10 sinf darsliklari 2022 скачать
- O‘zbek xalq maqollari
- O‘zbek xalq ertaklari
- O‘zbek xalq topishmoqlari
- O‘zbek mumtoz adabiyoti
- Zamonaviy o‘zbek she’riyati
- Muxlislar ijodidan
- Barcha kitoblar
- Ziyouz jurnalxonasi
- Ziyouz audiokutubxonasi
- Mobil kutubxona
- Maktab darsliklari
- Oliy va OMTM darsliklari
- Durdona to‘plamlar
- Android uchun kitoblar
- Videogalereya
- Узбекская библиотека
- Islomiy sahifamiz
- Forum
- Kross-shou
- Foydali sahifalar
- Saytdan qidirsh
- Ziyouz viktorinasi arxivi
Rumus Matematika
Kumpulan informasi tentang rumus matematika bergambar lengkap
Selasa, 09 Maret 2021
Maret 09, 2021
Matematika 5 Sinf Darslik 2020
Matematika 5 sinf darslik 2020 ~ MATEMATIKA Umumiy orta talim maktablarining 3-sinfi uchun darslik. 372851075 KBK 2215O H 19 Xaydarov B. Indeed recently has been hunted by consumers around us, perhaps one of you personally. People are now accustomed to using the net in gadgets to view image and video information for inspiration, and according to the name of the article I will talk about about Matematika 5 Sinf Darslik 2020 6 sinf matematika 2011 yilda chiqqani kerak.
Tenglamani Yechishga Doir Masalalar Matematika 5 Sinf 23 Dars Youtube
Source Image @ www.youtube
Matematika 5 sinf darslik 2020 ~ tmeZafarbekAsronovTelegram kanalimizga qo. 2019-2020 oquv yiliga moljallangan elektron darsliklar. Your Matematika 5 sinf darslik 2020 photographs are ready. Matematika 5 sinf darslik 2020 are a topic that is being hunted for and liked by netizens today. You can Find and Download or bookmark the Matematika 5 sinf darslik 2020 files here.
Matematika 5 sinf darslik 2020 | Tenglamani Yechishga Doir Masalalar Matematika 5 Sinf 23 Dars Youtube
Matematika 5 sinf darslik 2020 ~ Djvu Matematika 6 – sinf Document 15 Jan 2020 Umumiy orta talim maktablarining 6-sinfi uchun Ozbekiston Xalq talimi vazirligi tomonidan tasdiqlangan darslik. 2020-2021 oquv yiliga moljallangan elektron darsliklar. Fikr bildirish Javobni bekor qilish. Orta talim maktabining boshlangich sinf oqituvchisi.
6-sinf 10-sinf 11-sinf 610 qaror Abituriyent attestatsiya audio biologiya books CD cefr dars ishlanma darslar darsliklar DTM fan oyligi fizika geografiya grammar hujjat hujjatlar ielts Ingliz tili ingliz tili darslik ish reja. 5-sinf darsliklarining elektron variantlari. Ozbekiston Respublikasi Xalq ta039limi vazirligi tomonidan tavsiya etilgan ZiyoNET Kutubxona Informatika va axborot texnologiyalari 5-sinf. Barcha fanlardan 5-sinf darsliklari.
5-Sinfda matematika fanini oqitish. Create your website today. Salom manga 5 sinf konstitutsita olamiga sayohat kitobini 96 betligi juda zaruridi bor bosa tgimga tshlang iltimos xizmat xaqqini beraman 901797674. 5 sinf darsliklarni yuklab oling.
Ushbu darsliklar Xalq talimi vazirligining axborot talim portalidan olinmoqda. Umumiy orta talim muassasalarining 5-sinf oʻquvchilari bosqichli nazorat imtihonini otkazish boyicha metodik tavsiya va materiallarni. 2-qism Qayta ishlangan va toʻldirilgan uchinchi nashri. 2019-2020 oquv yiliga moljallangan elektron darsliklar.
Email manzilingiz chop etilmaydi. 11212020 5-sinf darsliklari haqida. 2019-2020 oquv yiliga moljallangan elektron darsliklar. Sahifa tez-tez yangilanib yangi.
Djvu Matematika 5 – sinf Document 15 Jan 2020 Umumiy orta talim maktablarining 5-sinfi uchun Ozbekiston Xalq talimi vazirligi tomonidan tasdiqlangan darslik. Ushbu malumot Xalq talimi vazirligining axborot talim portalidan olindi. Umumiy orta talim maktablarining 5- sinfi uchun darslik I qism B. Umumiy oʻrta talim maktablarining 5-sinfi uchun darslik.
Ozbekiston Respublikasi hududidagi barcha ixtisoslashtirilgan davlat maktablari va umumtalim maktablari uchun 3-sinf darsliklari. tmeZafarbekAsronovKanal Egasiga murojaat uchun. MATEMATIKA 5-SINF DARSLIGI. Ozbekiston Respublikasi hududidagi barcha ixtisoslashtirilgan davlat maktablari va umumtalim maktablari uchun 5-sinf darsliklari.
Ozbekiston Respublikasi hududidagi barcha ixtisoslashtirilgan davlat maktablari va umumtalim maktablari uchun 8-sinf darsliklari. Quyida taqdim etilayotgan 5-sinf darsliklari barcha umumtalim maktablari va ixtisoslashtirilgan davlat maktablari uchun moljallangan. 462020 2019-2020-OQUV YILIDА UMUMIY ORTА TАLIM MАKTАBLАRINING 5-SINF OQUVCHILАRI UCHUN BOSQICHLI IMTIHON OTKAZISH BOYICHA MATEMATIKA FАNIDАN METODIK TAVSIYA VA MАTЕRIАLLАR. Respublika maqsadli kitob jamgarmasi mablaglari hisobidan chop etildi.
Quyidagicha tarkibli sonlarni yozing. 7 5 1 3 0 7 2. Связаться с владельцем канала. – Qayta ishlangan va toldirilgan uchinchi nashri.
Oʻzbekiston Respublikasi Xalq talimi vazirligi tavsiya etgan. 2232019 8-sinf adabiyot darslik 2019 kerak edi. Ozbekiston Respublikasi hududidagi barcha ixtisoslashtirilgan davlat maktablari va umumtalim maktablari uchun 3-sinf. Barcha darsliklar yangi oquv yili uchun amal qiladi.
Ushbu malumot Xalq talimi vazirligining axborot talim portalidan olindi. Umumiy orta talim maktablarining 5-sinfi uchun darslik. Ozbek tilida Rus tilida Tojik tilida Qozoq tilida Botanika BotanikaBotanika Botanika Geografiya Geografiya Geografiya Geografiya Informatika Informatika Informatika Informatika Matematika Matematika Matematika Matematika Mehnat talimi.
If you are searching for Matematika 5 Sinf Darslik 2020 you’ve reached the perfect place. We ve got 10 images about matematika 5 sinf darslik 2020 including pictures, photos, pictures, backgrounds, and much more. In these page, we additionally provide variety of images available. Such as png, jpg, animated gifs, pic art, logo, blackandwhite, transparent, etc.
