eshikni, ikkinchi kuni
undan 4 ta ortiq eshikni bo‘yadi. Bo‘yoqchi ikki
kunda hammasi bo‘lib nechta eshikni bo‘yagan?
3.
Qisqa yozuv asosida masala tuzing va uni yeching:

Bor edi — 8 ta
?

ta

Qo‘shildi — 4 ta
4. 8 + 4 12
7 + 4 12
9 + 4 11
5.

7
11
6.
Nasiba 9 yoshda, akasi esa undan 4 yosh katta.
Akasi necha yoshda?
7.
3 + 7
29 – 7
33 – 30
56 + 4

2 + 9
31 + 9
72 – 70
24 + 6

1 4
9 + 1 + 4 = 14
8 + 5 =

2 3
8+ 2 + 3 = 13
7 + 5 =

Yodingizda tuting:
9 + 5 =
14
8 + 5 =
13
7 + 5 =
12
6 + 5 =
11
2.
6 + 4
9 + 4
8 + 4
7 + 4

8 + 3
7 + 3
9 + 3
9 + 2
3. Rasm asosida masala tuzing va uni yeching:

4. Namuna bo‘yicha bajaring: 11 = 9 + 2.

11 = 6 +
13 = 9 +
11 = 7 +

11 = 8 +
12 = 8 +
14 = 9 +
12 = 7 + 13 = 8 + 12 = 9 +

21
5.
Siniq chiziqni chizg‘ich yordamida o‘lchang:

6.
Abdug‘ani 9 ta oq, 5 ta kulrang quyon parva rish
qilmoqda. Abdug‘ani hammasi bo‘lib nechta quyon
parvarish qilmoqda?
7.
50 – 46
40 + 7
60 + 40
32 + 8 – 10

38 – 30
64 + 6
90 – 50
16 – 6 + 10
1.
Jadval asosida berilgan misollarni yeching:
9 + 2
8 + 2
7 + 3
9 + 4
8 + 4
9 + 5
8 + 3
6 + 5
8 + 5
9 + 3
7 + 4
7 + 5
2.
Tomda 8 ta kaptar bor edi. Yana 5 ta kaptar ular
yoniga kelib qo‘shildi. Hamma kaptarlar nechta
bo‘ldi?
3.

2-sinf Matematika fanidan to’garak konspekti 2022-2023

Mazkur sahifada 2-sinf Matematika fanidan to’garak konspekti 2022-2023 faylni pastroqda Download tugmasi orqali ko’chirib olish imkoniyatiga egasiz. Ushbu material DOC formatda bo’lib, 5.74 MB hajmga ega. Materiallar doimiy tarzda yangilanib boriladi. Fayl yangilanganda, bu haqida fayl versiyasi o’zgarganidan bilib olishingiz mumkin.

Bo’lim:	Konspektlar
Versiya:	3
Hajmi:	5.74 MB
Fayl turi:	application/msword
Ko’rishlar:	1248 marotaba
Ko’chirishlar:	399 marotaba
Yuklovchi:	Ustoz
Yaratilgan:	04-09-2022
Yangilangan:	04-09-2022
Teglar:	2022-2023

Fayl hajmi: 5.74 MB

Sifat bizning ustunligimiz! 2-sinf matematika fanidan to’garak konspekti 2022-2023 faylni onlayn, mutlaqo bepul, ro’yxatdan o’tmasdan, reklama kutmasdan va to’g’ridan-to’g’ri havola orqali yuklab oling. Shuningdek konspektlar bo’limida joylashgan boshqa materiallarni ham kuzatishingiz mumkin. Buning uchun bo’lim ismi ustiga bosing.

Dunyoda ikkita cheksiz narsa bor: Birinchisi koinot bo’lsa, ikkinchisi insonlarning ahmoqligi. Biroq, koinot haqida mening ishonchim komil emas. Istalgan inson bilishi mumkin, lekin bilish bilan tushunish o’rtasida ancha farq bor. Albert Einstein