№4 dars — Linux, afzalligi va kamchiliklari

Linux operastion tizimini hozirgi kundagi eng ommabop xisoblanmish Windows operastion tizimi bilan solishtirar ekanmiz, biz uni afzallik va kamchiliklarini ko’rib chiqishimiz lozim. Umumiy oladigan bo’lsak Linux operastion tizimini Windows operastion tizimidan zo’r yoki yomon deb aytish noto’g’ri bo’lardi. Chunki Linux operastion tizimi umuman boshqa arxitekturali operastion tizimdir.

Linux operastion tizimida Windows operastion tizimi oilasiga mansub operastion tizimlardagidek «ПУСК» menyusi yoki bo’lmasa, lokal disk «С:/» ning yo’qligi yangi foydalanuvchiga biroz o’zgacha tuyulishi mumkin. Bu albatta moxir foydalanuvchi yoki dasturlovchi uchun hech qanday to’siq bo’la olmaydi.
Linux bu birgina operastion tizim emas, balki shu nomdagi yadro asosida yaratilgan operastion tizimilar oilasidir. Linuxning juda ko’p distributivlari mavjud: Debian, Fedora, Gentoo, Mandriva, openSUSE, Red Hat, Slackware, Ubuntu. Ularning barchasini birgina yadro birlashtirib turadi.

Biz ushbu saxifamizda Linuxning asosiy afzalliklari va kamchiliklarini sanab o’tamiz.

Linux operastion tizimi distributivlari mutlaqo bepul tarqatiladi va yangi chiqqan utilitlar va dasturlar ham shular jumlasidandir. Linux operastion tizimiga egalik qilish huquqi xech kimga berilmagan. U erkin tarqatiladi. Linux distributivlari uchun qo’shimcha yangiliklar, dasturlar, utilitlar dunyodagi ko’pgina dasturlovchilar birlashgan forum va loyixalarda ishlab chiqiladi.

Windows operastion tizimida biror bir xato yoki kamchilik paydo bo’lsa uni faqatgina Microsoft kompaniyasining o’zigina to’g’rilay oladi va faqatgan rasmiy saytdan uning yangilangan paketlarini yuklab olish mumkin. Linux operastion tizimida xato yuzaga kelsa, uni dasturchilar forumi yordamida bartaraf etish mumkin. Buning sababi Linux ochiq kodli operastion tizim, Windows esa yopiq kodli operastion tizimligidadir.

Linux ni faqat dasturchilar yoki moxir foydalanuvchilar uchun yaratilgan operatsion tizimi deb o’ylovchilar qattiq yanglishadi. Chunki xozirgi kunga kelib oddiy foydalanuvchilar uchun qo’l keladigan KDE, GNOME, Unity kabi grafik muxitlar mavjud. Ular yordamida turli xil darajadagi foydalanuvchilar operastion tizimida ishlashlari mumkin.

Windows muxitida ishlab o’rgangan foydalanuvchi Linux operastion tizimi grafik muxitiga moslashishi qiyin kechishi aniq chunki unda menyular va boshqa yarliklar odatiy joyda joylashmagan. Xuddi shunday Linux grafik interfeysida ishlab o’rgangan foydalanuvchi Windows muxitiga moslashishi qiyin kechadi va bir qancha noqulayliklarga duch kelishi aniq.

Linux da viruslar yo’q!

Umuman olganda Linux operastion tizimi uchun ham viruslar mavjud ammo ularni topish juda qiyin. Operastion tizimning xavfsizlik mexanizmi sodda va ishonchli tuzilgan: operatsion tizimning ishlashiga bevosita ta’sir qiluvchi va xavf tug’diruvchi omillar(tizim sozlashlarini o’zgartirish, dasturlarni o’rnatish va o’chirish uchun administrator paroli so’raladi) yuzaga kelmaydi. Administrator ruxsatisiz tizimda hech qanday o’zgartirish kiritib bo’lmaydi. Linux muxiti faqat siz ruxsat bergan dastur uchun zarur jarayonni ishga tushiradi.

Linux o’rnatish jarayoni biroz qiyin

Linux distributivi turiga qarab, uni o’rnatish jarayoni farq qiladi. Ba’zi distributivlarda Windows kabi grafik muxit mavjud bo’lsa, ba’zilarida konsol muxitida o’rnatish amalga oshiriladi. Ana shu konsol muxiti buyruqlar bilan ishlashni talab qiladi. Bu esa hamma foydalanuvchilarni qo’lidan kelmaydi.

Linux geymerlar uchun emas.

Hozirgi kunga kelib Linux operatsion tizimi uchun yaratilgan o’yinlar Windows uchun yaratilgan o’yinlar bilan tenglasha olmaydi. Linux ni tanlagan foydalanuvchi undan o’yin o’ynashni niyat qilmasligi aniq. Agar siz kelajakda katta video xajmdagi o’yinlarni o’rnatish niyatingiz bo’lsa, u holda Windows ni tavsiya qilamiz.

Linux, mohir dizaynerlar uchun emas.

Afsuski, bu xaqiqat. Ammo bu sizning qaysi soxa mutaxassisi ekanligingizga ham bog’liqdir. 3D grafikasi bilan ishlovchi dizaynerlar uchun Linux operastion tizimi da Blender dasturi qo’l keladi. Ammo ushbu dastur 3ds Max kabi natija bermasligi mumkin. Yoki bo’lmasa Windows dagi Adobe Photoshop uchun Linux da GIMP dizaynerlik dasturi mavjud.

Linux IT – texnologiya bilan bevosita bog’liq foydalanuvchilar uchun yaratilgan operastion tizimdir.

Linux ga drayverlar kerak emas.

Linux sizni kompyuteringiz uchun drayverlar qidirishdan ozod etadi. Shuningdek linux birinchi yuklangandayoq unda kolonka, mikrofon, printer, skaner kabi qurilmalar ishlashni boshlaydi. Ular uchun qo’shimcha dasturlarni o’rnatish shart emas. Ammo video adapterlar uchun qo’shimcha drayverlarni o’rnatish lozim. Biroq ular Windows operastion tizimidagi kabi yuqori ishlab chiqaruvchanlik bilan ishlamaydi.

Manba:

akmx