Matematika Darslari 5 Sinf Kitobi T H Zohidov
Source Image @ kitobxon
Ozbek tilida Rus tilida Tojik tilida Qozoq tilida Botanika BotanikaBotanika Botanika Geografiya Geografiya Geografiya Geografiya Informatika Informatika Informatika Informatika Matematika Matematika Matematika Matematika Mehnat talimi. Umumiy orta talim maktablarining 5-sinfi uchun darslik. Your Matematika 5 sinf darslik 2020 photos are ready in this website. Matematika 5 sinf darslik 2020 are a topic that is being searched for and liked by netizens today. You can Download or bookmark the Matematika 5 sinf darslik 2020 files here.
Natural Sonlar Va Ularni Sinflarga Ajratish Matematika 5 Sinf 1 Dars Youtube
Source Image @ www.youtube
Ushbu malumot Xalq talimi vazirligining axborot talim portalidan olindi. Barcha darsliklar yangi oquv yili uchun amal qiladi. Your Matematika 5 sinf darslik 2020 pictures are available. Matematika 5 sinf darslik 2020 are a topic that has been searched for and liked by netizens now. You can Get or bookmark the Matematika 5 sinf darslik 2020 files here.
10 Sinf Matematika Javoblari 2020 Pembelajaran Saat Masa Pendemi Virus
Source Image @ pembelajaranmasapendemi.blogspot
Ozbekiston Respublikasi hududidagi barcha ixtisoslashtirilgan davlat maktablari va umumtalim maktablari uchun 3-sinf. 2232019 8-sinf adabiyot darslik 2019 kerak edi. Your Matematika 5 sinf darslik 2020 images are ready in this website. Matematika 5 sinf darslik 2020 are a topic that has been hunted for and liked by netizens today. You can Get or bookmark the Matematika 5 sinf darslik 2020 files here.
5 Sinf Ona Tili 17 04 2020 Online Maktab Youtube
Source Image @ www.youtube
Oʻzbekiston Respublikasi Xalq talimi vazirligi tavsiya etgan. – Qayta ishlangan va toldirilgan uchinchi nashri. Your Matematika 5 sinf darslik 2020 images are available in this site. Matematika 5 sinf darslik 2020 are a topic that is being hunted for and liked by netizens now. You can Get or bookmark the Matematika 5 sinf darslik 2020 files here.
5 Sinf Darsliklari Lib Cspi Uz Elektron Kutubxona Chirchiq Davlat Pedagogika Instituti E Kutubxona Sayti
Source Image @ lib.cspi
Связаться с владельцем канала. 7 5 1 3 0 7 2. Your Matematika 5 sinf darslik 2020 picture are available in this site. Matematika 5 sinf darslik 2020 are a topic that is being hunted for and liked by netizens now. You can Get or bookmark the Matematika 5 sinf darslik 2020 files here.
8 Sinf Darsliklari Lib Cspi Uz Elektron Kutubxona Chirchiq Davlat Pedagogika Instituti E Kutubxona Sayti
Source Image @ lib.cspi
Quyidagicha tarkibli sonlarni yozing. Respublika maqsadli kitob jamgarmasi mablaglari hisobidan chop etildi. Your Matematika 5 sinf darslik 2020 photographs are available. Matematika 5 sinf darslik 2020 are a topic that has been hunted for and liked by netizens now. You can Get or bookmark the Matematika 5 sinf darslik 2020 files here.
5 Sinf Darsliklari Barcha Fanlardan 5 Sinf Darsliklar Elektron Darsliklar
Source Image @ mbaza
462020 2019-2020-OQUV YILIDА UMUMIY ORTА TАLIM MАKTАBLАRINING 5-SINF OQUVCHILАRI UCHUN BOSQICHLI IMTIHON OTKAZISH BOYICHA MATEMATIKA FАNIDАN METODIK TAVSIYA VA MАTЕRIАLLАR. Quyida taqdim etilayotgan 5-sinf darsliklari barcha umumtalim maktablari va ixtisoslashtirilgan davlat maktablari uchun moljallangan. Your Matematika 5 sinf darslik 2020 photographs are available. Matematika 5 sinf darslik 2020 are a topic that is being hunted for and liked by netizens now. You can Download or bookmark the Matematika 5 sinf darslik 2020 files here.
Matematika Fanidan Takdimot 5 Sinf
Source Image @ infourok
Ozbekiston Respublikasi hududidagi barcha ixtisoslashtirilgan davlat maktablari va umumtalim maktablari uchun 8-sinf darsliklari. Ozbekiston Respublikasi hududidagi barcha ixtisoslashtirilgan davlat maktablari va umumtalim maktablari uchun 5-sinf darsliklari. Your Matematika 5 sinf darslik 2020 pictures are ready in this website. Matematika 5 sinf darslik 2020 are a topic that is being searched for and liked by netizens now. You can Download or bookmark the Matematika 5 sinf darslik 2020 files here.
5 Sinf Matematika 16 04 2020 Online Maktab Youtube
Source Image @ www.youtube
MATEMATIKA 5-SINF DARSLIGI. tmeZafarbekAsronovKanal Egasiga murojaat uchun. Your Matematika 5 sinf darslik 2020 picture are ready in this website. Matematika 5 sinf darslik 2020 are a topic that has been searched for and liked by netizens today. You can Get or bookmark the Matematika 5 sinf darslik 2020 files here.
If the publishing of this webpage is beneficial to our suport by spreading article posts of the site to social media accounts as such as for example Facebook, Instagram and others or may also bookmark this blog page with the title 5 Sinf Matematika 16 04 2020 Online Maktab Youtube Work with Ctrl + D for laptop or computer devices with House windows operating system or Command word + D for personal computer devices with operating system from Apple. If you use a smartphone, you can even utilize the drawer menu of the browser you utilize. Be it a Windows, Mac pc, iOs or Google android operating-system, you’ll still be in a position to download images utilizing the download button.
10-sinf jahon tarixi 2017-yil darslik asosida mavzulashgan test savollari
1.Parij tinchlik konferensiyasi qaysi yillari bo’lib o’tdi?
A. 1919-yil 18-yanvardan 1921-yil 21-yanvargacha
B. 1918-yil 18-yanvardan 1920-yil 21-yanvargacha
C. *1919-yil 18-yanvardan 1920-yil 21-yanvargacha
D. 1920-yil 18-yanvardan 1920-yil 21-fevralgacha
2. Parij tinchlik konferensiyasida nechta davlat vakillari qatnashgan?
3. “Katta uchlik” davlatlarini sanab bering.
A. Germaniya, Avstriya-Vengriya, Turkiya
B. Yaponiya, AQSH, Fransiya
C. AQSH, Fransiya, Rossiya
D.* AQSH, Fransiya,Buyuk Britaniya
4. Devid Lloyd Jorj kim edi?
A. Fransiya bosh vaziri
B. Buyuk Britaniya bosh vaziri
C. AQSH prezidenti
D. Buyuk Britaniya qiroli
5. Parij tinchlik konferensiyasida Fransiya vakili bo’lib kim ishtirok etadi?
A. Devid Lloyd Jorj
B.* Jorj Klemanso
6. Germaniya qachon Versal tinchlik shartnomasini imzoladi?
A.* 1919-yil 28-iyunda
B. 1919-yil 28-iyulda
C. 1919-yil 28-avgustda
D. 1919-yil 28-aprelda
7. Versal tinchlik shartnomasiga ko’ra Birinchi jahon urushining boshlanishiga yagona javobgar deb qaysi davlat e’lon qilindi?
