ПУЛГА СОТИЛГАН НОМУС

ПУЛГА СОТИЛГАН НОМУС

ПУЛГА СОТИЛГАН НОМУС
ПУЛГА СОТИЛГАН НОМУС

Мен хам барча айоллар сингари чиройли кийинишни, яхши яшашни орзу килардим, бирок бу ниятларимни амалга ошириш учун пул зарур еди. колимда тайинли хунарим болмаганидан бошимни каерга уришни билмасдим.

Мактабни битирганимданок ота-онам биринчи келган совчиларга розилик бериб юборди. Тушган оилам биздан кора бадавлатрок еди, шу нарса уйдагиларимга жуда хуш келганди. Аммо халкимиз бежизга «Тенг-тенги билан, тезак копи билан» демаган екан. Оиламда хеч ким, хатто ерим хам менсимасди, мен уларга факат чори едим. Кейинчалик билишимча, ерим турмушидан ажраган бир жувон билан яшар, менга еса номига, ота-онасининг хизматини килиш учун уйланган екан. Ертадан кечгача колим ишдан бошамас, яна ора-орада еримнинг хам тепкисини ердим. Енди хомиладор болганимда навбатдаги тепкидан хомиламни йокотдим. Пичок бориб суякка кадалгандан кейин ота-онамнинг уйига кайтиб келдим. Аммо бу ерда хам таскин топмадим. «Чиккан киз чихирикдан ташкари» деганлари рост екан. кайтганим ота-онамга хам йокмади. Келинойимнинг ковохи очилиб, лабига табассум югуриши учун ертадан кечгача тиним билмасдим. Бирор жойга ишга кирай десам на дипломим, на бирор хунарим бор.

Шундай кунларнинг бирида чет елга бориб ишлаб келган кошнимиз Холниса опа жонимга оро кирди. Холниса опа пул топиш учун корсатган «кахрамонлик”лари хакида охиз копиртириб гапирганида, унга хавасим келиб, конглим суст кетди. Холниса опа у жойларнинг жаннат еканини, хатто оддийгина массажчилар хам маликалардек хайот кечиришини айтиб, агар мен хам босам, яхшигина пул топишим мумкинлигини айтди. Массажчилик колимдан келмаслигини айтгандим, бу иш мен ойлаганчалик кийин емаслигини, хохласам бирпасда органиб олишим мумкинлигини тушунтирди. Конглим бироз таскин топди. кайси йол билан болмасин, пул топсам болди деб ойладим.

– Агар яна чет елга борсангиз мени хам олиб кетинг, хамма шартларингизга розиман, пул ишласам болди, – дедим Холниса опага.

Гапларимдан у кувониб кетди. Бирорта кизни ергаштириб борса, танишлари мукофот пули бериши у пайтда менга коронху еди.

– Майли, ози кайтиш учун чипта олмокчи болиб тургандим, сени бирга олиб кетаман. Хойнахой, пулинг болмаса керак, иккаламиз учун чиптани озим оламан. Боргандан кейин ишлаб пул топсанг, суришиб кетармиз, – деди Холниса опа.

Шундай килиб, Холниса опа билан бирга чет елга бордик. конганимизда унинг Нина исмли таниши бизни кутиб олиб, ижара уйга жойлаштирди. Бир-икки кунлик хордикдан сонг Холниса опа «хизмат фаолият”ини бошлаш вакти келганини айтди. Бу мен ойлагандек оддий массажчилик емасди, балки фохишалик еди. Аввалига Холниса опага хеч качон бу йолга кирмаслигимни, оркага кайтиб кетишимни билдирдим.

– Оркага кайтаман дейсанми? кайси пулингга кетмокчисан? Аввал мендан олган пулингни толаб кой! – деди у ошкириб.

– Номусимни сотиб, пул топгандан кора, олганим макул, – дедим опкам толиб.

– Олгинг келайотган болса, олавер! Олигинг кочада колади, бу ерда сенга хеч кимнинг рахми келмайди, – деди Холниса опа совукконлик билан.

Олиш мен ойлаганчалик осон иш емас екан, колимга аркон олишга олдиму, жон ширинлик килди, журат килолмадим. Шундай килиб, такдиримга тан бердим. Аввалига килайотган ишимдан нафратланган болсам, бор-бора коникиб кетдим.

Хар куни ерта тонгдан Нина конхирок килар, ювиниб-тараниб, махсус йолланган таксида шахар четида жойлашган сауналардан бирига йол олардик. Саунада «массажчи» никоби остида бир кунда икки-учтадан мижоз кабул килишга тохри келарди. Харом йол билан топилган пуллар еса сауна егаси, Нина ва кизларнинг ортасида тенг таксимланиб, хамма оз улушини оларди. Сауна корикчилари то иш куни тугамагунча кетишимизга йол коймасди. Шу тарика орадан икки ойча вакт отгач, бир-икки сом пул топгандан кейин уйга кайтишга карор килдим.