8. Germaniya g’olib davlatlar foydasiga qancha reparatsiya to’lashi kerak edi?
A. *132 mlrd. Marka
B. 123 mlrd. Marka
C. 432 mlrd. Marka
D.132 mlrd. dollar
9. Millatlar Ligasi kimning tashabbusi bilan tashkil qilingan?
A. Devid Lloyd Jorj
B. Jorj Klemanso
D. Eduard Dalad’e
10. Millatlar Ligasining asosiy vazifasi qilib nimalar belgilandi?
A. Jahonda tinchlik uchun kurash
B. xalqlar o’rtasida hamkorlik
C. xavfsizlik masalalari
D. *barchasi to’g’ri
11. Millatlar Ligasi Nizomiga kiritilgan mandat tushunchasi nimani bildiradi?
A. *ma’lum bir hududni boshqarish uchun vakolat tushunchasi
C. iqtisodiy tomondan boshqa davlatni birgalikda qaram qilish tushunchasi
D. to’g’ri javob yo’q
12. Qaysi xalqaro tashkilot g’olib davlatlarning dunyoni o’zaro bo’lib olishiga qonuniy tus berdi?
B. Versal tinchlik shartnomasi
C.* Millatlar Ligasi
D. Versal-Vashington tizimi
13. Qaysi maqsadda Vashington konferensiyasi chaqirildi?
A.* Sharq va Tinch okeanidagi bahsli muommolarni hal qilish va dengizdagi qurollarni cheklash maqsadida
B. Sharq va Tinch okeanidagi hayvon va baliqlarni ovlashni tartibga solish maqsadida
C. Sharq va Tinch okeanidagi mamlakatlar bilan iqtisodiy aloqalarni yo’lga qo’yish maqsadida
D. Sharq va Tinch okeanidagi chegaralarni bo’lishib olish maqsadida
14. Vashington konferensiyasi qachon bo’lib o’tdi?
A. 1921 yil 12-noyabrdan 1922-yil 9-fevralgacha
B. 1919 yil 18-yanvardan 1920-yil 21- yanvargacha
C. 1921 yil 12-noyabrdan 1922-yil 6-fevralgacha
D. 1918-yil 14 martdan 1922-yil 21-martgacha
15. Vashington konferensiyasida nechta davlat ishtirok etgan?
16. 1921-yil dekabrda Vashington konferensiyasida qaysi davlatlar o’rtasida shartnoma imzolanib ushbu davlatlarning Tinch okeani havzasidagi o’z orollariga egalik qilish huquqlari kafolatlandi.
A.* AQSH, Buyuk Britaniya, Fransiya, Yaponiya
B. Italiya, Buyuk Britaniya, Fransiya, Yaponiya
C. AQSH, Germaniya, Fransiya, Yaponiya
D. AQSH, Buyuk Britaniya, Turkiya, Yaponiya
17. Lozanna tinchlik shartnomasi qachon imzolandi?
18. Birinchi jahon urushidan so’ng yuzaga kelgan hududiy o’zgarishlarga qonuniy tus bergan so’nggi yirik shartnoma?
B. Parij tinchlik shartnomasi
C. Vashington tinchlik shartnomasi
D.* lozanna tinchli shartnomasi
19. Nechanchi yillarda imzolangan shartnomalar va jahondagi kuchlarning yangi nisbati xalqaro munosabatlarning Versal-Vashington tizimi nomini oldi?
20. Birinchi jahon urushidan so’ng G’arbning bir qator mamlakatlarida o’ng radikal ekstremistik harakatlar vujudga kelib, umumiy nom bilan……. deb ataldi.
21. Fashistik harakatning ledirlari….
1) ijtimoiy safsataboslikdan keng foydalandilar;
2) keksa kishilarning soddaligidan foydalandilar
3) kishilarning millatchilik hissiyotiga ta’sir o’tkazishga harakat qildilar:
4) o’z millati uchun ijtimoiy adolatni qurishni vada qildilar;
5) yosh maktab bolalarining mehnatidan foydalandilar:
6) “ yangi jamiyat”ning o’zlariga ma’qul shaklini qurishni vada qildilar
22. Ko’p jihatdan kapitalistik mamlakatlarining xalqaro maydondagi pozitsiyasini …….. belgilab berdi.
A. diplomatik kelishuvlar
B. xalqaro tashkilotlar nizomlari
C.* harbiy kuchga tayanish
D. o’zaro betaraflik bitimlari
23. Versal-Vashington tizimiga ………. kelib Yevropada hech bir davlat amal qilmay qo’ydi
A. 1933-yilning boshiga
B. 1932-yilning oxiriga
C.* 1930-yilning oxiriga
D. 1945-yilning boshiga
24. Manchjou-Go qo’g’irchoq davlatinio qaysi davlat tuzgan edi?
D. Buyuk Britaniya
25. 1933-yili qaysi davlat Millatlar Ligasidan chiqdi?
D. Buyuk Britaniya
26. Italiyada paydo bo’lgan siyosiy oqim?
D. radikalizm
2-MAVZU. 1918-1939-YILLARDA ILMIY-TEXNIK TARQQIYOTNING JADALLASHUVI, ILM-FANDAGI YUTUQLAR (19 ta)
1. Uranning parchalanishi jarayonida yuz beradigan zanjirli reaksiya natijasida juda kata energiya ajralib chiqishi to’g’risidagi g’oyani shakllantirgan olimlarni toping?
A. Enriko Fermi, Boris Grabovskiy
B. Ivan Belyanskiy, Frederik Jolio-Kyuri
D. Boris Grabovskiy, Ivan Belyanskiy
2. Enriko Fermi qayerlik edi?
C. Buyuk Britaniyalik
3. Nemis olimlari nechanchi yilda uran yadrolari ajralib chiqishining zanjirli reaksiyasini kashf etdilar?
4. 1942-yili ……….da Enriko Fermi ilk atom reaktorini yaratdi.
5. Birinchi atom bombasi qayerda portlatildi?
6. Tarixda ilk bor harakatlanuvchi tasvirni elektron-nurli trubka yordamida masofaga uzatishni kimlar amalga oshirdi?
A. Enriko Fermi, Boris Grabovskiy
B. Ivan Belyanskiy, Frederik Jolio-Kyuri
C Frederik Jolio-Kyuri, Enriko Fermi
D.* Boris Grabovskiy, Ivan Belyanskiy
7. Tarixda ilk bor harakatlanuvchi tasvirni elektron-nurli trubka yordamida masofaga uzatishni olimlar qayerda amalga oshirdi?
8. Tarixda ilk bor harakatlanuvchi tasvirni elektron-nurli trubka yordamida masofaga uzatish nechanchi yilda amalga oshirildi?
9. Mutaxassislar qaysi filmni birinchi ovozli kino deb tan olishgan?
A. * “Jaz kuychisi”
B. “ Merlin Marlo”
C. “ Qora shahzoda”
10. Birnchi ovozli film qachon namoyish etilgan?
11. Birnchi ovozli film qayerda namoyish etilgan?
12. Qaysi olimlar o’t pufagi gormoni bo’lgan insulinni olishga muvaffaq bo’ldilar?
A. Enriko Fermi, Boris Grabovskiy
B. Ivan Belyanskiy, Frederik Jolio-Kyuri
C Frederik Jolio-Kyuri, Enriko Fermi
D.* Jon Makleod, Frederik Banting
13. Qachon olimlar o’t pufagi gormoni bo’lgan insulinni olishga muvaffaq bo’ldilar?
14. Olimlar Jon Makleod va Frederik Bantinglar qaysi qilgan xizmatlari uchun Nobel mukofotiga sazavor bo’ldilar?
A. uran yadrolari ajralib chiqishining znajirli reaksiyasini kahf etgani uchun,
B. ilk bor harakatlanuvchi tasvirni elektron-nurli trubka yordamida masofaga uzatishni ixtiro qilganlari uchun
C. *Insulinni kashf etgani uchun
D. Atom bombani yaratganligi uchun
15. Britaniyalik olim Aleksandr Fleming o’z laborotoriyasida Penicillium turiga mansub mog’orni kashf etgan yilni aniqlang?
16. Aleksandr Fleming o’z laborotoriyasida Penicillium turiga mansub mog’orni kashf etgandan so’ng necha yil keyin Nobel mukofotiga sazovor bo’lgan?
17. 1930-yillarda AQSH va Germaniyada sun’iy materiallardan qaysilarini olish imkoni yaratilib ikkinchi jahon urushidan so’ng ommaviy ishlab chiqarish boshlangan?
1. paxta 2. Germantin 3. Kapron 4. Perlon 5. Neylon 6. Sintetik qatron
18. Qaysi davrga kelib rivojlangan mamlakatlar sanoatining katta qismi elektrlashtirildi?
A. * 1930-yillarning oxiri
B. 1920-yillarning boshi
C. 1930-yillarning o’rtalari
19. Buyuk Britaniyaning mashhur radiokorporatsiyasi Bi-bi-si tashkil qilingan yilni toping?
D. 1930-yilda
3-mavzu. 1918-1939-yillarda Buyuk Britaniya
(15 ta)
1. Urushdan oldin kreditor bo’lgan Buyuk Britaniya kimlardan qarz bo’lib qoldi?
A. AQSh va o’z dominionlaridan
2. Iqtisodiy o’sish sur’atlari juda past bo’lib, inqiroz va turg’unlik odatiy holga aylangan Buyuk Britaniyada ……….jiddiy tus oldi?
C. ish tashlash harakati
3. Buyuk Britaniyada kimlarning ish tashlashlari 1926-yil mayda umumiy ish tashlashlarni keltirib chiqardi?
4. Buyuk Britaniya qachondan boshlab inqirozdan chiqa boshladi?
5. Buyuk Britaniya qachon sanoatning asosiy sohalari bo’yicha jahon iqtisodiy inqirozidan oldingi ko’rsatkichlarga yetib oldi?
6. Buyuk Britaniyada sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishning o’sishi, asosan:
1. uy-joy qurilishining o’sishi 2. Tekstel mahsulotlarining ishlab chiqarishining o’sishi, 3. Harbiy tovarlar ishlab chiqarishning o’sishi, 4. Avtomobilsozlik ishlab chiqarishining o’sishi, 5. Samolyotsozlik ishlab chiqarishining o’sishi, 6. Dvigatellar ishlab chiqarishining o’sishi, 7. Radioapparaturalar ishlab chiqarishining o’sishi hisobiga yuz berdi.
7. Buyuk Britaniyada uzoq yillar qaysi partiyalar davlatni boshqarib, parlament saylovlari natijasida bir-birini almashtirib keldilar.?
A. Respublikachilar, Demokratlar
B. leyboristlar, konservatorlar
C. *liberallar, konservatorlar
D. Demokratlar, leyboristlar
8. Qaysi yillari an’anaviy ikki partiyali tizim jiddiy inqirozni boshidan kechirdi?
9. 1920-yillar boshida qaysi partiya Buyuk Britaniya siyosiy tizimida ikkinchi partiya sifatida o’rnashib oldi?
10. leyboristlar qachon Buyuk Britaniya tarixida birinchi marta hukumatni boshqardi?
A 1922-yil mart oyidan
B. 1927-yil aprel oyidan
C. 1929-yil fevral oyidan
D. *1924-yil yanvar oyidan
11. 1937-1940-yillari hukumatni boshqargan lonservatorlar yetakchisini toping?
12. Nevill Chemberlen 1940-yili hukumat boshlig’i lavozimidan iste’foga chiqishga majbur bo’lishiga nima bo’ldi?
A. tashqi siyosatda yo’l qo’ygan xatolari
B. *Myunxen kelishuvining imzolanishi
C. Ikkinchi jahon urushini boshlanishiga sabab bo’lganligi
D. mamlakatda ishsizlar sonining ko’payib ketishi
13. Nevill Chemberlendan kiyin hukumat tepasiga kim keldi?
14. 1919-yili Hindistonnning qaysi shahrida ingliz qo’shinlari tinch namoyishchilarni o’qqa tutdi?
15. 1922-yili inglizlar qaysi davlatning mustaqilligini tan olishga majbur bo’ldi?
- Birinchi jahon urushining Buyuk Britaniya uchun oqibatlari to’g’ri berilgan javoblarni belgilang. 1. Urush Buyuk Britaniyaning hukmron doiralariga katta siyosiy g‘alaba va obro‘ olib keldi.
4. Iqtisodiy o‘sish sur’atlari juda past bo‘lib, inqiroz va turg‘unlik odatiy holga aylandi.
A) 1, 3 B) 2, 4 C) 1, 2, 3 D) 1, 2, 3, 4*
- Britaniya tarixiga oid quyida berilgan ma’lumotlarni yillariga mos ravishda joylashtiring.
a) 1926-yil may; b) 1934-yil; c) 1937-yil.
A) 1-b; 2-c; 3-a. B) 1-a; 2-b; 3-c.* C) 1-a; 2-c; 3-b. D) 1-c; 2-b; 3-a.
- Kimlarning ish haqi kamaytirilishi Britaniya tarixidagi eng yirik ijtimoiy muammolardan biri umumiy ish tashlashga olib keladi? A) kemasozlar B) aviasozlar
- C) shaxtyorlar * D) dispicherlar
- Buyuk Britaniyada uzoq yillar ……. va …… lar davlatni boshqarib, parlament saylovlari natijasida bir-birini almashtirib keldilar.
- demokratlar va respubikachilar
- konservatorlar va liberallar*
- liberallar va leyboristlar
- respublikachilar va leyboristlar
- Qaysi yillar Buyuk Brianiyada murakkab siyosiy va iqtisodiy holatda n’anaviy ikki partiyali tizim jiddiy inqirozni boshidan kechirdi?