Хар калай пул олиб келганимни корган акам билан келинойимнинг чехраси очилди, аммо улардан бу пулларни кайси йол билан топганимни яширдим. Ота-онамни хам тикувчилик сехида ишладим деб алдадим.

Орадан кунлар отди. Йотиб еганга тох чидамас деганларидек, олиб келган пулимнинг хам таги кориниб колди. Яна чет елга отландим, кетайотганимни корган синфдош дугонам Махбуба хам менга ергашди. У енг якин дугонам, жуда аклли киз еди. Синфда хаммамиздан яхши окиганига карамай, омади чопмадими, окишга киролмади.

– Уйда бекор отиргандан кора, бир-икки сом пул топсам, ота-онамга йордам болади. Бош вактимда еса окишга киришга таййорланаман, – деди у соддалик билан.

Уни йолдан кайтаришга харчанд харакат килмай, «Сенга бу иш тохри келмайди» демай у конмас, оз карорида ойок тираб туриб олганди. Рози болишдан озга чорам колмади. Ота-онаси хам менга ишонишгани учун рухсат беришди.

Ишнинг хадисини олганимдан бу сафар Нинанинг олдига боришни истамадим. Чунки у берахм айол еди. Бир кун хам дам бермай, копрок пул ишлашга мажбур киларди. Саунада «ишлаб» юрганимда Сабина исмли киз билан танишгандим. Сабинага конхирок килиб, дугонам билан борайотганлигимни айтдим. Етиб келгач, у бизни кутиб олиб, ижарага уй топиб берди. Махбубага «Сен бир-икки кун дам ол» деб, озим еса фаолиятимни бошлаб юбордим. Турмушга чикмаган дугонамни хам ифлосликка бошлаганимдан виждоним кийналди. Аммо топган пулим иккаламизнинг еб-ичишимизга етмасди, хохласам-хохламасам уни юрган йолимга бошлашга мажбур едим. У кайси йол билан пул топайотганимни билгач, мендан нафратланишини, корарга кози йоклигини айтиб йихлади, аммо оркага йол йок еди. Махбуба мен билан «массажчи”лик килишга конмади. У енди бутунлай бошка одамга айланганди, очилиб гаплашмас, жуда зарур гапи болганидагина гаплашарди. Уйидагилари конхирок килганида уларни тинчлантириш учун мен билан тикувчилик сехида ишлайотганини айтди.

Ерталаб навбатдаги «мижоз»нинг конхирохидан кейин озимга оро бериб «иш»га отландим. Махбубани чакирсам, хеч ким овоз бермади, хавотирланиб хоналарни коздан кечирдим. Ваннахонанинг ешигини итариб кордим, очилмади. «Махбуба!» деб чакирдим, жим-жит. Конглим бир йомонликни сезди, бор кучим билан ваннахонанинг ешигини уриб очдим.

Очдим-у дахшатдан тилим калимага келмай колди. Ерда дугонамнинг жонсиз танаси чозилиб йотарди…

Махбубанинг жонига касд килганини текшириш учун келган ички ишлар идораси ходимлари мени хам сорок килди, совук олкада нима иш билан шухулланганим фош болгач, мамлакатдан депортасия килиндим. Шармандаларча уйга кайтдим. Ота-онам мени ок килишди, хозир хар жойда ижарада яшаб, дуч келган ишни бажариб юрибман. Озим-ку, майли, аммо йош жонига касд килган дугонам Махбубани есласам, озимдан нафратланиб кетаман, тошга айланган кизлар хакидаги ривоят йодимга тушади.

Ривоят килишларича, кадимда бир олкага душман бостириб кирибди. Улар гуллаб-яшнаган бу юртни култепага айлантиришибди. Шу ерлик кизлар тириклайин душман колига тушсак, номусимизни топтайди, юзи кора болгандан кора, олганимиз макул, бизларни тошга айлантир деб Яратганга илтижо килишибди. Уларнинг оху фарйоди, илтижолари кокка етибди. Ор-номусини хамма нарсадан устун койган кизлар тошга айланишибди.

Махбуба хам харом йолга киргандан кора олимни афзал корди. Мен-чи… мен еса арзимаган пул учун номусимни сотдим, ел-юрт олдида юзим шувут болди… Еримнинг уйида еган калтакларим, езилганларим бу вокеаларнинг олдида хеч нима болмай колди. Агар сабр килганимда, еримдан ширин гапимни, озгина мехримни аямаганимда балки унинг конгли юмшаб, хозир бахтли яшайотган болармидик? кайнонам зухум килганда, тилимни тийиб, «Ойижон” деб елиб-югуриб хизмат килганимда бу кунлар бошимга тушмасмиди? Бекорга халкимиз сабрнинг таги сарик олтин демаган екан. Инсон бошига тушган коргиликларга, синовларга чидаса, сабр-бардошли болса, Яратганнинг ози уни коллаб-кувватларкан…

Лола ШОИМОВА

Хикоялар
ПУЛГА СОТИЛГАН НОМУС