- 1914 – 1918-yillar
- 1918 – 1924-yillar*
- 1921 – 1925-yillar
- 1924 – 1928- yillar
- 1920-yillar boshida qaysi partiya Buyuk Britaniya siyosiy tizimida ikkinchi partiya sifatida o‘rnashib oldi?
- Respublikachilar
- Liberallar
- Leyboristlar*
- Konservatorlar
- Quyida berilgan Britaniya tarixiga oid javoblardan qaysi birida tarixiy xatolikka yo’l qo’yilgan.
- 1937– 1940-yillari hukumatni konservatorlar yetakchisi Uinston Cherchill boshqardi.*
- Leyboristlar partiyasi1924-yil yanvarda Buyuk Britaniya tarixida birinchi marta hukumatni boshqardi.
- 1938-yili Myunxen kelishuvining imzolanishi natijasida Nevill Chemberlen 1940-yili hukumat boshlig‘i lavozimidan iste’foga chiqishga majbur bo‘ldi.
- Uinston Cherchill XX asr Buyuk Britaniya tarixida juda katta rol o‘ynagan siyosatchi
- Uinston Cherchill qachon Buyuk Britaniyada hukumat tepasiga keladi?
- 1937-yilda
- 1938-yilda
- 1939-yilda
- 1940-yilda*
- Jahon iqtisodiy inqirozi yillarida Britaniya sanoat mahsuloti ishlab chiqarishining o’sishi nimalar hisobiga yuz berdi?
- uy-joy qurilishining keskin oshish
- avtomobilsozlik, samolyotsozlik, dvigatellar va radioapparaturalar ishlab chiqarish
- harbiy sanoatning jadal rivojlanishi
- barcha javoblar to’g’ri*
- Quyida berilgan javoblarni bir-biriga moslang. 1. Hindistonning Armitsar shahrida ingliz qo‘shinlari tinch namoyishchilarni o‘qqa tutdi. 2. inglizlar Misrning mustaqilligini tan olishga majbur bo’ldi. 3. Buyuk Britaniya Afg‘oniston va Eronning tashqi va ichki siyosatini nazorat qilishdan voz kechishga majbur bo‘ldi. 4. Buyuk Britaniya dominion huquqiga ega bo‘lgan «Ozod Irlandiya davlatini» tan oldi. a) 1919-yil; b) 1921-yil dekabr;
- 1-a, 2-b, 3-c, 4-b.
- 1-a, 2-c, 3-c, 4-b.*
- 1-a, 2-a, 3-c, 4-b.
- 1-b, 2-a, 3-c, 4-b.
- Buyuk Britaniya bilan uning dominionlari – Kanada, Avstraliya, Janubiy Afrika Ittifoqi, Yangi Zelandiya o‘rtasidagi munosabatlarni belgilab bergan hujjat – “Vestminster statute” qachon qabul qilingan? A) 1929-yilda B) 1933-yilda C) 1935-yilda D) 1931-yilda*
- Vestminster statutiga ko’ra, dominionlar bilan metropoliya birgalikda qaysi nomdagi ittifqni tashkil qilishgan?
- Yevropa ittifoqi
- Birlashgan millatlar tashkiloti
- Millatlar ligasi
- Britaniya millatlar hamdo’stligi*
- Vestminster statuti nomli hujjatga ko’ra, dominionlar nimaga ega bo’lishgan?
- o’z ichki mustaqilligiga*
- Britaniya tarkibidan ajralib chiqish huquqiga
- o’z tashqi mustaqilligiga
- A, B, C
- Qaysi yillarda Germaniyadan qo‘rqish hissi Buyuk Britaniya siyosatini belgilab berdi?
- 1930-yillarda*
- 1920-yillarda
- 1940-yillarda
- 1910-yillarda
- Buyuk Britaniyaning ikkinchi jahon urushi oldidan olib borgan siyosati tarixga qanday nom bilan kiradi?
- “qo’shilmaslik” siyosati
- “taslimchilik” siyosati
- “tajovuzkorga yon berish” siyosati *
- “do’stlik” siyosati
- Quyida berilganlardan qaysi biri Nevill Chemberlen nomi bilan bo’g’liq?
- “qo’shilmaslik” siyosati
- “taslimchilik” siyosati
- “tajovuzkorga yon berish” siyosati *
- “dollar diplomatiyasi” siyosati
- Britaniyaning qaysi bosh vaziri muqarrar bo‘lib qolgan urushni sharqqa qarab yo‘naltirish maqsadida Adolf Gitler, Benito Mussolini va Eduard Dalade bilan birgalikda Myunxen kelishuvini imzoladi?
- Uinston Cherchill
- David Lloyd Jorj
- Nevill Chemberlen*
- Vudro Vilson
- Myunxen kelishuvi imzolangan yilni aniqlang.
C) 1938-yil* D) 1939-yil
- Myunxen kelishuvi bo’yicha, Chexoslovakiyaning, asosan, nemis millatiga mansub aholi yashaydigan …Germaniyaga berildi.
- Gdansk shahri
- Elzas viloyati
- Lotaringiya viloyati
- Sudet viloyati*
- Germaniya Polshaga(a) bostirib kirgan va uning ittifoqchisi Britaniya Germaniyaga(b) urush e’lon qilgan yillar berilgan javobni toping.
- a– 1939-yil 1-sentabr; b- 1939-yil 2-sentabr
- a– 1939-yil 1-sentabr; b- 1939-yil 3-sentabr*
- a– 1939-yil 2-sentabr; b- 1939-yil 4-sentabr
- a– 1938-yil 29-iyul; b- 1938-yil 2-avgust
- Statut nima?
- asosan, Buyuk Britaniya huquqiy madaniyatiga xos bo‘lgan bayoniy xarakterdagi huquqiy hujjat, qaror*
- bir irqning boshqalardan ustunligini da’vo qiluvchi, millatlar o‘rtasida nizo urug‘ini sochuvchi o‘ta o‘ng, ashaddiy millatchilik
- plastinkaga yozib olingan musiqa va qo‘shiqni qayta eshittiruvchi qurilma
- davlatlar o‘rtasida olib borilayotgan urushga qo‘shilmaslik imkonini ta’minlovchi huquqiy maqom
- Quyida keltirilgan voqealarni ular sodir bo’lgan yillari bo’yicha to’g’ri joylashtiring. 1. Buyuk Britaniya dominion huquqiga ega bo‘lgan «Ozod Irlandiya davlatini» tan oldi. 2. Myunxen shartnomasi imzolandi. 3. Leyboristlar B. Britaniya tarixida birinchi marta hukumatni boshqardi. 4. B. Britaniyada shaxtyorlarning umumiy ish tashlashi yuz berdi. 5. Nevill Chemberlen hukumat boshlig’i lavozimidan iste’foga chiqishga majbur bo’ldi. 6. Vestminster statusi deb nomlangan hujjat qabul qilindi. 7. Germaniya Polshaga bostirib kirdi.
- 5, 2, 3, 4, 1, 6, 7
- 3, 2, 1, 4, 6, 5, 7
- 2, 1, 4, 7, 6, 3, 5
- 1, 3, 4, 6, 2, 7, 5*
4-mavzu. 1918-1939-yillarda Fransiya.
1-jahon urushini Fransiya qanday yakunlaydi.
- *g’alaba bilan b) mag’lubiyat bilan
- 1-jahon urushidan so’ng qaysi davlat o‘zining ashaddiy dushmani bo‘lgan Germaniyani tormor qildi, qit’ada boshqa jiddiy raqibi qolmadi.
- Britaniya b) Rossiya
- Urush harakatlari Fransiya hududining qancha qismida bo’lib o’tgan.
- ½ b) ¼ c) *1/3 d) 1/5
- 1-jahon urushidan so’ng Fransiya qaysi davlatdan qarzdor bo’lib qolgan.
- Britaniya b) Rossiya c) Italiya d) *Aqsh
- Qaysi davlatda Urush qishloq xo’jaligi, sanoat va kredit tizimiga jiddiy zarar yetkazdi, dunyodagi kreditorlik pozitsiyasini qisman yo‘qotdi.
- Britaniya b) Rossiya
- Urushdan keyin qaysi davlatda Kapitalning katta qismi kredit sohasidan ishlab chiqarish sohasiga ko‘chdi.
- Britaniya b) Rossiya c) Italiya d) *Fransiya
- Versal shartnomasiga binoan Fransiya qaysi hududlarni qaytarib oldi.
- *elzas, lotaringiya b) nitsa, nim c) bordo, tuluza d) nant, gavr
- Versal shartnomasiga binoan necha yilga yilga Saar ko‘mir havzasini egalladi.
- 20 b) *15 c) 10 d) 25
- Germaniya qaysi davlatga katta reparatsiya to’laydi.
- Britaniya b) Italiya c) *Fransiya d) Rossiya
- Urushdan keyin qo’lga kiritilgan imkoniyatlar qachon sanoatning o‘sishi uchun qulay sharoit yaratdi.
- 1910-yillar b) 1930-yillar c) *1920-yillar d) 1940-yillar
- 1920-yillar sanoatning qaysi yangi turlari paydo bo’ldi.
- Avtomobilsozlik 2) samolyotsozlik 3) neftni qayta ishlash 4) rezina ishlab chiqarish 5) kimyo sanoati 6) elektrotexnika
- 1,2,3,4 b) *1,2,3,5 c) 3,4,5,6 d) 1,3,5,6
- 1920-yillar qaysi davlatda qishloq xo‘jaligi turg‘unlik holatini boshdan kechirayotgan bo‘lib, mahsulot yetishtirish urushdan oldingi holatida edi.
- *Fransiya b) Britaniya c) Germaniya d) Rossiya
- Jahon iqtisodiy inqirozi qachon bo’lgan.
- 1929-1932-yy b) *1929-1933-yy c) 1930-1933-yy d) 1930-1934-yy
- 1929-1933-yillardagi jahon iqtisodiy inqirozi Fransiyada qachon boshlandi.
- 1929-y b) *1930-y c) 1931-y d) 1932-y
- Qachon ishlab chiqarishning o‘sish sur’atlari susayib, sanoat ishlab chiqarishi keskin pasayib ketdi.
- 1929-y b) *1930-y c) 1931-y d) 1932-y
- Iqtisodiy inqiroz yillarida inqiroz yuz bergan sohalar noto’g’ri berilgan javob qaysi.
- Metallurgiya, mashinasozlik b) mashinasozlik, to‘qimachilik
- Qaysi davlatda Inqirozdan aholining barcha qatlamlari jiddiy zarar ko‘rdi. Shahar mayda burjuaziyasining daromadlari keskin tushib ketdi, yuz minglab mayda savdogarlar xonavayron bo‘ldi.
- *Fransiya b) Britaniya c) Germaniya d) Rossiya
- Fransiyada sanoat ishlab chiqarishi qachon ham inqirozdan oldingi darajasiga yetmadi.
- 1930-yillar o’rtalari b) 1940-yillar boshi c) *1930-yillar oxiri d) 1940-yillar o’rtalari
- Birinchi jahon urushidan keyingi og‘ir ahvolga qaramasdan, qaysi davlat hukmron doiralari «Biz istaganimizning hammasiga, hatto undan ham ko‘prog‘iga erishdik» deya, xalqni xotirjam qilishga urindi.
- Britaniya b) *Fransiya c) Italiya d) Aqsh
- Qaysi davlatda Germaniya ustidan qozonilgan g‘alabadan so‘ng mamlakatda shovinistik kayfiyat keng tarqaldi.
- Aqsh b) Britaniya c) Italiya d) *Fransiya
- Qachongi saylov jarayoni millatchilik va «bolsheviklar xavfi» bilan qo‘rqitish ruhi ostida o‘tdi. 1919-yil…
- Sentabr b) oktabr c) *noyabr d) dekabr
- Qachon bo’lgan saylovda Burjua partiyalaridan iborat Milliy blok guruhi tuzildi.
- 1918-y b) *1919-y c) 1920-y d) 1921-y
- Milliy blok 1919-yil saylovda qancha ovoz olgan. (….dan ko’proq).
- 1/3 b) *2/3 c) ½ d) ¾
- Qaysi yilgi saylovdagi g’alaba Fransiyadagi o‘ng kuchlarning eng katta g‘alabasi edi.
- 1918-y b) *1919-y c) 1920-y d) 1921-y
- Fransiya qachongacha ijtimoiy qonunchilik sohasida bir qadam ham olg‘a tashlamadi.
- *1930-yillarning o‘rtalarigacha b) 1930-yillarning boshlarigacha
- Qaysi yillari hukumat pulning qadrsizlanishini to‘xtatishga, kun kechirishni arzonlashtirishga erishdi. Ijtimoiy faoliyatga e’tibor qaratildi ishsizlik, keksalik, kasallik nogironlik va homiladorlik uchun pensiyalar joriy qilindi.
- 1924-1929-yy b) 1925-1929-yy c) *1926-1929-yy d) 1926-1928-yy
- Qachongi saylovlarda ham o‘ng kuchlar g‘olib chiqdi.
- 1925-y b) 1926-y c) 1927-y d) *1928-y
- Qaysi davlatda iqtisodiy inqiroz 1930-yil oxirida boshlandi.
- * Fransiya b) Germaniya c) Rossiya d) Italiya
- Qaysi yillarda bir nechta hukumat almashgan.
- 1926-1929-yy b) 1929-1933-yy c) *1929-1932-yy d) 1932-1936-yy
- Qachon hokimiyatga yana o‘nglar keldi. Fransiyada fashistik rejim o‘rnatilishi real xavfga aylandi.
- 1931-y b) 1932-y c) 1933-y d) *1934-y
- Qaysi davlatda 1930-yillarda Mamlakatda fashistlar faollashgan bir paytda hukumat aralashmaslik siyosatini olib bordi.
- * Fransiya b) Germaniya c) Rossiya d) Italiya
- Fransiyada 1930-yillarda qaysi partiya fashistlarga qarshi faol harakat qildi.
- Konservativ partiya b) Xristian demokratik ittifoqi c) *Xalq fronti d) Kommunistik partiya
- Fransiyada 1930-yillarda o‘nglar kimlarni Fransiyani “sovetlashtirish”da aybladi.
- Konservativ partiya b) Xristian demokratik ittifoqi c) *Xalq fronti d) Kommunistik partiya
- Qaysi O‘nglar yetakchisi «Xalq frontidan ko‘ra Gitler ma’qul», – deya bayonot berdi.
- * Pyer Laval b) E.Da’ladye c) J.Klemanso d) N.Chemberlen
- Gitlerga to’g’ri baho bermaslik nechanchi respublikani halokatga olib kelgan asosiy omillardan biri bo‘ldi.
- Ikkinchi b) *uchinchi c) to’rtinchi d) beshinchi
- Eduard Dalad’e hukumati qachon Myunxen kelishuvini imzolagan.
- *1938-yil kuzida b) 1939-yil yozida c) 1937-yil kuzida d) 1940-yil kuzida
- Fransiya qaysi davlat bilan birga Myunxen kelishuvini imzolagan.
- Italiya b) *Britaniya c) Turkiya d) Rossiya
- Myunxen kelishuvi qaysi davlatni Germaniyaga topshirgan.
- Yugoslaviya b) Polsha c) Avstriya d) *Chexoslovakiya
- Amalda Myunxen kelishuvi nimaga yo’l ochib berdi.
- *yangi jahon urushiga b) yangi iqtisodiy inqirozga c) Fransiyaning kuchayoshiga d) Germaniyaning tiyilishiga
- 1940-yil 14-iyun kuni nemis qo‘shinlari qaysi shaharga kirib keldi.
- London b) *Parij c) Rim d) Varshava
- Fransiyaning Qachon imzolangan shartnomasi faqat Chexoslovakiyaga nisbatan emas, butun dunyoda tinchlikka nisbatan xoinlik bo‘lib chiqdi.
- *1938-yil kuzida b) 1939-yil yozida c) 1937-yil kuzida d) 1940-yil kuzida
- 2-jahon urushida ilk jabr ko’rgan xalqlar biri qaysi.
- Ingliz b) rus c) amerika d) *fransuz
- Qachongi saylovda Milliy blok deb ataluvchi burjua partiyalaridan iborat guruh tuzildi.
- *1919-yil noyabr b) 1919-yil dekabr c) 1919-yil oktabr d) 1919-yil mart
- Qachon nemis qo‘shinlari Parijga kirib keldi.
- 1939-yil 14-iyun b) 1941-yil 14-iyun c) 1942-yil 14-iyun d) *1940-yil 14-iyun
- O‘z yetakchilarining kaltabin siyosati nechanchi respublika uchun juda qimmatga tushdi: u nemis qo‘shinlarining oyog‘i ostida barbod bo‘ldi.
- Ikkinchi b) *uchinchi c) to’rtinchi d) beshinchi
- Bir irqning boshqalardan ustunligini da’vo qiluvchi, millatlar o‘rtasida nizo urug‘ini sochuvchi o‘ta o‘ng, ashaddiy millatchilik bu -.
- Irqchilik b) *shovinizm c) pulyuralizm d) liberalism
- Mavjud tuzumni keskin o‘zgartirmaslik, uni konstitutsiya doirasida rivojlantirish tarafdorlari kimlar.
- *o’nglar b) so’llar c) liberallar d) kommunistlar
- Mavjud tuzumni o‘zgartirish, keskin islohotlar tarafdorlari kimlar.
- o’nglar b) *so’llar c) liberallar d) kommunistlar
10-синф дарсликлари янгича мазмун ва кўринишда
Жорий йилнинг 2 август куни Президентимиз Шавкат Мирзиёев раислигида умумтаълим мактаблари ва ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари ўртасида ўзаро интеграцияни таъминлаган ҳолда 11 йиллик ўрта таълим тизимини жорий этиш, ўрта махсус, касб-ҳунар таълими тизимини тубдан ислоҳ қилиш чораларига бағишланган видеоселектор йиғилиши ўтказилди. Йиғилишда таъкидланганидек, давлатимиз раҳбари томонидан жойларда аҳоли, жамоатчилик вакиллари билан ўтказилаётган учрашув ва мулоқотлар чоғида, шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Президентининг Халқ қабулхоналари ва Виртуал қабулхонасига ота-оналардан бўлаётган мурожаатларда умумтаълим мактабларида 10–11-синфларни ташкил этиш юзасидан кўплаб таклифлар билдирилган. Тегишли вазирлик ва идоралар мутасаддилари, кенг жамоатчилик вакилларидан тузилган ишчи гуруҳ жойларда ота-оналар ва ўқувчиларнинг бу борадаги фикрларини ҳам ўрганди. Унга кўра, умумтаълим мактабларининг 466 минг нафар 9-синф битирувчисидан 352 минг нафари 10-синфда, 114 минг нафари академик лицей ва касб-ҳунар коллежларида ўқишни давом эттириш ниятида экани аниқланган. Шу асосда юртимиздаги умумтаълим муассасаларида 11 йиллик умумий ўрта таълим тизимини жорий этишга киришилди.
Янги ўқув йилидан ташкил этилаётган 10-синфлар учун ўқув дастурлари, дарсликлар яратиш айни пайтдаги долзарб вазифадир. Бу борадаги ишларнинг бориши хусусида Республика таълим маркази директорининг ўринбосари Муножат Абраловага бир нечта савол билан мурожаат этдик.
— Ҳаётий тажрибада кузатилдики, ҳали дунёқараши тўлиқ шаклланиб улгурмаган, ўз мустақил фикрига эга бўлмаган 9-синф битирувчиларининг жонажон мактабидан ажралиб, ўрта махсус, касб-ҳунар таълимига турли ҳудудлардан келган, характери бир-бирига мос бўлмаган ўқувчилардан иборат янги жамоа муҳитига мослашиши бироз қийин кечди. Қолаверса, уларнинг давоматини назорат қилиш, тарбияси билан шуғулланиш, ота-оналар билан ишлаш қатор мураккабликларни келтириб чиқарди. Бу ҳолат айрим ўқувчиларнинг ўқиш, билим олишга иштиёқи сўнишига, тарбиясида салбий ҳолатлар кузатилишига сабаб бўлди, — дейди Муножат Абралова. — Шуларни ҳисобга олган ҳолда, ота-оналар ва ўқувчилар ўртасида ўтказилган сўровнома натижаларига асосан умумтаълим мактабларида 11 йиллик таълим жорий этилмоқда.
Айни пайтда Халқ таълими вазирлиги, ҳудудий халқ таълими бошқаруви идоралари мутахассислари томонидан жойлардаги таълим муассасаларининг ўқувчилар қамрови бўйича имкониятлари, моддий-техник базаси, зарур мебель, инвентарлар билан жиҳозлангани, кадрлар билан таъминланиши, дарсликларга эҳтиёжи тегишли тартибда ўрганилмоқда. Бу ўринда биринчи галдаги вазифа замон талабларига мос ўқув режа ва дастурларини ишлаб чиқиш, 2017-2018 ўқув йилидан 10-синф ўқувчиларини барча умумтаълим фанлари бўйича сифатли дарсликлар билан таъминлашдан иборат.
Яна ўқинг: Салмоқли натижаларга эришдик
Янги ўқув йилига қадар жуда қисқа вақт қолмоқда. Ҳозир Халқ таълими вазирлиги, Олий ва ўрта махсус таълими вазирлиги Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими марказининг қўшма қарори билан тасдиқланган ижодий гуруҳлар томонидан 10–11-синфлар учун ўқув дастурлари лойиҳаси ишлаб чиқилди. Олимлар, методистлар ва амалиётчи-ўқитувчилардан иборат муаллифлар гуруҳлари ҳам шакллантирилди. Бугунги кунда 10-синф ўқувчилари учун жами 31 номдаги дарсликлар нашрга тайёрланмоқда. Адабиётлар фан йўналишларига қараб, тегишли олий таълим муассасалари, ҳудудий малака ошириш институтлари, тажрибали ўқитувчилар, педагог-олимлар, методистлардан иборат эксперт гуруҳлари томонидан мазмунан ва дизайн жиҳатдан экспертизадан ўтказилиб, билдирилган фикр-мулоҳазалар, таклифлар асосида мазмунан такомиллаштирилмоқда.
— Қисқа муддатда дарслик яратиш мураккаб вазифа. Айтинг-чи, ўқув китобларининг мазмунини, мавзуларни шакллантиришда нималарга асосланилмоқда?
— Дарслик давлат таълим стандартларига мувофиқ дидактик, методик, педагогик-психологик, эстетик ва гигиеник талаблар асосида, таълим олувчиларнинг ёши ва психофизиологик хусусиятларига мос равишда ишлаб чиқилиши, ўқув фани мукаммал ўзлаштирилишига қаратилиши, назарий маълумотлардан ташқари амалий-тажриба ва синов машқларини қамраб олиши лозим. Ўқувчилар тасаввурини шакллантириш, мустақил ишлашга ўргатишда дарслик муҳим манба ҳисобланади. Бугунги давр ўқув материалларига тадрижий равишда янги билим ва маълумотларни киритиб боришни тақозо этади.
Шу нуқтаи назардан келиб чиқиб, 10-синф дарсликлари 9-синф дарсликларининг узвий давоми сифатида, оддийдан мураккаблик томон такомиллашган ҳолда, ҳар бир боб ҳамда мавзуларни ёритишда узвийлик, узлуксизлик тамойилига асосланган ҳолда тайёрланмоқда. Мавзулар кўпроқ амалий билимларни беришга, ўқувчиларда таянч ва фанга оид компетенцияларни шакллантиришга йўналтирилди. Мавзулар қўшимча маълумотлар, машқлар, тест топшириқлари асосида кенг очиб бериляпти. Масалан, 10-синф “Физика” дарслиги компетенциявий ёндашувга асосланган ҳолда такомиллаштирилган ўқув дастури асосида яратилмоқда. Мавзулар кундалик ҳаёт ва амалиёт ўртасидаги боғлиқликни таъминлашга, ўқувчиларнинг эгаллаган билимларини амалиётда қўллай олиш лаёқатини шакллантиришга йўналтирилган. Ўқувчиларнинг назарий билимларини мустаҳкамлаш учун лаборатория ишлари тегишли мавзудан кейин берилган. Дарсликда мантиқий фикрлашга ундайдиган саволлар, мустақил ишлаш учун масалалар ва амалий топшириқлар, ўқувчиларда билим, кўникма, малака ва компетенциялар шаклланганини назорат қилиш учун тест топшириқлари берилмоқда, қоида, формула, таърифлар луғат кўринишида ифодаланмоқда.
Ёки таълим рус ва қардош тилларда олиб бориладиган умумтаълим мактаблари учун “Ўзбек тили” дарслигини олайлик. Ўқув дастурига кўра, грамматикага оид ҳамма мавзулар 9-синфгача ўтиб бўлинади. 10-синфда ўқувчилар билими услублар, матн билан ишлаш асосида бойитиб борилади. Бундан ташқари, адабий ўқиш учун ўзбек адабиёти намояндалари ҳаёти ҳақида қисқача маълумот, улар яратган асарлардан парчалар берилмоқда. Масалан, нутқ ўстириш мавзуларига мослаб Ғафур Ғуломнинг “Менинг ўғригина болам”, Ойбекнинг “Болалик”, Ўлмас Умарбековнинг “Одам бўлиш қийин”, “Қизимга мактублар” асарларидан парчалар киритилди. Бундай янгиликларни қолган барча дарсликлар мазмунида кўришимиз мумкин.
Яна ўқинг: Ўқувчилар кўнглига йўл топиш – ютуқлар заминидир
— Дарсликларнинг шакли, дизайнидаги янгиликларга ҳам тўхталсангиз.
— Умумтаълим мактабларининг 10-синфлари учун нашр этилиши режалаштирилган ҳар бир дарслик техник тафсилоти, яъни бичими, ҳажми, ҳарфлар кегли, қоғозининг оғирлиги, шаффофлиги, оқлиги, зичлиги, муқовалаш усули ва ҳоказолар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2015 йил 3 июндаги “Таълим муассасалари учун матбаа маҳсулотлари хавфсизлиги бўйича умумий техник регламентни тасдиқлаш тўғрисида”ги 146-сонли қарорига асосан тайёрланди. Ҳар бир дарсликнинг оригинал макети устида ўндан ортиқ нашриётлар мутахассислари ва муаллифлар ижодий изланишлар олиб бормоқда. Янгилик сифатида айтиш мумкинки, аввалги дарсликлар икки хил рангда чоп этилган бўлса, 10-синф дарсликларини тўрт хил рангда нашр этиш режалаштирилган.
— Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 6 апрелдаги “Умумий ўрта ва ўрта махсус, касб-ҳунар таълимининг давлат таълим стандартларини тасдиқлаш тўғрисида”ги қарори билан тасдиқланган янги давлат таълим стандартлари талабига кўра, ўқувчилар 9-синфни тамомлаганда А2 (А2+) даражасида билимга эга бўлиши лозим. 11 йиллик тизимда бу қандай акс этади?
— Янги ДТСга кўра ўрта махсус, касб-ҳунар таълими фанларини ўрганишнинг умумий даражаси В1 этиб белгиланган. Янги дарсликларни яратишда ана шу даражага асосланиляпти.
— Янги дарсликлар ўқувчиларга қай тартибда берилади?
— Халқ таълими вазирлиги томонидан дарсликларга буюртмалар шакллантирилмоқда. Ота-оналарга, ўқувчиларга қулайликлар яратиш мақсадида дарсликлар ўқувчиларга ўрнатилган тартибда ижара тизими асосида етказиб берилади.
Илҳом ЖЎРАЕВ суҳбатлашди.
Qiziqarli malumotlar
10 sinf darsliklari 2022 скачать